پیر هریشت ، زیارتگاه زرتشتیان

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 976 0

همان طور که می دانید و ما هم در دیگر مطالب در اصفهان تور توضیح دادیم استان یزد یکی از پایگاه های اصلی زرتشتیان به شمار می رود. زرتشتیان دارای نیایشگاه هایی هستند که برای راز و نیاز با خدای واحد خود به آن مکان ها می روند. یکی از این زیارتگاه ها زیارتگاه پیر هریشت یزد می باشد که در این مطلب در اصفهان تور به بررسی آن خواهیم پرداخت.

تاریخچه‌ی پیر هریشت

این آتشکده که یکی از نیایشگاه‌های زرتشتیان است، به گفته‌ی مردمان این آیین مربوط به یکی از ندیمگان دختر یزدگرد سوم ساسانی به نام مروارید (در برخی روایات گوهربانو) است. گفته می‌شود که او به دنبال تعقیب اعرابی که به ایران حمله کرده بودند، از کاروان جدا شده و به محلی پناه می‌برد و به نیایش خدا مشغول شده و ناگهان ناپدید می‌شود. پس از سال‌ها گوهر بانو بر کودکی نمایان شده و از او می‌خواهد که از پدرش درخواست کند تا پیر هریشت را بنا کند. حکایات هم حاکی از آن است که دلیل اعتقاد زرتشتیان به این محل، غیب شدن همین کنیز است.

در مورد پیر هریشت و ساختمان آن

برای رسیدن به این زیارتگاه باید از پله‌‌هایی که به سمت بالای کوه ساخته شده است، استفاده کنید. در ورودی زیارتگاه بالای پله‌‌ها قرار گرفته است.

هنگام ورود با اتاقی مواجه می‌شوید که در آن محلی برای روشن کردن آتش وجود دارد. دور تا دور اتاق هم برای نشستن زیارت کنندگان سکوهایی قرار داده شده است.

علاوه بر این اتاق، یک پستو هم در این ساختمان وجود دارد که آن را محل ناپدید شدن گوهربانو می‌دانند، در آن همیشه آتشی روشن است که فضا را روحانی می‌کند. زیارت‌کنندگان قبل از رسیدن به پیر، دست و صورت خود را با آب پاکیزه‌ای که قبل از رسیدن به زیارتگاه تعبیه شده، شست و شو می‌دهند.

زرتشتیان هر سال در روز هجدهم نوروز به این محل می‌آیند و به جشن و زیارت می‌پردازند.

زرتشتیان شریف‌آباد برای تهیه هیزم آتش جشن هیرومبا به نیایشگاه «پیر هریشت» می‌روند. آن‌ها زمانی حرکت می‌کنند که پیش از غروب آفتاب به پیر هریشت برسند.

پایین این کوه آهکی سیاه رنگ، ساختمان‌هایی به وسیله‌ی خیراندیشان ساخته شده است که «خیله» نام دارد و برای اسکان چند روزه‌ی زیارت کنندگانی که از راه دور و نزدیک به این مکان می‌آیند، درنظر گرفته می‌شود.

روایات زیادی در مورد تاریخ‌های برگزاری جشن و آیین‌های مذهبی در پیر هریشت وجود دارد. زرتشتیان شریف آباد، جشن آتش افروزی «هیرومبا» را در ۲۶ فروردین در این زیارتگاه برگزار می‌کنند. روایتی دیگر از جشن و پایکوبی در ۱۸ فرودین توسط زرتشتیان در این محل حکایت دارد. همچنین گفته شده زرتشتیان سراسر جهان هرسال از روز امرداد تا خور که مصادف با ۷ تا ۱۱ فروردین است برای برگزاری مراسم سنتی و مذهبی به این نیایشگاه می‌آیند. به علاوه طبق تقویم قدیم زرتشتیان در طول ماه آبان، هرشخسی به‌دینی (زرتشتی) می‌توانسته برای برگزاری آیین خاص به این آتشکده بیاید.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

پارک ملی سیاه کوه یزد

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 782 0

پارک ملی سیاه کوه یکی از بهترین، زیباترین و متنوع ترین پارک های ملی ایران است. در این پارک ملی انواع گونه های گیاهی، جانوری و زیستی وجود دارد و به راحتی می توانید معنای واقعی حیات وحش را در آن تجربه کنید. با هم در اصفهان تور نگاهی داریم به این پارک ملی جذاب در استان یزد.

پارک ملی سیاه‌کوه از بکرترین پارک‌های ملی کشور به‌ شمار می‌رود و با وجود ده‌ها گونه نادر جانوری و گیاهی از جمله ناشناخته‌ترین مناطق حفاظت شده دنیا و یکی از بلامعارض‌ترین مناطق در کشور است.

یکپارچگی زیستگاه‌ها و ناچیز بودن تعارضات انسان ساخت در پارك ملی سیاه‌کوه، این منطقه را از نظر حفظ، نگهداری و احیاء جمعیت گونه‌های کاریزمای حیات‌وحش ممتاز ساخته است به گونه‌ای که ارتفاعات سیاه‌کوه در کنار سایر ناهمواری‌های تپه‌ماهوری و وجود دره‌های متعدد با صخره‌ها و بیرون زدگی‌های سنگی از مطلوب‌ترین زیستگاه‌های حیات‌وحش علف‌خوار کشور محسوب شده و جمعیت مناسبی از گونه‌های ارزشمندی نظیر کل، بز، قوچ و میش را در خود جای‌داده است.

این منطقه از نظر تراکم پوشش گیاهی شرایط مطلوبی برای زیست جانوران حاشیه کویر دارد ضمن اینکه به‌ علت بعد مسافت تا اماکن مسکونی و نبود تعدد راه‌های ارتباطی، از دستبرد شکارچیان و اشکال مختلف توسعه مصون مانده است به‌ طوری‌که وجود حداقل تعارضات انسانی از مهمترین امتیازات بارز و برجسته منطقه سیاه‌کوه است که دستیابی به اهداف حفاظتی و اجرای برنامه‌های مدیریتی را آسان‌تر می‌کند.

گونه‌های شاخص جانوری سیاه کوه

به‌طور کلی در پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه‌کوه ۱۹ گونه پستاندار شناسایی شده است که از این تعداد هشت گونه به عنوان اولویت‌های حفاظتی مطرح شده‌اند، اما در بین‌ آنها یوزپلنگ، کاراکال و شاه روباه اهمیت بیشتری دارند.

پستانداران:

پستانداران پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه‌کوه عبارت‌اند از: کل و بز، قوچ و میش، جبیر، گرگ، شغال، روباه معمولی، شاه روباه، پلنگ، یوزپلنگ آسیایی، کاراکال، کفتار، خرگوش، تشی، خارپشت ایرانی، هامستر خاکستری، موش خانگی، دوپای کوچک، پامسواکی بزرگ و روباه شنی.

زیستگاه کل و بز در ارتفاعات سیاه‌کوه و زیستگاه‌ قوچ و میش در ارتفاعات و دامنه‌های قاسم وزیر و یارعلی از شرایط مطلوبی خوبی برخوردار هستند.

جبیر (غزال ایرانی ) از دیگر گونه‌های برجسته پارک ملی سیاه‌کوه به‌ شمار می‌رود که دامنه انتشار این‌ گونه در عرصه‌های دشتی شرق پارک ملی و امتداد آن در منطقه حفاظت شده سیاه‌کوه گسترده شده و جمعیت آن روند روبه رشدی به‌ خود گرفته است.

 

پرندگان:

۳۴گونه پرنده در سیاه‌کوه شناسایی شده که ۱۱ گونه واجد ارزش‌های حفاظتی است که در میان آنها عقاب شاهی، بالابان، شاهین، بحری و هوبره بر اساس قوانین کشور در معرض خطر انقراض قرار دارند و از اهمیت بالایی برخوردار هستند. سایر پرندگان این منطقه شامل سارگپه پا بلند، زاغ بور، باقرقره شکم سیاه، باقرقره گندمی، چکاوک بیابانی، تیهو، کبک، زنبور خوار معمولی و انواعی از گنجشک سانان است.

هوبره از پرندگان مهاجری است که در دشت‌های اطراف سیاه‌کوه، یارعلی و قاسم وزیر در زمستان دیده می‌شود و پرندگان مهاجری از راسته شاهین سانان و پرندگان کنار آبزی نیز در منطقه دیده شده‌اند.

 

 خزندگان:

بزمجه بیابانی، سوسمار خاردم ایرانی، آگامای سروزغی خاکستری، آگامای چابک، مار شاخدار، شترمار شیرازی، لاک پشت مهمیزدار و جکوی دم پخ کایزرلینگ از جمله خزندگان شناسایی شده در پارک ملی سیاه‌کوه محسوب می‌شوند.

 

گونه های شاخص گیاهی:

تاکنون ۴۷ گونه گیاهی در پارک ملی سیاه‌کوه شناسایی شده است که چهار گونه شامل کلاه‌ میرحسن دم‌عقربی، شور یزدی، آویشن شیرازی و گل زوفا دارای ارزش حفاظتی است و دو گونه نیز از نظر ارز‌ش‌های اکولوژیک حائز اهمیت است.

رویشگاه‌های طبیعی منطقه شامل انواعی از تیپ های گیاهی است که از آن جمله می توان به تیپ درمنه – قیچ، تیپ قیچ، تیپ پرند، تیپ رمس، تیپ رمس – قیچ، تیپ جفنه – درمنه، تیپ گز، تیپ تاغ، تیپ کسیدان و تیپ بادام کوهی اشاره کرد.

 

اقلیم سیاه کوه

مرتفع‌ترین نقطه منطقه، قله سیاه‌کوه (کافرکوه) با ارتفاع ۲۰۵۰ متر در نیمه جنوبی منطقه است که به همراه ارتفاعات به هم پیوسته مجاور آن از بهترین زیستگاه‌های کل و بز در استان یزد به شمار می‌آید.

براساس تحلیل آمار ایستگاه‌های کلیماتولوژی اطراف پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه‌کوه، متوسط بارندگی سالانه منطقه ۴۸ میلی متر برآورد شده است که حداکثر بارندگی در فصل زمستان در دیماه و حداقل در فصل تابستان به وقوع پیوسته است.

تغییرات دمایی شبانه روز در این منطقه شدید است، زمستان‌های سرد و خشک و تابستان‌های بسیار گرم و خشک از دیگر ویژگی های اقلیمی سیاه‌کوه به‌ شمار می‌آید.

منابع آب

 

با توجه به اقلیم و موقعیت جغرافیایی منطقه، هیچ گونه رودخانه دائمی در پارک ملی سیاه‌کوه وجود ندارد و تنها در زمان بارندگی های شدید، رودخانه های فصلی و موقتی منطقه آبدار می شوند.

مهمترین منابع تامین کننده نیاز آبی حیات وحش شامل چشمه ها و سنگ آبها است و منبع اصلی تامین آب مورد نیاز گونه‌های کوهزی ارتفاعات سیاه کوه به ویژه کل و بز نیز سنگ آبها هستند.

در یک نگاه کلی کمبود منابع آب در پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه کوه مشهود است اما از جمله منابع آب این منطقه می توان به چشمه قاسم وزیر، چشمه یارعلی، چشمه‌خلق، دوگنبد، چاه ریزآب خرما، سبز‌چاه، قناتوک، ریزآب صالحی، ریزآب معراجی و چشمه تیهو اشاره کرد.

همچنین برای رفع مشکل‌ کم آبی در سال‌های اخیر تعدادی آب انبار توسط اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد ساخته شده که در خشکسالی‌ها نقش بسیار مهمی در ماندگاری حیات وحش در منطقه ایفا کرده‌اند، که از جمله این آب انبارها می‌توان به آب انبار لای‌معدن، ریزآب‌خرما، چهل‌تغار، قاسم‌وزیر و آب‌انبار حوض‌ ابریشم اشاره کرد.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

دیدنی های شهر اردکان

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 1370 0

اردکان یکی از شهرهای بزرگ و تاریخی استان یزد است که البته مملو از آثار تاریخی و فرهنگی نیز هست. در این مطلب در اصفهان تور به بررسی جاذبه های گردشگری این شهر زیبا پرداخته ایم. با اصفهان تور همراه باشید.

اردکان یکی از شهرهای بزرگ استان یزد است که دارای سه بخش مرکزی، عقدا و خرانق است. اردکان سر راه تهران به کرمان و بندرعباس قرار دارد. این راه در قلب کویر مرکزی ایران واقع شده است. اردکان بعد از شهر یزد، از نظر وسعت و جمعیت، دومین شهر استان یزد است.

بافت تاریخی اردکان یکی از سالم‌ترین بافت‌های قدیمی ایران است که تاکنون از حوادث روزگار مصون مانده است. بافت تاریخی اردکان در منطقه کویری قرار گرفته و ساختمان‌های خشتی و گلی آن، به دلیل کم بودن بارش باران و برف، دور بودن از مرزهای جغرافیایی و مصون ماندن از هجوم بیگانگان، سالم و دست‌نخورده باقی مانده‌اند.

در این شهر، برج، بارو، حسینه‌ها، کاروانسراها، مساجد، آب‌انبارها، آسیاب‌ها و بادگیرهای مختلفی قرار دارد که در این مقاله به طور مختصر با برخی از آن‌ها آشنا خواهیم شد.

۱. پیر سبز چک چک اردکان

چک‌چک از زیارتگاه‌های زرتشتیان در اردکان است. این زیارتگاه هر سال ۴ روز که از ۲۴ خرداد آغاز می‌شود، میزبان زرتشتیانی است که برای نیایش به اینجا می‌آیند. جشن مهرگان هر سال در این زیارتگاه برپا می‌شود و زرتشتیان زیادی به این مکان می‌آیند.

زرتشتیان این زیارتگاه را پیر سبز می‌نامند. زیارتگاه پیر سبز چک‌چک در شهرستان اردکان و در کوه‌های میان اردکان و انجیره قرار دارد. این زیارتگاه امکاناتی مانند برق، آب آشامیدنی و تعدادی اتاق برای استراحت دارد.

«چک‌چک» یا «چک‌چکو» برگرفته از صدای قطرات آب است که از صخره می‌چکد و به داخل یک منبع ذخیره می‌ریزد.

 

۲. پیر سبز هریشت اردکان

پیر هریشت از دیگر زیارتگاه‌های زرتشتیان در اردکان است. آن‌ها بر این باورند که هریشت محلی است که یکی از کنیزهای بانوی یزدگرد ساسانی در آنجا ناپدید شده است.

این نیایشگاه هر سال در روز ۱۸ نوروز محلی برای جمع شدن زرتشتیان و انجام مراسم‌های چون جشن، پایکوبی و زیارت است.

زرتشتیان شریف‌آباد، جشنی با نام «جشن هیرومبا» برگزار می‌کنند. در این جشن آتشی برپا می‌شود که زرتشتیان برای تهیه هیزم آن، به نیایشگاه «پیر هریشت» می‌روند. آن‌ها پیش از غروب آفتاب در نیایشگاه پیر هریشت حضور دارند.

نیایشگاه و آتشکده پیر سبز هریشت در ۹۰ کیلومتری غرب یزد، ۱۵ کیلومتری اردکان در دامنه‌های کوه قرار دارد.

 

۳. مسجد جامع اردکان

مسجد جامع اردکان از بناهای تاریخی و مذهبی بافت قدیمی شهر است و به دوره صفوی تعلق دارد. ایوان و گنبد این مسجد در ۵۰۰ سال گذشته، ۵ بار تعمیر شده است. در این مسجد، زیراندازی وجود داشته که مربوط به سال ۱۰۱۶ قمری بوده و اکنون در موزه مردم‌شناسی اردکان نگهداری می‌شود.

در این مسجد، در ورودی زیبا و باارزشی وجود دارد که با صدها قطعه چوب پنج ضلعی، با ظرافت تمام ساخته شده است. دماغه‌ی در نیز ۴ قطعه فلز دارد (و جای ۴ قطعه دیگر خالی است) که روی آن‌ها با خط کوفی، کلمات «الله» و «محمد» نوشته شده است. مسجد جامع اردکان در اسفندماه سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

۴. مسجد چرخاب

مسجد حاج محمد سعیدا که به چرخاب معروف است، در محله چرخاب اردکان قرار دارد. این مسجد از کوچه‌ای به حسینیه (میدان) چرخاب متصل می‌شود. مسجد دو بخش تابستانی و زمستانی دارد. دسترسی به وضوخانه مسجد از طریق کوچه‌ای که در مرز قسمت تابستانی و زمستانی مسجد قرار گرفته، امکان‌پذیر است.

قسمت تابستانی آن ۳ بادگیر دارد. این بخش تقریبا ۳۰ سال بعد از بخش زمستانی ساخته شده است. طاق و تویزه‌های کوتاه در مدخل ورودی شبستان، علاوه بر تامین گرما در زمستان، زیبایی خاصی به این مسجد داده است.

۵. خانه تقدیری اردکان

خانه تقدیری اردکان، عمارتی متعلق به یکی از تجار دوران قاجار در این شهر به نام تقدیری بوده است. این خانه به سبک خانه‌های یزد، به صورت چهار وجهی ساخته شده و دو بخش اعیان‌نشین و نوکرنشین دارد.

اتاق‌های آن پنج در یا سه در است که درها با شیشه‌های رنگارنگ و کوچک تزئین شده‌اند. اتاق‌های خانه در اطراف حیاط مرکزی قرار دارند. خانه تقدیری ۲ طبقه و یک بادگیر بلند نیز دارد.

۶. کاروانسرا و برج ارجنان

کاروانسرا و برج ارجنان از بناهای متعلق به دوره قاجار در اردکان هستند. بانی آن مرحوم حاجی شیخ آقابابا هرندی بوده است.

ارتفاع برج ۸ متر است. ارتفاع کاروانسرا از ۳ متر شروع شده و سه اتاقک دارد. برج در سمت شمال جاده و روبه‌روی رباط ارجنان قرار دارد. در گذشته این روستا در کنار جاده یزد-نایین قرار داشته و برج از رونق خوبی برخوردار بوده و کاروانسرای آن محل استراحت رهگذران و مسافران بوده است.

کاروانسرا و برج ارجنان در بخش مرکزی اردکان، روستای ارجنان قرار دارد. این اثر در سال ۱۳۸۴ ثبت ملی شده است.

۷. کوچه ضیایی

کوچه ضیایی یکی از کوچه‌های قدیمی اردکان است که در بافت قدیم آن قرار دارد. این کوچه از مسجد چرخاب تا خانه ضیایی امتداد دارد. کوچه ضیایی ساباط‌هایی (کوچه مسقف) دارد که معبری برای آرامش عابران بوده‌اند. این سقف‌ها به شکلی ساخته می‌شدند که رهگذران در مسیر خود در فضای سایه قرار بگیرند.

این کوچه اکنون قرار است به طرح پردیسان تبدیل شود. خانه‌های انصاری، ضیائی، مجد العلما (سروری) و خانه سنائی در این کوچه هستند که در این طرح تغییر کاربری داده و برای گردشگران آماده می‌شوند. خانه انصاری به محل اقامتی و هتل، خانه ضیایی به آشپزخانه و رستوران و خانه سروری با کاربری اداری، محل پذیرش میهمانان و گردشگران خواهد شد. خانه سنائی نیز به عنوان مرکز خدمات و پشتیبانی هتل در نظر گرفته شده است. در مجموع این چهار خانه‌ی تاریخی که ثبت ملی هم شده‌اند، به عنوان هتل و محل اقامت گردشگران، با نام «مجموعه پردیس اردکان» بهره‌برداری خواهند شد.

۸. موزه مردم‌شناسی اردکان

موزه مردم‌شناسی اردکان اولین موزه اردکان است که سال ۱۳۷۰ با تلاش‌های علی سپهری، محقق و پژوهشگر اردکانی افتتاح شد. این موزه ابتدا در تربیت معلم اردکان بود و سپس به زیرزمین کتابخانه فاضل منتقل شد.

این موزه اولین موزه مردم‌شناسی یزد و نخستین موزه خصوصی این استان است که امروزه بخش‌های مختلفی شامل مرم‌شناسی، گیاه‌شناسی، جانورشناسی، بخش فرهنگی، باستان‌شناسی، موزه کودک و بخش اسناد دارد.

از نظر محتویات و اشیای درون موزه، موزه اردکان گنجینه منحصربه‌فردی دارد که با تلاش مالک موزه و هدایای مردم اردکان گردآوری شده است.

۹. غار اشکفت یزدان

غار اشکفت یزدان در روستای هفتهر در کوه بلندی به نام اشگفت قرار دارد که در ۷۰ کیلومتری اردکان است. این غار ۳ حوضچه دارد و آب‌هایی که از سقف می‌چکیده در آن‌ها جمع شده است.

این غار باستانی، از غارهای مقدس زرتشتیان است و هر سال، تعداد زیادی از زرتشتیان هند به این غار می‌آیند و شبی را در آن می‌گذرانند. راه ورودی غار بسیار دشوار است، اما داخل غار محوطه وسیعی است که ظرفیت ۱۰۰۰ نفر را دارد.

بخشی از مسیر دسترسی به غار ماشین‌رو نیست و باید حدود ۲ ساعت پیاده‌روی کرده و از صخره‌های سنگی صعب‌العبوری گذر کنید که شیب نسبتا تندی هم دارند.

۱۰. پارک ملی سیاهکوه

پارک ملی سیاهکوه که گونه‌های جانوری و گیاهی نادری را در خود دارد، تنها پارک ملی استان یزد است که در شهرستان اردکان واقع شده است. متاسفانه به دلیل بی‌توجهی، این گونه‌های نادر در معرض تهدید قرار گرفته‌اند.

در حال حاضر بیش از ۷۸ هکتار از این منطقه حفاظت‌شده، عنوان پارک ملی را دریافت کرده است. با وجود بارندگی کم در سال‌های پرباران، تنوع گونه‌های گیاهی موجود در این پارک، شگفت‌انگیز است. گونه‌های جانوری موجود در این پارک نیز بی‌نظیر هستند.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

جاذبه های گردشگری میبد

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 687 0

در شمال غربی یزد شهر میبد به زیبایی هر چه تمام تر واقع شده است. شهر میبد دارای قدمتی برابر با چند هزار سال می باشد و دارای آثار تاریخی بسیاری ست که البته میزان زیادی از آن ها آسیب فراوانی دیده اند، اما هنوز هم می توان این شهر را یکی از باارزش ترین مهدهای باستانی ایران دانست. در این مطلب قصد داریم جاذبه های گردشگری شهر میبد را با هم در اصفهان تور بررسی کنیم.

جاذبه های گردشگری میبد

وقتی به میبد سفر می کنید، حتما انتظار دیدن جاذبه های گردشگری گوناگونی را دارید. چاپارخانه، آب انبار کلار، یخچال خشتی میبد، مسجد جامع میبد، قلعه بشنیغان، سلطان رشید، برج کبوتر خانه، کاروانسرای رباط، برج و بارو و دروازه شارستان، سرچشمه و بخشگاه آب قنات، رباط میبد و سامانه کاروانی میبد را می توان بهترین جاذبه های گردشگری میبد دانست.

 

برج کبوترخانه

برج کبوترخانه از برترین مکان های دیدنی میبد محسوب می گردد. بنای کبوترخانه به شکل یک استوانه می باشد و دور تا دور آن قطار بندی آجری شده است که سدی در برابر ورود مارها به داخل برج است.
وقتی کبوترها احساس خطر می کنند به طور ناگهانی به پرواز درمی آیند که این کار آن ها باعث ایجاد ارتعاشی داخل برج می شود. برای برطرف ساختن این ارتعاش، علاوه بر ساختن یک طبقه در میانه ی برج، طاق هایی بین استوانه خارجی و داخلی ایجاد کرده اند تا طول برج کاهش یافته تا ضمن استحکام سازه از ارتعاشات نیز جلوگیری کند

 

آب انبار کلار

آب انبار کلار مقابل در ورودی کاروانسرا قرار گرفته و مکان مهمی برای کاروانیانی بوده که از این مسیر عبور می کرده اند. زمان ساخت آب انبار کلار به سال ۱۰۷۰ قرن ۱۱ هجری قمری بازمی گردد.
از خصوصیات بارز و ممتاز معماری آب انبار کلار، استفاده ی هوشمندانه ی معمار آن از موقعیت توپوگرافی زمین در ساختن مخزن و پلکان آب انبار می باشد. بنای آب انبار طوری ساخته شده که مسافران با طی چند پله به پاشیر آب رسیده و خود را سیراب می ساختند.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

شهرستان تفت استان یزد

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 668 0

شهرستان تفت یکی از شهرستان های استان یزد است که در این مطلب در اصفهان تور به آن پرداخته ایم. درباره دیگر شهرهای استان یزد می توانید دیگر مطالب اصفهان تور را مرور کنید.

در نواحی کویری ایران، جمعیت جذب شهرها و روستاهایی شده است که منابع اب داشته باشد و به واسطه ی وجود کوه ها و چشمه ها، امکان سکونت در ان فراهم شده است. شهر تفت در استان یزد یکی از این نمونه هاست که به دلیل نزدیکی اش به قله بلند شیرکوه به ارتفاع تقریبا چهار هزار ۷۵ متر، از منابع ابی دامنه هایش سیراب شده است و باغ های متعدد در اطراف شهر، شاهدی بر این ادعاست. شهر تفت نه گرمای سوزان یزد دارد و نه سوز سرمای کوهستان دارد. البته شب های زمستانش کمی سرد است. ولی وجود امکاناتات خوب مناسب در شهر، سفری بی دغدغه را به شما ارزانی میدهد. در میان اثار تاریخی موجود در شهر، مسجد <<کبیرالتوبه>> وحسنیه گرمسیر پیش از بقیه معروف اند و بسیاری از ایین های مذهبی در ان جا برگزار می شود که از ان جمله می توان مراسم روز اربیعن نام برد که امسال مصادف با اخرین روز ابان است علاوه بر بناهای تاریخی، چند جاذبه طبیعت گردی اطراف تفت هم انگیزه شما را برای این سفر بالاتر می برد .

 

اثار تاریخی داخل شهر تفت

بازار سنتی تفت در کنار بلوار اصلی یا همان ایت الله کاشانی و در ضلع غربی میدان مرکزی شهر واقع شده است. در همان جا می توانید به دیدن مسجد شاه ولی هم بروید که از دوران شاگردان شاه نعمت الله ولی در قرن نهم هجری برجای ماننده است ویک اب انبار قدیمی هم در کنارش وجود دارد. صحن مسجد هم یک سنگ مرمر بزرگ وزیبا و در چوبی مشبک هم دارد. در همان بلوار کاشانی و در شرق میدان اصلی شهر، عمارت <<تمبر>> وباغ صدری و بادگیر معروفش را نبش خیابان  شهدا خواهید دید. این بنا مربوط به دوران زندیه بوده و بعدا باسازی شده است.

حسنیه ی گرمسیر و مراسم اربعین: مهم ترین جاذبه ای محله گرمسیر را می توان حسنیه اش نامید که به کبیرالتوبه معروف است وتمامی مراسم مذهبی شهر مثل شب های قدر ، عاشورا، نخل گردانی، تعزیه و…. در ان انجام میشود. در اخرین روز ابان ماه امسال و روز اربعین هیئت های مذهبی از نقاط مختلف شهر به ان جا رفته، پس از عزاداری نماز طهر به جماعت می خوانند .

دیدنی های خارج از شهر تفت: اگر فرصت دارید می توانید گشتی هم در اطراف شهر بزنید. علاوه بر باغ های متعدد در حومه شهر، ابشارهای <<دره گاهان>> در جنوب غربی تفت را می توان معروف ترین جاذبه طبیعی تفت نامیدد. از شهر که به سمت ابر کوه و غرب خارج شوید، تقریسبا ۵۰۰۰متر بعد از  تقاطع کمربندی، یک جاده ی فرعی در سمت چپ تان است که پنج  کیلومتر طول دارد و به طرف دره گاهان می رود. بعد از پیاده شدن از خودرو باید اندکی هم پیاده روید تا به دره ابشار برسید. همچنین در مسیر تفت به ابرکوه و حدود ۱۰ کیلومتر بعد از شهر ، روستای <<اسلامیه>> را که رد کردید یک کوه کوچک در سمت چپ تان می بینید که به شکل سر عقاب است و <<عقاب کوه>> نام دارد.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

گنبد عالی ابرکوه

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 797 0

عمارت گنبدعالی ابرکوه مربوط به دوران دیلمیان بوده و این بنای هزار ساله بنای آرامگاهی است که بر بالای کوهی در ابرکوه بوده واولین بنای ثبتی استان یزد است. با اصفهان تور همراه باشید تا سفری به ابرکوه و گنبد عالی آن داشته باشیم.

شهر یزد را با بادگیرهای معروفش، صنایع دستی زیبا و بی‌نظیرش و قطاب‌، سوغات لذیذ و دوست‌داشتی‌اش می‌شناسیم. شهری که مملو از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری ایران کهن است. این خطه از کشور هرساله میزبان جمعیت زیادی از گردشگران داخلی و خارجی به شمار می‌آید و در همسایگی خود، شهرستان ابرکوه، شاهد اثری تاریخی و باشکوه به نام گنبد عالی است. بنایی از جنس ایران کهن، که همچون کوهی استوار بر بلندای ابرکوه قدبرافراشته و روزگار آدمیان را به قدمتی بالغ بر ۱۰۰۰ سال به نظاره نشسته است. این بنای تاریخی دوران سلجوقیان، به شماره‌ی ۱۹۵ در سال ۱۳۱۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 

 

تاریخچه‌ی گنبد عالی ابرکوه یزد

طبق مستندات تاریخی و کتیبه‌های موجود در این بنای تاریخی، به نظر می‌رسد عمارت گنبدعالی ابرکوه مربوط به دوران دیلمیان بوده است که البته در بعضی از نوشته‌ها زمان ساخت بنا را به دوران سلجوقیان نیز نسبت می‌دهند ولی در واقع براساس اصول ساخت  معماری بنا و شباهت آن به الگوهای معماری برخواسته ازایرانیان پیش از اسلام و تاریخ کتیبه‌ی مذکور، به دوران دیلمیان بازمی‌گردد و عنوان یکی از کم‌نظیرترین نمونه‌های معماری ایران کهن را از آن خود کرده‌است. بر ساقه‌ی گنبد، کتیبه‌ای قرار گرفته است که با توجه به متن حک‌شده بر آن، قدمت ساخت این بنای تاریخی به سال ۴۴۸ هجری قمری باز می‌گردد. در کتیبه‌ی مذکور علاوه بر سال ساخت، به دستور فیروزان نامی (فرزند عمیدالدین‌ شمس‌الدوله علی هزاراسب از خاندان دیلمیان) مبنی بر ساخت این عمارت به عنوان مقبره‌ی پدرش نیز اشاره شده است. طبق نظر کارشناسان بناهای تاریخی و کهن، این اثر ارزشمند ایران کهن، وارد دوران هزارسالگی خود شده و همچنان محکم و استوار برفراز ابرکوه، خودنمایی می‌کند. دلیل نسبت‌دادن تاریخ بنا به دوران سلجوقی از دید معماران و باستان‌شناسان، استحکام گنبد عالی ابرکوه یزدمی‌باشد. یکی از ویژگی‌های این بنای زیبا و با وقاراین است که با توجه به تاریخ ثبت ملی این اثر، اولین بنای ثبتی استان یزد می‌باشد .

 

معماری گنبد عالی ابرکوه

همانگونه که پیش‌تر اشاره شد، سازندگان این بنای تاریخی، آن‌ را بر بلندای کوهی در نزدیکی شهرستان ابرکوه احداث کرده‌اند. در واقع می‌توان آن‌ را مقبره‌ی یادبودی درنظر گرفت که روی سکوی چهار‌گوشه‌ای به ارتفاع دومتری سطح زمین قرار گرفته است. معمار و سازندگان این اثر تاریخی سنگ‌های تشکیل شده‌ی آن‌ را توسط ملاطی مرکب از گچ، آهک، ماسه و خاکستر که روی یکدیگر قرار گرفته‌اند، ساخته و این گنبد زیبا را به عنوان یکی از شاهکارهای معماری ایران کهن برای آیندگان به یادگار گذاشته‌اند. از نکات مهمی که می‌توان در مورد معماری این بنای شگرف تاریخی بیان کرد، گنبد آن است که لقب یکی از سالم‌ترین گنبدهای دوره‌ی سلجوقی را به خود اختصاص داده است. طبق اظهار نظر کارشناسان معماری، گنبد عالی یکی از معدود اثاری است که مشابه برج‌های مقبره‌ای بخش شمالی کشور مانند برج خرقان و گنبدکاووس و … ساخته شده است. همچنین مصالحی که در ساخت این بنای باشکوه مورد استفاده قرار گرفته است، گچ و ساروج بوده که سبک و روش اغلب عمارت‌هایی است که توسط ساسانیان احداث شده است. همین امر از دلایل پابرجایی و استحکام بی‌نظیر و حیرت‌انگیز بنای تاریخی گنبد عالی ابرکوه به شمار می‌آید.

همچنین می‌تواند در مورد معماری این بنا به نقشه‌ی آن اشاره کرد که به صورت هشت‌ضلعی متشکل از سنگ و ساروج و گنبدی قرار گرفته بر بالای آن اشاره کرد. این اثر تاریخی از نمای بیرون و درون به شکل هشت‌گوش که از اضلاعی برابر با ۴.۵ متر (ضلع کوچک‌تر)، ۶.۸ متر (ضلع بزرگ‌تر) و ۲.۳ (ضلع میانی دو ضلع کوچک و بزرگ) تشکیل شده است، مشاهده می‌شود. این اضلاع بر تخت‌گاهی که به صورت چهارگوش ساخته شده است، قرار دارد. سقف گنبد به صورت هشت‌ضلعی قوسی‌شکل بوده و جنس آن از سنگ تشکیل شده‌است. سازندگان این اثر مهم تاریخی، در پایه، گلوی گنبد را به صورت دایره‌ای‌شکل که گنبد بر بلندای آن تعبیه شده‌است، ساخته‌اند. همچنین کتبیه‌ای به خط کوفی در پای گلوی گنبد مشاهده می‌شود که حروف آن توسط آجر تراش‌خورده تهیه و بر آن نصب شده است.

طبق کاوش‌های کارشناسان بناهای تاریخی، به نظر می‌رسد مصالحی که برای ساخت این بنا مورد استفاده قرار گرفته است، از سنگ‌های کوهستان و ساروج است که همین امر از دلایل مقاومت و عدم تخریب این اثر تاریخی پس از زمین‌لرزه‌های متعدد آن نواحی به شمار می‌رود. در قسمت داخلی گنبد، زیرزمینی با وسعت تقریبا زیاد مشاهده می‌شود که راه ورودی آن در داخل گنبد تعبیه شده است. داخل مقبره‌ نیز سردابی احداث شده که راه ورود به آن، درست در قسمت روبروی در ورودی گنبد، قرار گرفته است. طراحان و سازندگان این اثر شگرف تاریخی، ورودی دیگری را نیز برای داخل شدن به آن تعبیه کرده‌اند که در بخش شمالی گنبد ساخته شده و می‌توان از این طریق، به زیرزمین مقبره نیز راه یافت. در ساختمان گنبد عالی ابرکوه، سه ردیف مقرنس زیر پایه‌ی گنبد و همچنین دو کتبیه که متون آن به خط کوفی و با آجرهای تراشیده‌شده نوشته شده‌است، مشاهده می‌شود که هرکدام در جای مخصوصی متصل شده‌اند. یکی از این کتبیه‌ها در محلی زیر مقرنس‌ها و دیگری در بالای راه ورودی تعبیه شده‌اند.

همانگونه که پیش‌تر بیان شد، این بنای شگفت‌انگیز تاریخی به دلیل داشتن ویژگی‌های خاص دوران حکومت سلجوقیان، نقشه‌ی پیاده‌شده توسط سازندگان که آن‌را به بنایی مستحکم تبدیل ساخته‌است، کتبیه‌های منقوش به خط کوفی و همچنین مقرنس‌های ساخته شده‌ی این بنا که به زیبایی طراحی شده‌اند، مجموعه‌ای زیبا و فوق‌العاده را ترتیب داده‌اند که می‌توان از آن‌ها به عنوان یکی از مقبره‌ها و عمارات مهم تاریخی ایران در قرن ۵ هجری قمری یاد کرد. البته نباید از مصالح به‌کاررفته در این بنا که اغلب از سنگ و گچ بوده و از جمله ویژگی‌های موجود در کارهای ساختمانی دوران سلجوقیان محسوب می‌شود، به عنوان عوامل دیگر اهمیت و مورد توجه بودن این بنای تاریخی غافل شد.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

شهر بافق یزد

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 1246 0

استان یزد دارای شهرستان های تاریخی بسیاری است که یکی از آن ها بافق می باشد. بافق با توجه به بافت تاریخی خود و آثار تاریخی بسیار می تواند مقصد خوبی برای گردشگران باشد. با ما در اصفهان تور همراه باشید تا اطلاعات جدیدی از این شهر زیبا بدست آورید.

شهر بافق در استان یزد به شهر دارالشجاعه، شهر نخلستان‌های زیبا و سر به فلک کشیده و شهری که در گذشته به «قصبه طیبه» شهرت داشته معروف است.

شهرستان بافق در ۱۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد و در حاشیه کویر مرکزی، سرزمینی معدن‌خیز و با ذخائر خدادادی است، سرزمینی که هنوز در گذر تاریخ، بافت سنتی و فرهنگ اصیل خود را حفظ کرده و در برابر توفان سهمگین حوادث تاریخی و فرهنگی اصالت خود را از دست نداده است.

مردم این دیار هنوز با لهجه شیرین محلی سخن می‌گویند و آداب و رسوم خاص خود را دارند. شهری که بافت تاریخی آن اصالت و قدمت چند هزار ساله این شهر را بر تاریخ رقم می‌زند.

بافق، زادگاه بزرگمردانی چون شیخ تقی بافقی، حاج ملا اسدالله قائمی، شرف‌الدین علی بافقی، محمد مفید مستوفی بافقی، نوائی بافقی، جلالی بافقی، مرادی بافقی و حاکمانی چون عبدالرضا خان بافقی و محمدتقی خان بافقی، شهری است که مردم آن معتقد به ولایت مولا علی (ع) و یازده فرزند آن بزرگوارند.

این شهرستان از سوی شمال به اردکان و از مغرب به یزد و مهریز و از جنوب شرقی به کرمان و رفسنجان محدود است. بلندی این شهر از سطح دریا ۹۹۵ متر است و حداکثر ارتفاع در این شهرستان مربوط به کوه «بن لخت» با ارتفاع ۳۰۰۲ متر از سطح دریا و حداقل ارتفاع کویر در انجیر با ارتفاع ۹۰۵ متر از سطح دریا می‌باشد.

آب و هوای شهرستان بافق در تابستان گرم و در زمستان ملایم‌تر از دیگر نواحی استان است. با وجود قرار گرفتن این سرزمین در منطقه‌ای خشک و کویری، دارا بودن ده‌ها رشته قنات نشانگر آن است که مردم سخت کوش بافق در طول تاریخ با این سختی‌ها دست و پنجه نرم کرده‌اند. رود شور که از دهستان نوق رفسنجان سرچشمه می‌گیرد از این شهرستان می‌گذرد و به چاله بافق (یا کوه دَر انجیر) در مغرب شهر بافق می‌ریزد.

برخی بر این باورند که در گذشته‌های بسیار دور، بخش اعظم بافق را دریایی کم‌عمق در برگرفته بود و رسوبات بازمانده از دوران پیشین در تپه‌ها و کوه‌های اطراف بافق، این باور را به یقین نزدیک می‌کند.

جهانگردان و سیاحانی نظیر سون هدین، ستوان استوار، ادوارد استارک، مارکوپلو، کلنل سی‌ام مک کرگر و سترنج که به ایران سفر کرده‌اند نیز در شرح مشاهدات خود از کویر بافق، از دریا بودن این مناطق در دوران گذشته، سخن به میان آورده‌اند.

به هر حال باید گفت که بافق از شهرهای کهن و تاریخی استان یزد است که به دلیل جایگاه طبیعی و استراتژیک خود در طول تاریخ بارها مورد هجوم یاغیان و کشور گشایان قرار گرفته‌ است.

برخی مورخین نیز بافق را یکی از شهرهای قبل از اسلام می‌دانند که در روزگار ساسانیان ساخته و آباد شده و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شده است.

منطقه بافق در زمان خلیفه سوم (عثمان) توسط مسلمانان فتح شد و در نیمه دوم سده سوم ه.ق، یعقوب لیث بر این منطقه دست یافت و در دوره دیلمیان، فخرالدوله دیلمی نیز برای مدتی بر این ناحیه حکومت می‌کرد. در عهد سلجوقیان، قاورد از سوی عم خود طغرل سلجوقی به حکومت کرمان رسید و بافق در آن زمان از توابع کرمان بوده است.

از سال ۵۳۶ تا ۷۱۸ ه.ق اتابکان یزد بر این ناحیه حکمرانی کردند و نماینده‌ای به بافق می‌فرستادند. در روزگار آل مظفر، دوره تیموری و صفویان، بافق رونق خاصی گرفت. در حمله افغان‌ها به ایران، به مردم منطقه یزد از جمله بافق خسارت وارد شده و این شهر در قلمرو محمود و اشرف افغان بود.

بعد از پادشاهی نادرشاه افشار، محمدتقی خان بافقی و فرزندانش بر این ناحیه حکمرانی داشتند. این نکته لازم به ذکر است که بافق از دوره صفویه به دلیل مردان و صاحب منصبان شجاع و دلیر به «دارالشجاعه» مشهور شد و این لقب در چند مورد در کتب مورخین از جمله جامع مفیدی ذکر شده است. بافق به «قصبه طیبه» نیز مشهور بوده است و تا پایان دوره زندیه از توابع کرمان بوده است.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

مذهب درشهر یزد

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 1185 0

 استان یزد یکی از استان های کشور است که از دیرباز یکی از مامن های اصلی زرتشتیان ایران به حساب می آمد. به همین دلیل با توجه به ساختار تاریخی و مذهبی این شهر تفاوت های دینی، فرهنگی قابل توجهی در این استان دیده می شود. با هم در این مطلب مذاهب موجود در این استان را بررسی نموده ایم. با اصفهان تور  همراه باشید.

استان یزد از سرزمینهای قدیمی و تاریخی است و در میان ایالت های قدیمی و بزرگ پارس، اصفهان، کرمان و خراسان قرار داشته است. این سرزمین از معابر و گذرگاههای مهم در ادوار تاریخی محسوب می شده است.

این استان از درگیریها و جنگهای سیاسی تاریخ کشور ایران تا حدودی ایمنی داشته است. از طرفی صعب العبور بودن راهها به همراه محدودیت منابع آبی و غیره مانع عمده تسخیر این منطقه توسط بعضی از حکومتهای بزرگ و کوچک حاشیه و پیرامون این منطقه در طول تاریخ بوده است. با توجه و گواهی گرفتن از منابع تاریخی، آبادی نشینی در این منطقه از قدمت طولانی برخوردار است.

از مظاهر فرهنگ مادی و معنوی که مردم این خطه از خود به جای گذاشته اند و میراث تاریخی آنها در دوره های قدیمی به حساب آمده و نشانه هایی از مهر و آناهیتا، ایساتیس وهخامنشی و زندان اسکندر و برج و بارو و کهن دژهای بزرگ و عظیم و پناهگاههای متعدد و موبدان و سران ساسانی و ابنیه و یادگارهایی بعد از اسلام نظیر مساجد و امامزاده ها و مزارها و… نشانگر فرهنگ و تمدن مردم چه قبل و چه بعد از دوره اسلامی بوده است.

بیشتر مردم یزد مسلمان و شیعه دوازده امامی هستند. همچنین گروه بزرگی از زرتشتیان ایران در یزد ساکن هستند. اقلیت کوچکی از یهودیان نیز ساکن این شهر می‌باشند.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

لباس محلی یزد

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 1588 0

لباس محلی یکی از ویژگی هایی است که در کشور ما استان ها را از یکدیگر متمایز می کند. استان یزد نیز دارای لباس محلی خاصی است که در این مطلب در اصفهان تور  به بررسی و معرفی این لباس ها خواهیم پرداخت.

قبل از ظهور اسلام، همه یزدی‌ها زرتشتی بوده‌اند و بعد از ورود اسلام به ایران، عده زیادی از یزدی‌ها مسلمان و اتفاقا مسلمانان مقید و باتقوایی شدند و لباس و پوشش آنها از همان زمان‌ به تدریج تغییر کرد و این لباس سنتی، تنها بر تن زرتشتیان ماند.

زرتشتیانی که بر دین خود باقی ماندند، امروز لباس سنتی یزد در سال‌های دور را به تن دارند و گرچه این لباس به مرور زمان تغییراتی داشته اما می‌توان گفت تنها لباس قدیمی یزدی‌ها، ‌ همین لباسی است که این روزها بر تن هم استانی‌های زرتشتی است.

زنان زرتشتی لباسی شش تکه بر تن دارند که شامل کلاهک یا همان لچک، پیراهن زیر یا سدره، پیراهن رو، روسری یا مقنی، شلوار و کفش است.

البته این لباس این روزها تغییراتی داشته و اغلب به جای شلوارهای بلند، جوراب‌هایی به رنگ روشن می‌پوشند، پیراهن آنها یک تکه شده و لچک نیز کمتر در لباس زنان زرتشتی دیده می‌شود و در عوض روسری‌هایی که به سر می‌کنند، بسیار بلند است و گاه تا پشت ران را می‌پوشاند.

اما مردان نیز لباس‌های سنتی ویژه‌ای دارند که لباس پنج تکه و شامل سربند، پیراهن زیر، پیراهن رویی، شلوار و کفش است که این لباس‌ها چندان سنتی به نظر نمی‌رسد و اصل لباس سنتی آنها، لباسی است که در مراسم‌های مذهبی خود بر تن می‌کنند و شامل یک پیراهن بلند، کلاه و شلوار است که برای هر سه آنها از رنگ سفید استفاده می‌شود.

ویژگی لباس‌های سنتی زرتشتیان، پوشیدگی این لباس است که از قرن‌ها پیش و حتی قبل از اسلام به همین شکل بوده و این امر نشان می‌دهد که در ایران، حتی ایران قبل از اسلام، ‌ هرگز برهنگی رواج نداشته است.

پيراهن مردان از جنس چلوار يا مكمل بود يک نوع پارچه نازک سفيد با آستين گشاد كه مچ نداشت با يقه زبانه‌دار كه از روی شانه بسته می شد.

تنبون: شلوار مردانه‌ای كه جنس آن از چلوار سفيد، كرباس رنگ سره، متقال بود كه به جای كمربند و زيپ و دكمه داخل بند گاهش بند می‌كشيدند.

شال: مردان به جای كلاه امروزی شال مي‌بستند كه انواع مختلف داشت شال هراتی حاشيه‌دار، شال شير و شكری.

عرق‌چين: عرق‌چين از پارچه چلوار بود كه دور آن را با قلم نقش و نگار می‌كشيدند و دست‌دوزی می‌كردند. بهترين نوع عرق‌چين فلفل نمكی بود

قبا: قبا لباس تابستانی بود كه از پارچه چلوار آبی يا شكری رنگ دوخته می‌شد.

ارخالق: لباسی از جنس نخی يا ابريشمی بود كه معمولاً زير قبا می‌پوشيدند.

ردا يا عبا: معمولاً مردان روی قبا به تن می‌كردند كه هم نازک و هم كلفت بود.

لباده: فراخ و بلند بود و مردان كه در برخی از اوقات به تن می‌كردند.

 

شال كمر: مردان معمولاً روی لباس شال كمر می‌بستند كه از جنس‌های مختلف از جمله شال ترمه، شال چلوار، شال سفيد مكمل، شال سبز جنس رفس، دبيت. كفش‌هايی كه مردان قديم در يزد می‌پوشيدند شامل گيوه ملكی سفيد رنگ، گيوه چينی، نعلين كه از چرم خوب زرد يا سفيد، نخودی رنگ بود.
پوشاک زنان یزدی نیز شامل موارد زیر می شده است. پيراهن بانوان در دوره‌های گذشته كوتاه بود و تا روی زانو می‌آمد. جنس آن بيش تر از چيت و آستين اين پيراهن گشاد بود، دور بقيه آن يا بند می‌كشيدند و يا با قيطون به جای دكمه گره می‌زدند و زير آن شلوا پا می‌كردند كه جنس اين شلوارها شلر مشكی، پارچه می و گاندی يزدی بود.

شليته: يک نوع دامن پرچين كه معمولاً از پارچه چيت گلدار بود.
چارقد: زنان یزدی از روسری استفاده نمی‌كردند بلكه به جای آن چارقد می‌بستند كه معمولاً مثلثی بود و انواع متعددی داشت از جمله تور مرواريد، تور اشرفی، تور خيابانی يا عاليم پسند و چارقد چيتدار گلدار.

چاقچور: چاقچور شبيه دامن شلواری است كه دو تا پاچه دارد كه دور مچ پاچين می‌خورد كه با كفی و روپايی بسته می‌شد كه معمولاً از پارچه مشكی يا آبی بود.
چادر: در گذشته چادر زنان از پارچه پشمی بود كه در زمستان و از پارچه‌های فاق يا مسی، تافته مشكی يزدی در ايام ديگر استفاده می‌كردند. كفش هايی كه زنان قديم می‌پوشيدند می‌توان، ‌نعلين، ساغری، پاشنه‌دار، ارسی، پاشنه صناری، ترا،گالش، گالش نو سرج، راسی و گيوه را نام برد.
روبند: روبند معمولاً پارچه چلوار سفيد دراز و باريک بود كه تا حدود كمر می‌رسيد كه از روی چادر با قلاب به روسری بسته می‌شد.
پيچه: پيچه از موی اسب مشكی بافته می‌شد كه كوتاه به اندازه صورت بود.

پوشاک مردان زرتشتی شامل پنج تكه است و عبارت اند از: سربند، پيراهن زير، پيراهن رو، شلوار و كفش.

سربند: به طور كلی سربند مردان زرتشتی به چادر شب معروف است و طبق رنگ و نوع بافت،‌ هر كدام اسم خاصی را به خود گرفته است. مانند: چادرشب خرده نباتی، چادر شب وزيری كه معمولاً با نخ‌های پنبه‌ای بافته مي‌شود و زمينه آن چهارخانه و تركيبی از رنگ‌های حنايي، سفيد، قرمز، عنابی و مشكی است.

پيراهن زير: اين پيراهن از پارچه سفيد كتانی با آستين كوتاه و قد كوتاه تهيه می‌شود و يقه آن در جلو نيم‌دايره و چاكی دارد. لباس زير به سده هم معروف است.
پيراهن رو: پيراهنی يک دست سفيد از پارچه كتانی است. يقه پيراهن گرد و چاكی در وسط،‌جلو يا در كنار گردن دارد كه با دكمه بسته می‌شود. قد پيراهن تا بالای زانو بوده و در دو طرف جيب دارد و شالی دور كمر روی آن بسته می‌شود.

شلوار: شلوار مردان زرتشتی به غير از رنگ كه سفيد بود،‌تفاوت ديگری با شلوار مسلمانان نداشت.
كفش: كفش مردان زرتشتی شكل خاصی نداشت و معمولاً از نوع كفش‌های موجود در بازار بود.
پوشاكی كه زنان زرتشتی از آن استفاده می‌كنند؛ عبارت اند از: كلاهک، سدره (پيراهن زير)، پيراهن مولی، روسری، شلوار و كفش.
كلاهک: كلاهک زنان زرتشتی از پارچه‌های الوان و زری تهيه می‌شود و از لحاظ تركيب و تزيينات شبيه كلاه‌های زنان بندری است.

سدره: پيراهنی است گشاد با آستين كوتاه و بدون يقه كه از پارچه سفيد دوخته شده و زرتشتيان آن را زير لباس‌های ديگر می‌پوشند. جلو سدره از گريبان تا سينه چاك دارد و در زير چاک كيسه كوچكی به نام «كيسه كرفه». به معنی ثواب و كار نيک قرار دارد. واژه‌هايی كه در اوستا برای سدره آمده، «هومنو» و «ستره» است. به معنی لباس نيک‌انديشی. سدره جامه ستايش و بندگی اهورامزدا و به منزله زره و جوشنی است كه پوشنده را از شر تمايلات نفسانی و صفات نادرست حفظ می‌كند.

پيراهن مولی: پيراهنی يقه گرد با آستين‌های راسته و سرآستين‌ حاشيه‌دار است كه معمولاً‌ در پشت و جلو چاكی كوتاه دارد. دامن اين پيراهن فراخ است و معمولاً پايين و دور تا دور آن را حاشيه می‌دهند. اين پيراهن از زير سينه تا پايين با تكه‌های مختلف تركيب می‌شود.
روسری: پارچه‌ای رنگين با نقش و نگار و به طول سه متر و نيم و عرض يک متر است. آن را روی كلاهک می‌گذارند و برای ثابت ماندن بر سر، روی آن را با دستمال كلاغی می‌بندند.

شلوار: پاچه‌های شلوار را از تكه‌های باريک پارچه‌های الوان و نقش و نگاردار می‌دوزند و بدين ترتيب جلوه خاصی به شلوار می‌دهند. دم پای شلوار را نيز به وسيله بند و به دور ساق و مچ‌پا جمع می‌كنند و كمر آن ليفی است.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

گویش و زبان یزد

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 764 0

استان یزد از لحاظ لهجه و گویش در ایران معروف است و لهجه یزدی شیرینی خاص خودش را دارد. در این مطلب در اصفهان تور به بررسی گویش و زبان یزد خواهیم پرداخت.

مردم استان یزد از نژاد آریایی و ایرانی هستند و به علت موقعیت جغرافیایی ویژه این استان، از آمیختن با نژادهای غیر ایرانی تا اندازه ای مصون مانده اند.

مردم یزد به زبان فارسی رایج با گویش یزدی سخن می‌گویند و بسیاری از واژه‌ها و ترکیب های زیبای فارسی را در گویش خود حفظ کرده‌اند. گویش یزدی بخشی از فارسی دری (فارسی خالص و اولیه ایرانیان) است.

معتقدان به آیین زرتشتی در میان خود به زبان بهدینی (گَورونی یا دری زرتشتی) سخن می‌گویند و به ویژه مراسم مذهبی خود را با این زبان انجام می‌دهند

مردم یزد به زبان فارسی رایج با پاره ای ویژگیهای گویشی سخن می گویند و بسیاری از واژه ها و ترکیبات زیبای فارسی را در گویش خود حفظ کرده اند. در استان یزد برخی ویژگیهای گویشی میان شهرستانهای مختلف محسوس است. معتقدین به آیین زرتشتی در میان خود هنوز به زبان نیاکان شان سخن می گویند و به ویژه مراسم مذهبی خود را با این زبان انجام می دهند

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور