مشهد کلان‌شهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی، ۳۲۸ کیلومتر مربع مساحت دارد. براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ این شهر با ۲٬۷۶۶٬۲۵۸ تن جمعیت، دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است.این در حالی است که در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ انجام گرفت، این شهر، با ۲۴۱٬۹۸۹ نفر جمعیت پس از شهرهای تهران، تبریز و اصفهان، چهارمین شهر پرجمعیت ایران بود.
جمعیت قابل‌توجهی از مهاجران افغان در مشهد سکونت دارند.
مشهد به‌واسطه وجود هشتمین امام شیعیان به‌عنوان یکی از توریستی‌ترین شهرهای ایران شناخته‌شده است و سالانه بیش از ۲۷ میلیون زائر از خارج ایران به مشهد می‌آیند.
بیشتر از ۹۳٪ مردم مشهد فارسی‌زبان هستند. تراکم جمعیت در مشهد بیش از نه هزار تن در هر کیلومترمربع است. این شهر در سال ۱۳۸۸ به‌عنوان «پایتخت معنوی ایران» انتخاب شد. هم‌چنین مشهد به‌عنوان «پایتخت فرهنگ اسلامی» در سال ۲۰۱۷ انتخاب‌شده است.
مشهد در حوزه رودخانه کشف رود و در دشت مشهد بین کوه‌های هزار مسجد و بینالود قرار دارد. بیشترین ارتفاع شهر مشهد ۱۱۵۰ متر و کمترین ارتفاع آن ۹۵۰ متر است. شهر مشهد دارای آب‌وهوای متغیر، اما معتدل و متمایل به سرد و خشک است و تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد و مرطوب دارد.
مشهد دارای یک فرودگاه بین‌المللی، یک ایستگاه راه‌آهن و سه پایانه که ارتباط آن با شهرهای دیگر را برقرار می‌کند. اقتصاد مشهد متکی به گردشگری مذهبی با تمرکز بر حرم امام رضا است. در کنار آن، وجود مراکز تجاری بزرگ و امکانات پزشکی قابل‌توجه، موجب رونق گردشگری تفریحی و گردشگری سلامت در این شهر هم شده است.
حرم مطهر امام رضا علیه السلام در نیمه شرقی شهر مشهد واقع شده است و چهار خیابان اصلی نواب صفوی، طبرسی، امام رضا و شیرازی به این حرم منتهی می‌شوند. بزرگترین موزه‌ی شهر مشهد، موزه آستان قدس رضوی واقع در حرم مطهر است.
زبان مردم مشهد، زبان فارسی با گویش و لهجه مشهدی است. این لهجه پر از واژه‌های ریشه‌دار و از لهجه‌های مهم و تأثیرگذار زبان فارسی است. و خاستگاه ادبیات اصیل شاعران بزرگی چون فردوسی، عطار و خیام است. این لهجه را شاخه‌ای از فارسی دری می‌دانند و بسیاری از واژگان گمشده این زبان را می‌توان در گفتار عامیانه مشهدی‌ها پیدا کرد.
بیشتر مردم شهر مشهد، شیعه هستند. اقلیت‌های دینی همچون یهودیان نیز در مشهد وجود داردکه به دلیل بینش و هوشیاری اقتصادی به توسعه عمرانی مشهد.
مهم‌ترین جاذبه مذهبی مشهد، مرقد مطهر امام رضا (ع) است.
امروز شهر توس در حال بازسازی است. چهارطاقی بازه هور بنایی تاریخی از سده سوم میلادی به جامانده است.
آرامگاه نادرشاه، آرامگاه خواجه ربیع، آرامگاه فردوسی، ایستگاه راه‌آهن، گنبد خشتی، گنبد هارونیه و مدرسه عباسقلی خان.
جاذبه‌های طبیعی مشهد نیز به ترتیب ییلاقات شاندیز، طرقبه، زشک، روستای کنگ، نغندر، جاغرق، چالیدره، پارک جنگلی وکیل‌آباد، باغ‌وحش وکیل‌آباد، آبشار ارتکند، پارک جنگلی نه‌دره در دو کیلومتری جنوب مشهد، پارک کوهسنگی، آبشار قره سو، است.
اقتصاد مشهد بیشتر بر روی زعفران، زرشک، نبات، آجیل و خشکبار و چرم صنعتی و صنعت فرش قرار دارد. و صنعت گردشگری است به‌طوری‌که صنعت هتلداری، یکی از صنایع پررونق در این شهر محسوب می‌شود و ۹۰٪ گردشگران خارجی که به ایران سفر می‌کنند، از مشهد دیدن می‌کنند.
از غذاها و خوراکی‌های معروف مشهد می‌توان به دیگچه، ششلیک، شله مشهدی، کوکو شیرین و چنگالی اشاره کرد. شله مشهدی در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده است.
.