یکی از جاذبه های گردشگری شهر مشهد موزه گردی می باشد ، تاریخ و پیشینه و قدمت خراسان سبب شده تا موزه های زیادی هم دراین شهر بوجود آید که میتوان به آنها سرزد و ازین طریق اطلاعات بیشتری راجبه این استان بدست آورد.

 

موزه مرکزی آستان قدس رضوی

هدف از ایجاد این مرکز فرهنگی در حرم مطهر رضوی غرفه اشیای آثار نفیس و گرانبها و نادر بوده که در طی زمان توسط ارادتمندان به اهل بیت عصمت و طهارت(ع) تقدیم حضرت رضا(ع) گردیده است. این مکان پس از آخرین تغییرات در سال ۱۳۷۸ش و افتتاح موزه جدید هم‌اکنون دارای یازده موزه با موضوعات مختلف می‌باشد.

تنوع موضوعی گنجینه‌ها همواره موزه مرکزی را با خیل عظیم بازدیدکنندگان و علاقه‌مندان روبه‌رو ساخته است. ساختمان موزه مرکزی در چهار طبقه نمایشگاه عظیمی از آثار نادر و گرانبهای هنرمندان به شمار می‌رود. طبقه زیرین این ساختمان با مساحت ۴۰۰ مترمربع به گنجینه تمبر و اسکناس، طبقه همکف با وسعت ۸۳۷ مترمربع به گنجینه تاریخ مشهد و گنجینه سکه و مدال، طبقه اول با وسعت ۹۷۰ متر مربع به گنجینه صدف، حلزون و نرم‌تنان دریایی و گنجینه هنرهای تجسمی و طبقه دوم با فضایی به گستردگی ۹۷۰ متر مربع به گنجینه نجوم و ساعت، گنجینه سلاح و گنجینه ظروف اختصاص یافته است. افزون بر این قابلیت‌ها، ساختمان گنجینه قرآن و نفایس نیز به دلیل وجود قرآن‌های نفیس، ارزشمند و بی‌نظیر به قلم ائمه‌اطهار(ع) ارادتمندان بسیاری را به سوی خود فرا می‌خواند تا چشم عاشقان ولایت را منور سازد. طبقه همکف ساختمان به محل نگهداری و نمایش گنجینه هدایای مقام معظم رهبری اختصاص یافته است. این اشیاء توسط شخصیت‌های داخلی و خارجی به ایشان هدیه شده است. بازدید از این مکان فرهنگی – هنری به همگان توصیه می‌شود.

 

موزه بزرگ خراسان رضوی

هنر معماری ایران از پیشینه‌ای دیرپا برخوردار بوده و ریشه در باورها و اعتقادات و نسبت‌های گذشته دارد. با همین دیدگاه طراحان موزه بزرگ خراسان رضوی با الهام از نقشه و طرح بنای هارونیه و عمارت خورشید ساختمان موزه بزرگ خراسان رضوی را پی‌ریزی نمودند. مکان این موزه در زمینی به وسعت ۴۹۰۰ متر مربع در بوستان کوهسنگی واقع گردیده و از پروژه‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی است. ساختار طرح دارای دو فرم مکعب شکل و استوانه‌ای است که هدف از آن نمود معماری ـ عملکرد و نقش فرهنگی ـ اجتماعی بوده و اصول درون‌گرایی در بنای موزه متجلی می‌شود. اجرای این طرح در ۱۳ طبقه و زیربنای تقریبی ۱۸۰۰۰ مترمربع از سوی شرکت بین‌المللی مشهد سازه در حال اجرا می‌باشد که در آن بخش‌های مختلفی از جمله، فضاهای موزه‌ای متنوع، اتاق پژوهشگران، محل نمایش دایمی اشیاء، فضاهای اداری و… پیش‌بینی شده است. این موزه درحال احداث می‌باشد.

 

موزه بنیاد شهید

این مکان که در فضای اداری بنیاد شهید واقع در ابتدای بلوار مدرس قرار دارد، مؤید گوشه‌هایی از ایثار و فداکاری رزمندگان اسلام در هشت سال دفاع مقدس می‌باشد. بیشتر اشیای موجود، از سوی خانواده شهدا به این موزه اهدا شده که همه آن‌ها مستندسازی گردیده و دارای شناسنامه می‌باشند. از جمله اقلام موزه بنیاد شهید می‌توان به قطعات سلاح‌های جنگی، لباس، قمقمه، قرآن، چفیه و… اشاره کرد. بازدید از این مکان در ساعت اداری امکان‌پذیر می‌باشد.

 

موزه مردم شناسی رباط ویرانی

این موزه با هدف معرفی جایگاه و اهمیت مشاغل سنتی و بومی مشهد در سال ۱۳۸۵ش در محل رباط ویرانی از بناهای تاریخی دوره تیموری و صفوی ایجاد گردیده است. رباط ویرانی بنایی است سرپوشیده که در قرون و سده‌های پیشین راه کاروانرو نیشابور به توس واقع بوده اما امروزه در محور گردشگری مشهد- شاندیز در ویرانی ۱۹ واقع است. در این موزه بخش‌های مختلفی از جمله فیروزه تراشی و هرکاره تراشی، زین‌سازی، گاری‌سازی، جاروبافی، حصیربافی، عطاری و گیاهان دارویی، پوستین دوزی و حلاجی، کفاشی و… به نمایش درآمده است. بر مبنای ارقام و آمار منتشر شده از عدد و سکنه شهر مشهد در سال ۱۲۹۵ق، در این شهر حدود ۳۳۶ نوع شغل و حرفه وجود داشته که از نظر تعداد، بقال، شعرباف، زارع و خباز در صدر مشاغل قرار داشته‌اند.

 

موزه علوم و تاریخ طبیعی خراسان

سازمان آموزش و پرورش خراسان رضوی با هدف ارتقای سطح اطلاعات عموم علاقه‌مندان در سال ۱۳۷۷ش اقدام به تاسیس موزه علوم و تاریخ طبیعی خراسان نمود. بخشی از اشیای ارزشمند این موزه اهدایی نمونه‌هایی توسط مردم بوده است. از بخش‌های مهم این مکان می‌توان به حیات‌‌وحش، جانورشناسی، گیاه‌شناسی، زمین‌شناسی و… اشاره کرد. این مکان در بزرگراه شهید کلانتری در مرکز تربیت معلم شهید بهشتی قرار دارد.

 

موزه علوم زمین

زمین به عنوان یکی از آیات و نشانه‌های حکمت خداوندی با شگفتی‌های فراوان تامین‌کننده نیازهای انسان در ابعاد مختلف بوده و موزه علوم زمین پنجره‌‌ای به این دنیای گوناگون است. این مکان در وسعتی حدود ۴۵۰ مترمربع در سال ۱۳۸۵ش به بهره‌برداری رسید که از بخش‌های مختلف آن می‌توان به سالن مرکزی با تنوعی از نمونه سنگ‌ها، کانی‌ها، فسیل، مخزن با بیش از هزار نمونه، سالن نمایش فیلم و کارگاه اشاره کرد. این نمونه‌ها به روش دسته‌بندی علمی با تلاش فراوانی از ایران و جهان جمع‌آوری گردیده است. این موزه در میدان حر، بلوار سرافرازان، آماده بازدید علاقه‌مندان و پژوهشگران است.

 

 موزه تاریخ طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی

پروژه احداث موزه تاریخ طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با مساحت تقریبی ۲۰۰ متر در سال ۱۳۷۸ش در محل اداری واقع در بلوار وکیل‌آباد مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این مجموعه شامل ۲۲ زیستگاه مصنوعی از جمله منطقه دشتی‌، کویری‌، تپه ماهوری استپی، کوهستانی جنگلی، باتلاقی، نی‌زار، خور، آب‌های ساحلی و دریا می‌باشد که در آن بیش از ۳۰۰ نمونه تاکسیدرمی شده نظیر ۱۷گونه پستاندار، ۱۱۰۰گونه پرنده، ۳ گونه خزنده، ۵ نوع سنگواره و ۳۹ تابلوی حشرات است.شباهت بسیار نمونه‌های تاکسیدرمی شده به گونه‌ی زنده و طراحی زیستگاه آن‌ها می‌تواند طبیعت را در اذهان تداعی نموده و عامل موثری در تنویر افکار عمومی جامعه نسبت به محیط زیست باشد. همچنین برای اطلاع‌رسانی صحیح به علاقه‌مندان در کنار هر نمونه مشخصات گونه مشتمل بر نام علمی و فارسی، تیره، خانواده، گونه، جنسیت، تغذیه، زیستگاه  و تصویر آن قرار گرفته است. بخشی از این موزه به نگهداری بیش از ۱۸۰۰ نمونه حشره، اسکلت‌های طبیعی مهره‌داران و متعلقات کشف و ضبط شده از متخلفین، سنگ‌ها، کانی‌ها، سنگواره و مرجان اختصاص یافته است. زمان بازدید از این مکان منحصراً در ساعات اداری به جز ایام تعطیل امکان‌پذیر می‌باشد.

 

گنجینه آب

این مکان در سال ۱۳۷۸ش از سوی کارشناسان آب منطقه‌ای خراسان واقع در بلوار سازمان آب افتتاح گردید. هدف از ایجاد چنین مجموعه‌ای آشنایی، بررسی و شناخت سازه‌های آبی قدیمی استان از قبیل شیوه‌های آبیاری سنتی، آداب و رسوم مرتبط با آب در مناطق مختلف، معرفی تکامل و پیشرفت صنعت آب، پل بندها، نحوه عملکرد یخدان‌ها، آب انبار و قنات‌ها وروی هم رفته ارایه اطلاعات و مستندات به علاقه‌مندان می‌باشد. از میان اشیایی که در این گنجینه به نمایش درآمده باید به فنجان اندازه‌گیری آب، تنگ‌های فلزی، خمره‌های سفالی با نقش‌های مهری و قالبزده، آبریز و ادوات آبرسانی اشاره کرد.

 

  موزه مردم‌شناسی حمام مهدی قلی بیک

این موزه در کنار مقبره امیر غیاث‌الدین ملکشاه در ضلع غربی حرم مطهر واقع درخ اندرزگو۱۳، در بنای تاریخی حمام مهدی قلی‌بیک تاسیس شده است. برطبق اسناد موجود حمام مزبور در سال۱۰۲۷ق توسط مهدی قلی‌بیک میرآخورباشی شاه عباس صفوی وقف آستان قدس رضوی گردید که پس از مرمت و بازسازی در سال ۱۳۸۵ش به موزه مردم‌شناسی تغییر کاربری داد. در این موزه اشیایی از قبیل لوازم موردنیاز در حمام‌های قدیمی، انواع سماورهای ذغالی، قندیل، ظروف مختلف، آبخوری، بخش نمایشگاه عکس مشهد قدیم و مردم‌شناسی به نمایش درآمده است.

 

موزه فردوسی و شاهنامه (توس)

ساختمان این موزه همزمان با بنیان آرامگاه فردوسی در بخشی از محوطه باغ برای چایخانه سنتی طراحی و سپس اجرا گردید. بعدها این بنا به موزه تغییر کاربری داد و در آن اشیا مرتبط و آثار به دست آمده از توس و روزگار فردوسی از جمله پوشش‌های فنون جنگاوری قدیم، شاهنامه‌های کهن، نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای، ظروف سفالی، سکه، تیر و کمان و… برای بازدید فرهنگ دوستان به نمایش گذاشته شد.

 

موزه آرامگاه نادری

این موزه در محل آرامگاه نادری در چهارراه شهدا مشهد واقع است. فضای وسیع سالن موزه دارای ویترین‌هایی است که در آن بیشتر اقلام جنگی و جنگاوری از قبیل تفنگ سرپر، توپ جنگی، ملزومات اسب و… از عصر افشاریه و قاجار در معرض دید عموم قرار دارد.

 

موزه- حوضخانه هزاردستان

این مکان با وسعتی معادل۳۵۰ مترمربع در اواسط راسته بازار جنت واقع گردیده و پیش از تغییر کاربری به حوضخانه بخشی از یک خانه مسکونی در محله قدیمی سراب بوده که پس از الحاق اجزا و عناصر کهن تبدیل به یک مجموعه زیبا به نام «موزه- حوضخانه هزارستان» گردیده است. هدف از ایجاد چنین فضای سنتی ارایه و بازشناخت فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی به گردشگران داخلی و خارجی و زائرین حرم رضوی می‌باشد. آراستگی‌های داخلی این حوضخانه حاصل تلاش هنرمندانی چون استاد فقید فربودنیا، حمیدی، زرین مهر، سلماسی و دیگران بوده است.

 

موزه اداره‌کل اوقاف و امورخیریه

وقف در شمار یکی از اعمال نیکوکارانه نهادینه شده دینی است که به سوی کسب مقامات و ارزش‌های معنوی و ساختار زندگی فردی و اجتماعی گام برداشته و سبب انسجام و استحکام آن می‌شود. در همین راستا و با هدف ترویج فرهنگ وقف و آگاهی دادن به عموم مردم، از سوی اداره‌کل اوقاف، موزه‌ای از اشیا و اقلامی که در قرون و سده‌های پیشین وقف گردیده ایجاد شده است. این مکان در محل تالار نور، جنب اداره‌کل اوقاف برای بازدید علاقه‌مندان مهیا می‌باشد.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور