آداب و رسوم مردم لرستان
آداب و رسوم مردم لرستان
لرستان یکی از شهرهای لر نشین ایران میباشد.لرستان به معنی سکونتگاه مردم، واژه ای که به سرزمین های لرنشین اطلاق میگردد.این شهر دارای آداب و رسومی بسیار غنی میباشد که شباهت هایی نیز به سایر مناطق لرنشین ایران دارد،شرکت مسافرتی اصفهان یکسری از این آداب و رسوم را گردآوری کرده است که شما همراهان با این آداب و رسوم آشنا شوید در این مقاله با اصفهان تور همراه باشید.
جشن ها و اعياد
يکي ديگر از نمادهاي مشترک ملي، اعياد و جشن هاي مشترک در سطح ملي مي باشد، که در ايران اين موضوع در دو فرهنگ اعياد ملي و اسلامي در همه ي اقوام قابل مشاهده است.
جشن هايي مانند عيد سعيد غديرخم، عيد فطر، عيد قربان، بيست و هفتم و سيزدهم رجب، نيمه ي شعبان، عيد نوروز و مناسبت هايي چون سالروز پيروزي انقلاب اسلامي، و … از جمله اعيادي است که در سراسر ايران بدون توجه به تمايزات قومي و منطقه اي با اختلافات جزئي گرامي داشته مي شود. در اينجا به گراميداشت دو مورد از اين مناسبت ها در مناطق لرنشين به طور مختصر اشاره مي شود.
نوروز
از ديرباز تاکنون نوروز نزد شاعران، هنرمندان، خردمندان و تمام مردم ايران زمين جايگاه رفيع و ويژه اي داشته و دارد. مردم لرستان نيز همچون ساير اقوام ايراني هم نوروز را جشن مي گيرند و هم در گراميداشت و پاسداشت اين فصل زيبايي آفرين آثار هنري و ادبي و ارزنده اي خلق نموده اند و مي نمايند. هنر و ادب مردمان لر سرشار از وصف زيبايي هاي بهار و توصيف دل انگيزي طبيعت منطقه است. گراميداشت نوروز در ميان مردم لر مانند سراسر ايران، از رسوم قديمي نشأت گرفته و تقريباً با ساير نقاط ايران به جهت کيفيت و ويژگي ها مشترک است که مراسم خانه تکاني، ديد و بازديدي، عيدي دادن و عيدي گرفتن، رفتن به خانه ي صاحبان عزا، تلاش براي از بين بردن کدورت ها و آشتي کنان، از جمله ي اين مراسم مشترک است.
از گذشته ي دور از چند روز قبل از نوروز که خانه تکاني شروع مي شد تا روز چهاردهم فروردين هر سال در خانه هاي محله هاي قديم و کوچه باغ قديمي صداي ساز و آواز با صداي پاي بهار و شميم شکوفه ها همنوا مي شد. مردم بعد از سال تحويل به ديد و بازديد بزرگان و اقوام و دوستان و همسايگان مي رفتند و با سرکشي، آئين مهرورزي و مودت را بجا مي آوردند و با تبريک عيد، ارتباط ها را تداوم مي بخشيدند و از حال همديگر خبردار مي شدند و کدورت ها را به فراموشي مي سپردند. بزرگان و به ويژه ميزبان ها با دادن عيدي به کوچک تر ها اين سنت را حفظ کرده و شادي اين ايام که يکي از نمادهاي آن شادي هاي کودکانه است را دو چندان مي کردند. در بيشتر خانه ها که داراي ذوقي بودند صدا ساز و آواز پذيراي مهمانان بود و با خواندن تک بيت هاي علي دوستي و سردادن ترانه هاي نوروزي و بهاريه ها، محفل انس را گرم تر و شادمانه تر مي کردند. با توجه به ارتباط تنگاتنگ شعر و موسيقي در فرهنگ ايراني در لرستان نيز ترانه هاي زيبايي در وصف نوروز و در ارتباط با بهار ساخته شده است
نيمه ي شعبان
جشن هاي مذهبي نيز مانند سراسر کشور در ميان مردمان لر جايگاهي ويژه دارد.
يک روز قبل از نيمه ي شعبان و زادروز تولد صاحب الزمان (عج) اهالي لرستان تدارک اين روز را مي بينند. مغازه داران، مغازه ي خود را با فرش هاي نفيس ايراني و پارچه هاي رنگارنگ و زيبا آذين مي کنند، به ويژه در بازار اصلي شهرها، خيابان ها را با چراغاني و تزئينات بسيار ديدني سرپوشيده مي کنند و تا پايان روز تولد، به وسيله ي نقاشي و خطوطي زيبا از جمله با چسباندن پنبه و با خطي خوش اين روز را به همه تبريک و تهنيت مي گويند.
در سراسر بازار، مردم لرستان همچون ديگر مردم کشورمان، شور و شوق وصف ناپذيري داشته و از مهمانان با چاي و شيريني و نذري هاي ديگر پذيرايي مي کنند. مداحان و مرشدان شهر نيز در وصف آقا امام زمان (عج) با صداي گيرا و دلچسبي به خواندن اشعار مي پردازند. در گوشه و کنار نيز صداي کمانچه و ساز و دهل به گوش مي رسد.
به مناسبت اين روز اهالي قصه هايي دارند، از جمله اين داستان که: به اعتقاد مردم کيخسرو فرزند سياوش نمرده و زنده است و به صورت طلسم درآمده و زماني که آقا امام زمان (عج) ظهور مي نمايند به فرمان خداوند اين طلسم خود به خود مي شکند و کيخسرو و شش نفر از همراهانش که يکي از آنان بيژن است بيدار مي شوند و در رکاب امام عصر (عج) شمشير مي زنند. آن ها همچنين عقيده دارند که اين طلسم در کوه شازند ( واقع در شمال شرقي شهر بروجرد و جنوب اراک ) واقع شده است. اين کوه را از آن جهت شازند ( شاه زنده ) مي گويند که کيخسرو در آن زنده است و به همين دليل اين کوه نزد اهالي جايگاه خاصي دارد و زماني که نام شازند آورده مي شود، فرد طرف صحبت مي گويد خداوند در فرستادن امام زمان (عج) شتاب فرمايد
آداب و رسوم
اگرچه فرهنگ غني مردم لر از چهار سرچشمه ي فرهنگي يعني فرهنگ بومي منطقه، فرهنگ انسان ساز اسلام، فرهنگ چند هزار ساله ي آريايي و فرهنگ معاصر ايراني تغذيه مي شود، اما در مجموع آداب و رسوم و اعتقادات خاص مردم اين خطه عمدتاً متأثر از متغيرهاي اسلاميت و ايرانيت مي باشد. هرچند ويژگي هاي جغرافيايي و منطقه اي را نمي توان ناديده گرفت ولي به دليل تأثير عميق اين دو عامل بر خرده فرهنگ هاي منطقه اي و محلي آن را در حکم شاخه هايي از همان عوامل اصلي قرار داده است. در زير به برخي از آداب و رسوم مشترک ميان مردمان لر با ساير اقوام ايراني مي پردازيم.
۱- پند شکنی
عنوان پند شکني که در مناطق کهگيلويه و بوير احمد استفاده مي شود، يکي از آداب و رسوم لرها است که مانند بسياري از نقاط ايران ( با نام هاي مختلف ) در ايام نوروز انجام مي شود. در اين ايام معمولاً مردم به سراغ کساني که سوگوار هستند و کسي را از دست داده اند مي روند و سعي مي کنند که لباس سياه آن ها را تعويض کرده و جاي آن لباس سفيد يا رنگي به تن آن ها بپوشانند و آن ها را از حالت عزا درآورند که اين کار را در اصطلاح محلي « پند شکني » مي گويند.
۲- شب یلدا
شب يلدا در اين خطه همانند ديگر نقاط سرزمين زيباي ايران با آداب و آيين هاي خاصي برگزار مي شود. در اين شب که به آن ( اول قاره ) يا ( توک چله ) مي گويند تنقلات زيادي مصرف مي کنند. در اين شب که خانواده ها مشغول خوردن شب چره ي شب يلدا ( گندم بريان و کشمش و کنجد ) هستند، پسران خانواده هاي ديگر ( در سنين ده تا بيست سالگي ) شالي برداشته به پشت بام خانه همسايه ها مي روند و شال را از ديوار يا ايوان آويزان کرده و اشعاري را مي خوانند که در اين اشعار يادآور مي شوند امشب بلندترين شب سال است. سپس ادامه مي دهند خير و برکت در خانه ات ببارد و نان و پنير و شيره، همواره در خانه ات باشد. بزرگ خانه ات نميرد. و آن قدر تکرار مي کنند تا صاحب خانه سهمي از شب چره به آن ها بدهد
۳- پایبندی به پیمان
آياتي مانند « اوفوا بالعقود » و يا رواياتي نظير « لا ايمان لمن لا عهد له » که بيانگر وفاي به عهد و عدم نقض پيمان است، در متون اسلامي از جمله قرآن کريم و احاديث و روايات معصومين نيز به کرات با آن مواجه مي شويم نيز در زمره رسوماتي است که در ميان همه تيره هاي عشايري لازم الاجراست و شخص پيمان شکن در جامعه انگشت نما و خوار و بي اعتبار مي شود. به طور خاص در گذشته در موقع جنگ و اختلافات محلي و ايلي احترام گذاشتن به پيمان ضرورت داشت. و امروزه نيز در مناطق لرنشين کماکان پايبندي به عهد و پيمان رعايت مي شود.
۴- سوگواری مذهبی
مردمان لر به خاطر شيعه بودن، تعصب خاصي نسبت به اعياد و سوگواري هاي ائمه (ع) نشان مي دهند و معمولاً مردم نسبت به عزاداري حضرت اباعبدالله (ع) در اين خطه اهتمام زيادي دارند. لذا اين عزاداري ها که با شروع ماه محرم آغاز مي شود در شب هاي تاسوعا و عاشورا به اوج خود مي رسد. يکي از رسومي که در روز عاشورا به طرز خاص و با شکوهي در اين خطه اجرا مي گردد مراسم « گل » است. در لرستان براي مراسم گل در روز عاشورا خاک نرم و مخصوصي به نام گل باغچاله ( گل رس ) آماده مي کنند و در ميدان هاي بزرگ و کوچک شهر مي ريزند. صبح روز عاشورا قبل از طلوع آفتاب صداي دهل همه را به سوي ميدان هاي شهر، محلي که آن را « گل عاشورا » مي خوانند جمع مي شوند و دسته دسته افراد عزادار و سينه زن سرتاپا در گل غلت خورده و سپس در ميدان مي چرخند و يا در اطراف آتش در جاي جاي ميدان به سر خود مي زنند. پس از چند ساعت عزاداري، افراد گلي و کليه ي عزاداران در مرکز شهر حرکت کرده و تا ظهر اين مراسم ادامه مي يابد. پس از آن نيز در مراسم شام غريبان که از عصر عاشورا به مدت سه شب به همين نام برگزار مي گردد شرکت کرده عزاداري مي کنند و هر يک از عزاداران يک دستار سياه مخصوص به نام کت را به سر و گردن و شانه هاي خود مي پيچانند و در عزا شرکت مي کنند
۵- آيين خاک سپاري و برپايي مراسم عزاداري براي متوفا
پيش از مرگ، چنان که گمان به مردم بيمار داشته باشند، خويشاوندان و نزديکان او شبانه روز به ديدن او مي آيند و از طرفي از ميهمانان و ديدار کنندگان او پذيرايي مي شود و معمولاً در شب چند نفري بر بالين او بيدار مي مانند. مانند ساير نقاط کشور در اين مناطق نيز پس از مرگ همه ي فاميل دور و نزديک را از مرگ فرد متوفا آگاه مي سازند که در مراسم تشيع و تدفين شرکت کنند. پس از خاک سپاري، مراسم عزاداري سه روز، هفته، چهل و سالگرد برگزار مي گردد و با اداي احترام بر فقدان او سوگواري مي نمايند.
۷- خيرات مردگان
مراسم مزبور که در بسياري از نقاط کشور مرسوم است در اين نقطه از سرزمين ايران در ميان ايل هاي مختلف نيز رسم است. اگرچه تفاوت هايي ميان کميت و کيفيت آن وجود دارد. در اين مراسم که براي آمرزش مردگان برگزار مي شود، از پنج تا هفت روز به عيد نوروز مانده خانواده هاي سوگوار شير برنج، حلواي خرما، پلو و گوشت مي پزند و خانه به خانه تقسيم مي کنند و آن را خيرات نيمه برات مي گويند. تقسيم پختني ها توسط افراد خردسان انجام مي شود و فاتحه خواني و آمرزش طلبي از مقاصد اين کار است.
۸- کمک و ياري
کمک رساني به افراد که هم در آيين ها و فرهنگ باستاني ايرانيان مرسوم بوده و هم در آموزه هاي اسلامي به آن بسيار تأکيد شده است در ميان لرها نيز متأثر از همان فرهنگ ها از گذشته مرسوم بوده است. کمک افراد به هم از گذشته به صورت هاي گوناگون به عمل مي آمده. اگر کسي خانه اش آتش مي گرفت و قادر به بازسازي آن نبود و نيازي به کمک و مساعدت بستگان داست، مردم وابسته و هم طايفه به او در ساختن خانه کمک مي کردند. اگر کسي در اثر بيماري يا ناتواني و فقر و يا جهات ديگر نمي توانست کشت آبي يا ديمي به موعد درو کند، مردم طايفه او دسته جمعي به کمک او مي شتافتند و محصول او را جمع آوري مي کردند و پس از کوبيدن آن را به « انبار گندم » آن شخص مي بردند. موقع نشا کردن برنج که در اصطلاح محلي بوير احمد « کلکي » و ميان مردم کهگيلويه « تولکي » گفته مي شود، همه به يکديگر کمک مي کردند. اين عمل که در لرستان و به ويژه در ميان عشاير اين منطقه به آن گل (Gall) گفته مي شود يکي از پسنده ترين ارزش هاي انساني و اسلامي است. گروه هاي متحد و متشکل کار که در اصطلاح محلي به آن ها « گل » گفته مي شود تشکيل شده تا با همت دسته جمعي و همکاري هاي بي شائبه کار کشاورزي را به انجام برسانند. اين گروه هاي ياوري که به گل پمه ( گروه پنبه )، گاو و گل ( گروه گاو جفت ) و آيم گل ( گروه افراد ) شناخته مي شود با درخواست صاحب کشت و کار و يا اراده ي خود اهالي که مرکب از عده اي مرد و زن است به ياري بر مي خيزند و در مدتي کوتاه کار کشاورزي را به انجام مي رسانند و صاحب زراعت نيز به بهترين وجهي از آن پذيرايي مي کند.
۸- مهمان داري
خصلت مهمان داري و مهمان نوازي که به عنوان يکي از صفات ايرانيان در تاريخ ثبت و ضبط گرديده است از سنت هاي نيکي است که مانند بسياري از نقاط کشور در اين منطقه نيز کماکان باقي است. در گذشته اين سنت به اندازه اي گرامي بود که حتي اگر وضع زندگي عشاير صاحب خانه رونق خوبي نداشت و مجموع اعضاي خانواده صاحب خانه بر روي يک گليم يا گبه مو زير يک لحاف مي خوابيدند، مرد مهمان در کنار مرد خانه و زن مهمان در کنار زن خانه مي خوابيد و خوراکي بهتر از خوراک معمول اهل خانه به او مي دادند. اگرچه امروزه زندگي ها گرفتار تکلف بيشتري شده است و مهماني هاي دوستانه به سبک شهري جايگزين آن سنت والاي گذشته گرديده. ليکن آثار نيک اين رسم هنوز هم در ايلات دور افتاده از شهر پايدار و مورد احترام است.
۹- کمک به آسيب ديدگان
دستگيري از آسيب ديدگان يکي از سنت هاي نيکوي اسلامي و ايراني است که در مناطق عشايري از جايگاهي خاص برخوردار است. کمک کردن از رسوم قديمي و ممتاز اين سرزمين است، خصوصاً در حوادث آتش سوزي و غارت و دامادي و غيره. مردم هر طايفه در صورت تقاضاي کمک از سوي خانه سوختگان و فراخور شأن و مقام ايلي خود کمک هايي از قبيل قالي، گليم، لحاف، نمد و ديگر اثاث مي دهند. همچنين در مورد غارت شدگان که به اصطلاح محلي « مرده مال » گفته مي شود وسايل خانگي داده مي شود و يا اگر گله و احشام غارت شده باشد مشابه آن گاو و گوسفند به غارت شده تحويل مي شود. کليه ي اين کمک ها بلاعوض و رايگان و به حکم وابستگي ايلي و خويشاوندي ضروري است. علاوه بر اين چنانچه کسي در مضيقه ي مالي باشد و يا براي امر خيري مانند ازدواج نيازمند کمک باشد خودش و يا کسي از طرف او به آبادي هاي اطراف مي رود و وجوهاتي را براي کمک جمع مي کند و اهالي نيز به صورت بلاعوض با آغوش باز استقبال کرده و کمک مي کنند. در مراسم عروسي کمک ها بيشتر به صورت برنج و قند و چاي است که به اين عمل « تاسو » (Tasu) مي گويند .اين سنت پسنديده در استان کهگيلويه و بوير احمد به « يوزي » معروف است و اشيا با وجوهي که به داماد داده مي شود به نام « يوزي » يا کمک دامادي ناميده مي شود.
۱۰- آيين ها و مراسم خاص ازدواج
توجه خاصي که امروزه جامعه شناسان و متفکران اجتماعي به سنت هاي اجتماعي و فرهنگ عامه ي مردم دارند از نظر فلسفي درخور توجه مي باشد. بر همين اساس ازدواج به عنوان يک موضوع مهم اجتماعي داراي آيين و رسوم متفاوتي در سراسر دنيا مي باشد. در کشور ما نيز در نقاط مختلف به رغم خرده فرهنگ هاي متفاوت، اصول کلي اين مراسم ناشي از سنن قديمي، به ويژه متأثراز آداب اسلامي است که به ازدواج به عنوان يک سنت حسنه ي نبوي نگاه مي شود. لذا اين تأثير عميق به نحوي است که علي رغم برخي تفاوت ها در مناطق مختلف، اصول کلي و کارکردهاي آن چندان تفاوتي با يکديگر ندارد. و اگرچه در برخي موارد يک مراسم اسمي متفاوت نسبت به منطقه اي ديگر دارد ولي عملاًتشريفات آن مشترک است. در ادامه به برخي از اين رسومات که عموماً در مناطق مختلف کشورمان ناشي از فرهنگي مشترک شکل گرفته است اشاره شده و از آداب و سنني که محصول خرده فرهنگ قومي است چشم پوشي شده است.
کچه زني ( کنايه زني )
مادر يا يکي از بستگان داماد پس از مشورت بسيار خصوصي با يکي از والدين دختر مورد نظر کنايه اي را مي زند و با زرنگي خاصي سعي دارد که در نگاه اول تمايل و رضايت والدين دختر به وصلت با پسرش را مورد سنجش قرار دهد، در اين مرحله حرف صريح و رک نبايد گفته شود اين امر که منطقه کهگيلويه و بوير احمد نيز انجام مي شود، در منطقه بختياري اصطلاحاً به آن « زير به زير » مي گويند
نشان کردن ( نشونه بندون )
پس از آنکه خانواده داماد جواب اوليه ي خانواده ي عروس را اخذ مي کنند، در منطقه ي بختياري داماد پس از دادن هديه اي به آورنده ي خبر اوليه، حلقه ي انگشتري به خانه دختر فرستاده و روي وي نشانه مي گذارد و اين بدان معناست که دختر نامزد دارد
خواستگاري مقدماتي
در مرحله نخست براي خواستگاري، خانواده داماد، فردي از نزديکان و بزرگان خويش را به خانه عروس مي فرستند تا به طور آشکار از عروس مورد نظر خواستگاري کند. خانواده عروس در اين مرحله، نظر قاطع خويش را ابراز نمي کنند، ولي مي توان از لحن آن ها فهميد که آيا رضايت دارند يا خير؟ اگر خانواده عروس در اين مرحله قصد داشته باشند کاملاً جواب منفي بدهند به نحوي پاسخ مي دهند که طرف مقابل وارد مراحل بعدي نشود. اما اگر رضايت داشته باشند، با خنده و گشاده رويي با مهمانان رضايت خود را نسبت به اين وصلت نشان مي دهند. اين رسم در منطقه کهگيلويه و بوير احمد به « کدخداگشوني » معروف است. اين سنت در ساير مناطق لرنشين نيز مرسوم است، مثلاً در منطقه ي سرد و برفگير نورآباد ابتدا جوان دلباخته جهت آگاه شدن از نظر خانواده ي مقابل، دو تن از ريش سفيدان محل را به منزل دختر مورد علاقه مي فرستد و اگر خانواده ي مورد نظر موافق باشند، روز نامزدي را تعيين مي کنند.
نامزدي
مراسم نامزدي نيز مانند ساير نقاط ايران طي تشريفاتي خاص انجام مي گيرد، که در آن روز مبلغ جهيزيه و شيربها را مشخص مي کنند و سپس طرفين موافقت نامه را در حضور چند تن ريش سفيد امضا مي نمايند.
شيريني حروني
زماني که دختر انتخاب شد در روز مقرر خانواده ي داماد مقداري شيريني به همراه کله هاي قند و قواره اي پارچه و يک يا چند قطعه طلا به خانه عروس مي روند تا با اهداي آن نامزدي وي براي پسرشان را رسميت داده و مورد تأييد و تأکيد مجدد قرار دهند. پذيرايي اين روز را اصطلاحاً شيريني حروني مي نامند و معمولاً رفت و آمد داماد به خانه ي عروس تا روز عقد به ندرت صورت مي گيرد.
پشت عقد و سياهه
پس از مراسم شيريني خوردن، دو خانواده در مذاکراتي رودر رو به بحث در مورد ميزان شيربها و ساير مخارج و احتياجات زمان عقد و عروسي مي پردازند. دو طرف ليستي را که در آن ميزان شيربها يا مبلغ مهريه که اصطلاحاً آن را پشت عقد يا پشت نکاح نيز مي نامند و ساير احتياجات روز عقد و عروسي قيد شده است بين دو خانواده ي عروس و داماد رد و بدل نموده و با توافق و رضايت به امضاي مسئولان يا بزرگان خانواده ها مي رسد. اين ليست که سياهه ناميده مي شود حتما به نام کلام الله مجيد مزين است
بردن داماد به خانه ي همسر آينده اش
با نامزد شدن دختر و پسر، داماد به همراه چند نفراز کسان خود با اعلام قبلي به صرف شام يا ناهار به خانه همسر آينده اش مي رود. اين مراسم که در مناطق مختلف لرنشين با عنوان هايي چون خسي، حسيره، خوسوره و … خوانده مي شود در مناطق مختلف با رسم و رسوماتي نيز همراه است، از جمله در منطقه ي بختياري داماد در اين روز يک دست لباس کامل زنانه به همراه يک سري رخت و تن پوش به عنوان سررختي براي هديه مي آورد.
مهريه
اصطلاح محلي « پشت قباله » يا « حق مهر »، همان « صداق » يا « مهريه » است که در دفاتر در سند رسمي ازدواج درج مي شود و محمل « شرعي » نيز دارد.
شيربها
شيربها مبلغي است که خانواده ي شوهر به خانواده ي دختر مي دهد تا به ازاي آن خانواده ي زن جهيزيه دختر خود را تدارک و از طريق آن مقدمات عروسي را فراهم نمايند. اين رسم که در برخي از نقاط کشور از جمله بعضي مناطق لرنشين نيز رايج است.
کاغذ خانه داري
اين رسم که در برخي از مناطق کشور اجرا مي شود مربوط به بخشي از جهاز دختر است که طبق قرار توسط داماد تهيه مي گردد. در برخي مناطق لرنشين کاغذ خانه داري رسيدي است که از خانواده ي داماد گرفته مي شود که در آن کليه ي وسايل عروسي و لوازم خانه، بسته به شرايط روز، نوشته مي شود و خانواده ي پسر ملزم به تهيه ي آن ها به هنگام عروسي است. در روزگار قديم که برق نبود، وسايل برقي جزو اين وسايل نبود، ولي در حال حاضر لوازم برقي همانند يخچال، پنکه، کولر و وسايلي همانند کمد و ظروف چيني، فرش و رختخواب و … را شامل مي شود. در مواردي نيز ماشين لباسشويي، آب ميوه گيري و … کالاهاي لوکس ديگري را اضافه مي کنند که بستگي به شرايط اقتصادي طرفين دارد. البته اگر در مجلس ياد شده قرار شد که بعضي وسايل به وسيله ي خانواده ي دختر تهيه شود، آن کالاها از ليست ياد شده حذف مي شود.
مراسم دعوت
افرادي که بايد دعوت شوند و اينکه چه گروهي را چه کسي دعوت کند، از قبل تعيين مي شوند. يک روز قبل از موعدي که قرار است مدعوين دعوت شوند به وسيله ي کارت عروسي يا به صورت شفاهي از آن ها دعوت مي کنند که ظهر يا شامي در منزل پدر عروس يا پدر داماد شرکت کنند. بدين ترتيب طي يک يا چند روز، بسته به شرايط و تعداد ميهمانان، مراسم پذيرايي طول مي کشد.
ميهمانان براي شرکت در عروسي و صرف غذا گروه گروه خود را به مراسم مي رسانند. خانواده ها يا فاميل با همديگر خواهند رفت. آن ها قبل از حرکت در يک نقطه جمع مي شوند و مشورت مي کنند که هر فرد چه ميزان پول بدهد. مبالغه را به يک نفر مي دهند و روانه مي شوند. هنگامي که وارد شدن وظايف ميزبان شروع مي شود، با نظارت پدر و مادر عروس و يا داماد، ابتدا براي آن ها شيريني و چاي برده مي شود. اگر دعوت شده از طرف خانواده ي عروس باشد، پدر عروس و اگر از طرف خانواده ي داماد باشد، پدر داماد بايد به کنار آن ها رفته و به آن ها خوشامد بگويد. پس از صرف غذا پدر داماد و يا پدر عروس بايد جلو در بايستند تا ميهمانان را بدرقه کنند
حنابندان
شب قبل از عقد که ممکن است مراسم عروسي هم به دنبال آن باشد، مراسم « حناونو » يا « حنابندان » اجرا مي گردد. در اين مراسم تعدادي دختر و زن جوان دست و پاي عروس را حنا گذاشته و او را براي روز عقد آماده مي کنند.
نکاح کنان
در قديم در مجلس عقد کنان، عاقد که معمولاً روحاني بود ابتدا از پدر عروس و داماد، اجازه جاري کردن صيغه ي عقد دائم را مي گرفت. سپس براي گرفتن وکالت از عروس با « ترکه اي چوبي » به مجلس زنانه مي رفت. عروس زير چادر بود و يکي از بستگان عروس نيز وي را هدايت مي کرد. روحاني با ترکه چوب به سر عروس اشاره مي کرد و مي گفت: بي بي فلاني، آيا اجازه مي دهي که شما را به عقد آقاي فلاني با مهريه بهمان و اين مقدار مثقال طلا و يک جلد کلام الله مجيد، درآورم. عروس در اينجا با هدايت همان زن زير چادر از پدر، مادر، برادر، دايي و عمو و … ( بسته به نوع هدايت زن زير چادر همراه وي ) اجازه مي گرفت، پس از چند مرتبه، فرد روحاني همان موارد را، تکرار مي کرد تا عروس « بله » را مي گفت. سپس حاضران هلهله و شادي مي کردند و روحاني صيغه ي عقد دائم را جاري مي کرد.
مراسم واطلبان
پس از انجام مراسم عروسي، عروس به همراه داماد به خانه ي پدرش دعوت مي شود که پس از آن بتواند به همراه شوهرش به خانه پدرش رفت و آمد کند. با انجام اين مراسم، عروسي از آن لحظه به بعد پايان مي پذيرد و زندگي مشترک چرخه اي ديگر را آغاز مي کند.
مراسم بره کشون
اين مراسم که در بسياري از نقاط کشور مرسوم است در مناطق لرنشين نيز اجرا مي گردد. به هنگام ورود عروس به خانه ي داماد گوسفندي جلوي او سر مي برند و عروس از روي خون آن گذشته و به خانه ي داماد وارد مي شود.
پاتختي
اين مراسم که در اکثر شهرها و روستاهاي کشورمان رايج است، در ميان لرها نيز اجرا مي گردد. پس از مراسم عروسي مهمانان و اهالي هداياي خود را به عروس و داماد مي دهند. البته در اليگودرز بر خلاف ساير مناطق استان لرستان پاتختي هفت روز پس از عروسي برگزار مي شود و در ازنا نيز روز قبل از عروسي هدايا دريافت و به خانه عروس و داماد برده مي شود.
این بود یکسری از آداب و رسوم مردم لرستان در زوایای مختلف زندگی در مقاله های دیگر مشاوره سفر اصفهان نیز همراه ما باشید.
غار کلماکره استان لرستان
غار کلماکره در شهرستان پلدختر استان لرستان، یکی از پررمز و رازترین غارهای تاریخی و طبیعی ایران است. در مورد این غار که مدفن ششمین گنجینه‌ی بزرگ جهان بوده، داستان‌های بسیار جالبی وجود دارد، اگر به غار و تاریخ علاقه دارید با اصفهان تور همراه باشید تا داستان یک غار تاریخی را برای شما روایت کنیم.
غار کلماکره در بخش مرکزی شهرستان پلدختر استان لرستان و در نزدیکی روستایی به نام طاق ملک حسین، در شرق یکی از آخرین دره‌های صخره‌ای کوه آهکی ملّه در پلدختر قرار دارد و به علت اینکه پیشانی غار حدود ۱/۵ متر پایین‌تر از دهانه‌ی آن است، غار برای مدت‌های طولانی از نظرها پنهان بوده است. درباره‌ی محل این غار اختلاف نظرهایی وجود دارد، چرا که اهالی پلدختر آن را به نام خود و مردم رومشکان هم آن را متعلق به خود می‌دانند، اما در اسناد رسمی این غار در حوزه‌ی شهرستان پلدختر ثبت شده است.
تاریخچه‌ی غار
داستان غار کلماکره از ابتدا تا انتها پر از رمز و راز است و روایت‌‌های مختلفی درباره‌ی آن وجود دارد. قدمت این غار به حدود ۲۷۰۰ سال پیش بازمی‌گردد و برخی معتقدند که اینجا مدفن ثروت پادشاهان ساسانی بوده و یکی از مهم‌ترین خزائن دولت‌های ایران باستان مثل هخامنشیان و ساسانیان در این غار نگهداری می‌شده است. عده‌ای دیگر این غار را مربوط به دوران نوعیلامیان و ماقبل هخامنشیان می‌دانند و می‌گویند که این گنجینه، میراث یا هدایای پادشاهان متعدد است.
در هر صورت یکی از روایت‌ها درباره‌ی گنجینه‌ی غار کلماکره این است که پس از تصرف بابل و بین‌النهرین توسط کورش، تمام خزائن معابد بابل از شوش به این غار منتقل شدند. روایت دیگری هم می‌گوید که این گنجینه در زمان حمله‌ی اسکندر به ایران به کوه‌های پلدختر منتقل شد و چهار نگهبان برای محافظت از آن انتخاب شدند. این چهار نگهبان به مرگ طبیعی از دنیا رفتند و هر کدام نفر قبل از خود را دفن کرده است. در زمان کشف غار در سال‌های گذشته، بقایای اسکلت‌های این نگهبانان پیدا شد. یکی از باستان‌شناسانی که مدتی را در غار کلماکره به اکتشاف گذرانده می‌گوید که خاکی اول غار، گورستانی است که ۱۲ تدفین در آن انجام شده است.
در سال‌های اخیر یک پژوهشگر ایرانی (رسول بشاش) با انجام مطالعاتی روی کتیبه‌های اشیای مربوط به غار موفق به کشف نام یک خانواده‌ی سلطنتی مربوط به یک سرزمین ناشناخته شد. گویا آثار باارزش موجود در غار متعلق به سرزمین ساماتی (ساماتوره) است که بنیان‌گذار آن پادشاهی به نام آمیریش، فرزند دابالا است. این سلسله‌ی محلی دارای ثروتی بسیار زیاد بوده و در دوره‌ی عیلامی نو بر سرزمین کوچکی در جنوب لرستان فرمانروایی می‌کرده‌اند و به هنگام زوال حکومت عیلام و قدرت گرفتن تدریجی امپراطوری هخامنشی، بخشی از گنجینه‌ی سلطنتی این سلسله در غار کلماکره نگهداری می‌شده است. با این وجود عده‌ای از باستان‌شناسان معتقدند که این گنجینه به پادشاهی خاصی تعلق ندارد. برخی دیگر هم بر این باورند که ظروف نقره‌ای کشف شده، احتمالا از غنائمی است که کاسیان (ساکنان اصلی لرستان) از یغماگران و سپاهیان آنتی‌گون (از سرداران اسکندر مقدونی) پس گرفته‌اند.
علت نام‌گذاری
کلماکره (Kalmakareh) از سه کلمه‌ی «کل»، «ما» و «کره» تشکیل شده است. «کل» در گویش لری نوعی حیوان حلال‌گوشت کوهی با شاخ‌های کمانی رو به بالا یا همان نرینه‌ی بز کوهی است. «ما (مان)» به معنای مأوا و مکان استقرار و «کره» نیز نوعی درخت مشابه انجیر با میوه‌های نامرغوب و غیرخوراکیست که در بدو ورودی غار قرار داشته است. این درخت تا سال ۷۴ بر دهانه‌ی غار وجود داشته، اما بعد از آن توسط حفاران غیرمجاز برای تهیه‌ی آتش قطع شده و در حال حاضر وجود خارجی ندارد. پس به طور کلی کلماکره به معنای مأوای کل و درخت انجیر است که در واقع مشخصات غار را ارائه می‌دهد.
داستان کشف شدن
درباره‌ی چگونگی کشف غار کلماکره حرف و حدیث‌های بسیاری وجود دارد. داستانی که در همه جا ثبت شده به شرح زیر است: در سال ۱۳۶۸ یک چوپان (شکارچی) محلی در تعقیب یک بز کوهی این غار را کشف می‌کند. وی مشاهده می‌کند که بز کوهی چندبار داخل این غار می‌رود و از آن خارج می‌شود. در اولین بازدید این مرد (که عزیز کلماکره‌ای نام دارد) از غار، وی یک سکه‌ی قدیمی پیدا می‌کند و پس از نشان دادن این سکه به یک فروشنده‌ی عتیقه به ارزش غار پی می‌برد. وی دفعات بعد مجهزتر وارد غار شده و اشیای بیشتری پیدا می‌کند که کم‌کم آنها را به فروش می‌رساند. چند سال بعد سازمان میراث فرهنگی از وجود این غار مطلع می‌شود و گروهی را برای حفاظت از غار کلماکره و گنجینه‌ی باقی‌مانده‌ی آن به محل می‌فرستد، اما دیگر چیز چندانی برای محافظت باقی نمانده بود، چرا که افراد محلی، قاچاقچیان، حفاران، دلال‌ها، مال‌خرها، دزدها، جاعلان آثار هنری و حفاران ساده‌لوح اشیا موجود در این غار را که شامل سکه و تعدادی مجسمه‌ی نقره‌ای از اشکال حیوانات و جامهای نقره‌ای مربوط به دوران هخامنشیان و حکومت مادهاست، به یغما برده‌اند. متأسفانه سازمان میراث فرهنگی نیز در این مورد اهمال می‌کند و تنها با بستن دهانه‌ی غار آنجا را ترک می‌کنند و به سایر قاچاقچیان فرصت می‌دهند، گنجینه‌ی باقی‌مانده را هم غارت کنند. اکنون در غار تنها تعدادی ستون درهم‌ریخته باقی مانده و تمام دیواره‌های آن تخریب شده است.
در فیلم مستندی که به تازگی درباره‌ی غار کلماکره ساخته شده است، عزیز کلماکره‌ای داستان دیگری را می‌گوید. او نه شکارچی است و نه چوپان، بلکه راننده‌ی ماشین سنگینی است از اهالی روستاهای اطراف. وی می‌گوید از سال ۱۳۵۰ توسط عمویش با غار آشنا شده و بالاخره در سال ۱۳۵۷ دلش را به دریا می‌زند و بر ترس خود غلبه می‌کند و به غار می‌رود. وی پس از اینکه بار اول یک سکه را در ورودی غار پیدا می‌کند و آن را به یک فرد صاحب‌نظر نشان می‌دهد، مجهزتر به غار می‌رود. وی با تفنگش به سقف غار شلیک می‌کند و انبوهی از سکه‌های طلا و نقره بر سرش می‌ریزد. او که می‌داند به تنهایی نمی‌تواند همه‌ی غار را بگردد، پس از مدت‌ها بررسی تصمیم می‌گیرد پسرعمه‌اش را هم در راز خود شریک کند. آنها در کنار ستون‌‌ها و سرستون‌ها و طاقچه‌‌ها اشیایی پیدا می‌کنند و معتقدند که حدود هشت یا نه انبار دیگر هم از عتیقه وجود داشته که آنها به علت دستگیر شدن، موفق به دستیابی به آن نشدند. پس از دستگیری آنان محل غار لو می‌رود و تا سال ۱۳۶۸، غار کلماکره به طور کامل از اشیای باستانی تخلیه می‌شود. طبق گزارش‌ها در این مدت، روزانه ۵۰ الی ۷۰ نفر در حال تاراج غار مشاهده می‌شدند. در این زمینه بسیاری از افراد پیکان انتقاداتشان را علاوه بر مردم قانون‌شکن سمت سازمان میراث فرهنگی به علت اهمال فراوانش در مورد غار کلماکره گرفته‌اند.
معماری غار
زمین‌شناسان می‌گویند که غار کلماکره بیشتر یک مکان طبیعی است تا تاریخی. این غار پر است از پدیده‌های زیبای طبیعی و ستون‌های جالب. غار از چهار تالار نسبتا بزرگ تشکیل شده که هر کدام دارای ستون‌های رسوبی و آویزهای شکوهمندی هستند که ارتفاع برخی از آنها تا ۱۵ متر می‌رسد. غار کلماکره پر است از استالکتیت‌ها و استالاکمیت‌های طلایی، حوضچه‌های پرآب، دهلیزها و حفره‌ها. آبچال‌های طبیعی درون غار، ستون‌های رسوبی و سقف‌آویزهای زیبا از جذابیت‌‌های این غار هستند.
مساحت کلی فضای شناخته شده‌ی غار، ۴۳۰۰ متر و طول فضاهای متصل به هم و شناخته شده‌ی مسیر فعلی آن در حدود ۶۷۰ متر است. قسمت ورودی غار دارای فضایی به طول تقریبی ۲۰ متر و به عرض حدود ۸ متر است. ارتفاع غار از سطح زمین ۵۵۰ متر است.
تالار اول محل نگهبانی محافظان بوده است که در آن اتاقکی هم برای نگهبانی به ارتفاع ۸۰ سانتی‌متر و وسعت ۲ متر و از جنس قلوه‌سنگ و ملاط گل رس و کاه وجود داشته که اکنون تخریب شده است. در این تالار استالاکمیت‌هایی نیز وجود دارند که نتیجه‌ی دخالت انسان هستند، که حتی از آنها هم به علت تخریب اثر چندانی باقی نمانده است. در تالار دوم خمره‌های بزرگ و کوچکی وجود داشته که به طرز خاصی روی ستون‌های آهکی نازک قرار گرفته بودند و احتمالا محل نگهداری مایحتاج روزانه بوده‌اند. جالب است که درباره‌ی تالار سوم و چهارم که محل اصلی نگهداری گنجینه‌ی غار بوده‌اند، اطلاعات چندانی در گزارش‌های باستان‌شناسی نیامده است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
غذاهای سنتی لرستان
در ایران در هر منطقه و قومیت خاص غذاهای خاصی نیز طبخ می شود که قطعا امتحان کردن آن ها می تواند بخش جالبی از سفر باشد. لرستان نیز از این قاعده مستثنی نیست و دارای غذاهای سنتی بسیاری است که در این مطلب در اصفهان تور به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.
متنوع بودن غذاهای محلی و سنتی کشور یکی از چیزهایی است که مردم در سفرهای خود به آن توجه دارند و تنوع این غذاها مسافران را به چشیدن آن ترغیب می‌کند.
لرستان علاوه بر فرهنگ غنی و جاذبه‌های گردشگری دارای غذاهای سنتی خوشمزه‌ای است و برخی از این غذاها در ایام نوروز توجه بسیاری از مسافران را به خود جذب می‌کند.
کباب بروجرد
کباب بروجرد یکی از غذاهای دلپذیراست که طعم خوب آن زبانزد مردم استان شده و به‌نوعی یکی از باکیفیت‌ترین کباب‌های ایران محسوب می‌شود.در بروجرد کباب‌های مختلفی مانند کوبیده، برگ وچنجه همراه با نان سنگک، دوغ محلی و سبزی‌ها خاطره ماندگاری در ذهن مردم به‌جا گذاشته است.
آش گوشت خرم‌آباد
آش گوشت یا زیر برنجی یکی از غذاهای رسمی و محلی خرم‌آباد محسوب می‌شود مردم این منطقه در اکثر جشن‌های عروسی سایر مراسم‌ها از آن استفاده می‌کنند.زیر برنجی یا همان چلو گوشت غذای موردعلاقه بسیاری از مردم شهر خرم‌آباد است و در مراسم‌ها آش گوشت را در سینی بزرگی که به‌اصطلاح لُری به آن مجمع می‌گویند می‌کشند.
آش شله ماش دورود
آش شله ماش یکی از غذاهای محلی شهرستان دورود است که برای تهیه آن از لوبیاچیتی، ماش، عدس، برنج،پیاز، آب‌گوشت، کشک، زعفران نعناع داغ درست می‌شود.
آش کلونک الیگودرز
درتر منطقه‌ای با توجه به اقلیم شرایط جغرافیایی غذاهای متنوعی طبخ می‌شود، برای نمونه آش کلونک یکی از غذاهای سنتی شهرستان الیگودرز است که فقط فصل بهار‌دراین منطقه طبخ می‌شود.آش کلونک الیگودرز از گیاه که به‌طور خودرو در فصل بهار در این منطقه می‌روید تهیه می‌شود طرفداران زیادی دارد.
دلمه برگ مو بروجرد
دلمه برگ مویکی دیگر از غذاهای خوشمزه شهرستان بروجرد است که برای تهیه آن علاوه بر مواد معمول دلمه از باقلا، ماست و روغن حیوانی استفاده می‌شود.
شامی کوو خرم‌آباد
شامی کوو یکی از غذاهای محلی خرم‌آباد، همان شامی است فقط در طبخ آن علاوه بر گوشت چرخ‌کرده، سیب‌زمینی و تخم‌مرغ از رب انار، سبزی‌های معطر مغز گردو هم استفاده می‌شود.
آش دوغ لُری
آش دوغ لری از غذاهای خوشمزه محلی است که طرفداران زیادی دارد مردم این منطقه برای تهیه آن گوشت چرخ‌کرده، جو، نخود، سبزی، برنج استفاده می‌کنند.
آش پرشکه
آش پرشکه یکی از غذاهای گرم لرستان است و مردم معمولاً در روزهای سرد سال بیشتر آماده می‌کنند و برای پخت آن از عدس، سبزی بلوک، آرد گندم، کشک، نمک و ادویه استفاده می‌شود.
دنو رو
دو رو (آش دندانی) درواقع نوعی سوپ یا آش لری است که مردم لرستان به نشانه شادی روییدن اولین دندان کودکشان درست می‌کنند و اعتقاددارند که اگر این آش همان موقع روییدن دندان کودک پخته نشود در بزرگ‌سالی دچار دو بچه می‌شود.
پختن این نوع غذا برای مردم این منطقه بیشتر جنبه آیینی دارد و پس از درست کردن دو رو به نشانه جشن و شادی مقداری از آن را به همسایه هدیه می‌دهند و در عوض همسایه نیز به‌منزله سلامتی نوزاد هدیه‌ای به کودک می‌دهد.
مردم لرستان برای پخت دو رو از گندم، لوبیا، نخود،عدس باقلا استفاده می‌کنند.
چزنک رغو
این غذا از نان فطیر و روغن حیوانی درست می‌شود و برای تهیه آن خمیر آبکی و نرم را روی ساج یا تاوه با دست پهن می‌کنند تا برشته شود.
بعد از پشت‌ورو کردن، نان داغ آماده‌شده را بلافاصله داخل ظرفی قرار می‌دهند چند قاشق روغن حیوانی به همراه شیره یا خاکه قند به آن اضافه می‌شود.
ترخینه
آش ترخینه (کشکینه) به‌عنوان یکی از غذاهای سنتی لرستان از مخلوط گندم دوغ خشک تهیه و در روزهای سرد سال از آن استفاده بیشتری می‌شود. این غذا ی خوش‌طعم برای سرماخوردگی نیز بسیار مفید است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
پوشاک سنتی لرستان
پوشاک همیشه یکی از نکات مهم در فرهنگ و اجتماع تمام جوامع است. در قوم لر نیز بحث پوشاک اهمیت بسیاری داشته و البته لباس مردان و زنان این قوم در عین زیبایی بسیار ساده هستند. با ما در اصفهان تور همراه باشید تا شما را بیشتر با پوشاک مردم لرستان آشنا کنیم.
پوشاک مردم لرستان در نهایت زیبایی و سادگی نمادی از پوشش اصیل اسلامی است که امروز جز در برخی مناطق روستایی و عشایری شاید دیگر نتوان نشانی از آن یافت. نوع دوخت لباس‌های سنتی در لرستان و رنگ‌های به کار رفته در این پوشش‌ها منحصر به فرد و بی‌نظیر است.
استان لرستان به سبب شرایط آب‌وهوایی و کوهستانی بودن خود، محل ییلاق و قشلاق ایل‌ها و عشایر استان‌های اطراف است. عشایر و طایفه‌های لرستان در یک تقسیم‌بندی به دو بخش لر و لک تقسیم می‌شوند که از نظر لهجه، سنن، آداب و رسوم و برخی مسائل مذهبی با یک دیگر تفاوت دارند. تماشای شیوه زندگی عشایر کوچ‌نشین یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری اجتماعی استان لرستان را تشکیل می‌دهد.
پوشاک مردان
لباس مردان لر؛ مردان لرستانی نیز دارای پوشش ساده‌ای هستند که جنبه‌های تزئین آن کمتر است و در عرف معمول این دیار به «شال و ستره» معروف است.
شال: پارچه بلند و سفیدی است به عرض ۶۰ تا ۹۰ سانتی‌متر و به طول ۶ تا ۹ متر و از جنس چلوار، که آن را چند دور به کمر می‌پیچند و علاوه بر آن در مواقع ضروری از آن به‌عنوان کفن یا پیچاندن جای زخم یا طناب نیز استفاده می‌شود.
ستره: قبای مخصوصی است که اندازه آن تا زیر زانو بوده، بیشتر در مواقع رسمی از آن استفاده می‌شود و از قدیمی‌ترین نوع پوشاک ایران است.
کلاه نمدی: کلاه گرد بدون لبه‌ای است که از نمد ساخته شده است.
کپنک (فرجی): یک نوع قبای پشمی محکم و معمولا مورد استفاده چوپانان است. در مواقع جنگ از آن به‌عنوان لباس رزم استفاده می‌شود، زیرا ترکیب بسیار فشرده‌ای در ساخت آن به کار رفته است.
گیوه : نوعی کفش دست‌ساز محلی است که کف آن چرم یا پلاستیک ضخیم و محکمی است که رویه آن با نخ تابیده بافته می‌شود.
چوغا: نوعی بالا پوش مردانه است که بیشتر در منطقه بختیاری لرستان و چهارمحال بختیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. جنس چوغا از پشم گوسفند است و معمولا زنان بختیاری آن را می‌بافند.
پوشاک زنان
پوشاک زنان جوان لر با پارچه‌های الوان در رنگ‌ها و طرح‌های شاد با سربندهای زیبا و رنگی میباشد. زنان مسن‌تر پارچه‌هایی به رنگ تیره و طرحی ساده و سربندی سیاه و سفید را ترجیح می‌دهند.
پیراهن‌های رنگارنگ و دارای پوشش زنان لر: پیراهن زنان لر دارای برشی ساده، بلند و گشاد با طرح‌های گلدار و رنگ‌های متنوع است. لباس زنان لر دارای قسمت‌های مختلفی چون کلنجه، سرداری یا کمرچین و جلیقه است
جومه: نوعی پیراهن زنان لرستان که آزاد، بلند و بدون یقه است.
کلنجه: بالاپوش یراقدوزی شده‌ای است که در بسیاری از موارد رویه جلوی آن را سکه‌دوزی و تزیین می‌کنند.
تره و گل ونی: تره پارچه ابریشمی مخصوصی است که زنان لر به سر می‌بندند و به لری آن را ساوه می‌گویند. تره را در حالت عادی می‌بندند و برای شرکت در مراسم و جشن و سرور، نوعی از آن را به نام گل ونی که رنگین است، روی تره می‌بندند.
در طرح این روسری‌ها که به طور معمول از جنس ابریشم هستند نقش‌ها و رنگ‌های مختلف به کار رفته که با گره خاصی به دور سر پیچیده شده و گوشه‌های آن هم به صورت آویزان بر پشت سر قرار می‌گیرد.
«سرداری» که پوششی است بلند تا به پشت پا، جلوی آن بدون دکمه است با آستینی تا آرنج که اغلب از مخمل با رنگ‌های مشکی، سبز و قرمز تهیه می‌شود. دوره‌های آستین و دامن آن به پهنای دو تا سه انگشت یراقدوزی و نواردوزی شده است.
«کت» که نیم‌تنه را می‌پوشاند، نواردوزی ندارد و با دکمه در جلو بسته می‌شود. «جلیقه» که همیشه باز است و دکمه ندارد و در قسمت جلوی آن یراقدوزی و سکه‌دوزی شده است.
شلوار یا به زبان محلی لرستان «شاوال» عبارت است از زیر جامهای لیفه‌دار یا کمریدار به مدل شلوارهای کردی از پارچه‌های الوان رنگی که زیر پیراهن می‌پوشند. شلوار زنان لر از لحاظ ترکیب و جنس پارچه دو قسمتی و دو رنگی است به طوری که از دمپا تا حدود بالای زانو، پارچه ساده با نقشبندی و نواردوزی شده است و قسمت بالاتر به رنگ دیگر و گلدار است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
سوغاتی های لرستان
لرستان از استان هایی است که پر است از سوغاتی های رنگارنگ و جذاب. ما در این قسمت سوغاتی های مناسب خوردنی را برای شما گردآوری کرده ایم تا بهتر بتوانید انتخاب خودتان را انجام دهید. با ما در اصفهان تور همراه باشید.
عسل
یکی از لذیذترین نعمات الهی، عسل است که علاوه بر طعم بی‌نظیر، خواص دارویی و درمانی متعددی دارد. از این رو، این ماده‌ی طبیعی می‌تواند بهترین انتخاب به عنوان سوغات باشد. استان لرستان به دلیل داشتن طبیعت بکر، مراتع و جنگل‌های انبوه، بهترین منطقه برای پروش زنبور و تولید عسل است. عسل این منطقه بسیار باکیفیت است. این استان در حال حاضر رتبه‌ی هفتم کشور را در تولید عسل و رتبه‌ی نخست کشور را در مرغوبیت آن دارد. در شرایط مساعد تولید عسل این استان از مرز ۱۶۰۰ تن می‌گذرد.
روغن حیوانی
شهرستان دلفان استان لرستان از دیرباز به داشتن روغن حیوانی مرغوب و معطر شناخته شده است و مسافران در سفر به این منطقه حتما این فرآورده‌ی دامی را به عنوان سوغات سفر تهیه می‌کنند.
وجود مراتع، چمنزارها، کوه‌های انباشته از پوشش جنگلی و گونه‌های گیاهی معطر باعث شده که روغن حیوانی تولید شده توسط عشایر و دامدارن این خطه بسیار مرغوب باشد. زنان سختکوش عشایر پس از جمع‌آوری شیر دام، از آن ماست تهیه می‌کنند. سپس ماست آماده شده را درون مشک می‌ریزند و با افزودن مقداری آب و نمک از آن دوغ و کره می‌گیرند. با آب کردن و جوشاندن این کره، روغنی خالص با عطری خاص به دست می‌آید که همان روغن حیوانی است.
روغن حیوانی که در زبان لکی به نام «روغن دان» معروف است و از شیر گاو و گوسفند تولید شده و به رنگ‌های زرد و سفید تولید می‌شود.
کاک
کاک نام نوعی شیرینی است که در استان‌های مختلفی از جمله لرستان تهیه می‌شود. این شیرینی لذیذ در لرستان نیز با آرد، روغن حیوانی و زعفران تهیه و تزیین می شود و به دلیل کیفیت بالا و طعم دلپذیر و عدم استفاده از مواد افزودنی مضر و نگهدارنده، یکی از بهترین سوغاتی‌های این استان است.
شیرینی آردی
شیرینی آردی خرم آباد، شیرینی سنتی این شهر است و طعم بسیار دلنشینی دارد. این شیرینی به دلیل ماندگاری بالا گزینه‌ی مناسبی برای سوغاتی است. مواد اصلی تهیه‌ی آن شکر، آرد و روغن است. با افزودن طعم دهنده‌های مختلف انواع دیگری از این شیرینی تهیه می‌شود که عبارت است از شیرینی آردی گردوئی، شیرینی آردی نخودی و شیرینی آردی نارگیلی.
نان ساجی
نان ساجی نوعی نان پهن و نازک است که روی یک صفحه‌ی فلزی دایره به نام ساج پخته می‌شود. این نان انواع مختلفی از جمله نان تیری، نان تپ تپی، ته‌کِلِه‌ایی و فه‌تیره دارد. علاوه بر استان لرستان در استان‌های کردستان، کرمانشاه، خوزستان و فارس نیز این نان محلی تهیه می‌شود.
کلوچه‌ی بروجردی
کلوچه‌ی بروجردی معروف به کلوچه قندی، یک شیرینی بسیار خوشمزه است که با آرد گندم، رنگ‌های طبیعی، مغز بادام و روغن حیوانی تهیه می‌شود. کلوچه قندی بروجرد کیفیت بالایی دارد و یکی از بهترین سوغاتی‌های خوراکی بروجرد است. در ایام نوروز در بسیاری از خانه‌های اهالی این منطقه با این شیرینی از مهمانان پذیرایی می‌شود.
سمنوی بروجرد
سمنو از جوانه‌ی گندم تهیه می‌شود و یکی از عناصر اصلی سفره‌ی هفت سین نوروز ایرانی‌ها است. بروجردی‌ها در تهیه‌ی سمنو بسیار ماهر هستند و سمنوی تولیدی این شهر از کیفیت بالا و طعم و رنگ مطبوعی برخوردار است. معمولا با شروع اسفند بسیاری از خانواده‌ها اقدام به رویاندن جوانه‌های گندم می‌کنند و سپس در یکی دو هفته‌ی آخر سال سمنو می‌پزند. تهیه‌ی سمنو و فروش آن، یکی از مشاغل رایج در بروجرد در هفته‌های آخر سال است.
انواع حلوا
انواع و اقسام حلوا در شهرهای مختلف این استان تهیه می‌شوند و به عنوان سوغات به فروش می‌رسند. در تهیه‌ی این حلواها از مواد گوناگونی از جمله شیره‌ی انگور استفاده می‌شود. فروشگاه‌ها و کارگاه‌های ارده‌پزی متعددی در بروجرد وجود دارند که انواع حلوا و ارده از جمله ارده شیره، حلوا شکری، حلوا ارده، حلوا مغزی و… را عرضه می‌کنند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
تنگه شیرز لرستان
تنگه شیرز در استان لرستان را می توان یکی از زیباترین مناطق ایران نامید. طبیعت شگفت این منطقه و کنار هم قرار گرفتن صخره ها و درختان منظره ای جذاب را برای هر بیننده ای خلق نموده است. با ما همراه باشید در اصفهان تور تا اطلاعات کاملی از این تنگه در اختیار شما بگذاریم.
در محل تلاقی سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان تکه‌ای از زمین زیبایی و شگفتی‌های خود را به نمایش گذاشته است. نام این منطقه دیدنی تنگه شیرز است که همچون نگینی در میان ایران می‌درخشد. این تنگه ۵ کیلومتر طول دارد و در میان آن رودخانه‌ای در جریان است که در دهانه ورودی شیرز به رودخانه سیمره می‌پیوندد.
این مکان با دیواره‌هایی با ارتفاع ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر محصور شده است. شیب این دیواره‌ها با ارتفاعی کمتر از ده متر در نزدیکی روستای گُدارگَه آغاز می‌شود و در پرتگاه هفت رَک و انتهای دره به اوج خود می‌رسد.
همزیستی صخره‌های خشن و تیز با درختانی که در جای جای تنگه روییده‌اند بسیار جالب توجه است. فرسایش سنگ‌ها و صخره‌ها شکل خاصی را در این مکان پدید آورده‌اند. دیواره‌های آهکی چین خورده که در اثر بارندگی دچار فرسایش شده و رگه‌هایی از رنگ سیاه به خود گرفته‌اند در این دره خودنمایی می‌کنند. گاه صخره‌های سر به فلک کشیده در دوسوی تنگه به هم می‌رسند و امکان تماشای آسمان را می‌گیرند. گاه سقوط سنگ‌ها از ارتفاع، مسیر آب جاری در رودخانه را عوض کرده و شکل تازه‌ای به طبیعت بخشیده است.
موقعیت جغرافیایی
تنگه شیرز در ۵۵ کیلومتری شهر کوهدشت استان لرستان، در بخش زردلان و در منطقه‌ای به نام اولادقباد قرار دارد. این تنگه در ضلع شرقی رشته کوه وره زرد و در مجاورت رودخانه سیمره، شاخه اصلی کرخه، واقع شده است.
این تنگه از روستای گدارگه تا کناره رود سیمره با جهت جنوب شرقی – شمال غربی کشیده شده است.
نحوه شکل‌گیری تنگه شیرز
شیرز با هندسه ویژه صخره‌هایش و با پدیده زمین ساختاری کم‌نظیرش جاذبه ژئوتوریستی خاصی در چین خوردگی زاگرس به شمار می‌رود.
زمین‌شناسان عقیده دارند این دره در نتیجه فرسایش سنگ‌های رسوبی با لایه‌بندی مشخص شکل گرفته است. این سنگ‌ها در دوران سوم زمین‌شناسی یا مزوزوییک در یک محیط دریایی، نهشته شده‌اند و به سازندهای آسماری شهرت دارند.
سازندهای آسماری از آهک‌های ماسه‌ایِ ضخیم‌لایه و فسیلِ نرم‌تنان تشکیل شده‌اند. ویژگی بارز این سازندها این است که علاوه بر سخت بودن بسیار انحلال‌پذیر هستند و در برخورد با آب باران و نزولات جوی اشکال زیبایی می‌آفرینند.
ارزش تاریخی و جغرافیایی تنگه شیرز
تنگه شیرز، محوطه‌هایی باستانی از عهد حجر را نیز در خود دارد. این محوطه‌ها همچنین شامل آثاری از زندگی غارنشینی است که توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. این جاذبه طبیعی به عنوان یک پدیده جغرافیایی منحصربه‌فرد و یکی از جاذبه‌های ژئوتوریسم در ایران در نظر گرفته شده و به ثبت ملی رسیده است.
دیدنی‌های تنگه شیرز
غار: علاوه بر خود تنگه که به تنهایی برای گذراندن ساعاتی طولانی تفریح و لذت بردن و متحیر شدن کافی است، در میان پیچ و خم تنگه، مناظر و جاذبه‌هایی وجود دارد که بسیار درخور توجه است. یکی از این جاذبه‌ها چشمه‌های کوچک و بزرگی است که در جای جای تنگه به چشم می‌آید. یکی از این آبشارها به نام شیرز نام‌گذاری شده است.
آشیانه پرندگان: سنگ‌ها و صخره‌های تند و تیز که برخی یادگاری از روزگاران کهن هستند از دیگر دیدنی‌های این تنگه به شمار می‌روند. این سنگ‌ها با سوراخ‌های کوچک و مشبکی که دارند، مامن امنی برای پرندگان فراهم ساخته‌اند و آشیانه‌هایی در آنها دیده می‌شود.
پل خدا: در تنگه شیرز غاری به طول ۱۵۰ متر وجود دارد که رودخانه‌ای از میان آن عبور می‌کند. آبی که در این غار جاری است تا زانو می‌رسد و از محلی به نام نیزه می‌آید. برای رفتن به داخل غار باید تن به آبی سرد زد، اما تماشای شگفتی‌های خلقت و استالاگتیت‌ها را ممکن می‌کند.
مناره سنگی: در میان دره شیرز ستونی وجود دارد که به دست طبیعت و در طی میلیون‌ها سال به دست باد و زلزله پدید آمده است. ارتفاع این ستون از کف صخره تا راس ۸۰ متر و قطر آن ۱۰ متر است و به مناره سنگی شهرت دارد. بدون شک تماشای این صخره می‌تواند جالب و تجربه‌ای متفاوت باشد.
پیاده‌روی در میان تنگه و لذت بردن از زیبایی‌های طبیعت تجربه‌ای کم نظیر برای کسانی است که به شیرز می‌روند. صدای رودی که در طول مسیر همراه شما آواز می‌خواند، خستگی راه را از تن می‌زداید.
طبیعت تنگه شیرز
درختان بلوط و چنار در طول دره شیرز دیده می‌شوند. از سوی دیگر دست پر سخاوت طبیعت در فصل‌های مختلف شما را به چشیدن طعم انگور، انجیر و گلابی وحشی مهمان می‌کند.
در گذر از شیرز شنیدن صدای پرندگان وحشی و تماشای آنها در میان صخره‌ها برای گردشگران بسیار جالب توجه است. همچنین بزهای کوهی را می‌توان در میان صخره‌ها دید که دیواره‌های بلند دره را با بازیگوشی طی می‌کنند. ماهیان رودخانه هم بخشی از این طبیعت دیدنی را تشکیل می‌دهند که با وجود آب فوق‌العاده زلال رودخانه به سادگی قابل دیدن هستند.
مسیر دسترسی
برای بازدید از این تنگه می‌توانید از کرمانشاه، ایلام یا لرستان به آن برسید. بهترین مسیر برای دسترسی به تنگه از طریق جاده اولادقبا است. دو کیلومتر انتهایی مسیر یک خاکی مناسب است و در نهایت به پارکینگی می‌رسید که در کنارش یک مجتمع شیلات قرار دارد. از اینجا باید با پای پیاده به داخل تنگه مسیر خود را ادامه دهید.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
دریاچه گهر لرستان
دریاچه گهر را با نام نگین زاگرس می شناسند. این دریاچه بسیار زیبا در استان لرستان واقع شده و زیبایی طبیعی شگرفی را به شهر دورود در این استان بخشیده است. با هم در اصفهان تور نگاهی داریم به این دریاچه :
معرفی
گهر از دو بخش تشکیل شده است که شامل گهر بزرگ (کله گهر) و گهر کوچک (کره گهر) می‌شود. گهر بزرگ حدود ۱۷۰۰ طول، بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ متر (حدود ۸۵ هکتار وسعت) است و عمق آن در ژرف‌ترین نقطه به ۳۰ متر هم می‌رسد.
این دریاچه، آبی شفاف و کریستالی دارد به گونه‌ای که در نقاط کم عمق (۴ متر) می‌توان ماهیان کف دریاچه را به خوبی مشاهده کرد. خود دریاچه بزرگ به دو بخش ساحلی ماسه‌ای و صخره‌ای تقسیم می‌شود. بخش‌های ساحلی در غرب و شرق دریاچه قرار دارند که برای شنا کردن مناسب هستند.
آب دریاچه بزرگ به وسیله‌ی چشمه‌های کوهستانی تامین می‌شود. سرچشمه‌ی آب دریاچه‌ی کوچک نیز از رودخانه‌ی تاپله نشات می‌گیرد. دریاچه آب شیرین و دائمی گهر در سمت غربی رشته اشترانکوه و در جنوب تنگه تاپاله و گردنه پنبه کال و جناح شمال شرقی کوه سرسبز، در یک منطقه عمومی حفاظت شده واقع شده‌اند.
ارتفاع این منطقه از سطح دریا ۲۳۶۰ متر است. زمین شناسان احتمال می‌دهند که دریاچه گهر بر اثر وقوع یک زمین لرزه عظیم به وجود آمده‌اند چرا که بر روی گسل اصلی زاگرس قرار دارند.
یکی از ویژگی‌های طبیعت اطراف دریاچه، پوششی از درختان بلوط، ید، بادام، پسته وحشی، گلابی وحشی، چنار، نارون، بلوط مازو، گردو، انجیر، زبان گنجشک، سیب، زالزالک، ارژن، کنار کهور، انار، گز و موی وحشی در ترکیب با گل‌های لاله واژگون، شقایق، زنبق، لاله وحشی تاج خروسی و اختر است که دریاچه بخشی از زیبایی خود را مدیون همین پوشش گیاهی است.
این دریاچه همچنین زیستگاهی غنی دارد که شامل انواع مارماهی، لاک پشت، قورباغه و ماهی قزل آلای رنگین کمان و خال قرمز می‌شود. طبیعت کوهستانی منطقه حفاظت شده‌ی اشترانکوه نیز مثال زدنی است و شامل حیوانات متنوع از جمله بز، قوچ، آهو، کل، پلنگ، گرگ، گراز، خرس قهوه‌ای،کفتار، روباه، شغال، خرگوش و انواع پرندگان مانند عقاب، کبک، شاهین و تیهو می‌شود.
در سال ۱۸۹۰ میلادی، زنی انگلیسی به نام ایزابلالوسی بیشوپ به مدت ۳ ماه در این نواحی به تحقیق پرداخت و حدود ۱۰۰۰ کیلومتر پیاده‌روی کرد. وی گهر را به نام دریاچه‌ی ایران معرفی کرد.
بنابراین امروزه برخی از گردشگران خارجی از آن به همین عنوان نام می‌برند. با این وجود زمین شناسی اتریشی به نام آ-رودلر در سال ۱۸۸۸ برای اولین بار به معرفی دریاچه گهر پرداخت و نام خود را به عنوان کاشف دریاچه ثبت کرد. سالانه حدود هفتاد هزار گردشگر از دریاچه دیدن می‌کند که همین موضوع تا حدودی زیستگاه این ناحیه را در معرض خطر قرار می‌دهد. در گذشته به دلیل دسترسی سخت به دریاچه این مکان یکی از بکرترین نقاط ایران به شمار می‌رفت.
بد نیست بدانید یکی از زیباترین دشت‌های لاله‌ی واژگون دنیا، در روستای گشان در دامنه‌ی قالی کوه الیگودرز واقع شده است.
دسترسی
برای دیدن دریاچه کریستالی گهر بهتر است به شهرستان‌های دورود یا الیگودرز سفر کنید. مسیر سه ساعته‌ی الیگودرز را می توانید با استفاده از اتومبیل شخصی طی کنید و بعد از آن با حدود یک ساعت و نیم پیاده‌روی و از مسیر روستای طیان خودتان را به این دریاچه برسانید.
البته اگر توانایی کافی ندارید طی نمودن این مسیر کوهستانی برایتان مشکل خواهد بود. از الیگودرز تا دریاچه گهر حدود ۷۰ کیلومتر فاصله است که به دلیل کوهستانی بودن زمان زیادی می‌طلبد. در کل این مسیر با وجود اینکه زیباتر است به دلیل امنیت پایین چندان پیشنهاد نمی‌شود. بهترین راه برای دیدن دریاچه اما مسیر معدن کارخانه سیمان دورود است.
از اینجا می‌توانید خودتان را به کوهپایه‌ی اشترانکوه رسانده و با پارک کردن ماشین بقیه راه را به صورت پیاده طی کنید. بخشی از این مسیر صعب العبور است اما از آنجایی که امنیت نسبتا خوبی دارد اغلب مسافران از آن استفاده می‌کنند. در کل دسترسی به دریاچه‌ی گهر چندان راحت نیست. ولی اگر به طبیعت علاقه‌مند هستید برای یک بار هم که شده باید امتحان کنید.
در ضمن یادتان باشد در روزهای تعطیل به دلیل ازدیاد مسافران از لذت سفر کاسته خواهد شد. بنابراین در روزهای معمول هفته سفر کنید تا آرامش بیشتری داشته باشید. همچنین وسایل مخصوص کوهنوردی مانند کفش مناسب را به همراه داشته باشید.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
لرستان؛ بفرمایید نان!
نان از دیرباز به عنوان یکی از غذاهای ایرانیان در تمام وعده های غذایی مطرح بوده است. اگر زیاد اهل خوردن نان های متنوع هستید حتماً حتماً به لرستان سر بزنید. لرستان از قدیم الایام بهترین محل برای پخت بهترین نان ها بوده است و می توانید در این استان تنوع شگرفی را از انواع نان های خوشمزه ملاحظه کنید. با ما در اصفهان تور همراه باشید :
کَلگ
نانی است که از بلوط فراهم می شود. در گذشته در بعضی از مناطق به دلیل نداشتن گندم، جو و ذرت و فقر مادی، از این نان استفاده می کردند. خاصیت این نان سیری دراز مدت و مقوی بودن آن است.
نان توه ای (ساجی)
خمیر آن از آرد گندم است و با مایهٔ خمیر درست می شود. پس از آماده شدن خمیر، به وسیلهٔ تووه دو رویه نان را می پزند و سپس برای خشک کردن یا بیشتر پختن، جلوی شعله یا « ورتوه » قرار می دهند .این نوع نان دارای سبوس نرم است و امروزه در مناطق روستایی پخته می شود. گر چه بیشتر نان ها با تووه یا ساج درست می شوند، اما این نان به این نام مشهور است.
نان جو
خمیر آن از آرد جو تهیه می شود، پختن آن تابه ای است و سبوس آن کمی بیشتر است.
گردَه
از آرد گندم و بدون مایه خمیر تهیه می شود و اغلب در آسیاب ها و یا برای توشهٔ سفر پخته می شود. خمیر گرده سفت است و مقداری پیاز نیز به آن اضافه می کنند. قطر گرده معمولا ۷ تا ۸ سانتی متر است و بر گردهٔ مسافرتی، زردچوبه، زیره و رازیانه هم اضافه می کنند.
چِزنَک
از آرد گندم خمیری بدون مایه و شل تر از خمیر معمولی درست می شود که به آن زیره، رازیانه و زردچوبه هم اضافه می شود، چزنک را گرم تکه تکه می کنند و در داخل ظرفی می ریزند و روی آن روغن حیوانی، عسل یا شیره انگور اضافه کرده، می خورند.
نان تیری
این نان در آیین سوگ مردگان پخته می شود و خمیر آن از آرد گندم است و وجه تسمیهٔ آن این بود که چونه های خمیر، به وسیلهٔ چوبی به نام « تیر » پهن نازک می شد و سپس آن را روی تووه یا ساج می انداختند تا پخته شود.
بُرساق
نانی است که خمیر آن از آرد گندم و شیر با اضافه کردن زردچوبه، زیره و رازیانه درست می شود و خمیر آن سفت تر از خمیر معمولی است، خمیر را به شکل و اندازه تخم مرغ در می آورند و در روغن حیوانی سرخ می کنند.
کلوا
خمیر آن شبیه به برساق است. ولی به هنگام پختن خمیر آن را به صورت قرص های گرد، پهن می کنند و یا در تنور می پزند و یا به گودی ساج می چسبانند و بر روی آتش گل انداخته بدون شعله می گذارند تا پخته شود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
صنایع دستی لرستان
بدون شک لرستان نیز مانند بسیاری از استان های کشور دارای صنایع دستی منحصر به فردی است که قصد داریم در این مطلب در اصفهان تور به معرفی آن ها بپردازیم. لطفا با ما همراه باشید.
صنایع دستی به آن دسته از صنایع اطلاق می شود که تمام یا قسمتی از مراحل ساخت فراورده های آن با دست انجام می گیرد و در چارچوب فرهنگ و بینش های فلسفی، ذوق و هنر انسان های هر منطقه، با توجه به میراث های قومی آن ساخته و پرداخته می شود. قسمت قابل ملاحظه ای از صنایع دستی استان از قبیل قالی، انواع گلیم، گبه و زیلو، هنری کاربردی است که بیش تر توسط زنان و در مناطق روستایی و عشایری تولید می شود. مهم ترین صنایع دستی استان عبارت اند از:
۱ بافته های داری؛ قالی، گبه، گلیم
۲ دست بافته های دستگاهی؛ جاجیم، ماشته، انواع پارچه
۳ هنرهای فلزی؛ ورشو سازی، قلم زنی، مسگری، قفل سازی، جواهر سازی
۴ هنرهای مرتبط با چوب؛ خراطی، مشبک کاری، درودگری، سازهای سنتی، معرق کاری
۵ هنرهای مرتبط با سنگ؛ حجاری سنگ، حکاکی روی سنگ
۶ نمد مالی
۷ آبگینه
ورشوسازی
ورشوکاری که به دو صورت قل م زنی و حکاکی انجام می شود، یکی از صنایع دستی شهر بروجرد است که با استفاده از قلم و چکش خطوط و نقش های گوناگونی روی ورشو ثبت و حک می شود. سماور، گلاب پاش، ظروف غذاخوری، سینی و قوری از جمله مهم ترین آثار ورشویی می باشند، که توسط هنرمندان این دیار ساخته می شوند.
گلیم بافی
گلیم بافی از جمله دست بافته هایی است، که با استفاده از پشم های رنگارنگ به صورت تخت و بدون پُرز و اغلب به صورت زیرانداز تولید می شود. نقش های مورد استفاده در بافت گلیم با الهام از فرهنگ، اعتقادات و باورها و محیط پیرامون بافنده (طبیعت و زیبایی های آن)، به صورت ذهنی و به علت تکنیک بافت به شکل هندسی بافته می شود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
حمام تاریخی گپ لرستان
حمام ها در ایران پیشینه ای تاریخی دارند. ایرانی ها از دیرباز برای شستشوی خود حمام هایی با معماری های جالب را ساخته اند که امروزه به جاذبه های گردشگری و تاریخی تبدیل گشته است. یکی از حمام های تاریخی ایران حمام تاریخی گپ یا آسیا در استان لرستان است. اگر می خواهید بیشتر از این حمام بدانید با ما در اصفهان تور همراه شوید.
حمام تاریخی گپ (آسیا) که بخش اصلی آن بر روی چهارستون سنگی قرار گرفته است . این بنا منسوب به حسین خان ساکی است.احتمال می رود با بنای پل گپ خرم آباد هم دوره باشد که در دوره شاه سلطان حسین صفوی بنا شده است و به روایتی دیگر این بنا به دوره قاجار نسبت داده شده است .
این حمام به وسیله چند پله ارتباطی از خیابان مجاور (خیابان حافظ) به سربینه مرتبط میگردد که در حدود سه متر از سطح خیابان پائین‌تر است.
در گوشه شمال شرقی ورودی حمام گرم (در حد فاصل حمام گرم و حمام سرد) فضایی کوچک با پوشش تاقی ساخته شده که بخشی از آن جهت استقرار دلاک و بخشی دیگر جهت انجام کارهای نظافتی تعبیه شده است . علاوه بر این‌ها این گونه فضاهای حد فاصل در حمام‌های قدیمی، جلوگیری از تغییر هوای ناگهانی حمام گرم و سرد بوده که معمولاً پس از استحمام و خروج از حمام گرم به فضایی سردتر از حمام گرم و گرم‌تر از حمام سرد وارد می‌شده اند تا از ناراحتی هائی که ممکن بوده در اثر این تغییر هوای ناگهانی بوجود آید ، جلوگیری شود .
حمام گرم از نظر فضاهای داخلی شبیه حمام سرد است که بخشی از آن به دلیل استفاده از آب شهری به دوش‌های خصوصی تبدیل شده و ورودی خزینه نیز مسدود گردیده است . این حمام همچنین دارای دو چال حوض (فضایی برای شنا که آب آن نه خیلی گرم و نه خیلی سرد بوده) بوده که در حال حاضر مسدود می‌باشند . از سوی دیگر بخش اصلی حمام در مرکز بنا بر روی چهارستون سنگی قرار گرفته که در چهار جهت آن ، چهاررختکن با پلان صلیبی قرار دارند .
پوشش رختکن تاق و تویزه است و فضای چهارضلعی مرکزی نیز به وسیله کاربندی به پلان گرد تبدیل شده است . در مرکز گنبد این حمام جامخانه ای قرار دارد که نور فضای داخلی را تأمین می‌کند . ورودی دیگری نیز در گوشه جنوب شرقی قرار دارد که به پشت حمام گرم و بخش تون حمام راه دارد . این نکته ضروری است که فضای تون به وسیله موتور و نفت سیاه حرارت مورد نیاز برای حمام را در سال‌های گذشته فراهم می‌نمود . البته در زمان ساخت حمام سوخت مورد نیاز چوب ، هیمه ، خار و خاشاک و دیگر مواد سوختی مشابه بودند که فضاهای انبار مورد نیاز آنها هنوز هم باقی است . حمام قاجاری گپ به شماره ۲۳۵۷ در فهرست آثار تاریخی به ثبت ملی رسیده است .
