در این مقاله ی اصفهان تور به شرح آداب و رسوم مردم سرزمین لبنان پرداخته ایم . مطالبی که دانستن آنها خالی از لطف نیست و می تواند  راهنمای بسیار خوبی برای سفر شما باشد . همراه ما باشید .

یکی از عادت های فرهنگی نامناسبی که در تمام لبنان وجود دارد و اذیت کننده است عادت سیگار کشیدن و قلیان کشیدن است. قلیان کشیدن ابدا اعتیاد یا عادت زشتی محسوب نمی شود و همه روزه غالب افراد اقلا یک گعده (دور هم نشینی) حاوی قلیان را در برنامه خود دارند. این برنامه در تابستان و روزهای تعطیل بیشتر دیده می شود.

سیگار را شاید در دست و جیب بیش از ۶۵ درصد مردم بتوان یافت. سیگار کشیدن در میان خانمها به شکل زننده ای زیاد است و وقتی می نشینند و سیگاری روشن می کنند یک دقیقه بعد از اتمام آن سیگار بعدی روشن می شود. می بینید در یک مجلس ناهار یا شام دقیقا بعد از صرف غذا ، همه سیگاری ها به شکل اعتیاد واری سیگار در می آورند و خدمت ریه های خود و دیگران می رسند! البته بین هر سیگار یک استکان چای غلیظ با شکر زیاد هم صرف می شود. خلاصه شاید فقط در یک مجلس دو سه ساعته شش سیگار دود کنند یعنی خیلی ها در روز خیلی کم بکشند یک پاکت است! حالا از بحث سلامتش هم که بگذریم ببینید چقدر پول این مملکت صرف دود جات! می شود و از آنجا که عمدتا صنعت سیگار در انحصار کمپانی های خاصی است که در اختیار جریانات خاصی است می بینید که خود لبنانی ها چقدر به دشمنانشان سود می رسانند! سن سیگار کشیدن هم خیلی پایین است و تبلیغات سیگار در رسانه ها آزاد است. تبلیغاتشان و بسته بندیشان آنقدر زیباست که آدم هوس میکند دو پک بزند و خودش را بیچاره کند.

عادت بد دیگری که بیشتر در قسمتهای جنوبی بیروت و کلا بین مسلمانان دیده می شود فرهنگ افتضاح رانندگی و بوق زدن های اعصاب خرد کن است. کلا در رانندگی بسیار خودخواه و خودبین هستند و جوری رانندگی می کنند که گویا راه فقط برای آنهاست: هرجا دلشان خواست دقیقا وسط خیابان می ایستند نه یک سانت اینور نه یک سانت اونور! هر جا دلشان خواست پارک می کنند حتی جلوی ماشین شما و اگر کسی همین بلا را سرشان بیاورد نیم ساعت بوق می زنند تا صاحب ماشین بیاید آن را بر دارد صبح یا شبش هم فرق نمی کند. یکبار نیمه شب از صدای بوق بیدار شدیم. طرف نیم ساعت دستش را گذاشته بود روی بوق، احتمالا جای او پارک کرده بودند یا همچین چیزی! این چیز ها را جزو حق دیگران حساب نمی کنند و فکر نمی کنند این هم حق الناس است و آزار مردم چقدر مشکل آفرین است از نظر معنوی و دنیوی. کلا خیلی ها از صدا در آوردن خوششان می آید: بچه ها و جوان ها در مناسبت های مختلفی مثل عروسی، جشن، اعلام نتایج امتحانات، بعد از صحبت رئیس یک حزب و … ترقه و فشفشه در می کنند که بعضی از آنها صدای توپ و تانک دارد و کل منطقه می لرزد! خیلی وقتها هم اصلا هیچ مناسبتی ندارد و فقط شخص مذکور دارای مقادیر عظیمی کرم و انگل می باشد و از آزار دیگران خوشش می آید! گاهی از اوقات هم جدا گلوله شلیک می کنند: عموما در هنگام عروسی و تشییع جنازه. نوع دیگر صدا بوق است که بی دلیل نواخته می شود. همه موتوری ها که خیلی شان بچه های ۱۰ دوازده ساله هستند با اینکه مسیر باز است مثلا در ۵۰۰ متری خود ماشین یا آدمی را که ببیند از سر خیابان بوق می زند تا وقتی که از او رد شود! تاکسی ها هم برای همه بوق میزنند چه ایستاده باشید چه نشسته چه خوابیده! چه در خلاف جهت او در حرکت باشید. نوع دیگر صدا آژیر های پلیسی است که جوانها روی ماشین یا موتور خود می گذارند و صدایشان همه را کر می کند. می بینید شیشه ماشین خود را دودی کرده و بوق پلیسی گذاشته و احساس می کند راه فقط برای اوست و باید آژیر کشان از بقیه سبقت بگیرد.

برسیم به تیپ و ظاهر مردم. همگی با ظاهر آراسته و مرتب و زیبا و معطر در اجتماع حاضر می شوند. چه کسی که وزیر و وکیل یا ثوتمند است چه کسی که کل زندگی اش شاید ۱۰۰۰ دلار هم نباشد، می بینید کسی خانه ای کوچک و درب و داغان و ترکش خورده دارد اما جلوی آن یک مرسدس بنز گرانقیمت پارک است. اینجا راحت می توان ماشین قسطی خرید. به قول دوست ایرانی ام می توان ماشین آرزوهایت در ایران را اینجا به راحتی تهیه کنی. بیشتر بنز و بی ام و هایی که در ایران میبینید اینجا قیمتی زیر ۴۰ هزار دلار دارند یعنی شما به جای ۱۲۰ میلیون ۴۰ میلیون بده و گازشو بگیر! آرایش خانمها در اینجا مثل ایران نیست. حجاب ها و آرایشهایی در ایران به وفور دیده می شود که اینجا از نظر مردم فاحشه محسوب می شود. بسیاری از خانمها با لباس معمولی و بدون آرایش یا یک رژ لب ساده و کمرنگ بیرون می روند. البته دختران بی شوهر ظرافت بیشتری به خرج می دهند بلکه به خرج یک نفر برود که بیاید آنها را بگیرد! با این حال از حد اعتدال خارج نمی شود. عامه مردم اینگونه هستند اما از آنجا که یک کشور آزاد است می توانید انواع توریست ها با قیافه های خیلی ناجور یا فاحشه های داخلی را هم در محل های خاص توریستی مسیحی نشین مشاهده کنید. در میان مسلمانان ملتزم فقط تیپ طلبه هستند که شلوار پارچه ای و پیراهن ساده می پوشند آن هم به تقلید از ایران، بقیه حتی بسیاری از جوانان حزب الله تیپ درست و حسابی دارند: موی مرتب یا ژل زده یا مدل دار (البته خیلی ها دوست دارند مدل موهایشان کوتاه باشد مثل سرباز های ما! شاید برای اینکه دردسر شانه و تمیز کردن را متحمل نشوند.)، شلوار جینز (در ایران به لی معروف است) ، پیراهن یا تیشرت یا کاپشن های شیک.

خانم های ملتزم مسلمان در اینجا یا چادر لبنانی می پوشند (غالبا خانواده روحانیون) یا مانتوی گشاد و بسیار بلندی که به آن حجاب می گویند. بقیه زنان هم پیراهن و دامن یا پیراهن و شلوار و انواع پوششهای دیگر. زنان چادرپوش به خیلی از جا ها تردد نمی کنند مثل سینما یا تفریحگاه های ساحلی مختلط و …
برای خریدن گوشت و مرغ در اینجا دقت های خاصی لحاظ می شود که حتما قصاب ذبح شرعی بیاورد و حتی در محله مسلمان نشین نمی توان از هر قصابی گوشت تهیه کرد. باید مطمئن باشید خودش ذبح می کند و گوشت یخی از خارج نمی آورند. خریدن هرگونه جنس خارجی از چیپس و شکلات گرفته تا دیگر محصولات غذایی باید با دقت خاصی همراه شود و حتما روی محصول نوشته باشد روغن خوک و الکل داخلش نباشد. ضمن اینکه محصولاتی که روغن حیوانی در آن باشد مورد استقبال ملتزمین نیست چرا که ذبحشان شرعی نبوده و نجس می باشد.

از عادتها کمی دور شدیم، یکی از عادتهای خوب این مردم سلام و علیک و به قول خودمان چاق سلامتی است که همه با همدیگر با روی باز و لبخند روبرو می شوند و چند کلمه ای حال همدیگر را می پرسند. از آنجا که کشور کوچکی است و جمعیت کمی دارد ، خیلی ها با هم فامیل اند و همدیگر را می شناسند. زیاد می بینید که در حال حرکت در خیابان به کسی می رسند و سلام می کنند. کلا روحیه جمعی و خوش اخلاقی دارند چیزی که الان در ایران خیلی کمرنگ شده.
یک اخلاق خوبی که در میان لبنانی ها هست احترام فوق العاده به مشتری است و هرچقدر مشتری بهانه گیر و بد قلق باشد باز هم با او راه می آیند. در ایران اگر کمی اینور اونور کنید صاحب مغازه مطمئنا میگوید برو بابا تو مشتری نیستی! اما اینجا اینقدر راه می آیند تا از آنها خرید کنید. در آخر هم با روی گشاده و لبخند می گویند خیلی خوش آمدید باز هم تشریف بیاورید و اینگونه است که برای خودشان مشتری می سازند نه مثل ایرانی ها که مشتری را می پرانند.

—————- تاکسی —————–
تاکسی های لبنان قدیم ها خیلی مرتب و نو بودند و این ناوگان از ماشین های بنز تشکیل شده بود که حالا فرسوده و قدیمی و بدشکل شده اند و انواع ماشین های ژاپنی و کره ای هم وارد آن شده. برای رفتن به هر نقطه می توانید از تاکسی استفاده کنید اما مواظب باشید لفظ تاکسی را بکار نبرید چون معادل دربست خودمان است و از شما اقلا ۱۰ دلار پول خواهد گرفت در حالیکه هزینه معمولی آن ۲۰۰۰ لیره یعنی حدود هزار و ششصد تومان. در اینجا مانند مملکت خودمون تاکسی خطی وجود ندارد که فقط یک خط ثابت کار کند، همه تاکسی ها بسته به مسافرانشان اگر شما هم در مسیر باشید سوارتان می کنند. گاهی شما را تا نصفه راه برده و یک مسافر دیگر را سوار می کند که مسیرش جایی است که شما را سوار کرده، باید اینقدر پر رو باشید که سرش داد بزنید اول شما را برساند و بعد مسافر دیگر را و یا اینکه بدون دادن پول پیاده شوید. مسیرهای طولانی مشتری ندارد و یا باید دوبله حساب کنید (سرویسان= دو سرویس) یا چند نفر باشید تا برای راننده بصرفه باشد. در گذشته اینجور نبوده و تاکسی شما را به هر نقطه ای می رسانده اما الان به جهت ترافیک و شاید تنبل شدن راننده ها دیگر مسیرهای طولانی نمی روند. تاکسی هم وقتی می بیند کسی بغل خیابان است همان وسط خیابان می ایستد و سوال می کند مسیرتان چیست و صبر می کند تا همان وسط سوار شوید. برای پیاده شدن هم همین است، تا گفتید پیاده می شوم همان وسط می ایستد و پیاده تان می کند و سیل بوق پشت سری ها سرازیر می شود.

—————- دید و بازدید —————-
حالا برویم سراغ دید و بازدید مردم لبنان. آنها خیلی مهمان نوازند بخصوص اهالی ده و همیشه آماده پذیرایی از میهمانهای سرزده ای هستند که سر راهشان خواسته اند بیایند و حال و احوالی بکنند. همیشه چای و قهوه برای پذیرایی آماده می کنند و سیگاری می کشند و بعد هم می روند. اما اگر مهمانی رسمی باشد و میهمانان دعوت شده باشند میوه و شیرینی های مختلف عربی هم پذیرایی می کنند. بیشتر مواقع روزهای تعطیل نهار دعوت می کنند و بساط کباب و غذاهای لبنانی دیگر پهن است. اگر خیلی تحویلتان بگیرند ماهی که در لبنان گران است برایتان می پزند. تنوع و رنگ سفره لبنانی بسیار زیاد است و متحیر خواهید شد که چه بخورید.
کسانی که به دیدن تازه عروس می روند یا به دیدن کسی که خانه نو گرفته، هدیه ای با خود می برند و آن را کنار مبل می گذارند، بد می دانند آنرا تقدیم کنند، به نوعی احساس می کنند اگر بدهند دست صاحبخانه، دارند منت می گذارند که مثلا ما برایتان چیزی آوردیم. برای نوزاد تازه به دنیا آمده لباس می آورند یا لوازم بچه مثل کالسکه یا روروک. اگر خیلی نزدیک باشند قبلا می پرسند چه چیزی احتیاج دارید. گاهی هم پول هدیه می دهند. در مقابل صاحبخانه هم با آب میوه و شیرینی و آجیل از آنها پذیرایی می کند و سپس شکلات تعارف می کند. شکلاتهای مختلفی که مخصوص هر میهمانی رنگ و شرح مختلفی دارد. مثلا برای بچه دار شدن شکلاتی می گیرند که رویش یک عروسک کوچک چسبیده یا چیز دیگری از این قبیل و در یک سینی تزیین شده پذیرایی می کنند.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

کشور زیبا و چند اقلیتی لبنان همانند سایر کشورها دارای آداب و رسوم و عقاید خاصه ای می باشد . در این مطلب اصفهان تور به بیان این آداب و رسوم خصوصا درباره ی رسوم خاص ازدواج پرداخته است .

لبنان کشور آزادی است. کشوری که سال های بسیار مستعمره فرانسه بوده و خواه ناخواه آداب و رسوم فرانسوی و اروپایی در عمق زندگی مردم نفوذ کرده. در عین حال که سنت های اسلامی، شرقی و خاورمیانه ای همچنان پرُرنگ و فراگیراست.

سبک زندگی مردم لبنان را می توان به کاروانسرایی تشبیه کرد که کاروان های بسیاری از آن گذشته اند و هرکدام اثری به جای نهاده اند که با آداب و رسوم قومی وقبیله ای طوائف مختلف (مسلمان، مسیحی، ارمنی) و خرده فرهنگ های منطقه ای ترکیب شده و امروز به صورت فرهنگ لبنانی شناخته می شود. فرهنگی که در خاورمیانه کم مانند است و نقاط مثبت و منفی بسیاری دارد.

یکی از خرده فرهنگ ها در این میان فرهنگ طائفه شیعه است. طائفه ای که جمعیت قابل توجهی در لبنان دارد. نزدیک به نه هزار نفر از جمعیت سه میلیونی مسلمانانِ لبنان.شیعیان لبنان بیشتر در جنوب، منطقه جبل عامل شهر صور و منطقه مرزی با فلسطین اشغالی و درشمال، دشت بقاع و شهر بعلبک ساکن هستند. فرهنگ شیعیان جنوب و شمال هم در بعضی موارد متفاوت است.سن ازدواج در لبنان بستگی به اعتقادات خانواده ها و میزان التزامشان به دین دارد. اما به طور کلی دختران لبنانی اگر مشغول درس و بعد از آن کسب درآمد نباشند در سن پائین یعنی مابین ۱۶ سالگی تا ۲۲ سالگی ازدواج می کنند و البته بسیاری هم حین تحصیلات دانشگاهی به خانه بخت می روند و درس شان را ادامه می دهند و بعد از آن با توجه به شرایط زندگی و نظر همسرشان ممکن است بیرون از خانه هم کار کنند. هر چند که کار کردن خارج از خانه برای دختر لبنانی در اولویت اول نیست.

در مورد انتخاب همسر و اینکه دختر و پسر پیش از ازدواج با هم در ارتباط باشند و این ارتباط به ازدواج منجر بشود، باید بگویم که براساس همان فرهنگ آزاد ارتباط دوجنس مخالف در سطح جامعه و حتی میان شیعیان مساله ای عادی به شمار می رود .
بسیاری از مدارس ابتدایی راهنمایی ومتوسطه مختلط هستند و بچه ها از همان دوران کودکی با هم بازی می کنند درس می خوانند و دوستی های اجتماعی بینشان وجود دارد. این موضوع شاید در بین روستایی ها، عشایر و خانواده هایی که سنتی تر و ملتزم تر هستند به این شکل نباشد و سخت گیری های بیشتری اعمال شود و بچه ها را در مدارس اسلامی که مختلط نیستند ثبت نام کنند.

به طور کلی دختر وپسر باید با هم طائفه و هم مذهب خودشان ازدواج کنند و بعد آن را به ثبت مدنی برسانند.
اما ازدواج با فردی ازمذهب یا طائفه ای دیگر نیز اتفاق می افتد که گاهی منجر به بروز مشکلاتی می شود. مثلا درزی ها دختری را که با غیر درزی ازدواج کند از خانواده و طائفه طرد کرده و در بعضی مواقع اورا به قتل می رسانند.

عهدی به سبزی برگ های صنوبر

مراسم خواستگاری با توجه به جو خانوادگی و حتی قبیله ای هر دو طرف اشکال مختلفی به خود می گیرد. معمولا در بین طائفه شیعه اگر پسری در میان فامیل، دختری را بخواهد با خانواده اش در میان می گذارد و پدر داماد این موضوع رابا پدر عروس مطرح و در صورت موافقت، دو خانواده دور هم جمع شده ومراسم خواستگاری برگزار می شود و به دو جوان اجازه می دهند که با هم صحبت کنند و در نهایت دختر خانم نظر خود را اعلام می کند.
اگر هم که دختر و پسر، به هر صورتی آشنایی قبلی داشته باشند موضوع را با خانواده ها مطرح می کنند ومقدمات ازدواج فراهم می شود.
مهریه دختر لبنانی به صورت معجل و مؤجل تعیین می شود. مهریه معجل را هر زمان که دختر بخواهد می تواند بگیرد اما در مورد مؤجل که معمولا سکه طلا یا ملک است زمان مشخصی تعیین شده و تا قبل اززمان مقررنمی تواند آن را طلب کند. از مراسم خواستگاری رسمی و توافقات در مورد ازدواج تا برگزاری جشن عروسی صیغه محرمیت خوانده می شود وبه اصطلاح خطوبة یا همان نامزدی صورت می گیرد و پس از آن عروس و داماد به همراه دو شاهد ازدواج را ابتدا درمحاکم شرعیه جعفریه به ثبت می رسانند وبه اصطلاح “کتب کتاب ” که همان عقد رسمی ازدواج شان است نوشته می شود و عهد همیشگی زندگی مشترکشان را محکم می کنند.

تهیه خانه و وسایل زندگی همه به عهده داماد است البته به سلیقه عروس خانم. پیش از این دختران لبنانی در این مورد به وسایل ابتدایی زندگی قانع می شدند تا زودتر جشن عروسی برگزار شود. اما امروزه توقعاتشان بیشتر شده و خیلی ها دنبال تجملات و وسایل لوکس هستند. دو روز قبل از جشن عروسی جشنی برای عروس و با حضور دختران فامیل و دوستانش برگزار می شود. جشن خداحافظی با دوران تجرد که شبیه به حنابندان است و در بعضی مناطق همان لیلة الحنة نام دارد.
اگر عروسی در روستا برگزار شود داماد با ساقدوش ها که به عربی اشبین می گویند به همراه گروه موسیقی محلی از میدان روستا حرکت می کنند و به سوی منزل عروس می روند. منزل عروس در روز عروسی باید با دسته ها و تاج های گل تزئین شده باشد. از مهمانان با شربت و شکلات های بسیار زیبا که طراحی مخصوص برای این مراسم دارد پذیرایی می کنند تا هنگامی که داماد و همراهانش به منزل عروس می رسند و به پایکوبی می پردازند و اشعارشادی می خوانند. این مراسم در شهرهم برگزار می شود البته با تجملات بیشتر وسنگین تر. خانواده عرو ، عروس و داماد را به سوی محل برگزاری جشن بدرقه می کنند و اینجاست که معمولا دخترها با اشک از خانواده شان جدا می شوند. یکی از سنت های لبنانی ها ریختن برنج خام بر سر عروس و داماد است چرا که برنج را رمز باروری و برکت می دانند.

کبوتری لانه اش را می سازد
چگونگی برگزاری جشن عروسی به تمکن مالی داماد برمی گردد. اگر داماد بتواند دو سالن مجزا برای خانم ها و آقایان درنظر می گیرند و اگر نه، مراسم در یک سالن برگزارمی شود ودر صورتی که عروس محجبه باشد لباس عروسی مخصوصی که متناسب با حجاب است انتخاب می کند که کاملا پوشیده و همراه با کلاهی است که سر را کاملا می پوشاند. مجالس عروسی در منطقه شیعه نشین بیروت ساده برگزار می شود یعنی پذیرایی از مهمانان با شیرینی، شربت و کیکی است که عروس و داماد آن را می برند البته اگر داماد از لحاظ مالی متمکن باشد و بخواهد، پذیرایی شام هم صورت می گیرد.
آتش بازی به طور معمول در همه عروسی ها وجود دارد چه خانواده فقیر باشد چه ثروتمند. شب ها بیشترین صدایی که در شهر بیروت به گوش می رسد صدای شلیک تفنگ ِ قافله عروس وآتش بازی است. گروه موسیقی سنتی که به آن زفة العروس می گویند هم یکی از بخش های مهم جشن عروسی است تا مهمانان بتوانند با آهنگ های سنتی لبنانی به دبکه، رقص محلی ِ منطقه شام بپردازند. خانواده های بسیار ملتزم و مقید از این امر مستثنی هستند و به جای موسیقی درجشن عروسی تواشیح و سرودهای مذهبی پحش می شود.
دختر لبنانی از هر خانواده وطائفه ای، زندگی را سخت نمی گیرد یعنی خواسته هایش را با توجه به موقعیت همسرش تنظیم می کند فقط در یک مورد کوتاه نمی آید آن هم لباس و مسائل ظاهری است که همیشه باید بهترین و عالی ترین باش.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور