پل های تاریخی اصفهان از آن جهت حائز اهمیتند که جنبه باستانی و تاریخی خاصی دارند و هم این مه را به ظاهر شهر و در مرکزیت آن افزوده اند. پل هایی که مشهروترین آنها در دوره صفویه ساخته شده است. با اصفهان تور همراه باشید تا مروری بر ان ها داشته باشیم و با ویزگی های هر یک آشنایی یابیم.
-پل مارنان:
این پل در اصل ماربین نام داشته است که خود واژه ماربین دگرگون شده‌ی مهربین از فرهنگ اوستایی است و چون قرن‌ها قبل از ظهور زرتشت معبد مهر پرستان بر فراز کوهچه آتشگاه از تمام روستاهای اطراف آن دیده می‌شد. نام این بلوک هم مهربین بوده که با تصحیف این نام در زمان پهلوی ساسانی به “ماربین” در دوره ساسانیان و به دنبال آن در طول مدت ۱۵قرن تاریخ اسلامی ایران پیوسته با این نام شناخته شده است، قدمت ساختمان این پل از زمان‌های بسیار دور همچنان که پل‌جی یا پل شهرستان واسطه اتصال شمالی‌ترین ساحل شهری زاینده رود به جنوبی ترین ساحل مقابل بوده، پل مارنان نیز وجود داشته و واسطه اتصال دو ساحل شمالی و جنوبی رودخانه در غربی ترین قسمت شهر اصفهان بوده است و روستاهای آباد و سرسبز ماربین از طریق پل مارنان به روستاهای مقابل آن در ساحل جنوبی رودخانه متصل می‌شده است.
۲-پل چوبی:
این پل با پهنای کم و طول ۱۴۷متر بر بستر زاینده رود میان دوپل الله وردی خان (سی و سه پل) و پل خواجو ساخته شده و از سازه‌های دوره شاه عباس دوم در سال ۱۰۶۵ هجری است.
برش شش گونه وسط پل با چشمه‌های آب جاری فرح بخش، مال ایران و اشراف، مهمانان و سفیرانی بوده که به حضور شاه شرفیاب می‌شدند.
در قسمت غربی این پل آب رودخانه به صورت دریاچه‌ای در می آمد به همین لحاظ به آن “پل دریارچه” نیز می‌گفتند نام دیگر آن، پل سعادت آباد است، این پل هم اکنون در خیابان کمال اسماعیل قرار دارد.
۳-پل شهرستان:
پل شهرستان قدیمی‌ترین پل اصفهان روی رودخانه زاینده رود است، این پل در زمان ساسانیان ایجاد شد و در زمان دیلمان و سلجوقیان تعمیر و مرمت شده است.
پل شهرستان درجی قدیم در شرق اصفهان واقع شده و پایه‌ای آن بر روی سنگ‌های کف رودخانه استوار شده است. دلیل نام گذاری این پل قرار گرفتنش در روستایی به نام شهرستان بوده است.
طول پل از ستون مدور آجری تا انتهای سنگفرش قدیمی در حدود ۱۰۵متر و عرض آن از ۴٫۲۵ تا ۵ متر متغیر است. جهت پل شمالی جنوبی با کمی انحراف است، پل شهرستان “چشمه” پایه سنگی بزرگ دارد.
این پل در واقع یک پل جنگی و نظامی بوده و به لحاظ اینکه تاریخ ساخت آن قبل از اسلام است بسیار حائز اهمیت است.
از نظر معماری و قدمت زمان ساختمان در مجموعه پل‌های قدیمی ایران فقط پل های دزفول با این پل برابری می کنند که تاریخ احداث آنها عصر ساسانیان است.
۴-پل خواجو:
پل خواجو به دستور شاه عباس دوم در سال ۱۰۶۰ هجری قمری بر روی زاینده رود و به صورت امروزی آن ساخته شده است. طبق گفته تاریخ نگاران در جای کنونی پل خواجو پل دیگری از عصر تیموری وجود د اشته که دیگر قابل استفاده نبوده و این پل به جای آن و در نزدیکی باغ سعادت آباد و عمارت آیینه خانه ساخته شد.
در انتهای شرقی خیابان کمال اسماعیل و انتهای جنوبی خیابان چهار باغ خواجو که به طرف تخت فولاد و راه یزد می‌رود پل زیبا و تاریخی خواجو واقع شده، این پل بر روی خرابه‌های پل حسن بیک به وسیله‌ای شا ه عباس صفوی در سال ۱۰۶۵ ساخته شده است آن را با اسامی پل خواجو، پل حسن بیک، پل بابا رکن‌الدین و پل گرها می‌شناسند.
۵-سی و سه پل:
سی و سه پل یا پل الله وردی خان روی زاینده رود در شهر اصفهان ساخته شده است، این پل که شاهکاری بی همتا از آثار دوره پادشاهی شاه عباس بزرگ است، به هزینه و بازبینی سردار سرشناس او الله وردی‌خانه بنا شده است.
نام‌های دیگر این پل سی و سه چشمه، پل چهار باغ، پل جلفا و پل زاینده رود است.
تاریخ بنای این پل را شیخ علی نقی کمره‌ای شاعر زمان شاه عباس در شعری به تاریخ سال ۱۰۰۵ هجری به حساب آورده است و این سال درست هم زمان با روزهایی است که خیابان بی همتای چهار باغ هم ساخته شده است.
این پل نزدیک ۳۰۰متر طول و ۱۴متر پهنا دارد و طولانی‌ترین پل زاینده رود است.
در دوره صفویان مراسم جشن آبریزان با آب پاشان در کنار این پل صورت می‌گرفته است و در سفرنامه‌های جهانگردان اروپایی آن دوران اشاراتی به برگزاری این جشن شده است، ارامنه جلفا هم مراسم حاج شویان خود را در محدوده همین پل برگزار می‌کردند، این پل در حال حاضر مشهورترین پل ایران است.
.