برای آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ مردم شهر طبس با وب سایت اصفهان تور همراه باشید.

شهرستان طبس يكي از شهرستان‌هاي استان يزد در مركز ايران است. شهر طبس مركز اين شهرستان است.

در فرهنگ جغرافيايي در مورد آن گفته شده: «طبس نام يكي از بخشهاي سه‌گانه شهرستان فردوس ، محدود است از شمال به بخش بردسكن و كوير نمك، از خاور به بخش بشرويه و بخش بجستان و خوسف و از باختر و جنوب به كوير لوت»

همچنين در اين فرهنگ، اين بخش مشتمل بر هفت دهستان مركزي، كريت، سنگردان، ديهوك، جوخواه، دستگردان، اصفهك و ۱۹۱ آبادي و ۲۷٬۷۸۶ نفر جمعيت نام برده شده‌است.

تا سال ۱۳۸۰، شهرستان طبس، يكي از شهرستان‌هاي استان خراسان بود كه در اين سال با تصويب هيأت دولت از استان خراسان جدا شده و به استان يزد ملحق شد.

مردم طبس از ايرانيان قديم و از نژاد آريايي مي باشند ، اگرچه اين شهر به عنوان دروازه خراسان براي عربها هميشه مورد توجه و علاقه اين  مهاجرين بوده است ؛ اما هنوز بسياري از خصوصيات اخلاقي و عادات ايرانيان قديم را در بين مردم طبس مشاهده مي كنيم و در واقع آنها فرهنگ و آداب و رسوم اقوام مهاجم را به گونه اي لطيف با فرهنگ باستاني و اجدادي خود در هم آميخته و تلفيقي موزون و خوش آهنگ ايجاد كرده اند .

از نظر مذهب ، اهالي شهرستان مسلمان و ۷/۹۹ درصد آنها شيعه دوازده امامي هستند .

ديد و بازديدهاي دسته جمعي نوروزي و ساير اعياد از بزرگترهاي فاميل و قبيله و سوگواريهاي محرم الحرام و مراسم نخل برداري امام حسين (ع) و اصغر صغير و ساير مراسم عزاداري به شيوه هاي خاص ، شبيه خواني و نمايشهاي خياباني مذهبي ، نذريهاي متعدد در اعياد و روزهاي خاص و وفات بزرگان دين ، برگزاري جلسات متعدد ختم قرآن به صورت جمعي در ماه مبارك رمضان به صورت خاص درحسينيه ها ، تكايا و مساجد و در ساير ماههاي سال بطور عام ، برگزاري راهپيمايي و برنامه هاي خاص همه ساله در صحراي طبس محل سقوط هواپيماهاي جاسوسي آمريكا در ۵ ارديبهشت ۵۷ با مدد اعجاز پروردگار(طوفان شن)، برگزاري همايشهاي مختلف كويرنوردي بين المللي و داخلي كه همه ساله درحال انجام است ، برگزاري مراسم ازدواج با شيوه هاي خاص و آداب سنتي از جمله پاگشا و پاتختي و جشن هايي از آن قبيل و رفتن در شب جمعه بر سر مزار متوفيان و شهدا  از جمله رسومات رايج شهرستان طبس بوده و هست .

کویری بودن اقلیم طبس سبب می‌شود تا بهار زودتر از دیگر نقاط به این شهرستان سرک بکشد به همین دلیل مردم طبس از یک ماه مانده به نوروز، به دلیل لطیف شدن هوا و سبز شدن بیابان‌ها، با برگزاری مراسمی در نخستین روز اسفند با عنوان «صحرا گردش» به استقبال بهار می‌روند.

مردم طبس برای این مراسم آش درست کرده و آن را به همراه شیرینی و آجیل، به مزارع حاشیه برده و دور هم می‌خورند و این کار هم به‌طور معمول در عصر اولین روز اسفند انجام می‌شود.

آیین دیگری که اهالی طبس در گذشته داشتند «سوری پلو» بود زیرا در گذشته همه متمول نبودند و نمی‌توانستند پلو بخورند به همین دلیل برنج غذایی اعیانی به حساب می‌آمد. از چهارشنبه سال قبل تا چهارشنبه سال جدید برخی افراد پلو نمی‌خوردند به همین دلیل این مراسم در بیشتر خانواده‌های طبسی اجرا می‌شد.

در قدیم چون نانوایی نبود مردم با کمک نان‌پزها هر دو سه هفته یک بار چند من آرد را خمیر و نان می‌پختند البته خمیر عید متفاوت بود طوری که نان‌های مخصوصی برای عید می‌پختند و یکی از آن‌ها بزرگ‌تر از بقیه بوده که به اصطلاح محلی تافتون به آن می‌گفتند و خمیر آن هم «اوزن» نام داشته است.

واژه ديرينه طبس در تواريخ به صورت ( تابه آ) و (تبس) Tabas آمده است و از ريشه تفس و تفسيدن و تبسيدن به معني داغ شدن و در پيوند با تبش به معني تابش و تابيدن ( تافتن) و در واقع عربي شده آن است و آن را داغي و محل تابش و گرما معني مي كنند