در این مطلب در اصفهان تور به منابع آبی جزیره کیش در گذشته و امروز پرداخته ایم. قطعا می تواند نوع آبرسانی و منابعی که آب جزیره از آن تامین می شود برای شما جالب باشد. با ما همراه باشید.
جمال الدین ابوالفتح یعقوب الدمشقی معروف به ابن مجاور حدود ۷۷۲ سال پیش در تاریخ مستنصر – که آن را به منصور مستنصر خلیفه ی عباسی اهدا کرده بود – در مورد آب جزیره کیش مطالبی دارد. از آن جمله «وجود نخلستان های فراوانی که در جزیره وجود داشت، قناتی که از باغ امیر وقت جزیره می گذشت، چشمه و نهرهائی که آب آنها همراه با آب قنات، آب انبارها را (که به مصرف شرب و آبیاری می رسید) پرمی ساخت و از این که اگر با دست، زمین جزیره را می کندند آب از زیرزمین بیرون می آمد».! اما وجود این مقدارآب زیرزمینی با وصف «ابن مجاور» بعید به نظر می رسد. زیرا ذخیره آب زیرزمینی با ۱۹۶ میلی متر میانگین سالیانه ی نزولات آسمانی در گستره ۹۰ کیلومتر مربع مساحت جزیره که مقدار آن تقریباً حدود ۱۳ میلیون متر مکعب می شود. با در نظر گرفتن مقدار تبخیری که بلافاصله پس از هر بارش – در فاصله ی زمانی نفوذ آب به درون خاک – صورت می گیرد و ساختار خاک و دیگر ویژگی های زمین شناختی جزیره، ظاهراً این همه آب زیرزمینی که « ابن مجاور» به آن اشاره می کند مطابقت ندارد. با این وصف در گذشته، در فصول مختلف که جمعیت جزیره بین ۱۰۰۰ – ۲۰۰۰ نفر تغییر می کرد، آب موجود در جزیره برای شرب اهالی و حتی استفاده از آن توسط کشتی های عبوری و حتی امور کشاورزی محدود آن زمان کافی بوده در آن زمان جزیره درحد خود، دارای تأسیسات آبرسانی مانند آب انبارها، برکه ها، چاه های بزرگ و کوچک با عمق مختلف در بخش شمالی – محوطه درخت سبز فعلی – بود و کم تر دچار بی آبی می شد.
۱- در نوشته های سرتیپ علی رزم آرا وضع منابع و ذخایر آبی کیش در سال ۱۳۲۰، چنین توصیف شده است « آبی که از چاه های جزیره خارج می شود، دارای طعم خوب و شیرین است. کشتی ها برای آب مشروب غالباً به این جزیره متوسل می شوند. عمق چاه های جزیره بین ۵ الی ۱۰متر است و بدون زحمت آب زیادی از آنها به دست می آید» سپس او از چاه های عمده و معروف پراکنده در نقاط مسکونی جزیره چنین می نویسد:
۲-چاه موسوم به «ممذر» در قصبه «ماشه» در بخش خاوری جزیره، با خاک ریز اطراف آن که به شکل بند یا سد ایجاد شده بود تا آب باران را در فصل بارش به درون چاه هدایت کند.
۳-چاه موسوم به «صفا» در آبادی «سجم» دربخش شمالی جزیره
۴-چاه موسوم به «بالا» بین آبادی « ده» و «سفین» در بخش خاوری جزیره که هر دو آبادی مذکور از آب آن استفاده می کنند.
آن چه از توان زیستی جزیره ی کیش در متون گذشته بر می آید، تعداد کم جمعیت جزیره نسبت به وسعت آن، ساخت و سازهای محدود بومی و عدم دستکاری گسترده در آن بود که وضع تعادل زیست محیطی مطلوب جزیره را برهم نمی زد. اما اکنون که ساخت و سازهای گسترده همراه با خاکبرداری های وسیع پراکنده، که در جا به جای جزیره صورت می گیرد و بخش وسیعی از سطح جزیره زیر آسفالت و بتن، پوشیده می شود و سازه های بی شمار خدماتی، ساختمان های بزرگ و کوچک تجاری، تأسیسات صنعتی و غیره در آن برپا می شود. دستکاری های ضروری و یا غیرضروری در همه جای آن به علت فشار انبوه جمعیت ساکن و گردشگران (توریست) که هر روزه بر تراکم آن افزوده می شود در حدی است که طبیعت و توان زیست محیطی گستره محدود جزیره را در آستانه ی عدم تعادل و در مرحله ی حساس آسیب پذیری و تخریب – چنان چه به آن متوجه نشود – قرارمی دهد.
متأسفانه تخریب طبیعت همیشه سریع و بازسازی آن – اگر ممکن باشد – بسیار طولانی و با هزینه ای بسیار سنگین امکان پذیر است و این همان مسئله ای است که توسعه ی پایدار را غیر ممکن می سازد. آب شیرین جزیره که در شبکه ی لوله کشی وجود دارد. استحصال از مجموع واحدهای آب شیرین کنی است که خوشبختانه مدرن است ولی بازگشت پسآب آن به دریا موجب مشکل زیست محیطی دیگری است. به هر حال توسعه، تمدن و رفاه، گاه همراه با پرداخت تاوان سنگین است و عقل حکم می کند که اولاً بهره برداری از محیط نباید بیش از توان بازسازی طبیعت باشد و ثانیاً از روش و شیوه ای باید استفاده کرد که تخریب ناشی از بهره برداری ازمحیط به حداقل رسیده و جبران پذیر باشد. از آن جا که توسعه امری اجتناب ناپذیر است و ما نمی توانیم از پیشرفت اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی چشم بپوشیم، لذا می باید به نحوی با توسعه کنار آمد و از طبیعت و محیط به طور معقول بهره گرفت
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
.