روستای کندلوس نوشهر | ییلاق چهارهزار ساله مازندران
روستای کندلوس نوشهر این ییلاق چهارهزار ساله مازندران دارای جاذبه های گردشگری فراوانی است از موزه گرفته تا طبیعت چش نواز و… اصفهان تور گزارشی دارد از این روستای سحرانگیز، پس با ما همراه شوید:
روستا ها، سکونتگاه های خاصی هستند که ترکیبی از طبیعت و معماری را به نمایش گذاشته اند. این سکونتگاه ها در سراسر جهان وجود دارند و سرزمینمان ایران نیز تعداد زیادی از آنها را در خود جای داده است.
به هر خطه از این سرزمین که می روی شکلی خاص از آنها جلوه گر می شود و حال و هوای خاصی را به شما هدیه می دهد. همه چیز در این روستاها با شرایط آب و هوایی سازگار شده تا به بهترین مکان برای زندگی ساکنانشان تبدیل شوند. هر یک از آنها جلوه هایی خاص را از جنس فرهنگ، تاریخ و طبیعت در خود دارند که لمسشان لذتی وصف ناشدنی را به همراه می آورد.
به شمال کشور عزیزمان، ایران، می رویم؛ خطه ای سبز با جاذبه هایی تماشایی و شگفت انگیز که میزبان روستاهای بسیاری است. به استان مازندران می رویم و راه شهرستان نوشهر را در پیش می گیریم تا به یکی از زیباترین روستاهای ایران برسیم. روستایی به نام کندلوس که شهرتی جهانی دارد و نامش زبانزد خاص و عام است.
می خواهیم برایتان از دیدنی ها و ویژگی های این روستای زیبا و پاک سخن بگوییم تا در سفرهای بعدیتان سری به آن بزنید.
با اصفهان تور همراه باشید…
چرا روستای کندلوس؟
– روستای کندلوس سکونتگاهی با قدمت ۴۰۰۰ سال است و ارزش تاریخی فراوانی دارد.
– این روستا نخستین موزه روستایی جهان را در خود جای داده است و به شما امکان بازدید از قدیمی ترین آثار و اشیا منطقه را می دهد.
– وجود امکانات گردشگری بسیار مناسب و پاکی روستا از دلایلی است که می تواند کندلوس را به عنوان یک مقصد مناسب برای سفرهای خانوادگی و دوستانه مطرح کند.
کندلوس | روستایی پاک
کمی آن طرف تر از شهر مرزن آباد و بر دامنه های البرز مرکزی، روستایی به نام کندلوس با جلوه ی متفاوتش خودنمایی می کند. برای گشت و گذار در روستا باید قدم بر روی سنگ فرش هایی بگذاری که تو را به دنیایی متفاوت راهنمایی می کنند؛ دنیایی که تو را به سفری در تاریخ میهمان می کند و گشت و گذاری در طبیعت را به تو هدیه می دهد.
به هر جای این روستا که بروید فضا عاری از هرگونه زباله است و هیچ پوششی از آلودگی بر تن روستا دیده نمی شود. این تصویر زیبا حکایت از تلاش ساکنان آن برای پاکیزه نگه داشتن محل سکونتشان دارد. این روستا محله های مختلفی را از جمله درزی‌کلا، ملاکلا، جورسری، جیرسری، بنیم سری و سری دله در بر می گیرد.
دیدنی ها
روستای کوچک کندلوس دریایی از دیدنی ها را در خود جای داده است و شاید ساعت های زیادی را برای دیدن آنها نیاز داشته باشید.
۱- موزه مردم شناسی کندلوس | نخستین موزه روستایی جهان
مجموعه فرهنگی کندلوس ساختمانی دو طبقه می باشد که ۴۰۰ متر زیربنا دارد و به قصد اشاعه فرهنگ اصیل و بومی منطقه، با طراحی مهندسان و کمک اهالی ساخته شده است. این مجموعه موزه ی مردم شناسی کندلوس را در خود جای داده است که شهرتی جهانی دارد و به عنوان نخستین موزه روستایی جهان شناخته می شود.
موزه کندلوس با تلاش دکتر علی اصغر جهانگیری طی ۶ سال احداث گردید. گفته می شود که وی در کودکی به یک باره به تلاش برای حفظ میراث گذشتگانش روی آورد و به این منظور به جستجوی فراوان پرداخت تا اشیاء تاریخی و فرهنگی اجدادش را در قالب موزه ای جمع آوری و عرضه کند.
شاید تصورش کمی برایتان مشکل باشد اما در این موزه همه ی اشیا از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره قاجاریه به نمایش گذاشته شده و سیر تحول تاریخی و فرهنگی آن دیار را به تصویر کشیده است.
مجموعه اشیاء نگهداری شده به بخش های زیر تقسیم می شود که با اطلاعات و شناسنامه کامل در معرض بازدید عموم قرار دارند:
بخش اسناد تاریخی
بخش کتب خطی و اسناد تذهیب شده
بخش ابزار زیستی مانند قفل، قیچی و چپق و نظایر آن
بخش بافته ها و پوشاک
بخش زیورآلات
بخش نقاشی های سنتی و قهوه خانه ای
۲- موزه گیاهان دارویی
موزه گیاهان دارویی مجتمع کشاورزی کندلوس در سال ۱۳۶۵ در این روستا تاسیس گردید. هدف از ایجاد چنین موزه ای کشت، پرورش، تولید و بسته بندی گیاهان دارویی و معطر و نیز تولید اسانس ها و روغن های گیاهی بود و بستری را برای کاشت بالغ بر ۲۵۰ گونه گیاه ژنتیک ارزشمند در ایران را فراهم نمود. باغ بوتائیک ( موزه گیاهان دارویی ) از مهم ترین بخش های این موزه می باشد که برای نخستین بار در ایران و در زمینی به مساحت ۱۰ هکتار احداث شده است و محصولات خود را به کشورهای مختلف جهان صادر می کند.
۳- معماری خاص روستا
معماری این روستا شما را برای لحظه ای متوقف و غرق در خود می کند. خانه های قدیمی با نمای چوبی، سقف های چوبی، پنجره های کوچک، دیوارهای کاه گلی، کوچه های سنگ فرش شده و سقف های شیروانی حالت خاصی را در روستا ایجاد کرده و چهره ی خاصی به آن بخشیده اند.
۴- طبیعت تماشایی
قرار گرفتن کندلوس در سلسله جبال البرز و در میان دره ای موسوم به زانوس، باعث شده تا طبیعت در این روستا و اطرافش خودش را به زیباترین شکل در آورد. حاشیه رودخانه کندلوس و دره زانوس میزبان انواع مختلفی از گونه های گیاهی و جانوری است و از دیگر جاذبه های طبیعی روستا به شمار می رود. در این میان از زیبایی های مناطق دشتی و جنگلی که بگذریم وجود چشمه سارهای فراوان طراوت خاصی را به منطقه هدیه می کنند.
۴-۱- دیو چشمه
دیو چشمه، بزرگترین چشمه آب معدنی سرد منطقه، در نزدیکی این روستا قرار دارد و آب گوارایی را از قلب زمین به رهگذران هدیه می کند. چشمه های آب معدنی دیگری نیز، در پایین روستا واقع هستند.
۴-۲- آبشار کندلوس
در ۵ کیلومتری روستا آبشاری ۱۰ متری قرار دارد که توسط جنگل محصور شده است. آب از فراز این آبشار بیرون می آید و به صورت قطرات به پایین می ریزد. برای رسیدن به آبشار کندلوس حدود ۱ ساعت پیاده روی لازم است.
۵- آرامگاه امامزاده فضل و فاضل
در قسمت شرقی روستا، بنای یک آرامگاه با برج آجری کوچک و چهار ضلعی و ایوانی چوبین به چشم می خورد که کتیبه ای از آیات قرآنی در صحن خود دارد. این آرامگاه یکی از اماکن زیارتگاهی روستای کندلوس است که ۱۰۰ سال قدمت دارد و متعلق به امامزاده فضل و فاضل می باشد.
تفریحات
فعالیت هایی وجود دارند که می توانند لحظات خوشی را برای شما در روستای کندلوس رقم بزنند:
۱- گشت و گذار در روستا
معابر سنگفرش کندلوس وسوسه ی قدم زدن بر روی آنها را به جان شما می اندازند. با قدم زدن بر روی آنها و گشت و گذار در روستا، گویی زمان به عقب می رود و برای لحظاتی از شهر و دغدغه هایش دور می شوید.
۲- کوهنوردی
کندلوس در منطقه ای کوهستانی قرار دارد و بنابراین می تواند مقصد خوبی برای کوهنوردان به شمار آید. کوه های اطراف روستا به شما این امکان را می دهند که علاوه بر کسب تجربه ای تازه، از ارتفاعات به تماشای زیبایی های روستا بنشینید و لذت ببرید.
۳- عکاسی
سوژه های زیادی در این روستا و طبیعت اطراف آن منتظرند تا توسط دوربین عکاسی شما ثبت شوند. درختان سر به فلک کشیده، مردمان مهمان نواز، خاه های باصفا و کوچه های پرپیچ و خم روستا هر یک می توانند بهانه ای را برای ثبت تصویر به شما بدهند.
۴- پیک نیک
در روستا آلاچیق هایی وجود دارند که به شما امکان برپایی پیک نیک را در کنار همسفرانتان می دهند. همچنین دشت های اطراف روستا مکان مناسبی برای این کار به شمار می روند.
سوغات و صنایع دستی
در گذشته، بافت قالی، چادر شب، شمد و ساخت صنایع چوبی و ابزارهای فلزی در این منطقه از رونق خاصی برخوردار بوده است اما امروزه جاجیم، ایزار (پارچه پشمی چارخانه دستباف)،جوراب، دستکش و بلوز پشمی گلدار و نمدمالی از مهم ترین صنایع دستی روستا به شمار می روند.
خوشمزه های محلی
خوراکی های سنتی همچون کماج، راه نون ( نان پخته شده در تنورهای سنتی ) ، آش کدو، بادونه ( خوراکی خوشمزه ای از برنج خشک شده ) ، بورانی و… ب عنوان غذاهای محلی و سنتی کندلوس شناخته می شوند و جزئی از فرهنگ مردمان این روستا به شمار می آیند.
امکانات گردشگری
کندلوس از جمله روستاهای ایرانی می باشد که از سال ۱۳۶۷ امکانات بسیار مناسبی را در قالب یک مجموعه برای پذیرایی گردشگران دارد. فروشگاه تولیدات محلی و صنایع دستی، رستوران محلی، مهمانسرا و سرویس بهداشتی عمومی از جمله امکاناتی هستند که به مناسب ترین شکل ممکن ایجاد شده و در اختیار گردشگران قرار گرفته اند.
مراسم های سنتی کندلوس
مردمان کندلوس نیز مانند بسیاری از روستاهای دیگر مراسم های خاص خودشان را دارند که در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم:
۱- سال مج | مهم ترین مراسم روستا
مراسم سال مج (خوشقدم) ازجمله مراسم های بسیار زیبای کندلوس است که به هنگام حلول سال نو اجرا می گردد. در این مراسم، ابتدا نام چند کودک یا نوجوان خانواده را انتخاب می کنند و با نام هریک با قرآن مجید استخاره می کنند و هریک که خوب آمد به عنوان سال مج انتخاب می شود. وظیفه سال مج این است به محض تحویل سال نو با سینی محتوی کلام الله مجید، سبزه، شیرینی و یک ظرف پر آب قبل از دیگران وارد خانه شود و با ظرف آبی که در دست دارد آب در گوشه اتاقها بریزد تا سالی پربار و پربرکت برای خانواده به ارمغان آورد.
۲- جشن تیرماه سیزده شو
تیرماه سیزده شو یکی از کهن‌ترین جشن های ایرانیان است که در اکثر مناطق استان مازندران برگزار می شود. تاریخ این جشن برابر با دوازدهم تیرماه تقویم تبری است که مصادف با دوازدهم آبان ماه تقویم شمسی می گردد.
این جشن را به پیروزی کاوه بر ضحاک و جشن مهرگان نسبت می دهند و با برپایی آیین های ویژه و آماده کردن خوراکی های سیزده گانه همچون کاچی، شیرینی پِتی بَزه نون، کماج،گردو، سنجد، شیرینی، میوه،چای و … آن را برگزار می کنند.
در شب این جشن، شخصی صورتش را سیاه می کند، دستمالی به سر می بندند و لباس مبدل می پوشد تا نقش شخصیت این جشن یعنی لال را بازی کند. وی در حالی که همچون لال ها رفتار می کند با همراهی چند نفر به خانه های مردم قدم می گذارد و با چوب و ترکه به ساکنان هر خانه ضربه ای می زند. مردم آمدن لال را خوش یمن م یدانند و معتقدند که هرکس چوب لال را بخورد تا سال آینده بیمار نمی شود.
جوانان نیز به همراه کودکان چند ترکه بلند در دست می گیرند که در انتهای آنها کیسه ای بسته شده است. آنها به درخانه ها می روند و ادای لال را در می آورند و شعر زیر را می خوانند:
لال بیَمو، لال بیَمو ، پارسال و پیرار بیَمو ، چِل بَزِن دیگه بَزِن، لال اِنِه لالَک اِنِه ، سالو ماه ارزون بوه، لال مار رسوا نَوِ، لال اِنِه لالَک اِنِه، پار بورده امسال انه
صاحب خانه هم به عنوان هدیه میوه و شیرینی در کیسه ی آنها می گذارد.
تاریخچه کندلوس | روستایی با هزاران سال قدمت
دهکده کندلوس که یکی از قدیمی ترین سکونت گاه‌های انسانی در منطقه به شمار می رود. یافته های باستان شناسان حکایت از پیشینه تاریخی روستای کندلوس دارند و قدمت این روستا را هزاره سوم قبل از میلاد نشان می دهند. کندلوس نشانه هایی از تمدن قبل از میلاد، تمدن ایران قبل از اسلام و تمدن ایران بعد از اسلام را در خود دارد و وجود قبرستان های زرتشتی و مانوی و ظروف و اشیای قدیمی کشف شده نشانه هایی را از کهن بودن تاریخ این روستا به نمایش می گذارند.
ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۹۲ هجری چند روز را در محلی نزدیک به روستا با عنوان تنگه میخساز سپری کرده و در خاطرات سفرش از آن سخن گفته است. همراه وی در این سفر، کمال الملک، نقاش مشهور ایرانی تابلویی تماشایی را از این روستا خلق می کند که امروزه در کاخ صاحبقرانیه تهران قرار دارد.
برخی منابع این روستا را گذرگاه رستم، قهرمان اسطوره ای ایران دانسته و برای آن ارزش زیادی قائل شده اند.
معماری خانه های روستا
خانه ها در روستای کندلوس به صورت بافت مسکونی متراکم و در شیب ملایم دامنه کوه شکل گرفته اند. اکثر خانه های قدیمی دو طبقه هستند و سقفی شیروانی با پوشش لت کوبی یا سفالی دارند. در ساخت بناهای قدیمی، سنگ، گل، خشت و چوب به کار رفته و در ساخت و سازهای جدید، سیمان، گچ، آجر، بلوک و تیرآهن استفاده شده است.
ویژگی های مردمان روستا
نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵، جمعیت این روستا ۲۵۰۰ نفر نشان می دهد البته کندلوس جمعیت ثابتی ندارد چرا که در زمستان ها جمعیت کاهش می یابد و در تابستان ها به دلیل آب و هوای ییلاقی، بر تعداد ساکنان روستا افزوده می شود.
مردان در روستای کندلوس همانند سایر مردم در دیگر نواحی روستایی استان مازندران لباس می پوشند. زنان نیز پوششی معمولی دارند اما در مراسم های خاص، لباس های محلی شامل دامن پرچین، پیراهن، جلیقه و روسری، بر تن می کنند.
از نظر ظاهری ساکنان بومی کندلوس، سفیدپوست هستند و در برخی موارد بور و چشم آبی می باشند. آنها به زبان کجوری سخن می گویند و مردمانی مهربان و مهمان نوازند. قناعت در میان مردم روستا موج می زند و هیچ وقت متکدی را در آن نمی بینید. در کندلوس قفل و مهر و موم بر درخانه ها معنا ندارد و با آنکه این خانه ها ۹ ماه از سال خالی از سکنه می شوند تا به حال سرقت در این روستا دیده نشده است. قتل و جنایت نیز جایگاهی در این روستا ندارند و امنیت کاملا حس می شود. در خانواده های کندلوسی، آسیاب کردن گندم، سفید کردن خانه، شکستن هیزم برای تنور، دوشیدن گاو و کاشتن سبزی خوردن بر عهده ی زنان است و آنان نقش پررنگ تری برای تامین هزینه زندگی و خانواده دارند.
به هنگام فراغت در کوچه های روستا صدای بازی های محلی همچون تب کا، کشت کا، سی کاکل و اسب سواری می پیچد و فضایی متفاوت را در آن ایجاد می کند.
موسیقی در کندلوس
نی هفت بند متداول ترین آلت موسیقی در کندلوس است اما دهل و سرنا نیز شهرت قابل توجهی در میان مردم دارد. در زبان محلی به سرنا پسپسی می گویند و آن را از چوب شمشاد تهیه می کنند.
آهنگ های طالب طالبا در مایه درآمد سه گاه، امیری در مایه عشاق و دشتی و عروس سوار کردن در مایه ای از ماهور و بیات ترک از جمله جلوه های موسیقی در روستای کندلوس به شمار می روند.
مشاغل مردم روستا
پیش از این تهیه و تولید چوب و زغال در زمستان و کشاورزی در تابستان تنها شغل مردم روستا بود اما با تصویب قانون مراقبت از جنگل، ساکنان کندلوس علاوه بر کشاورزی به خیاطی و نجاری نیز پرداختند. امروزه فعالیتهای زراعی ، دامداری و باغداری اصلی ترین منابع در آمد مردم روستا هستند و گروهی نیز در بخش خدمات و صنایع دستی مشغول می باشند.
گندم و جو عمده ترین محصول زراعی و سیب، هلو و چارمغز از عمده ترین محصولات باغی کندلوس می باشند و دامداری سنتی و پرورش طیور نیز در میان دامداران رواج دارد. همچنین به دلیل موقعیت مناسب رشد انواع گل ها و گیاهان دارویی در این روستا، تولید گیاهان دارویی، یکی از منابع مهم درآمد مردم به شمار می رود.
اقامت در روستای کندلوس
در روستای کندلوس مهمانشرای سنتی و زیبایی قرار دارد که می توانید چند روزی را در آن اقامت کنید. همچنین شهر های اطراف روستا با خانه های محلی و هتل ها و مهمانسراها امکانات خوبی را برای اقامت به شما ارائه می دهند.
آب و هوا
حاکم بودن اقلیم کوهستانی بر منطقه باعث شده تا روستای کندلوس به عنوان یک ییلاق شناخته شود و در عین داشتن زمستان های سرد و سخت، در تابستان ها با آب و هوای معتدل و خنک از میهمانان خود پذیرایی کند.
بهترین فصل سفر
بهترین زمان سفر به کندلوس فروردین تا آبان است اما سایر زمان های سال نیز جلوه های خاص خود را دارا می باشند.
بهار و تابستان: سرسبزی طبیعت و آب و هوای معتدل حال و هوای خاصی را به روستای کندلوس می دهد.
پاییز: رنگارنگ شدن لباس درختان یکی از تصاویر زیبای طبیعت را به شما نشان می دهد و چهره ی خاصی را به روستا می بخشد.
زمستان: سرمای زیاد باعث مس شود بسیاری خانه هایشان در روستا را ترک کنند اما سفیدپوش شدن طبیعت بسیار زیبا به نظر می رسد.
آدرس
استان مازندران، ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی نوشهر، بخش کجور
راه دسترسی
وارد محور کرج چالوس شوید.۷ کیلومتر بعد از مرزن آباد ، دوراهی کجور را خواهید دید که پس از ورود به آن و طی ۴۲ کیلومتر مسیر کوهستانی به روستای کندلوس می رسید.
فاصله از مرکز استان و شهرهای اطراف
ساری: ۲۳۲ کیلومتر
مرزن آباد: ۴۹ کیلومتر
نوشهر:۷۵ کیلومتر
دیدنی های اطراف
در مسیر جاده چالوس جاذبه های دیگری نیز وجود دارند که می توانید از آنها بازدید نمایید:
* پیست اسکی بین المللی دیزین
* روستای ناتر
* دریاچه ولشت
توصیه ها:
روستای کندلوس فضای بسیار پاکیزه و تمیزی دارد پس سعی کنید آن را به همین شکل نگاه دارید و با زباله هایتان چهره اش را مخدوش نکنید.
در برخورد با مردمان محلی به فرهنگ آنها احترام بگذارید و خاطر آنها را نیازارید.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
روستای لافت قشم، سرزمین بادگیرهای برافراشته
روستای لافت قشم که به سرزمین بادگیرهای برافراشته معروف است ، یکی از جاذبه های گردشگری بوم گردی است که دارای اماکن باستانی و طبیعی فراوانی است، اصفهان تور در ادامه گزارشی دارد ازین روستای دیدنی:
نخلستان های بلند، جزر و مد دریا، تابش آفتاب و سواحلی بکر و تماشایی بهترین توصیفی است که می توان از جنوب ایران داشت. منطقه ای که شاید در سفرهایمان کمتر به آن توجه کرده و زیبایی هایش را نادیده گرفته ایم.
سرزمینی نیلگون که به واسطه ی وجود خلیج فارس همیشه بر سر زبان ها بوده و نقل محافل بسیاری شده است. خلیج فارسی که جزایر بسیاری را با فرهنگ ها و جاذبه های متفاوت در آغوش گرفته است و با هریک از آنها قصه ای تازه را برایمان روایت می کند. قشم، نام یکی از این جزایر است که نامش را بارها و بارها به گوشمان خورده و وصف زیبایی هایش را از این و آن شنیده ایم؛ زیبایی هایی از جنس ساحل، دریای پاک و طبیعت بکر.
اما آنچه که در میان این تعاریف کمتر به چشم آمده، روستاهای کوچک و بزرگی است که در گوشه گوشه ی این جزیره، مامن امنی را برای ساکنانشان ساخته و تصویری متفاوت را ایجاد کرده اند. تعدادشان بسیار است و زیبایی هر کدامشان آنقدر چشم نواز که در چند سطر و چند عبارت جای نمی گیرد.
به همین خاطر راهی یکی از این روستاها می شویم که قدمت بسیاری دارد و نامش میان تاریخ نگاران پرآوازه است. کوله بارمان را می بندیم و از میان دریا عبور می کنیم تا به روستای لافت برسیم.
اصفهان تور را در این گشت و گذار متفاوت همراهی کنید…
چرا روستای لافت؟
– روستای لافت در یکی از تماشایی ترین جزایر ایران قرار دارد که جاذبه های طبیعی و تاریخی بسیاری را به نمایش گذاشته است.
– این روستا یکی از قدیمی ترین روستاهای ایران می باشد که در کرانه های خلیج فارس قرار دارد.
– ویژگی های خاص فرهنگی، طبیعی و تاریخی، این روستا را از سایر نمونه های دیگر در ایران متمایز کرده است.
– استفاده از معماری کویری در یک جزیره یکی از ویژگی هایی است که می تواند شما را به لافت بکشاند.
روستای بندری لافت | سکونتگاهی در میان خلیج فارس
لافت نام روستایی بندری در میان آب های نیلگون خلیج فارس می باشد که زیبایی های طبیعی و تاریخی را در هم آمیخته تا با ویژگی هایی منحصر به فرد، به عنوان یکی از مهم ترین جاذبه های جنوب کشور شناخته شود.
وجود راه دریایی و تسهیل ارتباط دریایی، جنگل‌های حرا، دسترسی به آب شیرین و وزش بادهای موسمی از جمله دلایلی هستند که شرایط را برای زندگی مردم در این منطقه فراهم کرده و موجب شکل گیری این سکونتگاه منحصر به فرد شده اند. ورود به این روستا به معنای حضور در دنیایی متفاوت است که با جاذبه های طبیعی و تاریخی مختلف به استقبال شما می آید و لحظاتی خوش را برایتان رقم می زند.
دیدنی هایی که انتظار شما را می کشند
جلوه های تماشایی این روستا یکی دو تا نیستند و هر یک تصویری تازه را به قاب چشمان شما هدیه می کنند:
۱- معماری روستا | خودنمایی بادگیرها
به کارگیری بادگیرهای فراوان در ساخت خانه ها، یکی از ویژگی های مهم لافت است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند و این روستا را به بندر بادگیر ها مشهور کرده است. خانه های روستا بسیار نزدیک به هم هستند و کوچه هایی تنگ و باریک دارند. همین امر موجب شده تا بادگیرهای کوچک و بزرگ خانه‌های روستایی، بسیار فشرده به نظر برسند که از میان باغ ها نخلستان ها سربرآورده و بر شکوه لافت افزوده اند.
ساختار این کوچه ها به گونه ای است که معمولا به بن بست نمی رسند و به محله ها ی دیگر راه دارند. از سوی دیگر تنگ بودن آنها و نزدیک بودن خانه های دو سوی کوچه به یکدیگر، سایه ساری را برای رهگذران فراهم کرده تا از گزند تابش آفتاب جنوب در امان باشند.
عنصر شکوهمند لافت، بادگیرهای آن هستند که به صورت دو طرفه یا چهارطرفه بنا شده اند. با وجود کارکردهای حیاتی این بادگیرها، برای مردمان روستا، تزیینات کمی از جمله اشکال اسلیمی ( طرح های گیاهان و ساقه های مارپیچ) در آنها مشاهده می شود. این بادگیرها به صورت پرحجم و بزرگ ساخته شده اند تا بتوانند نسیم خنک دریا را به درون خود بکشند و آن را به درون یکی از اتاق های خانه موسوم به اتاق لوله هدایت کنند.
۲- جنگل های حفاظت شده حرا | میراث جهانی ایران
جنگل های حفاظت شده حرا یکی از شاهکارهای طبیعت در سواحل جنوبی ایران و جزیره قشم به شمار می روند که در سطح جهانی شهرت بسیاری دارند. این جنگل ها میزبان درختان مانگرو می باشد که سازش با آب شور و شرایط نامناسب باعث شده تا از آنها به عنوان یک گیاه استثنایی یاد شود.
در کنار پوشش گیاهی خاص، وجود جانداران در این جنگل ها، بر جاذبه ی آنها می افزاید. جنگل های حرا میزبان خوبی برای جانداران زیر هستند:
* آبزیانی همچون خرچنگ، مار دریایی، شیلو، کلینگ (نوعی از صدف)
* پرندگانی همچون مرغ ماهیخوار یا حواصیل، لک لک، مرغ سقا، مرغابی و مرغ دریایی
* دوزیستانی همچون انواع مختلف قورباغه
برای رفتن به حرا باید سوار قایق شوید و به همراه یک راهنمای محلی مسیر کوتاهی را طی کنید.
۳- قلعه نادری | دژ کهن روستا
در جنوب روستای لافت قلعه ی مخروبه ای قرار دارد که نزد اهالی با عنوان قلعه نادری یا نادرشاهی شناخته می شود. قلعه نادری بر اساس یک نقشه مربع شکل احداث گردیده و آثاری از باروی قلعه، ۳۰ حلقه آب شیرین، ۳ برکه آب، ۲ آب انبار قدیمی و آثار ۴ برج تمام آن چیزی است که از آن بر جای مانده است.
تاریخ دقیق ساخت بنا مشخص نیست اما بسیاری بر این عقیده اند که این قلعه بر روى پایه‌هاى دژهاى کهن و باستانى قبل از اسلام قرار دارد و ساخت آن به سال های دور باز می گردد.
۴- قلعه پرتغالی ها | بازمانده از تاریخ استعمار
یکی دیگر از دیدنی های روستای لافت، قلعه پرتغالی هاست که در کنار گورستان قدیمی روستا قرار دارد. این قلعه به دستور آلفونسو آلبركرك، دریانورد پرتغالی و در سال ۱۵۰۷ میلادی ساخته شد. این دریانورد، جزاير دهانه خليج فارس را تصرف كرد و پرتغال از اين طريق به مدت ۱۱۰ سال بر راه بازرگاني دريايي بين هند و اروپا تسلط یافت. در این مدت سازه های زیادی در جنوب ایران ساخته شد که هم اکنون آثار آنها در قسمت های مختلف جزایر خلیج فارس به چشم می خورد.
۵- چاه های تلا
یکی از جاذبه های شاخص لافت، وجود تعداد زیادی چاه با عمق ۳ تا ۶ متر در روستا می باشد که آب های آنها شیرین، شور، گرم یا سرد است. بر طبق نظر ساکنان، سازنده ی این چاه ها شخصی به نام خواجه کریم بوده و در گذشته تعداد آنها به نشان روزهای سال های کبیسه به ۳۶۶ عدد می رسیده است. در گذشته در فصول پر بارش، این چاه ها پر از آب می شده و ساکنان روستا در آنها را می پوشانده اند تا در طول سال هر روز در یکی از آنها را باز و از آب آن استفاده کنند. امروزه تنها ۳۳ عدد از این چاه ها باقی مانده است که بر اساس شکل چاه و نوع آب دارای نام های متفاوتی می باشند. برخی از این نام ها عبارتند از:
سردو، لوبنی، درجلایی، دومارون، ستبی(سگی)، ریگی، تلخو، عاشوری، کنتی، کناری، میون طلایی، پا سقی(پاسگی)، لوفراعونی، کمی زیارتی، گروی(گربه)، لو فرانی، لوهنگامی، کربی، لوری کنیزون، بورکی، بورکی، غرابو، زی دل غرابو، دری گوزی
مکان یابی این چاه ها بسیار هوشندانه بوده و به گونه ای است که پس از بارش های رگباری به عنوان تنها منبع آب شیرین مورد استفاده مردم قرار می گیرند. تپه مشرف بر این چاه ها سطح سنگیِ مرجانی دارد و آب باران را به چاه ها هدایت می کند. کف چاه ها به لایه های گچی می رسد و به همین دلیل آب را برای مدتی طولانی، سالم و خنک نگه می دارند.
نام اصلی این چاه ها، تلاو می باشد که از دو بخش تل و آو تشکیل شده است و به معنی آب برگرفته شده از شیب تل به کار می رود اما بعضی به غلط و به دلیل ارزش بسیار زیاد آب در جزیره به این چاه ها عنوان چاه های طلا را داده اند.
بر طبق نظر ساکنان، سازنده ی این چاه ها شخصی به نام خواجه کرم بوده است. چاه های تلا در میان مردم از قداست خاصی برخوردارند و بنا بر عقیده آنها، درختان روستا گواهی بر وجود آب شیرین در چاه های تلا هستند و از این چاه ها محافظت می کنند.
کارشناسان قدمت این چاه ها را مربوط به تاریخ پیش از اسلام و دوره ی هخامنشی یا ساسانی می دانند و نامشان از تاریخ ۲۷ دی ۱۳۷۷ با شماره ی ثبت ۲۱۹۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
دسترسی
چاه های تلا در دامنه کوه شهر در جنوب شرقی بافت قدیم بندر و درجوار قلعه تاریخی لافت، در میان یک گودال سنگی قرار گرفته اند.
۶- زیارتگاه های لافت
یکی از جاذبه های لافت وجود زیارتگاه های متعدد در بافت روستا و اطراف آن است. در فاصله ی کوتاهی از لافت، جزیره کوچکی به نام شیخ اندر آبی وجود دارد که فاقد سکنه است و در موقع مد دریا قسمت‌هایی از آن در زیر آب پنهان می شود. در شمال این جزیره مکانی مقدس قرار دارد که به زیارتگاه شیخ اندرآبی مشهور است و ماهیگیران و دریانوردان احترام زیادی برای آن قائلند.
از دیگر زیارتگاه های موجود در این روستا نیز می توان به زیارتگاه شیخ موسی، زیارتگاه شیخ شمس الدین و زیارتگاه سید حسن منصور اشاره نمود که همگی در کنار قبرستان های روستا قرار دارند.
۷- مساجد دیدنی روستا
در معماری لافت، مساجد، علاوه بر زیبایی، نقش مهمی را در زندگی اجتماعی مردم ایفا می کنند و دقیقا در مرکز اجتماع خانه ها قرار گرفته اند. مساجد این روستا به صورت تک مناره با شیوه ی معماری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس ساخته شده اند و سُنّی مذهب بودن اهالی بومی جزیره را به تصویر می کشند.
لافت هفت مسجد دارد و مهم ترین آنها، مسجد جامع لافت ( مسجد حضرت رسول (ص) ) می باشد که به عنوان مرکز اصلی روستا در کنار چاه های تلاو آب انبار روستا ساخته شده است.
مساجد دیگر روستا عبارتند از: مسجد ابوبکر صدیق (ره)، مسجد عمر ابن الخطاب (ره)، مسجد عثمان ذی النورین (ره)، مسجد امیرالمؤمنین علی (ع)، مسجد حسین (ع) و مسجد امام شافعی (ره)
۸- آب انبارهایی با سقف گنبدی
آب انبارها نقش مهمی را در تامین آب شیرین بازی می کنند و در سواحل جنوبی ایران، آنها را با عنوان برکه، به معنای محل ذخیره آب باران، می شناسند. در لافت و اطراف آن حدود ۳۴ برکه وجود دارد که با سقف های گنبدی شکل و سفید رنگشان شناخته می شوند. این نوع سقف در برابر گرمای جنوب ایستادگی کرده و مانع تبخیر آب می شود.
برکه سنگی لافت یکی از دیدنی ترین نمونه ها در جنوب ایران می باشد که در کنار چاه های تلا و قلعه نادری قرار گرفته است و تاریخ ساخت آن به ۴۰۰ سال پیش باز می گردد. عمق این برکه ۱۰ متر است و دهانه ای به قطر ۱۲ متر دارد. آب باران پس از سرازیر شدن به این برکه به سمت چاه ها هدایت می شود و آنها را پر می کند.
۹- گورستان های تاریخی لافت
در لافت، گورستان هایی وجود دارد که برخی سنگ نوشته های بر روی قبرهای آن مربوط به هزاران سال پیش هستند و قدمت برخی از آنها به ۱۳۷۹ سال پیش باز می گردد. یکی از این گورستان ها در در اطراف زیارتگاه سیدحسن پسر سیدمنصور قرار دارد و به نام قبرستان دارالمغفره مشهور است. گورستان دیگری نیز در نزدیکی زیارتگاه سید شمس‌الدین می باشد که تاریخ قبور موجود در آن نیز نشان از قدمت بسیار زیاد آنها دارد.
نکته ی جالب توجه این گورها این است که بر روی بسیاری از آنها کوزه و خمره دیده می شود و هیچ قبری را پیدا نمی کنید که اثری از یک نوع ظرف آبخوری از کوزه و خمره گرفته تا پارچ و تنگ و حتی فلاسک آب بر روی آن وجود نداشته باشد. این موضوع به احتمال بسیار به ارزش آب نزد این مردمان اشاره دارد و ارزش این مایه ی حیات را بیان می کند.
۱۰- اسکله باستانی
قرارگیری این روستا در میان آب های نیلگون خلیج فارس باعث شده تا اسکله ها نقش مهمی را در تردد مردم و ارسال و دریافت کالاها بازی کنند. در این روستا آثار اسکله‌ای وجود دارد که ساخت آن به دوران مادها، هخامنشیان و ساسانیان باز می گردد و با سنگ های لبه دار ساخته شده است. این اسکله ۱۳۰ متر طول دارد و ضخامت اصلی کف آن ۷ متر و دیوارهای روی اسکله ۳ متر می باشد. کافی است از ساکنان محلی محل قرار گیری آن را بپرسید تا بتوانید آن را پیدا کنید.
۱۱- ساحل زیبای روستا
یکی از جاذبه های طبیعی این روستای تماشایی در محل تماس بین دریا و خشکی قرار دارد که همه ی ما آن را به نام ساحل می شناسیم و به خوبی با حس خوب آن آشنایی داریم. قسمت ساحلی لافت با وجود کشتی ها و قایق های کوچک و بزرگ تصویری تازه را در ذهن شما نقش می کند.
۱۲- درختان نخل، سایه ای بر سر روستا
درختان سبز گرمسیری و نخل های بلند که تا آسمان قد بر افراشته اند جلوه ای خاص را به روستا می دهند و آن را به شکل زیبایی می آرایند. درختانی که در سایه سارشان می شود از آفتاب تند جنوب گریخت و خنکای سایه را تجربه کرد.
تفریحاتی که در لافت می توان تجربه کرد
در لافت هیچ وقتی به بطالت نمی گذرد چرا که فعالیت های زیادی انتظار شما را می کشند:
۱- گشت و گذار در روستا
با هر قدمی که در لافت می زنی جاذبه ای تازه توجه تو را به خود جلب می کند. گاه غرق در ساختار خانه ها می شوی، در قسمتی دیگر مناره ی بلند مسجد را به تماشا می نشینی و در جای جای روستا با نگاه گرم مردمانی مهمان نواز و دوست داشتنی برخورد می کنی که شیرینی سفرت را دو چندان می کنند. قدم زدن در این کوچه های تنگ و باریک خاطره ای را برایت رقم می زند که هیچگاه آن را فراموش نمی کنی.
۲- قایق سواری
ساکنان روستا به خوبی از شما استقبال می کنند و بسیاری از آنها آماده اند تا با قایق های موتوری خود شما را به میان خلیج فارس ببرند و جزیره های اطراف و جنگل های حرا را نشانتان دهند.
۳- عکاسی
در روستای لافت سوژه های عکاسی فراوانند. از جلوه های معماری روستا تا جاذبه های طبیعی یا شیوه زندگی ساکنان و کشتی های پهلو گرفته در بندر. همه و همه می توانند بهانه ی خوبی برای ثبت یک تصویر ماندگار باشند که تا ابد برای شما می ماند.
معماری روستا | معماری کویری در جزیره
معماری این روستا می تواند شما را دچار سردرگمی کند و تصور کنید که به یک روستای کویری قدم گذاشته اید. همه، بادگیر را به عنوان شاخص ترین عنصر معماری کویری ایران می شناسند اما آنچه که شما را شگفت زده می کند این است که در لافت این عنصر به وفور یافت می شود.
به داخل خانه ها که قدم بگذارید باز هم آثاری از معماری کویر را خواهید دید. در خانه های لافت اتاق های تابستانه و زمستانه در پیرامون حیاطی مرکزی و چهارگوش شکل گرفته اند و باغچه ها، شکل نرده ها و پنجره ها، همه و همه نشانه هایی از معماری ایرانی را به همراه دارند.
در قاب پنجره ها تصاویر اشیایی از قبیل شمعدان و لاله و چراغ و قوری حجاری شده به چشم می خورد و زیبایی خاصی را به آنها بخشیده است. ترکیب اتاقها و راهروها و ارتباط آنها با حیاط نیز کاملا تحت تاثیر معماری نواحی مرکزی و حاشیه کویری ایران ایجاد شده اند.
در ساخت دیوار های خانه‌های روستا از خشت و گل و در ساختار سقف و بام خانه ها چوب به کار رفته است اما در ساختمان های جدید استفاده از مصالح نوین مانند آجر، بتن، سیمان و آهن نیز دیده می شود.
به دلیل مرمت پیاپی خانه ها، نمی شود سن آنها را حدس زد اما غرق در تماشایشان که می شوی دیگر قدمت به چشمت نمی آید. مهم این است که شالوده ی این خانه‌ها بر پایه ی مقابله با شرایط طاقت فرسای اقلیمی، و نیز حفظ ارزش‌های مذهبی خانواده بنا شده و تا به امروز اصالت خود را حفظ کرده است.
مراسم های خاص
مراسم های مختلفی در این روستا برگزار می شود که عبارتند از:
۱- مولودی خوانی
در طول سال ۴ بار مراسم مولودی خوانی را به زبان عربی در مسجد برگزار می کنند. این روزها عبارتند از:
* تولد حضرت پیامبر( ص ) در روز ۱۲ ربیع الاول ( به عقیده اهل سنت )
* معراج پیامبر در شب ۲۷ رجب
* عید فطر در اول شوال
* عید قربان در ۱۰ ذیحجه
۲- مراسم عید فطر و قربان
این دو عید اهمیت زیادی در لافت دارند . اهالی روستا در این اعیاد خانه تکانی می کنند و رنگ تازه ای به خانه هایشان می دهند. خریدن لباس نو، چیدن سفره عید و دید و بازدید از دیگر رسم های این اعیاد است. می توان گفت این دو عید، تکرار نوروز در لافت می باشند و سنت های قدیمی این روستا را نشان می دهند.
۳- رقص ازوا و باسک گویی
در روزهای عید قربان و عید فطر و عروسی ها، عده ای از ناخداها و ماهیگیران با ساز و دهل و طبل های بزرگ به میان روستا می آیند و به نشانه ی شادی به نواختن موسیقی و رقص و پایکوبی می پردازند. این مراسم با عنوان رقص ازوا، عضوا یا رزیف خوانی شناخته می شود و جایگاه خاصی میان ساکنان روستا دارد.
نوع دیگری از آواز خوانی نیز در لافت رواج دارند که همه آن را با عنوان باسک گویی می شناسند و در طی آن شعرهای محلی خوانده می شود.
سوغات و صنایع دستی
برای آنکه یادگاری های خوبی از این سفر داشته باشید می توانید از صنایع دستی این روستای بندری همچون حصیرهای تزیینی، مصنوعات سوزن دوزی، گلابتون دوزی و زری بافی تهیه کنید و یا از میان سوغاتی های خوشمزه همچون ماهی، میگو، رطب و خرما خریداری نمایید.
غذاهای سنتی
نوعی خورشت جنوبی به نام هواری، خوراک مخصوص لافتی به نام زی بن، گلمبا، بریانی، یکی از غذاهای چاشت بندری به نام کاتغیا قاتق، ماهی برشته، سور و قلیه ماهی از جمله غذاهای خوشمزه ای هستند که در روستای لافت طبخ می گردند و جزئی از فرهنگ این روستا به شمار می روند.
پوشش مردم روستا | نمایشی از اصالت
در این روستا مردان را با لباس‌های معمولی می بینید و در برخی مواقع لباس‌های سنتی شامل دشداشه و عمامه سفید بر تن آنها مشاهده می شود. زنان پوشش سنتی را ترجیح می دهند و اصالت بیشتری را به نمایش می گذارند. آنها از روسری‌های لیو ( عری ) استفاده می کنند و برقع ( روبند ) می‌گذارند. دختران قبل از ازدواج مجبور به استفاده از روبند نیستند اما پس از تأهل به استفاده از آن روی می آورند. جالب است بدانید که برعکس تصورات عموم، این پوشش خیلی به حجاب مرتبط نمی شود و به علت گرمای زیاد و برای جلوگیری از آفتاب شدید بر روی پلک‌ها و صورت مورد استفاده قرار می گیرد. این پوشش عربی نبوده و از ایران به مناطق عرب‌نشین رفته است.
در هنگام نماز، کیسه‌هایی به پاهای زنان دیده می شود که سنتی کهن از روزگاران دور را نشان می دهد.
نام گذاری کودکان در روستای لافت
شیوه های مختلفی برای نامگذاری کودکان لافتی رواج دارد. قدیمی تر ها کودکان را به شیوه عربی به همراه نام پدر و نام خانوادگی خطاب می کنند اما در میان نسل جدید نام های فارسی به کار می روند و ضابطه های گذشته جایگاه خود را از دست داده اند.
اوقات فراغت مردم روستای لافت
تلاش زیاد برای گذران زندگی روستایی باعث شده است که در لافت نیز مانند دیگر روستاها، اوقات فراغت کمی برای مردم وجود داشته باشد. زنان روستا با کارهای خانه سرگرم می شوند و در این میان شاید سری به جنگل های حرا بزنند که آن هم برای انجام علف چینی و کمک به مردان انجام می گیرد. تنها تفریحات شاخص اهالی روستا، در تعطیلات نوروز و سیزده فرودین می باشد که به صحرا و نخلستان‌های نزدیک لافت می‌روند.
گویش مردمان روستا | کاربرد واژه های انگلیسی
در برخورد با ساکنان بافت، گویش خاص آنها بسیار شیرین جلوه می کند. لافتی ها گویشی بسیار نزدیک به قِشمی دارند و با زبانی شبیه فارسی بندری سخن می گویند. از شیرینی این لهجه که بگذریم شنیدن کلمات انگلیسی بسیار جالب توجه تر است و حتی سالمندان روستا در گفتگوهای روزمره خود به جای لیوان واژه گلاس و به جای شکلات واژه چاکلت را استفاده می کنند. این نفوذ واژه های بیگانه می تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
* نقش به سزای رسانه تلویزیون در خانه‌ها که فرهنگ را به آرامی تغییر می دهد.
* تاریخ استعماری منطقه که ۱۱۲ سال به طول انجامیده است.
* قرار گیری در کنار بندرگاه و استفاده از ابزار و وسایل برقی و کالاهای خانگی خارجی که اصطلاحا از آنور آب آمده اند.
اعتقادات مذهبی ساکنان لافت
مردم لافت، مسلمان و از پیروان مذهب سنی هستند. با پیچیدن صدای اذان در کوچه های لافت، مردم دست از کار می‌کشند و برای برپا داشتن نماز جماعت به مسجد می روند. زنان فقط در شب های جمعه و اعیاد در مساجد حضور پیدا می کنند چرا که مکان خاصی برای آنها در نظر گرفته نشده است.
مسجد در این جزیره تنها محلی برای عبادت خداوند نیست، بلکه به عنوان هسته های فرهنگی – اجتماعی محله های مختلف عمل می کند. وجود امام جمعه و حضور کودکان در اعیاد مختلف و مراسم قرآن خوانی، شور خاصی را در این فضاها به نمایش می گذارد. در اکثر خانه ها، حداقل یک تصویر از مکه معظمه بر دیوار به چشم می خورد که نشان گر اعتقادات عمیق ساکنان می باشد. بیشتر مردم انس خاصی با قرآن دارند اما از نظر خودشان این انس بسیار کمرنگ و کم جلوه می کند.
بافت روستا
چیزی که بیش از همه در بافت روستا به چشم می آید عدم تعدد میدان ( مرکز محله ) در آن است.
در لافت، مراکز محله‌ها، پیرامون مساجد و در کوچه های تنگ و باریک شکل گرفته اند و از تعدد میدان خبری نیست. به طور کلی می توان عناصر زیر را برای بافت روستایی لافت در نظر گرفت:
میدان مرکزی، گذرگاه ساحلی، بادگیر، گنبد، کناره، برکه و آب انبار، کوچه های باریک و سایه ساز
بافت روستا در دوره های مختلف شکل گیری گرفته است و می‌توان ۳ بخش مختلف را در آن مشاهده نمود. از این سه بخش، بافت اصلی را به عنوان بافت قدیمی روستا و دو بخش دیگر را بافت جدید روستا در نظر می گیرند که در بخش شمالی و جنوب شرقی شکل گرفته اند. در ادامه به بررسی هر یک از این بخش ها می پردازیم:
۱- بافت قدیمی و اصلی: این قسمت، حد فاصل دریا و تپه‌های اطراف چاه‌های آب قرار دارد و هسته اولیه را در بخش مرکزیِ ساخت و سازهای فعلی، تشکیل می دهد. از نشانه های مهم بافت قدیمی، بافت فشرده ساختمان ها، کوچه های کم عرض و بادگیرها هستند. بافت قدیمی روستا در بخشی به طول تقریبی یک کیلومتر و عرض متوسط ۱۷۰ متر شکل گرفته است و در چند راستای اصلی به موازات خط ساحلی قرار دارد. در این بخش رنگ سفید نشانه ای مشخص برای مساجد و برکه های آب هستند و در میان رنگ اخرایی خانه ها کاملا به چشم می آیند.
۴ مسجد از ۷ مسجد لافت در این بخش قرار دارند که با مناره های بلندشان خودنمایی می کنند و زمینه را برای شکل گیری محله های مختلف ایجاد کرده اند. مسیرهای اصلی به صورت شمالی – جنوبی شکل گرفته و نقاط عطف روستا یعنی مساجد را به هم متصل می کنند. علیرغم وجود محله های متعدد، این بخش از روستا به صورت یکپارچه و پیوسته می باشد. در این بافت، یک مسیر ساحلی آسفالته نیز به چشم می خورد که دسترسی‌های سریع را برای وسایل حمل و نقل مهیا می کند.
۲- ساخت سازهای قسمت جنوب شرقی:در دامنه تپه ها و زمین های مسطح اطراف روستا و با فاصله از دریا، ساخت و سازهایی به صورت پراکنده و با تراکم ساختمانی و جمعیتی کم شکل گرفته اند که می توان از آنها با عنوان ساخت سازهای قسمت جنوب شرقی یاد کرد. شکل گیری این بخش به تدریج و به طور پیوسته انجام گرفته و موجب جهت دهی به توسعه روستا شده است. در این بافت معابر پهن تری قرار دارند و تمرکز خانه ها در اطراف مساجد دیده نمی شود و می توان گفت که مرکز محله مفهوم ویژه ی خود را از دست داده است.
خدمات آموزشی، بهداشتی، درمانی و تأسیسات و تجهیزات لافت میان این ساخت و سازها و بافت قدیم روستا قرار گرفته اند و در داخل تپه مرکزی می باشند.
۳- ساخت و سازهای بخش شمالی: در بخش شمالی که ورودی اصلی روستا می باشد، شاهد ساخت و سازهایی هستیم که در شیب تند تر تپه ماهورها و به صورت محدودتر صورت گرفته اند و پراکندگی بیشتری نسبت به ساخت و سازهای جنوب شرقی روستا دارند. این ساخت و سازها با گذشت زمان و با توجه به جنبه های اقتصاد آزاد توسعه، در جهت شمال ادامه پیدا کرده و به سوی قشم متمایل شده اند. معابر در این بخش، نمود زیادی ندارند و تنها می توان فضاهای وسیع لابه لای بافت پراکنده را به عنوان معبر و کوچه در نظر گرفت.
مشاغل مردمان روستا
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، روستای لافت دارای جمعیتی بالغ بر ۳۱۳۴ نفر بوده که در سال ۱۳۸۵، به ۶۳۰۰ نفر افزایش پیدا کرده است. لافتی ها برای امرار معاش و گذران زندگی خود به مشاغل متعددی مشغولند که اصلی ترین انها عبارتند از:
* لنج سازی: در شمال غرب و جنوب غرب روستا و در کنار ساحل دریا دو کارگاه لنج سازی قرار دارد که با وجود کم رونق شدن بازار کار، هنوز هم فعال هستند و صدای کسب و کارشان در روستا می پیچد.
* لنج داری: شاغلین در این حرفه دارای لنج هایی هستند که کالا را از بندرعباس به دبی یا بندرهای پاکستان می‌برد. به طور معمول هر سفر ۱۰ روز به طول می انجامد و متناسب با بزرگی و کوچکی لنج، از هر سرویس، درآمدی به دست می آید که نیمی از آن به صاحب لنج تعلق دارد و نیمی دیگر میان ملوان‌ها تقسیم می شود. شخص لنج دار می تواند در سفرها حضور داشته باشد و یا لنج را با ملوان ها به مقصد بفرستد اما این امر تاثیری بر سهم او از درآمد ندارد.
* صیادی: صید ماهی و میگو از مشاغلی است که با گذر زمان کم رنگ شده اما هنوز هم در میان لافتی ها جایگاه خود را دارد. اگر جنبه ی تجاری و کسب درآمد از این فعالیت را کنار بگذاریم، بسیاری از لافتی ها هنوز هم مایحتاج غذایی خود را از آبهای خلیج فارس به دست می آورند.
* تولید صنایع دستی: زنان و مردان لافتی با دستان هنرمند خود، آثاری را خلق می کنند که از میان آنها می توان به زری دوزی، سوزن دوزی، گلابتون دوزی و حصیربافی اشاره نمود.
* باغداری و کشاورزی: نخلستان های این روستا علاوه بر زیبا نمودن روستا، نقش مهمی را در امرار معاش ساکنان و تولید خرما ایفا می کنند. رطب، خرما، سیب زمینی، پیاز، انواع سبزیجات و کدو از مهمترین محصولات کشاورزی این روستا به شمار می روند و انواع مرکبات نیز، در باغات روستا به عمل می آید.
* علف چینی یا سرشاخه چینی: برگ درختچه‌های جنگل‌های حفاظت شده حرا، نیمی از علوفه مورد نیاز برا دام های روستا را تامین می کند. مردم اعم از مرد و زن با توجه به زمان جزر و مد و با قایق هایی چوبی یا موتوری موسوم به هوری عازم دریا می شوند و سرشاخه های این درختان را می چینند. این افراد معمولا خودشان دارم ندارند و پس از بازگشت از دریا، محصول خود را در كنار ساحل به دامداران محلی می‌فروشند. سادگی خرید و فروش سرشاخه ها باعث شده تا عده ی زیادی به این شغل روی بیاورند و از این راه امرار معاش كنند.
* دامداری: مانند بسیاری روستاهای دیگر نگهداری از دام و احشام نیز منبع درآمدی برای روستاییان است و به جهت تولید لبنیات و گوشت اهمیت دارد.
تاریخچه روستای لافت
روستای بندری لافت قدمت زیاد دارد و شکل گیری آن به هزاره اول قبل از میلاد و زمان شکل گیری اولین سکونتگاه ها در قشم باز می گردد. تاریخ لافت فاقد منبع مکتوب می باشد اما اتفاقات روی داده در طول تاریخ، کلیه ی جزایر خلیج فارس را تحت تاثیر قرار دارده و احتمالا بر لافت نیز اثر گذار بوده است.
بسیاری از کارشناسان، منطقه ای موسوم به هلال مشهور خصیب را به عنوان مهد تمدن بشری می شناسند. این منطقه در قسمت جنوبی خود به سواحل خلیج فارس می رسد و بنابراین می توان گفت که کرانه های خلیج فارس نقطه آغاز تمدن بشر می باشند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد احتمالا خلیج فارس اولین دریایی بوده که انسان بر روی آن کشتی رانی را تجربه کرده است. بر اساس همینن شواهد، فنقیان، سومریان، بابلیان وایلامیان و پس ازآنها ایرانیان، یونانیان و اعراب، به عنوان اولین گروه های انسانی و اولین تمدن های تاریخی در آب های خلیج فارس به کشتیرانی پرداخته اند. از سوی دیگر بقایای گورهای باستانی در ایلام و بحرین و کاوش های مقدماتی ایران شناسان در پیرامون بندر لافت، همه و همه آغاز تمدن از این نقطه را تایید می کنند.
آب روستا از کجا تامین می شود؟
آب لافت از طریق جمع آوری آب های سطحی از تپه‌های میانی روستا تامین می شود. باران های ناگهانی و سیل آسا، آب را در مجراهای طبیعی و مصنوعی تپه ها، جاری می سازند تا از طریق مسیر احداثی کنار بافت بالایی روستا به سمت چاه‌های تلا و آب انبار اصلی هدایت شوند. بالاترین لایه ی بافت روستایی در دامنه تپه‌ها قرار دارد. در این قسمت، کوچه های منتهی به خانه‌های بالایی، بن بست می باشند تا آب های سطحی وارد بافت روستا نگردند و آسیبی به خانه ها نرسانند.
بر اثر شدت بارش باران، دریاچه ای در محدوده ی چاه ها تشکیل می گردد و آب انبار اصلی روستا پر از آب می‌شود. در این ایام بسیاری از ساکنان برای تفریح و آب بازی راهی محدوده ی چاه ها می شوند تا لحظات خوشی را در کنار آن داشته باشند. سرریز آب چاه‌ها و آب انبار از محوطه اطراف مسجد جامع عبور می کند و به دریا می‌ریزد. امروزه امکان تامین آب از شهر قشم توسط مخزن‌های سیار آب وجود دارد و در حیاط هر واحد مسکونی آب انباری در داخل زمین شکل گرفته است.
آب و هوای روستای لافت
به دلیل قرارگیری لافت در آب های گرم خلیج فارس و نزدیکی آن به مدار راس السرطان، این روستا تنها دو فصل معتدل و گرم دارد و سرما خیلی در آن حس نمی شود. از نظر تقسیمات اقلیمی تابستانی ایران، می توان لافت را بخشی از یک منطقه خیلی گرم و مرطوب به شمار آورد و از نظر تقسیمات زمستانی، منطقه ای گرم و مرطوب را برای آن متصور شد. این بندر هوای پر رطوبت و شرجی در ماه های گرم سال از ویژگی های بارز لافت است که در بر خی مواقع زندگی در این روستا را با مشکل مواجه می کند. فصل گرم لافت از اوایل فروردین تا اواخر آبان به مدت ۸ ماه و فصل معتدل آن ازاوایل آذر تا اواخر اسفند به مدت ۴ ماه طول می کشد.
بیشینه دمای مطلق ۴۶ و کمینه آن صفر درجه سانتی‌گراد می باشد و میانگین سالانه درجه حرارت ۲۶ درجه سانتی‌گراد و میانگین روزانه بیشینه و کمینه به ترتیب ۳۳ و ۱۸ درجه سانتی‌گراد هستند. جریان هوای مرطوب غرب و شمال از مهم ترین عوامل بروز بارندگی در این جزیره به شمار می روند.
این روستا در طول سال تحت تاثیر وزش بادهای منظم و نامنظم و تند و ملایم قرار می گیرد که مهم ترین آنها عبارتند از:
* باد ایرانی که باران زا می باشد و با وزیدن از شمال و ازسوی خاک ایران در زمستان، دریا را طوفانی می کند.
* باد فارسی یا تند باد که طوفان زا است و با وزیدن از سوی خاک ایران و در اواخر پاییز ، گرد و غبار را به منطقه می آورد.
* باد سحری که همچون نسیم ملایمی از روی دریا می گذرد با رسیدن به جزیره، هوا را خنک می کند.
* باد نعشی که از سوی ستاره نعش یعنی از شمال شرقی به سوی جنوب غربی می وزد. این باد بسیار نیرومند است و در کنار اینکه خسارت هایی را برای ماهیگیران وکشتی بانان به همراه می آورد، برای کشاورزان خوش یمن بوده و نوید سالی پر باران و پر محصول را می دهد.
* باد سهیلی که در زمستان با جهت جنوب غربی می وزد.
* باد شرجی که در زمستان تا اوایل بهار با جهت جنوب غربی و شرقی می وزد و اگر در تابستان بوزد هوا را شرجی خواهد کرد.
بهترین فصل سفر
بهترین زمان برای سفر به لافت از آبان تا اردیبهشت است اما به طور کلی می توان ویژگی های فصلی زیر را برای آب و هوای آن در نظر گرفت:
بهار و تابستان : گرمای هوا و شرجی بودن آن می تواند آزار دهنده باشد.
پاییز و زمستان : با فرا رسیدن فصول سرد، آب و هوا مطبوع تر می شود و زمان بهتری برای سفر به این جزیره می باشد.
اقامت در روستای لافت
برای اقامت نگران نباشید چرا که می توانید در اقامتگاهی بومی که در روستا قرار دارد شب را به صبح برسانید. به منظور کسب اطلاعات بیشتر درباره ی این اقامتگاه می توانید با شماره ۰۹۱۷۷۶۸۸۳۲۷ تماس حاصل فرمایید.
همچنین در سایر نقاط جزیره قشم هتل ها و خانه های محلی دیگری نیز برای پذیرایی از شما و همسفرانتان وجود دارد.
موقعیت جغرافیایی
روستای بندری لافت در شمال غربی جزیره قشم و در پیش آمدگی خشکی های جزیره قرار دارد. این روستا در شرق جنگل حرا واقع شده است و از نظر تقسیمات کشوری یکی از مراکز جمعیتی دهستان سلخ در شهرستان قشم استان هرمزگان به شمار می رود.
آدرس
استان هرمزگان، شهرستان قشم، جزیره لافت
راه دسترسی
برای رسیدن به روستای لافت دو راه وجود دارد:
* می توانید خودتان را به قشم برسانید و از آنجا به وسیله تاکسی یا ماشین شخصی از جاده شمالی جزیره و ۱ ساعت رانندگی به لافت برسید.
* به بندرعباس بروید و از طریق بندر پل سوار کشتی شوید تا به لافت برسید. اگر ماشین شخصی دارید می توانید با وسایلی موسوم به لندیگراف، ماشین خود را وارد جزیره کنید و از آن استفاده نمایید.
به یاد داشته باشید که هیچ محدودیتی برای نوع خودرو وجود ندارد و کشتی ها به صورت شبانه روزی خدمت رسانی می کنند.
بندر پل در ۱۰ کیلومتری شرق بندرخمیر و ۶۰ کیلومتری غرب بندرعباس قرار دارد و از طریق جاده ی بندرعباس به بندرلنگه قابل دسترسی می باشد.
فاصله از مرکز استان و شهرهای اطراف
بندرعباس:۹۴ کیلومتر
قشم: ۲۳ کیلومتر
دیدنی های اطراف
روستای لافت در جزیره زیبای قشم واقع است پس در سفر به آن از دیگر زیبایی های این جزیره غافل نشوید:
* تنگه چاهکوه | برای آشنایی با این جاذبه ی دیدنی مطلب تنگه چاهکوه | یکی از عجایب هفتگانه قشم را مطالعه نمایید.
* دره ستارگان
* غار نمکدان
* تماشای لاکپشت های پوزه عقابی | برای آشنایی با این جانداران زیبا مطلب لاکپشت پوزه عقابی | از عجایب هفتگانه جزیره قشم را از دست ندهید.
توصیه ها:
فضای روستای لافت کاملا سنتی و بومی است پس به ارزش های ساکنان آن احترام بگذارید و موجب رنجش خاطر آنها نشوید.
به هنگام بازدید از جاذبه های طبیعی همچون ساحل و نخلستان ها به آنها آسیب نرسانید و با زباله هایتان این مناطق را آلوده نکنید.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
روستای برغان ساوجبلاغ
در ادامه گزارشات اصفهان تور با موضوع بوم گردی، این بار قصد داریم به روستای برغان ساوجبلاغ،که دارای طبیعتی افسونگر در نزدیکی کرج میباشد بپردازیم، با ما همرا شوید:
یکی از مقاصدی که می توانند اوقات خوشی را برای ما رقم بزنند، روستاها هستند که در دل طبیعت جای دارند و نشانه هایی از تاریخ را در خود حفظ کرده اند. زندگی در این سکونتگاه ها به شیوه ی خاصی جریان دارد. آنها می توانند ما را برای لحظاتی از تمامی دغدغه ها دور کنند و با زیبایی هایشان دنیای دیگری را به ما نشان دهند. مناظر تماشایی، جاذبه های تاریخی، بافت معماری و شیوه ی زندگی و امرار معاش مردم هر یک می توانند ما را به سوی خود جلب کنند و جذابیت خاصی برایمان داشته باشند. برای لذت بردن از حال و هوای این سکونتگاه ها سفر به برخی از آنها را تجربه کردیم و به طور کامل آنها را معرفی نمودیم:
وجود برخی روستاها در نزدیکی شهرهای بزرگ این امکان را به شهرنشینان می دهد که تعطیلات خود را به گونه ای متفاوت بگذرانند و خاطره ای خوش برای خود بیافرینند. با هم سفری خواهیم داشت به استان البرز تا یکی از روستاهای زیبای آن را بشناسیم؛ روستایی که به سبب قرار گرفتن در منطقه ای کوهستانی، به عنوان یکی از ییلاقات استان به شمار می رود.
اصفهان تور را در سفر به روستای برغان همراهی کنید.
چرا روستای برغان؟
– روستای برغان به سبب داشتن طبیعت زیبا مکان خوبی برای برپایی یک پیک نیک خانوادگی یا دوستانه به شمار می رود.
– جاذبه های تاریخی این روستا نیز بسیار جالب توجه هستند.
– یکی از محصولات خوشمزه این روستا گوجه سبز است که در بهار و تابستان بسیاری را به سوی خود می کشاند.
در مسیر روستای برغان…
با ورورد به جاده برغان چشم اندازها و مناظر دلپذیر به سراغتان می آیند و نمایشی از زیبایی های منحصر به فرد این منطقه را به راه می اندازند. تنها چیزی که به چشم می آید درختان هستند و صدای آب نیز لحظه ای شما را رها نمی کند.
با رسیدن به اواسط جاده کوه هایی به شکل قلعه به چشم می خورند که پیدا کردن راه نفوذ به آنها سخت می باشد و احتمالا از مناطق استراتژیک حسن صباح (بنیانگذار دولت اسماعیلیه در ایران) در مقابله با مغول ها بوده اند.
پس از پشت سر گذاشتن دیدنی های جاده نوبت روستاست که با زیبایی هایش شما را افسون کند…
روستای برغان | افسونگری در میان طبیعت
در نزدیکی شهر کرج روستایی سرسبز و پرطراوت به نام برغان، خودش را بر دامنه های جنوبی کوهستان البرز گسترده است. روستای برغان یکی از جلوه های زیبای طبیعت را در خود دارد و نامش به عنوان یکی از مقاصد تعطیلات آخر هفته برای ساکنان شهرهای نزدیک آن شناخته می شود.
این روستا به سبب داشتن باغات و مزارع سرسبز و رودخانه های خروشان یکی از مقاصد تماشایی برای گردشگران می باشد و به همین سبب به عنوان روستای توریستی و نمونه هدف گردشگری شناخته شده است.
دیدنی ها و جاذبه های روستای برغان
روستای برغان چندین جاذبه ی دیدنی را در خود جای داده است که عبارتند از:
۱- رودخانه های خروشان
عبور دو رودخانه از نزدیکی روستا باعث شده تا بر طراوت فضای آن افزوده شود و پوشش گیاهی مناسبی در آن به وجود آید. این رودخانه ها، شاهرود و سنج نام دارند که از البرز مرکزی سرچشمه می گیرند و پس از سیراب نمودن طبیعت سرسبز به مسیر خود ادامه می دهند.
۲- درختان کهنسال
به طور کلی درختان کهنسال در جای جای روستا جای دارند اما دو چنار کهنسال مسجد جامع از ارزش خاصی برخوردار می باشند.
درخت چنار که در ضلع شمالی حیاط مسجد است از همه ی درختان قطورتر است و حدود ۱۲ متر طول دارد. اما این تنها یک درخت قدیمی و زیبا نیست چرا که با کمی دقت سوراخی روی تنه ی آن به چشم می خورد و متوجه می شویدد که تنه ی آن کاملا خالی است. درون تنه ی این درخت به شکل اتاقی که بیش از ۱۰ نفر گنجایش دارد. در میان این اتاق یک حوض تعبیه شده است و اطراف آن نیز سکوهایی برای نشستن وجود دارد. مردم بر این باورند که با بستن دخیل به این درخت به آرزوهایشان می رسند.
درخت کهنسال ضلع جنوبی مسجد که به گرده بینه مشهور است محیطی برابر ۱۰ متر دارد. تنه ی این درخت توپر می باشد و شاخه های سرسبز آن رو به رشد هستند. درختان کهنی در اطراف آن دیده می شود که همگی حاصل شاخه ها و جوانه هایی هستند که از کنار ریشه بسیار قطور آن روییده اند.
درخت دیگری به نام نارون داربیخ نیز در روستا وجود دارد که دسته های مذهبی در عاشورا به سمت آن می روند و سپس به سمت تکیه باز می گردند.
۳- تکیه های برغان
در برغان دو تکیه وجود دارد که هر یک ارزش خاصی نزد اهالی دارند : بار مله (بالا محله) و جیر محله (پایین محله)
تکیه بارمله با عنوان حسینه ی اعظم شهرت دارد و یکی از آثار ملی ایران به شمار می رود. به هنگام ورود به این تکیه متوجه کوبه ی در آن می شویم که به سبب وجود دخیل هایی که بر آن بسته اند، قالب فلزی اش مشاهده نمی شود.
این تکیه دو طبقه می باشد و به منظور برگزاری مراسم تعریه خوانی در محرم سکویی در میان آن تعبیه شده است. در بالای این سکو سقفی وجود ندارد و در پایین آن سنگ قبری قدیمی به چشم می خورد که در دوسوی خود محل هایی برای روشن کردن شمع دارد.
اتاقی در انتهای حسینیه قرار دارد که گفته می شود متعلق به سه زن ویک مرد می باشد که از امامزادگان بوده و به یکباره غیب شده اند.
در اطراف حسینیه رواق هایی در دو طبقه دیده می شود که با دیوار و تیرچه های چوبی منبت کاری شده از هم تفکیک گردیده و با یک ستون مرکزی نگه داشته شده اند. این رواق ها به عنوان محل استقرار عزاداران و تماشاچیان تعزیه ها مورد استفاده قرار می گیرند. محل مخصوص خانم ها در بالا است و فضای پایینی به آقایان اختصاص دارد. این اثر در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شماره ی ثبت ۱۰۸۲۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
۴- مسجد جامع
درست در روبه روی حسینیه، بنای مسجد جامع به چشم می خورد که به وسیله ی طاقنمایی ساخته شده بر روی روی معبر عمومی (کوچه) به هم متصل شده اند. این مسجد جامع حدود ۸۰۰ سال قدمت دارد و از آثار بسیار قدیمی این روستا به شمار می رود.
۵- پل تاریخی برغان
مقابل در ورودی حسینیه اعظم پلی با یک چشمه طاق دیده می شود که بر روی رودخانه شاهرود قرار دارد. این پل از بناهای دوره ی صفویه می باشد که در دوره های زندیه، قاجاریه و پهلوی مورد مرمت قرار گرفته است. نام این اثر از تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شماره ی ثبت ۱۰۸۲۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
۶- تپه کش کلا
کش کلا نام تپه ای به ارتفاع ۱۲۰ متر است که در شمال برغان و در ارتفاع ۱۶۷۰ متری از سطح دریا قرار دارد. بومی های منطقه کش کلا را به معنای قلعه خشک تعبیر می کنند چرا که در گذشته، قلعه ای باستانی بر فراز آن وجود داشته است اما امروزه اثری از آن دیده نمی شود.
در دامنه این تپه قطعاتی از سفال مربوط به دوران اسلامی به خصوص از دوران ایلخانی تا دوره قاجاریه وجود دارد که در کنار درختان کهنسال گواه خوبی بر قدیمی بودن این تپه هستند.
۷- درخت پیر سیبدارک
روبه روی تپه کش کلا و در دامنه دره شاهرود زیارتگاهی به نام چهل دختر یا پیر سیبدارک واقع است که به سبب وجود یک درخت سیب قدیمی شهرت خاصی دارد. مردم به این درخت دخیل می بندد تا آرزوهایشان برآورده شود. شب های جمعه، دخترها در این مکان جمع می شوند تا چراغ روشن کنند و حاجت بطلبند..قبرستان برغان نیز در نزدیکی همین درخت است و به عنوان قبرستانی زیبا از آن یاد می شود.
۸- بازار برغان
بازار برغان یکی از قدیمی ترین بازارهای موجود در استان البرز می باشد که در گذشته به عنوان مرکز تجارت محصولات کشاورزی، پنبه و … شهرت داشته است. گشت و گذار و خرید از این بازار می تواند تجربه ای لذت بخش باشد.
در گذشته در این بازار حدودا ۱۵۰ مغازه شامل قهوه خانه، خیاطی، خراطی، رنگرزی پارچه، نعل بندی، پنبه زنی(حلاجی)، شیرینی پزی، نانوایی، گیوه دوزی، خواربار فروشی،عطاری و… وجود داشته است که در آنها مبادله ی کالا به کالا صورت می گرفت. گیوه های این بازار بسیار معروف و از جنس موی بز بود. این گیوه ها بعد از کمی آب خوردن کاملا خم می شده و برای آنکه به حالت اول باز گردد باید یک سنگ به وزن ۳ کیلوگرم را از شب تا صبح بر روی آن می نهادند.
۹- سایر جاذبه های روستا
جاذبه هایی در این روستا وجود دارند که از رونقشان کاسته شده و تنها ویرانه ای از آنها مانده است.
* حمام قدیمی
این حمام در کنار رودخانه واقع شده و در گذشته یک آسیاب بادی نیز در کنار آن قرار داشته است اما امروزه به جز یک ویرانه اثری از آن به چشم نمی خورد.
* زرمیدان یا کاروانسرا
در میدان بالاده واقع در روستا، کاروانسرای بزرگی وجود داشته که تجار برای استراحت و تبادل کالا از آن استفاده می کردند. امروزه تنها اثری که از این کاروانسرا باقی مانده، در ورودی و دیوارهای تا نیمه خراب شده است که حکایت از متروکه شدن آن دارند. دیوارها با کاه گل زینت یافته اند که از سفال ها و کاشی های لعاب دارو هرنوع سفال شکسته در ملات آن استفاده شده است.
مجاور این کاروانسرا خانه ی کدخدا وجود داشته که قسمتی از آن را برای بازداشت افراد خلاف کار اختصاص داده بودند.
* قبرستان های قدیمی برغان
چیزی از قبرستان های قدیمی برغان باقی نمانده چرا که بخشی از آن به زیر جاده رفته و در بخش دیگر قبرهای جدیدی ساخته شده است. این قبرستان ها در محل کنونی میدان برغان و مزار شهدای برغان وجود داشته اند.
تفریحات در روستای برغان
در سفر به برغان می توانید تفریحات زیر را تجربه کنید:
۱- گشت و گذار در روستا
با قدم زدن در روستا می توانید از مناظر و چشم اندازها لذت ببرید و از جاذبه های تاریخی روستا نیز دیدن نمایید. سری هم به بازار روستا بزنید و خریدی متفاوت را تجربه کنید.
۲- پیک نیک
طبیعت اطراف روستا و به ویژه حواشی رودخانه ها بهترین مکان برای برپایی پیک نیک هستند. با بردن وسایل و خوراکی های لازم، این فرصت خوب را از دست ندهید.
۳- عکاسی
مناظر روستایی، طبیعت و جاذبه های تاریخی همه و همه سوژه های خوبی برای عکاسی هستند. در سفر به برغان می توانید تصاویر خوبی را ثبت کنید و بعد ها از مرور خاطراتتان لذت ببرید.
غذاهای روستای برغان
دیزی محلی، انواع کباب، آش کشک، آش جو، مغزنان، لواسیرک نان، دوبندی نان و فسنجان غذاهای محلی رایج در برغان هستند که می توانند تجربه ی خوشمزه ای را برای شما به ارمغان بیاورند.
سوغات و صنایع دستی
گوجه سبز یا گوجه برغانی یا آلوی برغان مهم ترین سوغات این روستا است و در کنار آن انواع آلوچه، توت، گردو، عسل و لبنیات نیز جایگاه خاص خود را دارند. برخی مردم این روستا به الک سازی مشغولند و از سازندگان صنایع دستی به شمار می روند.
خانه های روستای برغان
خانه ها در روستای برغان از جنس خشت و بسیار ساده هستند و بیشتر آنها به دلیل مهاجرت ساکنانشان به شهر از بین رفته و متروک شده اند. ساختار خانه ها به صورت دو طبقه است و وجود طویله در زیر ساختمان ها باعث می شده تا گرمای ایجاد شده توسط دام ها طبقه ی بالا را که محل سکوت افراد بوده، گرم کند. در محله ی بزرگ محله نمونه ای از این خانه ها هنوز هم موجود است که متعلق به حاجی حاتم بزرگمهر می باشد و وسعت زیادی دارد.
مردمان روستای برغان
براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، ۵۱۸ خانوار و ۱۶۲۳نفر در روستای برغان زندگی می کنند. بخش عمده ای از ساکنین روستا، کهنسالان و محلی های قدیمی هستند که به زبان تاتی سخن می‌گویند. مردم این روستا به باغداری و کشاورزی و دامداری اشتغال دارند و برخی نیز از طریق فعالیت در صنایع دستی و امور خدمات امرار معاش می کنند. غلات، صیفی جات، محصولات باغی مانند گردو، توت، آلبالو، گوجه درختی و گیلاس عمده ترین محصولات این روستا را تشکیل می دهند.
اوقات فراغت ساکنان روستا با بازی های بومی مانند الک دولک، کلاه دربرک، تپه کا (چل توب) و سه کوره پر می شود و شور و حال خاصی را در روستا برپا می دارند.
اکثر ساکنین برغان و فرزندانشان به جز فامیلی برغانی با نام های خانوادگی کیا، بزرگمهر، مهر ور، ایزدی، ویسیه و یزدانی شناخته می شوند.این روستا شخصیت های معروفی را نیز در خود پرورده است که از جمله ی آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آیت‌الله ملا محمدتقی برغانی معروف به شهید ثالث
ملا محمد ملائکه برغانی مرجع اصولیون قزوین
آیت‌الله علامه ملا محمدصالح برغانی، مؤسس مدرسه صالحیه قزوین و مدرس برجسته حوزه علمیه کربلا
آداب و رسوم در برغان
مردم روستای برغان تمامی مراسم های ایرانی و اسلامی را به سبک و سیاق خود برگزار می کنند که از جمله آنها می توان به نوحه خوانی و مرثیه سرایی در محرم، مراسم عید نوروز و روزهای سیزده بدر، چهارشنبه سوری و شب یلدا اشاره نمود که هر یک آیین خاص خود را در این روستا دارند. از جمله مراسم های مهم روستا می توان موارد زیر را نام برد:
* مراسم نویی داشتن در عید
در عید نوروز مانند بسیاری از شهرها و روستاهای دیگر مردم در برغان دور هم جمع می شوند و همه به آنهایی که عزیز خود را از دست داده اند سر می زنند.
* چهار شنبه سوری
در برغان بر این باورند که چهارشنبه سوری شبی است که مختار قصد کودتا داشته و بر فراز پشت بام ها آتش افروخته است. در جریان این کودتا به جشن ابن زیاد حمله ور می شوند و همه را می کشند. به سبب شادمانی از کشته شدن قاتلین امام حسین (ع) مردم در این روز بر روی پشت بام ها آتش برپا کرده و به شای می پردازند.
* تعزیه خوانی در محرم
یکی از مراسم های باشکوه برغان، تعزیه خوانی در محرم است که در حسینیه اعظم برگزار می گردد. مردم در این روز همگی به حسینیه می آیند و در عزای سید الشهدا شریک می شوند.
* سرتراشان در عروسی
یکی از مراسم های جالب روستای برغان که در عروسی ها انجام می شود، سرتراشان است. ۷ شب قبل از عروسی همه ی اعضای خانواده و بستگان دور هم جمع می شوند و با مراسم خاص و به صورت نمایشی اقدام به اصلاح موی سر داماد می کنند تا برای عروسی آماده شود.
آب و هوای برغان
برغان در منطقه ای کوهستانی واقع است و در نتیجه آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد می باشد.
بهترین فصل سفر
برغان در چهارفصل طبیعت زیباست اما اوسط بهار تا اواسط پاییز بهترین زمان برای سفر به آن محسوب می شود.
بهار: در فصل بهار شکوفه های باغات بر درختان می نشینند و منظره ای رویای را در برغان به وجود می آورند.
تابستان: با نزدیک شدن به اواخر بهار و شروع تابستان بازار گوجه سبزهای خوشمزه برغان داغ می شود و بازار برغان بسیار خوشمزه تر از همیشه به نظر می رسد.
پاییز: با رسیدن پاییز هوا سرد تر می شود اما برگ های رنگارنگ درختان باز هم گردشگران را به برغان می کشانند.
زمستان: با آغاز زمستان دمای هوا به شدت کاهش می یابد و سرمای نسبتا سختی بر منطقه حاکم می شود.
اقامت در روستای برغان
در برغان خانه های محلی و سوییت هایی برای اجاره کردن وجود دارند. به علاوه می توانید اقامت در شهرهای اطراف را انتخاب کنید و یا کمپینگ در طبیعت را تجربه نمایید.
آدرس
استان البرز، ۱۰ کیلومتری شهر کرج
راه دسترسی
برای رسیدن به روستای برغان می توانید از دو راه استفاده نمایید:
* پس از پشت سر گذاشتن پل اتوبان تهران – قزوین و و عبور از کردان وارد جاده کردان _برغان می شوید که در دهانه ی دره ای سر سبز قرار گرفته و رودخانه ای در کنار آن در جریان است. پس از گذشتن از چندین روستا به آخرین آنها، یعنی برغان می رسید.
* وارد جاده باغستان – آتشگاه در کرج بشوید و سپس با استفاده از تابلوهای راهنما مسیر برغان را در پیش بگیرید. این جاده پر پیچ و خم و کوهستانی است و از میان کوه می گذرد.
فاصله از شهرهای اطراف
کرج: ۱۰ کیلومتر
تهران: ۷۹ کیلومتر
توصیه ها:
روستای برغان طبیعت بسیار زیبایی دارد؛ با زباله هایتان چهره آن را مخدوش نکنید.
احترام به جامعه بومی و فرهنگ روستاییان را فراموش نکنید و موجب رنجش آنها نشوید.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
روستای ازمیغان طبس شاهکار شگفت انگیز ایران
در ادامه گزارشات اصفهان تور با موضوع بوم گردی، این بار قصد داریم به روستای ازمیغان طبس این شاهکار شگفت انگیز ایران بپردازیم، با ما همرا شوید:
بهترین مقاصد برای لمس بی واسطه ی فرهنگ و سنت، روستاها هستند که هر یک با ویژگی ها و جلوه های خاصی در گوشه ای از جهان شکل گرفته و گردشگران را به سوی خود می کشانند.
نمونه هایی از این سکونتگاه ها نیز در ایران جای گرفته و با تلفیق طبیعت، معماری و تاریخ، تصاویری بی نظیر را به نمایش گذاشته اند. در هر نقطه ای از کشورمان می شود آنها را یافت که بر اساس ویژگی های منطقه، شکلی خاص دارند و زیبایی هایی تماشایی در آنها جلوه گر هستند. پیش تر با هم به نقاط مختلف ایران سفر کردیم و روستاهای زیادی را از نظر گذراندیم؛ روستاهایی که هر یک دنیایی متفاوت را پیش رویمان قرار دادند و با جاذبه هایشان ساعاتی خوش را برایمان خلق نمودند.
این بار راهی شمال شرق کشورمان می شویم تا به خراسان جنوبی برویم و راه طبس را در پیش بگیریم. می خواهیم سری به یکی از زیباترین روستاهای این منطقه بزنیم و از دیدن زیبایی هایش غرق در لذت شویم…
با اصفهان تور در سفر به روستای ازمیغان همراه باشید…
چرا روستای ازمیغان؟
روستای ازمیغان از محدود مکان هایی است که می توانید شالیزار و نخلستان را در کنار هم ببینید.
این روستا دارای طبیعتی بسیار شگفت انگیز در میان کویر است و رودخانه های دائمی در آن جریان دارند.
وجود بارگاه امامزاده سید محمد بن جعفر طیار که برادرزاده ی امام اول شیعیان است یکی دیگر از جاذبه های شاخص این روستاست.
روستای ازمیغان | بهشتی در دل کویر
در گوشه ای دورتر از شهر طبس و در میان کویر، روستایی به نام ازمیغان قرار دارد که در ارتفاع ۱۰۰۰ متری از سطح دریا جا خوش کرده و به عنوان یکی از زیباترین مناطق گردشگری طبس، از آن یاد می شود.
سرسبزی نخلستان ها و وجود شالیزارها و جریان دائمی آب، این روستا را به بهشتی در میان کویر تبدیل کرده که هر نگاهی را به سوی خود خیره می کند.
در روستای ازمیغان حدود ۲۲۳ نفر در قالب ۶۸ خانوار زندگی می کنند و خانه های آنها شبیه دیگر معماری های کویری با خشت، گل، خاک و چوب بنا شده اند.گفته می شود نام این روستا در زبان محلی به مکانی برا خوشگذرانی افراد لات اشاره دارد.
دیدنی ها و جاذبه ها
در این روستا جاذبه های زیادی انتظار شما را می کشند که عبارتند از:
۱– پیوند شالیزار و نخلستان
ازمیغان تنها جایی است که در آن می توانید شاهد کشت خرما و برنج در کنار یکدیگر باشید. در این روستا، دو منطقه گرم و مرطوب و گرم و خشک قرار دارد که در یکی خرما به عمل می آید و دیگری مناسب کاشت برنج است.
قرار گیری روستا در یک دره ی کم عمق و وفور آب در ابتدا تا انتهای این دره باعث شده تا ازمیغان از جغرافیای گرم و خشک ایران فاصله بگیرد و به سبب بیشتر بودن آب نسبت به زمین کشاورزی محل خوبی برای شالیکاری باشد.
درختان نخل این روستا که به صورت خودرو و گروهی رشد کرده اند، دارای بافت ردیف و منظم نیستند و به صورت گروه های چهار یا پنج تایی در کنار یکدیگر قرار دارند. زمین های حد فاصل این درختان نخل به صورت پلکانی شکل گرفته اند تا از شیب منطقه کاسته شود و مکانی برای شالیکاری به وجود آید.
۲– طبیعتی تماشایی در یک منطقه کویری
ازمیغان در دل یک منطقه ی کویری قرار دارد اما سبزی نخلستان ها و شالیزارهایش، حال و هوایی متفاوت را در آن ایجاد می کند. این روستا به سبب برخورداری از رودخانه های دائمی، متفاوت از روستاهای دیگری است که در مناطق کویری به چشم می خورند. در اینجا مهم ترین عنصر حیات یعنی آب وجود دارد و باعث شده تا از میغان چهره ی سبز و مرطوبی به خود گیرد.
از سوی دیگر وجود جاذبه هایی همچون آبشار قدمگاه و گونه‌های گیاهی وحشی چون درخت انجیر کوهی با ارتفاع ۲۰ متر و قدمت ۳۰۰ ساله، از جمله عوامل جذب طبیعت دوستان به این روستا هستند.
۳– تخت عروس
یکی از دیدنی هایی که گردشگران از دیدن آن لذت می برند، قسمتی به نام تخت عروس است که از زیبایی خاصی برخوردار می باشد. این قسمت به خاطر وجود سنگ بزرگ سفیدی که در کف دره خود نمایی می کند، به این نام خوانده می شود. این سنگ بزرگ سفید در وسط رودخانه قرار دارد و به سبب آنکه از دو طرف آن آب در حال حرکت است، به مانند یک تخت به نظر می رسد.
۴– مزار سید محمد بن جعفر طیار
در روستای ازمیغان، آرامگاهی قرار دارد که آن را منتسب به سید محمد بن جعفر طیار می دانند که برادرزاده ی امام اول شیعیان، علی بن ابی طالب (ع) است. بنای این آرامگاه بر روی یک بلندی قرار دارد و مشرف به روستای ازمیغان می باشد.
مزار اصلی و اولیه این آرامگاه مربوط به زمان ورود اسلام به ایران بوده اما در طول تاریخ بارها تخریب شده و مورد بازسازی قرار گرفته است. از جمله عوامل مخرب این آرامگاه، می توان به زلزله سال ۱۳۵۷ اشاره کرد که به کلی آن را نابود نمود.
مردم اعتقاد قلبی خاصی به این امامزاده دارند و گفته می شود که هرساله تا ۱۰۰۰۰ نفر برای زیارت و ادای نذر به این منطقه می آیند. در کنار این زیارتگاه مزار شهدای ازمیغان قرار دارد که ۴ شهید هستند و از احترام خاصی در میان مردم برخوردارند.
۵– جاذبه های تاریخی روستا
در ۵ تا ۶ کیلومتری بالا دست و پایین دست روستا، خانه هایی دستکند وجود دارند که در میان محلی ها به نام قلعه دختر شهرت پیدا کرده اند و امروزه از برخی از آنها به عنوان انبار یا آغل استفاده می شود.
دو خط نوشته، شبیه عربی نیز در روستا وجود دارد که احتمال می رود از دوره محمد بن جعفر طیار به جای مانده باشد.
تفریحات در روستای ازمیغان
در ازمیغان لحظات خوشی را برای خود خلق کنید و به انجام فعالیت های زیر مشغول شوید.
۱– گشت و گذار در کوچه باغ های روستا
قدم زدن در کوچه باغ های ازمیغان را از دست ندهید. این کوچه ها سرشار از زیبایی هستند و از گذشته ها با شما سخن می گویند. با قدم زدن در این کوچه ها می توانید زیبایی های بیشتری را در گوشه گوشه ی این روستا کشف کنید و لذت ببرید.
۲– کویر نوردی
قرار گیری ازمیغان در یک منطقه ی کویری به شما فرصت می دهد که در کنار زیبایی های روستا از دیدن جلوه های کویری و گشت و گذار در میان آن نیز بهره مند شوید پس در این سفر خود را برای کویرنوردی نیز آماده نمایید.
۳– عکاسی
در روستای ازمیغان جلوه های زیادی وجود دارند که می توانند به سوژه ای برای عکاسی و ثبت تصاویر منحصر به فرد تبدیل شوند. در این سفر دوربین خود را فراموش نکنید و از عکاسی در چنین فضای زیبایی، غرق در لذت شوید.
۴– آب بازی و ماساژ
تعجب نکنید، ازمیغان در دل کویر است اما می تواند فضای مناسبی را برای آب بازی و شنا و تجربه شیرجه به شما بدهد. اگر خواستید که خستگی پاهایتان در برود می توانید آنها را در آب بگذارید تا ماهیان کوچک به سراغتان بیایند و ماساژی لذتبخش را برایتان رقم بزنند.
اقتصاد روستا
مردم روستای ازمیغان به فعالیت های اقتصادی از قبیل کشاورزی، دامپروری، قالیبافی و پرورش مرغ بومی مشغول هستند و مهم ترین آنها کشاورزی می باشد که به سبب موقعیت خاص ازمیغان و وجود رودخانه های دائمی در آن میسر شده است. آب این رودخانه های دائمی بیشتر به مصرف کشاورزی و باغداری می رسد و تولید محصولات جالیزی، نخل و مرکبات و سایر میوه های هر فصل و برنج را ممکن می کند.
کشت برنج از اردیبهشت آغاز آغاز می شود و از اواخر خرداد نشاء به زمین اصلی کشاورزی منتقل می گردد. در نهایت محصول برنج از مهر برداشت می شود که درو کردن و شالی‌کوبی در این کشت و برداشت به شکل کاملا سنتی انجام می گیرد.
در ازمیغان حدود ۳۰ خانوار به کشت برنج اشتغال دارند و در مجموع ۱۵ هکتار زیر کشت برنج می‌رود که حدود ۹۰ تن شلتوک و حدود ۶۰ تن برنج را برای این خانواده ها به ارمغان می آورد. برنج چمپا نام برنج خوش‌طعم و خوش عطر ازمیغان است که بیشتر در خود روستا مصرف می شود و تنها مقداری از آن به شهر طبس ارسال می گردد.
احداث بند سنگی – ملاتی در بالادست روستا و احداث کانال های انتقال آب کشاورزی در پایین دست این بند باعث شده تا کشت محصول برنج در روستای ازمیغان طبس تداوم یابد و ساکنان آن کمتر با مشکلات ناشی از کم آبی مواجه شوند.
علاوه بر این مشاغل در سفر به این روستا با افرادی برخورد می کنید که محصولات محلی خود از جمله نوعی مارمالاد ترش مزه را به فروش می رسانند و از این طریق، کسب درآمد می کنند.
گیاهانی که در ازمیغان خواهید دید
روستای ازمیغان از نظر پوشش گیاهی یکی از منحصر به فردترین مناطق کویری است و در آن خرما، انگور، سیب، پرتقال، نارنگی، نارنج، خرمالو، آلو، زردآلو، شلیل، هلو، گلابی، به، گردو، بادام، خیار، خربزه، هندانه، طالبی، جو، گندم، برنج، انواع سبزیجات، کاج، اکالیپتوس، بیشه، لاله وحشی و گل محمدی یافت می شود.
امکانات روستا
راه دسترسی آسفالته، امکانات اقامتی، آب شرب، برق، تلفن و پوشش تلفن همراه از جمله امکاناتی هستند که می توانید در ازمیغان بر روی آنها حساب باز کنید.
آب و هوا
آب و هوا در ازمیغان دو روی گرم و خشک و گرم و مرطوب دارد و با سایر مناطق کویری ایران متفاوت است. از این روستا به عنوان یکی از ییلاقات منطقه یاد می شود و به سبب قرار گرفتن در کوهپایه، دارای آب و هوایی معتدل نسبت به سایر نقاط استان می باشد.
بهترین فصل سفر
ازمیغان در هر فصلی دیدنی های خاص خود را دارد و می تواند پذیرای شما باشد:
بهار : طبیعت ازمیغان در بهار بسیار دیدنی می شود و مسافران زیادی را سوی خود می کشاند.
تابستان: شالیزارهای ازمیغان در تابستان به دیدنی ترین حالت خود در می آیند و بسیار زیبا هستند.
پاییز و زمستان: آب و هوای کویر معتدل است و دمای هوا کمتر آزارتان می دهد پس علاوه بر بازدید از روستا، فرصت خوبی برای کویر نوردی خواهید داشت.
اقامت در روستای ازمیغان
در سفر به ازمیغان نگران اقامت خود نباشید. می توانید اقامتی روستایی را در این مکان تجربه نمایید و یا در شهرهای اطراف به سراغ هتل ها و مهمانسراها بروید. کمپینگ هم یکی دیگر از گزینه های شماست .
ملزومات سفر
در ازمیغان تابش آفتاب شدید است پس کلاه آفتابگیر، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب را در وسایل خود بگنجانید. کفش مناسب پیاده روی را نیز فراموش نکنید چرا که برای رسیدن به جاذبه ها باید از کنار شالیزارها گذر کنید و در امتداد رودخانه پیاده روی نمایید.
آدرس
استان خراسان جنوبی، ۴۰ کیلومتری شرق بخش مرکزی شهرستان طبس
راه دسترسی
برای رسیدن به ازمیغان باید راه طبس به مشهد را در پیش بگیرید و با توجه به تابلوهای راهنما خودتان را به روستا برسانید.
فاصله از مرکز استان و شهرهای اطراف
بیرجند:۳۱۳ کیلومتر
طبس: ۴۰ کیلومتر
توصیه ها:
در برخورد با افراد بومی به ارزش ها و سنت های آنها احترام بگذارید تا موجب رنجش آنها نشوید.
طبیعت روستای ازمیغان هدیه ای در دستان شماست که به نشل آینده هم تعلق دارد پس مراقب آن باشید.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
روستای تنگی سر، ماسوله ای ناشناخته در کردستان
به هرگوشه ی ایران عزیزمان که سر می زنیم، جاذبه هایی تماشایی انتظارمان را می کشند و با به نمایش گذاشتن زیبایی هایشان، خاطره ای خوش را برایمان رقم می زنند. روستاها نمونه ای از این جاذبه های دیدنی هستند که با تلفیق طبیعت، معماری، فرهنگ، سنت و هنر مجموعه ای اصیل را خلق کرده و به نمایش گذاشته اند. در این میان روستاهایی وجود دارند که ویژگی خاصی را در خود جای داده اند و چشم های بسیاری به آنها خیره شده است.با اصفهان تور همراه شوید در این سفر مجازی به این روستای زیبا:
معماری پلکانی، یکی از این ویژگی های منحصر به فرد است که در برخی روستاهای ایران دیده می شود و پیش از این تعدادی از آنهارا در لینک زیر به شما معرفی نمودیم:
روستاهای پلکانی ایران
در هر جا که ساکنان این کشور، سکونتگاه خود را در دامنه ی کوه و بر فراز آن برپا کرده اند، نشانه هایی از معماری پلکانی دیده می شود که در آن خانه ها بر دوش یک دیگر سوار می شوند و تا آسمان پیش می روند تا از زمین بیشترین استفاده را برای ساخت و ساز ببرند. حالا می خواهیم نمونه ای کمتر شناخته شده از این روستاها را به شما معرفی کنیم و سفری متفاوت را برایتان رقم بزنیم.
با هم راهی استان کردستان می شویم و در شهرستان سنندج به سراغ روستای تنگی سر می رویم…
چرا روستای تنگی سر؟
– روستای تنگی سر روستایی با معماری پلکانی است که بسیار دیدنی می باشد.
– این روستا، مقصدی کمتر شناخته شده است و می تواند سفر خوبی را برای شما به ارمغان بیاورد.
روستای تنگی سر | سکونتگاهی کهن
در گوشه ای از جغرافیای شهرستان سنندج، روستایی وجود دارد که با نام تنگی سر شناخته می شود و به دلیل ویژگی های طبیعی و تاریخ کهن، یکی از دوازده روستای ممتاز و هدف گردشگری در کردستان می باشد.
این روستا در قلب کوه های سر به فلک کشیده ی شاهو و در میان شهرستان های کامیاران و سنندج خودش را گنجانده و با مردمان مهربان و خونگرم از میهمانان مشتاقش، پذیرایی می کند.
درست است که هنوز مطالعات دقیقی درباره ی قدمت این روستا، صورت نگرفته است، اما مردمان این دیار، روستایشان را متعلق به هزاران سال قبل می دانند و معتقدند که شکل گیری این روستا از سکونت افراد در دل کوه ها آغاز شده و به اینجا رسیده است.
دیدنی های روستای تنگی سر
سفر به تنگی سر به معنای سفر به دنیایی متفاوت از دیدنی هاست که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم:
۱– معماری پلکانی
آنچه که به محض ورود به روستای تنگی سر، شما را مبهوت خودش می کند، نحوه استقرار خانه ها در آن است که از اصول معماری پلکانی پیروی می کند. در این نوع معماری، خانه ها بر روی هم ساخته می شوند و همچون یک مجتمع به هم پیوسته به نظر می رسند. در معاری پلکانی، به سبب کمبود زمین، بام خانه پایینی به عنوان حیاط خانه بالایی مورد استفاده قرار می گیرد و علاوه بر رفع نیازها، عاملی برای همبستگی میان ساکنان روستا نیز به شمار می رود.
شیب بسیار زیاد محل استقرار روستای تنگی سر و شکل گیری آن به صورت پلکانی باعث شده است تا افراد مجبور شوند تا برای رسیدن به منازل مسکونی انتهای روستا از تعداد زیادی پله عبور کنند.
وسعت این خانه ها کوچک است و شکلی مخروطی دارند. یکی از دلایل شکل گیری روستا به این صورت تراکم جمعیتی زیاد و وسعت باغات و مراتع می باشد که زمین کمی را برای ساخت و ساز باقی می گذارند.
۲– ساباط های کهن | کوچه های مسقف
آنچه که چهره ای متفاوت به این روستا بخشیده است، ساباط ها یا همان کوچه های سرپوشیده هستند که از دورانی کهن به جای مانده و گذر زمان را تا به امروز به تماشا نشسته اند.
۳– رودخانه خروشان
آبادی و آبادانی هر دیاری وابسته به آب است و تنگی سر حیاتش را مدیون خروش رودخانه ای می داند که از میانش گذر می کند. این روستا در مسیر چشمه های همیشه جاری قرار دارد که به رودخانه سیروان می پیوندند.کافیست در بالا دست روستا بایستی و به گذر آب نگاه کنی تا یکی از زیباترین مناظر را در پیش رویت ببینی.
۴– کوه های سر به فلک کشیده
روستای تنگی سر در آغوشی یک کوه آرمیده و با زیبایی هایش دلبری می کند اما این کوه یکی از فرزندان طبیعت کوهستانی این منطقه است و کوه های سر به فلک کشیده ی دیگری نیز وجود دارند که از چهار طرف روستای تنگی سر را احاطه کرده اند و به همین دلیل در این روستا بخش محدودی از آسمان مشخص است.
۵– طبیعت تماشایی
همه ی زیبایی ها مربوط به روستا و رودخانه و کوه نیست. در اینجا، طبیعت تصاویر تماشایی دیگری نیز دارد که با کمی گشت و گذار در اطراف روستا، می توانید آنها را کشف کنید و در دنیای متفاوت آنها غرق شوید.
خوش گذرانی در روستای تنگی سر
در روستای تنگی سر می توانید لحظات خوشی را برای خود خلق کنید و فعالیت های زیر را انجام دهید:
۱– گشت و گذار در روستا
به سیمای کلی روستا قانع نشوید و به درون آن قدم بگذارید تا بتوانید زیبایی های بیشتری را ببینید. با قدم زدن در قسمت های مختلف روستا، زندگی آنها را لمس کنید و با ذره ذره ی وجودتان آنها را بشناسید.
۲– عکاسی
لحظات ناب و صحنه های تماشایی در این روستا کم نیستند و هر یک می توانند بهانه ای برای ثبت یک تصویر دیدنی به شما بدهند. کافیست کمی بیشتر وقت بگذارید تا یادگاری های متفاوتی از این سفر به خانه ببرید.
۳– پیک نیک
در اطراف روستا مکان های مناسبی برای برپا کردن یک پیک نیک خانوادگی یا دوستانه وجود دارد که می توانید از آنها استفاده کنید و لحظات خوشی را در کنار همسفرانتان بگذرانید.
مردمان روستا | خونگرم حتی در سرمای جانفرسا
بر اساس سرشماری ها بیش از ۲۰۰۰ نفر در قالب ۵۰۰ خانوار در این روستا زندگی می کنند. شغل اکثریت مردمان تنگی سر کشاورزی و کشت محصولاتی چون توت و گردو و دامداری است که به دلیل صعب العبور بودن منطقه کشاورزی کردن دردسرهای خاص خودش را دارد. برخی هم دستی در هنر دارند و با ساختن صنایع دستی امرار معاش می کنند.
مردم در این روستا به زبان کردی سخن می گویند و پوشش هزار رنگ و کُردیشان حکایت از حفظ اصالتی دیرینه در میان آنها دارد.یکی از ویژگی های بارز در میان آنها، خونگرمی و مهمان نوازی است که حتی سرمای سخت زمستان در این منطقه هم حریفش نمی شود.
مراسم های سنتی همچون نوروز با شکوه هر چه تمام تر در میان مردم برگزار می شود و رقص محلی جزء جدانشدنی این مراسم هاست.
دلیل نامگذاری
تحقیقاتی درباره ی نام این روستا و ریشه ی آن انجام نشده است اما گفته های مردمان محلی حکایت از این دارد که به دلیل وجود دره های پست و کوه های سربه فلک کشیده که تنگه ای به شکل w را شکل داده اند، نام تنگی سر بر این روستا گذاشته شده است.
امکانات روستا
درست است که روستای تنگی سر روستایی ناشناخته است اما امکاناتی نیز در آن وجود دارد از جمله ی آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سه مسجد به نام های مسجد جامع، مسجد هژاره و مسجد حضرت محمد (ص)
مدرسه ابتدایی و راهنمایی
ساختمان دهیاری و کتابخانه
دفتر مخابرات و پست بانک
خانه بهداشت
شرکت نفت و گاز
زمین فوتبال، والیبال و پارک کودک
شبکه آب و برق
دریافت امواج تعدادی محدود از شبکه های تلویزیونی کشور
اقامت در روستای تنگی سر
در این سفر برای اقامت می توانید بر روی هتل ها، مهمانسراها و خانه های محلی شهرهای اطراف حساب باز کنید اما در روستا امکاناتی برای اقامت وجود ندارد. کمپینگ در طبیعت هم یکی از گزینه های شماست که برای آشنایی با آن می توانید مطالب زیر را مطالعه کنید:
آب و هوای روستای تنگی سر
به دلیل احاطه شدن روستای تنگی سر با کوه های سر به فلک کشیده و قرار گیری آن در یک منطقه کوهستانی، آب و هوایی سرد و کوهستانی را در آن شاهد هستیم.
بهترین فصل سفر
بهترین زمان سفر به تنگی سر اواسط بهار تا اواخر تابستان است.
بهار: در اوایل بهار ممکن است در اثر ذوب برف ها و بارندگی مشکلاتی در منطقه ایجاد شود اما از اواسط بهار می توان به راحتی به این روستا سفر کرد.
تابستان: در این فصل، این روستا با آب و هوایی معتدل به استقبالتان می آید و گرمای تابستان را از تنتان می شوید.
پاییز: بارندگی زیاد می تواند باعث بالا آمدن سطح آب رودخانه و مشکلاتی در مسیر عبور و مرور شود.
زمستان: سرمای سختی بر منطقه حاکم می شود و حتی برخی از روستاییان خانه های خود را ترک می گویند. ممکن است به علت بارش برف جاده منتهی به روستا بسته باشد. البته در اواخر اسفندماه برگزاری مراسم نوروز بهانه ای می شود تا گردشگران علیرغم سردی هوا باز هم به تنگی سر بروند.
محدوده و موقعیت جغرافیایی تنگی سر
روستای تنگی سر در دهستان گاورود قرار دارد و از جنوب به باغات روستای نیر، از شمال به باغات و مراتع روستا بیساران و از غرب به باغات و مرتع روستاهای شیان و محراب و از شرق به مراتع روستاهای گواز و سریز محدود می شود.
آدرس
استان کردستان، ۸۰ کیلومتری شهرستان سنندج، دهستان گاورود، روستای تنگی سر
راه دسترسی
برای رسیدن به روستای تنگی سر باید به سنندج بروید و راه خود را به سمت سه راه سو ادامه دهید که در ۶۸ کیلومتری این شهر قرار دارد. سپس راه روستای تنگی سر را پیش بگیرید.
دغدغه ها:
با وجود اینکه، روستای تنگی سر در فهرست روستاهای نمونه گردشگری استان کردستان وجود دارد اما هیچ اقدامی برای بهره برداری از ظرفیت گردشگری و معرفی آن صورت نگرفته است.
این در حالیست که ایجاد یک اقامتگاه در روستا و امکانات مناسب گردشگران می تواند درآمد خوبی را نصیب افراد محلی کند و اقتصاد آنها را بهبود بخشد.
توصیه :
به هنگام گشت و گذار در روستای تنگی سر به فرهنگ بومی احترام بگذارید و با رفتارهای نامناسب ساکنان را نرنجانید.
طبیعت این روستا بسیار تماشایی و ارزشمند است پس با زباله هایتان، چهره ی آن را مخدوش نکنید.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
پارک شورآب لرستان
پارک های جنگلی در همه شهرها همیشه یکی از مقاصد جذاب گردشگری هستند. لرستان با توجه به اب و هوای منحصر به فرد و متعادل آن دارای یک پارک جنگلی زیبا به نام شورآب است که در حال حاضر با توجه به ساماندهی آن جلوه زیباتری به خود گرفته است. با هم در ادامه اطلاعاتی درباره این پارک را بررسی می کنیم :
پارک جنگلی شورآب یکی از پارک های جنگلی اطراف شهر خرم‌آباد است. این پارک طبیعی در کیلومتر ۲۵ جاده خرم‌آباد به پلدختر واقع شده و دارای جاده دسترسی آسفالت، آلاچیق، و دیگر امکانات رفاهی است.
مناظر این پارک جنگلی در فصول مختلف زیبایی متفاوتی دارد. با کاشت و افزایش درخت در این منطقه وسعت آن در کل دامنه و ارتفاعات گسترده گردیده است.
پارک جنگلی شورآب به دلیل وجود درختان انبوه بلوط و آب هوای معتدل هر سال در فصل بهار گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند.چندی پیش طرحی مبنی بر دهکده پارک جنگلی شوراب توسط نمایندگان شهر خرم‌آباد در مجلس مطرح شد که هدف آن ساماندهی پارک و همچنین جذب هر چه بهتر گردشگران بود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
جاده اسالم به خلخال
طبیعت سرسبز اردبیل باعث شده است تا حتی جاده های بین شهری در این استان نیز جاذبه های طبیعی فوق العاده چشم نوازی را به وجود آورد. در این مطلب قصد داریم به معرفی جاده اسالم به خلخال یکی از زیباترین جاده های جنگلی ایران بپردازیم. با ما در اصفهان تور همراه باشید :
جاده اسالم به خلخال مسیری رویایی در شمال کشور است. این جاده با وجود اینکه تاکنون مورد توجه افراد زیادی قرار نگرفته، اما زیبایی نفس‌گیری دارد.
بر کسی پوشیده نیست که ایران جاذبههای گردشگری بسیاری دارد که طبیعت چهار فصل ایران نیز یکی از اصلی‌ترین دلایل این موضوع است. بسیاری از افراد در زمانهای تعطیل، شهرهای شمالی کشور را برای مسافرت انتخاب می‌کنند که منجر به بار ترافیکی سنگینی در مسیرهای منتهی به شمال کشور می‌شود. اما در بین تمام بخشهای پر ازدحام شمال، رویایی‌ترین جاده جنگلی ایران مورد توجه افراد زیادی قرار نگرفته و همین باعث شده است تا این مسیر همچنان رویایی باقی بماند و هر چه آرام‌تر به زندگی‌اش ادامه دهد. جاده اسالم به خلخال در بین مردم به رویایی‌ترین جاده جنگلی کشور شهرت دارد. این جاده‌ی ۷۰ کیلومتری از شهر اسالم در استان گیلان شروع و به شهر خلخال در جنوب استان اردبیل و بین استان آذربایجان شرقی و زنجان منتهی می‌شود.
به دلیل قرار گرفتن جاده اسالم به خلخال در منطقه شمالی کشور و استان گیلان و اردبیل، در اغلب فصول سال بارش باران در منطقه دیده می‌شود و به دلیل ارتفاع زیاد آن (در نزدیکی خلخال) دمای هوا نیز حتی در تابستان سرد است و باید لباس مناسب به همراه داشت. گردشگرانی هم که تصمیم دارند شب‌ها در این منطقه بمانند، باید لباس و تجهیزات کافی به همراه داشته باشند و البته در نزدیکی روستاها و بخشهای عشایری چادر بزنند.
بخشهای زیادی از این جاده را جنگل و درختان جنگلی به خود اختصاص می‌دهد و برخی رودخانه‌ها نیز در این مسیر وجود دارند که تماشای آنها خالی از لطف نیست.
اسالم بخشی از شهرستان تالش است که حدود ۱۰ هزار نفر جمعیت دارد. مردم شهرستان تالش به زبان تالشی و ترکی حرف می‌زنند و از محصولات آن می‌توان به گلیم، سفال، محصولات دامی، چوب و کاغذ اشاره کرد. در اطراف تالش نیز جاذبههای گردشگری دیگری وجود دارد که می‌توان به جنگل گیسوم و بخشهای تفریحی آن اشاره کرد. گردشگرانی که از خلخال به سمت اسالم حرکت می‌کنند، با کمی رانندگی از جاده زیبای گیسوم و جنگل و ساحل آن نیز دیدن خواهند کرد. گفتنی است که بخش‌هایی از فیلم حضرت سلیمان نیز در مناطقی از اسالم ساخته شده بود و شهر اورشلیم را تداعی می‌کرد.
شهرستان خلخال نیز به دلیل نزدیکی به استان گیلان طبیعت زیبایی دارد که در فصل تابستان هم هوای خنکی دارد و همین موضوع یکی از دلایل مسافرت گردشگران در این فصل به خلخال است. از جمله جاذبههای گردشگری خلخال می‌توان به تفرجگاه ازنو و پارک اللر باغی اشاره کرد. در زمستان برخی مسابقات ورزشی نیز در این منطقه انجام می‌شود. یکی دیگر از بخشهای تفریحی خلخال، آبگرم گیوی است که در نزدیکی این شهر واقع شده و بر خلاف بسیاری از آبگرم‌های ایران که مملو از جمعیت هستند، آبگرم گیوی می‌‌تواند مکانی آرامش‌بخش برای سفر‌هایتان باشد.
جاده اسالم به خلخال که در این مقاله قصد پرداختن به آن را داریم، از بخشهای مختلفی تشکیل شده است. اگر از شهر اسالم این مسیر را شروع کنید، ابتدا با جاده‌ای پوشیده از درختان جنگلی مواجه خواهید شد که مسیر بسیار پیچ در پیچ و البته زیبایی دارد. با دور شدن از شهر اسالم و حدود یک ساعت رانندگی، منظره اطراف به دشت‌های سرسبز تغییر پیدا می‌کند و دامنه دید زیادی خواهید داشت.
بهتر است که در سفرتان به این جاده، حتما باک ماشین را در اسالم یا خلخال پر کنید، زیرا در این مسیر ۷۰ کیلومتری پمپ بنزینی وجود ندارد. طبیعت این جاده بسیار بکر و زیبا است و اگر قصد گذر از این مسیر را دارید، بهتر است زمانی را برای استراحت و کنجکاوی در جنگل‌های آن اختصاص دهید. به دلیل وجود دریای خزر در نزدیکی این جاده، همیشه شاهد رطوبت و مه در جاده هستیم و البته همین موضوع نیز ظاهر بسیاری زیبایی به آن بخشیده است. در این میان روستاها و مناطق عشایرنشینی وجود دارند که بسیار زیبا هستند و حتما آرزو خواهید کرد که کاش جای آنها بودید و صبح‌ها در منطقه‌ای به این زیبایی چشم باز می‌کردید. کلبه‌های کوچک، کندو‌های عسل، دشت‌های گل و موارد این چنینی دلایلی هستند که باعث می‌شود سفر به این منطقه لذت‌بخش‌تر باشد. البته پیشنهاد می‌کنیم در زمستان بعد از پرس‌و‌جو وارد این جاده شوید، زیرا به دلیل سرمای فوق‌العاده هوا در این منطقه، احتمال بسته بودن راه به دلیل بارش برف وجود دارد. اما در کل پیشنهاد می‌شود که در فصل بهار، تابستان و پاییز به آن سفر کنید. هنگام رانندگی به این نکته توجه داشته باشید که جاده کاملا پیچ در پیچ با دره‌های عمیق است و بهتر است آرام رانندگی کنید.
در ماه‌های اردیبهشت و خرداد، در این مسیر گل‌های شقایق زیبایی می‌رویند که جلوه خاصی به مسیر می‌بخشند و این زیبایی با حضور مه دو چندان می‌شود. در این مسیر دریاچه زیبایی به نام دریاچه نئور وجود دارد و گردشگران در سفرشان می‌توانند به بازدید از آن نیز بپردازند.
تور‌هایی برای گردش در این مسیر وجود دارند که افراد می‌توانند از طریق آنها به این منطقه سفر می‌کنند. البته در برخی از این تور‌ها باید مقداری از مسیر را نیز کوهنوردی کنید. مسیر کوهنوردی، مسیری در کنار جاده آسفاله است که مسیری مال‌رو به حساب می‌آید و اغلب مورد استفاده ساکنان روستاهای اطراف قرار می‌گیرد. برخی افراد نیز کل مسیر را کوهنوردی می‌کنند که به این افراد پیشنهاد می‌شود از سمت خلخال این مسیر را شروع کنند و به اسالم بیایند، زیرا در این حالت از ارتفاع ۲۱۰۰ متری به ۳۳۰ متری می‌روند و این موضوع به نظر راحت‌تر از بالا رفتن از کوه است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آشنایی با شهرستان نایین
در این بخش از معرفی شهرستان های استان اصفهان به معرفی شهر گرم و کویری نایین که از قدمت تاریخی بسیار بالایی برخوردار است پرداخته ایم . از همراهی شما با اصفهان تور کمال تشکر را داریم .
تاریخچه منطقه و موقعیت
نایین از شهرهای ایران باستان و یکی از ولایتهای پنج گانه استان (کوره ) فارس پایتخت هخامنشیان بوده است .در زمان گسترش اسلام مردم نایین به این آیین گرویدند .در قرن پنجم هجری نایین مانند شهرهای استان اصفهان مورد توجه قرارگرفته و در حکومت سلطان محمد خدابنده (الجایتو) غازان خان آثار باارزشی همچون مسجد باباعبداله ، اما مزاده سلطان سید علی فمناره مسجد جامع نایین در این شهر ساخته شد در دوره صفویان شهر نایین رونق فراوانی یافت .در این دوره باروی شهر مرمت شد و بناهای جدیدی احداث گردید . در سال ۱۰۰۰ هـ . ق هنگامی که اصفهان به پایتختی ایران برگزیده شد نایین که زمانی تابع یزد بود در محدوده اداری اصفهان جای گرفت و در سال ۱۳۲۷ هـ .ش نایین رسماً شهرستان اعلام شد و بخشداری آن به فرمانداری تبدیل گشت از نایین مردان بزرگ ونامداری برخاسته که هر یک در علوم وفنون مختلف جایگاهی بلند یافته اند وازاین رهگذر نایین بخصوص درتاریخ یکصد ساله اخیر ایران،نقش بسیار زیادی داشته است واز این رو همواره برای این منطقه منزلتی بیش از یک شهرستان معمولی قائل بوده اند.چنانکه خاندان پیر نیا حتی در قانون اساسی پس از مشروطه این شهر را از شرط حد نساب نفوس برای برخورداری نماینده ای مستقل در مجلس شورای ملی معاف کرده بودند. یکی از فرزندان بزرگ این سرزمین دکتر حسین فاطمی است که در نهضت ملی شدن صنعت نفت تا آخرین نفس پایمردی کرد وجان وسر را در راه آزادی خواهی فدا کرد. دیگر شخصیت مشهور این دیار مرحوم آیت … میرزا حسین نایینی (آیت اله نایینی ) بزرگترین عالم شیعه و متفکر بزرگ اسلام می باشد.
موقعیت جغرافیائی
شهرستان نایین به عنوان یکی از مهمترین شهرستان های استان اصفهان از نظر غنای آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری طبیعی، انسان ساخت و صنایع دستی و آداب و رسوم ویژه منطقه قابلیت تبدیل شدن به یکی از قطب های گردشگری کشور به عنوان محور گردشگری شرق استان اصفهان را دارد .
شهرستان نایین درشرق استان اصفهان قرارداشته و وسعتی برابر ۸/۲۵۲۰۳ کیلو متر را دربرگرفته شهرستان نایین در شرق استان اصفهان قرارداشته و از دو بخش مرکزی و انارک تشکیل شده و دارای سه شهر نایین و انارک و بافران می باشد. شهر نایین با فاصله ۱۴۰ کیلومتری از شرق اصفهان قرارداشته و از غرب با شهرستان اصفهان ، از شمال با شهرستان اردستان ، از جنوب با استان یزد و از شرق با شهرستان خورو بیابانک هم مرز می باشد و از نظر غنای آثار تاریخی و خصوصاً جاذبه های گردشگری ویژگی ها و پتانسیلهای خاصی را به لحاظ تنوع آب وهوایی وجوی داراست چنانکه ازآب و هوایی کوهستانی تا کاملاً کویری به صورت متنوع را دارا بوده و این ویژگی جاذبه های گردشگری طبیعی متنوع از جمله مناظرطبیعی کوهستانی تا ماسه ها و ریگزارها و دریاچه های نمکی دارا بوده و این تنوع ، گردشگران متعددی را با علایق وسلایق متنوع درخود جا داده و یا قابلیت جذب گردشگران مختلف را دارد و این در صورت معرفی وتبلیغ جاذبه ها و ایجاد زیر ساختهای گردشگری ، جذب و هدایت سرمایه گذار امکان پذیر خواهد بود.
آثار و جاذبه های تاریخی و گردشگری
-۱ مسجد جامع -۲ خانه پیرنیا (موزه مردم شناسی کویر )-۳ بازار تاریخی نایین-۴ خانه فاطمی-۵ خانه تاریخی امامی -۶ نارین قلعه-۷قلعه محمدیه-۸ مسجد سرکوچه محمدیه -۹ مسجد جامه محمدیه-۱۰ مسجد جامع شهر بافران -۱۱ مسجد بابا عبداله -۱۲ مسجد شیخ مغربی -۱۳ مسجد خواجه خضر -۱۴آسیاب ریگاره محمدیه -۱۵ امام زاده سلطان سید علی -۱۶امام زاده سلطان موصلیه۱۷ – مصلی نایین -۱۸ مصلی عتیق نایین -۱۹ یخچال های قدیم محمدیه ، نایین و بافران -۲۰ کارگاه های عبابافی درمحمدیه -۲۱ کاروانسرای بلاباد -۲۲ کاروانسرای نیستانک -۲۳کاروانسرای نوگنبد -۲۴ کاروانسرای مشجری -۲۵ کاروانسرای عباس آباد -۲۶ رباط انارک -۲۷ قلعه شهداد -۲۸ قلعه رستم شهر بافران-۲۹قلعه مزرعه امام-۳۰قلعه های تاریخی بنوید -۳۱حمام تاریخی کلوان -۳۲حمام تاریخی نوآباد -۳۳حمام تاریخی پنجاهه -۳۴حمام تاریخی سکان -۳۵ حمام تاریخی امام رضا -۳۶ حصار تاریخی شهر نایین -۳۷ چهار طاقی نخلک -۳۸ چهار طاقی پاکوه -۳۹برج نوگنبد-۴۰ برج قیوم آباد-۴۱ برج سنگیج -۴۲ دروازه پنجاهه-۴۳ دروازه چهل دختران -۴۴ دروازه و برج کلوان -۴۵ بنای تاریخی نواقلی -۴۶حسینیه های تاریخی نایین-۴۷حسینیه مزرعه امام -۴۸ آب انبار های نایین -۴۹ آب انبار مزرعه امام -۵۰معادن تاریخی انارک و نخلک -۵۱ کویر ریگ جن-۵۲ نخلستان های منطقه -۵۳ منطقه گردشگری عباس آباد -۵۴منطقه گردشگری پاکوه
سوغات
زعفران ، پسته ، کتیرا ، دارو های گیاهی و لبنیات محلی
از صنایع دستی می توان به فرش دستباف ، عبا ، کرباس ، گلیم و خرما اشاره نمود.
آداب و رسوم
– از آداب مردم نائین سوگند یادکردن به نمک و تقدیس آن است.
– در هنگام تحویل سال خوان هفت سین دایر می کنند، به عدد هفت ستاره و سیاره و مناسبات بین آنها که این هفت سین به شرح زیر است . سیب ، سرکه ، سیر، سبزه، سنجد، سرمه و سمنو
– در روز اول عید مردم اعم از آشنا و غیرآشنا در کوچه و گذر به همدیگر تبریک گفته و بساط روبوسی و آشتی کنان برپامی کنند که این عمل باعث تداوم صلح و دوستی در بین مردم در طول سال می شود .
– پختن شیرینی محلی و کلوچه توسط زنان قبل از عید به عنوان تدارکات شب عید
– رنگ کردن تخم مرغ با رنگهای طبیعی
– مراسم سیزده بدر، که روز سیزدهم عید نوروز مردم از شهر به آغوش طبیعت پناه می برند.
– مراسم مذهبی، در روز عید فطر، عیدغدیر خم و عید قربان مردم به دیدن بزرگترها می روند و این روز را به هم تبریک گفته ، که نمونه ای از احترام و گرامیداشت بزرگان می باشد.
– همچنین درروز عید غدیرخم به دیدن سادات رفته و به عنوان چشم دیدنی و تبرک هدیه ای از آنان میگیرند.
– مراسم عزاداری سرور و سالار شهیدان حضرت امام حسین (ع) در شهرستان نائین بصورت سنتی و خاص منطقه برگزار می گردد و توانسته بعد از گذشت سالیان دراز همچنان اصالت تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کند شبیه مراسم جوش گرفتن و سنگ زنی.
– همچنین در روز تاسوعای حسینی هیأت عزاداری از حسینیه ها به حسینیه های دیگر و منازل متوفّی که درطول سال از دنیا رفته اند می روند و درآنجا به عزاداری می پردازند.
– از دیگر مراسم مذهبی می توان به مراسم فاتحه، سوم، ماه، چهلم و سال و روز عرفه اشاره کرد که هرکدام از مراسم برای اموات و بعد از فوت برگزارمی گردد و بادادن خیرات برای اموات در طول سال برای آنها طلب آمرزش و مغفرت می نمایند.
مسجد جامع نائین
اصل بنای تاریخی مسجد جامع نائین براساس متون تاریخی ازجمله مراه البلدان که درآن نوشته شده بنابه دستورعمرابن عبدالعزیزاموی ساخته شده وهمچنین نوع و طرح ساختمان ،نوع مصالح اولیه و … متعلق به قرون دوم تاچهارم هجری می باشد .
این بنای تاریخی از ویژگیها و شاخصه های بسیار مهمی برخوردار است ازجمله :
-۱ گچبریهای بسیار زیبای قسمت محراب شامل نقوش گیاهی و هندسی بسیار زیبا و خطوط کوفی مشجری که قسمت محراب وبالای محراب وسه ستون روبروی آنراشامل می گردد.
-۲ منبر بسیار زیبا و نفیس متعلق به اوایل قرن هشتم هجری باکتیبه ای به سال ۷۱۱ هجری که در آن از تکنیک منبت کاری و گره چینی «کام و زبانه »استفاده شده و تمامی قسمتهای آن با نقوش گیاهی و هندسی تزئین گردیده است .
-۳شبستان زیرزمینی یا سرداب با معماری کند و حفاری شده که از زیباییهای معماری مسجد محسوب گردیده و دارای ویژگیهایی ازجمله معماری کند ، استفاده از سنگهای شفاف مرمر جهت انتقال نور به داخل زیرزمین و گرم بودن آن در فصول سرد سال و خنک بودن آن در فصول گرم سال می توان نام برد .
-۴ سردر بسیار زیبای ترئینی مسجد که متعلق به قرن هشتم هجری است و تزئینات معماری بسیار زیادی دارد.
-۵ مناره مسجد که به صورت هشت ضلعی در قاعده و استوانه در قسمت تحتانی و فوقانی مناره با ارتفاع ۲۸ متر متعلق به قرن هشتم هجری
-۶ گنبد مسجد جامع که البته جزءمجموعه مسجد محسوب گردیده و به عنوان گنبد مقبره ای بزرگان و عرفای سلجوقی می باشد ساخته شده و متعلق به قرن هفتم هجری است .
-۷ ستونهای متنوع ومتعدد با اشکال مختلف که باستونهای شبستان شمالی بیش از صد ستون دارد.
-۸ طرح شبستانی مسجد که فاقد ایوان و گنبد می باشد. این بنای تاریخی به شماره۱۴۴به تاریخ۱۳۱۰/۱۰/۱۵ درفهرست آثارملی ایران به ثبت رسیده است.
بازار تاریخی نائین
مهمترین معبر اصلی و مرکز تجاری شهر نائین در قدیم بازار تاریخی نائین بوده که از وسط بافت تاریخی نائین می گذشته است .رودی بازار به عنوان یکی از دروازه های قدیم شهر بوده که به دروازه تاریخی چهل دختران معروف می باشد .بازار تاریخی نائین در طول دوره های مختلف تاریخی شکل و توسعه یافته و بنای اولیه آن متعلق به دوره ایلخانان و بیشترین رونق آن در زمان صفویه می باشد .طول بازارتاریخی نائین حدودا”۱۰۰۰ متر و عرض آن بین ۳ تا ۵ مترمتغیربوده و شامل۱۷۰باب مغازه می باشد.بازار تاریخی نائین دارای دو کاروانسرا و بارانداز بوده که کاروانسرای بزرگ آن درست پس از عبور از دروازه تاریخی چهل دختران در سمت راست بازار قرارداشته که در حال حاضر فقط سردر ورودی آن باقی مانده است.دروازه چهل دختران دارای دو برج بوده و چسبیده به حصار تاریخی شهر نائین می باشد که دورتادور حصار تاریخی شهر نائین را خندقی احاطه نموده و محل عبور از دروازه به وسیله پل متحرک میسر می شده و در بالای دروازه اتاقکی برج مانند بوده که در هنگام هجوم بیگانگان درب اصلی بسته و ازطریق تیرکشها و آتش دانها به دشمن حمله می نمودند.دروازه تاریخی چهل دختران و ورودی بازار دارای دودرب بزرگ می باشد .این بنای تاریخی به شماره ۱۵۶۴ به تاریخ ۵۶/۵/۲۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه تاریخی پیرنیا (موزه مردم شناسی کویر نایین)
خانه تاریخی پیرنیا به عنوان یکی از مهمترین مساکن سنتی شهر نائین الگوی مهم معماری و هنری خانه های تاریخی منطقه و کویر مرکزی ایران محسوب می گردد.
این خانه متعلق به دوران صفویه بوده و از اجزاء مختلفی از جمله ورودی، دالانهای متعدد، هشتی، غلامگردش، ایوان شاه نشین ، اتاق نشیمن، گودال باغچه، باغ و بخشهای مختلف دیگر تشکیل شده است .این بنا از مجموعه خانه های متعددی تشکیل می شده که هرکدام با کاربردی متفاوت و مخصوص ساخته شده است. ازجمله اندرونی ، بیرونی ، حیاط خلوت و … می باشد. این خانه به عنوان خانه حاکم نائین بوده و در ابتدا شخصی به نام قاضی نور الهدی در این خانه زندگی می کرده و در دوره قاجار به خاندان پیرنیا رسیده و شخصی به نام میرزا احمد خان پیرنیا حاکم نائین در این خانه زندگی می نموده است .مهمترین ویژگی هنری خانه تاریخی پیرنیا وجود نقاشیهای دیواری و گچبریهای بسیار زیبای آن که در ایوان شاه نشین ، اتاق تشریفات و اتاق مخصوص حاکم بوده می توان یاد نمود .این گچبریها در قسمت فوقانی بخشهای ذکر شده را شامل گردیده که در آن کتیبه هائی با اشعار مختلف عظمت معماری و هنر را نشان می دهد.این گچبریها شامل قابهای متعددی بوده و داستانهای هفت پیکر نظامی شامل: داستانهای خسرو و شیرین ، یوسف و زلیخا ، صحنه های شکارگاه ، داستانهای عاشقانه و خیالی را به نمایش گذاشته است .ترکیب تزئینات معماری و گچبریها و نقاشیها، زیبائی زایدالوصفی را به تصویر کشیده است .از دیگر تزئینات این بنا می توان به تزئینات معماری کاربندی ها ، یزدی بندی ها ،رسمی بندی ها اشاره نمود.درنقاشیهای موجود درقسمتهای مختلف این بنا نقوش گیاهی، هندسی ، گل و مرغ ، اژدها و حیوانات مختلف زیبائی آن را دو چندان نموده است .یکی از بخشهای مهم این بنا ، وجود فضای گودال باغچه در مرکز حیاط بوده که به عنوان تابستان نشین خانه و به جهت دسترسی به آب قنات حفر گردیده است .این خانه در سال ۱۳۴۹ توسط وزارت فرهنگ و هنر خریداری و پس از انجام مرمتهای مورد نیاز بنا در سال اسفند ۱۳۷۳ به موزه مردم شناسی کویر نائین تبدیل گردید.
موزه مردم شناسی کویر نایین
موزه مردم شناسی کویر نایین در خانه تاریخی پیر نیا واقع شده است که درآن بازدید کنندگان از طریق اشیاء ، لوازم ، وسایلی که در جای جای فضاهای خانه ، ویترینها قرارگرفته با فرهنگ مردمان کویر و حاشیه کویر آشنا می گردند و شامل نمایش زندگی کویری، وسایل کشاورزی، ادوات و وسایل نظامی، پوشاک، صنایع و حِرَف دستی و هنرهای سنتی ، آداب و رسوم و اعتقادات مردمان بومی منطقه آشنا می شوند.
خانه تاریخی فاطمی
بنای تاریخی خانه فاطمی در محله نوآباد و جنب بازار تاریخی شهر نائین واقع گردیده است این بنا به عنوان یکی از مهمترین مساکن سنتی شهرستان نائین محسوب گشته و در حال حاضر در مالکیت اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان نائین در حال مرمت می باشد .این بنای تاریخی متعلق به خاندان فاطمی ها در نائین بوده و ساخت آن مربوط به دوره قاجار و کمی قبل از آن می باشد این بنا از بخشهای مختلفی که هرکدام کاربرد مخصوصی داشته ساخته شده است که می توان به بخشهای اندرونی، بیرونی، محل نگهداری احشام و اسطبل یاد نموده که هرکدام از آنها از فضاهای متعددمعماری دیگر از جمله اتاقهای متعدد، دالانها،بهارخوابها، مطبخ، حمام، اتاق مخصوص پذیرایی، اتاق مخصوص استراحت میهمانان ، محل نگهداری غلات و حبوبات ، سردابها و … تشکیل شده است .مهمترین ویژگی هنری وتزئینی این بنامی توان به گچبریهای بسیارزیبای نقوش گیاهی وگل و بوته های موجوددراتاق ارسی وتزئینات مختلف معماری دیگرازجمله رسمی بندیها ، کاربندیها ، مقرنس کاری و… که در بخشهای مختلف این خانه قراردارد می توان نام برد .یکی دیگر از ویژگیهای هنری – ترئینی این خانه وجود دربها و پنجره های مشبک بسیارزیبا که در آن ازتکنیکهای مختلف کار باچوب مثل گره چینی و کام و زبانه و استفاده از شیشه های الوان که بسیار زیبا و جذاب می باشد می توان نام برد .بنای تاریخی خانه فاطمی به شماره ۴۷۰۲ مورخ ۸۰/۱۰/۱۱ درفهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .
نارین قلعه «نارنج قلعه »
بنای تاریخی نارین قلعه به عنوان قدیمی ترین بنای شناخته شده در بافت تاریخی شهر نائین متعلق به دوره پارتیان قبل از اسلام می باشد . این بنای تاریخی درست در مرکز بافت تاریخی شهر نائین بوده که به عنوان دژ یا کهندژ در دوره های بعدی شهر در اطراف آن توسعه و گسترش یافته است. اصطخری ازاین بنای تاریخی بازدید و در کتاب خود از آن یاد نموده و اطراف آن را سه هزار گام ذکر نموده است .دور تا دور قلعه را در قدیم خندقی احاطه نموده که از پایین ترین قسمت خندق تا بالاترین قسمت بنا در قدیم ۵۰ متر ارتفاع داشته است. بنای مذکور به صورت چند ضلعی بوده که چندین برج در گوشه اضلاع آن قرار دارد. مصالح اصلی این بنا خشت بوده که از خشتهای خام با ابعاد ۴۳×۴۳ تا ابعاد ۲۲× ۲۲ را شامل می شود و این دوره های مختلف ساخت و توسعه این بنا را نشان می دهد. چنانکه معروف است که حتی تا دوره قاجار نیز از این بنا استفاده می شده است .بنای تاریخی نارین قلعه به شماره ۴۱۷۷ مورخ ۶۵/۸/۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .
مسجد تاریخی باباعبدالله
بنای تاریخی مسجد باباعبد الله در ابتدا به صورت گنبد مقبره ای دوره ایلخانی بوده و سپس مسجد در کنار آن توسعه یافته است .این بنای تاریخی به صورت مسجد دو ایوانه بوده که پس از عبور از ورودی اصلی به صورت غیر مستقیم به سمت چپ و راست به داخل صحن یا حیاط وارد گردیده و در قسمت سمت چپ حیاط به صورت طاقنما بوده و در سمت راست آن پشت طاقنماها شبستانی قراردارد که به عنوان شبستان زمستانه استفاده می شده است .مسجد باباعبدالله در اواخر قرن هفتم و یا اوایل قرن هشتم هجری ساخته شده است .که کتیبه ای متعلق به سال ۷۰۰ هجری در آن وجود دارد . این مسجد در کوچه ای که به فاصله اندکی از راسته بازار متصل می شود جای گرفته است .همان طور که ذکر شد مسجد دارای یک گنبدخانه ای مرتفع و عظیم است که در انتهای جبهه قبله قراردارد .در این گنبد خانه تعدادی قبور متعلق به بزرگان و عرفای زمان ایلخانان وجود دارد .که برروی قبور با گچبریها و آیات قرآنی نقر شده است . درسه کنج های ایجاد شده در گوشه های گنبد تزئینات معماری به صورت مقرنس دیده می شود . در قسمت بالای محراب داخل گنبد نیز نقوش هندسی و گیاهی توأم ، با کتیبه های قرآنی دیده می شود .در قسمت صحن یا حیاط نیز شبستانی زیرزمینی ساخته شده که بوسیله سنگهایی نور شبستان زیرزمین را تأمین می نماید. این بنای تاریخی به شماره ۲۰۴ به تاریخ ۱۳۱۳/۴/۳۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
حسینیه های نائین
شهر نائین دارای هفت حسینیه در بافت قدیم خود می باشد. این حسینیه ها اکثراً متعلق به دوره قاجار و بعضاً متعلق به دوره صفوی می باشد. این حسینیه ها عبارتند از :
۱ – باب المسجد۲ – نوآباد ۳ – کلوان ۴ – سرای نو۵ – کوی سنگ ۶ – چهل دختران ۷ – پنجاهه. به تبع این حسینیه ها بافت قدیم نائین دارای هفت محله به همین نامها می باشد. مرکز این محله ها همین حسینیه ها و میدانچه آن محسوب می شده است .
در واقع این محله ها و تعلق به آنها یک مرز فرهنگی بین مردم محسوب می شده و هر شخص به محله خود افتخار می کرده است . در ایام سوگواری های مذهبی هنوز هم به مانند قدیم هر محله و هر حسینیه برای خود هیأتی جداگانه دارد و مراسم ویژه ای برای خود برگزار می کند.
آب انبارهای نائین
شهر نائین از قدیم الایام شهر خشک و کویری محسوب می شده است. بنابراین از زمانهای قدیم تا به امروز نیز حتی آب انبارها وظیفه تأمین آب شرب مردم را خصوصاً در فصول گرم و کم آب سال به عهده داشته اند. در کل شهرستان نائین تعداد تقریباً ۲۰۰ آب انبار وجود دارد. در زمانهای قدیم نحوه آب گیری این آب انبارها به این صورت بود که از کوهستانهای اطراف نائین جویهای آبی به طول گاهاً ۴۰ کیلومتر حفر می گشته و این کانالها آب شیرین حاصل از ذوب برفها را در فصل بهار به سمت مخزن این آب انبارها هدایت می کرده است و مخزن را پر می نموده است. سپس املاح و گل ولای این آب در مخزن ته نشین می شده و مردم در طول سال از این آب برای شرب استفاده می نموده اند. امروزه مخزن این آب انبارها در فصل زمستان بوسیله تانکر و یا آب لوله کشی شهر پر و برای استفاده در تابستان آماده می شوند. بزرگترین آب انبار شهر نائین از نظر حجم آب انبار معصوم خانی می باشد.
آسیاب ریگاره
آسیاب آبی ریگاره در محمدیه شهر نائین که به عنوان یکی از شاهکارهای معماری و هنری شهرستان نائین محسوب می گردد .این آسیاب با تکنیک و روش کند و با وسعت بسیار زیاد به طول حداقل ۱۵۰ متر و عمق ۳۰ متر در دل خاک حفر شده و ایجاد گردیده است .سنگهای بزرگ این آسیاب بوسیله آب قنات بسیار قدیمی کیخسرو که در عمق ۱۸ متری در زیر زمین به طرف تنوره آسیاب هدایت و با فشار زیاد برروی چرخ های آسیاب فرو می ریخته به حرکت در می آمده است .ورودی اصلی آسیاب در عمق سه متری ایجاد و در زیر زمین پس از عبور از دالانی بزرگ به طول ۶۰ مترو با شیب بسیار تند به مرکز اصلی و محل اصلی آسیاب متصل می شود .این دالان با ارتفاع متغیر ۲ تا ۴ متر و با شیب بسیار تند و به صورت عجیبی حفر شده است .در محوطه اصلی آسیاب در عمق ۲۵ متری به فضاهای متعدد از جمله اتاقها و محل اسطبل و محل قرارگرفتن سنگهای آسیاب و تنوره برخورد می نمائیم .دراین قسمت سکوهائی جهت قراردادن کیسه های گندم و آرد تعبیه شده و بوسیله احشام از جمله اسب و الاغ و حتی شتر بارها و گندمها حمل می شده است.براساس گفته های اجدادی محل ، این آسیاب در زمان کیخسرو و بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت ساخته شده است چنانکه چندین ضرب المثل بسیار قدیمی به این آسیاب منسوب می باشد.
معرفی مسجد سرکوچه محمدیه
این بنای تاریخی در محله محمدیه یکی از محلات قدیم شهر نائین واقع شده است. مسجد سرکوچه محمدیه متعلق به قرون اولیه هجری بوده که بیش از یک هزارسال قدمت دارد و از نظر شکل و پلان کاملا با مساجد دیگر متفاوت بوده و این یکی از ویژگیهای مهم بنای مذکور می باشد. این بنا فاقد صحن یا حیاط بوده، پلان آن به صورت مستطیل شکل یا گنبدی در مرکز ساخته شده است. از ویژگیهای مهم بنای تاریخی مسجد سرکوچه محمدیه کتیبه های کوفی متعدد در قسمت فوقانی دیوارها و گنبد مسجد بوده که کل کتیبه های آن بارنگ لاجوردی روی گچ و باخط کوفی ترسیم شده که قسمت ساقه گنبد کوچک آن آیه ۱۸ سوره توبه ترسیم شده است. در قسمتی ازمسجد نام عشره مبشره به اضافه بسم الله الرحمن الرحیم نمایان است. روبروی محراب تاریخ کتیبه ها به خط عربی به سال ۴۶۹ هـ .ق دیده می شود. این بنا درفهرست آثار ملی به شماره به ثبت رسیده است.
مسجد جامع تاریخی محمدیه
مسجد جامع تاریخی محمدیه در محله محمدیه شهر نائین در میدان بالای این محل متعلق به قرون چهارم ویا پنجم هجری است .این مسجدبه صورت دوایوانه بوده با صحن یا حیاط در مرکز و رواقها دراطراف ساخته شده است.در قسمت جبهه قبله رواق به صورت عمیق بوده و گنبدی کوچک آجری بر بالای محراب ساخته شده است . در دوسمت اضلاع شمال و جنوب حیاط، رواقها به صورت دواشکوبه ساخته شده که احتمالا از قسمتهای بالا جهت استفاده برای خانمها ساخته شده است.در سمت چپ و درست روبروی ورودی اصلی به صحن راه پله ای قرارداشته که پس از عبور از آن به پایاب قناتی که جهت وضوخانه ساخته شده می رسیم که هنوز پایاب مذکور و قنات آن فعال و مورد استفاده می باشد. در سمت چپ راهرو اصلی به داخل مسجد ، شبستانی زمستانه که احتمالا” در دوره های بعدی الحاق گردیده ساخته شده و قسمت بالای آن نیز به عنوان مهتابی جهت استفاده در فصول مختلف سال استفاده می شده است.سردابی زیرزمینی نیز در زیر صحن یا حیاط مسجد وجود داشته که ورودی آن در راهرو اصلی مسجد قراردارد .
این زیرزمین به صورت هشت ضلعی و با نماکاری بسیار زیبا ی آجری ساخته شده است و در وسط سنگ مرمر جهت تأمین نور سرداب تهیه شده است .تزئینات مسجد شامل مقرنس های ایوان روبروی جبهه محراب می باشد .
کارگاههای عبابافی محمدیه
همانگونه که استحضار دارید عبای نائین از لحاظ مرغوبیت و ظرافت به شهرت جهانی رسیده است. این صنعت دستی و سنتی نائین در محیطی کاملاً سنتی نیز تولید می شود . کارگاههای عبابافی محمدیه مجموعه ای از تقریباً ۱۵ کارگاه سنتی است.البته در قدیم تعداد این کارگاهها بسیار بیشتر بوده است. همه این کارگاهها با تکنیک کند در دل زمین حفر گردیده است و بیش از چند سال مولد بهترین عبای جهان بوده و هستند.
یخچال های تاریخی
مهمترین منبع نگهداری یخ در مناطق کویری بنا های کهنسال یخچال بوده که از مهمترین شاخصه های پیشینه معماری در نایین می باشد یخچال ها معمولاً بیرون از شهر و در مسیر آب به صورت منبعی حفر شده و گنبدی مخروطی شکل بر بالای آن ساخته و محل نگهداری یخ برای فصول گرم سال می باشد.
یخچال ها به طور کلی متشکل از سه قسمت می باشند : دیوار طویل سایه انداز ، حوضچه های تولید یخ ، مخزن تهیه یخ و گودال یخو اما مصالح به کار رفته در این بنا بیشتر خشت خام ، گل ، اندود کاه گل است چرا که علاوه بر اینکه مقاومترین مواد و مصالح ساختمان کویری هستند همچنین بهترین عایق گرما از بیرون به درون و سرما از درون به بیرون می باشند و همچنین اندود کاه گل عایق خوبی برای جلوگیری از نفوذ رطوبت حاصل از برف و باران به حساب می آید.
مسجد جامع بافران
مسجد بافران در روستای بافران از توابع نائین واقع گردیده است .روستای بافران در پنج کیلومتری جنوب شرق نائین قراردارد .بنای اصلی مسجد براساس شواهد موجود احتمالا مربوط به قرن چهارم تا ششم هـ .ق می باشد . مناره مدور خشتی آن در دوران سلجوقی بنا شده است .تنها تاریخ موجود در بنا متعلق به سال ۹۲۶ هـ .ق است .این مسجد تقریباً مرکزیت بافت قدیم روستا و براساس الگوی مساجد چهارایوانی بنا گردیده است .و در دو ضلع شمال و غرب آن دو ساباط که نقش پشتبند بنا را بر عهده دارد این بنا شامل فضاهائی همچون صحن – شبستان و رواق می باشد سرداب یا زیرزمین مسجد و تک مناره خشتی از ویژگیهای این بنای تاریخی محسوب می گردد و در سالهای گذشته توسط میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان مورد مرمت واقع گردیده و هم اکنون نیز توسط مأمورین حفاظت این سازمان و اهالی روستاحفظ و نگهداری می گردد.
کاروانسرای نیستانک
بنای تاریخی کاروانسرای نیستانک در روستای نیستانک در ۳۰ کیلومتری جاده نائین به اردستان قرار دارد . این بنای تاریخی به عنوان یکی از زیباترین کاروانسراهای دوره قاجار محسوب می گردد و ساخت آن به صورت چهارضلعی از بیرون و به صورت هشت ضلعی در حیاط می باشد. ورودی اصلی بنا در قسمت جنوبی قرار داشته که پس از عبور از دری بزرگ به راهروی که به صورت گنبدی پوشیده شده است می رسیم. گنبد راهرو با تزئینات آجری نمای زیبائی یافته است .بنای تاریخی کاروانسرای نیستانک به صورت چهارایوانی بوده و گوشه حیاط ورودی هائی جهت رسیدن به فضاهای مخصوص استراحت مسافران و اسطبل احشام دیده می شود . که به صورت حجره – حجره بوده و در داخل هر حجره بخاری دیواری دیده می شود. در یک قسمت از این بنا در دو سمت ورودی اصلی و محوطه ای اختصاصی جهت بزرگان و حاکمان تعبیه شده است که کاملا خصوصی بوده و دارای چندین اتاق و بادگیر بوده و از بخشهای تابستانی و زمستانی ساخته شده است . نمای دیوارهای صحن نیز با آجر، نماکاری شده و جرزهای آن در پائین به صورت نیم دایره و در بالا به صورت صاف دیده می شود .
موزه مردم شناسی کویر انارک
یکی از موزه های شهرستان نایین موزه مردم شناسی انارک می باشداین موزه توسط مردم انارک و فعالان میراث فرهنگی این بخش و با همکاری اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در سال ۱۳۸۴ تأسیس گردید . این موزه معرف فرهنگ بومی منطقه ، صنایع دستی ، حرف قدیمی ، آداب و سنن و رسومات این خطه ، معادن و فعالیت های مربوط به آن می باشد . اشیاء موزه در چند قسمت دسته بندی شده است که مهمترین آنها عبارت است از -۱قسمت ریسندگی و بافندگی -۲ قسمت معدن کاری -۳ قسمت سنگ واره -۵ قسمت شتر داری -۶ قسمت ارتباطات اجتماعی -۷ قسمت حشرات و گیاهان -۸ قسمت آثار مکتوب -۹ قسمت تصاویر -۱۰ قسمت کشاورزی -۱۱ قسمت البسه محل فعلی موزه انارک مکانی است به نام حمام انارک که توسط شهرداری بازسازی شده و در میدان سراب قرارگرفته است .
بافت تاریخی انارک
شهر انارک یکی از شهرهائی است که دارای یکی از مهمترین بافت های تاریخی کشور می باشد، بافت تاریخی شهر انارک در قدیم دارای برج و بارو و حصار و دروازه بوده که در حال حاضر تعدادی از آن باقی مانده است.بافت تاریخی انارک یکی از زیباترین بافتهای تاریخی منطقه محسوب گشته که از تنوع فضائی و معماری سنتی خاص برخوردار می باشد.در دوره های صفوی و قاجار این بافت دارای رونق بسیار خوبی بوده و با توجه به حمله های متعدد بیگانگان به این شهر مردم شهر نیز تاسیسات و تجهیزاتی جهت دفاع از شهر ساخته و تعبیه نموده اند.از جمله تاسیسات، وجود چهار برج در چهار قسمت از تپه های اطراف وداخل شهر و حصار معروف به حصار شاهی که دور تا دور شهر تاریخی انارک را در برگرفته می باشد چهار برج موجود در بافت تاریخی شهر انارک در چهار قسمت به صورت جداگانه بوده که هر کدام محوطه ای از اطراف شهر را زیر نظر داشته است.مهمترین برج شهر انارک که در حال حاضر بلندترین و بزرگترین برج محسوب می گردد معروف به برج کوه سراب یا برج سفید بوده که بر روی بزرگترین تپه شهر واقع شده و دقیقا قدیمی ترین بافت تاریخی انارک نیز دور تا دور برج و بر روی تپه واقع شده است. این برج از سنگ و ملات گل و آهک ساخته شده و به صورت مدور می باشد، این بنا دارای سه طبقه بوده و از بالای آن تقریبا اکثر مناطق و محوطه های اطراف شهر قابل رویت بوده و مشرف می باشد. برجهای دیگر بافت تاریخی انارک در بخشهای مختلف بوده که می توان به برج حاج عبدا…، برج پیرمردان و برج حصار شاهی اشاره نمود.
کاروانسرای انارک
این کاروانسرا در ابتدای خیابان فرهنگ روبروی برج حاج عبد الرحیم به زمینی به درازای ۴۸ متر و پهنای ۳۶ متر بنا گردیده است رباط به همت حاج محمد علی حاج حیدر متجاوز از یک قرن پیش ساخته شده است که سال ساخت این رباط ۱۳۰۱ اعلام گردیده روی ستون سمت راست در ورودی رباط بر سنگ مرمرینی به ابعاد ۴۰×۸۰ سانتیمتر اشعار و عباراتی در این خصوص نوشته شده است و در حال حاضر کاروانسرای انارک به مجموعه اقامتی پذیرایی سنتی تبدیل شده است.
ریگ جن
در مجاورت منطقه ویژه عباس آباد و چوپانان وجود کویر بسیار زیبای ریگ جن که یکی از بزرگترین شنزارها و کویرهای ایران محسوب می گردد . ریگ جن از شرق شهرستان نایین شمال روستای چوپانان شروع شده و در شمال روستای علم – نخلک ادامه یافته و انتهای آن به ریگزارهای روان و تپه های ماسه ای که دارای تنوع در طرح و حجم بوده چنانکه تپه های ماسه ای به ارتفاع سی متر نیز وجود دارد چشم اندازهایی بسیار زیبا و متنوع را به نمایش می گذارد .حرکت مداوم تپه های شنی از شمال شرق به جنوب غرب ، سبب به وجود آمدن برآمدگی های تودر تویی می شود که تا چشم کار می کند ادامه داشته و با غروب خورشید و پایین آمدن دما زوزه هایی را که ناشی از سرد شدن هوا و استحکاک ماسه ها به گوش می رسد.بخش وسیعی از این ریگزارها را درختچه های تاغ و اسکمبیل پر نموده که آن نیز چشم اندازی زیبا را به نمایش می گذارد .وجود جانورانی چون روباه ، شغال وگربه شنی که مختص منطقه بوده ، نیز می توان از ویژگیهای منطقه نام برد.از ویژگیهای ریگ جن می توان به وجود گردابهایی اشاره نمود که هر انسانی را به حیرت وا می دارد با توجه به سختی زمین در این منطقه هنگامی که آب باران در یک محل جمع می گردد و امکان نفوذ به داخل زمین را نداشته و ناگهان در یک منطقه منفذی در زمین پیدا شده و این منشأ ایجاد گردابهایی شده که بسیار دیدنی و جذاب می باشد .
ازویژگی های مهم دیگر ریگزارجن وجود نیزارهای متعددوبسیارزیباهمراه با وجود پرندگان زیبایی همچون هوبره و زاغ بورمی باشد.از محلهای موجود دیگر در این ریگزار جن وجود نیزارها و رودخانه های نمکی است که آن نیز زیبایی خاصی را به نمایش می گذارد.از چشم اندازهای بسیار زیبای این محل ، وجود گنبدهای نمکی متنوع ، با اشکال مختلف می توان نام برد که آن نیز به عنوان یک پتانسیل گردشگری برای جذب گردشگران می توان اشاره نمود .
چوپانان
بیش از یکصد سال از تأسیس این آبادی که در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری انارک واقع شده است به دست جمعی از انارکیهای هم دل و هم زبان می گذرد نام این آبادی از چاه معروف به چوپانان ها گرفته شده که احتمالاً مادر چاه قنات را از آن آغاز کرده اند از بانیان این روستا می توان حاج محمد علی فرزند رمضان را نام برد که در سفری که به شاهرود می رفته در تپه های شمال چوپانان به استراحت پرداخته و فکر تأسیس این روستا را در ذهن خود می پروراند.
بافت تاریخی چوپانان کاملاً ارگانیک و به صورت منظم با استفاده از منابع سنتی بوده و دارای خیابان و کوچه هایی که عمود بر هم می باشند ساخته شده و تقریباً نمای بناهای موجود در این روستا دارای بادگیر بوده که این مزیت زیبایی بسیار خاصی را در دل کویر به نمایش می گذارد .از بناهای جالب در این روستا وجود ریگ برگردانهایی است که در ابتدا هر فرد مطمئناً به اشتباه به یاد برج و باروی و حصار شهر می اندازد. در حالی که کارکرد آن جلوگیری از ماسه های روان و شنزارهایی است که به داخل شهر هجوم می آورند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
هر آنچه که از گلپایگان نمی دانید!
خیلی‌ها نمی‌دانند کجاست، اما کسی نیست که نامش را نشنیده باشد، هر جا اسم ماست و کباب بیاید نام «گلپایگان» هم پیدا می‌شود. شمال ، جنوب یا شرق و غرب ایران هم ندارد، در تمام شهرها و جاده‌های ایران که سفر کنید . اصفهان تور در این مقاله به معرفی این شهر پرداخته است .
خیلی‌ها نمی‌دانند کجاست، اما کسی نیست که نامش را نشنیده باشد، هر جا اسم ماست و کباب بیاید نام «گلپایگان» هم پیدا می‌شود. شمال، جنوب یا شرق و غرب ایران هم ندارد، در تمام شهرها و جاده‌های ایران که سفر کنید، حتما نام گلپایگان را پشت شیشه کباب‌خانه‌ها می‌بینید. این را هم بدانید که سفر به گلپایگان فقط برای خوردنی‌هایش نیست؛ بلکه جاذبههای طبیعی، تاریخی و گردشگری این شهر آنقدر زیاد است که می‌توانید یک سفر سه تا چهار روزه به آن ترتیب دهید. در هوای گرم تابستان، گلپایگان پناهگاه خوبی است؛ چون از پایتخت و خیلی شهرهای دیگر خنک‌تر است و می‌توان از شلوغی کلان شهرها به این شهر آرام و خوش آب و هوا پناه برد.
از چه راهی برویم؟
اگر خودرو شخصی داشته باشید، از پایتخت پنج ساعت راه دارید تا به گلپایگان برسید و گرنه از ترمینال‌های اتوبوس شرق و جنوب تهران می‌توانید بلیت یک اتوبوس ولوو که صندلی‌های راحت دارد، بخرید و ۶ ساعت در اتوبوس بنشینید تا به گلپایگان برسید. گلپایگان در استان اصفهان قرار دارد و به دو شهر خمین و خوانسار بسیار نزدیک است. مسیر، اینگونه است که از جنوب تهران خارج می‌شوید و پس از گذر از اتوبان تهران ـ قم، به سمت اصفهان می‌روید، اما پیش از آنکه به اصفهان نزدیک شوید، یک راه ویژه برای گلپایگان وجود دارد که در سمت غرب جاده است. گلپایگان خط راه آهن یا فرودگاه ندارد، بنابراین تنها راه رسیدن به این شهر زیبا از طریق اتوموبیل شخصی یا اتوبوس است،
کجا اقامت کنیم؟
اول باید فکری به حال اقامت‌تان کنید تا به محض ورود، چمدان‌ها را در اتاق‌تان بگذارید و با یک کوله‌پشتی جمع‌وجور، آماده گشتن در شهر شوید. از میان مکان‌های اقامتی موجود، اگر می‌خواهید به مرکز شهر نزدیک باشید، باید هتل جهانگردی را امتحان کنید که تقریبا یک هتل قدیمی است اما امکانات خوبی دارد؛ به علاوه موقعیتش برای نزدیک بودن به جاذبه‌ها مناسب است. هزینه یک شب اقامت در اتاق دو تخته به همراه صبحانه در این هتل ۴۰ هزار تومان است. اما اگر بخواهید فضایی جذاب‌تر از یک هتل را تجربه کنید و حس خوابیدن با رویاهای تاریخی را داشته باشید، باید سری به «ارگ تاریخی گوگد» (تصویر بالا) بزنید. این مکان که یکی از جاذبههای تاریخی شهر است در کنار امکاناتی مانند چایخانه و کافی‌شاپ، یک هتل است و امکانات خوبی را هم ارائه می‌کند. البته این را هم بدانید که هزینه اقامت در ارگ اندکی از هزینه هتل گران‌تر است. ارگ، تقریبا یک ربع تا ۲۰ دقیقه از شهر فاصله دارد. به هر حال یکی از این اقامتگاه‌های پیشنهادی را انتخاب کنید، چمدان‌ها را بگذارید، اندکی استراحت کنید و با ما به دیدن جاذبههای این شهر تاریخی بیایید.
مردم‌شناسی؛ لهجه گلپایگانی!
به هر شهری که سفر می‌کنید، خوب است اطلاعاتی درباره ویژگیهای مردم آن سرزمین داشته باشید. اولین چیزی که در شهر و هنگام صحبت با محلی‌ها متوجه می‌شوید، لهجه آنهاست. البته جوانان این لهجه را کمتر دارند و خیلی هم نگران آن نباشید که نتوانید متوجه آن نشوید، خیلی با فارسی معیار تفاوتی ندارد. به هر حال این مردم، فارسی را با لهجه خاص خودشان صحبت می‌کنند و خیلی هم به لهجه‌شان افتخار می‌کنند؛ حتی کتب شعری از شاعران همین شهر با واژگان با تلفظ گلپایگانی به همراه نوار کاست صدای شاعر منتشر شده و در کتاب فروشی‌های شهر موجود است. آقایان سعیدی و جهانبخشی از شاعران معروف گلپایگان هستند که کتاب‌شان در کتاب‌فروشی‌ها موجود است.
این شهر یک مجله به نام «صدای گلپایگان» دارد و اگر به این شهر سفر کردید، از کیوسک روزنامه‌فروشی، آخرین نسخه آن را خریداری کنید تا با فرهنگ مردم این شهر تاریخی بیشتر آشنا شوید.
گردش اول؛ طبیعت‌گردی: پیش به سوی «کوچری»!
اگر به مردم محلی بگویید گردشگر هستید و از آنها بخواهید جایی را به شما معرفی کنند، اولین کلمه‌ای که می‌شنوید، «کوچری» است. کوچری روستای گردشگری گلپایگان است و در سالهای اخیر در مسیر رسیدن یه آن، ویلاهای رنگارنگ روییده است. البته فقط تعداد محدودی از باغ‌ها خصوصی است و شما می‌توانید در این سرزمین سبز که تا چشم کار می‌کند درخت و رودخانه است، لذت ببرید. بالای کوه‌ها بروید و از آنجا منظره شهر را ببینید. رودخانه گلپایگان البته این روزها آنقدر آب ندارد. از وسط شهر گلپایگان مانند اصفهان رودی عبور می‌کند که البته چندسالی که کم آبی است، آب رودخانه در سد ذخیره می‌شود و آبی در رودخانه جریان ندارد. با این وجود پارک ساحلی که در وسط شهر در کنار محل عبور رودخانه ساخته شده است، هنوز طرفداران خود را دارد و مردم در کنار آن پیک‌نیک می‌روند. البته هنوز در بخشهای بالایی رودخانه که در نزدیکی کوچری است، آب جریان دارد و مردم شهر بساط پیک نیک روز جمعه را آنجا می‌برند. شما هم در سفرتان حتما نشستن در کنار رودخانه را تجربه کنید.
بالای کوچری سد خاکی گلپایگان قرار دارد که اولین سدخاکی ایران است و در سال ۱۳۳۴ افتتاح شده است و در حال حاضر هم سد جدیدی در همین روستای گردشگری در حال احداث است که با آب‌گیری آن، بخش زیادی از کوچری زیر آب خواهد رفت. اگر با خودروی خودتان کمی از روستای کوچری بالاتر بروید، می‌توانید دریاچه سد خاکی گلپایگان را ببینید و در محیط زیبای اطراف آن لذت ببرید. در دامنه کوه‌هایی که در دو طرف جاده کاملا آسفالت این مسیر گردشگری می‌توانید انواع مختلف گیاهان دارویی را که در عطاری‌ها پیدا می‌شود را خودتان بچینید. آویشن، پونه، ریواس، خاک‌شیر و خیلی گیاهان دیگر در همین مسیر هستند و فقط باید ظاهر این گیاهان را بشناسید تا بتوانید به خوبی تشخیص دهید.
یک استراحت کبابی!
حالا که از طبیعت گردی برگشتید، حتما بسیار گرسنه شده‌اید. بهترین انتخاب کباب گلپایگان است. کباب‌خانه‌های بسیاری در گلپایگان هستند اما معروف‌ترین آنها «کبابی تک هاشمی» و «کبابی گل‌سرخ» است. به یکی از این رستوران‌ها بروید تا طعم واقعی غذایی را که این همه در همه جای ایران تبلیغ آن را می‌کنند، بچشید. همراه چلوکباب فراموش نکنید که ماست گلپایگان را هم بخورید.
گردش دوم؛ بافت تاریخی: حرکت به سوی «ارگ گوگد» و «مناره سلجوقی»!
اگر در ارگ گوگد به عنوان هتل اقامت کرده‌اید، بهتر است که حالا سری به خود بنا بزنید. این ارگ قدیمی که در شهر گوگد قرار دارد، فقط یک خیابان کوتاه با گلپایگان فاصله دارد و بیش از ۱۰ سال است که توسط بخش خصوصی احیا شده و در فضای آن اشیاء تاریخی مربوط به گلپایگان به نمایش درآمده است. شغل اصلی مردم گلپایگان در گذشته کشاورزی و دامداری بوده است و در حیاط این ارگ ابزارهای مختلف قدیمی کشاورزی و دامداری با معرفی آنها بر روی یک قاب در کنار هر کدام به نمایش درآمده است. در این فضا امکانات مدرن مانند کافی‌شاپ، چایخانه و رستوران هم فراهم آمده است.
برای دیدن مناره سلجوقی باید به مرکز شهر بروید. تقریبا رو‌به‌روی بازار سنتی گلپایگان، مناره‌ای بزرگ که متعلق به دوره سلجوقیان است، سر به آسمان کشیده است. این مناره بلند از همه جای شهر دیدنی است.
گردش سوم؛ گردشگری مذهبی: سقا، مسجد جامع، امامزاده هفده‌تن (ع) و امامزاده سیدالسادات (ع)
گلپایگان شهری مذهبی است و مردم شب‌های جمعه به زیارت امام‌زاده‌هایی که در شهر هستند می‌روند. این بقاع متبرکه برای مردم از اهمیت خاصی برخوردار هستند و بیشتر مراسم مذهبی در کنار دو بقعه امامزاده هفده‌تن (ع) و امامزاده سیدالسادات (ع) برپا می‌شود. مسجد جامع تاریخی گلپایگان هم از بناهای قدیمی و جزو میراث فرهنگی است که بازدید از نوع معماری آن برای شما در این سفر خالی از لطف نیست. سقای حضرت ابا‌لفضل (ع) هم در میان مردم گلپایگان از اهمیت بسیاری برخوردار است و هر روز این سقا مملو از عاشقان حضرت عباس است که برای ادای نذری‌های خود به آنجا آمده‌اند، پر می‌شود.
گردش چهارم؛ موزه‌ای در باد!
برای دیدن این جاذبه باید تقریبا نیم‌ساعت از شهر فاصله بگیرید. مردم محلی می‌گویند سال‌ها می‌شود که منتظرند تا کسی فکری به حال این منطقه بکند. جایی که چندی پیش با اجرای “داریوش ارجمند” برنامه‌ای با عنوان «موزه‌ای در باد» در آن ضبط و چند باری هم از شبکه چهارم سیما پخش شد؛ اما کسی هنوز هم فکری به حال آن نکرده است.
این سنگ‌نگاره‌های گلپایگان در مکانی قرار دارد که مردم آن را “تنگ غرقاب” می‌نامند و به «تیمره» هم از آن نام می‌برند. این سنگهای بی‌نظیر دارای نقوشی از شکار هستند که همین‌طور در باد رها شده‌اند! و هیچ کس از آنها مراقبت نمی‌کند. گرچه هر از چند گاهی گزارش‌های خبری از این مکان در تلویزیون پخش می‌شود، اما مردم محل می‌گویند که هیچ اتفاق مثبتی نمی‌افتد.
مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌های دیگری هم در نزدیکی روستای عباس‌آباد در مسیر جاده سد خاکی گلپایگان وجود دارد که آنها هم به همین شکل رها شده‌اند؛ با این وجود جاذبه خوبی برای گردشگران هستند.
گردش پنجم؛ بهشت ایران!
کمی که از شهر گلپایگان به سمت شهرستان خوانسار بیرون بیایید به پارک جنگلی گلپایگان می‌رسید که «بهشت ایران» نام دارد. در این پارک که بیشتر مردم برای پیک‌نیک‌های شبانه و خانوادگی به آن مراجعه می‌کنند، می‌توانید امکانات متعدد گردشگری و خدماتی را دریافت کنید. یک آبشار مصنوعی نیز در این پارک وجود دارد که آب از ارتفاعات کوهی که در این پارک جنگلی قرار دارد، جاری است. آب و هوای مطبوع این پارک دلیل نامگذاری «بهشت ایران» برای آن است.
سوغات چه بخریم؟
اگر شما هم جزء آن دسته از گردشگران هستید که حتما باید سوغات با خود ببرید، پیشنهاد ما به شما محصولات لبنی گلپایگان است که در بسته‌بندی سوغات هم می‌توانید آنها را پیدا کنید. ماست چکیده، کشک، پنیر پرورده و پنیرهای خاص مانند پنیر گردو، پنیر سبزی و… از جمله این محصولات لبنی هستند. کارخانه پنیر گلپایگان اولین کارخانه پنیر ایران است و مراکز جمع‌آوری شیر این شهرستان برای جمع‌آوری شیر تولید شده توسط دامداران هم در کشور ممتاز است و این دلیل برتری محصولات لبنی این شهرستان است.
به‌علاوه، عسل گلپایگان هم هدیه خوبی برای کسانی است که منتظرند شما از سفرتان بازگردید. معروف‌ترین عسل‌های گلپایگان را می‌توانید با نام‌های شمس، هاشمی، شایسته و شخصی پیدا کنید.
صنایع دستی گلپایگان منبت‌کاری است که معروف‌ترین هنرمندان منبت گلپایگان خاندان نیکنامی و توسلی هستند و می‌توان نمونه کارهای آنها را در غرفه‌های بازار سنتی گلپایگان و غرفه‌های شخصی آنها در سطح شهر پیدا کرد.
کی‌برویم؟
بهترین زمان برای سفر به گلپایگان بهار و تابستان است؛ چون طبیعت در این مدت بسیار زیباست و می‌توانید چهره زیبای این شهر را ببینید. البته پاییز و زمستان هم لطف خود را دارد؛ اما این را بدانید که زمستان‌های گلپایگان برفی است و برف‌های زمستانی برای آب شدن باید خیلی صبر کنند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
گلپایگان کجاست؟
گلپایگان شهری است تاریخی با قدمت ۸ هزار ساله در غرب استان اصفهان که به دلیل دوری در مسیر جاده های اصلی قرار نگرفته است و مردم شهرهای اطراف اصفهان شناخت زیادی از آن ندارند . اما بسیاری آوازه ی کباب و لبنیات فوق العاده ش را از راه دور شنیده اند و خیلی ها آب و هوای مطلوب و طبیعت بِکرش را تجربه کرده اند . همراه اصفهان تور باشید .
شهرستان گلپایگان سه شهر به نام های :
گلپایگان،گوگد و گلشهر دارد و دارای ۵۲ روستا می باشد .
موقعیت جغرافیایی:
همان طور که گفتم گلپایگان در غرب استان اصفهان واقع شده،شهرهای همسایه مون : خوانسار،خمین،محلات،میمه و الیگودرز هستن.
گلپایگان نقطه مشترک سه استان، اصفهان ،مرکزی و لرستانه.
زبان و گویش:
زبان ما فارسی هست اما گویش محلی گلپایگانی داریم که خیلی هم شیرین است.
آب و هوا :
بخاطر خاک زرخیز این منطقه و وجود دوتا سد ،سد عباس آباد(اولین سد مدرن ایران، ۱۳۳۶) و سد جدید کوچری که در مجموع حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب رو در خود ذخیره کرده اند هست که گلپایگان از بهترین لبنیات و گوشت دامی در ایران برخورداره و رتبه اول محصولات زراعی و دامپروری استان رو به خودش اختصاص داده از این رو شغل اصلی و اکثریت مردم گلپایگان کشاورزی و دامپروری هست.
چگونه به گلپایگان سفر کنیم؟
گلپایگان با شهرهای بزرگ اطراف خودش فاصله آنچنان زیادی نداره، مسیرهای دسترسی به گلپایگان رو واستون توضیح میدم:
تهران به گلپایگان : ۹۰ ۹۱
اصفهان به گلپایگان : ۹۰ ۹۱ ۹۲
شیراز به گلپایگان : ۹۰
اراک به گلپایگان : ۹۰
خرم آباد به گلپایگان : ۹۰
بعد از ورود به گلپایگان:
از هر نقطه ی ایران که واسه زیارت، تفریح و گردش به شهرمون قدم گذاشتید و وارد شدید ،بهترین جا رو انتخاب کردید.و میتونید اینجا چند روزی رو بمونید. شهر ما زیارتگاه های متعدد و آثار تاریخی فراوان، طبیعت و کلی سوغات و صنایع دستی داره. که بهشون اشاره میکنم:
اقامتگاه ها:
هتل ایرانگردی و جهانگردی گلپایگان شماره تلفن: ۰۳۱۵۷۲۴۰۸۶۷
هتل ارگ تاریخی گوگد تلفن: ۰۳۱۵۷۳۳۰۰۹۵
مهمانپذیر مهدی۰۳۱-۵۷۴۲۴۳۱۵
پارک ها و تفرجگاه ها:
پارک جنگلی (بهشت ایران) ،مساحت ۳۰ هکتار
پارک ساحلی ،مساحت ۸ هکتار
پارک شهر ،مساحت ۲۳ هزار مترمربع
پارک هفده تن، مساحت ۲۲ هزار مترمربع
پارک فانوس، مساحت ۷۰۰ مترمربع
سد و تفریحگاه روستای عباس آباد
سد و تفریحگاه روستای کوچری
دشت لاله های واژگون روستای هنده
تفریحگاه روستای حسن حافظ
روستای گردشگری وانشان
تفرجگاه کوه چشمه خضر
آثار تاریخی قابل بازدید:
ارگ گوگد (دومین بنای خشتی ایران)،عهد صفوی
قلعه ماه نشان روستای وانشان
مسجد جامع ۹۰۰ ساله دوره سلجوقی
بقعه و گنبد عهد صفوی امامزادگان سیدالسادات (ع)
بازار سنتی چهارسوق سلجوقی
مناره سلجوقی (فانوس صحرا)
گنبد بابامصری دوره سلجوقی
بقعه و گنبد عهد صفوی امامزادگان هفده تن (ع)
موزه آستان امامزادگان هفده تن (ع)
مسجد تاریخی حجت الاسلام ،دوره قاجار
پل تاریخی قاضی زاهد، عهد سلجوقی
بقعه و گنبد امامزاده ابوالفتوح روستای وانشان
خانه تاریخی آقا(روستای سعید آباد)
خانه تاریخی سیفی(روستای سعید آباد)
سنگ نگاره های روستای غرقاب
زیارتگاه ها:
امامزادگان هفده تن و ناصربن علی (ع)
امامزادگان سیدالسادات (ع)
امامزاده شاه ابوالفتوح روستای وانشان
امامزاده ابراهیم روستای سعیدآباد
امامزاده عمران بن علی (ع)
غذا ها :
کوبیده
کباب گلپایگانی
کباب کوبیده گلپایگانی:
بعد از کلی گشت و گذار توی شهر نوبت به خوردن غذای مخصوص گلپایگانه، غذای معروف گلپایگان،یعنی کباب،که گوشت رو جلوی روی خودتون چرخ میکنن و به سیخ می زنند و همراه با لبنیات گلپایگان که در ایران زبان زد هست ،تقدیمتون می کنن.
آبگوشت گلپایگانی
موقع رفتن از این شهر سوغات گلپایگان یادتون نره:
سوغات معروف:
منبت گلپایگان
لبنیات لذیذ گلپایگان
خشکبار سنتی
شیره انگور
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
