کرمان نیز مانند سایر شهرهای ایران پر از جاذبه های تاریخی است که هر یک متعلق به دوران های قدیم میباشند و نمایشگر معماری و نوع فرهنگ آن زمان میباشند اصفهان تور در مقاله ی زیر قصد دارد چند نمونه از این شاهکارهای معماری را به شما معرفی میکند.
حمام گنجعلی خان
این حمام که که از شاهکارهای دوره ی صفوی هستش و در میدان ارگ قرار داره از مهم ترین جاذبه های دیدنی شهر کرمان هستش و همینطور که از اسمش مشخصه یک حمام قدیمیه که مرمت شده و کاملا” قابل بازدید هستش و امروزه اون رو تبدیل به موزه مردم شناسی کردند.
مسجد گنجعلی خان
این مسجد هم توسط گنجعلی خان ساخته شده بوده و اینطور که به نظر میاد مسجدی بوده برای نمازگذاران افرادی که در کاروانسرای مجاور رفت و آمد داشتند. گنبد این مسجد ۱۲ نورگیر داره.
این مسجد در ضلع شمال شرقی میدان گنجعلی خان قرار داره.
روستای میمند
این روستا از زیبایی خاصی برخورداره چرا که مردم هنوز که هنوزه در دل خانه های سنگی که در دل کوه تراشیده شده زندگی می کنند و یه جای بسیار متفاوتیه با دیگر جاهای ایران. روستای میمند در ۲۲۰ کیلومتری کرمان قرار داره.
کویر شهداد
کویر شهداد از جمله مهم ترین کویرهای ایران هستش. هر کویری زیبایی خاص خودش رو داره و در مورد کویر شهداد هم باید بگیم که زیباترین کلوت ها رو توی کویر شهداد خواهید دید و اگه از علاقمندان به کویرنوردی هستین، رفتن به این کویر فوق العاده زیبا رو از دست ندین. امکانات و تفریحات کویری مثل شتر سواری و موتور سواری و ماشین سواری هم در این کویر امکان پذیر هستش.
مسجد چهل ستون کرمان
در دوران قاجاریه توسط حاج علی زعیم الله ساخته شده و سبک معماریش شبیه به مسجد چهل ستون شیراز هستش و در اون زمان چیزی حدود یکصد هزار تومان هزینه ی ساخت این مسجد شده بوده. این مسجد هم در خیابان شریعتی قرار داره.
ارگ راین
ارگ راین به عنوان دومین بنای خشتی بزرگ جهان که در استان کرمان و در جنوب غربی شهر راین این استان قرار داره. مساحت این ارگ تاریخی حدودا ۲۲ هزار متر مربعه که بالای تپه ای به مانند ارگ بم قرار داره. قدمت ارگ راین به دوره ساسانیان بر میگرده که داخل ارگ از محل هایی مثل بازار، زورخانه، اصطبل های زمستانی و تابستانی، عام نشین و اعیان نشین تشکیل شده.
دریاچه مخرگه
در وصف این دریاچه همین کافیه که بدونین این دریاچه به عنوان آیینه ی طبیعی ایران شناخته شده. این دریاچه یک دریاچه ی فصلیه و زمان شروع آبگیری این دریاچه از آبان ماه شروع میشه و با توجه به شرایط آب و هوایی و از همه مهم تر میزان بارندگی میتونه حتی تا آواخر مرداد ماه آب داشته باشه و برای بازدید به این دریاچه میشه گفت بهترین زمان اواسط فصل بهاره برای اینکه به کم آبی زیادی هم نخورین.
کوه ایوب و غار ایوب
غار ایوب در ۷ کیلومتری جنوب شهر دهج از توابع شهر بابک قرار داره که در کوهی با همین نام ینی کوه ایوب قرار داره. این غار از گدازه های آتشفشانی منشا گرفته که در گذشته محل سکونت بوده. همچنین در این غار آثار دوره ی اشکانی به چشم میخوره.
آتشکده آناهیتا
این آتشکده به آتشکده قلعه دختر هم معروفه که قدیمی ترین اثر تاریخی در شهر کرمان هستش. همونطور که می دونین آناهیتا الهه زیبایی بوده. قلعه دختر در شرق شهر کرمان و در میان صخره ها قرار داره.
استان کرمان در جنوب شرقی کشور عزیزمان واقع شده است. این استان پیشتر با نام های کارمانیا، ژرمانیا، کرمانیا، کریمان، کارمانی، کرمانی و بوتیا نامیده می شده است برخی از جغرافیادانان، نام قدیم کرمان را گواشیر خوانده‌اند.
به گزارش تالاب این استان هم مانند سایر استان های دیگر کشور جاذبه های گردشگری متعددی دارد اما آنچه بیش از همه در خاطر گردشگرانی که به کرمان گام می گذارند می ماند میهمان نوازی و خونگرمی مردمان این دیار کویری است که آنچنان با گردشگران برخورد می کنند که انگار سالهاست ایشان را می شناسند.
کلمپه، قاووت، فالوده کرمانی، قالی کرمانی، پته، ادویه جات، زیره، حنا، پسته، ظروف مسی، چنگمال، کماچ سهن، سوهان زرند، مسقطی مخصوص سیرجان از جمله سوغات های استان کرمان است.
استان کرمان دارای آب و هوای متنوعی است. مثلاً در قسمت‌های شمالی که نزدیک کویر است، آب و هوای خشک و کویری، و در قسمت جنوبی آب و هوایی معتدل و دلپذیر دارد.
قلعه دختر و قلعه اردشیر
قلعه دختر از قدیمی ترین آثار تاریخی در شهر كرمان است . این قلعه كه در بیشتر تواریخ به نام قلعه كوه آمده و در مشرق كرمان برافراز صخره هیی از سنگ قرار گرفته است.
ساختمان های این قلعه روی هم به دو قسمت مجزا تقسیم می شود. قسمتی كه بر فراز قلعه نسبتا مرتفع جنوب شرقی قرار دارد و سابقا قلعه كوه نامیده می شد و كاملا به علت وضعیت طبیعی از قلع دیگر مجزاست . قسمت دوم بر تپه كوتاه تری قرار دارد و به قلعه دختر موسوم است . قسمتی از این قلعه اردشیر شهرت دارد . قلعه اردشیر در بالای تپه مرتفعی واقع شده كه تا سطح جلگه قریب پانصد پا ارتفاع دارد.
از قطعات كاشی كه در محوطه قلعه دیده شده بر می آید كه بعضی از ساختمان های آن علاوه بر جنبه های نظامی ، جنبه بزمی نیز داشته و هنر و ذوق در تزیین آن دخالت كرده است .
مسجد ملک
این مسجد که در بافت قدیم شهر كرمان در محله ای موسوم به شاه عادل بنا شده یكی از قدیمیترین و بزرگترین مساجد ایران و كرمان است كه سابقه تاریخی آن به قرن ۵ میرسد این مسجد با شبستانهای متعدد و صحن وسیع جاذبه تاریخی خود را حفظ كرده است وجود برج آجری و سه محراب گچ بری شده حكایت از قدمت و دیرینگی این مسجد دارد.
این مسجد در زمان تورانشاه سلجوقی ساخته شده است چنانچه در سمطالعلی آمده است :
ملك قاوردین جعفر بیگ داودبن میكائیل در ملك بروجحر كرمان و شیراز و عمان و ماهیانی در شبانكاره نافذ امر ونهی شد و بعد از انطوا بساط دولت او پسرش سلطانشاه وارث اعمار و اعمال او گشت و پس از آنكه ده سال از ملك و سلطنت مقرون باین و استقامت تمتع یافت جهان را وداع كرد و برادرش ملك نیكوكار معدلت شعار عماد و الدنیا و الدین ملك تورانشاه تاج و تخت را بزیور فرطلعتش آرایش داد و درست تمام عیار سلطنتش سكه و الهام ولایت داشت و محیای زیبای مملكتش بگلغونه كرامت و تایید مورد بود و جامع ظاهر شهر كرمان و رباط تورانشاهی و غیر هامن بقاع الخیر و ابواب الخیر افراشته و بنا كرده معمار در عدل گستری و رعایت پروری گذرانید به بهشت عدن خرامید سلاله مطعون و نتیجه ملعونش ایرانشاه كه پدر چون خاكستر از آتش آمده حاكم شد .
یخدان مؤیدی
عناصر تشکیل دهندة یخدانها عبارت‌اند از: مخزن, حصار, استخر و چالة یخ. پلان مخزن دایره شکل است که گنبدی از نوع “بَستو” بر روی آن احداث کرده اند. حصار آن نسبتاً بلند و ۱۲ متر ارتفاع دارد. مصالح بنا خشت خام و ملات گل است. کاربری یخدان در گذشته نگهداری یخ برای ایام تابستان مردم شهر بوده است. این بنا در اواخر دوره صفویه بنا شده و نام «مؤیدی» از آن نظر است که قنات مشهور به قنات مؤیدی آب آن را تأمین می نموده است.
باغ شاهزاده ماهان
باغ شازده (شاهزاده) یکی از زیباترین باغ‌های تاریخی ایران محسوب میشود. این باغ در حدود ۴ کیلومتری شهر ماهان و در دامنه کوه‌های تیگران واقع شده و مربوط به اواخر دوره قاجاریه می‌باشد.
این باغ به دستور عبدالحمید میرزا ناصرالدوله حاکم کرمان طی یازده سال حکمرانی وی (۱۲۹۸ ه . ق تا ۱۳۰۹ ه. ق) ساخته شد و با مرگ وی نیز بنای آن نیمه تمام رها شد. گفته میشود وقتی خبر مرگ ناگهانی حاکم را به ماهان می‌برند، بنّایی که مشغول تکمیل سردر ساختمان بود تغار گچی را که در دست داشته محکم به دیوار کوبیده و کار را رها کرده و فرار نموده است. به همین علت جاهای خالی کاشی‌ها را بر سردر ورودی می‌توان دید. تاریخ بنای باغ ۱۲۷۶ خورشیدی است.
آتشکده و موزه زرتشتیان کرمان
تنها موزه مردم شناسی زرتشتیان جهان در آتشکده شهر کرمان جای دارد.
فکر بنیانگذاری موزه مردم‌شناسی زرتشتیان کرمان از سال ۱۳۶۲ همراه با بنیانگذاری کتابخانه انجمن زرتشتیان کرمان جان گرفت.
ساختمان موزه در دههی ۱۳۷۰ به کوشش بهدینان فرزانه، هرمزدیار اشیدری و مهیندخت سیاوشیان پی ریزی و در سال ۱۳۸۰ پایان یافت.
از كهن‌ترین اشیاء این موزه یک جلد کتاب دستنویس گات‌ها با پیشینه‌ی بیشتر از دویست سال و یک آتشدان دستی با تاریخ حک شده ۱۲۰۷ است.
از بخش‌های ارزشمند این موزه بخش فرتور و اسناد است که فرتورهای انجمن ناصری زرتشتیان کرمان و رفسنجان و فرتورهای سرشناسانی چون ارباب کیخسرو شاهرخ، میرزا برزو آمیغی، کشور خانم و پوراندخت در بین آنها ارزش بسیاری دارد.
بخشی از این موزه به انواع آتشدان، روغن سوز، پیهسوز و چراغ لاله را اختصاص داده شده است.
لباس‌های زنانه‌ای با دیرینگی ۵۰ تا ۱۵۰ سال و پیشینهای که در اسناد هخامنشی تا ساسانی دیده میشود، گویای پوشش زنان زرتشتی است. مخنا، لچک، چارقد، کت، پیراهن و شلوار گلدوزی شده از انواع آن بوده و زیبایی ویژه‌ای دارند.
آرامگاه مشتاق علیشاه
گنبد مشتاقیه که به سه گنبد نیز شهرت دارد، از آثار دوران قاجار در شهر کرمان است که در گذشته در جوار قبرستان کهنه و خارج از حصار شهر قرار داشته است. این محوطه ابتدا مزار میرزاحسین‌خان جد اعلای سادات معروف به میرحسینی کرمانی بوده است. مشتاق در سال ۱۲۰۶هجری قمری به جرم آن‌که قرآن را با نوای سه‌تار مى‌خواند، سنگسار شد و جسد او را در کنار مقبره میرزا حسین خان دفن کردند که اینک این مزار معروف به مشتاقیه است. سه گنبد در سال ۱۲۶۰ قمری بر روی قبور مشتاق علیشاه، شیخ اسماعیل و کوثرعلیشاه بنا گردید. آثار تزئینی مجموعه مشتاقیه که در قرن اخیر ساخته شده است شامل کاشی‌کاری، نقاشی، گچبری، کاربندی و مقرنس می‌باشد.
این ارگ تاریخی از گونه‌های معماری متعددی از جمله دیوار حصار، برج و بارو و دروازه‌های متعدد، مسجد، بازار، تکیه، کاروانسرا، مدرسه، حمام، زورخانه و محله‌های مسکونی با خانه‌های اعیان نشین یا عامه نشین، بخش حاکم نشین شامل سربازخانه، اصطبل، آسیاب، خانه فرمانده قشون و بخش اقامت حاکم شامل خانه حاکم، عمارت چهارفصل و برج دیدبانی تشکیل شده است.
ارگ بم
بم در ۱۹۳ کیلومتری جنوب غربی کرمان و در دشت کویر حد فاصل جبال بارز و کوه‌های کبودی واقع شده است. بم ۱۰۵۰ متر از سطح دریا بالاتر است و ۱۹۴۸۰ کیلومتر مربع وسعت دارد. قدیمیترین نشانه‌های تمدن در تپه‌های بیدرون در ۱۵ کیلومتری شهر کشف شده است.
در شمال شرقی شهر بم، بر بالا و دامنه صخره، قلعه‌ای مستحکم وجود داشت که مردم آن را ارگ می‌نامند. در واقع این بنای سترگ، شهر قدیـم بم بوده است. دور تا دور قلعه خندق‌هایی عمیق وجود داشت که ارگ را از یورش دشمنان مصون می‌داشت.
قسمت‌های اصلی ارگ بم عبارتند از:
دروازه اصلی، بازار، میدان تکیه، مسجد برزگ ارگ، مجموعه میرزا نعیم، مسجد کوچک، کاروانسرا، زورخانه، حمام ارگ، دروازه حصار دوم، مدرسه یا خانقاه ارگ، اصطبل، قورخانه، محل آسیاب بادی، خانه حاکم، چهار فصل، چاه اصلی ارگ، بقایای محله قدیم، کناری محله یا غلام محل، دروازه کت کرم و زندان.
ارگ بم و شهر آن از جمله قلعه‌های نظامی بسیار مهم و تاریخی به شمار می روند. در میان قلعه عمارت حاکم نشین روی صخره‌ای طبیعی بنا شده بود که دارای ۵ طبقه بود و همگی از جنس خشت و گل. ستونها و قوس‌ها باقی مانده در قلعه بم، مغازه‌های نانوایی، روغنگیری و قفسه‌های خشتی در بازار قلعه نشان از رونق گذشته آن داشت. ارگ بم نمونه کاملی از شیوه‌های معماری ایران است.
بنای ساختمان از خشت، آجر و گل است و بزرگترین مجموعه خشتی جهان است و یکی از زیباترین بناهای عصر اشکانیان به شمار می‌آید.
ارگ بم را به بهمن پسر گشتاسپ نسبت می‌دهند. تا حدود ۲ قرن پیش مردم در ارگ زندگی می‌کردند. در طول تاریخ ارگ بم بارها مورد یورش قرار گرفته و بازسازی شده است.
در بعضی خانه‌ها حمام اختصاصی به چشم می‌خورد و در کنار تعدادی از آنها اصطبل را جدا از محل زندگی ساخته‌اند. تعدادی از خانه‌های ارگ بدون در نظر گرفتن مقاومت و باربری ستونها ۲ طبقه ساخته شده‌اند.
مردم ارگ بم با کشاورزی و قالی بافی امرار معاش می‌کردند. از دروازه دوم می‌توان بخش حاکم نشین ارگ را دید که بر فراز کوهی قرار دارد.
در کنار اصطبل حیوانات مخزن آب و چاهی در بخش جنوب شرقی قرار دارد. در واقع آب آشامیدنی ساکنان ارگ از چاه‌هایی در حیاط خانه‌ها تامین می‌شده است.
ارگ بم تنها یک ورودی دارد که طاق ورودی آن قابل مقایسه با قوس‌های دوره ساسانی است و ۲ برج طرفین و هشتی.
آثار دروازه دیگری در ضلع شمالی ارگ در محلی موسوم به کت کدم به چشم می‌خورد که به ظاهر استفاده چندانی از آن نشده و یا کمی بعد از ایجاد حصار مسدود شده است.
ارگ بم دارای یک راه اصلی از جنوب به طرف حاکم نشین و دو گذر به موازات آن و چند راسته شرقی و غربی است.
در دروازه سوم خانه‌های فرماندهان نظامی قرار گرفته است. آسیابی بادی در عصر قاجار در ارگ بم ساخته شد که در قسمت جنوب غربی قلعه واقع است. بخش حاکم‌نشین، خود از ۲ بنای ۴ فصل و خانه حاکم، برج مراقبت مرکزی، حمام، حوض و چاه آب تشکیل شده است.
ارگ بم به دلایل متعدد از جمله دارا بودن گونه های متعدد بناهای تاریخی و محله‌های مسکونی و شیوه ترکیب و اتصال آنها با یکدیگر و شکل قرار گیری بناها بر روی شیب تپه و ختم شدن کل مجموعه در انتها به عمارت منحصر به فرد چهار فصل در بالاترین نقطه، دارای ارزشهای فراوان معماری و شهر سازی است.
ارگ تاریخی بم، نخستین نقطه تلاقی معماری و شهرنشینی ایران، دی سال ۱۳۸۲ بر اثر زلزله‌ای مهیب به تلی از خاک تبدیل شد. در اثر این زلزله، بیش از ۸۰ درصد ارگ تاریخی بم از بین رفت.
.