لباس های محلی مردم سمنان

درتکمیل مطالبی که درمورد شهرستان سمنان خواندیم دراینجا میخواهیم درمورد طرز لباس پوشیدن زنان ومردان سمنانی صحبت کنیم که با گذشت زمان انها نیز تغییر کرده و دیگر مردم لباس سنتی خود را نمیپوشندو کمی نیز درمورد موسیقی سنتی و ادبیات قومی مردم سمنان اشنا میشویم باما درمرکز مشاوره سفر اصفهان تور همراه باشید.

استان سمنان به علت شرایط جغرافیایی مختلف هر قسمت از آن دارای آب و هوای متفاوتی بوده، بدین صورت که در نواحی کوهستانی هوا سرد، در دامنه کوهها هوا معتدل و در کنار کویر هوا گرم می‌باشد.

پوشاک مردم استان سمنان به نحوی با وضعیت آب و هوایی منطقه ارتباط دارد.امروزه مردم استان سمنان کم‌تر از لباس‌های محلی استفاده می‌نمایند. لباس‌های معمول اغلب زنان و مردان این استان همان کت و شلوار و پیراهن برای مردان و چادر، مانتو، شلوار و پیراهن برای زنان است.

تن پوش مردان سمنان شامل سرپوش مردانه، تن پوش تابستانی مردانه، تن پوش زمستانی مردانه و پاپوش مردانه، کت چُقا، شلوار کمری، گیوه است.

لباس‌های محلی زنان عبارت است: نوعی سرپوش موسوم به چارقد که طرح و جنس و رنگ و اندازه آن درمناطق مختلف فرق می‌کند، بیشتر زنان محلی سمنانی از تن پوشی به نام پیراهن که اصطلاحاً به آن شوی می‌گویند، استفاده می‌کنند.

شلیته نیز از دیگر لباس‌های مورد استفاده زنان سمنانی است. پاپوش زنانه نیز بسته به فصل گرم یا سرد متفاوت است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.

امروزه لباس‌های محلی در شهرها و بخش‌های مختلف شهرستان گرمسار … کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و مردم شهرستان گرمسار همان لباس‌های رایج در کل کشور و استان را استفاده می‌کنند.

از سوی دیگر، مردم شهرستان سمنان کمتر از لباس‌های محلی استفاده می‌کنند و لباس‌های معمول روز که در همه مناطق ایران مورد استفاده است در این خطه از ایران نیز رواج دارد.

موسیقی

موسيقي استان سمنان با تأثير پذيري از مقامات و ملودي هاي مازندراني، خراساني، اقوام مهاجر ترک، امروزه بيشتر به صورت اشکال موسيق کلاسيک ايراني و تا حدودي هم با اشکال موسيقي فولک ويژه اقوام مهاجر ترک زبان خودنمايي مي کند. در حال حاضر عمده ترين جريان موسيقي استان، موسيقي کلاسيک و معاصر ايراني است و مراکز آموزش و تبليغ محدود آن، در شهرهاي بزرگ استان ايجاد شده است.

ادبیات قومی

زبان سمناني را مي توان نزديک به زبان پهلوي دانست که طي دوره هاي گوناگون دست نخورده باقي مانده است. در منطقه شاهرود گويش رايجي که وجود دارد به شاهرودي معروف است . گويشهاي ديگري نيز در ناحيه شاهرود وجود دارد که مربوط به گروههاي انساني مهاجر است که با لهجه هاي کردي، ترکي، بلوچي و بعضي ها هم با گويش عربي صحبت مي کنند. در واقع گويش شاهرودي گويش مسلط منطقه شاهرود است.

زبان و لهجه محلي متداول در بين گرمساريها، لهجه رازي است که با جزئي تفاوت اهالي نواحي اطراف تهران، ري، شميران و ورامين نيز بدان تکلم مي کنند و اما ساکنين نواحي مجاور بلاد جبال يعني مناطق کوهستاني دامنه جنوبي البرز مرکزي با لهجه اي آميخته از لهجه هاي رازي و ناحيه جبال که خود تحت تاثير لهجه طبري قرار گرفته سخن مي گويند. زبانهاي محلي ديگر گرمسار عبارتند از: ترکي که افراد ايل اصانلو و پازوکي بدان تکلم مي نمايند. زبان اصانلو شبيه ترکي زنجاني و زبان ايل پازوکي شبيه ترکي آذربايجان است. افراد اليکايي نيز به زبان محلي مخصوص خود تکلم مي نمايند .

همانطور که دیدیم ادبیات وموسیقی مردم سمنان درطی دوره ها تغییرات فراوان داشته و از شهرهای اطراف نیز تاثیر بسیار پذیرفته است.

واحد تولید محتوای اصفهان تور

سوغات سمنان

اصولا بعد ازسفر به مقاصدی که تابحال نرفته ایم علاقه داریم که ازانجا چیزی به سوغات بخریم وبرای عزیزان خود هدیه بدهیم برای همین اطلاع از صنایع دستی وسوغات ان شهر مفید میباشد .بامادرمرکز مشاوره سفر طلوع سفریاد همراه باشید تا بیشتر با سوغات وصنایع دستی مردم سمنان بیشتر آشنا شویم.

به علت تنوع آب و هوایی و اقلیمی، سوغات سمنان دارای تنوع زیادی است. انواع محصولات کشاورزی مرغوب در این شهر به چشم می خورد. محصولاتی مانند: انار، انجیر، بادنجان، انگور که سوغاتی های فصلی سمنان را شکل می دهند.

همچنین در سمنان نان های سنتی متنوعی پخت می شود،بخسمات از کیک های معروف سمنان است که از دویست سال پیش تا کنون پخت می شود.این نان که توسط بخسماتی یا نوچه تهیه می شود،زمانی تا شوروی، چین، هندوستان، پاکستان و افغانستان نفوذ پیدا کرد. استاد فریدون اعوانی از زبان شناسان معروف سمنان، اخیراً در مقاله ای، نام بیسکوئیت را بر گرفته از بخسمات سمنانی دانسته اند. کماچ، شیرمال، نان های خانگی، نان پیاز از دیگر سوغاتی های معروف سمنان می باشد.

تنوع اقلیم این شهر همچنانکه در کل استان مشهود بوده توانسته انواع صنایع دستی و هنرهای سنتی را در دل مردمی که در این خطه زندگی می کردند ایجاد و باعث رونق اقتصادی و بروز احساسات و تجلی آن در هنرهای بومی منطقه و صنایع دستی گردد و تا به امروز این هنرها سینه به سینه با افت و خیزهای فراوان به عصر حاضر منتقل شود بطوری که در گذشته هنرهای کاربردی گیوه بافی، کلاه مالی ، مهرسازی و نمدمالی سفال گری و … از رونق بسیاری برخوردار بوده و به همراه سوغاتی همچون – نان سنتی ، شیرمال ، کماچ ، گل نرگس و … توشه راه مسافران رهگذر این شهر می شود.

افتخار ماست که درکشوری زندگی میکنیم که مردمان هر نقطه آن مردمی سخت کوش وهنرمند میباشند و به هرجای کشور که سفر میکنیم جاذبه های طبیعی وفرهنگی ان ازیک طرف وازطرف دیگر هنر دست مردمان آن سرزمین ذهن رابه خود مشغول کرده وزیبایی آنها آدمی را به وجد وشوق می آورد.

واحد تولید محتوای اصفهان تور

آداب ورسوم مردم سمنان

درادامه میخواهیم بابرخی آداب ورسوم مردم سمنان در مناسبت های مختلف ازجمله ماه رمضان ، عید نوروز و ائین سوگواری مرسوم صحبت کنیم . مردم این شهرستان برای ماه رمضان عادات و رسوم مفصلی دارند که دراین مطلب بیشتر با انها آشنا میشویم. با ما در مرکز مشاوره سفر طلوع سفریاد همراه باشید .

 ماه مبارک رمضان

مردم استان سمنان با غبارروبی مساجد و منازل به استقبال رمضان می روند و از این فرصت برای برآورده شدن حاجات و دستگیری از مستمندان از هم پیشی می گیرند. از دیرباز تاکنون یک یا چند روز مانده به رمضان، مردم به پیشواز این ماه رفته و گرفتن روزه را آغاز و علاوه بر آن مساجد را نیز غبارروبی و نظافت می کنند.

دعوت از روحانی برای برپایی نماز جماعت و بیان احکام شرعی در طول ماه مبارک رمضان در نقاط روستایی از دیگر آداب مربوط به این ماه است.در برخی شهرها و روستاهای استان سمنان زنان به مناسبت فرا رسیدن این ماه به سر، دست و پاهای خود حنا می بندند و این آیین همراه با ذکر صلوات و نیایش صورت می گیرد.

تهیه مایحتاج مورد نیاز ماه رمضان در نقاط شهری و روستایی از چند روز مانده به آغاز این ماه عزیز مرسوم است. درشهرمجن شستشو وسایل خانه و مالیدن دوغاب گل قرمز به نمای دیوارهای کاهگلی در استقبال از رمضان صورت گرفته و در دیگر نقاط تهیه آرد برنج وگندم برای پخت حلوا مورد توجه زنان کدبانو و خانه دار است.

آداب سحر و افطار

پیش از این در شب های ماه رمضان و به هنگام سحر فردی خوش صدا بر روی پشت بام خانه خود یا مسجد اقدام به خواندن دعا و مناجات می کرد، گاهی نیزاین افراد در حین گذر از کوچه های هر محله با خواندن ادعیه سحرگاهی اهالی را بیدار می کردند و این کار در اصطلاح محلی، «شب خوانی» (شوخوانی) گفته می شود.

امروزه صدای دعا و مناجات از بلندگوی مساجد نقاط شهری و روستایی به گوش می رسد. ولی روش هایی مثل کوبیدن بر روی ظروف مس و طبل، بیدار کردن اهالی یک کوچه، یا محله توسط فردی از همسایگان و زدن زنگ خانه یا کوبیدن دیوار خانه های قرار گرفته در مجاورت یکدیگر نیز مرسوم است.

مراسم شوخوانی وقت سحر در استان سمنان

در برخی روستاهای استان سمنان برای بیدار کردن همشهریان خود اقدام به خواندن مراسم شب خوانی می کنند که نمونه هایی از آن عبارتند از:

الله تویی، مرد تویی، دانایی / از مورچه ای که دم زند در ته چاه / از دم زدن مور آگاه تویی یا الله / یا رب تو گناهان مرا دو نیمه کن درعرصات / نیمی به حسن ببخش، نیمی به حسین.

هر روز ماه مبارک رمضان با یک جزء قرآن

بطور کلی حضور افراد در نمازهای جماعت یومیه در ماه مبارک رمضان بیشتر مورد توجه است. مردان و زنان پس از خواندن نماز جماعت ظهر و عصر به تلاوت قرآن می پردازند. قرائت یک جزء از کلام الله مجید در هر روز از ایام این ماه مورد توجه اهالی منطقه است.در برخی نقاط پس از ختم کامل قرآن، هر کس به فراخور وسع مالی خود مقداری نبات، نقل، برنج یا گلاب به جلسه آورده و به نیت برکت بین حاضران پخش می کند.

در برخی مناطق هر فردی که بر اساس نوبت سوره قل هوالله را قرائت کند، پس از ماه رمضان دیگر افراد جلسه را برای خوردن آش و یا شیرینی به منزل خود دعوت می کند.دعوت از دوستان، اقوام و آشنایان برای صرف افطار از دیگر رسومی است که در این ایام بر گزار می شود؛ برخی اهالی شهر دامغان در اولین جمعه ماه مبارک رمضان در خانه های خود نماز جعفر طیار می خوانند.

غذاهای مرسوم افطار و سحر در استان سمنان

اهالی استان سمنان در ماه مبارک رمضان برای وعده سحری از غذاهایی چون برنج و خورشت و گاهاً ته چین و آبگوشت استفاده می کنند.ایشان به هنگام غروب آفتاب و با شنیدن اذان، روزه خود را با قدری آب گرم، نمک یا خرما باز کرده، سپس غذای افطاری که شامل کوکو، نان، پنیر، سبزی، سوپ ویا انواع آش است را میل می کنند.

در برخی نقاط تهیه اقلامی چون شیر برنج، فرنی، شله زرد، حسّو (در شهر شاهرود)، لرزان (شاهرود، دامغان)، آروشه و حلوای آروشه (سمنان و توابع) مبادرت می کنند؛ در شهرستان دامغان پخت کشمش پلو برای اولین شب ازماه مبارک رمضان مرسوم است.در باور اهالی حضرت علی(ع) برای افطار نان جو و خرما میل کرده، بر این اساس برخی نیز روزه خود را با نان و خرما افطار می کنند. پخت انواع نان بخصوص نان های روغنی در طول ماه رمضان مرسوم است.

مراسم شب های قدر

اهالی استان سمنان در شب های قدر پس از صرف افطار در مسجد محل خود حضور یافته و با خواندن قرآن و دعاهای جوشن کبیر، مجیر، افتتاح و ذکر مصیبت به شب زنده داری مبادرت می ورزند.زنان نیز در این شب ها خرما، انواع نان محلی، شله زرد و غیره بین عزاداران تقسیم می کنند.

در نقاط مختلف استان سمنان زنان و مردان در لیالی قدر هم زمان با خواندن هربند از دعای جوشن کبیر بر روی ظرفی از قند، نبات، نقل و یا خرما دمیده و خوردن آن را به نیت شفا و تبرک توصیه می کنند.همچنین گره زدن بر روی نخ به هنگام خواندن دعای جوشن کبیر پس از قرائت هر بندازدعا توسط برخی از زنان مرسوم است.

در شهر شاهرود زنان همزمان با تلاوت دعای جوشن کبیر ظرفی از آب حاوی زعفران را نزد خود نگه داشته و با خواندن هر بند از دعا بر آن می دمند تا به عنوان تبرک آن را با خود به خانه ببرند.در روستای جزن دامغان نیز در این شب ها دستجات زنجیرزن از مساجد و حسینیه های محل به راه افتاده و با گذر از معابر و کوچه ها به زنجیر زنی و عزادارای می پردازند.

شهادت امیرالمومنین حضرت علی(ع)

در شب های قدر اهالی نقاط مختلف شهری و روستایی اقدام به برپایی مجالس عزادارای می کنند. پوشیدن لباس سیاه به نشانه عزا و ماتم در ایام شهادت حضرت علی(ع) امری متداول است.بنا بر باوری کهن اهالی نقاط مختلف استان کار کردن در روز ۲۱ ماه رمضان را حرام دانسته و در مجالس عزاداری حضور پیدا می کنند.

در نقاط شهری نیز حرکت دستجات سینه زنی از اماکن مذهبی و مساجد آغاز شده و عزاداران با گذر از معابر و خیابان ها چنین می گویند:“وای علی کشته شد / شوهر زهرا چه شد”

حرکت این قبیل دستجات غالباً به اماکن مقدس همچون امامزاده، مساجد یا گلزار شهدا ختم می شود.در روستای کوه زر با فرار رسیدن ۲۱ رمضان برخی اهالی به نیت اموات خود نان فتیر پخته و بین سایرین تقسیم می کنند.

اهالی نقاط کویری استان سمنان در روز شهادت حضرت علی(ع) از انجام فعالیت های روزمره خودداری کرده و مرسوم است که دامداران شیر دام های خود را در این روز به فقرا و نیازمندان داده یا برای تهیه افطار و پذیرایی از نمازگزاران به مساجد محل می دهند.

اقدام اهالی نقاط مختلف برای گستردن سفره افطاری در لیالی قدر بسیار چشمگیر است. تهیه و تقسیم کردن خیرات برای آمرزش اموات نیز در این شبها مورد توجه اهالی منطقه است.

شب ۲۷ ماه رمضان

در باور برخی اهالی، نزول قرآن در این شب بوده و بر این اساس برخی تا پاسی از شب به احیاء و شب زنده داری در مساجد می پردازند. زنان سمنانی، گرمساری و دامغانی در این روز به جهت شادی ناشی از کشته شدن قاتل ملعون امام علی(ع) به دست و پای خود حنا می بندند.برخی زنان در این روز گوش دختران خود را سوراخ کرده و برای آنها گوشواره می خرند.

گفتنی است که در شهرهای شاهرود، گرمسار و روستای جزن برخی زنان در بین نماز ظهر و عصر با اندکی پارچه، نخ و سوزن کیسه ای کوچک دوخته و سکه ای را به نیت تبرک درون آن می نهند. شاهرودی ها آن را “کیسه مراد” نامیده و به جهت بر آورده شدن حاجت آن را تا سال دیگر نزد خود نگه می دارند.

عید فطر

در آخرین روز از ماه مبارک رمضان، اهالی نقاط مختلف خود را برای فرا رسیدن عید رمضان آماده می کنند. برای این منظور غسل کرده، لباس تمیز یا نو پوشیده و به استقبال عید فطر می روند.رؤیت هلال ماه شوال نشانی بر پایان ماه مهمانی خدا است که این امر در گذشته توسط افراد خبره و مطلع به اطلاع مردم رسانده می شد و امروزه از طریق رسانه های جمعی اعلام می شود.هنگام افطار آخرین شب از ماه رمضان اعضای هر خانواده بنابر قوت غالب فطریه خود را دست به دست چرخانده و آن را برای افراد مستمند کنار می گذارند.

در روستای نام نیک کالپوش به مناسبت عید فطر فردی که به تازگی پدر شده کفش های خود را وزن نموده و همان مقدار گندم یابرنج به فقرا می دهد.نماز عید فطر همزمان با طلوع خورشید با ذکر اللهم لبیک در نقاط شهری و روستایی بر پا می می شود.

پس از نماز مومنین با یکدیگر روبوسی کرده و قبولی طاعات یکدیگر را از باریتعالی طلب می کنند، صله رحم، زیارت اهل قبور و اماکن مقدس و دید و بازدید از جمله آداب این عید فرخنده است.دیگر اینکه اهالی هر محل به دیدن خانواده هایی که به تازگی عزیزی را از دست داده اند و به اصطلاح «نوعید» دارند می شتابند؛ عیادت از بیماران و بردن هدیه برای نوعروسان از دیگر آداب این روز است.

عید نوروز

بزرگ ترین و قدیمی ترین جشن باستانی که توسط تمام قوم های ایرانی با هر طبقه اجتماعی برگزار می شود مراسم جشن عید نوروز است، این مراسم در سمنان نیز با آداب خاص خود انجام می شود.

یکی ازآداب استقبال از نوروز در استان سمنان نوروز خوانی است. این آئین که در گذشته رواج بیشتری داشته ،بیشتر از نیمه ی دوم اسفند ماه آغاز می شود و نوروز خوانان بصورت فردی و یا در گروه های دو و سه نفره بعد از غروب آفتاب در محله های شهر راه می افتند و با خواندن ابیاتی فرار رسیدن سال جدید را تبریک می گویند و صاحب خانه وقتی مژده بهار را می شنود، انواع شیرینی ها و خوراکی ها و یا وجه نقد را به نوروز خوانان هدیه داده و آنان نیز در مقابل برای سلامتی اهل خانه و برآورده شدن حاجات آنان، دعا می کنند.

دوشب مانده به عید نوروز را مردم سمنان روز عرفه (علفه) مرده ها می نامند و در این شب برای شادی روح در گذشتگان خود نان کواچ می پزند و بین فقرا تقسیم می کنند، یک شب مانده به سال نو را نیز عرفه (علفه) زنده ها می نامند و این شب دارای آداب خاصی است، در این شب ، اکثر مردم برای شام سبزی پلو درست می کنند و به حمام می روند تا آب عرفه را از سرشان دور کنند.

کاشت سبزه، پخت سمنو، خانه تکانی و چهارشنبه سوری از مراسم هایی است که قبل عید، برای فرارسیدن بهار انجام می دهند. در هنگام تحویل سال نیز سفره هفت سین را در خانه گسترده و تا پایان عید نوروز برای پذیرایی از مهمانان مهیاست. در شب عید چراغی را در منزل روشن می کنند که باید تا صبح روشن باشد، شام کشمش پلو می باشد و خوردن آن در این شب به نیت شیرین کام شدن اعضای خانواده تا پایان سال است.

یکی از آئین های نوروزی مردم سمنان،عیدانه (عیدونه) است که به ارسال هدایا و عیدانه برای دختران نامزددار ویا عقدی توسط خانواده داماد می گویند. در تمام عید، مردم به دید و بازدید می پردازند و در آخرین روز،اعضای خانواده و فامیل در دامن کوه، صحرا و باغات در کنار یکدیگر به پخت انواع آش و غذاهای محلی، انجام بازی های محلی، خواندن ابیات و ترانه های محلی و نیز انداختن سبزه های نوروزی در آب روان می پردازند.

آئین سوگواری

مردم سمنان ،در زمان های گذشته،جهت آگاهی اهالی از فوت شخص ، جلوی خانه متوفی و حتی در امتداد گذر آتش روشن می نمودند. در گذشته اموات را در حیات منزلشان غسل و در تابوت قرار داده به گورستان انتقال می دادند. مراسم ختم در روزهای سوم، هفتم، چهلم و سالگرد برگزار می گردید. فوت در روز پنج شنبه و شهادت امامان را خوب میدانستند و فوت در روزهای دوشنبه و چهارشنبه را بد میدانستند. بعد از چهل روز آشنایان و نزدیکان ، صاحب عزا را از عزا در می آوردند.

همانطور که خواندیم مردم سمنان رسوم خاصی درمورد عید نوروز دارند واصطلاحاتی ازقبیل نوروزخوانی،علفه مرده ها وعلفه زنده ها ویا عیدانه که هرکدام نشان از رسمی خاص درمراسم نوروز میباشد از زیبایی های رسوم مردم سمنان درجشن عید نوروز است و یکی دیگر از رسوم جالب مردم سمنان اینکه درزمان سوگواری جلوی خانه متوفی آتش روشن میکنند که تابحال من در جای دیگری این رسم را ندیده بودم.

واحد تولید محتوای اصفهان تور

درادامه مطالبی که درمورد شهرستان سمنان خواندیم دراینجا میرسیم به قسمت خوشمزه سفربه این شهر یعنی غذای سنتی وخاص این شهرستان .این شهر نیز مانند دیگر شهرهای کشورمان از غذاهای سنتی  وبومی محلی برخوردار است که میتوانیم در سفر به این شهرستان ازاین غذاهای خوشمزه خورده ولذت ببریم بامادرمرکز مشاوره سفر طلوع سفریاد همراه باشید تابیشتر با این غذاهای رنگارنگ سمنانی آشنا شویم

چرتمه پلو

از دیگر غذاهای لذیذ و سنتی استان سمنان می‌توان به چرتمه‌پلو اشاره کرد که با استفاده از اعضای درونی بدن گوسفند تهیه و طبخ می‌شود. بانوان و مادران سمنانی با استفاده از مواد اولیه‌ای مانند جگر (جگر سیاه)، دنبه، سیر، ماست، نمک و ادویه‌های مخصوص، به تهیه و تدارک این غذای اصیل ایرانی می‌پردازند. درواقع چرتمه‌پلو، نوعی خورشت بومی و سنتی است که معمولا در کنار برنج مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. جالب است بدانید که نظرات کارشناسان تغذیه و سلامتی در مورد مصرف یا عدم مصرف جگر، متفاوت است. با توجه به اظهارات پزشکان، جگر سیاه (کبد) که پایگاه اصلی متابولیسم (سوخت و ساز) مواد غذایی، دارویی، شیمیایی و سموم بدن حیوانات است، سرشار از ویتامین‌های گروه B، A، اسید فولیک، آهن و روی است. همچنین می‌توان پروتئین موجود در جگر سیاه را از نظر ارزش غذایی، هم ردیف با پروئین گوشت قرمز در نظر گرفت. ولی به دلیل ۲ تا ۳ برابر بودن آهن آن نسبت گوشت گاو، از چربی بسیار بالایی برخوردار است. کلسترول جگر سیاه نیز ۲ برابر گوشت قرمز (گوشت قرمز کم‌چرب)، اعلام شده که مصرف نادرست آن، بسیار خطرناک خواهد بود. با این اوصاف، بسیاری از کارشناسان و پزشکان تغذیه، ضمن مصرف کم این ماده‌ی غذایی، در پرهیز از زیاده‌روی آن، تاکید بسیار دارند.

ته چین کشمش و لپه

در برنامه‌ی غذایی مردم سراسر ایران، تنوع جالب و بی‌نظیری از انواع غذاهای لذیذ و خوش‌عطر بومی و سنتی مشاهده می‌شود که هر کدام از آن‌ها، با توجه به مواد اولیه‌ی مورد نیاز، به روش و سبک خاصی تهیه و طبخ می‌شود. ته‌چین یکی از این غذاهای دوست‌داشتنی و پرطرفدار ایرانی است که طعم و عطر شگفت‌انگیز آن، ذائقه‌ی هر انسانی را برای امتحان کردن تنها لقمه‌ای از این غذای بومی، تحریک خواهد کرد. معمولا برای طبخ ته‌چین‌های ایرانی، از گوشت سفید (مرغ، بوقلمون، اردک) و برنج استفاده می‌شود که ترکیب این دو ماده‌ی غذایی با یکدیگر، بسیار عالی و مطبوع خواهد بود. در رژیم غذایی مردم استان سمنان، نوعی غذای سنتی و محلی به نام ته‌چین کشمش و لپه‌ تهیه می‌شود که بسیار پرطرفدار، لذیذ، معطر و مغذی است. بانوان خوش‌سلیقه‌ی این منطقه از کشور با به کارگیری موادی مانند لپه، برنج، گوشت مرغ، نمک، فلفل، زردچوبه، کشمش، پیاز، ماست پرچرب، روغن، زعفران و زرده‌ی تخم‌مرغ، ته‌چین معروف لپه و کشمش دیار خود را تهیه می‌کنند. همانگونه که در مواد اولیه‌ی مصرفی ته‌چین مشاهده کردید، لپه یکی از حبوباتی است که در تهیه‌ی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از خواص و ارزش غذایی این ماده‌ی ارزشمند می‌توان به کاهش‌دهنده‌ی کلسترول خون به دلیل منبع غنی از فیبر اشاره کرد. بنابراین پزشکان مصرف لپه را به عنوان ماده‌ای موثر در جلوگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی در برنامه‌ی غذایی انسان‌ها، توصیه می‌کنند. همچنین آن‌ها معتقدند که می‌توان این ماده‌ی غذایی را جایگزین بسیار مناسبی برای گوشت، به دلیل حضور پروتئین و نشاسته در نظر گرفت. ماده‌ای که علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز بدن، پروتئین مورد نیاز را نیز فراهم خواهد کرد.

مانی پلو

مصرف برنج، حبوبات و گوشت‌ حیوانات (گوسفند، گاو، مرغ، مرغابی، بوقلمون و ماهی)، از عمده‌ترین مواد اولیه‌ی غذایی در تهیه‌ی انواع خورشت، پلو، سوپ، آش و حلیم اصیل ایرانی و از مشخصه‌های بارز رژیم غذایی مردم کشور است. مانی‌‌پلوی دامغان از توابع استان سمنان، یکی دیگر از غذاهای اصیل بومی و سنتی این خطه از کشور است که طعمی لذیذ و عطری دلپسند دارد. بانوان و مادران هنرمند و خوش‌سلیقه‌ی دامغانی با استفاده از موادی مانند لپه، برنج، کشمش پلویی، زرشک سیاه، زعفران، گوشت خورشتی، رشته‌ی پلویی، پیاز، روغن، زیره‌ی سیاه (در صورت تمایل می‌توان آن را حذف کرد)، نمک و زردچوبه به تهیه و طبخ مانی پلوی مخصوص شهرشان می‌پردازند. پیشنهاد می‌کنیم پس از سفر به استان سمنان و بازدید از شهرستان زیبای دامغان، مانی‌پلوی مشهور این سرزمین را تهیه و میل کنید.

در ارائه و تهیه‌ی این مقاله، سعی شد تا مشهورترین و پرطرفدارترین غذاهای محلی و سنتی استان سمنان را به شما معرفی کنیم. اگر علاقه‌مند به شیرینی‌ها و نان‌های محلی این استان نیز هستید، منتظر مقالات بعدی کجارو باشید. قطعا نظرات گرم و سازنده‌ی شما، تاثیری شگرف در بهتر شدن این قبیل مقالات خواهد داشت.

خلال پلو

بادام یکی از ارزشمندترین موادی است که در تهیه‌ی انواع خوراکی‌های ایرانی از جمله شیرینی‌های سنتی، دسر و غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. ماده‌ای کاملا مغذی که ارزش غذایی فراوانی دارد. از خاصیت‌های این خوراکی مفید می‌توان به درمان سرفه‌های عصبی، بهبود برونشیت حاد، جلوگیری از فلج کلیوی، موثر در کاهش دردهای زایمان، مفید برای دلپیچه‌ی کودکان و … اشاره کرد. همچنین بادام بهترین ماده‌ی غذایی در بالابردن قند خون است. جالب است بدانید که با مصرف ۲۲ عدد از آن، علاوه بر برطرف کردن افت قند خون، تنها ۱۶۰ کالری را وارد بدن کرده و بدون اینکه در معرض چاقی قرار بگیرید، کاملا احساس سیری خواهید کرد. خلال‌پلوی استان سمنان یکی از معروف‌ترین و مغذی‌ترین غذاهای سنتی این خطه از کشور است که با استفاده از این ماده‌ی ارزشمند تهیه می‌شود. البته در رژیم غذایی استان کرمانشاه نیز خلال‌پلو با کمی تغییر در مواد اولیه‌ی مصرفی و سبک تهیه، نوعی غذای محلی در نظر گرفته می‌شود. بانوان و مادران کدبانوی استان سمنان با استفاده از موادی مانند برنج، گوشت چرخ‌کرده، خلال بادام، خلال پسته، خلال هویج، خلال پرتقال، شکر، پیاز، زعفران، روغن حیوانی، نمک، فلفل و زردچوبه به طبخ این غذای بومی می‌پردازند. پیشنهاد می‌کنیم هنگام حضور در این استان زیبا و دوست‌داشتنی، خلال‌پلوی معروف این خطه از کشور را تهیه و میل کنید.

کله جوش سمنانی

کله جوش که با نام‌های کشک کله جوش و اشکنه کل جوش نیز شناخته می‌شود، در اصل غذای محلی استان مازندران است. با تغییراتی در دستور پخت استان سمنان نیز کله جوش مخصوص به خود را دارد. این کله جوش با نام کله جوش سمنانی شناخته شده است. در تهیه کله جوش سمنانی از بادمجان، کشک، پیاز، رب گوجه فرنگی، نعنای خشک، آب، روغن حیوانی یا روغن جامد، نمک و زرد چوبه استفاده می‌کنند.

سمنانی ها مردمانی باسلیقه هستند واین قضیه درعادات غذایی و نوع غذاهای انها نیز به وضوح قابل مشاهده میباشد ودرغذاهای خود از حبوبات وبرنج بیشترین استفاده را دارند وجالب اینکه یکی ازغذاهای انها یعنی کله جوش  با غذاهای مردم اصفهان مشترک میباشد.

واحد تولید محتوای اصفهان تور

سمنان یکی از شهرستان های استان سمنان میباشد که باحدود ۱۹۶۰۰۰نفر جمعیت  واب وهوای زمستانهای ان سرد وتابستانهای گرم دارد. وبدلیل موقعیت جغرافیایی و آب وهوایی دارای جاذبه های طبیعی بکری همچون کویر دلازیان و دلفینهای نمکی میباشد.شهر سمنان را یکی از ایالت های مادها میدانند که زادگاه مفاخر و بزرگان علمی بسیاری میباشد.

این شهر از دیرباز یکی از شهرهای چهاردهمین ایالت تاریخی (ورن ) یا (ورنه ) از تقسیمات ۱۶ گانه باستانی بوده است . برخی از محققان و مورخان این شهر را جزو ایالتهای مادها و برخی دیگرجزو ایلتهای پارتها به حساب می آوردند.

شهرستان سمنان مرکز استان سمنان است. این شهرستان در ۲۰۵ کیلومتری شرق تهران و برسر راه تهران به خراسان واقع شده است. سمنان با وسعتی در حدود۲۲۱۱۹ کیلومتر مربع در دامنه جنوبی رشته کوه های البرز واقع گردیده و از شمال به استان مازندران ازجنوب به دشت کویر از شرق به شهرستان دامغان و از غرب به شهرستان گرمسار محدود می گردد و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۱۱۷ متر می باشد. سمنان نیز به مانند دیگر شهرستانهای استان مهد و زاگاه شخصیت ها و مفاخر بزرگ علمی و فرهنگی و عرفانی بوده است و از گذشته های دوره همواره به عنوان شهری که صاحب بزرگان دین و علم بوده مطرح شده است . بزرگانی مانند حاج ملاعلی حکیم الهی سمنانی، مشتاق سمنانی، شیخ محمد فانی سمنانی، ملا غلام حسین هراتی، شهاب سمنانی هنرمند و عارف قلندر مشهور و بسیاري از شخصیت های دیگر از بزرگان این منطقه می باشند که در تاریخ دین و عرفان و هنر خوش در خشیده اند.

در گذشته های دور در محل آتشکده بزرگ هریس در کومش (سمنان) شهری عظیم با بت خانه ای بزرگ با ساختمانی رفیع و با شکوه وجود داشته است. به همین علت احتمال می رود که مردم این سرزمین قبل از ظهور زرتشت، دارای مذهب «سمتی» یا «سمینه» بوده اند و بت خانه بزرگ آنان در محل سمنان فعلی واقع بوده است.

واحد تولید محتوای اصفهان تور

جاذبه های گردشگری سمنان

شهرستان سمنان یکی از قدیمی ترین شهرهای کشور میباشد که جاذبه های گردشگری ان نیز از همین قدمت سرچشمه میگیرد ودرسفربه این شهرستان میتوانیم از جاذبه های طبیعی این شهر ازقبیل چشمه اب گرم،کویر دلازیان،دلفینهای نمکی ، قلعه لاسگرد وغار دربند که هرکدام زیبایی های خاص خود را دارد دیدن کنیم . با ما درمرکز مشاوره سفر طلوع سفریاد همراه باشید تاباجاذبه های سمنان بیشتر آشنا شویم.

چشمه آبگرم سمنان

چشمه آبگرم در ۲۱کیلومتری از ابتدای جاده تهران-مشهد در شمالغرب شهر سمنان و نیز در ۱۸ کیلومتری غرب شهرستان مهدیشهر از میدان اصلی این شهرستان قرار دارد. ارتفاعات شمالی منطقه، مرکب از سنگ آهک، کنگلومرا، ماسه­ سنگ و توف سبز رنگ مربوط به دوره سنوزوئیک (پالئوژن، ائوسن) است. ارتفاعات شرقی، از نوع تشکیلات فجن و از نظر سنگ ­شناسی شامل ماسه­سنگ آهکی و کنگلومرا است. فعالیت آتشفشانی در منطقه محدود بوده و چشمه­ های آبگرم، تحت تأثیر گسلهای منطقه و نفوذ آب در عمق بوجود آمده اند که بر اثر حرارت زمین از شکافها و مجاری موجود بالا آمده و آبهای معدنی به سطح زمین می‌رسد. چشمه‌های بزرگ این منطقه را، مرادآب، گرآب و قلنج نام نهاده اند.از نظر شیمیایی، آب این منطقه گوگردی است که اثرات درمانی قابل توجهی دارد.آبگرم سمنان به دلیل وجود سه چشمه مجزا که هر یک خواص دارویی خاص خود را دارند، در نوع خود در کشور بی نظیر هستند.بسیاری از چشمه های آبگرم کشور که در سطح ملی و بین المللی شناخته شده اند فاقد خواص درمانی هستند و این منطقه بکر، یکی از معدود چشمه های آبگرم کشور است که خاصیت درمانی دارد. از جمله اثرات درمانی آن تاثیر روی مخاط پوستی و بافت های بیمار است و این آب ها در اثر خاصیت جذب و حل کننده ای که دارند در تغذیه بافت ها تغییرات عمیقی به وجود می آورند و خاصیت درمان بیماری های ناشی از تورم و التهاب مفاصل، غده ها، کبد، رحم و حتی سرطان دارندآب معدنی سمنان کلروره سدیک و درجه حرارت آن در حدود ۳۲ تا ۳۵ درجه است و دارای CO2 زیادی است که این گاز باعث اتصاع عروق محیطی شده و بر روی غدد لنفاوی موثر است. آب چشمه های سمنان در بهبود بیماری های مفصلی اثر داشته و تسکین دهنده جلدی است و آب های کلروره سدیک برای ضایعات جراحی نظیر تاخیر استحکام شکستگی ها و برخی رماتیسم های مزمن و ضایعات دستگاه عصبی مفید است. این آب ها به دلیل داشتن SH2 برای درمان بیماری های جلدی مانند سودا، کورک، زرده زخم و پسیورازیس موثر است. منطقه آبگرم سمنان علاوه بر خواص درمانی آب آن، دارای جاذبه های فرعی نظیر وجود ارتفاعات برای علاقه مندان به کوهنوردی و نیز وجود دسته های کبک و تیهو در مجاورت رودخانه است که هرساله عده ای از شکارچیان را در فصل بهار و اوایل زمستان به دره آبگرم می کشاند.آثار فرسایشی زیبا، تنوع رنگی رسوبات و رخنمون سطح دگرشیبی لایه ­های رسوبی از جاذبه­ های مسیر آبگرم می-باشد. در قسمتی از ناهمواریهای منطقه، در اثر زمین لغزش تونلی به عمق ۷۰متر و ارتفاع ۲۰متر ایجاد شده است.

خانه تاریخی ترابی

خانه ترابی یکی از خانه‌های با ارزش بافت تاریخی شهر سمنان است که در سال‌های اخیر توسط اداره ‌کل میراث فرهنگی استان سمنان مرمت و احیا شده است، یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد خانه ترابی، وجود ساباط (راهگذر میان دو خانه که دارای سقف است) در مقابل این خانه تاریخی است، زیرا ساباط‌ها(سابات) از ویژگی‌های منحصر به فرد معماری مناطق گرمسیر و کویری هستند، خانه ترابی در دوره‌ی قاجاریه ساخته و در محله کهنه دژ سمنان واقع است.

کویر دلازیان

کویر دلازیان در موقعیت جغرافیایی N3522 شرقی و E5328 شمالی در استان سمنان و در شمال کویر مرکزی ایران (دشت کویر) و جنوب روستای دلازیان قرار دارد. مردم این روستا به زبان فارسی و لهجه سمنانی سخن می‌گویند. در قسمت عمده کویر پوشش گیاهی بسیار ضعیف و عمدتا گیاهان خشکی پسند و شور پسند قابل مشاهده است. این کویر محل تلاقی رودخانه شورآب سمنان و رودخانه گیناب است که پس از عبور از دشت سمنان در این منطقه به یکدیگر می پیوندند. بدلیل وجود این ۲ رودخانه فصلی، زمینهای باتلاقی به وفور در این کویر قابل مشاهده هستند. در حاشیه باتلاقها گنبدهای نمکی قرار دارند. تاریخچه تپه‌های دلازیان (چشمه شیخ) مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان است و در شهرستان سمنان، روستای دلازیان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۶۴ با شمارهٔ ثبت ۱۷۰۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این میدان در هشت کیلومترى جنوب شرقى شهر سمنان و در پانصد مترى خم رودخانه گیناب واقع شده است. در انتهاى اراضى کشاورزى نماى هشت تپهٔ نزدیک به هم دیده مى‌شود. هر چند جاگیرى تپه‌ها در کنار هم شکل هندسى ویژ‌ه‌اى ندارد، اما از هر سو که بدان‌ها بنگریم همواره هشت برجستگى از دور پیداست. بلندى این تپه‌ها یکسان نیست. وسعت دامنه‌هاى هر یک از تپه‌ها متفاوت است و تپه‌هاى کوچک‌تر نیز بر دامنه و کنار تپه‌هاى بلند جاى دارند. با توجه به نوع معمارى و ابعاد خشت‌ها، قدمت این تپه‌ها به اوایل هزارهٔ‌ اول مى‌رسد. میدان میرک بزرگترین محوطه روباز پارینه سنگی ایران نیز در این منطقه واقع شده است. میرک به لحاظ قدمت و تعداد ابزار سنگی یافت شده در آن بسیار قابل توجه است. در این محوطه تا کنون ده‌ها هزار قطعه دست سازهای سنگی دوران پارینه سنگی شامل تراشه ها، تراشنده ها، ابزار شکار، سرنیزه و … کشف شده است. هر چند پارینه سنگی مربوط به ۱۲ هزار سال قبل می شود اما بر اساس مطالعات اولیه قدمت این محوطه به ۵۰ هزار سال قبل تخمین زده می شود. تا کنون محوطه هایی با این قدمت تاریخی تنها در غارها مشاهده شده اند اما این محوطه با این ابعاد روباز در نوع خود منحصر به فرد است. به نظر می رسد در ۵۰ هزار سال قبل، این منطقه کویری نبوده و ساکنان آن در حاشیه دریاچه ای که مرور زمان و تغییرات اقلیمی خشک شده زندگی می‌کردند. این محوطه از نظر تعداد ابزار سنگی یافت شده و برجسته بودن این ابزارها در خاورمیانه شاخص است گفت: این محوطه مانند یک آزمایشگاه کامل ابزارسازی است. نقاط گردشگری گنبدهای نمکی جنوب دلازیان از جمله جذابیتهای گردشگری این منطقه هستند که از زیبایی خاصی برخوردارند. معدن متروکه گوگرد دلازیان از دیگر جاذبه های این منزقه است که بعد از گنبدهای نمکی و در فاصله ۱۰ کیلومتری روستا قرار دارد. کویر دلازیان و دریاچه نمک از دیگر جاذبه های توریستی این منطقه محسوب میشوند. تپه های ماسه ای در حاشیه معدن گوگرد دسترسی بعد از پل راه آهن سمنان به سمت جنوب پس از عبور از روستاهای خیر آباد، رکن آباد و محمد آباد، جاده خاکی به سمت جنوب شرقی به کویر دلازیان منتهی میگردد.

جنگل نام نیک

جنگل نام نیک درحوزه استحفاظی سمنان ودرحوزه آبریز شمالی کشور واقع است. به دلیل اقلیم منطقه که بحر خزری است پوشش گیاهی آن نیز غالباً پوشش جنگلی با گونه های درختی پهن برگ خزری است. برای دسترسی وبازدید از جنگل مسیرهای گوناگونی وجوددارد. می توانید تا دهانه غار نام نیک در دل جنگل پیش بروید ولی نیاز به وجود راهنما همیشه وجوددارد. بهترین فصل بازدید اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداده ماه واوایل پاییز است.

دلفینهای نمکی کویر مرکزی

دلفینهای نمکی کویر مرکزی در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی سمنان واقع است. سمنان یکی از قدیمیترین معادن نمک ایران به نام معدن نمک ملحه قرار دارد. معدن نمک ملحه به صورت گنبد های نمکی دیده می شود و تشکیلات نمک دار آن به دوره الیگوسن نسبت داده می شوند. خلوص ماده معدنی در این معدن ۹۸% و در نوع سنگ ممتاز آن بیش از ۹۹% می باشد. در سمت شمال این معدن دلفینهای نمکی قرار دارند که در نوع خود بی نظیرند. ارتفاع این دلفینها ۱۰ متر است و کارکنان معدن نیز برای حفظ آنها تلاش زیادی کرده اند. معدن نمک ملحه دارای سنگ های نمک با رنگهای نارنجی، آبی، خاکستری و سفید است که برای جذب گردشگر از توانایی بالایی برخوردار است. برای دسترسی به این معدن باید وارد جاده نظامی پایگاه هوایی سمنان شد و پس از طی مسافت ۴۸ کیلومتری وارد جاده فرعی معدن نمک به طول ۱۰ کیلومتر شد.

منطقه حفاظت شده بولا

منطقه حفاظت شده بولا در موقعیت جغرافیایی N3602 E5319 در استان مازندران واقع است. اين منطقه با مساحت ۳۹۰۷ هكتار واقع در استانهاي مازندران و سمنان از سال ۱۳۷۸ تحت حفاظت قرار گرفت.داراي اقليم نيمه مرطوب معتدل است . این منطقه در شمال شهر سمنان و در مجاورت پناهگاه حیات وحش کیاسر قرار دارد.

بولا در غرب مناطق دو دانگه و پرور قرار دارد .منطقه اي كوهستاني با دو دامنه كلي شمالي و جنوبي و شيبهاي تند ،كه در حد بالايي جنگلهاي خزري واقع شده است و بخشهايي از آن را نيز مراتع ييلاقي تشكيل مي دهد.ا ز گونه هاي مهم درختي منطقه مي توان راش،ممرز،بلند مازو،توسكاي ييلاقي ،گلاب وحشي،گيلاس وحشي و آلوچه را نام برد.گونه هاي اصلي جانوري منطقه عبارتند از:مرال ،شوكا،بز و پازن،خرس قهوه اي،گراز،روباه معمولي،تشي،سمور جنگلي،كبك و كبك دري.به دليل كوهستاني بودن و نبود راههاي دسترسي مناسب اين منطقه به نسبت دست نخورده باقي مانده است.

مجتمع باغ امیر سمنان

عمارت باغ امیر سمنان، یکی از بناهای زیبا و دیدنی شهرسمنان است که قدمت آن به اواخر حکومت قاجاریه بر می‌گردد. اين عمارت بین سالهای ۱۲۷۵ تا ۱۲۸۵ توسط استاد معمار باشی و به دستور و هزینه صاحب بناحاج میرزا آقا فامیلی احداث شده است. علت نام گذاری بنا به عمارت باغ امیر، همجواری آن با باغ بزرگ امیر اعظم بوده است. امیر اعظم مشهور ترین حاکم ایالت قومس (استان سمنان فعلی) بوده است که در سال ۱۲۹۵ هـ . ش، به ضرب گلوله کشته شد.

عمارت و باغ امیرکه به تبعيت از معماری صفوی ساخته شده است در متراژی به وسعت سه هزار متر مربع قرار دارد، که دارای دو باغ و دو منزل مسکونی بوده و از لحاظ فرهنگی به سه دسته فضا : شامل فضاهای عمومی، خصوصی و نیمه خصوصی تقسیم می‌شود . بنای فوق که خانه یکی از بزرگان و تجار سمنان بنام حاج میرزا آقا فامیلی بوده است به تملک شهرداری در آمده و آقای محمد عزیزالدین به عنوان سرمایه گذار در این پروژه با شهرداری سمنان مشارکت نموده است.

خانه سمنان داراي ۱۰ بخش است. بخش های خانه امیر سمنان شامل بخش‌هاي چاپ، راديو، تلفن و مخابرات، آب، اتاق نشیمن، اسناد، سینما و عکس، موسیقی، مطبخ و … است. مجتمع تاریخی، فرهنگی، گردشگری باغ امیر به دو فاز تقسیم می شود: فاز اول آن موزه می باشد که شامل بخش های چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، اسناد، موسیقی، عکس و سینما بوده که در تاریخ ۲۷ /۱۲/ ۹۴ با حضور مسئولین شهر به بهره برداری رسیده است و فاز دوم آن سفره خانه سنتی می باشد که در آینده نزدیک به بهره برداری خواهد رسید..

در موزه مجتمع باغ امیر سمنان در بخش تلفن و مخابرات بيش از ۳۵ دستگاه تلفن با برند مختلف اعم از دستگاه مورس، تلفن‌های هندلی و تلفن‌های قدیمی، تلفن صحرایی و جنگی که در جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار می‌گرفته و اولین دستگاه تلفکس که در سمنان موجود بوده به نمايش گذاشته شده است.

در خانه سمنان بزرگترین سند و وقفنامه آب سمنان به طول شش متر، شیرهای آب قدیمی و ساعت آبی، بالغ بر ۱۰۰ سند قدیمی از اواخر قاجاریه تا دوره معاصر از جمله کوپن آذوقه مربوط به جنگ جهانی اول و دوم، اولین قرارداد تجاری سمنان با دولت روسیه، برگه تعرفه انتخابات مجلس سنا و شورای ملی مربوط به سال ۱۳۳۱ و….. قرار دارد.

بازدیدکنندگان از خانه – موزه امیر سمنان با مجموعه‌هایی چون مجموعه ابزار سلمانی، خطاطی و دستگاه بستنی ساز مربوط به یک قرن پیش، ساعت ورود و خروج مربوط به ۸۰ سال قبل، ساعت سال کوک و اشیا و ابزارهایی که از تجاوز ارتش سرخ در سمنان حد فاصل سال هایی ۱۳۲۰ تا ۲۶ باقی مانده است، آشنا مي‌شوند.

منطقه شکار ممنوع چاه شیرین

کوه چاه شیرین بلندترین قله واقع در ۷۰ کیلومتری جنوب شرقی سمنان با ارتفاع ۲۳۰۰ متر است. این کوه صخره ای به دلیل بکر بودن منطقه زیستگاه مناسبی برای حیات وحش بشمار میرود. این منطقه در موقعیت جغرافیایی طول شرقی ۵۴درجه و ۱۰ دقیقه و عرض شمالی ۳۵درجه و ۱۸ دقیقه قرار دارد. مسیر دسترسی به این منطقه از طریق جاده نظامی سمنان میسر است.پس از طی مسافتی در حدود ۶۰ کیلومتربه جاده خاکی چاه شیرین میرسید.

برج چاشم

برج چاشم مربوط به سده‌های میانه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان سمنان، بخش مهدیشهر، دهستان چاشم، روستای چاشم، خیابان اصلی، محله امیراحمدی محله واقع شده و این اثر در تاریخ الگو:جلالی حروف با شمارهٔ ثبت ۲۵۱۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آبشار اوبن

آبشار اوبن در موقعیت جغرافیایی N360428 E532249 در استان مازندران و در مرز استان سمنان واقع است. آبشار اوبن در مرز استان های سمنان و مازندران در منطقه حفاظت شده دودانگه قرار گرفته است. از نظر راه هوایی به روستای سرخده که در دامنه‌ی جبهه جنوبی خط‌الرأس نرو-خیرو قرار دارد نزدیک است و از لحاظ مسیری که عمدتاً از طریق آن به آبشار می‌رسند به روستای میانا (در دامنه‌ی شمالی خط‌ الرأس) نزدیک است. آب آبشار نیز به رودخانه‌ی شیرین رود می‌ریزد. اوبن در زبان محلی به معنای زیر آب است. ارتفاع آبشار از سطح آبهای آزاد در حدود ۱۸۰۰ متر است. این آبشار از چشمه طبیعی در بالادست خود تغزیه می شود و به رودخانه شیرین رود میریزد.

خانه كلانتر

اين بنا متعلق به اواسط قاجار مي باشد و در قسمت جنوبي سمنان در محله اسفنجان و در نبش ميدان ابوذر (پاچنار) واقع است .بنا متعلق به خانواده رجبي (كلانتر وقت سمنان ) بوده است .بنا داراي يك حياط مركزي و باغچه و فضاهايي از جمله راهرو، اتاق هاي تابستاني و زمستاني، بادگير و …. مي باشد . اين بنا داراي يك بادگير بلند و منحصربفرد در روي قسمت جنوبي است كه از روي سقف قسمت تابستان نشين بيرون آمده است .اين بنا به شماره ۱۷۸۷ در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است .

خانه رجبی سمنان

خانه رجبي (برج بادگير) : اين بنا متعلق به اواسط قاجار مي باشد و در قسمت جنوبي سمنان در محله اسفنجان و در نبش ميدان ابوذر (پاچنار) واقع است . بنا متعلق به خانواده رجبي (كلانتر وقت سمنان ) بوده است . بنا داراي يك حياط مركزي و باغچه و فضاهايي به شرح ذيل مي باشد . يك راهرو طولاني كه از هشتي به حياط متصل است . اتاق هاي تابستاني داراي بادگير و رو به شمال است . اتاق هاي زمستاني رو به غرب و در دو طبقه و با ارتفاع كم تا زودتر گرم شوند (اين قسمت حدود ۷۰ % تخريب گرديده است ) .

اتاق هاي شمالي و رو به جنوب كه در زمستان مورد استفاده قرار مي گرفته است و اتاق هاي رو به شرق كه در غرب بنا واقع است كه در بهار و پاييز استفاده مي شده است . از نظر تزئينات و فرم بنا قسمت جنوبي و شرقي و غربي از موقعيت برتري برخوردار است و نماي قسمت شمال بنا ساده تر مي باشد . اين بنا داراي يك بادگير بلند و منحصربفرد در روي قسمت جنوبي است كه از روي سقف قسمت تابستان نشين بيرون آمده است اين بنا در تاريخ ۱۲/۹/۱۳۷۵ به شماره ۱۷۸۷ در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است .

تکیه ناسار

این تکیه از نظر فرم و شکل ظاهر بسیار شبیه به تکیه پهنه می باشد به جز آنکه در چند سال اخیر در وسط آن حوضی بزرگ ساخته شده است . طبقه پائین تکیه را مغازه های چندتشکیل می دهد و طبقه بالای آن ایوانهایی برای تماشای مراسم تعزیه می باشد. در جبهه جنوبی تکیه ناسار یکی از بهترین و بزرگترین نمونه های آب انبار سمنان به نام آب انبار ناسار قرار دارد که با پله های متعدد و غلام گردشها به محل برداشت آب منتهی می گردد. سقف تکیه پوشیده است و یک شیروانی بزرگ و قرمز رنگ با پنجره های مشبک سبز بر روی آن ساخته شده است.

قلعه لاسگرد

قلعه لاسگِرد یا دژ لاسگِرد یکی از قلعه‌های بسیار معروف سمنان است که با خشت‌های خام بسیار بزرگ بنا شده است.

«… این قلعه ۶ برج دارد و هر برج دارای شش اتاق است. گرداگرد این تل، خانه‌های یک طبقه به تفاریق ساخته‌اند و از دور تل، تیرها به میان آن دوانیده و روی تیرها را پوشانیده و کوچه مصنوعی درست کرده و عبور سکنه از روی این تیرهاست».

این قلعه مستحکم که احتمال می‌رود در دوره اشکانیان بنا شده تا اواسط دوره قاجاریه پابرجا بوده ولی بعد از آن تاریخ رو به ویرانی نهاده است. در حال حاضر ویرانه‌های قلعه لاسگرد در دهکده لاسگرد (لاسجرد) دیده می‌شود.

غار دربند

غار دربند دومین غار آهکی بزرگ در ایران است که در فاصله ۲۰ کیلومتری شمال سمنان و ۲ کیلومتری شمال غربی شهر مهدیشهر و در قسمت میانی رشته کوه‌های البرز قرار گرفته است. دهانه غار در کمرکش کوه سنگی زیبایی رو به مشرق قرار گرفته و دره وسیع و سرسبز دربند در زیر آن گسترده شده است. دالانی به طول ۲۴ و عرض ۳ متر دیده می‌شود و مانند گلو، بین دهانه و تالار غار قرار گرفته است. انتهای گلو به تدریج کوتاه شده تا این که به دهانه‌ای به ارتفاع ۸۰ سانتی‌متر می‌رسد. در داخل غار مقداری استخوان متعلق به حیوانات بزرگ از قبیل اسب و گاو دیده می‌شود که با توجه به ارتفاع کم در این ناحیه، به نظر می‌رسد این جانوران توسط حیوانات درنده شکار شده و به این قسمت آورده شده‌اند. در کنار دهانه، آثار سنگ‌چین محکمی به چشم می‌خورد که قسمتی از آن ریزش کرده است. این سنگ‌چین به منظور مسدود ساختن شکافی است که از کنار دهانه به داخل غار راه دارد و نشانگر آن است که ساکنان و پناهندگان غار برای جلوگیری از نفوذ دشمنان آن را بسته‌اند.

ساختمان غار از نظر زمین‌شناسی مربوط به دوران سوم زمین‌شناسی است و از نوع سنگ‌های رسوبی می‌باشد که به مقدار فراوان آهک و املاح دارد و به همین جهت سراسر آن پوشیده از ستون‌های بزرگ و زیبای استالاگمیت بوده و از نظر دکوراسیون یکی از زیباترین و تماشایی‌ترین غارهای ایران است و می‌توان بلندترین ستون استالاگمیت را که تاکنون در غارهای ایران مشاهده شده در آنجا دید. این ستون به ارتفاع ۱۲ متر و قطر متوسط ۲/۸۵ متر می‌باشد که به طرز سحرآمیزی در وسط غار بالا رفته است.

از دیدنی‌های این غار، حوضچه آب صاف و کوچکی است که آب آن از نظر آشامیدنی مناسب نیست و به مقدار زیادی املاح دارد.

هوای غار نسبتاً خنک می‌باشد و در قسمت انتهایی به ۱۵ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و به طور متوسط ۱۰ درجه با هوای بیرون اختلاف حرارت دارد.

بخشی از غار که تخت بزرگ نام دارد دارای عرض ۱۱/۲۰ متر و طول ۱۷/۸۰ متر است که در پشت ورودیِ گلوی غار قرار گرفته است و وضعیت آن نشان می‌دهد که ساکنین غار، در این نقطه ساکن بوده‌اند و آثاری از زندگی در دوره‌های مختلف در آن دیده می‌شود.

اشیایی که از تجسس‌های درون غار به دست آمده است عبارتند از: یک گردن‌بند عقیق کوچک، دو قطعه شانه چوبی، ابزاری درفش مانند، یک قطعه ته کاسه لعابی، یک فک بسیار بزرگ و سالم انسانی که حجم و اندازه آن قابل توجه است، چند پاره استخوان یک طفل و تکه‌ای مهره لعابی. آثار به دست آمده متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی می‌باشند و مربوط به یک زمان نیستند. قدیم‌ترین این آثار مربوط به قرن پنجم هجری قمری و سکه طلایی است به خط کوفی که متأسفانه قسمتی از آن شکسته و از بین رفته است ولی از سبک و خط آن معلوم می‌گردد که که متعلق به اواخر دوره سلجوقی و اوایل حمله مغول است. کاسه‌های لعابی معروف به گبری ساخته شده در مازندران و سفال‌های بسیار ظریف کارگران از صنایع قرن ۵ و ۶ هجری قدیم‌ترین آثاری است که به دست آمده است. این آثار تا زمان قاجاریه کشیده شده و می‌رساند که غار در دوره‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.

ازبین این اماکن و جاذبه های توریستی وگردشگری که دربالا خواندیم غار دربند ، کویر دلازیان و دلفینهای نمکی از جذابیت ویژه ای برای بازدید برخوردار بود.

واحد تولید محتوای اصفهان تور