موسیقی لری
امروز موسیقی در تمام بخش های زندگی ما رسوخ کرده است. این پدیده دلنشین در لرستان رنگ و بویی خاص و جالب به خود گرفته است. موسیقی لری از دیرباز بخشی از زندگی هر شهروند لرستان و دیگر استان های لرنشین بوده است. در این مطلب در اصفهان تور بررسی کاملی بر روی موسیقی لری داشته ایم.
موسیقی پدیده ای جهان شمول است، به طوری که هیچ قوم و جامعه ای بدون موسیقی وجود ندارد. بدون تردید موسیقی جزیی از فرهنگ هر جامعه را تشکیل می دهد. و از این رو می توان گفت؛ این پدیده همانند زبان و دیگر عناصر فرهنگی جزیی جداناپذیر از زندگی انسان به شمار می آید. موسیقی با توجه به ابعاد آن، یعنی موسیقی آوازی و سازی چون تار و پود در زندگی مردم تنیده شده است. نوای موسیقی و نغمه های شاد در جشن عروسی، نوای تنبور در مراسم دینی، نوحه خوانی در مراسم تاسوعا و عاشورا، سرودن لالایی توسط مادران، مویه سرایی هنگام مرگ عزیزان، همه حاکی از نقش موسیقی در ابعاد گوناگون زندگی مردم لرستان است. موسیقی لرستان از سرچشمه های موسیقی ردیف و ردیف نوازی است که بخش مهم آن از طریق کمانچه و کمانچه نوازی محلی بر موسیقی رسمی ایران نیز تأثیر گذاشته است. موسیقی محلی لرستان چندان ناشناخته نیست؛ ولی برخلاف بسیاری از موسیقی های نواحی دیگر ایران، از حیث مقامات محدود است و معمولاًَ در دستگاه ماهور اجرا می شود. موسیقی لری از لحاظ اجرایی ظریف و پیچیده است، غنای مفهومی والایی داشته و معمولا جنبه سلحشوری و حماسی دارد.
موسیقی لرستان از نظر محتوایی و موضوعی به هفت نوع تقسیم می شود که عبارت اند از:
موسیقی و ترانه های حماسی و رزمی؛ که بیانگر ارزش های حماسی و رزمی اند (دایه دایه، کرمی) و یا مقام های موسیقی بدون کلامی که در رزم گاه و مسابقه به کار می رفته است.
موسیقی و ترانه های سوگواری؛ بیشتر جنبه آیینی داشته و در مراسم عزاداری از روزگار کهن تا کنون کاربرد فراوانی داشته است. ( چمرونه پاکتلی و … )
موسیقی و ترانه های فصول؛ که مناسب فصول مختلف سال بوده است.
موسیقی و ترانه های کار؛ به منظور سهولت و تسریع در کار به صورت فردی و دسته جمعی خوانده می شد. مثل ترانه های گل درو، هوله، مشک زنی و …
موسیقی و ترانه های عاشقانه؛ در وصال یا فراق معشوق (الیسونه ساری خانی و …)
موسیقی و ترانه های طنز؛ اغلب به صورت فی البداهه و در قالب هجو شخص یا موضوع یا مکانی سروده می شده.
موسیقی و سروده های مذهبی؛ جنبهٔ عرفانی و اعتقادی داشته و در مراسم مذهبی استفاده می شده است.
