۲۱ حقیقت جالب در مورد تهران
تهران در ۱۱۲ کیلومتری جنوب دریای خزر پایتخت ایران و قطب اقتصادی و سیاسی این کشور است. این کلانشهر توسعه یافته دارای ویژگی هایست که در این مقاله در وبسایت اصقهان تور به مرور آنها خواهیم پرداخت.
۱. تهران با مساحت ۷۳۰ کیلومتر مربع بیست و هفتمین شهر بزرگ جهان محسوب میشود.
۳. تهران اولین بار در دوره صفویه دارای دروازه شد. شاه طهماسب صفوی در دوران سلطنت خود به دلیل علاقه خاصی که به تهران و آب و هوای تمیز آن داشت ، دستور داده بود که دور تا دور شهر تهران را ارگی کشیده و شش دروازه بر روی آن بنا کنند.
۴. این ارگ دارای ۱۱۴ برج به تعداد سوره های قران کریم بود و تا اوایل دوره ناصرالدین شاه همچنان پابرجا بود که در این زمان به طور کامل تخریب شد و به جای آن تهران گسترش پیدا کرد و دارای دوازده دروازه شد.
۵. زمانی که در سال ۱۷۸۸ میلادی آقا محمد خان قاجار تهران را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد، تهران روند پیشرفت و شکوفایی خود را آغاز کرد.
۶. ساختار اداری ایران در تهران متمرکز است.
۷. برج آزادی اولین و مشهورترین نماد تهران و برج میلاد نماد دیگر تهران است.
۸. در فهرست گرانترین پایتختهای جهان در سال ۲۰۰۸ میلادی، تهران در رتبهی آخر قرار گرفت.
۹. اولین ساختمان مرتفع و بلند تهران، ساختمان پلاسکو در خیابان استانبول بود که روز ۳۰ دی ۱۳۹۵ در اثر آتشسوزی فروریخت.
۱۰. آخرین زلزلهی شدید تهران در سال ۱۸۳۰ میلادی رخ داده است.
۱۱. از لحاظ زمینشناختی، تهران روی گسلهای فعال قرار دارد که باعث رانش زمین و زمینلرزه میشود.
۱۲. تهران در لیست خطرناکترین شهرهای دنیا برای وقوع بلایای طبیعی قرار دارد.
۱۳. سابقهی زندگی در تهران به ۵ هزار سال قبل از میلاد باز میگردد.
۱۴. در سال ۱۳۹۳ یک اسکلت انسان در منطقهی مولوی تهران کشف شد که حدود ۷ هزار سال پیش زندگی میکرد.
۱۵. تهران قبل از این که به شهر بزرگی تبدیل شود، روستایی از توابع شهر ری بود.
۱۶. فوتبال ورزش اول شهر تهران است.
۱۷. دانشگاه آزاد اسلامی نخستین بار با ایجاد واحد تهران شروع به کار کرد.
۱۸. از دوران قاجار تاکنون تهران پایتخت ایران است.
۱۹. در تهران به ازای هر نفر، ۴ موش وجود دارد.
۲۰. خیابان ولیعصر طولانی ترین خیابان خاور میانه در تهران واقع شده است.
۲۱. تهران با شهرهای سئول، لسآنجلس، بیشکک، دوشنبه، هاوانا، برزیلیا، خارطوم، پاریس، قدس، کاراکاس، پرتوریا، صنعا، مینسک، استانبول، بغداد، هانوی، آنکارا، پکن، بوداپست، تفلیس، کابل و مسکو پیمان خواهرخواندگی بسته است.
کافه هتل اسپیناس پالاس تهران
اگر در تهران هستید، در هر روز هفته و هر ساعت از شبانه روز میتوانید به کافه هتل اسپیناس پالاس رفته و از مکانی فوق العاده لوکس ، چشم انداز زیبای تهران را در شب نظاره گر شوید و از خوردنی ها و نوشیدنی های خوشمزه آنجا استفاده کنید،در ادامه سفری داریم به این کافه جذاب و دیدنی:
تجربه ای لوکس در شبانه روز و هفت روز هفته!
کافه هتل اسپیناس یک کافه لوکس با چشماندازی زیبا است که اگر در تمام ایام سال و ماه رمضان در روزهای تعطیل، ساعات پایانی شب و نزدیک به سحر قصد کافهگردی را داشته باشید،
هتل اسپیناس پالاس لوکسترین هتل ایران و یکی از معروفترین هتلهای خاورمیانه است. طبیعی است که چنین هتل مجللی باید یک کافه زیبا و مدرن هم داشته باشد. کافه هتل اسپیناس یکی از زیباترین کافههای پایتخت است که در تمامی روزهای سال، حتی روزهای تعطیل، ۲۴ ساعته به ارائه سرویس به مشتریها میپردازد. اکنون که در ماه رمضان به سر میبریم، این کافه یکی از بهترین گزینههای برای کافهگردی در تهران است، زیرا در روزهای تعطیل و ساعات پایانی شب و در نزدیکی سحر هم میتوانید به این کافه بروید و از بهترین و با کیفیتترین سرویسها و خوردنیهای این کافه لوکس استفاده کنید.
محیط کافه هتل اسپیناس پالاس به سه بخش تقسیم میشود. بخش اول در قسمت لابی هتل قرار دارد و بزرگترین بخش آن با بیشترین ظرفیت است. بخش بعدی طبقه بالا است که محلی مناسب برای برگزاری ملاقات و جلسههای کاری و جشن است. بخش تراس کافه هم نمایی بینظیر و زیبا دارد که نمای شهر تهران و برج میلاد را روبروی شما قرار میدهد.
طبقه دوم کافه هتل اسپیناس پالاس
نمای زیبای شهر تهران از طبقه دوم کافه هتل اسپیناس پالاس
کافه هتل اسپیناس پالاس کجاست؟
کافه هتل اسپیناس در تهران، سعادت آباد، میدان بهرود، خیابان ۳۳، شماره ۲۱ قرار دارد. پس از ورود به هتل، کافه را در سمت چپ لابی خواهید دید.
چی بخوریم؟
در این کافه انواع قهوه، نوشیدنی گرم و سرد، اسموتی، کیک، میلک شیک، کرپ و وافل، دسر، سالاد، کاپ مخصوص اسپیناس، بستنی و ساندویچ و برگر با بهترین کیفیت ارائه میشود. ضمن اینکه قهوههای این کافه به صورت بیرون بر هم ارائه میشوند.
امکانات
کافه هتل اسپیناس پالاس امکاناتی مثل اینترنت بیسیم، بیرون بر، پارکینگ، جای پارک و سرویس بهداشتی دارد. خوردنیهای خوشمزه این کافه در رده قیمتی میان رده و لوکس قرار دارند.
در مجموع این کافه یکی از لوکسترین کافههای پایتخت است و اگر به دنبال تجربهای لوکس و کم نظیر در کنار دوستان و آشنایان خود هستید، به شما توصیه میکنیم حتما به این کافه سر بزنید. اگر قبلا به این کافه رفتهاید، تجربه خود را با کجارو و خوانندگان ما در میان بگذارید.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
استان های ایران با بیشترین گردشگران خارجی
بدون شک تمام استان های کشور عزیزمان ایران دارای جذابیت های تاریخی، طبیعی و گردشگری بسیاری هستند که می توانند در نوع خود در جهان مطرح باشند. اما تعدادی از استان ها اقبال بیشتری را نزد گردشگران خارجی دارند که امری طبیعی نیز می باشد. در این مطلب در اصفهان تور استان های ایران که بیشترین گردشگران خارجی را سالانه به خود می بینند را معرفی خواهیم کرد.
۱– خراسان رضوی
خراسان رضوی به عنوان بزرگ ترین قطب تورسیم مذهبی ایران شناخته می شود. مشهد مقدس، هرساله گردشگران فراوانی را به خود جذب می کند. بیش ترین و مهم ترین چشم انداز معماری منطقه خراسان رضوی را بناهای آرامگاهی تشکیل می دهند. این بناها معمولا شامل مساجد، حرم، کتابخانه ها، مدارس، کاروان سراها و سایر فضاهای از این قبیل هستند.
۲– ایلام
استان ایلام، در بخش غربی و جنوب غربی کشورمان در میان رشته کوه های کبیرکوه از سلسله جبال زاگرس قرار گرفته است. این استان از بخش شمالی به کرمانشاه، از جنوب به خوزستان، از غرب به کشور عراق و از شرق به لرستان محدود گردیده است. ایلام به لحاظ آب و هوایی دارای ویژگی های منحصر به فردی نسبت به سایر مناطق کشور بوده و شاید به همین علت است که مورد توجه گردشگران خارجی قرار گرفته است.
۳– آذربایجان غربی
یکی از مهم ترین استان های ایران با جذب گردشگر خارجی همین آذربایجان غربی است. این استان، در شمال غرب کشور ایران واقع شده و از جمله کهن ترین استان های کشورمان به شمار می رود. مرکز این استان، شهر زیبای ارومیه بوده و شهرهای تابعه این استان نیز ماکو، خوی، مهاباد، سردشت، بوکان، میاندوآب و سیه چشمه می باشد.
۴– اردبیل
این استان زیبا، از بخش شمالی به رود ارس، دشت مغان و بالهارود در جمهوری آذربایجان، از بخش شرقی به رشته کوه های طالش، از جنوب به رشته کوه ها، دره ها و جلگه های به هم پیوسته استان زنجان و در نهایت از غرب نیز به استان آذربایجان شرقی محدود می باشد. این استان به علت موقعیت جغرافیایی ممتاز آن، به شکل چشم گیری مورد توجه گردشگران خارجی قرار گرفته است.
۵– آذربایجان شرقی
استان آذربایجان شرقی، ویژگی های منحصر به فردی دارد که از جمله آن ها می توان به رودخانه های خروشان و آبشارهای فرح بخش، کوهستان های باشکوه و سر به فلک کشیده، دریاچه های مواج و تفریح گاه های روح پرور، باغ های پرمیوه و ییلاق های سرسبز، استخرها، همه و همه این استان را به یکی از زیباترین مناطق کشورمان و نیز یکی از بهترین مناطق برای گردشگری و ورود گردشگر خارجی بالاخص در فصول گرم سال تبدیل نموده است.
۶– تهران
تهران نیز به عنوان پایتخت کشورمان، یکی از مهم ترین شهرهای جذب کننده گردشگر خارجی است. این استان از به عنوان مرکزیت سیاسی کشورمان شناخته می گردد.
۷– خوزستان
استان خوزستان، در جنوب غربی کشورمان واقع شده و از شمال به استان لرستان، از شمال شرقی به اصفهان، از شرق و جنوب شرقی به استان های چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد، از شمال غربی به ایلام، از بخش جنوبی به خلیج فارس و از غرب نیز به کشور عراق محدود می گردد. استان خوزستان، دارای آب و هوایی است که در فصل تابستان، گرم و در فصل زمستان مطبوع و بهاری است. به همین علت این استان در تمامی ایام سال سرسبز بوده و به دلیل این شرایط آب و هوایی مساعد خود، مورد استقبال گردشگران خارجی قرار گرفته است.
۸– گیلان
گیلان، یکی از مهم ترین استان های شمالی کشورمان با بیش ترین جذب گردشگر خارجی است. رشته کوه های البرز، همانند دیوارها در بخش غرب و جنوب گیلان کشیده شده اند. به همین سبب است که آب و هوی گیلان معتدل بوده و در اکثر نقاط دارای رطوبت نسبتا بالایی است. بخش وسیع گیلان حالت جلگه ای داشته و مابقی نیز کوهستانی است.
۹– سیستان و بلوچستان
همان گونه که می دانید، این استان در جنوب شرقی کشورمان واقع شده است. این استان بخش شمالی و شمال غربی با خراسان جنوبی و نیز از بخش غرب با استان کرمان و هرمزگان همجوار است. استان سیستان و بلوچستان از لحاظ وسعت یکی از بزرگ ترین استان های کشورمان محسوب شده و در جذب گردشگران خارجی نیز عملکرد موفقی داشته است. از نظر آب و هوایی نیز در مجموع می توان گفت که این استان از دو ناحیه تشکیل شده است که از لحاظ طبیعی با یکدیگر کاملا متفاوت هستند.
۱۰– کردستان
استان کردستان در غرب کشورمان واقع گردیده و از بخش شمالی به استان های آذربایجان غربی و زنجان، از بخش شرقی به استان های زنجان و همدان، از بخش جنوبی به استان کرمانشاه و از جانب غرب نیز به کشور عراق محدود می شود. این استان را می توان قطب گردشگری کشورمان دانست.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
شکم گردی در تهران
عدس پلو، خورش ریواس، خورش آلو اسفناج، لوبیا چشم بلبلی پلو، آش، ته چین بادمجان، خورش قیمه، خورش قورمه سبزی همگی از غذاهای رایج خانگی شهر تهران است که البته برخی از آنان جنبه غذای ملی را دارند.اما در تهران هم رستوران ها و غذاخوری های بسیار زیادی وود دارند که بهشتی را برای شکم گردان محترم به ارمغان آورده اند در این قسمت با اصفهان تور همراه باشید تا سری به ان ها بزنیم.
رستوران مدیترانه ای پالمیرا
تهران خیابان جمهوری، خیابان سی تیر، پلاک ۳۱
مکانی دنج و آرام همراه با پخش موسیقی و غذاهای خوش طعم مدیترانه ای.
کافه رستوران داریس
تهران خیابان ولیعصر، خیابان طالقانی، بین خیابان حافظ و ویلا، پلاک ۲۵۵
کافه رستوران داریس، بزرگترین سفره خانه مدرن تهران می باشد، که در ۳ طبقه مجزا، دو طبقه کافه مخصوص آقایان و یک طبقه لژ خانوادگی طراحی شده است.
رستوران مددی
تهران صادقیه، بلوار گلاب، ۱۶متری گلزار
رستورانی محلی با کیفیت غذایی عالی،و قیمت مناسب -گنجایش سالن یکصد نفر، سال تاسیس: ۱۳۵۷٫٫٫
رستوران و تهیه غذای گلسان
تهران خیابان هنگام، میدان الغدیر، جنب بانک مسکن
رستوران و تهیه غذای گلسان بابهترین کیفیت، آماده ی عقد قرار داد باشرکت ها وسفارشات مراسم شما مشتریان عزیز می باشد.
رستوران یاس
تهران خیابان ولیعصر، روبروی پارک ملت
اگه دلتون یه سوپ قارچ خیلی خوشمزه با استیک تازه و عالی می خواد، یاس می تونه پیشنهاد خوبی باشه. این رستوران فضا و دکوراسیون شیکی داره.
کافه-رستوران-بام-آلاچیق-امپراطور-پایتخت
تهران آرژانتین، به سمت ورودی بزرگراه حکیم شرق، ورودی شمالی پارک سوار بیهقی
اگه دوست دارین غذا خوردن توی فضایی متفاوت رو امتحان کنین، “کافه رستوران بام آلاچیق” همون چیزیه که دنبالشین. این کافه رستوران زیبا، مثل یه باغچه سر سبز…
رستوران ملت
تهران خیابان ولیعصر، روبروی پارک ملت، ابتدای کوچه آرامش، جنب پاساژ صفویه، پلاک ۳
رستوران ملت یکی از رستوران های خوب تهرانِ که تو خیابان ولیعصر درست روبروی پارک ملت قرار گرفته. شما تو این رستوران می تونید بهترین ها رو نوش جان کنید …
رستوران خانجون
تهران ونک، خیابان خدامی، خیابان آفتاب، مرکز خرید آفتاب
“رستوران خانجون” یک رستوران سنتی و خوب در مرکز خرید آفتاب ونک، با انواع غذاهای شمالی است. فضای داخلی این رستوران، بسیار خاص و نوستالژیک بوده.
رستوران چیل
تهران جردن، خیابان مهیار، شماره ۵
چیل یک رستوران فوق العاده شیک تو یکی از خیابانهای فرعی جردنه که شما می تونین تو این رستوران برگرهای نیویورکی و ساندویچ های کالیفرنیایی و غذاهای دریایی…
رستوران اژدهای چینی
تهران شهرک غرب، بلوار فرحزادی، تقاطع دریا، بلوار نورانی، شماره ۵۰
اگر اهل غذاهای چینی هستن یا مهمانی دارین که غذاهای چینی دوست داره یا حتی دنبال یه تجربه متفاوت هستین می تونین “رستوران اژدهای چینی” رو امتحان کنین.
رستوران شهرزاد
تهران اتوبان تهران کرج، بعد از بزرگراه آزادگان، ورودی شهرک گلستان، برج طوبی، طبقه ۵ شمالی
شهرزاد از رستوران های خوب غرب تهرانِ است که انواع و اقسام غذاهای ایرانی را با کیفیتی بالا و طعمی فراموش نشدنی سرو می کند.
رستوران لوپه تو (یاسمن)
تهران خیابان ملاصدرا، شیخ بهایی شمالی، نبش صائب تبریزی، برج صبا
بهترین پاستا، چاینیز، دریایی، استیک، تمپورا، سالادهای عالی، دسرهای خوشمزه، انواع قهوه، صبحانه و دلیوری همه در رستوران لوپه .
باغچه رستوران آبی
تهران جاده کن
یکی از لذت بخش ترین کارها اینه که تو یه فضای آروم و قشنگ یه غذای خوشمزه بخوری و دلی از عزا در بیاری. اگه دنبال این کار هستین به سمت جاده کن برونین .
رستوران لوکس طلایی
تهران خیابان ولیعصر، محمودیه، بالاتر از خیابان فرشته
همون طور که از اسمش پیداست این رستوران فوق العاده لوکسه و غذاهای خوشمزه ای هم سرو می کنه. برخورد خوب کارکنانشم جزء امتیازات این رستوران به حساب میاد.
رستوران نایب (زعفرانیه)
تهران ولیعصر، نرسیده به میدان تجریش، ایستگاه پسیان، پلاک ۱۷۱۹
از رستوران های لاکچری تهران که کنار غذاهای خوشمزه و باکیفیتش، از فضا و محیط آرومی هم برخورداره.
رستوران چینی مانسون
تهران خیابان گاندی جنوبی، نبش چهارم گاندی، مرکز خرید گاندی، طبقه همکف، واحد ۸
مانسون رستورانیه با دیزاین خیلی قشنگ و شیک که شما رو یاد رستورانهای خارج از کشور میندازه. غذاهای خیلی خوشمزه اما گرونی داره. سرویس دهی عالیه.
رستوران پیچ
تهران خیابان پاسداران، بوستان دوم، انتهای گیلان، خیابان مجید افشاری(ساقدوش)، انتهای رحمانیان شمالی، شماره۱۲
دوس دارین به رستورانی برین که از سوشی ژاپنی ، نودل کُره ای و یونگ چو چینی گرفته تا پاستای ایتالیایی و کباب چوبی اندونزی رو سرو کنه؟
رستوران ایتالیایی ژمیس
تهران بلوار فردوس ، وفا آذر جنوبی، پلاک ۳۰
ژمیس، رستورانی ایتالیایی با دکوراسیونی مدرن و راحته که طعم خوش پاستا و پیتزا رو از اردیبهشت ۱۳۹۵ به بلوار فردوس تهران آورده.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آداب و رسوم تهران نه چندان قدیم
در این قسمت در اصفهان تور با شما هستیم با بازگویی بخشی ازآداب و رسوم در تهران پایتخت ایران اما آداب و رسوم نه چندان قدیم. هر یک از مناطق شهری و روستایی ایران به خاطر وجود فرهنگ ها و قومیت های مختلف دارای آداب و رسوم خاص خود هستند.
رسوم فراموش شده
تاریخ تنها روایت انسانها نیست. تاریخ به هر آنچه در گذشته بود ه و اینك نیست را شامل میشود این شامل هر چیزی میتواند باشد. یك گویش میتواند بخشی از تاریخ باشد و به عنوان یك حافظه تاریخی مطرح باشد و یا پوششهایی كه انسانها در گذشته استفاده میكردند نیز در مطالعات تاریخی حائز اهمیت است چرا كه بسیاری از پوششها نشان از فرهنگ خاص و یا جایگاه اجتماعی فرد بود. در این بین اما میتوان به فرهنگ و آداب و رسوم نیز اشاره كرد و البته این فرهنگ و یا آداب و رسوم به فرهنگ جاری اشاره نمیكند و اگر قصدمان بررسی یك بخشی از تاریخ است باید به آداب و رسومی اشاره كرد كه در گذشته بود و چه بسا در حال حاضر وجود ندارد اما نباید از این نكته نیز غافل شد كه بسیاری از آداب و رسوم كه در حال حاضر در بین مردم جاری است تحت تاثیر آداب و رسوم گذشته است و یا حتی به نوعی امروزی شده آداب و رسوم جاری در گذشته است.به هر رو بسیاری از آداب و رسومها میتوانند تبدیل به فرهنگ هر جامعهای بشوند بهطوریكه این تبدیلها باعث تفاوت بین افراد میشود و از این روست كه هر قومی فرهنگ خاص خود را پیدا میكند و همین تفاوت فرهنگ است كه اقوام را از هم جدا میكند و هر قومی فرهنگ خاص خود را پیدا میكند.البته به مرور آن آداب و رسوم تبدیل به فرهنگ میشود كه در حافظه تاریخی افراد باقی بماند. البته در شرایط فعلی و آنچه كه ملاحظه میشود مرزهای فرهنگی در حال كمرنگ شدن است و به اعتقاد بسیاری از جامعه شناسان خرده فرهنگها در حال كمرنگ شدن هستند و این خرده فرهنگها همانهایی هستند كه ریشه تاریخی طولانی ندارند اما فرهنگهایی كه قدیمیتر هستند ثبات خود را حفظ كردهاند. به هر رو در این شماره ما به شرح بعضی از آداب و رسوم در تهران قدیم خواهیم پرداخت كه در حال حاضر بسیاری از آنها دیگر وجود ندارند و فقط در حافظههایی ماندهاند كه آنها را دیدهاند و با از بین رفتن این افراد این آداب و رسوم به عنوان بخشی از تاریخ در خواهند آمد. آنچه ما به آن خواهیم پرداخت تحت عنوان فرهنگ عامه نیز عنوان میشود و علت نامگذاریاش به عنوان فرهنگ عامه استفاده در میان عامه مردم بوده است.شاید بیان این آداب و رسوم نوعی یاد آوری باشد برای آنهایی كه زمانی این آداب و رسوم را دیدهاند و بازگویی این آداب و رسوم برای كسانی است كه آنها را ندیدهاند اما در موردش شنیدهاند.در اینجا باید عنوان شود كه این نوشته میسر نمیشد مگر با استفاده از نوشتههای افرادی كه در این زمینه تحقیق كردند و نوشتههایی را به یادگار گذاشته ان .
رمضان در سالهای دور
تهران قدیم از نظر عبور و مرور مقرراتی خاص داشت به آن معنی كه دو ساعت است از شب گذشته در ارگ تهران و وسط چهار سوق بزرگ بازار طبل میزدند كه آن را طبل «برچین برچین» میگفتند. كسبه با شنیدن صدای طبل بساط خود را جمع میكردند و سه ساعت بعد از غروب نیز شیپور خاموشی نواخته میشد و عبور و مرور قطع میگردید، اما در ماه مبارك رمضان تمام این مقررات لغو میشد و مردم تمام شب را آزادانه در شهر رفت وآمد میكردند و در حمامها، مساجد، زورخانهها و قهوه خانهها تا نزدیك سحر باز بود. اعلام غروب و افطار نیز در تهران و شهرستانهای كوچك و بزرگ تا چندین سال پیش جالب بود. در تهران تا ۵۰ سال پیش هر كدام از میدا نهای چهارگوشه شهر به دو توپ در ایام رمضان مجهز میشد و هر غروب و سحر با شلیك ۳ تیر مومنان را از پایان روزه و آغاز شب با خبر میكرد. رمضان ماه خدا و نیایش و راز و نیاز و نیز ماه دوستی و نزدیكی مردم با یكدیگر بود، زیرا مردم معتقد بودند كه قهر و دشمنی با برادران دینی به روزه و نماز آنها لطمه میزند و عبادتشان مورد قبول قرار نمیگیرد. به همین دلیل قبل از آغاز ماه رمضان به دیدار یكدیگر میرفتند و طلب بخشش میكردند، ضمنا در طول ماه نیز با گستردن سفره افطار از دوستان و آشنایان، مخصوصا مستمندان پذیرایی میكردند. این رسم در حال حاضر بیش و كم برقرار است. سفره قلمكار و پارچهای افطار كه به آن پیش افطاری میگفتند با غذاهای تهرانی تزئین میشد. غذاهای تهرانی عبارت بودند از ترحلوا، شیربرنج، نان روغنی، شیر، مربا، فرنی، خرما، خاكشیر یخ مال (شیره تابستان)، پالوده سیب (ویژه تابستان) و در زمستان حلوا ارده پس افطاری هم عبارت بود از شامی كباب، چلوكباب، آبگوشت، چلوخورشت، كوفته، كباب حسینی و كباب بره كه البته این غذاها بر سر سفره كسانی فراهم میشد كه صاحب آن دستش به دهانش میرسید. پس از افطار شب چره و به قول فرنگیها دسر شروع میشد كه عبارت بود از زولبیا و بامیه، پشمك، باقلوا و قطاب و انواع میوههای فصل (بعضی از دسرهای یادشده، مثل زولبیا و بامیه همچنان جزو رسوم رمضان تناول میشود.)
غذاهای سحر بیشتر از برنج درست میشد چون تشنگی به دنبال نداشت و به قول قدیمیها آب نمیكشید. در تابستان موقع سحر از خوردن دوغ و ماست خودداری میكردند، زیرا تشنگی ایجاد میكرد و به جای آن هندوانه و خربزه میخوردند. مردم برای بیدار شدن به موقع و تناول سحری نیز راههای مختلفی داشتند بهطور مثال یكی از راههایی كه از قدیم الایام تهرانیها برای بیداری سحر از آن استفاده میكردند صدای بانگ خروس بود. از این رو وجود خروس را در خانه خوش یمن میدانستند، بخصوص خروس سفید چهل تاج كه نشانه خیر و بركت بود یا در ماه رمضان همسایهها با هم قرار میگذاشتند هر كسی سحر زودتر بیدار شد، همسایههای دیگر را هم بیدار كند. در صورتی كه خانهها دیوار به دیوار بود با كوبیدن مشتهای پیاپی به دیوار، در غیر این صورت به درخانه همسایه میرفتند و كوبه در را میكوبیدند تا از خانه صدای «كیه» بلند شود و مطمئن شوند اهل خانه بیدارند.
در شبهای رمضان مردم تهران برای خود سرگرمیهایی ترتیب میدادند كه هنوز هم بعضی از آنها معمول است. در این شهر معمولا هر دسته از تهرانیهای بعد از تناول افطار و شام و به جا آوردن نماز رهسپار محله دیگری میشدند. آنها كه ورزشكار بودند به زورخانه میرفتند، جوان ترها جایشان اغلب در قهوه خانه بود، هر شب ورزشكاران محلات مختلف برای دید و بازدید به زورخانه محلات دیگر میرفتند و شب دیگر در محله میماندند تا بازدید پس بدهند. ترنابازی و سخنوری نیز سنت ماه رمضان بود. كسانی كه به قهوه خانه محلات دیگر میرفتند، چند غزلخوان و خوش نفس همراه میبردند كه به قول معروف در زمان جریمه شدن با خواندن غزل كنف نشوند. مساجد محلات شهر از شلوغترین مراكز عمومی به حساب میآمد كه پذیرای اكثر قریب به اتفاق اهالی به شمار میرفت. معمولارسم بر این بود كه اكثر مساجد، نماز جماعت مغرب و عشاء را در اول اذان بر پا میكردند و نمازگزاران با یك خرما روزه خویش را باز كرده، سپس به خانه رفته، افطار میكردند و بعد از گذشت ساعتی مجددا به مسجد باز میگشتند. برنامه مسجد عموما به این صورت تنظیم شده بود كه ابتدا واعظ منبر میرفت و پس از سخنرانی بلافاصله درس قرآن شروع میشد كه اكثر علاقه مندان آن نوجوانان و جوانان بودند. ناگفته نماند كه این سبك و روش كماكان چون گذشته در مساجد برقرار میباشد.
آداب ازدواج در قدیم
ازدواج از جمله مراسمی بود كه آداب و رسوم خاصی برای خود داشت بهطوری كه هنوز كه هنوز است بسیاری از قدیمیها این آداب و رسوم را بهیاد دارند در گذشته نه چندان مراسم ازدواج باید بر طبق اصول خاصی برگزار میشد البته در این بین افرادی كه متمول بودند مراسم ازدواجشان متفاوتتر بود بهطوری كه گاهی ۷ شبانه روز مراسم ازدواج آنها طول میكشد. مراسم ازدواج شامل مراحل متفاوتی بود كه ما در اینجا به بعضی از آنها اشاره خواهیم كرد.
جهاز برون
چند روز قبل از عروسی و گاهی روز قبل از آن، مراسم جهاز بران صورت میگرفت. برای جهاز بران چند نفر طبق كش به همراه چند قاطر اجیر میشدند تا وسایل جهیزیه عروس را به خانه داماد حمل كنند. علاوه بر طبق كشها، عدهای نقاره زن نیز استخدام میشدند تا در طول راه به هنرنمایی بپردازند. قبل از رسیدن گروه مزبور چند نفر جلوتر به خانه داماد میرفتند و قسمتهایی از خانه داماد را كه برای عروس در نظر گرفته شده بود، نظافت كرده و به اصطلاح آب و جارو میكردند. هنگامی كه جهیزیه در خانه داماد جای میگرفت. فردی از طرف خانواده عروس صورت اسبابی كه آورده بودند را نشان داماد میداد و از وی بابت آنها رسیدی دریافت میكرد كه به آن سیاهه میگفتند. علاوه بر آن دادن انعام به طبق كشها و نقارهچیها جزو وظایف داماد به حساب میآمد. طبق كشها علاوه بر انعام مزبور اجازه داشتند كه نقلها و پارچههای كف طبقها را كه برای تزئین تدارك دیده شده بود را برای خود بردارند وسایل جهیزیه طبق توافقی كه قبلا بین خانوادههای عروس و داماد صورت گرفته بود تهیه میشد. به عنوان مثال گاهی عبارت بود از: دیگ، قابلمه، ملاقه، آبكش، مجمعهای مسی، آفتابه لگن و اسباب دیگری همچون رختخواب، متكا، پشتی، پرده، سماور، بلور و علاوه بر همه اینها، آینه و قرآن جزو اصلی مهمترین وسایل جهیزیه به شمار میرفته است.
مراسم عقد كنان
مراسم عقدكنان را معمولا در خانه عروس انجام میدادند و برای انجام این امر اتاقی را در نظر میگرفتند كه مراسم عقدكنان در آن اجرا میشد. قبل از شروع مراسم چند نفر از زنان خوش سلیقه و خوشبخت فامیل، برای تزئین سفره عقد در اتاق مزبور حاضر میشدند و با ظرافت خاصی اسباب سفره را در سرجای خود میچیدند.
اسباب سفره عقد عموما عبارت بود از: نقل و شیرینی، چند كله قند، چند لاله یا جار، گلابدان، خنچه، اسپند، كاسهای آب كه رویش یك برگ سبز باشد و…. به هنگام عقد عروس را مقابل آینه و رو به قبله مینشاندند و به هنگامی كه عاقد در حال خواندن خطبه عقد بود لازم میدانستند كه عروس خانم حتما در آینه نگاه كند تا بدین ترتیب بختش همچون آیینه صاف و روشن باشد و همچنین در موقع خواندن خطبه دو زن سپیدبخت دو سر پارچهای سفید را گرفته و در بالای سر عروس نگاه میداشتند و زن سپیدبخت دیگری به نیت شیرین شدن زندگی عروس بر سر او قند میسایید و در این هنگام فرد دیگری با یك سوزن و نخ هفت رنگ جلو آمده و تعدادی كوك بر پارچه مزبور میزد. به هنگام این كار زیر لب میخواندند:
دوختم، دوختم،
زبان مادر شوهر،
خواهر شوهر،
جاری و پدرشوهر را دوختم.
بردن عروس
پس از جاری شدن خطبه عقد و مراسم عقد كنان چند ساعتی را به زدن ساز و رقص و شادمانی سپری میكردند. آنگاه چند نفر از خانه داماد با اسب سفیدی برای بردن عروس میآمدند. عروس را سوار بر اسب كرده و در جلوی آنها عمله جات طرب و پشت سر آنها نیز جاروكشان و سپس اسب عروس حركت میكرده است. وقتی قافله عروس به خانه داماد میرسید باید داماد به پیشواز عروس میرفت و نارنجی به طرف وی پرتاب میكرد. اگر عروس میتوانست نارنج را در هوا بگیرد نشانه آن بود كه عروس بر سر داماد مسلط خواهد شد. هنگامی كه میخواستند عروس را به خانه داماد ببرند پسربچه نابالغی را آورده و یك بقچه حاوی نان و پنیر را به وی میدادند و بچه موظف بود كه این بقچه را به كمر عروس ببندد و با این نان و پنیر عروس را روانه خانه داماد میكردند. وقتی كه عروس میخواست پایش را در آستانه در خانه داماد بگذارد. فندق یا گردویی را زیر پایش قرار میدادند تا به این ترتیب هرگونه طلسمی كه برای عروس شده از بین برود در هنگام ورود، عروس زیر لب میگفت یا عزیزالله، به این نیت كه عزیز شوهرش بشود و در این موقع داماد باید با بالای سر در خانه برود تا عروس از زیر پاهای او عبور كند تا بدین طریق در زندگی بر سر عروس مسلط باشد در موقع ورود داماد به اتاق عروس نیز، كفشهای عروس را در بالای در قرار میدادند تا بدین ترتیب عروس بر سر داماد مسلط باشد. بعد از اینكه عروس به خانه داماد وارد شد زنهای فامیل میآمدند و شروع به شادمانی میكردند. آنان بر سر عروس و داماد مانند سرعقد نقل و پول میریختند و میگفتند كه هر گاه از این نقل دختر دم بختی بخورد به زودی بختش باز میشود.
پاتختی
یكی از مجالسی كه پس از عروسی به اجرا در میآمد مراسم پاتختی بود كه بلافاصله بعد از شب عروسی و در اولین صبح برگزار میشد. در این مراسم عموما نزدیكان عروس و داماد شركت داشتند و عدهای نیز دعوت میشدند تا برای شادمانی مهمانان هنرنمایی و نوازندگی كنند. همچنین در صبح بعد از عروسی، داماد موظف بود كه با مادر زن خود ملاقاتی داشته باشد و از او به خاطر دختر پاكی كه به او داده تشكر كند.
وعظ و سخنرانی مذهبی
تا پایان سلطنت محمدعلیشاه، مجالس تعزیه معمولا در ایام ماه محرم و صفر در تهران اجرا میشد، ولی در دوران احمدشاه در ساختمان تكیه آقا در حصار بوعلی شیران (جنوب نیاوران) به دستور كامران میرزا نایب السلطنه، تعزیه خاص ماه رمضان بعدازظهرها تا قبل از افطار در مقابل احمدشاه و خانواده سلطنتی اجرا میشد. كسبه تهران قدیم در ماه رمضان غیراز بقال، قصاب و خباز عموما تعطیل میشدند، زیرا اكثر مردم به دلیل شب زنده داری تا ظهر روز بعد خواب بودند. در كنار عبادات روزهای ماه رمضان، تفریحاتی نیز برای روزه داران معمول بود كه از آن جمله معركه گیری درویشها و مارگیرها در فضای باز مساجد معروف تهران مثل مسجد سپهسالار و مسجد جامع بازار و سرقبر آقا دیدنی بود. در داخل شبستان مساجد محلات پس از اقامه نماز جماعت ظهر و عصر برنامه وعظ و تبلیغ آغاز میشد. تا قبل از مشروطه و وعاظ در مبنای فقط مسائل دینی مطرح میكردند. بعدها سیدجمالالدین اصفهانی (پدر محمدعلی جمال زاده) در ماه رمضان مسائل سیاسی را نیز در منبر مطرح میكرد. آن مرحوم در مساجد سیدنصرالدین و مسجد شیخ عبدالحسین (مسجد آذربایجانی ها) سخنرانیهای مذهبی و سیاسی میكرد و تندنویسان آن زمان بیانات سید را نوشته و در روزنامه معروف جمالیه منتشر میكردند.
در دوران پهلوی دوم نیز واعظ معروف، استاد علامه فلسفی در سالهای قبل از كودتای ۲۸ مرداد سال ۳۲، ظهرها بعداز نماز جماعت در مسجد سلطانی سخنرانی میكرد كه بهطور زنده از رادیو تهران پخش میشد. بعد از كودتا برنامه سخنرانی آن مرحوم به مسجد آقاسیدعزیزالله بازار منتقل شد كه تا پایان دهه چهل ادامه داشت. در آن دوران دو مجلس سخنرانی بسیار پرجمعیت ظهرها در تهران برگزار میشد كه در درجه اول منبر حاج آقا فلسفی بعد از نماز آیت الله العظمی خوانساری در مسجد آقاسیدعزیزالله و مجلس دیگر، سخنرانی حضرت آیت الله مكارم شیرازی بود كه ظهرها در مسجد ارگ برگزار میشد. در زمان ناصرالدین شاه پس از بنای مسجد سپهسالار از آقا شیخ ملامحمدعلی معروف به حاج آخوند رستم آبادی تقاضا شد كه در ایام ماه مبارك رمضان در این مسجد اقامه جماعت نماید و ایشان این دعوت را اجابت كرد. ضمنا بعد از نماز، آن مرحوم در مسجد مردمی نیز میرفت كه نماز جماعت و منبر حاج آخوند در رمضان در عهد ناصری جزو باشكوهترین نماز جماعت مجلس وعظ در سطح تهران آن روزگار به شمار میرفت. شایان ذكر است ایشان یكی از فاضلترین شاگردان شیخ مرتضی انصاری در نجف اشرف بود كه در سال ۱۳۳۲ قمری در سن ۸۲ سالگی در زادگاهش رستم آباد شمیران بدرود حیات گفت. مزارش در كنار بوستان اختیاریه واقع در محله اختیاریه زیارتگه اهالی و به قولی وجود تربتش خیروبركت منطقه است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
گذری در تهران قدیم
تهران قدیم پنج محله داشت: عودلاجان، سنگلج، بازار، چاله میدان و محله دولت.
محله سنگلج که بخش اعظم و عمده آن را امروزه پارک شهر تشکیل میدهد، در گذشته یکی از مراکز مهم سیاسی بود و با اینکه در حال حاضر تقریباً از بین رفته ولی هنوز اشتهار تاریخی خود را از دست نداده است.
چاله حصار یکی دیگر از محلات جنوب تهران بود که چون آن را خاکبرداری و خاکش را به مصرف حصار کشی تهران رسانده بودند، مقدار زیادی چاله گود مانند داشت، بعدها برای تخلیه زبالههای شهر از آنجا استفاده میکردند.
چاله میدان نیز که قبلا در دوره صفویه خاک آن را به مصرف حصارکشی تهران رسانده بودند، وضعی تقریباً مشابه چاله حصار داشت و محل تخیله زباله تهران به حساب میآمد، این محله محدود به جنوب بازار چهل تن و امامزاده سید اسماعیل و میدان مال فروشها، میدان امین السلطان، گمرک، خانی آباد، دروازه غار و پاقاپوق (اعدام) بود.
در بین محلات پنجگانه تهران قدمت چال میدان (چال حصار) قدیمی تر از بقیه است. بافت قدیم شهر تهران تا زمان حکومت پهلوی اول به شکل قدیم خود – البته با تغییراتی جزیی – باقی مانده بود. با تخریب حصار شهر تهران و دروازه های آن، تغییرات عمده ای در تمام شهر به وجود آمد. به رغم تداوم دگرگونی ها در زمان پهلوی دوم، هسته قدیمی شهر تهران همچنان مرکزیت خود را تا به امروز حفظ کرده است.
محله دولت
این محله حد فاصل خیابان های لاله زار، فردوسی، سعدی، اکباتان، ایران، ۱۷ شهریور، بهارستان و دروازه شمیران را در بر می گرفت. محله ای که دیرتر از بقیه محلات به تهران اضافه شد و مردم همیشه به آن به چشم یک محله حاشیه ای و بی اعتبار نگاه می کردند. البته تا وقتی که در زمان ناصرالدین شاه لاله زار رونق گرفت و تبدیل به خیابان فرهنگ و هنر تهران شد.
در تهران عهد قاجار پنج میدان توپخانه، بهارستان، ارگ، پاقاپق و مشق ساخته شد. بعد از آن ۱۲ میدان دیگر در تهران بنا شد.
طراحان میدان های جدید ابتدا مهندسان چک و فرانسه و سپس آلمانی و دانمارکی بودند. بعدها ۱۵۰ میدان کوچک و بزرگ به مرور به این مجموعه اضافه شد. از ۵۰ میدان احداث شده در سال های اخیر، آفریقا (آرژانتین) و بسیج، بزرگ ترین آنها هستند.
میدان حسن آباد
بنای این میدان توسط «میرزا یوسف آشتیانی » صدراعظم ناصرالدین شاه گذاشته شد. او این میدان را به نام فرزندش میرزا حسن مستوفی الممالک، میدان حسن آباد نامید. این میدان در زمان ساخت در شمال غربی تهران قرار داشت. در فاصله سال های ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ شمسی چهار ساختمان مجزا در چهار طرف میدان با اقتباس از پالادیو، معمار معروف عصر رنسانس ایتالیا بنا شد.
در سال ۱۳۴۵ ضلع جنوب شرقی میدان تخریب و بانک ملی جایگزین آن شد. با تلاش بخش حفاظت آثار تاریخی اداره میراث فرهنگی استان تهران، در سال ۱۳۷۹ بنای تخریب شده به شکل اولیه بازسازی شد.
میدان «چه کنم»!
این نامی است که مردم به میدان ابن سینا داده بودند: میدان چه کنم! هفت خیابان، از هر سو به این میدان راه می یابند؛ روشندلان، ۲۰ متری دروازه شمیران، خورشید، کیوان، سپاه، گرگان و خیابان مازندران. وجه تسمیه این میدان به این دلیل بود که هر کس وارد آن می شد، نمی دانست که با توجه به تعدد خیابان هایی که به میدان منتهی می شود، کدام مسیر را انتخاب کند!
میدان مشق ؛ عمارت قزاقخانه
این عمارت هسته اولیه مجموعه ی میدان مشق است که در دوره فتحعلی شاه به عنوان پادگان نظامی در شمال شهر تهران دوره صفوی بنیان نهاده شد. عمارت نظامی میدان مشق که بعدها به عمارت قزاقخانه موسوم شد، چندین دوره ساخت و ساز را شامل شده و عمده ترین تغییرات انجام شده در آن در دوره ناصرالدین شاه قاجار و رضاشاه صورت گرفته است.
به تدریج در فضای باز مقابل این عمارت ساختمان های دولتی چون کاخ شهربانی، کاخ وزارت خارجه، موزه ایران باستان، شرکت نفت ایران و انگلیس، و عمارت پست بنا شد.
میدان راه آهن
این میدان در تقاطع خیابان های کارگر، ولیعصر «عج» و شوش واقع است. ضلع جنوبی میدان به تأسیسات و بناهای راه آهن اختصاص دارد. با شکل گیری خیابان های جدید الاحداث سی متری نظامی، پهلوی و شوش در سال های ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۶، میدان راه آهن ایجاد شد. این میدان به شکل مستطیل است.
ابنیه موجود در بدنه میدان دارای سبک و شیوه یکسان هستند و به تبعیت از معماری خاص دوران خود ساخته شده اند. بناهای این مجموعه تحت تأثیر نفوذ آلمان ها در زمان جنگ جهانی دوم در ایران ساخته شده و معمار آن طاهرزاده بهزاد به خوبی از عهده کار برآمده است.
میدان امام خمینی
میدان توپخانه تهران قبل از توسعه آن، در سال ۱۲۸۴ هـ.ق میدان ارگ فعلی بود. در این زمینه تصویری به وسیله یک نقاش فرانسوی از سال ۱۲۶۴ (۱۸۴۸ میلادی) به جای مانده است. در این تصویر در جبهه شمال، برج و باروی ارگ تهران در جایی که ساختمان کنونی شرکت مخابرات ایران قرار دارد، ترسیم شده است.
میدان توپخانه جدید در شمال ارگ ناصرالدین شاه، به سال ۱۳۰۱ هـ.ق به دستور میرزا تقی خان امیرکبیر تجدید بنا شد. وقتی حصار ارگ سلطنتی را تعمیر می کردند «محمد ابراهیم خان» وزیر نظام، میدان توپخانه را رسماً به این نام خواند.
این میدان در دو طبقه بنا شد. طبقه زیرین برای قرار دادن نمونه توپ ها و طبقه دوم برای اقامت توپچیان اختصاص یافت. این میدان دارای چند دروازه بود از جمله در شمال شرقی – «خیابان لاله زار» – و در جنوب شرقی – «ناصریه» – و در شمال غربی خیابان علاء الدوله، در جنوب غربی – «خیابان باب همایون» – که آن را دروازه الماسیه و باب همایون نامیدند.
در وسط میدان توپخانه حوضی پر از آب قرار داشت. انتهای شرقی این میدان عملاً به ساختمان و زمین های ملک شاهنشاهی ایران که ساختمان نسبتاً عظیمی بود، اختصاص داشت و دارای معماری ایرانی و اروپایی با قوس های هلالی شکل بود.
در دوره ناصرالدین شاه در روز عید قربان شتر قربانی می کردند که این کار سال ها ادامه داشت. امروزه این میدان یکی از پر رفت و آمدترین میادین تهران با انشعاب خیابان های امام خمینی، فردوسی، لاله زار، امیرکبیر، ناصرخسرو و اکباتان بیش از میادین دیگر اهمیت خود را حفظ نموده است.
میدان محمدیه
این میدان در گذشته خارج از شهر قرار داشت و نام های مختلفی بر آن گذاشته بودند. اولین نام آن «محمدیه» بود. کاشی های موجود در بالای دروازه، رستم و دیو را نمایش می دهد.
نام دیگر این میدان «پاتاپوق» بود و وجه تسمیه آن به دلیل این است که در وسط میدان تپه ای از خاک قرار داشت و روی آن ستون گـِرد کوتاهی از آجر ساخته بودند که مجرمین را در پای آن سر می زدند
با تخریب تدریجی تپه، تخت گاهی دیواردار ساخته شده و به جای ستون آجری شیر چوبی در آن قرار دادند و دار و طناب جای آن را گرفت. بعدها دار و طناب نیز به باغشاه انتقال یافت. میدان «اعدام» سومین نام این میدان است. در حال حاضر این میدان را محمدیه می خوانند.
فرودگاه های بین المللی تهران
فرودگاه بین المللی مهرآباد دارای ۶ ترمینال است. ترمینال ۱ و ۲ مختص ورود و خروج پروازهای خارجی بوده است؛ البته، ترمینال یک محل پروازهای خروجی حج عمره هم است. ترمینال ۳ و ترمینال ۵ (تازه تاسیس) مختص ورود و خروج پروازهای حج تمتع و همچنین ورودی حج عمره است. ترمینال ۴ خروجی مسافرین پروازهای داخلی و ترمینال ۶ مختص ورودی پروازهای داخلی است.
در حال حاضر فرودگاه مهرآباد دارای ۳ پارکینگ طبقاتی با محوطههای رو باز در اطراف آنها است که جمعاً گنجایش ۳۵۰۰ خودرو را دارند. در ضمن، پارکینگ ترمینالهای حجاج با گنجایش حدود ۷۵۰ خودرو است. پارکینگهای طبقاتی در مقابل ترمینال ۱ و ۲ و ۴ بوده و پارکینگ حجاج مقابل ترمینال ۵ است.
شرکتهای هواپیمایی فعال در فرودگاه مهرآباد عبارتاند از هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، آسمان، ایران ایرتور، ماهان، کیش ایر، شرکت هواپیمایی نفت، قشم ایر، زاگرس، اترک، تابان، سهند، کاسپین، آتا، شرکت هواپیمایی سپاهان، معراج و شاهین.
با تصویب قانون هواپیمایی کشوری در تاریخ ۲۸ تیر سال ۱۳۲۸، در مجلس وقت، اداره کل هواپیمایی کشوری زیر نظر وزارت راه قرار گرفت. در سال ۱۳۵۳، اداره مذکور تحت عنوان سازمان هواپیمایی کشوری زیر پوشش وزارت جنگ قرار گرفت و مجدداً در سال ۱۳۵۷ و با تصویب شورای انقلاب به وزارت راه و ترابری ملحق شد.
همچنین فرودگاه در سال ۱۳۸۰ قادر به کنترل بیش از ۷۰ هزار پرواز عبوری و ۱۰ هزار پرواز داخلی و ۳۰ هزار نشست و برخاست بینالمللی بوده است. در محوطه این فرودگاه حدود ۱۰۰ شرکت هوایی و غیر هوایی و اشخاص حقیقی و حقوقی فعالیتهای تجاری دارند. در مرداد سال ۱۳۲۵، ادارهای تحت عنوان اداره کل هواپیمایی کشوری تشکیل و یک سال بعد این اداره به فرودگاه مهرآباد منتقل شد.
تاریخچه فرودگاه بین المللی مهرآباد
نام اصلی این منطقه یا نام اصلی روستای مهرآباد، حسین آباد بود؛ تا اینکه جزو مهریه عصمت الدوله درآمد و نام مهرآباد را بر آن گذاشتند. اما بعدها به دلیل خرجهای بیرویه، مهرآباد به گرو رفت و از تملک خانواده او خارج شد و دادخواهی او نزد رضاخان هم بیفایده بود و به خاطر بیمهری خویشاوندان، چنان آزرده شد که دست از مهرآباد کشید. چندی بعد، دریکی از روزهای سال ۱۲۹۶ شمسی و در اواخر جنگ جهانی اول، مردم تهران برای اولین بار شاهد پرواز هواپیما در فراز آسمان بودند. این هواپیما به صورت قطعات مجزا، از روسیه و از طریق بندر انزلی به وسیله اتومبیل به تهران حمل شد و پس از سوار کردن قطعات، توسط خلبان روسی بر فراز تهران بی برج و باروی آن ایام و در ارتفاع پائین پرواز کرد و چون در آن زمان محلی به عنوان فرودگاه در تهران وجود نداشته، خلبان در محل امور خارجه تهران (میدان مشق) به زمین نشست.
سالها بعد و به دنبال پیشرفت سریع صنعت هواپیمایی، حق انحصاری هواپیمایی در ایران به موجب قانون، در بهمن ۱۳۰۴ به شرکت هواپیمایی آلمانی یونکرس (Junkers) واگذار شد و ۲۲ سال بعد و پس از تأسیس باشگاه خلبانی با ۲۰ فروند هواپیما در سال ۱۳۱۷، عملاً فرودگاه مهرآباد تأسیس شد. در سال ۱۳۲۵ اولین گروه خلبانان نیروی هوایی به آمریکا اعزام شدند و پس از آن نیروی هوایی در سال ۱۳۲۸ با هواپیمای T.۸۶ و F.۳۳ در مهرآباد شروع به کار کرد و این گونه عملیات پروازی را آغاز نمودند. رشد تکنولوژی در صنعت هواپیمایی و عضویت ایران در سازمان ایکائو منجر به رشد روز افزون صنعت حملونقل هوایی مسافری و باری در فرودگاه مرکز ایران (مهرآباد) گردید.
شهر تهران علاوه بر اینکه به لحاظ جمعیتی اولین شهر ایران است به دلیل پایتخت بودن و وجود بزرگترین سازمانهای دولتی و غیر دولتی دارای جایگاه ویژهای از نظر جذب مسافر و … است. هرچند که بررسی و مطالعه آمار ارائه شده نشان میدهد که طی سالهای اخیر تهران نه تنها به عنوان اصلیترین و بزرگترین و مهمترین شهر ایران مطرح بوده است بلکه از لحاظ سیاحتی و گردشگری و نیز در برخی مواقع از به عنوان مرکز نمایشگاههای ملی و بین المللی جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده است. بدیهی است که شرایط ویژه تهران تأثیر مستقیم بر عملکرد و ترافیک هوایی فرودگاه داشته و خواهد داشت. فرودگاه مهرآباد در حال حاضر با پذیرش قریب به دوازده میلیون مسافر اولین فرودگاه کشور است. همچنین این فرودگاه به لحاظ تعداد پروازهای داخلی (تا قبل از انتقال پروازهای خارجی به فرودگاه امام خمینی (ره)) در جایگاه اول کشور قرار گرفته است و بررسیها نشان دهندۀ روند فزاینده ترافیک هوایی در فرودگاه مهرآباد است.
پس از مباحثات در مورد اهداف و احتیاجات شرکت فرودگاههای کشور، از یک سو محدودیتهای موجود از قبیل عدم وجود طرح جامع جدید و به هنگام و کاربردی برای فرودگاه و محدودیتهای بودجهای و زمانی از سوی دیگر و انتقال پروازهای خارجی مقرر شد که طرح تجاری برای فرودگاه مهرآباد باید در دست تهیه و تدوین قرار گیرد؛ بنابراین با عنایت به تمامی موارد مشروحه اقدامات لازم برای انجام مطالعات تدوین طرح تجاری فرودگاه مهرآباد باید آغاز شود.
برج مراقبت
برج مراقبت این فرودگاه دارای ۱۵۰ مترمربع فضای مراقبت پرواز، ۲۲۵ مترمربع فضای رادار تقرب پرواز، ۲۲۵ مترمربع فضای تجهیزات ناوبری، هر طبقه با ۱۲۰ مترمربع فضاهای اداری و عملیاتی (یکم تا هفتم)، ۳۰۰ مترمربع ساختمان سایت رادار، ۱۲۰۰ مترمربع در چهار طبقه و ساختمان تسهیلات است.
این ساختمان در ۱۰ طبقه و ۴۰ متر ارتفاع ساخته و نمای خارجی آن از سنگ گرانیت و شیشه است.
آمار جابجایی مسافر در مهرآباد
در سال گذشته میزبان ۱۳ میلیون و ۱۰۶ هزار مسافر بوده و نزدیک به ۱۰۹ هزار نشست و برخاست در این فرودگاه انجام شده است. بر اساس آمار شرکت مادر تخصصی فرودگاههای کشور، در ماه گذشته بیش از یک میلیون مسافر از طریق فرودگاه مهرآباد جابهجا شدهاند که بیش از دو برابر تعداد مسافر جابهجا شده در فرودگاه بین المللی امام خمینی است
راههای دسترسی به فرودگاه مهرآباد
فرودگاه بینالمللی مهرآباد از شمال با بزرگراه ۶۵ متری فتح، از غرب با بزرگراه آیتالله سعیدی و از جنوب با جاده مخصوص کرج همجوار است. و آدرس رسمی آن، شهر تهران، میدان آزادی، خیابان معراج، فرودگاه بین المللی مهراباد تهران است.
ایستگاه متروی فرودگاه مهرآباد ترمینال ۱ و ۲ یکی از ایستگاههای خط چهار متروی تهران است که در خیابان معراج، فرودگاه مهرآباد، روبروی ترمینال ۲ واقع شده است.
این ایستگاه که در ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ تأسیس شده یکی از دو ایستگاه فرودگاه مهرآباد است.
ایستگاه متروی فرودگاه مهرآباد ترمینال ۴ و ۶ یکی از ایستگاههای خط چهار متروی تهران است که در خیابان معراج، فرودگاه مهرآباد، جنب ترمینال ۶ واقع شده است. این ایستگاه که در ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ تأسیس شده دارای ۲۵۵۰ مترمربع فضای سرپوشیده است و یکی از دو ایستگاه فرودگاه مهرآباد است.
اتوبوس و تاکسی
مسیر تاکسی و سواری:
اتوبان لشکری (به سمت تهران)
میدان آزادی
اتوبان جناح (به سمت شمال)
اتوبان تهران – کرج (به سمت کرج)
اتوبان ستاری (به سمت شمال)
اتوبان حکیم (به سمت شرق)
نبش خروجی بهنام – پیامبر (اولین خروجی)، ساختمان نوین
مسیر اتوبوس و مترو:
اتوبوس خط ۳-۵ فرودگاه مهرآباد به ميدان ونک: تا میدان آزادی
اتوبوس خط BRT۱۰ پایانه آزادی به حصارک: تا فلکه دوم صادقیه
اتوبوس خط ۱-۱۸ مترو صادقیه به میدان ساحل: تا خیابان بهنام
تاکسی خطی ابتدای خیابان بهنام به انتهای خیابان بهنام: تا انتهای مسیر
ضلع جنوب غربی خروجی بهنام – پیامبر از اتوبان حکیم، ساختمان نوین
شماره اطلاعات پرواز فرودگاه مهرآباد
اطلاعات پرواز: شماره ۱۹۹
مرکز تلفن: شماره ۶۱۰۲۱
مدیر فرودگاه مهرآباد؛ آقای علی رستمی: شماره ۶۶۰۲۵۳۴۳
سامانه پیامک: شماره ۳۰۰۰۱۹۹
انتقال فرودگاه مهرآباد به خارج از شهر
شهردار تهران، با بیان اینکه مطالعات در مورد فرودگاه مهرآباد و تاثیرات آن در آلودگی هوای شهر انجام شده است، گفت:
به علت نقش نگران کننده این فرودگاه در آلودگی هوا انتقال فرودگاه به مکان دیگر باید به سرعت انجام شود. بیش از یک سال است که شهرداری کارگروههای مطالعاتی برای بررسی و آسیب شناسی وضعیت استقرار فرودگاه مهرآباد در میان مناطق شهری تشکیل داده است. بررسیهای این کارگروهها نشان دهنده نقش نگرانکننده فرودگاه در آلودگی هوای تهران و آمار بالای بیماری بر اثر آلودگی هوا است.
درباره فرودگاه امام خمینی
در سال ۱۳۴۶، سازمان ایکائو پیشنهادی جهت ساخت فرودگاهی مجهز برای استفاده از توان ترانزیتی ایران بین اروپا و آسیا مطرح کرد که در سال ۱۳۵۱ به تصویب دولت وقت رسید.
کار ساخت فرودگاه در سال ۱۳۵۴ توسط شرکتهای آمریکایی و ایرانی آغاز شد و قرار شد که با بودجه ۱ میلیارد دلاری، این فرودگاه تا سال ۱۹۸۳ تکمیل و افتتاح گردد.
موقعیت فرودگاه امام خمینی روی نقشه
هم زمان شدن این پروژه با شروع انقلاب اسلامی در ایران باعث توقف این پروژه شد، اما سرانجام پس از پایان جنگ و در سال ۱۳۷۴ یک شرکت فرانسوی و چند شرکت ایرانی کار ساخت آن را از سر گرفتند و نهایتا در اردیبهشت ۱۳۸۳ فاز نخست آن بهطور ناقص افتتاح شد.
نقشه فرودگاه امام
پایانه مسافری با زیربنای ۸۱ هزار مترمربع با قابلیت پذیرش ۵/۶ میلیون مسافر در سال از دو بخش سمت هوا و سمت زمین تشکیل شده است. سمت زمین یا مرکز پایانه مسافری، بنای عظیم ۴ طبقهای با سقف کمانی است برای تمام فعالیتهای مسافران ورودی و خروجی و همراهان آنها که با نمایی شیشهای کامل شده است. سمت هوا بنایی کشیده برای مسافران ورودی و خروجی با سقفی ساده و مسطح و هفت دروازه ورودی و خروجی (۱۴ پل اتصال به هواپیما) است. همچنین، توقفگاهی برای اتومبیل با زیربنای ۴۲ هزار مترمربع در دو طبقه با ظرفیت کلی ۱۴۰۰ دستگاه اتومبیل با سازه بتنی با تسهیلات دسترسی آسان احداث گردیده است.
با توجه به رویکرد ترانزیتی این فرودگاه و اینکه قرار است مسافران عبوری زیادی به آن وارد و خارج شوند، باید تلاش میشد در ضمن طراحی یک فرودگاه به روز و پیشرو، شاخصهای فرهنگی هنری ایرانی به نمایش گذاشته شود و به مسافری که در آن قرار میگیرد حضور در ایران تاکید شود و دیدی هرچند اجمالی نسبت به ماهیت تمدن ایرانی به او ارائه گردد و در ضمن انگیزهای شود برای سفر به ایران و آشنایی بیشتر با ایران، ولی کسی که به این فرودگاه وارد میشود، نه تنها هیچ نشانهای مبتنی بر ماهیت ایرانی این فرودگاه دریافت نمیکند بلکه در انبوهی از ستونهای بتونی راه خود را گم میکنید.
با وجود اینکه خطوط دسترسی سواره در مجموعه، طراحی نسبتا مناسبی بر اساس فولدینگ دارند، در فضای پایانه مسافری نه معماری فضا و نه تابلوهای راهنمایی، به شما کمک قابل قبولی در مسیریابی نمیکنند.
برخی ویژگیهای فرودگاه
فرودگاه امام خمینی، دارای یک باند پرواز ۲۹ با ۱ به طول ۴۲۰۰ متر و عرض ۴۵ متر و دو تاکسیوی موازی به عنوان باند اضطراری و ارتباط و دسترسی به سطوح پروازی جنوبی پایانه بار، آشیانه تعمیر هواپیما و محل آزمایش موتور هواپیما است.
پایانه مسافری با زیربنای ۷۸۳۵۷ مترمربع از دو بخش سمت هوا و سمت زمین تشکیل شده است. سمت زمین یا مرکز پایانه مسافری دارای ساختمانی ۴ طبقه با سقف کمانی سبک برای تمامی فعالیتهای مسافران ورودی و خروجی و همراهان آنها و با نمای شیشهای کامل است.
سمت هوا نیز دارای بنای کشیده و ظریف برای تمامی مسافران ورودی و خروجی با سقفی ساده و مسطح با هفت دروازه ورودی و خروجی (۱۴ پل اتصال به هواپیما) پیشبینی شده که با دو نوار فضای سبز در حد فاصل دو بخش سمت هوا و سمت زمین و دالان سرپوشیده بین دو بخش که فضای پایانه را تعدیل و محیط خشک بیابانی را تلطیف میکند، احداث گردیده است.
فرودگاه امام خمینی مجهز به سیستمهای روشنایی، کمک ناوبری زمینی، پهلوگیری هواپیما، انتقال بار مسافر، پلهای انتقال مسافر به هواپیما و بالعکس، سیستم اطلاعات مدیریت (MTS) فرودگاه، سیستم CUTE، سیستم مدیریت ساختمان (BMS)، کنترل تردد، سیستم تلویزیونهای مدار بسته (CCTV) و سیستم اعلام حریق است.
این فرودگاه از ساختمانهای جانبی مختلفی نیز برخوردار است که مهمترین آنها برج مراقبت پرواز و ساختمان پشتیبانی است.
برج مراقبت به ارتفاع ۵۶.۹ متر بین جادههای شرقی و غربی اسپاین با زیربنای ۱۱۰۰ مترمربع به شکل سازهای بتونی احداث شده است. اتاق کنترل برج با مساحت ۱۷۵ مترمربع در طبقه یازدهم قرار گرفته است و در قسمت فوقانی آن تجهیزات مربوط به مراقبت پروازها و سطوح پروازی نصب شده است.
ساختمان پشتیبانی که واحدهای فنی و عملیاتی مربوطه در آن مستقر است، در چهار طبقه با زیربنای ۶۸۰۰ مترمربع با سازه بتونی و تمامی شیشهای احداث شده است و شامل فضاهای اداری، آموزشی، اطلاعاتی، هواشناسی، خدماتی و استقرار مدیریت فرودگاه است.
۴۷ واحد مسکونی نیز در داخل فرودگاه با زیربنای ۵۹۰۰ مترمربع احداث گردیده و برای اسکان بقیه پرسنل فرودگاه شهرکهایی مسکونی اطراف فرودگاه در نظر گرفته شده است.
در فرودگاه امام خمینی ساختمانهای مختلف دیگری مانند آتش نشانی، تعمیر خودروهای سنگین مدیریت فرودگاه، انبارها، پستهای برق، تصفیهخانهها، اماکن امنیتی، مخابرات و پمپ بنزین وجود دارد که مساحتی در حدود ۳۵۰۰۰ مترمربع از فضای فرودگاه را به خود اختصاص دادهاند.
پارکینگ فرودگاه امام
هزینه ورودی این پارکینگها بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان است و هر ۲۴ ساعت توقف در آنها هم بین ۹۰۰ تا ۱۳۰۰ تومان هزینه دارد. ضمنا از هر کجای پارکینگ غیر مسقف میتوانید با سرویس رایگان به فرودگاه وارد شوید. اگر در پارکینگ آسیب یا خسارتی به خودرو شما وارد شود هم در صورت تایید پلیس، هزینه خسارت به شما پرداخت میشود؛ پس میتوانید بدون نگرانی ماشینتان را به دست فرودگاه بسپارید و با خیال راحت سفر کنید.
اگر سوال دیگری درباره پارکینگهای فرودگاه امام خمینی برایتان پیش آمد با این شماره تماس بگیرید: ۵۱۰۰۷۱۹۹ ۰۲۱
آمار جابهجای مسافر
در حال حاضر روزانه ۲۰۰ پرواز در فرودگاه امام خمینی (ره) نشست و برخاست دارند، در سال ۹۴ تعداد ۷ میلیون و ۲۵۰ مسافر از این فرودگاه جابهجا شدند که نسبت به زمان مشابه سال ۹۳ شاهد رشد ۱۵ درصدی میزان جابهجایی مسافر بودیم. همچنین ظرفیت اسمی این فرودگاه برای جابهجایی مسافر ۴.۵ میلیون نفر در سال است در حالی که تا پایان سال ۹۵ این رقم به ۸.۵ نفر خواهد رسید. فرودگاه امام با جابهجایی نزدیک به ۹۹ هزار تن بار در سال یکی از فرودگاههای مهم منطقه در زمینه حمل بار نیز است.
مسیرهای دسترسی به فرودگاه
مسیر تاکسی و سواری:
اتوبان تهران – قم (به سمت تهران)
اتوبان آزادگان (به سمت غرب و شمال)
اتوبان حکیم (به سمت شرق)
بعد از تقاطع ستاری
نبش خروجی بهنام – پیامبر (اولین خروجی)، ساختمان نوین
مسیر اتوبوس و مترو:
اتوبوس فرودگاه امام خمینی به فرودگاه مهرآباد: تا فرودگاه مهرآباد
اتوبوس خط ۳-۵ فرودگاه مهرآباد به ميدان ونک: تا میدان آزادی
اتوبوس خط BRT۱۰ پایانه آزادی به حصارک: تا فلکه دوم صادقیه
اتوبوس خط ۱-۱۸ مترو صادقیه به میدان ساحل: تا خیابان بهنام
تاکسی خطی ابتدای خیابان بهنام به انتهای خیابان بهنام: تا انتهای مسیر
ضلع جنوب غربی خروجی بهنام – پیامبر از اتوبان حکیم، ساختمان نوین
برای رفتن به فرودگاه امام میتوانید تا حرم امام با مترو و از آنجا با اتوبوس و یا تاکسی خود را به فرودگاه برسانید اگر پرواز شما بین ساعت ۷ تا ۱۱ شب است این راه توصیه میشود و در غیر این صورت بهتر است از این راه استفاده نکنید.
ارتباط با فرودگاه امام
مسافران میتوانند جهت اطلاع از زمان دقیق پرواز با سامانه ۰۹۶۳۳ تماس حاصل فرمایند یا شماره پرواز مورد نظر خود را به شماره ۳۰۰۰۵۱۰۰ ارسال نمایند.
تلفن تماس فرودگاه: ۰۹۶۳۳ / ۰۲۱-۵۱۰۰۱۱۸ / ۵۱۰۰۱-۰۲۱
شمارههای تماس ۵۱۰۰۷۳۲۸، ۵۱۰۰۷۰۱۴، ۵۱۰۰۷۸۹۷ مربوط به فرماندهی پلیس فرودگاه جهت پیگیری اشیا گمشده است.
پروازهای ورودی و خروجی فرودگاه
مسیر پروازی
فعلا در فرودگاه امام(ره) ۵۰ شرکت هواپیمایی داخلی و خارجی، ۶۴ مسیر پروازی را ایجاد کردهاند که در برخی از مناسبتهای فصلی و تاریخها حدود ۱۰ مسیر پروازی به مسیرهای هوایی این فرودگاه اضافه میشود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آب و هوا و اقلیم تهران
در جنوب رشته کوه های البرز که در شمال ایران از آذربایجان تا خراسان با جهت غربی – شرقی کشیده شده، قرار دارد. رشته کوه البرز به سه دیواره تقسیم می شود :
دیواره شمالی:
ارتفاعات محدودی از این دیواره در استان تهران و بقیه آن در استان مازندران قرار دارد.
دیواره میانی:
حد شمال استان را تشکیل می دهد و مرتفع ترین قسمت رشته کوه های البرز مرکزی است. کوه دماوند و قله آن به ارتفاع ۵۶۷۱ متر در این قسمت قرار دارد. قله دماوند نهمین قله مرتفع دنیا به شمار می رود. این دیواره عظیم کوهستانی به صورت کوه های (کندوان) و پس از آن کوه های (طالقان) در شمال غربی استان، تا محل اتصال رود (الموت) به (طالقان رود) ، ادامه می یابد. در شمال شرقی نیز این دیواره با نام رشته ارتفاعات فیروزه کوه و سواد کوه تا دره رود فیروزه کوه (شعبه اصلی حبله رود) که از جنوب دامنه شرقی آن می گذرد، امتداد می یابد. در شرق دره فیروزه کوه که پس از دریافت شعباتی حبله رود نامیده می شود، ارتفاعات (شهمیرزاد) شروع می شود.
دیواره جنوبی:
سومین بخش ار ارتفاعات مرکزی است که رودخانه جاجرود و کرج آن را بریده و به سه قسمت جدا از هم تقسیم نموده است. این سه قسمت عبارتند از :
– کوه های لواسانات که بین دره های رود دماوند و جاجرود قرار دارند و در شمال به دره (رود لار) محدودند.
– دنباله این کوه ها در شرق جاده آب علی به نام قره داغ و دماوند تا دره حبله رود امتداد یافته اند.
– کوه های شمیرانات که بین سرچشمه های جاجرود و کرج قرار دارندو بلندترین نقطه آنها توچال با ارتفاع ۳۹۴۲ میباشد.
علاوه بر این سه دیواره کوهستانی، در جنوب و شرق دشت تهران کوه هایی با ارتفاع کم وجود دارند که مهمترین آنها کوه های حسین آباد و نمک در جنوب و بی بی شهربانو و القادر در جنوب شرقی و ارتفاعات قصر فیروزه در شرق است.
آب و هوا:
در نواحی مختلف استان تهران به علت موقعیت ویژه جغرافیایی، آب و هوای متفاوتی شکل گرفته است. سه عامل جغرافیایی در ساخت کلی اقلیم استان تهران نقش موثری دارند:
کویر یا دشت کویر:
مناطق خشک مانند دشت قزوین، کویر قم و مناطق خشک استان سمنان که مجاور استان تهران قرار دارند، از عوامل منفی تاثیر گذار بر هوای استان تهران هستند و موجب گرما و خشکی هوا، همراه با گرد و غبار می شوند.
رشته کوه های البرز:
این رشته کوه ها موجب تعدیل آب و هوا می شود.
بادهای مرطوب و باران زای غربی:
این بادها نقش موثری در تعدیل گرمای سوزان بخش کویری دارند، ولی تاثیر آن را خنثی نمی کنند.
استان تهران را می توان به سه بخش اقلیمی زیر تقسیم کرد:
اقلیم ارتفاعات شمالی:
بر دامنه جنوبی، بلندی های البرز مرکزی در ارتفاع بالای۳۰۰۰ متر قرار گرفته و آب و هوایی مرطوب و نیمه مرطوب و سردسیر با زمستان های بسیار سرد و طولانی دارد. بارزترین نقاط این اقلیم، دماوند و توچال است.
اقلیم کوهپایه:
این اقلیم در ارتفاع دو تا هزار متری از سطح دریا قرار گرفته و دارای آب و هوایی نیمه مرطوب و سردسیر و زمستاهایی به نسبت طولانی است. آب علی، فیروزه کوه ، دماوند، گلندوک، سد امیر کبیر و دره طالقان در این اقلیم قرار دارند.
اقلیم نیمه خشک و خشک :
با زمستان های کوتاه و تابستان های گرم، در ارتفاعات کم تر از ۱۰۰۰ متر واقع شده است. هر چه ارتفاع کاهش می یابد، خشکی محیط بیشتر می شود. ورامین ،شهریار و جنوب شهرستان کرج در این اقلیم قرار گرفته اند.
هوای تهران در مناطق کوهستانی دارای آب و هوای معتدل و در دشت، نیمه بیابانی است. تهران در مرز شرایط جوی بری و اقیانوسی قرار گرفته و تمایل آن به موقعیت بری بیشتر از وضعیت اقیانوسی است.
آلودگی هوا
آلودگی هوا در شهر تهران عمدتا مصنوعی و ناشی از فعالیت وسایل نقلیه است که سهمی ۸۰ درصدی در آلودگی هوای شهر دارند و تولیدکننده گازهای سمی دی اکسید نیتروژن و مونو اکسید کربن هستند. این وسایل نقلیه گاز دی اکسید کربن نیز تولید میکنند که هرچند سمی نیست اما سبب گرم شدن زمین میشود.ارائه یارانه سوخت -و در نتیجه ارزان بودن آن- و تعرفه بالای گمرکی بر خودروهای وارداتی -و در نتیجه افت کیفیت تولیدات خودرو- و ورود سالانهٔ انبوهی از خودروهای تازهساز از یک سو و محصور بودن در بین کوهها از ۳ طرف -که مانع خروج آلودگیها از شهر میشود- عوامل اصلی آلودگی هوا در تهران هستند. سالانه بیش از ۵۰۰ گرم ذرات آلاینده معلق وارد بدن هر تهرانی میشود در حالی که بدن تنها توانایی پالایش ۲۳۰ گرم آلاینده را در سال دارد. آلودگی هوا به تنهایی در شهر تهران روزانه حدود ۳۰ نفر را به کام مرگ میفرستد. گسترش وسایل نقلیه عمومی به ویژه مترو و فرهنگسازی برای استفاده از این وسایل و الزام خودروسازها به پیروی از استانداردهای روز و رساندن قیمت سوخت مصرفی به سطح قیمتهای جهانی از مهمترین راهکارهای مبارزه با آلودگی هوا شناخته میشوند.
آلودگی صوتی تهران
آلودهترین شهر جهان از نظر آلودگی صوتی است. یکی از منابع اصلی آلودگی صوتی در تهران صدای اگزوز موتورسیکلتها است که ۲۵٪ آلودگی صوتی شهر را تشکیل میدهد. تعداد موتورها در نقاط مرکزی شهر به مراتب بیشتر است. منبع دیگر آلودگی صوتی در شهر خودروهای سواری هستند که حدود نیمی از وسایط نقلیه آن را تشکیل میدهند. آلودگی صوتی نیمی از خودروهای سواری و موتورسیکلتهای تهران بیش از حد استاندارد است. این استاندارد برای مناطق مسکونی در روز حدود ۵۵ و در شب حدود ۴۵ دسیبل بوده و میزان مجاز انحراف از آن نزدیک ۱۵ دسیبل است. کشورهای پیشرفته دنیا جهت اجرا و ساخت اتوبانها و مناطق حساس به سر و صدا مانند مدارس و بیمارستانها از نقشههای صوتی استفاده میکنند. در تهران نیز منطقه ۷ اولین منطقهای بوده است که این نقشهها برای آن تهیه شده و به ترتیب مناطق ۶، ۱۲، ۱۱، ۹ و ۱۰ خواستار تهیه این نقشهها توسط واحد صوت سازمان کنترل کیفیت هوای تهران بودهاند. ده منطقه پر سر و صدای تهران به ترتیب مناطق ۶، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۷، ۱۳، ۳، ۱۹، ۱۸ و ۲ هستند. این ردهبندی با توجه به تعداد و سرعت خودروها در این مناطق، مقدار کیلومتر پیمایش خودروها و توزیع نوع آنها در هر منطقه و تعداد اتوبانهای موجود انجام شده است.
آلودگی آبهای زیرزمینی تهران
یکی از بزرگترین معضلات زیستمحیطی این شهر است. تهران از نظر سیستم فاضلاب در بین شهرهای جهان در بین ۱۰ شهر آخر قرار دارد. نبود سیستم دفع فاضلاب در شهر تهران جزء اصلیترین مشکلات زیستمحیطی این شهر قلمداد میشود. درحالیکه مهمترین لازمه طراحی و جانمایی یک شهر تامین فاضلاب آن است، سیستم تصفیه فاضلاب در تهران وجود ندارد و آب فاضلاب مستقیما وارد قناتها و آبهای زیرزمینی میشود و این در حالیست که کمبود بارش در این شهر سبب روی آوردن مسولان به استفاده از آبهای زیرزمینی برای تامین آب مصرفی ساکنان شده است. آبهای زیرزمینی تهران هم آلودگی شیمیایی و هم میکروبی دارند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
اماکن زیارتی تهران
در شهرهای ایران اماکن مذهبی متعددی وجود دارند. که از اهمیت زیادی برخوردارند. گردشگری مذهبی یکی از اشکال مختلف گردشگریست که همواره تعداد زیادی از افراد علاقه مند و مومن و بیشتر قشر مذهبی تر جامعه را به سمت و سوی خود میکشاند. در پایتخت ایران تهران بزرگ نیز تعداد زیادی اماکن متبرکه و زیارتگاه وجود دارند در ذیل به تعدای از شاخص ترین آن ها اشاره می کنیم.
امامزاده معصوم
زیارتگاه امامزاده معصوم که مرقد یکی از مشهورترین امامزادگان ایران است در تهران، خیابان قزوین بین گمرگ و سه راه آذری در محل پل امامزاده معصوم واقع است
همچنین امامزاده معصوم نام محلی است درکنار جاده تهران – قزوین میان تهران و امامزاده حسن که زیارتگاه امامزاده معصوم میان آن قرار دارد.
صاحب این مرقد که نزد مردم از ارج و قرب بالایی برخوردار است، معصوم فرزند عبدالله و از نوادههای امام محمد باقر(ع) است که در سال ۲۰۳ قمری، همراه حضرت امامرضا(ع) و ۴۳۰ نفر دیگر، به دستور هارون از بغداد اخراج و وارد ایران شدند.
حضرت معصومه، امامزاده معصوم، حضرت شاه چراغ، آقا علی عباس و بسیاری از همراهان بر اثر توطئهای به دست عمال حکومت وقت کشته شدند.
قدمت تاریخی ساختمان این بقعه به دوره صفویه باز میگردد. ساختمان آن ساده و بیپیرایه است و گنبد فیروزهای رنگ و کاشیکاری زیبایش که به سبک عهد صفویه است، زینت بخش این بقعه گردیدهاست.
بنای امامزاده معصوم در زمان شاه عباس به شکل بقعه درآمد. مساحت آن، ۱۲۰۰ متر مربع و مساحت ساختمان با حیاط بیش از ۲۰۰۰ متر مربع است.
دو رواق نسبتا کوچک نیز در ضلع شرقی و غربی داخل حرم وجود دارد. در ایوان جنوبی ۲ کتیبه کوچک مرمر طرفین درب حرم نصب گردیده که یکی در تاریخ ۱۰۴۰ قمری و در دیگری تاریخ ۱۲۴۰ قمری به چشم میخورد که بر اساس آن بنای اولیه این بقعه مقارن با سالهای اول سلطنت شاه صفی توسط خواجه محب فرزند حاجی رمضان بریانکی در سال ۱۰۴۰ دستخوش تعمیر و مرمت گردیدهاست.
ولی از کتیبه دوم معلوم میشود که این تعمیر و مرمت هم مانع انهدام بقعه مزبور نگشته و ۲۰۰ سال پس از آن، بقعه کنونی به جای بقعه ویران شده قبلی بنا گردیدهاست.
این بنا در چند دهه اخیر نیز چندین بار مورد مرمت قرار گرفته که از آن جمله میتوان به بازسازی ایوان جنوبی با ستونها و تیرهای فلزی اشاره کرد.
آیینهکاری داخل بنا توسط محمد رضا نوید به سال ۱۳۷۳ شمسی انجام گرفته که بانی آن حاج علی قجر است و در قسمتی از ضریح نوشته شده: اصفهان زرگری حسن پرورش، قلمزنی اکبر سبزیان و نجاری اخوان خالق زادگان ساخته شد.
گنبد آن سبک گنبدهای معماری عصر صفوی (نقش جهان اصفهان) را تداعی میکند. نقوش رو گنبد زیبایی و جلوه خاصی به این بنا بخشیده است.
در محوطه این بقعه مقبره برخی از رجال و افسران دوره قجار به چشم میخورد. آنچه بر نورانیت و قداست فضای ایوان جنوبی بقعه امامزاده معصوم (ع) افزوده است، وجود قبور پنج شهید گمنام دوران دفاع مقدس است.
این امامزاده دارای فضای سبز وسیع، زائر سرا، پارکینگ و امکانات رفاهی مناسبی جهت استفاده زائرین محترم است.
بقعه امامزاده معصوم که از آثار دوره صفویه و قاجار به حساب میآید با شماره ۱۹۱۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
امامزاده عبدالله آيين ورزان
در کيلومتر هفت جاده تهران – فيروزکوه بقعه امامزاده عبدالله فرزند امام جعفر صادق (ع ) واقع شده و به امامزاده «عبدالله افتح» شهرت دارد. در بناي بقعه، کتيبه اي موجود نيست و تنها تاريخ ۷۳۰ هـ . ق بر روي ضريح چوبي نقش بسته است.
امامزاده داود
امام زاده داوود يكی از مشهورترين امام زاده های اطراف تهران است که در كوهستان های شمال غربی تهران واقع شده است. این بنا در ۱۵ کیلومتری فرحزاد قرار داشته و از لحاظ جغرافیایی منطقه ای سردسیر است. بیشتر شهرت امام زاده داوود به خاطر مسیر منتهی به امام زاده است که از میان دره های زیبا و سرسبز می گذرد و در تمام فصول، به خصوص در ایام خنک سال مسافران و گردشگران بسیاری از این مناظر دیدن می کنند.
نسب امام زاده داوود با پنج پشت به امام زین العابدین (ع) می رسد. این بقعه برای اولین بار در زمان صفویه بنا شد و آنچه در حال حاضر به جای مانده حرم هشت ضلعی کنونی به طول شرقی غربی ۶ متر و عرض تقریبی ۵ متر با سرداب زیر آن است.
در فصول سرد سال؛ برف بسیار سنگینی در این منطقه می بارد که تقریبا امکان زیارت از این مسیر را ناممکن می سازد. علاوه بر برف عمیق، وجود دره های خطرناک و بهمن گیر، خود عاملی برای جلوگیری از تردد زمستانه در این منطقه است. وجود حیوانات وحشی نیز به دلیل متروک بودن جاده کمی خطرناک به نظر می رسد.
نسب امام زاده داوود با پنج پشت به امام زین العابدین (ع) می رسد. این بقعه برای اولین بار در زمان صفویه بنا شد و آنچه در حال حاضر به جای مانده حرم هشت ضلعی کنونی به طول شرقی غربی ۶ متر و عرض تقریبی ۵ متر با سرداب زیر آن است.
مسیر اصلی این امام زاده در گذشته نه چندان دور، همین مسیر فرحزاد بوده که اکنون به واسطه احداث جاده آسفته مناسب کمی از رونق افتاده است. مسیر آسفالته جدید از طریق کن و روستای سولقان به امام زاده داوود منتهی می شود. این مسیر اندکی طولانی تر بوده ولی در هر حال در صورتی که تنها قصد زیارت امام زاده را دارید؛ مناسب تر است.
امام زاده داوود اکنون همانند بسیاری دیگر از نقاط زیارتی، از حالت صرف زیارتی بودن خارج شده و جذابیت های گردشگری هم به آن افزوده شده است. در ایامی که هوا مناسب است؛ محلی کاملا مناسب برای یک استراحت یک یا دو روزه به حساب می آید. در ایام تعطیل و به خصوص شبهای جمعه؛ امام زاده بسیار شلوغ می شود؛ به نحوی که به فاصله چند کیلومتر مانده به امام زاده، در جاده اصلی امکان تردد وجود ندارد و حتی برخی اوقات پیاده طی کردن راه هم مشکل است. در صورتی که قصد توقف شبانه در امام زاده را دارید، می توانید از منازل کرایه ای اهالی استفاده کنید و یا در فضای پشتی چادر بزنید.
امامزاده صالح (ع)
بقعه امامزاده صالح در میدان تجریش تهران قرار دارد. گنبد کاشیکاری شده این بنا چندین بار مرمت و بازسازی شد و سرانجام در سال ۱۳۶۸ به طور کلی تخریب و با کاشی جدید بازسازی شد. ضریح اولیه آن از چوب ساخته شده بود ولی بعدها از نقره و کتیبه های اطراف آن با آب طلا منقوش و مزین شده است.حرم این بنا دارای ابعاد ۵/۶ * ۶ متر است.
امامزاده صالح کتیبه ای به تاریخ ۷۰۰ هـ . ق داشت که در تعمیرات مدخل ساختمان از میان رفت. در حمله مغول بنای امامزاده یکسره از بین رفته بود اما بانیان خیـّر آن را برپا داشتند.
بنای بقعه اصلی شامل ساختمان چهارگوش بزرگ و مستحکمی با دیوارهای قطور است که فضای درونی آن تقریباً ۶/۵ مترمربع مساحت دارد. وضع طاق نماها و معماری ساختمان و پوشش آن از معماری بناهای قرن هفتم و هشتم هجری است.
ایوان ورودی و رواق در سمت شمال حرم واقع است و بالای حرم در رواق، لوح مستطیل خشتی کاشی کاری شده است که تاریخ ۱۲۱۰ هجری قمری، را برخود دارد و نام فتحعلی شاه بر آن حک شده است. هلاکو میرزا فرزند فتحعلیشاه قاجار در سال ۱۲۱۰ ه.ق، بانی تعمیرات و تزئینات آن شد.
گنبد کاشی کاری شده بقعه در سال ۱۳۳۸ ، در آخرین سال عمر مرحوم حسن فداکار با هزینه شخصی تعمیر و کاشی کاری مجدد شد.
محوطه امامزاده صالح پیش از تغییر فضای خیابانی تجریش محوطهای کاملاً محصور شده همچون، دیگر زیارتگاههای ایران بود که چنار قطوری که به ثیت میراث فرهنگی نیز رسیده بود در میان حیاط آن جلوه خاصی داشت. راه ورودی زیارتگاه از بازار امکان پذیر بود.
پس از تغییر شکل میدان تجریش و ایجاد فضاهای جدید، زیارتگاه از حصار دیوارها درآمد و درخت چنار آن نیز قطع شد. در حال حاضر، امامزاده صالح با نردههای آهنی که راه ورودی به محوطه آن است و وقوع آن در کنار میدان تره بار و میوه و ترمینال اتوبوسها و مینیبوسها جلوه گذشته خود را ندارد.
امامزاده سیدناصرالدین (ع)
ساختمان آستانه و مسجد سیدنصرالدین (ع) روبروی بازار بزرگ تهران و در خیابان خیام واقع شده است . در کنار خیابان خیام، قبل از میدان محمدیه یا اعدام سابق، امامزاده ای زیبا واقع شده که مشتمل بر بقعه سبزرنگ و هشت ضلعی قدیمی است ، که تصور میشود از آثار قرن نهم هجری باشد و طبق کتیبه های موجود، در سال های ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ هجری قمری، به دستور منیرالسلطنه، رواق و صحن و آیینه کاری و کاشی کاری های آن انجام گرفته است . بقعه سیدناصرالدین از قدیمی ترین بقاع شهر تهران است . شلوغی و ازدحام بازار و خیابان پرهیاهوی خیام در چهار راه گلوبندک موجب نشده که بقعه متبرکه امامزاده سیدناصرالدین (ع) به چشم نیاید، بلکه بر ابهت و عظمت آن هم افزوده است . این بقعه منسوب به سیدناصرالدین از فرزندان امام سجاد می باشد .
آدرس :تهران خیابان خیام، روبروی بازار بزرگ
بقعه هفت دختران
بقعه هفت دختران در خیابان سیروس ، مقابل پمپ بنزین ، کوچه درویش نوری واقع شده. به گفته متولی این بقعه تاریخ آن به ۱۳۰۰ سال پیش، می رسه. این بقعه آرامگاه هفت تن از دختران امام موسی کاظم (ع ) است. طبقه اول این بقعه درسال ۱۳۵۱ ، به همت حاج سیدمصطفی نجات ساخته شده و قبرهای اصلی در زیرزمین واقع شده. مساحت بقعه حدود ۳۰ مترمربعه.
آدرس : تهران خیابان سیروس ، مقابل پمپ بنزین ، کوچه درویش نوری
امامزاده طاهر ( ع )
این امامزاده در جنوب تهران منطقه ۱۹، جاده ساوه، جعفرآباد، روستای ناصریه،امامزادگان سفیران نورند قرار دارد . در جایجای نقاط مختلف این سرزمین پهناور، مراقد متبرک این عزیزان مشاهده میگردد. گاهی تاریخچه دقیقی از زندگینامه برخی از این عزیزان در دست نیست اما این باعث نمیشود از علاقه شیعیان به این بزرگواران کم شود و همواره مورد توجه اهالی و زوار قرار دارند.امامزاده عباس در جاده ساوه، امامزاده شناخته شدهای است. رفت و آمدهای آن نشان میدهد که مردم ارادت زیادی به آن دارند. هفت خیابان بعد از این امامزاده زیاد قابل باور نیست اما وارد روستای ناصریه میشوی. روستایی که یکی از نوادگان امام محمد باقر در آن آرام گرفته و امامزادهای دارد که به قول متولیاش درست وسط بیابان قرار گرفته است. نشانی آن تهران، منطقه ۱۹، جاده ساوه، جعفرآباد، روستای ناصریه، امامزاده طاهر است.عبدالله قاسمی چهار سالی است متولی این امامزاده شده است. فارسی را با لهجه غلیظ آذری صحبت میکند و همسرش فقط فارسی را متوجه میشود اما نمی تواند فارسی صحبت کند. قاسمی میگوید: چهار سالی میشود اینجا هستم. قبلا امامزاده عبدالله بودم و بعد به اینجا منتقل شدم. قربان آقا بروم خیلی غریب است و دور افتاده. خاک اینجا حاصلخیز نیست اما این نیم هکتاری که محوطه امامزاده است، به برکت وجود ایشان سبز و خرم شده است.
امامزاده اسماعیل فیروزکوه
بقعه امامزاده اسماعیل فیروزکوه در مرکز بافت قدیم شهر فیروزکوه و در شمال کوه منفردی واقع گردیده که قلعه قدیمی فیروز کوه روی آن کوه ساخته شده است .نسب این امامزاده به امام موسی کاظم (ع) می رسد.بنای اولیه بقعه امامزاده اسماعیل (ع) احتمالا مربوط به قرن ششم یا هفتم هجری بوده . لکن بنای قبلی بقعه امامزاده که شامل راهروهایی کوچک همراه با چند اتاق و گنبدی بر روی آن بود ،در سالهای اولیه انقلاب خراب گردیده و امروزه بنایی دو طبقه بر روی آن ساخته شده است . تاریخ احداث بنای جدید را سال ۱۴۰۱ هجریقمری بر روی ضریح امامزاده حک کرده اند .امروزه تمام سطخ نمای داخلی امامزاده و سقف آن آینه کاری شده و کف آن نیز سنگ فرش شده است .در جوانب صحن اصلی ،فضاهایی جهت ارائه خدمات بهتر به زائرین احداث شده که نمای سطح همه آنها از سنگ است .بنابراین بقع این امامزاده از امکانات تسبی جهت پذیرایی از زائرین برخوردار است .همچنین در سال ۱۳۸۰ گنبد و گلدسته هایی در طرفین درب ورودی بقعه به شکل زیبایی احداث گردیده است .