جاذبههای گردشگری سنندج
شهر سنندج به علت وضعیت خاص جغرافیایی یکی از شهرهای زیبای ایران است بهطوریکه پیرامون این شهر را کوههای زیبا و بلند و داخل شهر را تپه ماهورهای متعددی فراگرفته و بر فراز هر تپهای منظرهای زیبا از شهر نمایان است، شماری از این تپهها مانند توسنوذر، تپهروسی، تپه شرفالملک و … به لحاظ تاریخی دارای اهمیت بسزایی است.
شهر سنندج در سال ۱۰۴۶ه.ق در زمان حکومت سلسلهی صفویه و در دوران شاه صفی توسط سلیمان خان اردلان بنا نهاده شد، نام سنندج معرب «سنهدژ» است، که هماکنون نیز مردم مناطق کردنشین، سنندج را سنه مینامند، «سنه» در فرهنگ لغات اوستایی به معنای شاهین و عقاب است هرچند که در مورد واژه سنه تعاریف دیگری نیز وجود دارد.
سنندج به دلیل مرکزیت در گذشته، دارای بناهای تاریخی، مساجد، عمارتها و بازارهای قدیمی است.
مهمترین جاذبههای گردشگری و اماکن دیدنی شهرستان سنندج
*مجموعه پارک تفریحی آبیدر
پارک آبیدر چندین باغ و چشمهی طبیعی دارد که یکی از بزرگترین باغهای این مجموعه باغ امیریه است و بزرگترین سینمای روباز (تابستانی) کشور و خاورمیانه در این باغ جا گرفته است.
کوه آبیدر به عنوان یکی از تفرجگاههای اصلی مردم شهر سنندج به شمار میرود. برخی از مکانهای گردشگری مشهور آن عبارتاند از کانی شفا، ماماتکه، گویزه کویر، خضر زنده (خیرزنه)، تاقهدار، امیریه، هفت آسیاب، بان شلانه، کچک(سنگ) قرآن، کانی کچک و قله آبیدر که پناهگاهی هم برای کوهنوردان در آنجا ساخته شدهاست. آن چه مورد محبوبیت این کوه شدهاست، نزدیکی آن به شهر سنندج، بلند بودن آن نسبت به تپههای اطراف و از همه مهمتر، وجود چشمههای زیر زمینی فراوان آن میباشد. در واقع واژه آبیدر (آببهدر) به معنی جایی است که از آن آب فراوان تراوش میکند. نزدیکی این کوه به شهر تا آن حد است که در دامنهٔ آن احداث مسکن صورت گرفته و هم اکنون نیز در جریان است. افراد بسیاری (به ویژه در تعطیلات) به این تفرجگاه میروند و از منظره شهر سنندج دیدن میکنند.
*عمارت خسروآباد
عمارت خسروآباد در بلوار خسرو آباد «شبلی» شهر سنندج قرار دارد. این عمارت در نوع خود بی نظیر و مرکز.حکومت اردلان به ویژه خسروخان اردلان بوده است. مجموعه عمارت و باغ خسروآباد افزون بر دو بخش اصلی، یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون دار، باغ خسرو آباد نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است این باغ که بوسیله ۴ خیابان روبرو و اطراف عمارت خسرو آباد عملاً به ۴ باغ خسرو اباد تبدیل شده بود و اطراف آن بوسیله ۴ خندق در طرفین باغ و کاخ خسرو آباد با انواع درختان مختلف احاطه شده جلوه خاصی را به این مجموعه داده است. در حال حاضر تنها درختان ۴ باغ و بخش هایی از ۴ خیابان آن باقیمانده است. عمارت خسروآباد کتیبه ای دارد که اسم فتحعلی شاه قاجار و والی کردستان امان الله خان و تاریخ ۱۲۲۳ ه. ق بر روی آن حک شده است. عمارت خسروآباد شاخصترین بنای استان کردستان است که به عنوان مقر حکومت والیان اردلان مورد استفاده قرار می گرفت. از سال ۱۳۷۳ عملیات مرمت این بنای تاریخی آغاز گردید اگر چه در سال ۱۳۷۹ بیشترین مرمت و باز سازی این بنا انجام گردید. عمارت خسرو اباد با شماره ۱۴۹۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
تزیینات معماری این بنا شامل گچبری، آجرکاری، اروسیهای زیبا و حوض چلیپا شکل داخل عمارت است.
*عمارت وکیل
از جمله بناهای دیدنی و قدیمی شهر سنندج عمارتی معروف به عمارت وکیل است که در خیابان کشاورز قرار گرفته است. این عمارت، ملک موروثی و شخصی خانواده «وکیل » میباشد که همیشه در تاریخ کردستان مسند قدرت را در دست داشتند. این بنا و مجموعهای بزرگ شامل یک بخش اصلی در وسط و قسمتهای دیگر در پیرامون آن است.
اصل بنای این عمارت به دوره زندیه مربوط است که توسط «حاج محمد رشید بیگ وکیل » – از امرای مفرخان زند- احداث شده و در دورههای بعدی به تدریج تکمیل شده است. اولین تعمیر کلی در سال ۱۳۱۰ هجری قمری و توسط امان الله خان وکیل الملک صورت گرفته. تا اینکه امان ا… خان وکیل الملک آنرا به مجموعه ای شامل چندین ساختمان، حیاط و باغ کنونی تبدیل نمود. ساختمان قدیمی به علل مختلف قبل از انقلاب تخریب شد، اما با سعی و تلاش مالک آن به سبک قدیم بازسازی شده است.
مجموعه، دارای تزییناتی چون آجرکاریهای زیبا و اروسیهای پرکار است و حیاط مرکزی دارای سقف شیروانی با طرح کلاهفرنگی است.
*عمارت مشیر دیوان
عمارت مشیر دیوان در محله قدیمی سرتپوله سنندج، در خیابان شهدا قرار دارد از بناهای مشهور دوره قاجاری است و مجموعه ای از فضاهای متعدد است. این ساختمان با شیوه و اسلوب معماری ایران به ویژه محوطهٔ یک ایوانی، در دوره قاجاریه توسط “میرزا یوسف مشیر دیوان” دیوان مشاور و جانشین حاکم منطقه به نام “میرزا رضای وزیر کردستانی” ساخته شد که شامل هفت حیاط با فضاهای مرتبط است و یک حمام خصوصی در داخل مجموعه دارد و هریک از حیاطها نیز آبنما دارند. زیباترین ایوان با طرح کلاهفرنگ در سنندج متعلق به این بنا است.
در این عمارت نیز از اروسیهای پرکار، تزیینات آجری، کاربندیها و گچبری برای تزیین استفاده شده است.
*خانه کرد(عمارت آصف)
عمارت آصف که با نام خانه کرد در سنندج معروف است، به عنوان نمادی از هویت فرهنگی اقوام کرد و گنجینه مردمشناسی مردم کرد از با ارزشترین آثار فرهنگی و تاریخی کردستان است. عمارت آصف که امروز در برگیرنده بخشی از پروژه فرهنگی خانه کرد، شامل فضاها و غرفههای نمایشی موزهاست، که یکی از قدیمیترین بناهای شهر سنندج محسوب میشود و در خیابان امام خمینی، نزدیک مسجد دارالاحسان قرار دارد. این عمارت توسط «آصف اعظم» (میرزا علی نقی خان لشکر نویس) در دوره صفویه احداث شد.
«موزه مردمشناسی مناطق کردنشین» یا «خانه کرد»، بزرگترین موزه مردمشناسی مربوط به یک قوم در ایران است. مرحله نخست پروژه خانه کرد که عمارت آصف را به خود اختصاص داده شامل، نگارخانه و حیات ورودی، حمام، غرفههای زندگی شهری، مکتب خانه، قلاب بافی، زیورآلات، بخش کشاورزی، مشاغل و فنون، بخش اسناد و عکسهای تاریخی، اتاق خان، بخش پوشاک، غرفه شکار، غرفه صنایع دستی، غرفه بخش مطبخ زندگی روستایی، کتابخانه و مرکز اسناد است. مجموعه عمارت آصف که حدود چهار هزار متر مربع عرصه و اعیانی دارد و در زمره خانههای اعیانی مسکونی مورد توجه در معماری مسکن است، در سال ۱۳۷۵ به شماره ۱۸۲۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیدهاست.
*موزهی سنندج
این موزه در خیابان امام، کوچه حبیبی و در بخش بیرونی عمارت ملا لطفالله شیخالاسلام (که امروزه به خانه سالار سعید مشهور است) قرار دارد و در آن آثار و اشیاء تاریخی کشف شده از استان و دیگر نقاط ایران به نمایش گذاشته شده است.
این عمارت به سفارش«ملا لطف الله شیخ الاسلام» ساخته شده که پس از فوت آن توسط نوادگان او به دو بخش جداگانه تفکیک گردید و به فروش رسید.بخش اندرونی به تملک خانواده «حبیبی» و بخش بیرونی به تملک «عبدالحمید خان سنندجی(سالار سعید)» در آمد که از این رو امروز هر بخش از آن بنای یکپارچه با نام مالکان جدید شناخته میشود. «سالار سعید» بخش بیرونی عمارت را در سال ۱۱۳۶ به اداره فرهنگ واگذار کرد و تا سال ۱۳۵۱ این بخش در اختیار اداره فرهنگ بود و برای مواردی چون دانشسرا، کتابخانه و خانه پیشاهنگان مورد استفاده قرار گرفت. در همین سال از طرف وزارت فرهنگ و هنر وقت جهت تاسیس موزه تملک شد و پس از مرمت و آماده سازی در مهر ماه ۱۳۵۴ با نام «موزه سنندج» افتتاح گردید. بخش اندرونی نیز تا سال ۱۳۷۱ در مالکیت خانواده «حبیبی» بود و در این سال به تملک میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان در آمد.
اروسی موزهی سنندج یکی از نمونههای بینظیر هنر اروسیسازی و کار استادکاران سنندجی است. عمارت ملا لطفالله از بناهای باقیمانده دورهی قاجار است.
*حمام خان
خان در ضلع شمالی بازار سرپوشیده سنندج در مجاورت مسجدی به نام داروغه قرار دارد. این حمام از گذشته تاکنون با توجه به موقعیت خاص آن با بازار ارتباط نزدیک داشته است. راههای دسترسی به این بنا از خیابانهای انقلاب و طالقانی و از سمت میدان انقلاب امکان پذیر است. از سمت خیابان چهارباغ و کوچههای پشت بازار و از سمت شمال میدان سنندجی می توان به آن دسترسی پیدا کرد. به عبارتی حمام در بافت قدیمی و هسته مرکزی شهر واقع شده است. بافت قدیمی شهر سنندج دارای محلات متعددی است که به تبع آن حمامهای مختلفی در آنها قرار داشته و شماری از آنها هم باقیمانده که از جمله می توان به حمام خان اشاره کرد.
حمام در سال ۱۲۲۰ هجری قمری به دستور امانالله خان اردلان ساخته شده و بین حمامهای باقیمانده از گذشته بزرگترین و زیباترین حمام شهر است.
*بازار سنندج
در سال ۱۰۴۶ شهر سنندج در دوره صفویه بوسیله سلیمان خان اردلان از سوی شاه صفی صنعتکاران و استادکاران زبده و حاذق به منطقه روانه میگردند و طبق دستور شروع به اقدامات و انجام بناهای خواسته شده مینمایند که از جمله احداث بنای بازار و قطعه حکومتی و حمام و مسجد و کاروانسرا است بازار سنندج نیز بدین نحوه ساخته میشود.
بازار سنندج، بازاری بزرگ در مرکز این شهر است. این بازار قدمتی تاریخی دارد. نقشهٔ بازار سنندج به شکل مستطیل بزرگ بودهاست و برخلاف تمام بازارهای ایرانی که بصورت خطی شکل گرفتهاند، این بازار با الهام از پیرامون میدان نقش جهان اصفهان با شکل مستطیل ساخته شدهاست. در وسط این مستطیل سراهای مختلفی قرار گرفتهاست. متأسفانه بازار بر اثر احداث خیابان انقلاب به دو بخش مجزا تقسیم شدهاست و اکنون بخشی از آن آصف و بخشی را سنندجی مینامند و از بازار سنندج فقط سه دروازه قدیمی باقیماندهاست. با وجود مراکز خرید جدید، این بازار همچنان موقعیت و ارزش خود را از لحاظ تجاری حفظ نمودهاست. بازار قدیمی شهر سنندج در سال ۱۳۷۵ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۷۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
*مسجد جامع سنندج
براساس مدارک موجود زمان احداث مسجد جامع سنندج مربوط به دورهی قاجار بوده و به دستور امانالله خان والی کردستان در سال ۱۲۲۸ هجری قمری ساخته شده است.
این مسجد دو ایوانی دارد که با یک حیاط مرکزی که در پیرامون آن ۱۲ حجره برای طلاب علوم دینی ساخته شده است از ایوان دیگر جدا شده است همچنین شبستانی بزرگ با ۲۴ ستون دارد و اطراف شبستان و سرستونها با آیات کلامالله مجید مزین شده است.
برای تزیین دیوارهای مسجد از کاشیهای هفترنگ استفاده شده و در ازارههای آن سنگ مرمر به کار رفته است؛ این مسجد امروزه در ضلع شمالی خیابان امام خمینی(ره) قرار گرفته است.
*امامزاده هاجر خاتون
زیارتگاه هاجرخاتون یکی از مهمترین مسجدهای شهر سنندج محسوب میشود که توسط عارف حاج شیخ شکرالله مشهور به شهباز سنهدژ در محله قدیمی سرتپوله شهر سنندج (همکنون خیابان صلاحالدین ایوبی) بازسازی و توسعه یافت و موقوفات زیادی را برای این مجموعه در نظر گرفت. همکنون مسجد هاجرخاتون یکی از جاذبههای گردشگری و زیارتی شهر سنندج میباشد.
براساس روایات موجود، این امامزاده، خواهر امام رضا امام هشتم شیعیان است که در مسیر سفر علی بن موسی الرضا به خراسان در کردستان درگذشت و در این مکان با حضور امام رضا، به خاک سپرده شد.
*امامزاده پیرعمر
بارگاه حضرت امامزاده عمربن الحسین در خیابان امام خمینی شهر سنندج مدفون است و به امامزاده پیر معروف است. «محمد ابراهیم خان نظام الدوله» در تاریخ ۱۳۰۶ هجری وسط گنبد این امامزاده را آینه کاری کرد. در جوار این گنبد و بارگاه مدرسه کوچکی در گذشته بنا کرده بودند که شش حجره و حیاط کوچکی داشت. در تاریخ ۱۲۹۷ «هجری میرزا صادق خان (مستوفی باشی کردستان پسر میرزا محمدرضای وزیر)» تعمیر کاملی از این مدرسه به عمل آورد و محوطه آن را بزرگ کرد و ده حجره عالی در آن بنا نهاد، تاریخ ساخت آن ۱۰۴۶ه.ق است.
امامزاده پیرعمر را پسر بلافصل حضرت علی(ع) میدانند؛ بنای آرامگاه شامل تزیینات آجری، گچبری و اروسیهای زیبا است.
*امامزاده پیرمحمد
این محل که محل دفن حضرت امامزاده محمدبن عمر یحیی مشهور به پیرمحمد (فرزند پیرعمر) است در میدان نبوت شهر سنندج در بالای تپه و گورستان پیرمحمد واقع شدهاست. شخص مدفون از اولین ساداتی هستند که در این منطقه سکونت اختیار کردهاند. ساختمان جدید این بارگاه و گنبد مخروطی شکل آن از تمام نقاط شهر دیده میشود.
این بنا محل دفن امامزاده محمد بن یحیی مشهور به پیرمحمد است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
بازار قديمي شهر سنندج
شهر سنندج داراي دو بازار بزرگ و عمده است كه يكي از آنها به نام بازار قديمي شناخته شده است و داراي پلان مستطيل شكل بوده است و ديگري بنام بازار سرتپوله است پلان بازار به شكل يك مستطيل بزرگ بوده و بر خلاف اكثر بازارهاي ايراني كه به صورت خطي شكل گرفته اند. اين بازار با الهام از بازار پيرامون ميدان نقش جهان اصفهان ساخته شده است.
در وسط اين بازار سراهاي مختلفي قرار داشته كه متاسفانه بر اثر خيابان كشي در اوايل حكومت پهلوي از بين رفته به دو بخش تبديل و بخش شمالي را خيابان بازار سنندجي و قسمت جنوبي را بازار آصف مي دانند. از چهار دروازه قديمي بازار سنندج اكنون سه دروازه مدخل ورودي قديمي باقي مانده است. تاريخ ساخت بازار سنندج به زمان سليمان خان اردلان در سال ۱۰۴۶ هجري قمري به عنوان والي كردستان از طرف شاهان صفوي منصوب شد و سنندج به عنوان مركز ايالت كردستان انتخاب شده بازميگردد. به همين خاطر بازار و قلعه حكومتي (دژ سنه ) نيز همزمان ساخته شده اند سقف راسته بازار به صورت طاق و تويزه و طاق و گنبد ساخته شده و سقف حجره ها را نيز به صورت طاق و تويزه اجرا گرديده است مصالح عمده بازار از سنگ و خشت و آجر است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
غذاهای محلی کردستان
سفر همیشه تجربیات تازه ای را برای انسان به ارمغان می آورد. این تجربیات می تواند تحت تاثیر بخشی از فرهنگ، تاریخ و یا موقعیت مقصد ایجاد شوند. گشت و گذار در میان غذا یکی از فعالیت هایی است که می تواند طعم تازه ای به تجربیات شما از سفر بدهد. چشیدن غذاها در میان مردمی با فرهنگ متفاوت امکان آشنایی بیشتر با سرزمینی تازه را فراهم می آورد.
غذاهای محلی و سنتی در هر یک از نقاط ایران به روش خاص و با مواد اولیه ای متفاوت تهیه می گردند. هر منطقه بسته به آداب و رسوم خود طعمی متفاوت را به شما ارائه می دهد. کردستان یکی از استان های غربی کشورمان است که ویژگی های فرهنگی خاص خودش را داراد. قرار گرفتن در اقلیم کوهستانی علاوه بر ایجاد چشم اندازهای طبیعی نوع آشپزی و طبخ غذا را نیز تحت تاثیر قرار داده است. امروز می خواهیم به سفری در میان غذاهای سنتی این استان برویم و گشت و گذاری خوشمزه را در میان آنها تجربه کنیم. خوشمزه هایی که شاید در گذر زمان با گرد و غبار فراموشی پوشانده شده اند اما بخشی از آداب یک قوم و منطقه را می سازند.
پای سفره ی ساکنان کردستان می نشینیم
کردستان از جمله مناطقی می باشد که در خطه ای کوهستانی قرار گرفته و به همین دلیل مردمان این استان گرایش زیادی به مصرف سبزیجات معطر کوهی دارند. از سوی دیگر به دلیل جریان زندگی مبتنی بر دامداری، زراعت، باغدارى و زنبورداری استفاده از گیاهان طبیعى خوراکى مانند قارچ، کرفس، کنگر، ریواس، خوژه و … به هر دو صورت تازه و خشک، به وفور دیده می شود. الگوی غذاهای کردی بسیار ساده و مبتنی بر مواد در دسترس و طبیعی می باشد.
غذا در میان کردها حرمت بسیار زیادی داشته به طوری که در گذشته تمامی اعضای یک خانواده در خانه ی مادربزرگ به سراغ بساط غذاهای سنتی و انواع غذاهای لذیذ می رفتند. شاید امروزه کمی این غذاها فراموش شده باشند اما زنان کرد همواره برای تهیه ی غذاهای سالم و خوش طعم در تلاش بوده اند.
فرآوردههاى لبنى نیز بیشتر در میان عشایر کوچنشین رواج دارد و شامل پنیر، ماست، زازى (دوغ جوشانده)، لور (شیر جوشانده و بریده)، سهرتو (خانه و سرشیر) و کشک می باشد. از سوی دیگر مصرف مرغ، کبک و تیهوى سرخ شده در روغن همراه پلو نشان از استفاده از گوشت شکار نیز دارد.
غذاهای سنتی کردستان
۱– قایرمه
قایرمه یا کنگر سوخاری غذایی محلی در کردستان است که با کته یا نان سرو می شود. کنگر یا کرفس، آرد، زیره، بکینگ پودر، تخم مرغ، آب یا شیر، کره ، زعفران دم کرده و روغن مواد مورد نیاز برای طبخ این غذا هستند.
۲– شلکینه
شلکینه در واقع یک نوع نان محلی نازک و ظریفی است که به مقدار زیاد و روی وسیلهای به نام ساج تهیه می شود. این نان مخصوص مهمانیهای مردم سنندج در فصل بهار است اما در فصلهای دیگر و به مقدار کم نیز طبخ می گردد. تخم مرغ، شیر و آرد مواد اصلی تشکیل دهنده ی این نان هستند.
۳– خورشت ریواس
استان کردستان در یک منطقه ی کوهستانی قرار دارد و گیاه علفی ریواس در آن به وفور یافت می شود. با استفاده از این گیاه و اضافه کردن موادی همچون گوشت گوسفندی، پیاز و نعنا و جعفری یکی از خورشت های پرطرفدار کردستان تهیه می گردد.
۴– خورشت تره کردی
خورش تره غذایی بسیار خوشمزه و لذیذ با دستور تهیه ی بسیار راحت است که در استان کردستان و کرمانشاه طبخ می شود. گوشت چرخ کرده، تره خرد شده، پیاز، رب گوجه فرنگی، زرشک، روغن مایع، پودر لیمو و ادویه مواد اولیه ی تهیه ی این غذا هستند.
۵– آش های محلی
در کردستان آش های مختلفی درست می شوند که هر کدام روش و مواد اولیه ی خاص خود رادارند. این آش ها عبارتند از:
۵-۱– آش عدس بلغور
عدس، بلغور گندم، پیاز، سیب زمینی و ادویه مواد اولیه ی مورد نیاز برای طبخ یک آش خوشمزه هستند که در کردستان طبخ می شود. نیسک و ساوار نام های دیگر این آش هستند.
۵-۲- آش دانه کولانه
این آش یکی از غذاهای مناسبتی خطه کردستان است که هنگام رویش اولین دندانهای شیری کودکان تهیه و در میان اقوام و آشنایان پخش می گردد. علاوه بر این در زمستان بیشتر از آن استفاده می شود. گندم، نخود، عدس، لوبیا قرمز، مرزه خشک، پیاز، قلم گوسفندی و ادویه مواد اولیه ی آش را تشکیل می دهند.
۵-۳– آش پریوله
آش پریوله که با نام آش عدس نیز شهرت دارد بیشتر در فصلهای سرد سال طبخ می گردد. عدس، پیاز، رشته آشی و ادویه موادی هستند که برای طبخ این آش از آنها استفاده می شود.
۵-۴– آش سه نگه سیر
گوشت مرغ یا بوقلمون با استخوان، برنج، عدس، کشک، سینه ی مرغ که به صورت کوفته های ریز تهیه می شود، پیاز و ادویه مواد اولیه ی تهیه ی آش سه نگه سیر می باشند که در فصل سرما جایگاه خاصی بر سر سفره ی مناطق کرد دارد.
۵-۵– آش دوغ کردی
آش دوغ تقریبا در تمام شهرهای ایران طبخ می شود. تهیه ی این آش در کردستان کمی متفاوت می باشد و سبزی آش (گشنیز، تره، نعنا)، نخود پخته، برنج نیم دانه، دوغ، ماست چکیده، تخممرغ مواد اولیه ی آن هستند.
در شهرستان بیجار گروس این آش را با استفاده از دوغ، رشته ی آش، اسفناج یا تره و یا گیاه گوشت برخیله و سیر تهیه می کنند که به آش دوغ گروسی شهرت دارد.
۵-۶– آش دوخین
آش دوخین که به نام آش گزنه نیز شهرت دارد از هیزان ( گندم و جو پخته شده در دوغ ) و گیاهان معطر مانند پونه، کاکوتی، از گزنه و برگه شلغم تهیه می گردد.
۵-۷– آش دوغه وا
دوغهوا آشی شبیه به آش دوغ است که در آن کوفته ریزه هم میریزند. دوغ، نخود، کمی سبزی خشک شده با برنج و بلغور مواد دیگر آن هستند.
۵-۸– آش برویشین تورش
برویشین تورش نوعی آش است که هم به عنوان غذای اصلی و هم به عنوان پیش غذا می توان آن را مصرف نمود. بلغور، لپه، زردآلو، سرکه، پیاز، روغن و ادویه موادی هستند که در تهیه ی این آش به کار می روند. اضافه کردن پوره ی زردآلو نیز طعم خاصی به این غذا می دهد.
۵-۹– آش هالاو
آش هالاو که آبگوشت غوره نیز خوانده می شود یکی از غذاهای استان کردستان به ویژه شهر سنندج است و معمولا در پاییز و زمستان طبخ می گردد. نخود، برنج، گوشت ماهیچه، چغندر، پیاز، برگ چغندر، آبغوره و زعفران مواد اولیه ی آن را تشکیل می دهند. به هنگام سرو، گوشت آن را با نخود می کوبند و در کنار بادمجان مصرف می کنند.
۵-۱۰– آش غوره
آش غوره در منطقه ی بیجار بیش از سایر نقاط کردستان طبخ می شود. گوشت جوجه، غوره، سیب زمینی، گوجه فرنگی رسیده، لپه و آرد سفید مواد اولیه ی مورد استفاده در این آش هستند.
۵-۱۱– آش شلم
شَلَم یا آش شلغم گروسی یکی از غذاهای سنتی شهرستان بیجار گروس است که در فصل سرما برای پیشگیری و یا کمک به بهبود سرما خوردگی از آن استفاده می شود. شلم خشک از برگ های شلغم همراه بلغور و انگور قرمز تهیه می گردد و با اضافه کردن شلغم، اسفناج، سیرابی، پیاز، نخود، لپه و برگه ی زردآلو آش خوشمزه ای از آن تهیه می گردد.
۵-۱۲– آش پُرشکَه
یک نوع سبزی کوهی به نام کویز، در فصل بهار می روید که دارای خواص دارویی فراوانی می باشد. با اضافه کردن آرد، عدس، اسفناج و پیاز به این سبزی آشی به نام پرشکه طبخ می شود که طرفداران زیادی دارد.
۶– که لانه
با آغاز فصل بهار بر سر سفره ی مردمان کرد غذای خوشمزه و بسیار ساده ای قرار می گیرد که، که لانه نام دارد. این غذا با استفاده از مقداری پیازچه یا پیرچک و نان پخته شده بر روی ساجِ مخصوص به صورت خانگی و در میهمانی ها تهیه می گردد. به هنگام مصرف این غذا آن را با روغن حیوانی و یا کره چرب می نمایند و همراه با آن دوغ مصرف می کنند.
مواد به کار رفته در که لانه عبارتند از:پیرچک یا پیازچه، آرد، روغن حیوانی یا کره، آرد، آب و نمک.
۷– رشته پلو
رشته پلو غذایی است که در سراسر ایران طبخ می گردد و در میان کردها به عنوان یک غذای سنتی از آن یاد می شود. برای تهیه ی این غذا از رشته پلویی و برنج استفاده می کنند. در برخی مواقع آن را بدون خورشت مصرف می نمایند و در گاهی اوقات گوشت یا مرغ در کنار آن قرار می دهند. استفاده از کشمش نیز در برخی نقاط مرسوم است.
۸– گردول
برای تهیه ی گردول ابتدا برنج یا ارزن را در دوغ می ریزند و حرارت می دهند. پس از پخته شدن آنها، مغز گردو و گیاهان معطر را به آن اضافه می کنند تا آماده ی مصرف شود.
۹– شیش کباب
کباب غذایی محبوب در میان ایرانی ها است. در کردستان نوع خاصی از کباب طبخ می شود که به شیش کباب شهرت دارد. برای تهیه ی شیش کباب گوشت گوساله یا گوسفند را در مخلوطی از نعنای تازه، فلفل، زعفران، سیر، پیاز و روغن زیتون می خوابانند. این کباب هم بر روی آتش و هم به صورت تابه ای تهیه می گردد و به هنگام مصرف در کنار آن گوجه فرنگی و جعفری نیز قرار می دهند.
۱۰– بریان کردی
بریان یا کباب کردی غذایی مخصوص جشنها و مهمانی ها است که در میان دامداران، عشایر و شکارچیان مرسوم می باشد. برای تهیه آن کهره ( بره یا بزغاله چند ماهه ) را ذبح می کنند و پس از پوست کندن و تقسیم آن به چند قطعه بزرگ آن را به سیخ دراز آهنی یا چوبی میکشند و روی آتش، کباب میکنند. به جای بره می توان از گوشت شکار، کبک، تیهو و سایر پرندگان شکاری نیز استفاده نمود.
۱۱– خورشت گیلاخه
به دلیل رویش گیاهی خاص به نام گیلاخه در استان کردستان تهیه ی خورشت از این گیاه رواج دارد. گیاه گیلاخه دو قسمت پیازچه و برگ دارد و پیازچه ی آن منبع غنی فیبر می باشد. به جز این گیاه از گوشت، پیاز، لوبیا قرمز، لیمو عمانی و تره یا جعفری یا گشنیز نیز در تهیه ی این غذا استفاده می کنند
۱۲– گوشت برخیله
در استان کردستان گوشت برخیله در بیجار بسیار شهرت دارد . این غذا که با نوعی تره بهاری به نام گوشت برخیله تهیه می شود سرشار از آهن و اسید فولیک می باشد. گوشت برخیله، پیاز، سیر، رب گوجه فرنگی، روغن و در صورت تمایل تخم مرغ مواد تشکیل دهنده ی آن هستند.
۱۳– مکش قالبی
در کردستان از ترکیب برنج، پیاز، زردچوبه، آلوبخارا و کشش پلویی غذایی تهیه می شود که مکش قالبی نام دارد. طبخ این غذا به جز کردستان در میان ساکنان ایلام نیز رایج می باشد.
۱۴– سوپ غازیاغی (قازیاغَه)
سبزی غازیاغی، رشته سوپ (ورمیشل)، سینه مرغ، پیاز، سیب زمینی، روغن و ادویه موادی هستند که می توانید با آنها سوپ غازیاقی را درست کنید. در صورت تمایل می توان برای چرب شدن سوپ به آن بال مرغ نیز اضافه کرد. این سوپ را با آب لیمو یا نارنج تازه و یا با ماست محلی گوسفندی سرو می کنند.
۱۵– کتلت دیزی
مواد تشکیل دهنده ی این کتلت همان موادی هستند که در دیزی از آنها استفاده می شود. به هنگام طبخ دیزی مقدار بیشتری از این مواد را در آن می ریزند و بعد با آنها کتلت درست می کنند. پس از پخت نخود، گوشت گوسفندی و سیب زمینی در دیزی، به هنگام آماده سازی مواد به آنها پیاز، جعفری خشک، تخم مرغ و نمک اضافه می گردد. مواد مخلوط شده را قسمت بندی کرده و در روغن سرخ می کنند.
۱۶– کوکوی ترگ خانه گان
ترگ خانه گان نام محلی یک نوع تره است که در مناطق خاص می روید. این نوع تره به نام کرفس آبی نیز شهرت دارد و با آن نوعی کوکو درست می کنند. تخم مرغ، آرد، پیاز و ادویه را به سبزی خرد شده اضافه می کنند و در روغن سرخ می نمایند.
۱۷– خورشت کنگر
خورش کنگر با استفاده گوشت گوسفندی یا گوساله، کنگر پاک شده، لپه، پیاز، نعنا و جعفری خشک، رب گوجه فرنگی و ادویه طبخ می شود. به دلیل وجود گیاه کوهی کنگر این خورش دارای خواص فراوانی می باشد.
۱۸– برساق
بِرساق نام یکی از نان های محلی کردستان است که منحصرا در شهرستان بیجار گروس طبخ می شود. شیر، شکر، تخم مرغ، آرد، روغن جامد، نمک و زردچوبه مواد اولیه ی مورد نیاز برای پخت این نان هستند. موارد را پس از خمیر کردن در روغن داغ سرخ می کنند تا آماده شود.
۲۰– کالویج
کالویج نام نوعی کله جوش است که در شهرستان بیجار گروس طبخ می گردد. کشک، لپه، کشمش، گردو، پیاز، روغن،زردچوبه، پودر آویشن و جعفری خشک مواد اولیه ی مورد نیاز برای طبخ این غذا هستند.
۲۱– غذاهای فراموش شده کردستان
در فرهنگ کردستان غذاهایی وجود دارند که در آشپزخانه های امروزی چندان به چشم نمی خورند و در گذر زمان به فراموشی سپرده شده اند. این غذاها عبارتند از:
* پلو که به صورت کته یا شلهبرنج با گوشت طبخ می گردد.
* ترخینه که شامل برنج یا گندم پخته همراه با ادویه و ترشى می باشد.
* شله گنیم که با استفاده از گندم خرد شده (مرهکه) و گوشت قورمه و کره تهیه می شود.
* هتیمچه که از گوشت گوسفند، حبوبات و سبزى درست مىشود.
* شل کینه که ترکیبى از آرد، شیر، تخممرغ و شکر است.
* شوروا غذایى مخصوص تهیدستان و فقرا است و از برنج، ارزن یا عدس آبپز تشکیل می شود.
* گرماو که در میان فقرا رواج بیشتری دارد و از بلغور (مرهکه) آبپز است.
* رشتهرون یا رشته روغن که با پختن رشته ی سرخ در دوغ تهیه می شود.
* یک آبه که از برنج و قورمه و پیاز داغ تهیه مىشود.
* شلغم ترش یا شلغم باغى که از ترکیب نخود، لوبیا، گردو و برگه زردآلو تهیه می گردد.
کباب قارچ کوهی، کنگر کوهى و کنگر ماست و دلمه کوفته شور (کوفته برنجی) از دیگر غذاهاى قدیمی کردی هستند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
سوغات سنندج چیست؟
سوغات سنندج، مطلبی است که در بخش برای شما توضیح خواهم داد. سنندج مرکز استان کردستان در غرب کشور است. منطقه ای دارای کوهستان ها زیبا و آب و هوای خوب، که در فصل تابستان میزیان گردشگران بسیاری است. هر مسافری از همان لحظات اولیه سفر خود به فکر سوغاتی های شاخص شهری است که به آنجا سفر می کند، تا برای عزیزانش که همراه او نبودند هدیه ببرد. سوغاتی های شهر سنندج تنوع بسیاری دارند و به بخش های گوناگونی تقسیم میشوند از این میان می توان به شیرینی های سنتی سنندج مانند شیرینی کنجدی، بادام سوخته و آدامس سقز اشاره کرد که گزینه های مناسبی بعنوان سوغاتی شهر سنندج هستند. در ادامه به تفصیل به آنها خواهم پرداخت.
دیگر محصولات استان کردستان که بعنوان سوغاتی های معروف سنندج یاد می شوند:
- نان کاک
- نان برنجی
- عسل طبیعی
- روغن طبیعی
- باسلوق
- خشکبار
- مویز
شیرینی کنجدی سنندج:
شیرینی کنجدی یکی از محبوبترین شیرینی های شهر سنندج هستند. که علاوه بر طعم عالی، خواص دارویی هم برای ما دارد. در سفر به سنندج حتما این شیرینی را امتحان کنید و از خوردن آن لذت ببرید. همچنین یکی از بهترین سوغاتی هایی سنندج است، مطمئنا کسی نیست که طعم و مزه آن را دوست نداشته باشد. شیرینی کنجدی در دو نوع انگبین و شکری درست می شود. برای شما توضیحات بیشتری آورده ام تا براساس سلیقه و ذائقه ی خود، انتخاب آسانی داشته باشید.
شیرینی کنجدی گز انگبین:
این نوع شیرینی خاص شهر سنندج و استان کردستان است. چون انگبین، شهد حاصل از حشره ایست که در کوهستان ها و دشت های کردستان و سنندج می توان از روی درختی به نام انگبین بدست آورد. برای تهیه شیرینی کنجدی گز انگبین یا کنجدی گزو (در زبان محلی مردم سنندج)، کنجد را بو می دهند و در ادامه ی کار شهر انگبین را اضافه کرده و پس از آن بر روی سطحی پهن میکنند و برش می دهند. شکل ظاهریش قطعات منظمی از کنجد فشرده شده می باشد و بسیار مقوی و خوشمزه است.
شیرینی کنجدی شکری:
این نوع از شیرینی کنجدی هم مانند شیرینی کنجد گزو است با این تفاوت که بجای شهد انگبین، شهد شکر را به کنجد بو داده می افزایند.
کنجد و انگبین موجود در این شیرینی خواص بسیاری دارند که به تعدادی از آن ها در ادامه اشاره شده است:
خواص کنجد:
- منبع غنی پروتئین و ویتامین های B,E,D ،مس، روی، کلسیم، منیزیم
- ضد رماتیسم
- کاهش کلسترول خون
- مفید در درمان نارحتی های کیسه ی صفرا
- موثر در کاهش فشار خون بالا
خواص انگبین:
- منبع گلوکز، ساکاروز و پلی ساکارید است.
- درمان زخم معده
- درمان آبله
حتما شیرینی کنجدی سنندج را امتحان کنید، و بعنوان یک سوغاتی منحصر بفرد سنندج، برای دوستان و خویشان خود ببرید .
بادام سوخته ی سنندج
بادام سوخته یکی دیگر از شیرینی مخصوص سنندج است. بادام سوخته درمراسمات و پذیرایی مردم خونگرم استان کردستان از مهمانان، جایگاه خوبی پیدا کرده است. مغز بادام و شکر موادی هستند که بادام سوخته از آن ها تهیه می شوند. ناگفته نماند بادام مقدار زیادی اسید آمینه دارد که در بهبود گردش خون و آرامش عروق خون موثر است. خوردن بادام سوخته در کنار یک لیوان چای بسیار دلپذیر است و طعم بیاد ماندنی دارد. شما می توانید با این سوغاتی سنندج، کام اقوام و دوستان خود را شیرین کنید.
آدامس طبیعی سنندج
شاید تا به حال، نام آدامس سقز را بسیار شنیده باشید. سقز شیره یا بهتر معرفی کنم صمغ درخت بنه (همان پسته وحشی) است که در مناطق کوهستانی استان کردستان می روید. این صمغ را در فصل پاییز از شکاف هایی که در تنه ی درختان ایجاد شده استخراج می کنند و معمولا در ابتدا سبز رنگ و خیلی چسبنده می باشد. اما طعم آن با هر سلیقه ای متناسب نیست. می توان از خواص خوب این آدامس به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان زخم معده
- کمک به هضم غذا
- درمان بیماری های گوارشی
- سبب عملکرد بهتر کبد و طهال
- التیام زخم ها
- مصرف روزانه آن لک های پوستی و جوش را برطرف می کند.
اگر سفری به شهر باصفای سنندج داشتید از خرید آدامس سقز برای مصرف خود فراموش نکنید همچنین بعنوان یک سوغاتی ارزشمند شهر سنندج آن را همراه خود ببرید.
آدامس سقز یکی از معروفترین سوغات کردستان است شاید با خودتان بگویید چرا باید آدامس سوغات این دیار باشد؟ این آدامس با سایر آدامسهایی که در مغازهها میبینید فرق بسیار زیادی دارد. اهالی کردستان همگی بهخوبی با گیاه سقز آشنا هستند چراکه اغلب درختان سقز در کشور، تنها در مناطق کوهستانی این استان و چند استان همجوارش میرویند. درخت پستهی وحشی یا بنه درختی است که بهوفور در مناطق کوهستانی کردستان میروید این درخت از خود مادهای صمغی یا رزینی ترشح میکند که در زبان فارسی به آن سقز میگویند. این مادهی گیاهی علاوه بر اینکه خواص دارویی زیادی دارد به عنوان آدامس طبیعی نیز به فروش میرسد. اگر قصد داشتید برای دوستان و آشنایان خود سقز کردستان را سوغات ببرید حواستان باشد بستهبندیهایی را تهیه کنید که رویش نشان تأییدیهی وزارت بهداشت درج شده است و تاریخ انقضا دارد. همچنین میتوانید از عطاریهای بزرگ و معتبر سقز تصفیهشده تهیه کنید.
شیرینی کنجدی، گزانگبینی و شکری، شیرینی بادامسوخته که ترکیبی از بادام بوداده و شکر کارامل شده یا عسل است و نان برساق از دیگر سوغات خوراکی استان کردستان هستند؛ اما در ابتدای متن گفتیم که صنایعدستی کردستان سهم بسیاری در سوغات این استان دارند .
از آنجایی که صنایعدستی هر استان نمادی از فرهنگ و آدابورسوم آن استان است میتواند نظر بسیاری را به خود جلب کند. مسافران معمولاً توجه ویژهای به صنایعدستی هر شهر یا روستا دارند و معمولاً سعی بر این است که از صنایعدستی استانها به عنوان سوغات خرید کنند چرا که هم نمیتوان مانندش را جایی جز همان شهر یافت و هم امکان خراب شدنش در طی مسیر کمتر از سوغات خوراکی است. استان کردستان سالیان سال است که به صنایعدستی باکیفیتش شهرت دارد و حتی برخی از صنایعدستیاش به شهرت جهانی رسیدهاند.
قالی دستباف کردستان یکی از همانهایی است که شهرت جهانی دارد. انگار نام کردستان را با تاروپود فرشهای دستبافش بافتهاند که اینقدر مردمانش در این هنر مهارت دارند. هنر قالیبافی از دیرباز در کردستان رواج داشته و مردمان هنرمندش سالهاست که با بافتن این طرحهای شکسته خو گرفتهاند. شاید قالی کردستان اکنون آن رونق سابق را نداشته باشد اما بازهم افراد زیادی در این استان به این شغل مشغولاند. یک قالی کوچک دیواری میتواند بهترین سوغات برای کسی باشد که دوستش دارید.
گلیمبافی یکی دیگر از هنرهای دستی رایج در کردستان است. گلیم سنه گلیم سنتی کردستان است که جایگاه ویژهای را در صنایعدستی ایران به خود اختصاص داده است. گلیم سنه سوغات معروف کردستان است و هر جا که اسمش بیاید پشتبندش نام کردستان به زبانها خواهد آمد. گلیم سنه درواقع یک گلیم دو رو است. هر دو روی این گلیم نقش واضحی دارد به طوری که میتوان از دو طرفش استفاده کرد به این نوع بافت در گلیم روش بافت چاکدار میگویند. بافت گلیم که در زبان کردی به آن بهره میگویند، با ابریشم، موی بز یا پشم گوسفند انجام میشود. خاستگاه اصلی گلیمبافی کردستان شهرستان سنندج است. در گذشتهای دور علاوه بر اینکه گلیمبافی نوعی فعالیت هنری محسوب میشد، از آن به عنوان منبع درامد خود نیز بهره میبردند اما اکنون از رونق گذشته کاسته شده است و این فعالیت نمیتواند بهتنهایی منبع درامد یک خانوار باشد.
کردستان یکی از اصلیترین مراکز نازککاری چوب و ساخت آلات چوبی در ایران است. سنندج علاوه بر فعالیت در حوزهی گلیم، به فعالیتهای نازککاری چوب نیز پرداخته است. آلاتی که با این روش خلق میشوند میتوانند یکی از بهترین سوغات کردستان باشند. مثلاً تختهنرد نازککاری شده و یا تخته شطرنج و قوطی سیگار میتواند یک سوغات خوب برای آقایان باشد و یا جعبههای جواهرات و ظروف شیرینیخوری نازککاری شده سوغاتی مناسب خانمها هستند. اگر به دیدن این صنایعدستی هنرمندانه علاقهمندید بهتر است به بازار صنایعدستی واقع در خیابان شهدای سنندج مراجعه کنید. در این مکان میتوانید تمام صنایعدستی کردستان را تماشا و خریداری کنید.
کلاش یا همان گیوهی کردستانی میتواند یک هدیهی مناسب برای آقایان باشد. کلاش با لباس محلی کردی همخوانی جالبی دارد و معمولاً توسط تمام افراد محلی مورداستفاده است. کلاش را میتوانید در بازارهای محلی و ملی پیدا و خریداری کنید. این نوع کفش به خاطر سبک بودن، نرم بودن، مقاومت بالا و قابلیت جذب رطوبت مناسبترین کفش برای آبوهوای مناطق کوهستانی چون کردستان است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
۵ هتل معروف سنندج
در این مطلب قصد داریم شما را با ۵ هتل معروف سنندج و مریوان که برخی از آنها مانند هتل سنگی اورامان بدلیل معماری منحصر به فرد و با شکوهش که حتی توجه گردشگران خارجی را نیز به خود جلب کرده است ، بسیار قابل توجه است . در ادامه به بررسی بیشتر این هتل ها میپردازیم.
هتل شادی
هتل ۴ ستاره شادی سنندج، در حقیقت بهترین هتل شهر سنندج در استان کردستان بوده و با فراهم نمودن امکانات کامل رفاهی و تفریحی، فضای مناسبی را برای اقامتی دلنشین فراهم ساخته است. نزدیکی به مرکز شهر و دسترسی آسان به جاذبه های گردشگری سنندج از مزیای هتل شادی سنندج است.
مهمانسرای جهانگردی سنندج
هتل سه ستاره جهانگردی سنندج با چشم اندازی زیبا از پارک جنگلی آبیدر از پرقدمت ترین هتل های شهر در بلوار پاسداران یکی از بهترین نقاط در مرکز شهر می باشد که در سال ۱۳۹۰ مجددا بازسازی شده است. این هتل دارای ۶۲ باب فضای اقامتی با ظرفیت های مختلف مجهز به امکانات رفاهی مطلوب و مناسب می باشد. دسترسی آسان به بازارها، مراکز دیدنی و تفریحی از امتیازات این هتل می باشد که توجه گردشگران را به خود جلب می کند. فضای سبز منحصر به فرد، اتاق های تمیز و مرتب، محیط آرامش بخش برخی از امکانات این هتل می باشند.
هتل زریوار
هتل ۳ ستاره زریوار در زمینی به مساحت ۲۴۰۰۰ مترمربع و با زیر ینای بالغ بر ۳۷۵۰ مترمربع در سال ۱۳۸۴ در شهر مریوان در كنار دریاچه نیلگون و سرسبز زریوار افتتاح گردیده است. رستوران هتل زریوار در طبقهی هفتم با چشم اندازی زیبا بر دریاچهی زریوار و کوههای اطراف و همچنین مشرف بر باغ بزرگ هتل در خدمت مهمانهای محترم خواهد بود. لازم به ذكر است اين هتل حدود ۱۰ دقيقه پياده تا درياچه زريوار فاصله دارد.
مهمانسرای جهانگردی مریوان
مهمانسرا مشرف به دریاچه زیبای زریوار میباشد.مجتمع دارای ۱۰باب اتاق ۳تخته با امکانات کامل رفاهی می باشد. رستوران دارای ظرفیت ۱۲۰نفر میباشد. موقعیت: فاصله تا بازار : ۲ کیلومتر . فاصله تا ترمینال : ۳ کیلومتر .
هتل سنگی اورامان
اگر برنامه سفر به کردستان را در راه دارید روستای ارومان تخت را از یاد نبرید؛ روستایی که بعلت معماری اش به هزار ماسوله معروف است. برای اقامت در این روستای خاص و منحصربفرد نیز می توانید از هتل سنگی اورامان استفاده نمایید؛ هتل آپارتمانی سنتی با معماری باشکوه و چشم گیر.محلی های میهمان نواز اقامت در ارومان تخت را برایتان خاطره انگیز خواهند ساخت!
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور