غذاهای محلی زنجان

 

استان زنجان یکی از استان های سردسیر  ایران میباشد، ذائقه ی مردمان هر شهر را میتوان با توجه به خلق و خو و غذاهای محلی آنجا تشخیص داد. زنجان نیز همانند سایر شهرهای ایران دارای غذاهای محلی ویژه و خاصی میباشد آژانس مسافرتی طلوع سفریاد در مقاله ی زیر یکسری از این غذاهای محلی را گرد آوری کرده است. با ما همراه باشید.

۱- جغور بغور

خوراک جغور بغور یا با تلفظی دیگر جغول بغول از خاص ترین غذاهای محلی زنجان به شمار می رود. طبخ سریع و آسان و طعم دل انگیز این خوراک آن را در بسیاری از شهرهای ایران به غذایی محبوب تبدیل کرده است. در این غذا جگر سیاه و سفید را خرد کرده و به همراه پیاز و سیب زمینی سرخ می کنند. بعضی ها علاوه بر نمک و فلفل تنها به افزودن زردچوبه اکتفا می کنند؛ اما در بیشتر موارد مخلوط جگر و سیب زمینی و پیاز، با رب یا رب انار تفت داده می شود.

شاید جالب ترین نکته در مورد جغور بغور، رایج بودن سرو آن به عنوان وعده ی صبحانه باشد. اگر سری به زنجان بزنید، هنگام صبح دکه ها و رستوران های بسیاری را خواهید دید که جغور بغور داغ و خوش طعم را به دست مشتری می رسانند.

 

 

۲- خورش آلوچه با مرغ

خورش یا خورشت آلوچه با مرغ یکی از اصیل ترین خوراک های سنتی استان زنجان به حساب می آید و طعم بسیار لذیذش را مدیون آلوهایی است که هنگام طبخ، در آن می ریزند. این غذا مانند سایر خورش ها با برنج سرو می شود و عطر و بویی بسیار دلچسب دارد.

برای درست کردن این غذای خوشمزه، مرغ و پیاز را خوب تفت داده و با هویج و قیسی آلو که از پیش سرخ شده، مخلوط می کنند و سپس با رب، رنگ و طعمی ویژه به آن می بخشند. آلوی به کار رفته در این خورش عموما آلوی برغان است که طعم و کیفیتی بی نظیر دارد و تاثیر شگرفی بر طعم خورش می گذارد.

 

۳- پیازو

با رواج فست فودها و اغذیه غربی، برخی طعام ایرانی از جمله پیازو، به مرور فراموش شدند. این غذا که خیلی ها حتی تا به حال اسمی از آن نشنیده اند، یکی از قدیمی ترین و خوشمزه ترین غذاهای استان سردسیر زنجان است که ظاهری شبیه به آش یا اشکنه دارد.

سال ها پیش زنان غیور زنجانی برای دلنشین نمودن شب های دراز و سرد زمستان، با پیاز، گردو، گوشت، گوجه فرنگی، عدس، لپه، برگه ی زردآلو و سیب زمینی غذایی که در واقع یک اثر هنری است، می پختند و با طعم لذیذ آن، خانواده را دور هم و زیر کرسی جمع می کردند. اما متاسفانه این روزها دیگر به ندرت شاهد پخته شدن این غذا در میان خانواده های ایرانی هستیم.

 

۴- بوغدا آشی

بوغدا در زبان ترکی به معنای گندم و بوغدا آشی به معنای آش گندم است. این آش خوشمزه، عصرانه یا شامی بسیار مناسب برای شب های زمستان و دورهمی های خانوادگی به شمار می رود. برای پخت آن ابتدا گندم و حبوبات را خوب خیس می دهند و پس از آن که این مواد به آرامی در آب شروع به پختن کردند، اسفناج های درشت و تازه را به همراه ادویه داخل دیگ می ریزند.

آش گندم یا بوغدا آشی علاوه بر طعم خوش، سرشار است از ویتامین ها و املاحی مانند A,B,C,E، کلسیم، پتاسیم، آهن و ید.

 

 

۵- آش ترش

آش ترش زنجان از آن آش هایی است که با ظاهر خوش رنگ و لعابش حسابی اشتهای بیننده را بر می انگیزد. هر آنچه که فکرش را بکنید در این آش پیدا می شود؛ از حبوباتی چون عدس و نخود و لوبیا گرفته تا سبزی و سیب زمینی و هویج و این ها تازه تمام مواد تشکیل دهنده ی آش لذیذ زنجانی ها نیستند! سیر و سرکه و شکر و پیاز و جو پرک و لبو و آلوچه هم در طی مراحل پخت به این غذا اضافه می شوند و از آن معجونی کامل با مجموعه مواد مورد نیاز بدن انسان می سازند.

البته اضافه کردن لبو به آش در صورت تمایل آشپز است و اجباری نیست اما رنگ و طعمی بینظیر به عصرانه ی شما خواهد بخشید.

 

۶- آش شیر

آش شیر نام یک آش فوق العاده ی دیگر از دیار زنجان است. این آش با استفاده از گندم و حبوبات خیس داده شده، شیر و نخود تهیه می شود.

برای تهیه ی آش شیر، ابتدا حبوبات و گندم طبخ می شوند و سپس شیر به آن ها اضافه می گردد. در انتها برای طعم بهتر و تزئین آش، کشمش و گردوی فراوان روی آن می ریزند و سرو می کنند. ترکیب شیر و گردو و کشمش، به این آش طعمی فوق العاده می بخشد.

 

۷- شش انداز

شش انداز غذایی بسیار مقوی است که با فرهنگ و رسوم کشورمان پیوندی نزدیک دارد. این غذا بیشتر در شب چهارشنبه سوری طبخ می شود تا خوشی مردمان استان زنجان را تکمیل کرده و طعمی لذیذ به آن ها عیدی دهد.

اگر دوست دارید طعم این خوراک محلی را بچشید، باید خرما و گردو و کشمش را به خوبی با پیاز بپزید و سپس تخم مرغ هایی که در ظرفی دیگر کاملا هم زده اید، به مواد تفت داده شده بیفزایید. برای تزئین هم گردو، کشمش و اندکی شیره ی انگوی روی شش انداز بریزید تا وعده ای خوش مزه برای شب چهارشنبه سوری داشته باشید.

 

 

۸- کله جوش

کله جوش غذایی است که در بسیاری از استان های کشور مورد استفاده قرار می گیرد و هرجا دستور پخت خاص خودش را دارد. مردم زنجان در این غذا از گوشت و قارچ نیز استفاده می کنند. برای تهیه ی یک کله جوش زنجانی خوشمزه باید گوشت و قارچ را همراه با پیاز و سبزیجات معطر دلخواهتان تفت دهید و سپس نخود و عدس را با آب فراوان به مواد قبلی بیفزایید. در نهایت نیز تخم مرغی را با ماست و کشک هم زده و به کله جوشتان اضافه کنید. این خوراک خوشمزه، برای روزهای سرد زمستان بسیار مقوی است.

 

۹- کشک بادمجان

با شنیدن نام کشک بادمجان، خیلی از ما به یاد شهرهای شمالی کشور می افتیم و این غذا را متعلق به آن خطه  می دانیم؛ در صورتی که مردم استان زنجان نیز، با دستور پختی متفاوت، این غذا را طبخ می کنند.

بانوان زنجانی برای تهیه ی کشک بادمجان زنجان، بادمجان سرخ شده را همراه با کشک، له می کنند و سپس روی آن را با گوشت چرخ کرده، پیاز و سیری که هر یک پیش از این به طور جداگانه سرخ شده اند، می پوشانند؛ از نعنا داغ و گردو نیز برای تزئین این خوراک استفاده می کنند.

کشک بادمجان زنجان به علت داشتن کشک، گردو و بادمجان فراوان منبع تغذیه ای مفید به شمار می رود.

۱۰- حلیم

اهالی استان زنجان برگزارکنندگان یکی از با شکوه ترین مراسم عزاداری امام حسین در میان شهرهای ایران هستند. در راستای این موضوع، پخت حلیم در ایام محرم به صورت گسترده در میان زنجانی ها رایج است.

بسیاری از مناطق کشورمان به طور مشترک از یک دستور پخت حلیم استفاده می کنند؛ به این صورت که گوشت و گندم را با آب و پیاز طبخ می پزند و می کوبند تا جایی که کش بیاید. هنگام خوردن نیز دارچین و شکر به آن می افزایند و با نان سرو می کنند.

 

۱۱-علم سلات

یکی دیگر از غذاهای بسیار قدیمی استان زنجان که عموما در ابهر پخته می شده، علم سلات است. این غذا از گوشت، گندم، نخود، لوبیا، عدس، هویج، جغندر، فلفل، سیب زمینی، روغن، زردچوبه، زردآلو و آلوچه تشکیل می شود. در قدیم مواد ذکر شده را با هم می پختند، در خمره ای سفالی می ریختند و در آن را با خمیر مسدود می کردند؛ سپس با پختن آن در تنور، صبحانه ای جانانه برای فصل زمستان مهیا می نمودند. این روزها اما به ندرت شاهد طبخ علم سلات هستیم.

۱۲- سایر غذاها

علاوه بر تمامی موارد ذکر شده، پخت چند غذای دیگر نیز در استان زنجان از دیرباز رواج دارند که دستور پختشان با شیوه ای که در استان های دیگر برای طبخ این اغذیه به کار می رود، یکسان است؛ به همین علت ما تنها به معرفی این چند بسنده می کنیم.

*آش رشته: این آش در تمامی نقاط ایران مورد استقبال مردم قرار می گیرد و در استان زنجان هم بسیار محبوب است.

*کوفته ترکی: این غذا بیشتر با نام شهر تبریز مشهور است؛ اما باید بدانیم که ساکنان استان های دیگر نیز، از جمله زنجان، نسبت به پخت آن اقدام می کنند.

*مرصع پلو: پلویی است شیرین با ظاهری بسیار اشتها برانگیز که از قدیم الایام در نقاط گوناگون ایران طبخ می شده است.