کاشان را به فرهنگ ، هنر و دین می شناسند . مردمانی دین پرور و فرهنگ دوست که بناها و هنرهای خویش را برای تمام جهانیان به یادگار گداشته اند . نمایه هایی از صلابت و سلامت روح را می توان در تمامی آثار بجای مانده از مردمان قدیم کاشان یافت . همراه اصفهان تور باشید .

خانه های کاشان ، باغ فین کاشان ، بازار کاشان و مساجد آن ارکانی جدا نشدنی از معماری متعالی شهر و منطقه ی فرهنگی کاشان است . از میان آثار مرتبط با معماری قدیم شهر آنچه تمامی گردشگران را به سوی خویش می کشاند خانه های آن است .
از آن روی که خانه جزئی از جریان زندگی روزمره تمام مردمان است ، رؤیت خانه های قدیم جالب و جذاب است . خانه نمادی از آرامش و مکانی برای زندگی است و برای مردمان از هر فرهنگ که باشند دارای مفهومی نسبتاً مشترک است ، خانه اما جز محل زندگی گاه مکانی برای تجارت ،کسب و کار ، برگزاری مراسم ها و آیین ها نیز بوده است .

خانه ی طباطبایی ها ، عروس خانه های ایران است . که معماری متناسب و ظاهری فوق العاده زیبایش این شهرت و نام را برای آن به همراه آورده است .
خانه طباطبایی ملک شخصی حاج سید جعفر طباطبایی نطنزی بوده است . تاجری خوش نام و معروف در دوران قاجار که شهره ی نامش در صنعت فرش از مرزهای ایران هم فراتر بوده است .
مساحت خانه را ۴۷۳۰ متر نوشته اند و شامل سه بخش است : بخش اندرونی ، بخش بیرونی و بخش خدمه . خانه های پروسعت قدیم عموماً متعلق به صاحبانی متمول بوده و عظمت بنا موجب می شده تا علاوه بر خودشان ؛ فرزندان آنان نیز پس از ازدواج بتوانند در آن خانه جای گیرند و علاوه بر آن مکانی برای تجارت و برگزاری مراسم نیز بوده است .
معمار این خانه مشخص نیست و در سنه ی ۱۲۵۰ ساخت آن آغاز شده است و تمامی این خانه ی باشکوه در طول مدت ۱۰ سال ساخته شده است .
این بنا در جوار بقعه ی مطهر امامزاده سلطان امیر احمد (ع) از فرزندان امام موسی کاظم (ع) قرار دارد .

معماری خانه طباطبایی گودال باغچه و حیاط مرکز است . بعد از زلزله ای معروف سال ۱۱۹۲ هجری قمری اکثر خانه های کاشان را بدین صورت ساخته اند ، معماری گودال باغچه یعنی باغچه ی خانه در گودی قرار گرفته است .
بدین ترتیب بنا هم از نظر استحکام و مقابله با زلزله مقاوم می شود و هم آن که آبرسانی به بنا را تسهیل می کند در ضمن از رطوبت بنا هم برای رشد گیاهان استفاده می شود .
وقتی بنا در دل خاک باشد ( یعنی بصورت گودال باغچه ساخته شود) خانه در عایق حرارتی هم قرار دارد. نه خانه زود گرم می شود و نه زود سرد .
خانه ی طباطبایی ها متقارن ساخته شده است و معماری آن اسلامی و حجاب دار است .

بخش اندرونی
بخش اندرونی خانه دارای حیاط هایی زیباست . با آنکه اندازه ی آن ها از حیاط بیرونی کوچکتر است ولی زیبایی خاص خویش را دارند .
یک حیاط اندرونی در سمت راست و دیگری در سمت چپ اتاق پنج دری مرکزی را فرا گرفته اند .
حیاط اندرونی کوچکتر که به درب اصلی ورودی و خروجی خانه راه دارد اتاقی پنج دری برای پذیرایی از میهمانان و اتاقی کوچک برای زندگی افراد دارد. حوضی در میان حیاط و دو باغچه ی کوچک زیبایی حیاط را تکمیل می کنند . وجود دو سرداب ( زیر زمین ) در این حیاط کاربری مناسبی به مکان داده است .
ایوان با اشراف به اتاق پنج دری و دارای درب هایی منقش به شیشه های رنگی ، مکانی مناسب برای جلوس را ایجاد کرده است .
اتاق پنج دری یا اتاق مرکزی اتاقی برای زندگی خود آقای طباطبایی و همسرشان بوده است . اتاقی که با آن که نقش و نگار خاصی ندارد ولی نوع طاق آن و اشراف داشتن به حیاط های اندرونی و بیرونی و رنگ پردازی پنجره ها زیبایی خاصی به آن بخشیده است .
حیاط اندرونی بزرگتر ، فضایی مهتابی دارد و اتاق های سه دری و یک اتاق پنج دری زیبا ، سردابی بزرگ و در میان حیاط باغچه و حوض هم فراموش نشده است . این قسمت هم دربی مجزا برای ورود و خروج از خانه دارد .

بخش بیرونی
بخش بیرونی خانه طباطبایی همان قسمت از خانه است که ابتدا به آن وارد می شویم.
حیاطی مصفا و زیبا دارد ، باغچه ای بزرگ و حوضی که آب زلال آن به جز زیبایی ؛ جهت آبیاری درختان و استفاده ی خانواده هم کاربرد داشته است .
دور تا دور حیاط را اتاق هایی ساخته اند که تعدادی از آنها در زمستان و تعدادی از آنها در فصل تابستان استفاده می شده است .
اتاق هایی که بخش زمستانه هستند دارای شومینه و سقف های کوتاه هستند از ظهر تا غروب آفتاب هم دربرابر نور خورشید قرار دارند .
اتاق زمستانه را اتاق های آیینه هم می خوانند . اگر از اتاق نخستین به آخرین اتاق بنگری درب انتهایی آن به صورتی هست که گویی در مقابل آیینه قرار گرفته و تکرار شده است.
اتاق های تابستانه حد فاصل بخش بیرونی و خدمه است . زیباترین صحنه ای که از خانه ی طباطبایی می بینید در برگیرنده اتاق شاه نشین و ایوان یا همان تالار آیینه است .
جلوی اتاق هفت دری زیبایی که پشت زمینه ی بسیاری از عکس های یادگاری گردشگران است ، تالار آینه قرار دارد ؛ ایوانی که عصرها محل نشست و استراحت میهمانان بوده است و به سبب تعدد آینه ها در میان گچ بری ها به این نام خوانده و گفته شده است .
وارد اتاق شاه نشین که شوی محصور زیبایی مثال زدنی آن می گردی . اوج هنر و زیبایی در این اتاق بکار گرفته شده و از نقطه اوج تا کف پوش آن ؛ همه زیباست . گچ کاری ، نقاشی ، مقرنس بندی ، قطار بندی و هر آنچه می خواهی از هنر در این اتاق رفیع وجود دارد. مکانی است برای پذیرایی از میهمانان مخصوص و یا کسانی که برای تجارت به خانه دعوت می شده اند .
میهمانانی که از اهمیت کمتری برای صاحب خانه برخوردار بوده اند و یا تعدادشان کمتر بوده است در اتاق های جانبی این اتاق با نام گوشواره ساکن می شده اند.
در پشت اتاق های گوشواره و همجوار با اتاق شاه نشین حیاط های کوچکی است که از آن ها با نام پاسیو یا حیاط خلوت نام می بریم . سرتاسر این حیاط ها را نقاشی های زیبایی در بر گرفته است. این حیاط ها در هنگامی که در اتاق های اطراف ( شاه نشین یا گوشواره) میهمانانی بوده اند مرکز استقرار خدمه ی خانه بوده . همچنین عاملی برای دریافت و تأمین نور اتاق های اطراف نیز بوده است. از این حیاط راه پله هایی برای فضای بهار خواب وجود دارد .
از فضای حیات خلوت شرقی که به بهار خواب راه دارد می توان به فضای اسطبل رسید . اسطبل خانه طباطبائی به دو صورت دائم و موقت بوده است . میهمانان از درب شاه نشین که در نزدیکی اتاق شاه نشین است وارد می شده اند و خدمه هم از درب این محل به داخل خانه می آمده اند حیوانات خود را در اسطبل قرار می داده اند و از راه پله به بخش خدمه وارد می شده اند .

بخش خدمه
بخش خدمه فضایی است برای کار و زندگی خدمه ی خانه. در بخش خدمه حیاط و اتاق و سرداب وجود دارد و تنها تفاوتش آن است که دیگر از آن تزئینات عالی و زیبا خبری نیست .
در بخش خدمه ی خانه مطبخ هم قرار دارد و تمام غذای مصرفی خانواده و میهمانان و مراسم ها همه در این آشپزخانه پخته می شده است .
اتاق های زندگی خدمه اکنون خراب شده است و وجود ندارد . سرداب بخش خدمه جز آنکه برای زندگی تابستانی خدمه بوده بعنوان محلی برای نگهداری موارد غذایی هم استفاده می شده است .
خانه طباطبایی به عنوان نمونه ای زیبا از خانه های تاریخی ایران تمامی آنچه برای یک زندگی لازم است در خود به نیکی جای داده است . آنچه روایت شد گوشه ی از اطلاعات گردشگری خانه ی تاریخی طباطبائی های کاشان است بدون توجه خاص به حجم بالای علم معماری و اطلاعات شهرسازی که در این خانه به کار رفته است.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور