شهرستان فریدون شهر از توابع استان اصفهان ، دارای آب و هوای مناسب و مردمان خونگرم و مهمان نوازی است که در این مقاله اصفهان تور به معرفی این شهرستان پرداخته است .
تاریخچه
تاریخ شهرستان فریدون شهر به دوران باستان مربوط می شود اما به دلیل همجواری با اصفهان از لحاظ تاریخی، سیاسی و اجتماعی به این ناحیه وابسته است. از نظر آثار تاریخی نیز به دلیل کوهستانی بودن و سست بودن خاک منطقه آثار چندانی در این منطقه به چشم نمی خورد.
آثار تاریخی و مذهبی شهرستان
سنگ گورهای باستانی در روستای قهستجان
امامزاده مشعلدار علی(ع)
واقع در روستای وحدت آباد که نسب شریفش به امام حسن مجتبی (ع) می رسد. بقعه امامزاده مشعلدار در سال های اخیر نوسازی شده و با توجه به سردسیر بودن منطقه ، گنبد آن از ورق استیل به سبک زیبایی ساخته شده است.
امامزاده محمد(ع)
نسب شریفش به زید بن حسن مجتبی (ع) می رسد، در دره ای کوهستانی واقع شده که اطراف آن چشمۀ آب و درختان گردوی کهنسال موجود است. در قسمت جنوبی روستای چقاء از توابع دهستان برف انبار قرار دارد.
امامزاده سید محمد مکه دین
در روستای مکه دین واقع است، نسب شریفش به امام موسی بن جعفر (ع) می رسد.
امام زاده سید صالح در پشت کوه فریدون شهر که از نوادگان امام موسی بن جعفر می باشند و نیز امام زاده تاجعلی در روستای کاهگان، امامزاده پیرعلی (در کنار چشمه لنگان)، امامزاده پیر محمد در دهستان پیشکوه روستای دهنو، امامزادۀ روستای کاهگان در دهستان پشتکوه دوم، امامزادۀ روستای زمستانه در دهستان پشتکوه و امامزادۀ دهستان پیشکوه روستای وهرگان.
جمعیت
بالغ بر ۵۰۰۰۰ نفر جمعیت و دارای آب و هوائی کوهستانی با بارش حدود ۷۰۰ میلیمتر برف و باران در سال با چشمه سارهای فراوان، کوههای سر به فلک کشیده و آبشارهای طبیعی است.
موقعیت
غربی ترین شهرستان استان اصفهان است که در دل رشته کوههای زاگرس واقع شده و دارای پنج دهستان با اسامی: برف انبار، چشمه لنگان، عشایری قلعه سرخ، پیشکوه موگوئی و پشتکوه موگوئی است. همچنین دارای دو شهر: فریدونشهر و برف انبار و در حدود ۸۵ روستا است.
مرتفع ترین شهر ایران است و با ارتفاعی حدود ۲۵۳۰ متر از سطح دریا (بام ایران) لقب گرفته است.
در فاصلۀ ۱۷۵ کیلومتری از مرکز استان واقع شده و مابین استان های لرستان، خوزستان و چهارمحال و بختیاری قرار داد. بلندترین ارتفاعات این منطقه قلۀ شاهان کوه با ۴۰۴۰ متر (قلۀ شاهسون) می باشد. از دیگر ارتفاعات این شهرستان: کوه کلوسه، کوه کمران می باشد.
اقوام
ترکیب بندی جمعیت شهرستان به ترتیب اکثریت عبارتند از: بختیاری، گرجی، ترک، فارس، ارمنی، که قوم اخیر در روستای خویگان ساکن هستند. دیگر اقوام همگی مسلمان و شیعۀ دوازده امامی می باشند.
حداکثر و حداقل دما در نواحی مختلف شهرستان به ترتیب بین (۳۴ + و ۳۸+ سانتیگراد) تا (۳۴- و ۳۸- سانتیگراد) متغیر است.
اقلیم شهرستان به چهار ناحیه تقسیم می شود :
۱ – بسیار مرطوب و خنک با زمستان های بسیار سرد
۲ – نیمه مرطوب و معتدل با زمستان های سرد
۳ – نیمه مرطوب و گرم با زمستان های نسبتاً سرد
۴ – ناحیۀ محدودی با برف های دائمی
آبشار پونه زار یا (بید نیانی): در فاصلۀ ۲۰ کیلومتری غرب فریدونشهر (با دبی آب حدود ۱۰۰۰ لیتر در ثانیه) قرار گرفته که از برف کوههای زاگرس مرکزی تأمین می گردد. ارتفاع آبشار بین (۱۵ تا ۳۰ متر) است و در بالا دست آن دهها چشمۀ زلال و گوارا و در پائین دست آن چندین پروژۀ پرورش ماهی قرار دارد.
دشت لاله های واژگون
بیش از دو هزار هکتار از مراتع و کوهستان های فریدونشهر را بخود اختصاص داده است. بیشترین تراکم این گلزار در حاشیۀ چشمه لنگان، پیشکوه و پشتکوه می باشد. فصل رویش و گل دهی از اواخر فروردین تا اوائل خرداد است.
چشمه لنگان
در فاصلۀ ۱۷ کیلومتری جنوب غربی فریدونشهر واقع گردیده است. آب آن از زیر تخته سنگهای بزرگ با سرعت و فشار زیاد خارج می گردد. قسمتی از این آب با استفاده از سه ایستگاه پمپاژ و از طریق ۱۴ کیلومتر خط لوله، آب فریدونشهر و روستاهای مجاور را تأمین می کند.
تنگ حنـا
این تنگه در حدود ۶۵ کیلومتری فریدونشهر و یک کیلومتری قریۀ گوگان قرار دارد. کانالی است که در اثر جریان دائمی آب و فرسایش کوه بوجود آمده است. بصورت دو دیوار قائم و موازی به بلندای ۲۰ تا ۳۰ متر و بفاصلۀ ۸ تا ۱۲ متر از یکدیگر می باشد. دو طرف دیوارۀ مذکور لانه های کبوتران و کلنی های زنبور عسل بر زیبائی چشم انداز می افزاید. رودخانۀ «چاقاگلی» از این معبر می گذرد. همچنین آب چند چشمه نیز از این کانال عبور می کند.
پارک معلم (سراب)
در شمال شهر فریدونشهر واقع شده است. دارای منابع آب فراوان و فصلی می باشد و چشم اندازهای زیبا از کوههای جوان دوران نه چندان کهن دارد.
آبشار پشندگان
در غرب روستای پشندگان و ابتدای درۀ سپستان در کنار ذخیره گاه جنگلی زاگرس حرکت آب با فشار بر روی تخته سنگها، خصوصاً در بهار جذابیت و طراوت خاصی دارد.
چشمه تنگوله
در ۵۰ کیلومتری غرب فریدونشهر، در کنار جادۀ پیشکوه قرار دارد که با استفاده از آب گوارای آن ماهیان سردابی پرورش داده می شوند.
غار گوگان
در دو کیلومتری شمال روستای گوکان قرار گرفته و دارای آثار تراش سنگها بدست انسان در بدنه می باشد. در انتهای غار حوضچه ای پر آب وجود دارد که در تمام مدت سال دارای آب است. ارتفاع غار از سطح زمین حدود ۱۵ متر و ورود به آن بوسیلۀ نردبان امکان پذیر است.
تونل درۀ سپستان
مابین روستاهای پشندگان و کلوسه در پشتکوه قرار دارد. این تونلها در امتداد دره کنده شده و در فواصل ۷-۸ متری دهانه هائی برای بیرون ریختن خاک و سنگ داخل آن دیده می شود. با توجه به فراوانی آب در این مکان علت حفر این تونلها مشخص نیست. شاید در ادوار گذشته بعنوان پناهگاهی در مقابل تهاجم دشمن مورد استفاده قرار می گرفته است.
جوب دختر
در دامنه های شمالی شاهان کوه و در ناحیۀ جنوبی چشمه لنگان، دره ای است مابین دو کوه که آب برف کوههای طرفین در این شیب جاری است. گویند در ازمنۀ قدیم دو طائفه در دو طرف دره زندگی می کرده و پیوسته برای تصرف آب آن در جدال بوده اند و جویهای متعددی بر بالا دست یکدیگر ایجاد می کردند. نهایتاً ساکنین غرب دره به پیشنهاد و رهبری دختری جسور تونلی در آخرین محل ممکن در زیر کوه با وسائل ابتدائی و کار طاقت فرسا حفر نموده و برای همیشه آب را در کشتزار خود جاری ساختند.این تونل دارای ۴ حلقه چاه است و تا به امروز نیز توسط کشاورزان بهره برداری می شود و همه ساله در لایروبی آن اقدام می گردد.
سراب آبلت (وحدت آباد)
چشمه ای است پرآب در کوههای جنوب شرقی فریدونشهر که آب آن دائمی است. این چشمه از محل (مظهر) یا هستگاه با دو بخش (شعبه) تقسیم می شود. یک شعبه به روستای سروشجان و دیگری به محلۀ وحدت آباد می رود. مصرف این آب کشاورزی است.
غار اشکاف تله
در کوههای شمالی مزرعۀ چشمه رئیسان واقع در غرب روستای گوراب، دهانۀ غاری روی دیوارۀ کوه بصورت قائم قرار دارد که از دور هم قابل مشاهده است. فاصلۀ آن تا دامنه تقریباً ۳۰ متر می باشد و در همین فاصله در پائین کوه آثار سکونت انسان یا محلی برای زندگی اسبان وجود دارد. در داخل غار آثار زندگی ابتدائی مانند حوضچۀ سنگی و سکوهای هموار وجود دارد.
کوه پیرهشتاد
در ۲۵ کیلومتری غرب فریدونشهر، به ارتفاع ۲۹۰۰ متر در قلۀ آن آثار کوزه های شکستۀ سفالی و آثار آتشکده مشاهده می شود. در دنبالۀ دامنۀ شرقی آن محلی بنام (پیر هشت تن) که غاری است زیرزمینی و از سطح زمین چند متری پائین تر است. عده ای معتقدند که غار اصحاب کهف همین غار است.
غار فریدونشهر (کلبیس کب)
در یک کیلومتری شمال فریدونشهر قرار دارد. طول آن ۲۵ متر و عرض آن در جاهای مختلف بین ۳ تا ۷ متر است. بلندی آن تا سقف بین ۲ تا ۶ متر می باشد و کف آن مسطح است. در انتهای غار چاه عمیقی است که بعلت جلوگیری از سقوط بازدید کنندگان مسدود شده است.
کوه تسیخه
در شمال غربی فریدونشهر واقع گردیده است. در زمان حملۀ کریم خان زند، پناهگاهی برای گرجیان بود. در این مکان هنوز آثار سنگرهای سنگی قابل مشاهده است.
آبشار دورک
در پشتکوه دوم و در یک کیلومتری غرب روستای دورک و در دل جنگلهای این منطقه قرار دارد.
آبشار طرزه
در ضلع شرقی روستای طرزه (پشتکوه اول) واقع شده است.
گیاهان داروئی منطقه
گیاهان داروئی منطقه خودرو بوده و دارای تنوع زیاد می باشد. از قبیل: کرفس کوهی، چای کوهی، تره کوهِی، ریواس، قدومه، شنگ، گزانگبین، کتیرا، بابونه، موسیر، شیرین بیان، شوید کوهی، خاکشیر، بارهنگ، بادیان، آویشن، زرین گیاه، زرشک وحشی، گل خطمی، بومادران، رازیانه، گل گاوزبان، بابا آدم، گل گندم، پونه، پنیرک، زبان گنجشک، کنگر، کاسنی، گل همیشه بهار و … .
صنایع دستی فریدون شهر
مهمترین صنعت دستی این شهرستان فرش می باشد.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
.