فرودگاه های بین المللی تهران
فرودگاه بین المللی مهرآباد دارای ۶ ترمینال است. ترمینال ۱ و ۲ مختص ورود و خروج پروازهای خارجی بوده است؛ البته، ترمینال یک محل پروازهای خروجی حج عمره هم است. ترمینال ۳ و ترمینال ۵ (تازه تاسیس) مختص ورود و خروج پروازهای حج تمتع و همچنین ورودی حج عمره است. ترمینال ۴ خروجی مسافرین پروازهای داخلی و ترمینال ۶ مختص ورودی پروازهای داخلی است.
در حال حاضر فرودگاه مهرآباد دارای ۳ پارکینگ طبقاتی با محوطه‌های رو باز در اطراف آنها است که جمعاً گنجایش ۳۵۰۰ خودرو را دارند. در ضمن، پارکینگ ترمینالهای حجاج با گنجایش حدود ۷۵۰ خودرو است. پارکینگ‌های طبقاتی در مقابل ترمینال ۱ و ۲ و ۴ بوده و پارکینگ حجاج مقابل ترمینال ۵ است.
شرکت‌های هواپیمایی فعال در فرودگاه مهرآباد عبارت‌اند از هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، آسمان، ایران ایرتور، ماهان، کیش ایر، شرکت هواپیمایی نفت، قشم ایر، زاگرس، اترک، تابان، سهند، کاسپین، آتا، شرکت هواپیمایی سپاهان، معراج و شاهین.
با تصویب قانون هواپیمایی کشوری در تاریخ ۲۸ تیر سال ۱۳۲۸، در مجلس وقت، اداره کل هواپیمایی کشوری زیر نظر وزارت راه قرار گرفت. در سال ۱۳۵۳، اداره مذکور تحت عنوان سازمان هواپیمایی کشوری زیر پوشش وزارت جنگ قرار گرفت و مجدداً در سال ۱۳۵۷ و با تصویب شورای انقلاب به وزارت راه و ترابری ملحق شد.
همچنین فرودگاه در سال ۱۳۸۰ قادر به کنترل بیش از ۷۰ هزار پرواز عبوری و ۱۰ هزار پرواز داخلی و ۳۰ هزار نشست و برخاست بین‌المللی بوده است. در محوطه این فرودگاه حدود ۱۰۰ شرکت هوایی و غیر هوایی و اشخاص حقیقی و حقوقی فعالیت‌های تجاری دارند. در مرداد سال ۱۳۲۵، اداره‌ای تحت عنوان اداره کل هواپیمایی کشوری تشکیل و یک سال بعد این اداره به فرودگاه مهرآباد منتقل شد.
تاریخچه فرودگاه بین المللی مهرآباد
نام اصلی این منطقه یا نام اصلی روستای مهرآباد، حسین آباد بود؛ تا اینکه جزو مهریه عصمت الدوله درآمد و نام مهرآباد را بر آن گذاشتند. اما بعدها به دلیل خرج‌های بی‌رویه، مهرآباد به گرو رفت و از تملک خانواده او خارج شد و دادخواهی او نزد رضاخان هم بی‌فایده بود و به خاطر بی‌مهری خویشاوندان، چنان آزرده شد که دست از مهرآباد کشید. چندی بعد، دریکی از روزهای سال ۱۲۹۶ شمسی و در اواخر جنگ جهانی اول، مردم تهران برای اولین بار شاهد پرواز هواپیما در فراز آسمان بودند. این هواپیما به صورت قطعات مجزا، از روسیه و از طریق بندر انزلی به وسیله اتومبیل به تهران حمل شد و پس از سوار کردن قطعات، توسط خلبان روسی بر فراز تهران بی برج و باروی آن ایام و در ارتفاع پائین پرواز کرد و چون در آن زمان محلی به عنوان فرودگاه در تهران وجود نداشته، خلبان در محل امور خارجه تهران (میدان مشق) به زمین نشست.
سال‌ها بعد و به دنبال پیشرفت سریع صنعت هواپیمایی، حق انحصاری هواپیمایی در ایران به موجب قانون، در بهمن ۱۳۰۴ به شرکت هواپیمایی آلمانی یونکرس (Junkers) واگذار شد و ۲۲ سال بعد و پس از تأسیس باشگاه خلبانی با ۲۰ فروند هواپیما در سال ۱۳۱۷، عملاً فرودگاه مهرآباد تأسیس شد. در سال ۱۳۲۵ اولین گروه خلبانان نیروی هوایی به آمریکا اعزام شدند و پس از آن نیروی هوایی در سال ۱۳۲۸ با هواپیمای T.۸۶ و F.۳۳ در مهرآباد شروع به کار کرد و این گونه عملیات پروازی را آغاز نمودند. رشد تکنولوژی در صنعت هواپیمایی و عضویت ایران در سازمان ایکائو منجر به رشد روز افزون صنعت حمل‌ونقل هوایی مسافری و باری در فرودگاه مرکز ایران (مهرآباد) گردید.
شهر تهران علاوه بر اینکه به لحاظ جمعیتی اولین شهر ایران است به دلیل پایتخت بودن و وجود بزرگترین سازمان‌های دولتی و غیر دولتی دارای جایگاه ویژه‌ای از نظر جذب مسافر و … است. هرچند که بررسی و مطالعه آمار ارائه شده نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر تهران نه تنها به عنوان اصلی‌ترین و بزرگترین و مهمترین شهر ایران مطرح بوده است بلکه از لحاظ سیاحتی و گردشگری و نیز در برخی مواقع از به عنوان مرکز نمایشگاه‌های ملی و بین المللی جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است. بدیهی است که شرایط ویژه تهران تأثیر مستقیم بر عملکرد و ترافیک هوایی فرودگاه داشته و خواهد داشت. فرودگاه مهرآباد در حال حاضر با پذیرش قریب به دوازده میلیون مسافر اولین فرودگاه کشور است. همچنین این فرودگاه به لحاظ تعداد پروازهای داخلی (تا قبل از انتقال پروازهای خارجی به فرودگاه امام خمینی (ره)) در جایگاه اول کشور قرار گرفته است و بررسی‌ها نشان دهندۀ روند فزاینده ترافیک هوایی در فرودگاه مهرآباد است.
پس از مباحثات در مورد اهداف و احتیاجات شرکت فرودگاه‌های کشور، از یک سو محدودیت‌های موجود از قبیل عدم وجود طرح جامع جدید و به هنگام و کاربردی برای فرودگاه و محدودیت‌های بودجه‌ای و زمانی از سوی دیگر و انتقال پروازهای خارجی مقرر شد که طرح تجاری برای فرودگاه مهرآباد باید در دست تهیه و تدوین قرار گیرد؛ بنابراین با عنایت به تمامی موارد مشروحه اقدامات لازم برای انجام مطالعات تدوین طرح تجاری فرودگاه مهرآباد باید آغاز شود.
برج مراقبت
برج مراقبت این فرودگاه دارای ۱۵۰ مترمربع فضای مراقبت پرواز، ۲۲۵ مترمربع فضای رادار تقرب پرواز، ۲۲۵ مترمربع فضای تجهیزات ناوبری، هر طبقه با ۱۲۰ مترمربع فضاهای اداری و عملیاتی (یکم تا هفتم)، ۳۰۰ مترمربع ساختمان سایت رادار، ۱۲۰۰ مترمربع در چهار طبقه و ساختمان تسهیلات است.
این ساختمان در ۱۰ طبقه و ۴۰ متر ارتفاع ساخته و نمای خارجی آن از سنگ گرانیت و شیشه است.
آمار جابجایی مسافر در مهرآباد
در سال گذشته میزبان ۱۳ میلیون و ۱۰۶ هزار مسافر بوده و نزدیک به ۱۰۹ هزار نشست و برخاست در این فرودگاه انجام شده است. بر اساس آمار شرکت مادر تخصصی فرودگاه‌های کشور، در ماه گذشته بیش از یک میلیون مسافر از طریق فرودگاه مهرآباد جابه‌جا شده‌اند که بیش از دو برابر تعداد مسافر جابه‌جا شده در فرودگاه بین المللی امام خمینی است
راه‌های دسترسی به فرودگاه مهرآباد
فرودگاه بین‌المللی مهرآباد از شمال با بزرگراه ۶۵ متری فتح، از غرب با بزرگراه آیت‌الله سعیدی و از جنوب با جاده مخصوص کرج هم‌جوار است. و آدرس رسمی آن، شهر تهران، میدان آزادی، خیابان معراج، فرودگاه بین المللی مهراباد تهران است.
ایستگاه متروی فرودگاه مهرآباد ترمینال ۱ و ۲ یکی از ایستگاه‌های خط چهار متروی تهران است که در خیابان معراج، فرودگاه مهرآباد، روبروی ترمینال ۲ واقع شده است.
این ایستگاه که در ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ تأسیس شده یکی از دو ایستگاه فرودگاه مهرآباد است.
ایستگاه متروی فرودگاه مهرآباد ترمینال ۴ و ۶ یکی از ایستگاه‌های خط چهار متروی تهران است که در خیابان معراج، فرودگاه مهرآباد، جنب ترمینال ۶ واقع شده است. این ایستگاه که در ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ تأسیس شده دارای ۲۵۵۰ مترمربع فضای سرپوشیده است و یکی از دو ایستگاه فرودگاه مهرآباد است.
اتوبوس و تاکسی
مسیر تاکسی و سواری:
اتوبان لشکری (به سمت تهران)
میدان آزادی
اتوبان جناح (به سمت شمال)
اتوبان تهران – کرج (به سمت کرج)
اتوبان ستاری (به سمت شمال)
اتوبان حکیم (به سمت شرق)
نبش خروجی بهنام – پیامبر (اولین خروجی)، ساختمان نوین
مسیر اتوبوس و مترو:
اتوبوس خط ۳-۵ فرودگاه مهرآباد به ميدان ونک: تا میدان آزادی
اتوبوس خط BRT۱۰ پایانه آزادی به حصارک: تا فلکه دوم صادقیه
اتوبوس خط ۱-۱۸ مترو صادقیه به میدان ساحل: تا خیابان بهنام
تاکسی خطی ابتدای خیابان بهنام به انتهای خیابان بهنام: تا انتهای مسیر
ضلع جنوب غربی خروجی بهنام – پیامبر از اتوبان حکیم، ساختمان نوین
شماره اطلاعات پرواز فرودگاه مهرآباد
اطلاعات پرواز: شماره ۱۹۹
مرکز تلفن: شماره ۶۱۰۲۱
مدیر فرودگاه مهرآباد؛ آقای علی رستمی: شماره ۶۶۰۲۵۳۴۳
سامانه پیامک: شماره ۳۰۰۰۱۹۹
انتقال فرودگاه مهرآباد به خارج از شهر
شهردار تهران، با بیان اینکه مطالعات در مورد فرودگاه مهرآباد و تاثیرات آن در آلودگی هوای شهر انجام شده است، گفت:
به علت نقش نگران کننده این فرودگاه در آلودگی هوا انتقال فرودگاه به مکان دیگر باید به سرعت انجام شود. بیش از یک سال است که شهرداری کارگروه‌های مطالعاتی برای بررسی و آسیب شناسی وضعیت استقرار فرودگاه مهرآباد در میان مناطق شهری تشکیل داده است. بررسی‌های این کارگروه‌ها نشان دهنده نقش نگرانکننده فرودگاه در آلودگی هوای تهران و آمار بالای بیماری بر اثر آلودگی هوا است.
درباره فرودگاه امام خمینی
در سال ۱۳۴۶، سازمان ایکائو پیشنهادی جهت ساخت فرودگاهی مجهز برای استفاده از توان ترانزیتی ایران بین اروپا و آسیا مطرح کرد که در سال ۱۳۵۱ به تصویب دولت وقت رسید.
کار ساخت فرودگاه در سال ۱۳۵۴ توسط شرکت‌های آمریکایی و ایرانی آغاز شد و قرار شد که با بودجه ۱ میلیارد دلاری، این فرودگاه تا سال ۱۹۸۳ تکمیل و افتتاح گردد.
موقعیت فرودگاه امام خمینی روی نقشه
هم زمان شدن این پروژه با شروع انقلاب اسلامی در ایران باعث توقف این پروژه شد، اما سرانجام پس از پایان جنگ و در سال ۱۳۷۴ یک شرکت فرانسوی و چند شرکت ایرانی کار ساخت آن را از سر گرفتند و نهایتا در اردیبهشت ۱۳۸۳ فاز نخست آن به‌طور ناقص افتتاح شد.
نقشه فرودگاه امام
پایانه مسافری با زیربنای ۸۱ هزار مترمربع با قابلیت پذیرش ۵/۶ میلیون مسافر در سال از دو بخش سمت هوا و سمت زمین تشکیل شده است. سمت زمین یا مرکز پایانه مسافری، بنای عظیم ۴ طبقه‌ای با سقف کمانی است برای تمام فعالیت‌های مسافران ورودی و خروجی و همراهان آنها که با نمایی شیشه‌ای کامل شده است. سمت هوا بنایی کشیده برای مسافران ورودی و خروجی با سقفی ساده و مسطح و هفت دروازه ورودی و خروجی (۱۴ پل اتصال به هواپیما) است. همچنین، توقفگاهی برای اتومبیل با زیربنای ۴۲ هزار مترمربع در دو طبقه با ظرفیت کلی ۱۴۰۰ دستگاه اتومبیل با سازه بتنی با تسهیلات دسترسی آسان احداث گردیده است.
با توجه به رویکرد ترانزیتی این فرودگاه و اینکه قرار است مسافران عبوری زیادی به آن وارد و خارج شوند، باید تلاش می‌شد در ضمن طراحی یک فرودگاه به روز و پیشرو، شاخص‌های فرهنگی هنری ایرانی به نمایش گذاشته شود و به مسافری که در آن قرار می‌گیرد حضور در ایران تاکید شود و دیدی هرچند اجمالی نسبت به ماهیت تمدن ایرانی به او ارائه گردد و در ضمن انگیزه‌ای شود برای سفر به ایران و آشنایی بیشتر با ایران، ولی کسی که به این فرودگاه وارد می‌شود، نه تنها هیچ نشانه‌ای مبتنی بر ماهیت ایرانی این فرودگاه دریافت نمی‌کند بلکه در انبوهی از ستون‌های بتونی راه خود را گم می‌کنید.
با وجود اینکه خطوط دسترسی سواره در مجموعه، طراحی نسبتا مناسبی بر اساس فولدینگ دارند، در فضای پایانه مسافری نه معماری فضا و نه تابلوهای راهنمایی، به شما کمک قابل قبولی در مسیریابی نمی‌کنند.
برخی ویژگی‌های فرودگاه
فرودگاه امام خمینی، دارای یک باند پرواز ۲۹ با ۱ به طول ۴۲۰۰ متر و عرض ۴۵ متر و دو تاکسیوی موازی به عنوان باند اضطراری و ارتباط و دسترسی به سطوح پروازی جنوبی پایانه بار، آشیانه تعمیر هواپیما و محل آزمایش موتور هواپیما است.
پایانه مسافری با زیربنای ۷۸۳۵۷ مترمربع از دو بخش سمت هوا و سمت زمین تشکیل شده است. سمت زمین یا مرکز پایانه مسافری دارای ساختمانی ۴ طبقه با سقف کمانی سبک برای تمامی فعالیت‌های مسافران ورودی و خروجی و همراهان آنها و با نمای شیشه‌ای کامل است.
سمت هوا نیز دارای بنای کشیده و ظریف برای تمامی مسافران ورودی و خروجی با سقفی ساده و مسطح با هفت دروازه ورودی و خروجی (۱۴ پل اتصال به هواپیما) پیش‌بینی شده که با دو نوار فضای سبز در حد فاصل دو بخش سمت هوا و سمت زمین و دالان سرپوشیده بین دو بخش که فضای پایانه را تعدیل و محیط خشک بیابانی را تلطیف می‌کند، احداث گردیده است.
فرودگاه امام خمینی مجهز به سیستم‌های روشنایی، کمک ناوبری زمینی، پهلوگیری هواپیما، انتقال بار مسافر، پل‌های انتقال مسافر به هواپیما و بالعکس، سیستم اطلاعات مدیریت (MTS) فرودگاه، سیستم CUTE، سیستم مدیریت ساختمان (BMS)، کنترل تردد، سیستم تلویزیون‌های مدار بسته (CCTV) و سیستم اعلام حریق است.
این فرودگاه از ساختمان‌های جانبی مختلفی نیز برخوردار است که مهمترین آنها برج مراقبت پرواز و ساختمان پشتیبانی است.
برج مراقبت به ارتفاع ۵۶.۹ متر بین جاده‌های شرقی و غربی اسپاین با زیربنای ۱۱۰۰ مترمربع به شکل سازه‌ای بتونی احداث شده است. اتاق کنترل برج با مساحت ۱۷۵ مترمربع در طبقه یازدهم قرار گرفته است و در قسمت فوقانی آن تجهیزات مربوط به مراقبت پروازها و سطوح پروازی نصب شده است.
ساختمان پشتیبانی که واحدهای فنی و عملیاتی مربوطه در آن مستقر است، در چهار طبقه با زیربنای ۶۸۰۰ مترمربع با سازه بتونی و تمامی شیشه‌ای احداث شده است و شامل فضاهای اداری، آموزشی، اطلاعاتی، هواشناسی، خدماتی و استقرار مدیریت فرودگاه است.
۴۷ واحد مسکونی نیز در داخل فرودگاه با زیربنای ۵۹۰۰ مترمربع احداث گردیده و برای اسکان بقیه پرسنل فرودگاه شهرک‌هایی مسکونی اطراف فرودگاه در نظر گرفته شده است.
در فرودگاه امام خمینی ساختمان‌های مختلف دیگری مانند آتش نشانی، تعمیر خودروهای سنگین مدیریت فرودگاه، انبارها، پست‌های برق، تصفیه‌خانه‌ها، اماکن امنیتی، مخابرات و پمپ بنزین وجود دارد که مساحتی در حدود ۳۵۰۰۰ مترمربع از فضای فرودگاه را به خود اختصاص داده‌اند.
پارکینگ فرودگاه امام
هزینه ورودی این پارکینگ‌ها بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان است و هر ۲۴ ساعت توقف در آنها هم بین ۹۰۰ تا ۱۳۰۰ تومان هزینه دارد. ضمنا از هر کجای پارکینگ غیر مسقف می‌توانید با سرویس رایگان به فرودگاه وارد شوید. اگر در پارکینگ آسیب یا خسارتی به خودرو شما وارد شود هم در صورت تایید پلیس، هزینه خسارت به شما پرداخت می‌شود؛ پس می‌توانید بدون نگرانی ماشینتان را به دست فرودگاه بسپارید و با خیال راحت سفر کنید.
اگر سوال دیگری درباره پارکینگ‌های فرودگاه امام خمینی برایتان پیش آمد با این شماره تماس بگیرید: ۵۱۰۰۷۱۹۹ ۰۲۱
آمار جابه‌جای مسافر
در حال حاضر روزانه ۲۰۰ پرواز در فرودگاه امام خمینی (ره) نشست و برخاست دارند، در سال ۹۴ تعداد ۷ میلیون و ۲۵۰ مسافر از این فرودگاه جابه‌جا شدند که نسبت به زمان مشابه سال ۹۳ شاهد رشد ۱۵ درصدی میزان جابه‌جایی مسافر بودیم. همچنین ظرفیت اسمی این فرودگاه برای جابه‌جایی مسافر ۴.۵ میلیون نفر در سال است در حالی که تا پایان سال ۹۵ این رقم به ۸.۵ نفر خواهد رسید. فرودگاه امام با جابه‌جایی نزدیک به ۹۹ هزار تن بار در سال یکی از فرودگاه‌های مهم منطقه در زمینه حمل بار نیز است.
مسیرهای دسترسی به فرودگاه
مسیر تاکسی و سواری:
اتوبان تهران – قم (به سمت تهران)
اتوبان آزادگان (به سمت غرب و شمال)
اتوبان حکیم (به سمت شرق)
بعد از تقاطع ستاری
نبش خروجی بهنام – پیامبر (اولین خروجی)، ساختمان نوین
مسیر اتوبوس و مترو:
اتوبوس فرودگاه امام خمینی به فرودگاه مهرآباد: تا فرودگاه مهرآباد
اتوبوس خط ۳-۵ فرودگاه مهرآباد به ميدان ونک: تا میدان آزادی
اتوبوس خط BRT۱۰ پایانه آزادی به حصارک: تا فلکه دوم صادقیه
اتوبوس خط ۱-۱۸ مترو صادقیه به میدان ساحل: تا خیابان بهنام
تاکسی خطی ابتدای خیابان بهنام به انتهای خیابان بهنام: تا انتهای مسیر
ضلع جنوب غربی خروجی بهنام – پیامبر از اتوبان حکیم، ساختمان نوین
برای رفتن به فرودگاه امام می‌توانید تا حرم امام با مترو و از آنجا با اتوبوس و یا تاکسی خود را به فرودگاه برسانید اگر پرواز شما بین ساعت ۷ تا ۱۱ شب است این راه توصیه می‌شود و در غیر این صورت بهتر است از این راه استفاده نکنید.
ارتباط با فرودگاه امام
مسافران می‌توانند جهت اطلاع از زمان دقیق پرواز با سامانه ۰۹۶۳۳ تماس حاصل فرمایند یا شماره پرواز مورد نظر خود را به شماره ۳۰۰۰۵۱۰۰ ارسال نمایند.
تلفن تماس فرودگاه: ۰۹۶۳۳ / ۰۲۱-۵۱۰۰۱۱۸ / ۵۱۰۰۱-۰۲۱
شماره‌های تماس ۵۱۰۰۷۳۲۸، ۵۱۰۰۷۰۱۴، ۵۱۰۰۷۸۹۷ مربوط به فرماندهی پلیس فرودگاه جهت پیگیری اشیا گمشده است.
پروازهای ورودی و خروجی فرودگاه
مسیر پروازی
فعلا در فرودگاه امام(ره) ۵۰ شرکت هواپیمایی داخلی و خارجی، ۶۴ مسیر پروازی را ایجاد کرده‌اند که در برخی از مناسبت‌های فصلی و تاریخ‌ها حدود ۱۰ مسیر پروازی به مسیرهای هوایی این فرودگاه اضافه می‌شود.
