مساجد معروف و تاریخی مصر علاوه بر استفاده مذهبی در تاریخ استفاده های گوناگون دیگری نیز داشته اند! از فیلمبرداری فیلم های جیمز باند گرفته تا آرام گرفتن شاهان پهلوی در آن ها. بد نیست نگاهی به زیباترین و تاریخی ترین مساجد کشور مصر بیندازیم:
مسجد احمدبن طولون
این مسجد بین سالهای ۸۷۶ و ۸۷۹ بعد از میلاد ساخته شده و یکی از قدیمی‌ترین مساجد در قاهره می باشد. این بنا توسط احمد بن طولون ، فرماندار عباسی مصر راه اندازی شد. این مسجد در اطراف حیاط ساخته شده و در هر چهارطرف دارای تالار سر پوشیده است. مناره‌ی این مسجد طبق مناره‌ی بزرگ سامرا به شکل حلزونی و قرن‌ها بعد ساخته شده است. بخش‌هایی از فیلم جیمز باند به نام “جاسوسی که مرا دوست داشت”در مسجد ابن طولون فیلم برداری شد.
مسجد رفاعی
مسجد رفاعی که «مسجد سلطنتی» نیز نامیده می‌شود در مرکز شهر قاهره پایتخت مصر واقع شده‌است.. این مسجد در بین سالهای ۱۸۶۹ تا ۱۹۱۲ بنا شده است و یکی از زیباترین مسجدهای جهان اسلام محسوب می‌شود.مسجد الرفاعی آرامگاه شخصیت‌هایی هم‌چون رضاشاه، محمدرضا شاه پهلوی و ملک فاروق، آخرین پادشاه مصر است.
مسجد محمد علی پاشا مصر
مسجدمحمد علي مصرمسجد محمد علی پاشا واقع در قلعه صلاح الدین قاهره در مصر است که از سوی محمد علی پاشا بین سالهای ۱۸۳۰ تا ۱۸۴۸ به سبک معماری عثمانی و الگوبرداری از مسجدی در استانبول ساخته شد و اکنون به بارزترین مسجد قاهره و بزرگترین مسجد نیمه اول قرن نوزدهم شهرت یافته است.
گزارش رحماء این مسجد که در بلندترین نقطه قلعه صلاح الدین قاهره قرار دارد بزرگترین مسجدی است که در نیمه نخست قرن نوزدهم ساخته شده است و یکی از بارزترین مساجد شهر قاهره است. این مسجد به یادبود توسون پاشا پسر بزرگ محمد علی ساخته شده که در سال ۱۸۱۶ درگذشت.
محمدعلی پاشا از سال ۱۸۰۵ تا هنگام مرگ در سال ۱۸۴۹، والی عثمانی مصر بود. او را بنیانگذار مصر نوین می‌دانند، وی از خانواده‌ای آلبانیایی بود و در شهر کاوالا (در یونان کنونی)، از توابع امپراتوری عثمانی زاده شد.
این مسجد درکنار قلعه صلاح الدین از شاخصهای شهر و جاذبه های گردشگری آن به شمار می‌رود و یکی از نخستین مناظری است که هنگام نزدیک شدن به شهر از هر طرف به چشم می‌رسد.
اگرچه گفته می‌شود که این مسجد بین سالهای ۱۸۳۰ تا ۱۸۴۸ ساخته شد اما تا زمان به قدرت رسیدن سعید پاشا در سال ۱۸۵۷ تکمیل نشد. معمار این مسجد یوسف بوشناک از استانبول بود و آن را از از مسجد ینی در استانبول الگو برداری کرده بود.
پیش از اتمام این مسجد، صفحات مرمرین از دیوارهای بالایی مسجد از جای در آمد و در قصرهای عباس اول والی مصر و سودان و نوه محمد علی پاشا مورد استفاده قرار گرفت. دیوارهای برهنه شده با چوب نقاشی شده پوشانده شدند تا ظاهر آن به مرمر شبیه باشد.
در سال ۱۸۹۹ نخستین نشانه‌های ترک در این مسجد ظاهر شد و برخی تعمیرات ناقصی روی آن صورت گرفت، اما شرایط مسجد به‌قدری وخیم بود که ملک فواد در سال ۱۹۳۱ دستور ترمیم آن را صادر کرد و در نهایت مرمت آن در سال ۱۹۳۹ در زمان ملک فاروق تکمیل شد.
محمد علی پاشا سبک مسجد خود را کاملا براساس معماری عثمانی انتخاب کرد. این مسجد با یک گنبد مرکزی ساخته شد که اطراف آن را چهار گنبد کوچک و چهار نیم گنبد فرا گرفته است. شکل کلی ساختمان این مسجد مربع ۴۱ متر در ۴۱ متر ساخته شده است.
قطر گنبد مرکزی ۲۱ متر است و ارتفاع ساختمان به ۵۲ متر می رسد. این مسجد همچنین برخوردار از دو مناره استوانه ای شکل به سبک ترکی با دو ایوان و پوشش مخروطی است که در طرف غربی مسجد واقع شده و ارتفاع آن به ۸۲ متر می رسد.
استفاده از این سبک به همراه دو مناره و چندین نیم گنبد اطراف گنبد اصلی ویژگی اصلی مساجدی است که با مجوز سلاطین عثمانی ساخته شده است.
سنگ آهک از مهمترین موادی است که در ساخت این مسجد به کار رفته است اما طبقه زیرین آن و محوطه جلویی مسجد تا ۳/۱۱ متر با مرمر فرش شده است.
محراب مسجد در بخش دیوار جنوب شرقی واقع شده ، ارتفاع آن به سه طبقه می رسد و یک نیم گنبد روی آن قرار گرفته است. در طبقه دوم مسجد دو دالان وجود دارد که روی آن نیز گنبد قرار گرفته است.
این مسجد دارای چندین ورودی به محوطه اصلی است اما معمولا در شمال شرقی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
.