طعم های خاص و ویژه، ادویجات منحصر به فرد اینها توصیفی از سوغات ها و نماد شهر کرمان است که نمایانگر فرهنگ آن می باشد. شیرینی های خوشمزه ی کرمانی، زیره ی معروف کرمان و … گوشه ای از سوغات این شهر میباشد اصفهان تور در مقاله ی زیر به اختصار به توضیح این سوغات ها پرداخته است…

۱- زیره
حتما ضرب المثل زیره به کرمان بردن به گوشتان خورده است و می دانید که به کار بیهوده کردن اشاره دارد. بهترین زیره را می توانید در کرمان پیدا کنید چرا که آب و هوای خشک کرمان بهترین موقعیت را برای کشت زیره فراهم کرده است. کمتر کسی است که به گشت و گذار در اطراف شهر و مناطق بیابانی برود و بوی زیره به مشامش نرسد. از دیرباز این شهر به کشت زیره های مرغوب شهره ی خاص و عام بوده است . زیره در طب سنتی و آشپزی ایرانی جایگاه ویژه ای دارد و به دلیل طبع گرم و خواص نیرو زایی ، هضم کنندگی ، ضد نفخ بودن و رفع سوء هاضمه بسیار مورد توجه می باشد.
نوع مرغوب زیره با رنگ سیاه شناخته و از کوهستان ها جمع آوری می شود. در کرمان کوه جوپار به زیره اش معروف است و ۸۰ درصد تولید را به خود اختصاص می دهد.انواع دیگر زیره نیز در این شهر به چشم می خورد. زیره هفتاددم در دامنه ها و دره های کوه که هوای گرم تری دارد دیده و هفتاد روز پس از عید نوروز برداشت می شود. زیره نودم در ارتفاعات بالاتر می روید و نود روز پس از عید نوروز به بازار می آید. این نوع زیره درشت تر است و عطر بیشتری دارد. زیره کبکو درشت ترین نوع زیره است و معمولا در بازار وجود ندارد. این زیره ی بدون عطر ارتفاع بالای ۳۰۰۰ متری و در نزدیکی یخچال ها وجود دارد و معمولا خوراک کبک های منطقه است.

۲- قاووت
قاووت ترکیبی بی نظیر و قدیمی از چند گیاه است که به صورت پودری شیرین و قهوه ای رنگ در بازار فروخته می شود. در زبان عامیانه آن را با نام قوتو می شناسند و بسته به گیاهان موجود در ترکیب آن انواع مختلفی با خواص متفاوت برایش در نظر می گیرند. قوتوی چهل گیاه که از مرغوب ترین نوع به شمار می آید از ترکیب بذر گیاهانی مانند سیاه دانه، خرفه، قهوه، تخم کتان، موردانه، کنف و … به دست می آید.
انواع دیگری از آن نیز با ترکیب نخود یا یک مغز مانند پسته، نارگیل، شکر تهیه می شود. انواع قوتو نام های مختلفی همچون قوتوی خشخاشی، پسته ای، نارگیلی، نخودی و … دارند . ترکیب این گیاهان به شکل اصولی و با توجه به خواص هر یک تهیه می شود چرا که در هر ترکیب اثرات مضر باید خنثی شوند. به دلیل همین ترکیبات اصولی است که قوتو منبع غ نی امگا۳ و ۶ ، ویتامین های E,B,D ، آنتی اکسیدان های طبیعی، آهن، فسفر و کلسیم و دارای طبع گرم و آرامش بخش می باشد.
در طب سنتی استفاده از این ترکیب جادویی را به ورزشکاران و زنان باردار توصیه می کنند.

۳- شیرینی های کرمان
با کمی گشت و گذار در کرمان چشمتان به شیرینی های خوشمزه ای می افتد که وسوسه ای عجیب را به جان شما می اندازند . این شیرینی های خوشمزه عبارتند از :
* کلمپه
کلمپه از آن شیرینی هایی است که اگر فقط یک بار امتحانش کنید هیچ وقت مزه ی آن از خاطرتان پاک نخواهد شد. این شیرینی با تاریخ کرمان پیوند خورده است و در سال های قبل به روش سنتی و با روغن حیوانی، خرمای تولید شده در کرمان، گیاهان معطر، گردو و دیگر مغزها و آتش هیزم پخته می شد. امروز هم این روال در کارگاه های صنعتی ادامه دارد و شیرینی های خوشمزه روانه ی بازار می شود.
کلمپه در ظاهر شبیه یک کلوچه است که نقش و نگار دارد اما با خوردن آن متوجه طعم مواد داخل آن که خرما و مغز است می شوید .بسته به اینکه خرمای درون این شیرینی با چه مغزی ترکیب شده باشد انواع مختلف کلمپه مشخص می شود. معروف ترین این شیرینی نوع گردویی آن است و اگر خوب برشته شده باشد به عنوان مرغوب ترین نوع به حساب می آید. به دلیل اینکه در طبخ این شیرینی از شهد خرما استفاده می کنند ضرر کمتری نسبت به سایر شیرینی ها دارد .

* برشتو
برشتو شیرینی خوشمزه ی لوزی شکلی است که به نام برشتوک هم شناخته می شود. این سوغاتی خوشمزه با ترکیب آرد سرخ شده در روغن ، شکر یا خرما، پودر هل و آرد نخودچی تهیه می شود. به نوعی که در آن خرما به کار رفته باشد برشتوی خرما می گویند.

* کماچ سهن
اگر به دنبال یک شیرینی مقوی و ارژی زا هستید خرید کماچ سِهِن را از کرمان فراموش نکنید. در تهیه ی این شیرینی خوشمزه از آرد گندم و آرد سهن ( آرد جوانه گندم ) استفاده می شود و میان آن را با خرما، مغز گردو و ادویه های مخصوص پر می کنند . کماچ سهن را با شیرینی طبیعی خرما می پزند و به همین دلیل به عنوان یک شیرینی سالم و مقوی به حساب می آید.

* مسقطی
مسقطی در شهرهای دیگر ایران هم به فروش می رسد اما در کرمان مسقطی سیرجان معروف است . برای تهیه ی مسقطی سیرجان از زعفران ، گلاب ، شگر ، روغن ، نشاسته ، خلال بادام و پسته و هل سبز استفاده می شود .

* سوهان زرند
شاید همه قم را به سوهانش بشناسند اما نوع خاصی از سوهان در زرند کرمان تهیه می شود که به سوهان زرند شهرت دارد . این سوهان بسیار ظریف و ترد است و به صورت لایه لایه عرضه می شود. مواد تشکیل دهنده ی آن، سمنو ( شیریی جوانه گندم )، شکر، هل، آرد سفید و زعفران می باشد. پخت این شیرینی سابقه ای دیرینه در کرمان دارد .

* حلوا پسته
به دلیل اینکه پسته در کرمان به وفور یافت می شود در طبخ شیرینی ها هم از آن استفاده می کنند. حلوا پسته یکی از شیرینی هایی است که تجربه ی خوش طعمی را برایتان به ارمغان می آورد. این شیرینی خوشمزه از ترکیب آرد ، کره ، پودر قند، پودر پسته، زعفران، گلاب و هل تهیه می شود.
از دیگر حلواهای سنتی این شهر می توان به حلوای آرد برنج، حلوا کنف، حلوا گردو، حلوا نارگیل، حلوا کشو، حلوا گل زرد و حلوای نخود اشاره نمود.

* حاج پسته
شرینی حاج پسته تقریبا شبیه حاج بادام یزد است که به کار بردن پسته در آن ویژگی نوع کرمانی آن می باشد. در تهیه ی این شیرینی هل ، گلاب ، تخم مرغ ، پودر قند و پودر پسته به کار می رود. نوع بادامی و نارگیلی آن نیز در کرمان یافت می شود.

* خرمابریز
این شیرینی خوشمزه در سفره های افطار کرمانی جایگاه ویژه ای دارد . آرد سبوس دار ، شکر ، خرما ، گلاب ، روغن ، کره و دارچین مواد اولیه ی آن را شامل می شوند.

* نان پر
اگر به کرمان رفتید نوع خانگی این شیرینی رنگارنگ را تهیه کنید . براي پخت نون پر از آرد، پودر قند، هل، زعفران و کنجد استفادهمی شود و بسته به مواد دیگری که به آن اضافه می گردد انواع مختلفی پیدا می کند.مثلا با اضافه کردن زنجبیل به آن نون زنجبیلی می گویند.

۴- پسته
با ورود به بازار کرمان پسته های خندان به شما چشمک می زنند. اگرچه رفسنجان به پسته هایش معروف است اما سيرجان، زرند و راور از بازار پسته عقب نمانده اند و محصولات خوبی را به بازار عرضه می کنند.پسته های کرمان در انواع کله قوچی، اوحدی، رباطی، ممتاز، قرمز و واحدی وجود دارند.
۵- گردو
کرمان دومین تولید کننده ی گردو در کشور است و آن را به کشورهای دیگر صادر می کند. باغ های گردو بساط خود را در شهرستان‌های غربی ، جنوبی و شمالی استان کرمان پهن کرده اند و در شهرهای بافت، سیرجان و زرند، شهربابک ،کرمان، رابر و بردسیر به چشم می خورند.
۶- خرما
نخلستان های شهر بم جلوه ی خاصی به این شهر داده اند و خرماهای به دست آمده از آنها از معروف ترین و مرغوب ترین خرماهای کشور است.
خرما به دلیل داشتن قند بی ضرر و ویتامینA,B، فسفر، کلسیم، منگنز، سلولز، آهن و مواد معدنی یکی از خوراکی های مفید به شمار می رود. خرمای کرمان به صورت تازه و خشک و در دو نوع خرمای مضافتی و خرمای بزمانی عرضه می شود . خرمای مضافتی با پوست لطیف و رنگ قهوه ای یکی از خوش خوراک ترین خرماهای جهان است و طرفداران بین المللی دارد.
۷- سمنو
سمنو یک میان وعده ی لذیذ و خوشمزه و مقوی است که از جوانه گندم و آرد گندم تهیه می شود. درست است که همه در ایران سمنو را می شناسند و حداقل یک بار آن را چشیده اند اما شاید ندانید که در کرمان سمنو جایگاه ویژه ای دارد و پخت آن طی مراسم خاصی انجام می شود. قدمت این خوراکی خوشمزه به سال های بسیار دوری می رسد و جایگاه سمنو در سفره های هفت سین نشان دهنده ی این قدمت است.
سمنو در پایان سال و اوایل بهار طرفداران بیشتری دارد و دیگ های سمنو بیشتر از همیشه برپا می شود. پختن سمنوی مرغوب یعنی یک شب تا صبح پای دیگ بیدار ماندن و بهم زدن عصاره جوانه گندم و آرد گندم در دیگ مسی. پس قدر این خوراکی خوشمزه را بدانید و در سفر به کرمان چشیدن آن را ازدست ندهید. با خوردن سمنو ویتامین ب ، آهن ، کلسیم و پتاسیم فراوانی نصیب بدن شما خواهد شد.
۸- گیاهان دارویی
گیاهان دارویی کرمان بسیار پر طرفدار هستند و از میان آنها حنا و سدر و کتیرا از شهرت خاصی در این استان برخوردارند. کمتر کسی است که از خواص مفید این گیاهان بی اطلاع باشد و اهمیت آنها را نداند . پس در کرمان از خرید این گیاهان غافل نشوید.
۹- عرقیات گیاهی
همه ی ایرانی ها کاشان را به عرقیات و گلابش می شناسند اما جالب است بدانید در روستای لاله زار در دامنه کوه های هزار استان کرمان گلزارهایی بی نظیر دارد که بصورت ارگانیک و بدون استفاده از سموم گسترش یافته اند. گلاب لاله زار ممتاز با گلاب قمصر کاشان رقابت تنگاتنگی دارد. در کنار گلاب روغن گل های لاله زار یکی از محصولات صادراتی استان را شامل می شود. تهیه ی گلاب، عرق نعناع، عرق زیره، عرق نسترن و عرق بیدمشک را در کرمان از دست ندهید.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور