آداب و رسوم استان بوشهر
جشنها و آیینهای استان بوشهر
هر شهری در هر زمینه ای دارای آداب و رسوم خاص خود میباشد. که دارای ویژگی های منحصر به فرد و زیبا میباشد. آژانس مسافرتی اصفهان در مقاله ی زیر برخی از این آداب و رسوم استان بوشهر را گردآوری کرده است با اصفهان تور همراه باشید تا با این آداب و رسوم آشنا شوید.
جشنهای ازدواج در استان بوشهر دارای آداب و آیینهای خاص خود است. در حال حاضر برخی از آنها از بین رفته و به طور پراكنده در گوشه و كنار اجرا میشود و برخی دیگر با شكوه تمام مرسوم است. معمولاً خواستگاری…
در تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانی، جشنها و روزهای عید، ریشه در تاریخ افسانهای ایران باستان؛ یعنی دوره سلسله پیشدادی دارند. جشنها و آیینهای استان بوشهر به جشنهای مذهبی، ملی و محلی تقسیم میشوند.
جشنهای بزرگ مذهبی در استان بوشهر
جشن میلاد حضرت محمد(ص)، جشن میلاد حضرت فاطمه(س) (روز مادر)، جشن میلاد حضرت علی (ع)( روز پدر)، جشنهای بزرگ نیمه شعبان، روز میلاد حضرت امام زمان (عج )، مراسمهای آغاز ماه مبارک رمضان و آداب گرفتن روزه و عید قربان، جشن بزرگ غدیر خم و تعیین حضرت علی(ع) به جانشینی حضرت رسول الله(ص)، جشن بزرگ بعثت حضرت محمد (ص) و جشن میلاد دیگر امامان معصوم (ع) از جمله جشنهای مذهبی مهم استان بوشهر به شمار میآیند. جشن بزرگ عید فطر در استان بوشهر؛ عید تلخکیا عید مردهها نامیده میشود.
در این روز كسانی كه عزیز از دست رفته دارند؛ مراسم فاتحه خوانی برگزار میكنند و مردم برای تسلیت به دیدن آنها میروند. سحرگاهان بعد از گفتن اذان صبح روز عید فطر، مردم به زیارت اهل قبور میروند و بر قبر مردههای خود سفره میچینند و پس از بازگشت از قبرستان نماز عید خوانده میشود.
در میان جشنهای ملی؛ جشنهای عید نوروز مهم ترین و بزرگترین جشنها به شمار میآیند. نخستین جشن ایرانی به نام نوروز از زمان پادشاهی جمشید مرسوم شد و در زمانهای بعد، جشنها و آیینهای دیگری چون تیرگان، مهرگان، سده و غیره در فرهنگ ایران پدید آمدند. اعیاد ملی، مذهبی و محلی در استان بوشهر نزد همه پاس داشته میشوند. اقلیتهای مذهبی استان بوشهر نیز میتوانند جشنهای مذهبی خود را به راحتی به جای آورند.
درمیان جشنهای ملی؛ آیینهای ویژه عید نوروز مهم ترین جشنها به شمار میآیند. مردم استان بوشهر بر اساس رسوم رایج، این عید ملی را با شكوه هر چه تمام تر برگزار میكنند و برای آن اعتبار و احترام زیادی قائل هستند.
این مراسم در میان مردم بوشهر؛ با یک شیوه ولی آداب مختلف انجام میشود. در عین حال همه مردم بوشهر آمدن نوروز را به فال نیک میگیرند و چند روز به تحویل سال نو مانده نوعی شیرینی تهیه میکنند که به شیرین بیب گلی معروف است. بیش تر مردم بوشهر علاوه بر پختن شیرینی بیب گلی و شیرینی قراپیچ، شیرینیهای دیگری نیز از بازار تهیه میکنند و در تمام ایام جشنهای نوروزی از مهمانان با انواع شیرینیها پذیرایی میشود.
امروزه همان مراسم چهارشنبه سوری که در کل کشور رایج است در این استان نیز برگزار میشود و آتش افروزی شب چهارشنبه سوری از آداب مردم این دیار است. بر اساس رسم آنها شب چهارشنبه سوری نباید نفرینی صورت گیرد زیرا بر این باورند كه در روزهای آخر سال؛ جمعا۱۹۹۹ قضا و بلا نازل میشود كه فقط ۹۹۹ تای آن در این شب است. در استان بوشهر عصر چهارشنبه سوری كوزه نو یا كهنه ای را به خانه یا زمین میزنند تا بشكند و معتقدند كه قضا و بلاها را دور میریزد.
مراسم زار (لیوا) که از آیینهای شب چهارشنبه سوری است ریشه افریقایی دارد و گویا از طریق حبشه به این منطقه راه یافته است و برای فرد بیمار برگزار میشود. این رسم در شب چهارشنبه سوری برگزار میشود و در آن مردان و زنان لباس مخصوص میپوشند و عطر مخصوص این مراسم را نیز به خود میزنند و خود را برای مراسم آماده میكنند.
هفت روز قبل از اجرای مراسم معجون مخصوصی از گیاهان: كندرک، ریحان، گشنه، زعفران، هل، جوز و زبان جوجخ (نوعی گیاه) تهیه میکنند و بیمار را دور از چشم زنان و یا بالعكس اگر مریض زن باشد دور از چشم مردان نگه میدارند و از این معجون برتن بیمار میمالند و مقداری نیز به خورد او میدهند. این مراسم چندین شبانه روز ادامه دارد و شخص زار بعد از خلاص شدن از بیماری باید همیشه لباس تمیز و سفید بپوشد و خود را مرتب بشوید و معطر كند. هیچ كار خلافی انجام ندهد و به این صورت او برای همیشه در جرگه اهل هوا در میآید.
جشنهای ازدواج در استان بوشهر دارای آداب و آیینهای خاص خود است. در حال حاضر برخی از آنها از بین رفته و به طور پراكنده در گوشه و كنار اجرا میشود و برخی دیگر با شكوه تمام مرسوم است. معمولاً خواستگاری توسط ریش سفید و یا بزرگ خانواده پدر یا مادر داماد انجام میشود. در این زمان خانواده عروس هم مدتی فرصت فكر كردن خواسته و بعد جواب نهایی را میدهند. البته در گذشته ازدواج اجباری و بیشتر درون همسری بود، ولی امروزه جوانان خود همسر آینده خویش را انتخاب میكنند و بعد خواستگاری انجام میشود. اگر داماد مورد قبول واقع نشود، خانواده عروس به بهانه این كه دختر را برای فامیل یا پسرعمو انتخاب كردهاند، جواب منفی میدهند.
شرط زدن مرحله بعد از خواستگاری است. چند نفر از افراد ریش سفید خانواده داماد پیش پدر عروس میآیند و بدین ترتیب شرایط نهایی طرفین مطرح میشود. در این نشست مهریه حاضر و غایب تعیین میشود. در گذشتهها مهریه پوست پیاز و یا بال پشه تعیین میشد. چون امكان جمعآوری این اقلام غیر ممكن بود، بدین ترتییب طلاق غیرممكن میشد. در بعضی روستاها هنوز مبلغی به عنوان حق شیر یا شیر بها به مادر عروس میپردازند. بعد از تعیین این شرایط نوبت به نامزدی میرسد. بدین صورت یک دست لباس را همراه با حلقه و ساعت در حالی كه در پارچه سبز پیچاندهاند به عنوان نشان نامزدی به خانه عروس میبرند.
به مراسم بردن لباس عروس از طرف خانواده داماد به خانه عروس و نیز به مراسم بریدن پارچه لباس عروس و داماد رخت برون میگویند. خانواده داماد بعد از این كه لباسهای عروس را تهیه كرده یک روز خوب مثل تولد ائمه اطهار (علیهم السلام) یا شبهای جمعه را تعیین كرده و لباسها را با هلهله و شادی به خانه عروس میبرند. بردن لباسها معمولاً یك هفته قبل از عروسی انجام میشود تا عروس فرصت كافی برای دوختن آنها را داشته باشد. دایه یا زن خیاط لباسها را یكییكی به مهمانان نشان میدهد در عوض این كار به وی هدایایی تقدیم میشود. قیچی زدن لباس عروس را باید یک زن خوشبخت و دولتمند (یعنی این كه شوهرش زن دوم نداشته باشد، دل سوخته نباشد، از شوهرش جدا نشده باشد) انجام دهد.
در گذشته لباسها را در سینی چیده و روی آن را روسری سبزی میكشیدهاند. در بعضی مناطق مثل بندر دیلم لباسهای داماد را نیز از خانه عروس طی مراسمی به خانه داماد میبرند و به این كار تشریف میگویند.
دعوت از مردم برای شركت در جشن عروسی توسط دلاک یا دایه انجام میشد ولی امروزه توسط اقوام عروس و داماد صورت میگیرد. هنگام دعوت در ظروفی مقداری گلبرگ و گل محمدی ریخته و نقل و نبات نیز روی آن گذاشته، سپس با پارچه حریر سبز روی آن را پوشانده و به درب خانهها برای دعوتی میروند، صاحب خانه تعداد گلبرگ و نقل را برداشته و با ذكر دعای خیر و خوشبختی اعلام آمادگی برای حضور در جشن عروسی مینماید. به این عمل طلبون نیز گفته میشود. گل و نقل طلبون را جوانان دم بخت برای طلب مراد میخورند.
بعد از ظهر شب عروسی، داماد بعد از رفتن به حمام و پوشیدن لباس نو در حجلهای كه وسط حیاط داماد درست شده مینشیند. مردم با هلهله و شادی همراه با آوای نی انبان گرد داماد جمع میشوند. سلمانی محل پارچهای را دور گردن داماد میبندند و موی سر و صورت او را اصلاح میكند. مردم نیز پول و شیرینی روی سر داماد میریزند که به این مرام سرتراشون میگویند. هنگام سرتراشون دعایی خوانده میشود و مردم صلوات میدهند، در این مراسم مردم با شربت و شیرینی و آجیل پذیرایی میشوند.
حنابندان رسم دیگری است که معمولاً یك شب قبل از عروسی انجام میدهند. سلمانی محل، دست و پای داماد را در منزل وی حنا میبندد و سپس با یک پارچه حریر سبز رنگ میبندد. در همان ساعت؛ سلمانی زن در منزل عروس دست و پای عروس را حنا میبندد. هنگام حنابندان موسیقی محلی و رقص و پای كوبی اجرا میشود. در صبح حنابندان حلوای برنج و حلوای انگشت پیچ با نان محلی كه كنجد روی آن مالیده شده و به گرده مشهور است، به مردم میدهند. طریقه پخش حلوا به این صورت است كه حلواها را در كاسه و یا بشقاب چیده و در سینی بزرگی قرار میدهند، یكی از بستگان عروس و یا داماد سینی را روی سر گذاشته و به خانههای همسایه و فامیل میرود و حلوا را تقسیم میكنند.
این حلوا را صبح عروسی نیز پخش میكند. امروزه مراسم حنابندان به این صورت است كه یك برگ سبز درخت نارنج و یا یک اسكناس هزار تومانی را در دستهای عروس و داماد گذاشته و روی آن حنا میگذارند. هنگام حنابندان این شعر خوانده میشود: “عروس حنا میبنده، طوق طلا میبنده، اگر حنا نباشد، دل به خدا میبنده”
دومارویی رسم دیگری است که در مراسمهای عروسی انجام میشود. در روستاهایی كه كنار روخانه و یا دریا قرار دارند، بعد از ظهر پیش از شب عروسی داماد را سوار اسب كرده و با هلهله و شادی او را به كنار رودخانه برده، بعد از استحمام وی را به منزل بر میگردانند و سرتراشون انجام میشود. در نقاط دیگر داماد را برای زیارت به پابوسی پیر یا امام زادهای درمحل میبرند.
وقتی عروس را به منزل داماد میآوردند (در قدیم كه عروس را با اسب میآوردند) عروس تا هدیه ای نمیگرفت از اسب پیاده نمیشد که به این رسم پااندازون گفته میشود. امروزه آوردن عروس با اتومبیل انجام میشود در این شرایط نیز عروس تا هدیه نگیرد از اتومبیل پیاده نمیشود. هدایا ممكن است پول، قالی، چند اصل نخل چند رأس گوسفند و یا قطعهای زمین باشد.
سه شبه رسم دیگری است که در شمال استان نظیر بندر ریگ و بندر گناوه و دیلم رایج است. در شب سوم عروسی، دوستان و بستگان عروس و داماد به دیدن عروس میروند و هدیه مورد نظر خود را تقدیم میكنند. در منزل عروس با شیرینی و آجیل و شربت از مهمانان پذیرایی میشود. آجیل را در دستمال كوچكی میپیچنانند و میهمانان آن را با خود به منزل میبرند. یزله خوانی و خیام خوانی از جمله آداب موسیقی مراسم ازدواج در استان بوشهر است.
آیینهای طلب باران از جمله آیینهای محلی بسیاری از مناطق کم آب ایران از جمله استان بوشهر است. در این سرزمین اگر بارش باران تا آذرماه با تأخیر روبه رو شد مردم دست به دعا برداشته و آیینها و مناسكی را برای تسخیر این عنصر طبیعی انجام میدهند. برخی از این آیینها به شرح زیر هستند:
مراسم گلگلین (gal galin):
هنگام غروب مردم محله در یک كوچه جمع شده و یک نفررا به صورت مضحک و خندهدار در میآورند؛ لباس كهنه تهیه شده با گونی میپوشانند، شاخی روی سرش میگذارند، زنگوله ای در گردن او میاندازند واو در كوچهها راه میافتد به این فرد گلی میگویند. مردم از پشت بام به روی گروه گلی آب میریزند. گلی به درب خانهها میرود و طلب هدیهای میكند. صاحب خانه به گلی مواد غذایی از قبیل گندم، جو، حبوبات و یا پول میدهد. عده ای به ویژه كودكان نیز پشت سر گلی به راه میافتند و اشعاری میخوانند”نه او بی بارون بی بارون بی نه او بی (آب نبود)”
اگر صاحب خانه به آنها هدیهای بدهد میگویند: “خونه گچی پر همه چی” اگر صاحب خانه به آنها چیزی ندهد؛ میگویند: “خونه گدا هیچی ندا”
هنگام عبور از كوچه این اشعار را به منزله طلب باران خواهی میخوانند:
“گلی ما جهونن امشب
صبا بارون گلی ما خوشكل است
امشت تا فردا باران خواهد آمد
گلی اومده در خونتون سی محض جاجیم كهنهتون
گلی ما چه زشت بارون تپ درشت
گلی اومد درخونتون سی محض بوای بچه تون
گلی اومده رو خونه تون سی محض جاجیم كهنه تون”
از هدیههای جمع آورده شده، شله یا حلیم درست میكنند. یک دانه مهره یا ریگ در آش میاندازند. سپس آش را بین حضار تقسیم میكنند. در سهمیه آش هر كس ریگ دیده شد، او را كتک میزنند. در این موقع یک نفر ریش سفید و یا سید محل ضامن وی شده و او را نجات میدهد و میگوید من ضامن این فرد هستم تا چند روز دیگر باران خواهد آمد. اگر باران نیامد او را بزنید. فردی كه مهره خورده را رو به سوی قبله دعا (یعنی امام زاده یا پیری كه در سمت مغرب محله واقع است) میبرند (در آبادیهایی كه كنار ساحل هستند به سمت دریا كه در جهت مغرب است میروند) مردم به دنبال آن فرد به راه میافتند و با هم دیگر میخوانند: “قبله دعا میشینیم سی او خدا میشینیم”
وقتی مردم به سوی پیر یا امام زاده حركت میكنند اسم امام زاده را آورده و از وی طلب باران مینمایند.
مراسم تک تكو tek teku
از آیینهای ویژه طلب باران است كه ترتیب آن به شکل زیر است:
شب هنگام دو نفر در حالی كه صورت خود را پوشاندهاند تا شناخته نشوند؛ آردبیز یا الک را در دست گرفته و با ریگ به الک میكوبند كه با صدای تک تک آن صاحب خانه به دم در آمده و به آن دو نفر قند یا چای میدهد. چیزهایی را كه جمع شده است به سر پیر یا امام زاده میبرند و چای درست كرده میخورند. این كار تا سه شب ادامه دارد؛ مردم معتقدند بعد از سه شب باران خواهد بارید.
خانه تکانی
یکی از رسوم پسنده و ارزشهای نیک عید مردم بوشهر خانهتکانی و شست و شوی فرشها و پتو و دیگر وسایل منزل است، نظافت و خانه تکانی یکی دو هفته پیش از فرا رسیدن عید انجام می گیرد و در واقع مردم خانه را برای پذیرانی از میهمانان عید آماده می سازند.
- کاشت سبزه، نظافت و خرید لباس نو
اغلب مردم استان، دو یا سه هفته قبل از عيد دانههاي گياهي مانند گندم و عدس و لوبيا را سبز ميكنند كه براي سفره هفتسين آماده باشد. بعد از بزرگ شدن با روبان قرمز اطراف سبزهها را بسته و برای گذاشتن سر سفره آماده می کنند.
همچنین یکی دو روز مانده به آغاز سال نو، افراد خانواده برای خرید لباس عیدشان به بازار و فروشگاه ها می روند و لباس های نو و پارچه های رنگین، خریداری می کنند. در واقع افراد خانواده با خرید لباس نو و تغییر ظواهر زندگی نشاط خاصی را به زندگی خود می بخشند. نظافت و رعایت بهداشت و نیز پوشیدن لباس تمیز و استفاده از عطر و بوی خوش در صورت امکان از وظایف اخلاقی و اجتماعی نوروز است.
- تهیه سفره هفت سین
بزرگترین نماد آیین نوروز “هفت سین” ، است. بزرگان خانواده یکی دو روز قبل از سال تحویل، خریدهای سفره هفت سین را انجام می دهند و فضای خانه را برای یک دورهمی صمیمی و خانوادگی آماده می کنند. هفت سین عبارت است از سماق، سیر، سنجد، سمنو، سکه، سرکه و سبزه.
“محمد علی دادخواه” که اخیراً پژوهشی با عنوان “نوروز و فلسفه هفت سین” را به نگارش در آورده، در این باره مینویسد:”عدد هفت برگزیده و مقدس است. در سفره نوروزی انتخاب این عدد بسیار قابل توجه است. ایرانیان باستان این عدد را با هفت امشاسپند یا هفت جاودانه مقدس ارتباط میدادند. در نجوم عدد هفت، خانه آرزوهاست و رسیدن به امیدها را در خانه هفتم نوید میدهند. علامه مجلسی میفرماید: آسمان هفت طبقه و زمین هفت طبقه است و هفت ملک یا فرشته موکل برآنند و اگر موقع تحویل سال، هفت آیه از قرآن مجید را که باحرف سین شروع میشودبخوانند آنان را از آفات زمینی و آسمانی محفوظ میدارند.”
- پختن نان و غذا های محلی:
پختن نان محلی اغلب در روستا ها و شهرهای کوچک استان رایج است. زنان خانهدار با پختن نانهاي انواع نان های شیرین و مخصوص به استقبال عيد ميروند.
در استان بوشهر پختن دو نوع نان معمول است؛ یکی در تنور و دیگری روی تابه. نان تنوری ضخیم است که به گرده مشهور است و روی آن را کنجد میپاشند و در تنور میپزند.
نان تابه، نان نازکی است که با ابزاری به نام تیر روی صفحه تختهای به نام خون پهن میکنند سپس آن را روی تابه میپزند. نوع این نان نازک و خشک تا ماهها قابل نگهداری است. نوعی نان نرم و کوچکتری به نام مشتک یا بلبل نیز روی تابه پخت می شود که بیشتر برای صبحانه صرف می شود.
همچنین غذا های محلی و سنتی مخصوص استان بوشهر نیز پخت می شوند که ماهی، میگو و خرما مهم ترین مواد اولیه تهیه این غذا های سنتی است که در طبخ بسیاری از این خوراکی های محلی مورد استفاده قرار می گیرند.
به عنوان مثال یکی از خوشمزهترین مواد غذایی که با خرما تهیه میشود، رنگینک است که دارای گونههای مختلفی است. رنگینک جزو شیرینی هایی است که در عین خوشمزگی، بسیار ساده تهیه می شود، به همین خاطر طرفداران زیادی دارد.
قلیه ماهی، قلیه میگو، میگوی سوخاری و میگو پلو،قیمه بوشهری، حلوای انگشت پیچ و … از جمله غذاهای محلی و مورد علاقه بوشهری ها است که برای مهمانان خود تهیه می کنند.
- جمع شدن تمام افراد خانواده بر سر سفره عید در لحظه تحویل سال نو
موقع تحویل سال نو همه اهل خانه با لباس نو بر سر سفره می نشینند، مادر اسپند دود می کنند برای دوری از زخم چشم، یکی شمع روشن می کند به نیت روشنایی خانه و زندگی، پدر قرآن می خواند تا در آغاز سال نو دلها به سوی خداوند بزرگ هدایت شود. اعضای خانواده در لحظه تحویل سال جدید، دست به دعا آماده می شوند و دعای زیبای:« یا مقلبالقلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال» را زمزمه و در ذهن و دل خود آرزوهای قشنگ می کنند.
بر سر سفره عید، سکه، برنج، آب، ماهی قرمزآینه و .. نیز دیده می شود که سکه نشان از خیر و برکت و رفاه؛ برنج، نشانی از خیر و برکت و فراوانی؛ آب، نشان صافی و پاکی و روشنایی و گشایش کار؛ ماهی قرمز، شگون دارد؛ آیینه، برای رفع کدورت و نشانی ازصفا و پاکی و یکرنگی است.
بوشهری ها تخم مرغ های جوش داده را رنگ می زنند و بعد از خواندن آیه تحویل سال و دعای عاقیت بخیر برای یکدیگر،تخم مرغ ها را صرف می کنند.
زمان سال تحویل همه اهل خانه همدیگر را در آغوش می گیرند و با روبوسی سال نو را تبریک می گویند و برای هم سال خوب و پربرکتی را آرزو می کنند و سپس به مناسبت سال نو بزرگترها به کوچکترها عیدی می دهند.
معمولا مردم استان بوشهر به خصوص شهر بوشهر نهار روز عید نوروز را سبزی پلو با ماهی و نوشیدنی محلی صرف می کنند.
- زیارت اهل قبور
رفتن به زیارت اهل قبور در آغازین روزهای سال نو و نیز برگزاری مراسم تحویل سال در کنار قبور شهدإ از دیگر آداب دینی نوروز است.
برخی از هم استانی ها در لحظه تحویل سال و برخی دیگر نیز بعد از تحویل سال جدید به قبرستان می روند و به گونه ای یاد کسانی که سالهای گذشته در لحظه تحویل سال در کنار آنها بوده اند را گرامی می دارند.
تشرف و حضور در اماکن مقدسه و مشاهد مشرفه و برگزاری مراسم تحویل سال نو در آن مکانها نیز از جمله آداب نوروز مردم استان می باشد.
- دید و بازدیدها و دادن عیدی
دید و بازدید را به عنوان مهمترین آئین ایام نوروز میتوان یاد کرد که جایگاه ویژهای در بین مردم دارد و صله رحم به صورت ویژهای در این ایام در بین مردم دیده میشود.
ایام عید فرصت مناسبی برای صله رحم و رسیدگی به وضع خویشان و بستگان است که این نیز یکی از نشانه های اخلاق و سنن اسلامی و انسانی است. از همان روزهای اول نوروز در استان بوشهر، دید و بازدیدها آغاز می شود. در همه خانواده ها رسم بر آن است که افراد خانواده ابتدا به دیدن بزرگترهای فامیل می روند و عید را به آنها تبریک می گویند. سپس به خانه بر می گردند و منتظر می مانند تا بزرگترها به آنها سر بزنند. در این دید و بازدیدها عیدی هم داده می شود.
علاوه بر دیدوبازدید از بستگان، دوستان، همسایگان و بزرگان فامیل، با جمعی از مصیبت دیدگان در سال گذشته نیز دیدار می شود. این دید و بازدیدها و عیدی دادن و عیدی گرفتن تا پایان تعطیلات نوروز (سیزده به در) ادامه دارد و برای مهمانان ویژه خود ماهی شکم پر با شکر پلو تدارک می بینند.
- سیزده به در
سیزده بدر نیز از دیگر رسمها است که تقریبا در همه کشور انجام می شود و مردم در این روز به طبیعت رفته و ناهار خود را در آنجا صرف میکنند.
اجرای مراسم سیزده به در در میان ایرانیان از دیر باز امری بسیار جدی بوده است که همواره با برپایی مراسمی خاص همراه بوده است.
مردم شهرهای استان بوشهر نیز همانند دیگر هموطنان، به اتفاق خانواده، اقوام و بستگان خود از صبح روز سیزدهم فروردین با دامان طبیعت می روند و در یک فضای پر از صمیمت به گشت و گذار می پردازند و در مناطقی از استان بازی های بومی محلی انجام می دهند و سپس ناهار را با هم صرف می کنند و غروب با پایان بردن یک روز تفریحی، سبزه عید خود در دریا یا آب روان رها می کنند و به منزل بر می گردند.
نای بند، بهشت ایران در زمستان
وجود تپههای مرجانی جهت غواصی، تخمگذاری و جوجه آبزی لاکپشتان دریایی که در کمتر نقطهای از سواحل صورت میگیرد، باعث جلوه بخشیدن به این منطقه در میان سواحل خلیج فارس شده است.
پارک ملی نایبند بهعنوان اولین پارک ملی دریایی کشور و منطقه حفاظتشده سازمان حفاظت محیط زیست ایران در استان بوشهر، در سواحل خلیج فارس است.
منطقه حفاظتشده نایبند در استان بوشهر که نقطه اتصال کوههای عسلویه به دریای خلیج فارس است، با داشتن پوشش گیاهی مناسب و حیات وحش متنوع جلوهای زیبا از طبیعت کوه و دریا را در سواحل آبی و خشکی خلیج فارس به وجود آورده است. پیشروی خشکی در دریا که به دماغه نایبند معروف است موجب تشکیل خلیجی کوچک به نام نایبند شده است که در ۳۲۰ کیلومتری جنوبشرق بوشهر واقع است و در عصر آلبویه از مهمترین مراکز صید و تجارت مروارید در ایران بوده است.
خلیج نایبند، کرانهها و سواحل خشکی آن اکنون از مناطق مهم حفاظت شده کشور است که ۴ هزار و ۱۳۰ هکتار وسعت دارد. اگرچه اکنون خبری از مروارید و صید و تجارت آن در خلیج نایبند نیست، اما مرواریدها جای خود را به گوهرهای گرانبهای حیات وحش و محیط زیست داده است و این منطقه حفاظت شده زیباترین منطقه ساحلی در طول سواحل خلیج فارس است. منطقه حفاظتشده و خلیج نایبند با جنگلهای همیشه سبز حرا و کوههای پیوسته به دریا با پوشش گیاهی مناسب یکی از ارزشمندترین زیستگاههای دریایی و حیات وحش را در خلیج فارس به وجود آورده است.
بدون ترديد نایبند يكی از زيباترين مناطق ساحلی در طول سواحل خليج فارس به شمار میرود . آثار بجا مانده از بندر تاريخی نایبند و در دماغه نایبند، حاكی از پيشينه تاريخی طولانی منطقه است . بررسی آثار، نشان میدهد اين بندر در عصر آلبويه يكی از بنادر مهم و از مراكز عمده صيد و تجارت مرواريد خليج فارس بوده است.
جنگل حرا یکی از شگفتیها و زیباییهای طبیعت خلیج فارس در پارک ملی دریایی نایبند است آب آرام و بی صدا در لابهلای سرشاخههای همیشه بهار و سرسبز این درختان آرامیده است و تنها موجی که بر دل صاف و شفاف آب نقش میبندد و موجی است که از حرکت قایق روی آن نقش میگیرد. رقص درختان زیر آب در هنگام مد، و آمدوشد پرندگان دریایی هنگام جزر، یکی از بکرترین صحنههای خلقت است که برای همیشه در ذهن باقی میماند. سواحل جنوبی ایران با مناطق خشک و دریایی و آب شور شناخته شده است، اما نکته شگفتانگیز این منطقه گیاهی است که بینیاز به آب شیرین روییده میشود. به روایتی این گیاه اسطورهای از اشک چشم حضرت آدم (ع) روییده است. حرا دارای برگهای سبز، چند ساله، پایا و نوعی ریشههای هوایی فراوان است که به طور عمودی از لجن بسته خارج میشود و عمل تنفس و هواگیری انجام میدهد. فصل گلدهی آنها در ماههای اسفند و اردیبهشت انجام میشود. از مشخصات این گیاه آن است که دانههای آن قبل از پراکنده شدن، قسمتی از رشد خود را در داخل میوه انجام میدهد و زمانی که تخم گیاه در آب قرار گیرد پوست آن باد میکند و شکافته میشوند. در کنار این گیاهان جانداران دوزیستی زندگی میکنند که با ایجاد سوراخهایی تهویه را در سطح فوقانی گلولای میسر میسازند. شدت برخورد امواج در محدوده جنگلهای حرا ملایم هستند و عمل جزر و مد به آسانی صورت میگیرد و به صورتی که در زمان جزر، ریشههای این درخت به حالت میخی شکل در آمده و به هنگام مد دریا در نواحی عمیقتر آن تاج درخت در زیر آب غوطهور میماند.
خليج نایبند در ساحل شمالی منطقه نایبند با وسعت ۴۱۳۰ هكتار يكی از ارزشمندترين زيستگاههای دريايی خليج فارس است حوزههای متعدد، جنگلهای حرا، سواحل ماسهای درخشان در بخشهای شمالی و شرقی و سواحل صخرهای دارای حاشيه باريك ماسهای جنوبی خليج و بخش غربی منطقه حفاظت شده نایبند، درختان كهنسال انجير معابد در دماغه نايبند، دشت هموار بخش شمالی، دشتهای مشجر و درههای عميق و صخرهای در بخش جنوبی بديعترين چشماندازهای طبيعی سواحل خليج فارس را يكجا گرد آورده است. وجود چنين مناظری، تپههای مرجانی برای تفريح غواصان و حتی فرايند تخمگذاری و فرزندآوری لاكپشتان دريايی كمياب كه كمتر نقطهای از سواحل صورت میگيرد میتواند سبب جلب گردشگران شود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
اقامتگاه بوم گردی سرزمین کهن فقیه حسنان دشتی بوشهر
استان بوشهر دارای دو اقامتگاه بوم گردی می باشد که یکی از آن ها اقامتگاه سرزمین کهن فقیه حسنان دشتی می باشد که در این مطلب در اصفهان تور به معرفی آن خواهیم پرداخت.
اقامتگاه بوم گردی سرزمین کهن در نزدیکی کلوت های ساحلی قرار دارد. تا به حال این اقامتگاه مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است گردشگران علاوه بر استفاده از لنج و لنج سواری می تواند از غذای سنتی روستای فیه حسنان بهره ببرند. لنج کشتی کوچک است که قدمت ساخت آن برای ایرانیان می باشد
برگزاری گشت های دریایی سنتی با لنج از جذاب ترین برنامه های اقامتگاه است که توانایی رقابت را در بازار گردشگری افزایش داده است.
همچنین نزدیکی به کوه نمک این امکان را برای تورهای طبیعت گردی فراهم آورده است تا برای صرف یکی از وعده های صبحانه یا نهار در اقامتگاه بومگردی سرزمین کهن برنامه ریزی کنند. طبخ غذا و نان های محلی و ارائه محصولات دامی از جمله کشک، پنیر، ماست و … از دیگر جذابیت های اسکان و اقامت در این اقامتگاه می باشد.
رزرو:
جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو ” اقامتگاه بوم گردی سرزمین کهن فقیه حسنان دشتی بوشهر ” با این شماره تماس حاصل فرمایید
۰۹۱۷۹۰۶۱۸۰۰ (رزرو و پاسخگویی تلفنی)
۰۹۱۷۹۰۶۱۵۷۴ (رزرو و پاسخگویی تلفنی)
آدرس: بوشهر، بندر بوشهر، روستای فقیه حسنان
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
۴ هتل معروف بوشهر
در مطلب پیش رو قصد داریم شما را ۴ هتل معروف بوشهر بیشتر آشنا کنیم ، با ما همراه باشید.
هتل جهانگردی دلوار | Hotel Delvar
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر خیابان رییس علی دلواری، میدان شهرداری
جالبه که معماری این هتل، ایرانی جنوبیه و به ساحل هم نزدیکه. محیطه آرامی داره و فاصلش تا بازار بوشهر ۱۰ دقیقه و تا بافت سنتی بوشهر ۱۵ دقیقه است.
هتل پاسارگاد بوشهر
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر خیابان امام، نرسیده به میدان قدس شهربانی سابق
این هتل از هتل های ۳ ستاره شهر بوشهره، که در خیابان امام، نرسیده به میدان قدس قرار گرفته و امکاناتی مثل یخچال، تلویزیون، سوئیت، رستوران، اینترنت، سرویس فرنگی، سرویس ایرانی، پارکینگ و لابی داره.
هتل پلاس بوشهر | Plus Hotel Bushehr
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر چهارراه کشتیرانی، روبروی اداره راهنمایی و رانندگی
هتل پلاس بوشهر، یکی از هتل های خوب سه ستاره شهر بوشهر با موقعیتی منحصر به فرد و نزدیکی به مراکز اداری ، تجاری، گمرک بوشهر و ساحل زیبای دریای خلیج فارس است. این هتل دارای اتاق های شیک با رستورانی با ظرفیت حدود ۱۲۰ نفر ، کافی شاپ ، لابی بزرگ و شیک و دارای تمامی امکانات رفاهی ، صبحانه رایگان و اینترنت رایگان در خدمت هموطنان عزیز می باشد.
هتل سیراف بوشهر | Hotel Siraf
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر خیابان امام خمینی، تقاطع یادگار امام، جنب سازمان انتقال خون
هتل دو ستاره سیراف بوشهر با امکانات رفاهی کامل از جمله مبلمان، دکوراسیون جذاب، تلوزیون رنگی در تمام اتاق ها، رستوران با قابلیت سرویس دهی برای هر وعده غذایی، رم سرویس، امکانات تفریحی، لاندری، اینترنت، کافی شاپ و با داشتن کادری مجرب و آموزش دیده رفاه شما مسافران گرامی رو تضمین میکنه.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
۵ مرکز خرید معروف بوشهر
در این مطلب قصد داریم شما را با ۵ مرکز خرید معروف بوشهر که از تنوع بالایی برخوردار میباشد را به شما همراهان همیشگی اصفهان تور معرفی کنیم .
۱-مرکز خرید زیتون: | Zeytoon Shopping Center
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر خیابان مطهری، تقاطع خیابان آتش نشانی و ریحان
۲-فروشگاه هوم کورت آدیداس بوشهر: | Adidas Homecourt
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر بوشهر خیابان چهار باندی چمران
یکی از بزرگترین مجموعه های آدیداس بوشهر، دومین فروشگاه هوم کورت کشور و چهارمین هوم کورت خاورمیانه،
این مجموعه ۷۰۰ متر مربع که شامل آدیداس و ریباک میباشد در بوشهر خیابان چمران واقع است.
۳-پاساژ ملت:
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر خیابان شهدا، روبروی پاساژ آزادی
۴-پاساژ آزادگان:
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر خیابان شهدا
۵-مرکز خرید وزیری | Vaziri Shopping Center
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر خیابان شهدا
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
لباس های محلی مردم شهر بوشهر
بوشهر نیز مانند اکثر شهرهای کشورمان دارای لباس محلی مختص آب و هوا و شرایط جغرافیایی و رسم و رسوم مربوط به خودش می باشد که نشان از پایبندی مردم این شهر به گذشته و اصالت خود دارد، در ادامه مطلب ما را همراهی کنید.
از آنجا که سراسر مرز شرقی استان بوشهر با خلیج فارس در ارتباط است، رطوبت نسبی در تمام مواقع سال در این استان بالاست در نتیجه ساکنان استان بوشهر از لباسهای نخی استفاده میکنند تا در انجام فعالیتهای روزمره راحتی بیشتری داشته باشند. از طرفی استان بوشهر از دو ناحیه کوهستانی و جلگهای تشکیل شده و همین امر تا حدودی لباس ساکنان دو ناحیه را از یکدیگر متفاوت ساخته است.
پوشاک بانوان:
بانوان در استان بوشهر پیراهن بلند دورچین به همراه عبای سیاه، مقنعه نازک سیاه رنگ، روبنده نازک، شلوار چیت و نوعی کفش صندل به نام «کوش» میپوشند. پیراهن رسمی بانوان بوشهر جامه گشادی است که به آن پیراهن عربی میگویند و دارای تزئینات بسیار زیبا و جالب است.
زنان در استان بوشهر اغلب با چادر محلی در انظار ظاهر میشوند.
پوشاک مردان:
یکی از لباسهای رایج در استان بوشهر پیراهن بلند سفیدی به نام «دشداشه» است که از لباسهای قدیمی استان به شمار میرود و در سایر مناطق جنوبی کشور و کشورهای عربی این نوع پوشش دیده میشود. در اغلب مواقع آقایان برای محافظت سر از گرما و تابش خورشید، سرپوشی به نام «عرقچین» بر سر میگذارند.
در استان بوشهر معمولاً کسانی که از نظر علم و مرتبه اجتماعی در موقعیت بالایی قرار داشتند، بر روی لباس خود عبا میپوشیدند. امروزه عبای بوشهر یکی از بهترین عباها در این منطقه به شمار میرود به طوری که بسیاری از شیوخ عرب خواستار این عباها هستند و قیمت آنها نیز بسیار گزاف است.
پوشیدن لنگ که در گویش محلی به «لنگوته» معروف است و بر روی شلوار بسته میشود، از دیگر پوششهای رایج در میان ساکنان استان بوشهر است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
با گویش مردم محلی بوشهر بیشتر آشنا شوید
در بوشهر بدلیل موقعیت جغرافیایی و گذشته ای که داشته لهجه ها و گویش ها و زبان گوناگونی مانند بردستانی،دشتی تنگستانی،عربی و .. صحبت میشود که از نوع خود بسیار جالب و شنیدنیست، در ادامه بیشتر راجبه این گویش ها صحبت خواهیم کرد.
بیشتر مردم استان بوشهر به زبان فارسی وبا گویش محلی بوشهری تکلم میکنند. لهجهها در روستاها بیشتر از شهرها تنوع دارد. برخی از اهالی جزیره شیف و بنادر کنگان و عسلویه نیز به زبان عربی صحبت میکنند. فارسی در منطقه بوشهر با گویشهای بردستانی، گویش دشتی، گویش تنگستانی و گویش کازرونی و گویش اچمی گفتگو میشود. مردم سواحل خلیج فارس و جزایر آن به گویشی صحبت میکنند که رگههایی از گویشها و زبانهای شبانکاره ای، بلوچی، کردی، ترکمنی و برخی واژههای انگلیسی، هلندی، پرتقالی، هندی و عربی را داراست ولی استخوان بندی و ریشه آن فارسی است.مردم شهرستانهای شمالی استان مانند دیلم، گناوه و دشتستان عمدتا به گویش لری و مردم شهرستانهای جنوبی مانند جم و قسمتهایی از کنگان و دیر نیز به فارسی لهجه دار صحبت میکنند.
در همه گويشها واژه هاي فارسي باستان ، اوستايي و پهلوي ديده مي شود كه بازمانده صرف زبان پهلوي هنوز هم در گويش دشتي (دشتياني ) رايج است . اين موضوع نويد تكامل زبان از فارسي قديم به فارسي نو در منطقه مي باشد . حكايت از قدمت و ديرينگي منطقه مي كند.
بعلت ارتباط بندري بوشهر با كشورهاي عربي و نيزتسلط انگليسيها هلنديها در منطقه پاره اي واژه هاي بيگانه ديده مي شود كه هنوز هم مورد استعمال است . گويش شمالي استان شامل گويش شهرستان دشتستان ، گناوه و ديلم مي باشد .
گويش جنوبي شامل گويش شهرستانهاي تنگستان ، دشتي ، گنكان و دير مي باشد . خود شهر بوشهر هم اكنون فارسي صحبت مي كنند ولي گويش آنها همسو با گويش تنگستان بوده است . گويش شمالي نيز تنوع در عين خود دارد . در شهرستان دشتستان شناسه مي در جلو افعال بكار مي رود و اين واژه ي مي در شهرستان گناوه و ديلم تبديل به اي مي شود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
۶ سوغات معروف بوشهر
در مطلب پیش رو قصد داریم ، ۶ سوغات خوشمزه و خوردنی بوشهر را به شما همراهان اصفهان تور معرفی کنیم ، سوغاتی هایی که طعم ناب جنوب را با خودش به همراه داره ،در ادامه مطلب ما را همراهی کنید.
۱-پنیر نخل:
مغز سفیدرنگ تاج درخت خرما است که در اصطلاح محلی به آن «غاپ» میگویند. پنیر نخل طعمی شیرین دارد و بسیار مقوی است. این مغز در واقع مادهی اولیهی تشکیل تنهی نخل است قبل از اینکه حالت چوبی پیدا کند. نخلداران، آن دسته از نخلهایی را که زمان ثمردهی آنها تمام شده است، انتخاب کرده، قسمت فوقانی تنهی آنها را قطع میکنند و بخش میانی آن یعنی پنیر نخل را بیرون میآورند.
۲-خارک پخته:
در اصطلاح محلی به خرمای نارس، خارک میگویند. خارک را پس از چیدن به همراه شکر با روش مخصوصی میپزند و پس از پختن روی حصیر پهن میکنند تا خشک شود. خارک پخته پس از خشک شدن، خوشخوراک است و به عنوان شیرینی محلی مصرف میشود.
۳-حلوای راشی:
نوعی حلوای محلی است که مواد اصلی تشکیلدهندهی آن شیرهی خرما و عصارهی کنجد است. پس از اینکه شیرهی خرما را به قدری حرارت دادند که تغییر رنگ داد و سفید شد، عصارهی کنجد بوداده را به آن اضافه میکنند سپس مخلوط شیره و عصاره را روی حرارت کم در مدت زمان زیادی هم میزنند تا حلوا آماده شود.
۴-حلوا سنگک:
پختن این نوع حلوا در بسیاری از مناطق استان رواج دارد. در این نوع حلوا، شیرهی خرمایی را که با حرارت دادن سفید کردهاند، با ضخامت کم در ظروفی شبیه به سینی میریزند و قبل از اینکه سرد شود، کنجد بودادهی فراوانی بر آن میپاشند. حلوا پس از سرد شدن، سفت شده و آمادهی مصرف میشود.
۵-حلوا پسکی:
نوعی حلوای محلی است که در برخی از مناطق استان مانند برازجان، مرسوم است. برای پختن این حلوا ابتدا خرمای کاملا رسیده را همراه با آرد در روغن کم سرخ میکنند و سپس با اضافه کردن مقداری ماست، ورز میدهند تا حلوا آماده شود.
۶-مسقطی:
نوعی شیرینی است که سوغات شهرهای جنوبی ایران است. مسقطی برای اولین بار در حدود دو قرن پیش، از بندر مسقط کشور عمان به سواحل خلیج فارس آمده است. مواد تشکیلدهندهی مسقطی، نشاسته، روغن، شکر، زعفران، هل و گلاب است و برای تزیین آن از مغز پسته یا بادام استفاده میشود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
برترین رستوران های معروف بوشهر
اگر به بوشهر سفر میکنید حیف است که طعم غذاهای بوشهری مثل قلیه میگو ، دال عدس بوشهری، قیمه بوشهر ی،دمی لخلاخ . .. را نچشید ، در بوشهر رستوران هایی هستند که غذای سنتی بوشهری هم طبخ میکنند پس حتما سری با اونها بزنید.
رستوران قوام | Ghavam Restaurant
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر خیابان خلیج فارس، بوستان قوام
یکی از رستوران های قشنگ بوشهر با غذاهای لذیذ . این رستوران که در گذشته آب انبار قوام بوده و قدمت ۱۵۰ ساله داره نزدیک به ساحل دریای بوشهره که محلی خوب برای صرف غذا و گذروندن وقت با خانواده و دوستان شده.
بریانی پل خواجو
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر خیابان ساحلی،کوی شغاب
بریانی پل خواجو ((غذای سنتی اصفهان))برای اولین بار در بوشهر آماده سرویس دهی به عزیزانیه که امکان سفر به شهر زیبای اصفهان براشون مقدور نیست. علاوه بر اون می تونین انواع کباب های خوشمزه رو تو یه محیط کاملا سنتی و دوس داشتنی نوش جان کنین.
رستوران میداف | Meyduff Restaurant
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر مسیر ساحلی جفره
میداف یه رستوران خوب و محلی تو بوشهرِ که هم بخش سنتی داره هم کافی شاپ و هم رستوران کلاسیک که غذاهای خوب و تازه ای داره با سالاد بار و پرسنل خوشبرخورد و حرفه ای، طبقه های بالا کنار پنجره نمای فوق العاده زیبای خلیج فارس رو دارین، طبقه سوم هم از دست ندین که دکوراسیون سنتی بسیار زیبایی داره پیشنهاد میکنم یکبار امتحانش کنین.
رستوران پردیس | pardiss food
آدرس: ایران – بوشهر – برازجان خیابان شریعتی، روبروی نانوایی گزبلندی
رستوران خلیج فارس
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر خیابان خلیج فارس، رو بروی بوستان سیادت
رستوران سن مارکو بوشهر
آدرس: ایران – بوشهر – بوشهر ابتدای خیابان ششم بهمن، روبروی پارک تی وی، طبقه اول
رستوران بل پاسی
بل پاسی بوشهر دومین شعبه از رستوران بل پاسی شیراز است. این رستوران پنج طبقه است که در هر طبقه یک سبک غذا سرو میشود. غذای سنتی، ایتالیایی، مدیترانهای و البته فستفود و کافی شاپ گزینههای پیش روی شما است.
نشانی: بوشهر، خیابان چهارباندی، بلوار چمران
رستوران ایتالیایی گاندو
گاندو گزینهی دیگر شما برای میل کردن غذای ایتالیایی و تنوع دادن به غذاهای روزانه است.
نشانی: بوشهر، میدان مطهری، خیابان باغ زهرا، کنار مجتمع تجاری زیتون
تلفن: ۰۷۷۳۳۵۴۱۶۱۳
رستوران سن مارکو
نشانی: بوشهر، خیابان ششم بهمن، روبروی پارک تی وی، طبقه اول
سن مارکو هم از رستورانهای شناختهشدهی بوشهر است که سنتی به نظر نمیرسد و ظاهری امروزیتر دارد.
فست فود مثلث
نشانی: بوشهر، خیابان چهارباندی، روبروی خیابان پیام نور
مثلث هم از فستفودهای خوب و معروف بوشهر است که انواع برگر، پیتزا و ساندویچ سرو میکند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
مذهب مردم بوشهر
اصفهان تور قصد دارد در مطلبی کوتاه به دین و مذهب اکثر مردم بوشهر بپردازد، پس با ما همراه باشید.
بيش از ۹۹ درصد ساكنين استان را مسلمان تشكيل مي دهند كه اكثريت انها نيز شيعه مي باشند.حد ود ۱۵% در صد از ساكنين استان بوشهر رااقليت هاي ديني خصوصا زرتشتي تشكيل مي دهند و تعداد اندكي هم كليمي و مسيحي در استان زندگي مي كنند.زبان و گويش اكثر مردم استان مي باشد.
زبان عربي بعد از زبان فارسي رايج ترين زبان سا كنين شهرها و روستا هاي سا حلي مي با شد. زبان تركي نيز زبان رايج عشاير استان است.سرزمين بوشهر از جمله مناطقي است. كه ريشه در اعصار كهن تاريخ دارد.
قديمي ترين نشانه هاي بدست امده از سكونت انسان در سرزمين بوشهربه عهد عيلامي وتمدن بين النهرين برمي گردد.در اوايل هزاره دوم قبل از ميلاد سلسله جديدي در عيلام ظهور نمود كه برمنطقه وسيعي از دشتها وجبال ،شا مل بخش مهمي از سواحل خليج فارس وبوشهر حكومت مي كردند.