جاذبه های گردشگری و توریستی شاهرود
دراین مطلب میخواهیم درمورد جاذبه های گردشگری وتوریستی شهرستان شاهرود بیشتر بدانیم .بدلیل موقعیت جغرافیایی شاهرود دارای اب وهوای معتدل کوهستانی میباشد که همین دلیلی شده برای بوجود امدن جاذبه های طبیعی که از آنها میتوان به چشمه نگار من،آبشار نکارمن و منطقه حفاظت شده نپال نام برد همچنین شهر شاهرود دارای اماکن مذهبی تاریخی غنی میباشد که ازجمله آنها میتوان به مسجد فرومند ومسجد جامع شاهرود اشاره کرد با ما درمرکز مشاوره سفر طلوع سفریاد همراه باشید تا بیشتر با جاذبه های این شهرستان اشنا شویم.
دره مجن
منطقه مجن در ۳۵ کیلومتری شمال غرب شاهرود قرار دارد، منطقه به دلیل واقع شدن در میان دو رشته کوه چالویی و شاهکوه ، دارای آب و هوا و اقلیم کوهستانی است . منطقه از آهک ، ماسه سنگ ، سیلت استون و لایه های ذغال میان آن تشکیل شده است . پوشش گیاهی منطقه شامل مراتع مشجر ، ارس ، زرشک ، شیرخشت ، اسپرس بوته ای ، گون ، درمنه ، خرگوشک ، نسترن ، شنگ ، پونه ، سرشو ، ریواس و کما است . در منطفه جانورانی چون کبک ، تیهو ، کبوتر جنگلی ، باقرقره ، عقاب ، گرگ ، خرس ، روباه ، شغال ، گراز ، میش ، قوچ اوریال ، کل ، بز وحشی ، آهو ، مرال و شوکا وجود دارد . دره های اطراف مجن هرکدام زیبایی های خاص خود را دارند و پیچ در پیچ و گاها در برخی نقاط نیازمند طناب و ابزار فنی اند . دره مجن در شمال شهر مجن قرار دارد .
چشمه نگارمن
چشمه نگارمن در ۵ کیلومتری شمال غرب روستای نگارمن و ۲۳ کیلومتری شما غرب شاهرود در استان سمنان قرار دارد . صدای جوشش آب در هرگوشه از این چشمه به گوش می رسد ، جریانی سرشاراز زندگی و شادابی . آب چشمه نگار من از میان سنگهای آهکی بیرون می آید به همین دلیل سختی کمی دارد و از کیفیت خوب آشامیدنی برخوردار است . آب دهی چشمه نگار من حدود ۲۳ لیتر بر ثانیه می باشد .انواع گیاهان وحشی در حاشیه چشمه ساران خود نمایی می کند . دمای آب چشمه حدود ۸ درجه سانتیگراد می باشد . آب چشمه نگارمن پس از عبور از مسیری سبز به مصرف کشاورز روستای نگارمن می رسد . روستای نگارمن که افرادی آن را نکارمن نیز می نامند در جاده ی مجن در حوالی شهرستان شاهرود قرار دارد که به دلیل قرارگرفتن در منطقه ای کوهستانی و در دامنه ی کوه دارای آب و هوایی بسیار معتدل در تابستان و سرد و خشک در زمستان می باشد. این روستا به دلیل بهره از آب و هوای معتدل و بسیار خوب مناظر بسیار زیبا و دیدنی را دارا می باشد.
قله برفکه
برفکه به ارتفاع ۳۲۱۷ متر ، آخرین قله خط الراس کهکشان وگارکشان است که درجنوب غربی طاش پایین و شمال شرقی شهر مجن و بافاصله ۳۵ کیلومتری از شهر شاهرود قرارگرفته است . این قله از سازند الیکا مربوط به دوره تریاس که شامل آهک است و سازند شمشک ورسوبات دوره کرتاسه که شامل ماسه سنگ، سیلت استون وشیل های حاوی ذغال وکنگلومرا می باشد تشکیل شده است. از گیاهان موجود درمنطقه می توان به زرشک، انواع گرامینه، انواع گون، کلاه میر حسن، چوبک ، درمینه، چمن گندمی، جاروعلفی ، زیره وحشی، کاسنی، کنگر پیچک صحرایی ، ارس ، داغداغان نسترن وحشی اشاره کرد. از جانوران مهم منطقه نیز می توان از گراز، پلنگ ، خرس قهوه ای ، گرگ گربه وحشی، تشی، بزکوهی ، عقاب کبک و شاهین یادکرد. مسیر را که شیب تندی دارد دنبال کرده و صعود را آغاز نمایید. کم کم از شیب قله اصلی ادامه دهید. هنوز در شمال دامنه کوه ها، می توان برفچال ها را مشاهده کرد. مسیر تا قله حدود دو ساعت به طول می انجامد. قله با سنگ چین مشخص شده است. از فراز آن میتوان در غرب شاهکوه ، در جنوب مجن و چالویی، در شرق شاهوار وشترپا و یزدکی را مشاهده کرد. نکات: ۱٫ داشتن کاپشن گورتکس یا بادگیر الزامی است. ۲٫ در زمستان منطقه با حجم برف بسیار زیاد و خطر بهمن همراه می باشد.
قله چهل پوغ
جنگل اولنگ ومنطقه خوش ییلاق یکی از زیباترین نقاط استان سمنان است . این مناطق درشمال شهر شاهرود قراردارند . برای دسترسی به قله چهل پوغ این منطقه از شاهرود به سمت رامیان حرکت کرده ، حدود ۲۰ کیلومتر (نیم ساعت)قبل از ایست بازرسی ذوب آهن وقبل از شیب جاده ، درسمت راست (شرق) راه خاکی مشخصی وجود دارد که به سمت آبشار می رود. مسافت جاده تا آبشار درحدود ۱۰۰متر است . درروزهای تعطیل این منطقه بسیار شلوغ است . در مسیر این جاده به سمت آبشار رفته واز پاکوب سمت راست آبشار ادامه دهید تا به یک چشمه برسید . این منطقه وسیع که وسعتی برابر دو زمین فوتبال دارد توسط درختان محصور شده است . می توان شب را دراین منطقه سپری نمود . از طریق راه پاکوب که در سمت راست این دشت واقع ات وعرض زیادی دارد مسیر را به سمت بالا صعود نمایید . این پاکوب را ادامه داده تا به دشت دیگری می رسید . پاکوب شمال شرق را انتخاب کرده و پس ا زحدود ۵۰۰متر به یک گوسفند سراوچشمه برسید . می توان از این چشمه آب را تامین واستراحتی کوتاه کرد . منطقه جنگلی را پشت سرنهاده اید و اکنون فقط دشت است ودشت . پاکوب مقابل گوسفند سرا را از مسیری ادامه داده که صخره ها در روبروی شما قراردارند . این مسیر را تا زیر صخره ها ادامه دهید . مسیر پاکوب از غرب صخره ها ادامه یافته و به سمت خط الراس می رود. مسیر را برروی خط الراس به سمت جنوب شرق ادامه دهید . چشم انداز وسیع منطقه بسیار زیباست. درمسیر تنها یک چشمه وجود دارد که پس از حدود نیم ساعت به آن می رسید . اندکی استراحت نموده ودوباره به راه خود ادامه دهید .این مسیر تا قله ، حدود ۴۵ دقیقه به طول می انجامد .
مسجد جامع فرومند
اين بنا در روستاي فرومد – از توابع بخش مياني – بر سر راه شوسه شاهرود به سبزوار و ۱۶۵ کيلومتري شرق شاهرود واقع گرديده و امروزه به صورت نيمه ويران درآمده است . با اين حال، به جهت دارا بودن تزيينات بسيار غني، از آثار ارزشمند معماري دوره خوارزمشاهيان در ايران به شمار مي رود . اين بنا در مساحتي حدود ۸۲۰ متر مربع با نقشه دو ايواني ساخته شده و متشکل از دو ايوان شمالي و جنوبي، دو ايوانچه در طرفين ايوان ها، شبستاني در ضلع شرقي ايوان جنوبي و احتمالا شبستاني به قرينه آن در ضلع غربي، دو رشته رواق در طرفين صحن، اتاق گنبددار چهارگوش در ضلع غربي ايوان شمالي و سردري مزين است . سردر ورودي مسجد، در ضلع شمالي بنا قرار گرفته و مزين به تزيينات غني و زيباي آجر کاري، گچبري و کتيبه هايي چند است . اين سردر به صورت ايواني با قوس شکسته است که در حاشيه داخلي آن، دو ستون نماي آجري اجرا شده است . اين ستون ها در پايين بر روي سکوي طرفين سردر قرار گرفته و در بالا به سرستوني مکعب شکل پايان مي پذيرد . در طرفين اين ستون نماها نيز تزيينات آجري تراش به شکل هشت ضلعي منتظم که در فضاي خالي داخل شعاعهاي آنها سفال مهري با نقش گياهي نشانده اند و گچبري هايي با نقوش هندسي وجود داشته که بخش اعظم آن فروريخته است . پيشاني سردو نيز داراي تزيينات گچبري است . ديواره هاي داخلي سردر، با تزيينات گچبري به شکل مربع هاي کوچک، و پوشش طاقي سردر با گچبري و مقرنس تزيين شده است . در پاکار طاق سردر، کتيبه اي سرتاسري به خط نسخ و در زمينه تزييني گچبري شده است . مضمون اين کتيبه، آيات قرآني است که به شدت آسيب ديده است . در انتهاي سردر ورودي، درگاه کوتاهي به ارتفاع ۵/۱ متر قرار دارد. وضعيت درگاه نشان مي دهد که در دوره هاي متأخرتر، آن را کوچک و کوتاه کرده اند . پس از سردر، دالاني به عرض حدود ۵/۲ و طول ۶ متر قرار دارد که از طريق آن به صحن و شبستان جانبي مي توان رسيد . صحن مسجد به شکل مربع مستطيل، در جنوب و شمال با دو ايوان بزرگ و در غرب و شرق با بقاياي رواق هاي جانبي محدود مي شود . ايوان بزرگ و جنوبي مسجد به عرض۶۲/۶ و عمق ۲۵/۱۱ متر، از ايوان مقابل بزرگتر و مرتفع تر است . اين ايوان با قوس و طاق گهواره اي عرضي و نيم گنبد انتهايي پوشش يافته است . در ديواره هاي ضلع غربي و شرقي ايوان، درگاه هايي با پوشش طاقي تعبيه شده که به فضاهاي جانبي راه پيدا مي کند . در حاشيه داخلي قوس ايوان، دو ستون نما ساخته شده و بر روي آنها آجرهاي مشبک قالب زده به ابعاد ۲۰×۲۰ سانتي متر کار کرده اند . از فراز ستون نماي پايه ايوان غربي، کتيبه هاي کوفي آميخته با نقوش اسليمي و گياهي آغاز مي شود و بر روي ستون نماي پايه شرقي خاتمه مي پذيرد . اين کتيبه به شدت آسيب ديده؛ با اين حال، متن آن طبق معمول، آياتي از قرآن بوده است . نماي ايوان با تزيينات آجري پيش بر و قالب زده با نقوش هندسي، گره و طرح هاي تسمه اي مزين شده است . بر ديواره شرقي ايوان، محرابي گچبري با نقوش هندسي، گياهي و زنجيره اي شکل و کتيبه کوفي قرار دارد که متن کتيبه آن، سوره اخلاص است . در ضلع جنوبي ايوان نيز محراب گچبري و رنگ آميزي شده اي قرار دارد که منقوش به طرح هاي هندسي، گياهي، اسليمي و کتيبه اي قرآني به خط کوفي و نسخ است . متن کتيبه نسخ، آيه ۱۱ سوره مريم است . بخش فوقاني ضلع جنوبي ايوان و انتهاي پوشش نيم گنبد آن، با مقرنس کاري زيبايي گچبري شده و با نقوش اسليمي ، گياهي و هندسي تزيين شده است . در ميان يکي از مقرنس هاي رديف اول، يک مستطيل و در ميان آن، عبارت “عمل علي بن ابوالحسن بن محمودالجامي الحاجي الشهرستاني ” – نام معمار يا استادکار تزيين بنا – اجرا شده است . در طرفين ايوان جنوبي، دو ايوانچه ساخته شده که بر پيشاني آنها نقوش هندسي، گياهي و اسليمي گچبري شده و بخش عمده آنها فرو ريخته است. در نماي قوس بيروني ايوانچه ها، کتيبه اي به خط کوفي مشبک مشجر گچبري شده که متن کتيبه ايوانچه شرقي، آيه ۳۱ سوره اعراف است . در پاکار طاق ايوانچه غربي، کتيبه ديگري به خط نسخ متمايل به ثلث نوشته شده است . ايوان شمالي بنا دقيقا با ايوان جنوبي هم محور نيست . ارتفاع اين ايوان، ۱۲، عرض آن ۵۰/۶ متر و عمق آن ۵۲/۷ متر است . در حاشيه قوس ايوان ، دو ستون نما و بر روي آنها، آجرهاي مشبک پيش بري به شکل متوازي الاضلاع کار کرده اند. از بالاي ستون نماي ضلع شرقي ايوان، دو کتيبه مجزا شروع مي شود که بر روي ستون نماي ضلع غربي خاتمه مي يابد . کتيبه اول به خط کوفي مشبک مشجر و کتيبه دوم به خط نسخ متمايل به ثلث است که هر دو به شدت آسيب ديده اند . تزيينات نماي ايوان آجري، منقش به نقوش هندسي، گياهي و طرح هاي تسمه اي است . تزيينات داخل ايوان مشتمل برکتيبه سرتاسري قرآني به خط نسخ متمايل به ثلث است که در زمينه تزيين گچبري شده است . بدنه ايوان گچکاري بوده که فرو ريخته است . سطح پوشش نيم گنبد انتهاي ايوان، با گچ مقرنس کاري شده و اکنون تنها داغ آنها برجاست . در بالاي کتيبه سرتاسري فوق الذکر، در دو طرف، يک طاقنماي گچبري شده با نقوش گياهي ديده مي شود که در چهار طرف آن، کتيبه اي به خط کوفي تزييني مشجر وجود دارد . بخش عمده تزيينات مزبور و کتيبه ها آسيب ديده است . با اين حال، متن کتيبه قرآني در پيرامون طاقنماي روي ديوار شرقي – آيات ۲ و ۳ سوره نصر- قابل خواندن است . در طرفين اين ايوان نيز دو ايوانچه ساخته شده است . ايوانچه شرقي، مدخل ورود به يک اتاق مربع شکل با سقف گنبدي است . بر پيشاني اين ايوانچه ها، تزيينات زيباي آجرکاري به صورت يک شش وجهي به چشم مي خورد که در وسط آنها قطعات کاشي فيروزه اي نشانده اند و در طرفين ايوان شمالي، دو ديوار که روي هر کدام دو طاقنما با تزيينات آجري و نقوش هندسي با تلفيق کاشي فيروزه اي و آبي لاجوردي است، ديده مي شود که صرفا جنبه تزييني دارد . در ضلع شرقي و غربي صحن، بقاياي رواقي مشتمل بر جرزها و قوس ها و دهنه هاي برجاي مانده که با تزيينات زيبايي گچبري و نقوش گياهي و اسليمي تزيين شده اند . در پاکار طاق اين رواق ها، کتيبه هايي به خط نسخ متمايل به ثلث مشاهده مي شود که مضمون آنها احاديث و شعاير اسلامي است . مسجد فرومد فاقد هرگونه کتيبه تاريخي و مدارک مستند تاريخي است . با اين حال، باتوجه به شيوه معماري – نقشه دوايواني و پوشش ايوان ها – و تزيين بنا – کاربرد وسيع آجرتراش با تلفيق کاشي هاي فيروزه اي و لاجوردي – و مقايسه آن با دو بناي تاريخ دار دوره خوارزمشاهيان يعني مسجد جامع گناباد و مسجد ملک زوزن، مي توان آن را از آثار اوايل قرن هفتم هجري دانست . اين بنا در دوره اخير تعمير و مرمت شده و به شماره ۳۴۵ به ثبت تاريخي رسيده است .
مسجد جامع شاهرود
اين بنا در مجاورت محلات قديمي ” قلعه ولوا” ، “بيدآباد” و “چهارسوق” شاهرود واقع گرديده و قديمي ترين مسجد شاهرود است که قدمت آن حداقل به دوره ايلخاني مي رسد . اين بنا در دوره هاي متأخرتر متحمل تغيير و تبديلات بسياري شده؛ به طوري که از بناي اوليه آن، آثار قابل توجهي برجاي نمانده است . هرچند امروزه نام جامع بر روي بنا نيست؛ اما براساس متن وقف نامه ها، نام محله و کوه غربي مقابل آن، نوشته مطلع الشمس و گفته معمرين، اين بنا به عنوان جامع شاهرود محسوب مي شده و در گذشته از اعتبار خاصي برخوردار بوده است . شکلا مربع مستطيل مي باشد . هشت استوانه ضخيم در وسط است که دو به دو موازي يکديگرند و روي آنها طاق هاي محکم زده اند . قسمت مقابل محراب را پوشش از تير و تخته است و اين اختلاف طاق، طاري و جديد است . سابقا همه طاق خشتي بوده . در سال ۱۲۴۲ ،اهالي شاهرود اين مسجد را مرمت کرده اند و اين يک قسمت به طور مخالف پوشانده شده . کف قسمت شرقي اين مسجد به قدر يک ذرع بلندتر و زير آن آب انبار مي باشد و راه پله از خارج و ميان شارع است و روي اين قسمت شرقي هم با تير و تخته پوشيده شده و در وسط، يک قطار ستون هاي تيربست و روي تيرها چند حمال بزرگ بر هم جفت کرده انداخته اند و سر تيرهاي سقف را روي آنها قرار داده اند و تقريبا به طور مستقيم پوشانيده و مي توان آنجا را مسجد علي حده محسوب داشت؛ چه، محراب مخصوص و مدخل ممتاز وضع جداگانه دارد . قبله هر دو محراب اين مسجد جامع، راست و درست است . طول مسجد بزرگ، سي و پنج قدم، طول مسجد شرقي، بيست و پنج قدم و عرض پانزده قدم است.” بناي کنوني مسجد مشتمل بر صحن، شبستان اصلي و ديگر بناهايي است که در سه ضلع ديگر صحن شکل گرفته اند . سطح مسجد، چند متر از سطح زمين هاي اطراف پايين تر قرار گرفته؛ به صورتي که پوشش آن، همسطح پوشش منازل اطراف و فاقد تمايز خاصي است . بخش قديمي و اصلي مسجد يعني شبستان ستوندار، متشکل از سه بخش مياني، شرقي و غربي است . بخش مياني، امتداد ايواني به عرض ۵ متر و عمقي – تا ضلع خلفي شبستان- حدود ۱۶ متر است و دو ضلع خلفي آن، محرابي نيم هشت ضلعي تعبيه کرده اند . بخش غربي، متشکل از دو دهانه – هر دهانه به عرض ۳ متر- و بخش شرقي متشکل از دهانه اي به عرض ۳ متر و عمق يکسان با ديگر دهانه ها (۱۶ متر) است . پوشش بنا به صورت طاق و گنبد با قوس هاي ايراني و عمدتا پنج و هفت بر روي جرزهاي چند ضلعي اجرا شده است . شبستان مزبور، فاقد تزيين خاصي است . در تعميرات سال ۳۷۵ ا شمسي، به هنگام مرمت يکي از گنبد هاي اصلي و استحکام بخش سه گنبد فرعي، بقاياي کتيبه اي گچبري کشف گرديده که شيوه گچبري آن به آثار دوره ايلخاني شباهت دارد . نماي رو به صحن شبستان و بخش هاي ديگر بنا، ساده آجري و فاقد هرنوع تزييني است . در گذشته، در بخش شرقي شبستان اصلي، شبستان زنانه اي وجود داشته که در دوره هاي متأخرتر تخريب گرديده است . همچنين به گفته معمرين، بناي مسجد داراي وضوخانه اي شبيه آب انبار در جلو و خارج مسجد و نيز مناره اي بوده است . در قسمت شرقي و قسمت شمالي مسجد، باغچه اي قرار دارد که باغچه ضلع شرقي آن، به هفت دختران معروف و به باور عوام، گره گشا بوده و زنان در گذشته آداب و رسوم ويژه اي از جمله در روز بيست و هفتم ماه مبارک رمضان در اين مسجد برگزار مي کرده اند . اين بنا در سال ۱۳۷۶به شماره ۱۸۵۶ به ثبت تاريخي رسيده است .
پل سرچشمه
پل سر چشمه مربوط به دوره پهلوی اول است و در شاهرود، محله سرچشمه، جنب میدان امام رضا (ع) واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۳۴۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پل سرچشمه در مسير شاهرود – مشهد ؛ بر روي رودخانه شاهرود ساخته شده و منسوب به اواخر دوره قاجاريه است . وجه تسميه پل سرچشمه ، به خاطر ورودي رودخانه شاهرود و مظهر قنواتي است كه در كنار پل وجود دارد .
آبشار نکارمن
آبشار نکارمن در استان سمنان واقع است. نکارمن یکی از روستاهای شهرستان شاهرود است. این روستا در دهستان خرقان در بخش بسطام قرار گرفته است. روستای نکارمن یا نوکارمن در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال شاهرود و قبل از مجن واقع است. پس از طی ۱۳ کیلومتر در جاده شاهرود به مجن، وارد جاده فرعی روستای نکارمن میشویم که در ادامه این مسیر و در دامنه کوه شاهوار، آبشار کوچک و زیبای آن نشانهای برای صعود کوهنوردان به حساب میآید. روستای نکارمن و روستای تاش، از مسیرهای اصلی صعود بهقله شاهوار است. رودخانه فصلی نکارمن به طول ۱۵ کیلومتر از دامنههای جنوبی رشته کوه شاهوار و از چشمههای زلال آن منشا میگیرد و در ادامه به رودخانه تاش میپیوندد. این رودخانه در فصول گرم سال خشک میشود. همچنین مناطق زیبایی مانند قطار زرشک و چشمه هفترنگ فرحزاد نیز از دیدنیهای نکارمن به حساب میآید. مسیر دسترسی به آبشار نیاز به وسایل فنی ندارد و فاصله آن تا روستای نکارمن در حدود ۳ کیلومتر است. ارتفاع آبشار از سطح آبهای آزاد درد حدود ۲۴۶۰ متر است.
منطقه شکار ممنوع تپال
منطقه شكار ممنوع تپال با وسعتي برابر ۳۰ هزار هكتار در شمال غربي شهرستان شاهرود واقع شده و منطقه اي است كوهستاني و دشتي كه در مجاورت شاهرود واقع شده است .
منطقه تپال با چشم اندازهاي بسيار زيبا از دير زمان محل مناسبي جهت زيستگاه وحوش و محل مناسبي جهت بازديد دوستداران طبيعت به شمار مي رود .
اين منطقه كه تا قبل از سال ۱۳۷۳ از نظر حيات وحش دچار آسيبهاي جدي شده بود جهت احيا ء آن طبق آگهي روزنامه رسمي به مدت ۵ سال از سوي شورايعالي حفاظت محيط زيست به عنوان منطقه شكار ممنوع و تحت حفاظت قرار گرفت كه پس از انقضاي اين مهلت از اول آذر ماه سال ۱۳۷۷ به مدت ۵ سال ديگر منطقه شكار ممنوع اعلام گرديد هاست اين منطقه به لحاظ نزديكي و مجاورت شهرستان شاهرود و مجن از موقعيت خاصي برخوردار بوده و دسترسي به اين منطقه براي گردشگران و دوستداران طبيعت با كمترين زمان و هزينه امكان پذير مي باشد .
از گونه هاي بارز حيات وحش اين منطقه مي توان قوچ و ميش ،كل و بز ، آهو ، خرس قهوه اي ، پلنگ ، كبك ، كيهو ،كبك دري ، شغال ، و انواع پرندگان وحشي را مي توان نام برد.
پارک آبشار
پارک آبشار یا مجموعه آبشار شاهرود مکانی مناسب برای استراحت مسافران است این مجموعه شامل آبشار، باغ وحشی کوچک و جاده سلامت با امکانات ورزشی است که می تواند فرصتی برای استراحت و لذت بردن شما باشد این مجموعه زیبا با هوای مناسب و چشم اندازهای خوب رو به شما عزیزان پیشنهاد می کنیم
این پارک برای اقامت شبانه نیز برای کسانی که در سفر از چادرهای مسافرتی استفاده می کنند جای مناسبی است
مجن
شهر مجن با جمعيتی حدود ۸۰۰۰ نفر در ۳۳ کیلومتری شمال غربی شاهرود در دامنه رشته کوه های البرز شرقی با ویژگی های منحصر بفرد خود ، ماسوله کویر ایران لقب گرفته است . بافت قدیمی این شهر که بر بلندای کوهی قرار گرفته مانند روستای ماسوله گیلان به گونه ای ساخته شده که بام هر خانه حیاط خانه فوقانی است و این عامل چشم انداز بی نظیری را بوجود آورده است. این شهر از شمال و شمال غرب به استان گلستان و از جنوب شرق به شهرستان شاهرود محدود می شود. مجن با جاذبه های گردشگری متعدد و مردمانی خونگرم که بیشتر آنان به کشاورزی و دامپروری مشغولند، مستعد تبدیل شدن به قطب گردشگری منطقه است .
بزرگتر ها و ریش سفیدان شهر نام مجن را بر گرفته از «جنت» می دانند و این نامگذاری به دلیل وجود درختان سر به فلک کشیده بوده به کونه ای که نور خورشید به علت انبوه درختان به زمین نمی رسیده است .از نظر قدمت تاریخی وجود آثار و قلعه هایی در اطراف شهر و سفالینه هایی که در تپه های اطراف باقی مانده است و نیز وجود دو درخت کهنسال اورس که در منطقه به نام « سور » مشهور است ، نشانگر این است که از زمان جاری شدن چشمه های آب , زندگی نیز حضور خود را در این منطقه خوش آب و هوا آغاز کرده است .در بافت قدیم شهر ، زیبایی دل انگیزی از کاربرد معماری بومی و اقلیم منطقه به چشم می خورد . مصالح بکار رفته در خانه ها از سنگ و چوب می باشد . روی دیوارهای سنگی اندود کاهگل بکار رفته و نمای ان را با گل قرمز اندود می نمایند. کوچه های تنگ و پر پیچ و خم و شیب دار آن با شیوه ساخت منازل مسکونی چشم انداز بافت را زیبا نموده است .در این شهر که در دامنه جنوبی رشته کوه البرز آرمیده ، می توان چهار فصل سال را به خوبی احساس نمود . با آغاز فصل بهار و رویش انواع گلهای وحشی ، سبزی های صحرایی و گونه های دارویی نوروز طبیعت را نوید می دهند .
مناطق دیدنی اطراف مجن :و جود مرتفع ترین قله البرز شمال شرق یعنی شاهوار با ارتفاعی بالغ بر ۳۹۴۵ متر از سطح دریا که به عنوان بام البرز شرقی محسوب می شود با جامه ای سپید خستگی را از تن گردشگران بیرون می کند.موقعیت اقلیمی خاص منطقه شرایط را برای رشد گونه های مختلف گیاهی از قبیل شنگی های صحرایی ، پونه ، سر شو ، ریواس ، کما ، گون و زرشک فراهم کرده است .از مکانهای دیدنی اطراف این شهر می توان به آبشار بی نظر تنگه داستان اشاره کرد که در شمال شهر مجن واقع شده است ، این آبشار در تنگه ای موسوم به تنگه داستان واقع شده که این تنگه در اثر زلزله ای در سالهای بسیار دور رخ داده ایجاد شده و رود خانه منتهی به آبشار از این تنگه میگزرد .که این تنگه هم خود بسایر دیدنی است ، طول تنگه در حدود ۲ کیلومتر و عرض تقریبی ۵ متر می باشد که کف تنگه کاملا با آب رودخانه اشغال شده است در مسیر رودخانه آبشار هایی با ارتفاع ۵ تا ۱۰ متری دیده میشود که به این علت گذر از تنگه بسیار جذاب و هیجان انگیز می باشد .
خانه یغماییها
خانه یغماییها تنها خانه در شهر شاهرود است که بادگیر دارد. این خانه در سال ۱۳۰۴ خورشیدی توسط یک معمار یزدی به نام استاد مهدی حیدریان ساخته شده است و شاید به همین خاطر باشد که در این بنا بادگیر احداث شده است. فرم پلان به صورت حیاط مرکزی بوده و ورودی خانه در قسمت جنوبی با یک راهرو یا دالان به حیاط مرتبط است. در ضلع غربی حیاط، بادگیر، حوضخانه، اتاقهای مهمان، ایوان و آب انبار قرار دارد و در ضلع شمالی، اتاقهای زمستانه واقع شدهاند. این خانه در حال حاضر محل اداره میراث فرهنگی و گردشگری شاهرود است و بازدید از آن در وقت اداری برای عموم امکانپذیر میباشد.
منطقه حفاظت شده خوش ييلاق
منطقه حفاظت شده خوش ییلاق در شمال شرقی شهرستان شاهرود قرار گرفته و به دو بخش دشتی و کوهستانی تقسیم میشود. از آنجایی که این منطقه بین کویر و جنگلهای پهن برگ خزری قرار دارد، از تنوع زیستی بالایی برخوردار بوده و هریک از بخشهای آن دارای تنوع پوشش گیاهی و حیات وحش ویژهای است. بخش شمال غربی و غرب منطقه درختان جنگلهای پهن برگ خزری همچون افرا، بلوط، راش و ولیک را شامل میشود و در بخش اعظمی از منطقه پوشش گیاهی نیمه استپی دیده میشود. گونههایی نظیر درمنه کوهی، کلاه میرحسن، گون همراه با درختچههای اُرس و بوتههای زرشک و برخی از خانواده چتریان را میتوان مشاهده نمود. در مناطق استپی که نواحی شرقی منطقه را تشکیل میدهند، گونههایی همچون قیچ، درمنه دشتی، ریش بز و گیاهان شور میرویند. دشت زردابه در مرکز این منطقه، زیباترین دشت منطقه میباشد که با گلها و گیاهان جالب توجه، یکی از مهمترین زیستگاههای وحوش به شمار میآید. دره گل سرخ نیز که در شرق دشت زردابه واقع شده است، از پوشش گیاهی کاملاً متفاوت با سایر زیستگاههای خوش ییلاق، دارای منظرهای بدیع از درختان بلوط و گیاهان جنگلی هیرکانی است.
عمدهترین پستانداران منطقه شامل مرال (گوزن قرمز)، شوکا، کل و بز، قوچ و میش، آهو، گراز، خرس قهوهای، گربه پالاس، پلنگ و انواع گربههای وحشی، گرگ، شغال، روباه معمولی، کفتار، رودک، خرگوش، تشی و انواع جوندگان و … میباشد. از مهمترین پرندگان منطقه میتوان از عقابها، بالابان، بحری، شاهین، هوبره، چاقلق، بلدرچین، کبک، تیهو، هدهد، شاه بوف، جغد، چکاوک و سینه سرخ نام برد. خزندگان این منطقه عبارتند از کفچه مار، مار افعی، مار جعفری، مار شاخدار ایرانی، تیرمار، مار آتشی، مار پلنگی، گرزه مار و انواع آگاماها، بزمچه بیابانی خزری و لاکپشت خشکیزی نظیر لاکپشت مهمیزدار شرقی. دوزیستان این منطقه شامل وزغ سبز تورانی، وزغ معمولی، وزغ سبز خراسانی و قورباغه درختی میباشند.
وجود گونههای شاخص همچون مرال، شوکا، خرس قهوهای در جنگلهای انبوه و کوهستانی مرطوب خزری و آهو و هوبره در مناطق پست بیابانی جنوب منطقه از جاذبههای طبیعی این منطقه محسوب میگردد.
چشمه هفت رنگ مُجِن
چشمه هفت رنگ مُجِن از چشمههای کمنظیر کشور است که در ۲۵ کیلومتری شمال شاهرود در میان شکاف درههای دامنه قله ۴۰۰۰ متری شاهوار واقع شده است. این دره در ادامه به دو دره کوچکتر تقسیم میشود. در یکی از درهها آب سفید رنگی جاری است که مناسب آشامیدن میباشد. در دره دیگر چشمههای رنگی جریان دارند. این چشمههای رنگی در جداره و کف رودخانه تابلوهای نقاشی زیبایی را خلق میکنند که چشمان هر بینندهای را مسحور زیبایی خود مینمایند. قبل از رسیدن به چشمههای معدنی بوی خاصی در منطقه به مشام میرسد. یکی از چشمهها از کانسار (معدن)های گوگردی عبور میکند و به همین جهت از فاصله دوری بوی گوگرد حس میشود. در اطراف، چشمههایی در حال جوشش هستند که دارای مواد معدنی جیوهدار بوده و از آنها بخار جیوه متصاعد میشود که به آسانی قابل تشخیص است. در مسیر آب این چشمهها با رنگهای گوناگون با هم ترکیب شده و تقریباً آب صابون مانندی را تشکیل میدهند و در نهایت با آب سفید چشمه تلاقی یافته و هر قدر از محل دورتر میشوند، رنگ آنها به سفیدی متمایل شده تا جایی که جهت استفاده کشاورزی در منطقه گرآب (گرو) اثری از رنگ و بوی آنها یافت نمیشود. آب گوگردی اين چشمهها خاصيت درمانی داشته و از قدیم اهالی منطقه جهت بهبود بیماریهای پوستی و استخوانی از آب این چشمهها استفاده مینمودند.
کاروانسرای میان دشت
مجموعه کاروانسراهای تاریخی میاندشت در ۱۰۵کیلومتری شرق شاهرود قرار داردکاروانسراهای میاندشت در دهکده میاندشت شاهرود در هفت فرسخی خاور میامی واقع است.مجموعه کاروانسراهای شاه عباسی میاندشت مشتمل بر سه کاروانسرای متصل به یکدیگر است که دو کاروانسرای آن مربوط به دوره قاجاریه و یک کاروانسرا مربوط به عهد شاه عباس اول است.
این کاروانسراها که در مجموع بالغ بر ۲۰هزار مترمربع وسعت دارند دارای آب انبار، حمام، چاپارخانه و تلگرافخانه بوده و سالیان متمادی محل اسکان و استراحت کاروانیان و راهیان زیارت مرقد مطهر امام هشتم (ع) بودهاست.شیوه ساخت این کاروانسراها در کتاب مطلع الشمس به گونه مشروح و پردامنه بیان شده است.بر پایه نوشته نویسنده کتاب در سه کاروانسرای میاندشت و بیرون آنها ۲۰,۰۰۰ زائر میتوانستند خانه نمایند.
تاریخ بنای کاروانسرای میانی را ملک الشعرای صبوری پدر ملک الشعرای بهار به شعر آورده و بر سردر کاروانسرای نام برده نگاشتهاند.
همانطور که دیدیم مسجد جامع ومسجد فرومند واقعا از زیبایی وجلال خاصی برخوردار استکه ارزش سفر و بازدید را دارد . یکی دیگر از جاذبه های توریستی این شهر ماسوله کویر یا همان شهر مجن اززیبایی خاصی برخوردار بودو نکته جالب دیگر که از جاذبه های این شهر نظر من را جلب کرد خانه یغمایی ها تنها خانه دارای بادگیر این شهر بود.