دزفول – مرکز مشاوره سفر اصفهان تور

شوش یکی از شهرهای استان خوزستان است که با توجه به بافت فرهنگی و جغرافیایی و حضور نژادهای مختلف در آن، در زبان و گویش به نوعی منحصر به فرد است و تلفیق های جالبی در زبان و گویش مردم این منطقه صورت گرفته است. در این مطلب در اصفهان تور به بررسی کامل تر زبان و گویش مردم شوش خوزستان خواهیم پرداخت.

حروف به هم پیوسته و حرف ها را ویا کلمات را و از جمع آنها جملات و مفاهیم ویا وسیله ای را می سازنند که انسانها با آن با هم ارتباط برقرار می کنند و جمع آنها زبان و گویش و لهجه ی مردمی را که در ارتباط با هم هستند بوجود می آورد و در واقعا لغات مرز نمی شناسند و به همین دلیل است که کلمات زیادی از دیگر زبانهای غربی یا شرقی به زبان فارسی راه یافته و البته عکس آن نیز صدیق می کند و البته ذکر این نکته که با وارد شدن هریک از این لغات ، یک بار فرهنگی نیز به فرهنگ ما وارد شده است و برای خود جایی در فرهنگ ما برای خود باز نموده و البته با توسعه وسایل ارتباط جمعی این واردات بسیار سریع تر انجام شده و اختلاط فرهنگی بسیار سریعتر و باید گفت شگفت انگیز در حال انجام است ولی وقتی از زبان و گویش محلی سخن گفته می شود زبان و گویشی است که همکنون مردم این منطقه به آن تکلم می کنند.

غالب مردم ساکن در شوش که از سه نژاد عرب ، لر (کوچک یا لرستانی ) و دزفولی هستند به چهارلهجه یا زبان عربی ،لری ،دزفولی و فارسی صحبت می کنند که البته ذکر این نکته بسیار مهم است که بدلیل اختلاط فرهنگی که پیشتر در باره آن ذکر شد تلفظ بعضی از کلمات را در فرهنگهای همسایه براحتی دیده می شود بطور مثال چون برای خیلی از خوانندگان این مطالب لهجه دزفولی مجهول است نسبت به دو گویش عربی ولری به آن توجه می شود و مثال آورده تا برای شما فهم آن بهتر باشد، در منطقه کرمانشاه و روستاهای اطراف آن به زبان محلی تپه را مانند دزفولی ، چغا می گویند و یا در اورمیه کوچه را مانند آنان کیچه یا مانند کردها زن وفرزند را مال ومنال می گویند که از این جمله زیاد است واز حوصله بحث ما دور است و بدلیل همین اختلاط نژادی و فرهنگی که در شوش طی سالیان دراز و متمادی اتفاق افتاده هیچ یک از این گویش ها به معنی اخص در شوش وجود ندارد بلکه گویشی بسیار نزدیک بهم شده است و مثلا زبان عربی که در شوش بکار میرود کاملا با عربی که در شهرهای مجاور و یا کشورهای عربی تکلم می شود متفاوت است و اختلاطی از لغات عربی محلی با لغات دزفولی و لری است و این مطلب در خصوص دیگر گویشهای مردم شوش کاملا قابل تعمیم است ولی زبان چهارم که کم کم به زبان اصلی مردم شوش تبدیل شده است یعنی زبان فارسی است چون مردم شوش از هر نژادی که باشند با بچه های خود به زبان فارسی صحبت میکنند.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

مردم دزفول، تمام عید های ملی و مذهبی را جشن گرفته و به شادی و پای کوبی اهمیت می دهند، این مردم علاوه بر جشن گرفتن عید های مرسوم، جمعه آخر ذیحجه را نیز به جشن و طرب می گذرانند.همراه اصفهان تور باشید تا با آداب و رسوم مردم این شهر بیشتر آشنا شوید.

دزفولی ها مراسم عید نوروز را مفصل برگزار می کنند و از چند روز پیش از نوروز کلوچه مخصوصی از آرد، روغن، زیره و رازیانه درست می کنند، تا سر سفره نوروزی شان بگذارند و کامشان را شیرین کنند.

مراسم چیدن سفره هفت سین و دید و بازدید نوروزی و خریدن لباس های نو نیز میان مردم این شهر به شیوه دیگر ایرانیان رواج دارد.
مراسم آتش افروزی در چهارشنبه سوری نیز مفصل برگزار می شود و به این روز مخصوص و جشن باستانی ارج می نهند.

دزفولی ها سیزده به در را دو بار جشن می گیرند، یکی سیزده با احتساب عید نوروز و دیگری سیزده، بدون احتساب عید نوروز و در هر دو روز، همگان به باغ ها و تفریح گاه ها می روند و سیزده را به در می کنند.

از گذشته‌های دور و در شب عید قربان، رسمی تحت عنوان بیرق زدن که موسوم به بیرق زنان یا بیرق زنون می‌باشد، رایج و متدوال است. در این رسم به تعداد افراد خانواده حاجی، بیرق‌های کوچکی که مثلثی شکل هستند، تهیه می‌شود و پایه هر یک از این بیرق‌ها که شبیه پرچم می‌باشد دارای طول‌های مختلفی است. مثلاً طول اولین بیرق از یک یا ۱/۵ یا متر شروع شده و به نسبت افراد کوتاه‌تر می‌شود. یعنی به اندازه سن افراد خانواده برای هر یک از افراد، یک بیرق زده می‌شود که رنگ آنها سفید و سبز است. رنگ سفید که بیرق بزرگ است، برای حاجی یا پدر خانواده است. اگر زن و مرد هر دو به خانه خدا مشرف شده باشند، برای هر دو نفر آنها دو بیرق سفید که باز هم طول پایه بیرق زن کمی کوتاه‌تر از بیرق مرد نصب می‌شود و سپس به تعداد اولاد هر خانواده بیرق تهیه شده و در شب عید قربان که در دزفول به شب بیرق زنان معروف است، همه فامیل و بستگان و آشنایان در منزل حاجی جمع شده و پس از صرف شام و پذیرایی به اجرای مراسم مداحی و دعاخوانی توسط مداحان اقدام به نصب بیرق‌ها در پشت بام می‌کنند. پس از نصب هر بیرق و ذکر نام وی که همراه با خواندن اشعار محلی به گویش دزفولی است صلوات فرستاده و برای سلامتی آنان دعا می‌کنند. این رسم تا پاسی از شب عید قربان در منازل وخانواده‌ها ادامه داشته و مردم به جشن و شعرخوانی می‌پردازند. این رسم کهن تا به امروز در دزفول استمرار داشته است.

دست رزون:
دست رزون یا حنابندان یکی از آداب و رسوم عروسی در نزد اقوام ایرانی و مردم دزفول می‌باشد. جشن حنابندان که به تعبیری آخرین رسم از آداب عروسی ایرانی می‌باشد، جشنی است که در واقع مراسم خداحافظی عروس بوده و در آخرین شب اقامت عروس به طور رسمی در خانه پدری برگزار می‌گردد. «حنا از جنت است» و اثری از بهشت و نشانه‌ای از شادی، مهر و نیکبختی دارد. این باوری است که ایرانیان باستان داشتند و هنوز هم پابرجاست.
در دزفول یک روز قبل از عروسی جهیزیه عروس را به خانه داماد برده ودر طی این روز مراسم حنا بندان را برگزار می‌کنند به این صورت که دست و پای عروس و داماد را حنا زده ودختران دم بخت باقی‌مانده حنای عروسی را به نیت خوش‌یمنی به دست و پای خود می‌زنند به این رسم در دزفول «دست رزون» می‌گویند.

مراسم محرم در دزفول:
در روز نهم و دهم یعنی تاسوعا و عاشورا مراسم خاص در دزفول برگزار می‌کند، بدین صورت که در این روزها مردم سه بار مجزا به طور کامل با هیئت‌های بزرگ خود بیرون می‌آیند و عزاداری می‌کنند. در دزفول بیش از صد هیئت عزاداری وجود دارد و شهر به دو قسمت تقسیم می‌شود که عصر تاسوعا تمامی قسمت جنوبی شهر به طرف قسمت شمالی شهر حرکت می‌کنند و در عصر عاشورا تمامی قسمت شمالی شهر به طرف قسمت جنوبی شهر حرکت می‌کنند و در خیابان‌های اصلی شهر عزاداری می‌کنند.
در صبح عاشورا نیز همه مردم شهر و هیئت‌ها به محلی مشخص به نام رودبند حرکت می‌کند و با گذراندن مسیر خاص سنتی خود که سالها پیش رسم بوده، علمهای بزرگی راآرایش می‌کنند و آنها را بر سر شانه خود حمل می‌کنند تا به امام زاده رودبند ببرند و در مقابل امامزاده به رقصاندن این علم‌ها می‌پردازند که به این کار «علم یراق» گفته می‌شود. برای تزئین علمها از شالهای رنگی سبز، سیاه و یا سفید استفاده می‌کنند و طول برخی از این علم‌ها به ۱۲ متر می‌رسد.
از دیگر رسوم محرم مراسم چوب بازی است که نمادی از صحنه جنگ می‌باشد و بصورت نمایشی همراه با طبل، دهل، صدای شیپور و سرنا در جلو تکایا و در محله‌های عزاداری صورت می‌گیرد. در این مراسم عده‌ای از مردان به دو گروه تقسیم می‌شوند و با چوب، سپر و شمشیر و زره با یکدیگر به مبارزه نمایشی می‌پردازند.
مراسم چلاب زنی و مراسم شبیه خوانی از دیگر مراسم است. در این مراسم عدهای بازیگر در نقشهای مختلف، شخصیتهای مهم تاریخ کربلا را به نمایش می‌گذاشتند. تمامی متن به صورت شعر با لحن و آهنگ خاص و بعضاً همراه با نوحه خوانده می‌شود. این شخصیت‌های مهم تاریخ در صبح تاسوعا با گهواره‌ای از علی اصغر در کنار عزاداران حرکت می‌کنند و مردم نذر خود را به گهواره علی اصغر نذری می‌دهند مرثیه می‌خوانند و مردم هم به عنوان اینکه آن‌ها شخصیت واقعی هستند یا نفرین می‌کنند یا دعا می‌خوانند.