مصر باستان پر است از نکات مرموز و کشف نشده! البته حقایقی نیز هستند که با تلاش بسیار محققان تاریخی امروزه کشف شده و باعث حیرت همگان شده اند. قصد داریم در این مطلب اشاره ای به برخی حقایق جالب درباره مصر باستان داشته باشیم. اگر اهل ماجراجویی هستید حتما با ما همراه باشید :

 ۱- فرعون هیچ وقت اجازه نمی داد موهایش دیده شود او همیشه تاج یا پوششی به نام nemes روی سرش می گذاشت (در عکس بالا پوشش سر مشهور توت انخ آمون را می بینید)

۲- پپی دوم مصر برای اینکه از نشستن مگس ها روی خود جلوگیری کند، همیشه چندین خدمتکار برهنه که با عسل آغشته شده بودند را نزدیک خود نگه می داشت.

۳- زنان و مردان مصری آرایش می کردند- رنگ آرایش چشم معمولا سبز (ساخته شده از مس) یا مشکی (ساخته شده از سرب) بود. مصری ها معتقد بودند آرایش قدرت شفابخشی دارد. دراصل آرایش در ابتدا به عنوان محافظی در برابر آفتاب استفاده می شد تا وسیله ای برای زیبایی.

۴- درحالیکه استفاده از آنتی بیوتیک ها از قرن بیستم شروع شد، در طب مردم قدیم استفاده از غذاهای فاسد یا خاک در درمان عفونت ها رواج داشت. مثلا در مصر باستان عفونت ها با استفاده از نان کپک زده درمان می شد.

۵- بچه های مصری تا سن نوجوانی هیچ لباسی به تن نمی کردند. در آب و هوای گرم آنجا پوشیدن لباس لازم نبود. مردان بزرگسال دامن می پوشیدند درحالیکه زنان لباس کامل تری می پوشیدند.

۶- مصری های ثروتمند کلاه گیس می گذاشتند درحالیکه مردم طبقات دیگر یا یک تکه از موی خودشان را بلند می کردند یا دم خوک به سرشات وصل می کردند. پسرهای مصری تا سن ۱۲ سالگیسرشان را کامل می تراشیدند و فقط یه طره موی بلند را برای محافظت در برابر کک و شپش نگه می داشتند!

۷- مشخص نشده که چه کسی بینی مجسمه ابوالهول را خراب کرد. طراحی هایی از مجسمه ابوالهول بدون بینی از سال ۱۷۳۷ وجود دارد، بیش از ۶۰ سال قبل از اینکه ناپلئون به مصر رسید و صدها سال قبل از دو جنگ جهانی ارتش های بریتانیا و آلمان. تنها کسی که احتمال دارد این کار را کرده باشد یک کشیش مسلمان شده به نام سلیم آل دهر است که سال ۱۳۷۸ به خاطر دشمنی با علم و هنر بدون محاکمه مجازات شد.

۸- مصری ها اعتقاد داشتند زمین مثل کلوچه پهن و گرد است و رود نیل در وسط آن جریان دارد.

۹- سربازان مصری به عنوان یک نیروی پلیس داخلی استفاده می شدند. علاوه بر این برای فرعون نیز مالیت جمع می کردند.

۱۰- در هر معبد مصری قرار بر این بود که فرعون وظایف روحانیان عالی رتبه را تقبل کند، اما معمولا روحانی ارشد در این مکان مستقر می شد.

۱۱- اولین هرم (اولین پله های جیزه حدود ۲۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شد- عکس بالا) دراصل با یک دیوار به بلندی ۳۴ فوت که ۱۵ در داشت احاطه شده بود. تنها یکی از درها باقی مانده است.

۱۲- زن ها در مصر باستان از برابری قانونی و اقتصادی با مردان برخوردار بودند. با اینحال هیچ وقت برابری اجتماعی بین زن و مرد وجود نداشت.

۱۳- برعکس باور مردم، اسکلت های باستانی نشان می داد سازندگان اهرام دراصل مصریانی بودند که به احتمال زیاد به استخدام دائمی فرعون درآمده بودند. نقاشی های فرسکو نشان می دهد که حداقل تعدادی از این کارگران به کار خود افتخار می کردند و گروه خود را «دوستان خوفو» می نامیدند و یا از اسامی دیگری استفاده می کردند که وفاداری شان را به فرعون نشان می داد.

۱۴- وقتی که جسدی مومیایی می شد، مغزش از میان یکی از سوراخ های بینی بیرون کشیده می شد و امعا و احشای بدنش برداشته می شد و درون کوزه هایی به نام canopic قرار داده می شد. هر قسمت بدن در یک کوزه مشخص قرار داده می شد. تنها عضو داخلی بدن که بیرون آورده نمی شد قلب بود زیرا مصری ها قلب را نشیمنگاه روح می دانستند.

۱۵- رامسس بزرگ ۸ زن رسمی و نزدیک ۱۰۰ معشوقه داشت. او وقتیکه در سال ۱۲۱۲ قبل از میلاد درگذشت بیش از ۹۰ سال داشت.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

مصر با توجه به بافت تاریخی خود یکی از مهم ترین کشورها با عادات خاص غذایی می باشد. این کشور با توجه به تاریخ باستانی اش از دیرباز با توجه به حضور کارگران زیاد در آن محل ابداع غذاهای خوش عطر و طعم و ارزان چون فلافل بوده است. با هم نگاهی داریم به عادات غذایی و برخی غذاهای معروف و محبوب کشور مصر :

غذاهای مصری طعم فرهنگ های متنوع دریک بشقاب

بسیاری از مردم مصر تنها مصر را از دریچه ی آثار تاریخی ,فرهنگ و انقلاب می شناسند درحالیکه این کشور باستانی از نظر دارا بودن غذاهای فوق العاده نیز معروف است. موادغذایی مصری مخلوطی از همه تمدن های مختلف است که در تاریخ این سرزمین به مصر آمده اند. درهیچ کجای دنیا به غیر از مصر شما قادر به چشیدن طعم تعداد زیادی فرهنگ در یک بشقاب نخواهید بود.غذاهای مصری شامل مقادیر زیادی حبوبات و سبزیجات و میوه ها هستند چون این مواد اولیه به مقدار زیاد وبا کیفیت عالی در دره غنی نیل تولید می شوند. اساس این غذا ها بر پایه ی حبوباتی مانند لوبیا و عدس و همچنین سبزیجات و پیاز استوار است به طوریکه همیشه در بیشتر غذاهای مصری حبوبات و پیازوجود دارند.

گیا هخوران معمولا در مصر هیچ مشکلی نخواهند داشت زیرا گوشت به طور سنتی در مصر گران بوده ودر نتیجه مصرف آن کمتر رایج است. در اطراف سواحل مصر بیشتر ماهی در وعده های غذایی دیده می شود.

تاریخچه ی غذاهای مصری

تاریخ غذاهای مصر باستان با تاریخ باستانی این کشور آغاز می شود.حفاری های باستان شناسی نشان داده است که کارگران اهرام بزرگ جیزه, نان وپیاز به عنوان دستمزد دریافت می کردند و ظاهرا این مواد غذایی به وسیله دهقانان در حومه مصر تامین میشده است.

تجزیه و تحلیل های دندانپزشکی و خوره های خشکی که در کاوش های باستان شناسی مقابر این کشور پیدا شده اند این موضوع را تایید می کنند.از سوی دیگر شواهد باستان شناسی نشان می دهد که نان مردم مصرباستان با نوعی آرد موسوم به <شعیر ابلیس>ساخته می شده است.

نان به معنای زندگی

نان یکی از اجزای اصلی غذاهای مصری را تشکیل می دهد. در سبک آشپزی مصری نان نه تنها به عنوان مخلفات غذامحسوب می شود بلکه وظیفه ارا ئه دهنده ی کربوهیدرات و پروتئین لازم به رژیم غذایی مردم را برعهده دارد.انواع نان تقریبا در تمام وعده های غذایی مصری مصرف می شوند,غذاهای طبقه کارگری با روستای مصر ممکن است شامل مقدار بیشتری از نان و حبوبات باشد.مصریان از نان برای لقمه کردن غذا, سس ها و ساندویچ کردن کباب و فلافل استفاده می کنند. همچنین ,نان به عنوان قاشق و چنگال نیز استفاده می شود و این خیلی عادی است که به جای قاشق غذا با نان خورده می شود.

نوشیدن چای بخشی از آداب و معاشرت مصریان

قهوه مصری و یا قهوه ترک از نوشیدینی های مصر محسوب می شوند اما چای نوشیدنی ملی مصر است. چای به طور یکنواخت ساه و ترش است ودر یک لیوان سرو می شود و گاهی اوقات نیز با شیر مخلوط می شود. چای بسته بندی شده و فروخته شده در مصر تقریبا به طور انحصاری از کنیا و سریلانکا وارد می شود.

چای یک بخش حیاتی از زندگی از زندگی روزمره و آداب و معاشرت محلی در مصر است.چای به طور معمول همراه با صبحانه در بسیاری از خانواده ها صرف می شود و نوشیدن آن بعد از ناهار یک عمل رایج است.در بازدید از خانه فرد دیگری,بدون در نظر گرفتن سطح اجتماعی و اقتصادی با هدف از این دیدار,میهمان مستلزم نوشیدن یک فنجان چای اجباری است.

نوشیدنی محبوب دیگر مصر نوشیدنی شیرین سفید رنگی به نام سوبیا است که نوشیدنی سنتی مصری محسوب می شود,یک شیربرنج با طعم نارگیل است که در بسیاری از خیابان های شهرهای مصر,در بطری های پلاستیکی بسته بندی شده به خصوص در ماه مبارک رمضان به فروش می رسد.

غذاهای اصلی

غذاهای اصلی شامل نام هایی چون فول مدامس، پوره باقلا,کوشاری, مخلوطی از عدس, برنج,ماکارونی و مواد دیگر مانند خرد شده و پخته شده با سیر و سس و گشنیز است.

غذاهای مصری شباهت زیادی با غذاهای منطقه شرقی مدیترانه دارد ,غذاهایی مانند برنج پز شده در سبزیجات, برگ انگور,کباب ترکی, کباب و فلافل,باباغانوج و باقاوا, برخی معتقدند کوشاری  که مخلوطی از برنج,عدس و ماکارونی است,غذای ملی مصر است.فول مدامس نیز یکی از محبوب ترین غذاهای مصری محسوب می شود.زیستگاه لوبیای فاوا که در ساخت فلافل استفاده می شود نیز در مصر بوده و بعدها به سایر نقاط شرق میانه رسیده است.مغز و جگر گاو و همچنین مغز گوسفند نیز در مصر خورده می شوند. مصریان باستان به استفاده زیاد از سیر و پیاز در غذاهای روزمره خود مشهورند.سیر تلزه له شده همراه با گیاهان دیگیر در سالاد گوجه فرنگی تند و همچنین در بادمجان آب پز و یا بادمجان شکم پر استفاده می شود.سیر سرخ شده با تخم گشنیز به مولوخیا یا سوپ سبز محبوب مردم این کشور اضافه می شود. همچنین پیاز سرخ شده را می توان به کوشاری افزود.

غذاهای مشهور منوی مصری

چند نمونه از غذاهای مصری که به عنوان مشهور ترین غذاهای منوی مصری شناخته می شوند :

باباغانوج: غذایی متشکل از بادمجان,آب لیمو ,نمک,فلفل,جعفری,زیره و روغن است.

داکا: یک مخلوط از آجیل خرد شده,دانه ها,ادویه جات و طعم دهنده های خاورمیانه ای است.

کباب: معمولا گوشت بره خرد شده است که با کمک سیخ کبابی و روی زغال چ.ب تهیه می شود.

کوفته: شامل توپ هایی از گوشت چرخ کرده یا گوشت قیمه شده است و یا گاهی اوقات همراه با سبزیجات, و اغلب با سس ها طعم دار و سرو می شود.

ماه شنی: برنج معطر شده با سبزیجات و ادویه که داخل سبزیجاتی مانند فلفل سبز, بادمجان,کدو,گوجه فرنگی و یا برگ کلم قرارداده می شود.سپس سبزیجات پر شده در یک قابلمه قرار داده شده و سس گوجه فرنگی و لیمو روی آن پوشده می شود.

ماه شی همام: کبوتر یا قمری شکم پر یا برنج یا گندم و سبزیجات پرشده و در فر یا تنور کبابی و پخته می شود.

موساکا: بادمجان قطعه قطعه شده که به آرامی کاب شده و یک ظرف مسطح با پیاز,فلفل سبز . فلفل قرمز خرد شده قرار داده می شود.سپس ظرف با سس قرمز تهیه شده از رب گوجه فرنگی و ادویه جات مصری پوشیده می شود و سپس در فر ۳۵۰درجه فارنهایت بع مدت ۳۰-۴۰دقیقه پخته می شود.

برنج برا: برنج یا شیر در یک نوع خاص از ظرف خوراک پزی سفالی (برام)پخته می شود . معمولا با جگر مرغ سرو می شود.

ارده: سس تهیه شده از ارده کنجد,آب لیمو و سیر است که به طور معمول با نان پیتا سرو می شود.

فلافل: یک غذای کاملا شناخته شده در شرق میانه که تصور می شود منشا آن مصر است.فلافل توپ هایی از باقلا یا نخود سرخ شده تشکیل شده است.

سمک مشوی: نوعی ماهی که مزه دار شده و سپس کباب می شود.این خوراک غذای معمول و محبوب مردم اسکندریه محسوب می شود.

کوشاری؛ غذای محبوب و تند مصری

کوشاری یک خوراک سنتی مصری است؛ که بر پایه‌ی برنج، ماکارونی، سس گوجه فرنگی، پیاز سرخ شده، سرکه، سیر، عدس قهوه‌ای و نخود درست می‌شود. کوشاری بیشتر خوراک گیاهخوارهاست. کوشاری محبوب‌ترین، ارزان‌ترین غذای مصری و مشترک میان همه‌ی مردم است. همه رستوران‌های مصری در منوی خود کوشاری را سرو می‌کنند.

کوشاری بسیار شبیه به غذاهای هندی و پاکستانی است که با برنج و عدس درست می‌شوند و گمان می‌رود که دستور پخت کوشاری همراه با کارگران پاکستانی وارد مصر شده‌ است.

همچنین کوشاری یکی از غذاهای محبوب در سوریه، اردن، فلسطین، و لبنان است. شیوه پختن کوشاری شبیه به همان عدس پلوی ایرانی است. با این تفاوت که همراه با عدس، ماکارونی و سس گوجه فرنگی، پیاز سرخ شده، سرکه و نخود هم افزوده شده و همه مواد در یک قابلمه دربسته دم می‌کشند. کوشاری درارای مقدار بسیار بالای نشاسته و کالری است و برای افرادی که اضافه وزن و یا چربی خون دارند پیشنهاد نمی‌شود.

مصری‌ها این غذا را خیلی تند سرو می‌کنند! پس اگر با تندی میانه خوبی ندارید، این غذا رو درست نکنید. این غذا بدون گوشت سرو می‌شود، ولی شما می‌توانید کمی گوشت چرخ کرده تفت داده هم با این غذا میل کنید.

دسر های متنوع

دسرهای مصری بسیار شبیه دسرهای مدیترانه شرقی است.

باسبوسا که گاهی اوقات حریصا نیز تلفظ می شود,یک دسر تند است که از آرد سمولینا ساخته شده و در شربت شکر خیسانده می شود.معمولا روی آم با بادام ترئین می شود.

باقلوا,یکی از شیرینی ساخته شده از لایه های بسیاری از خیمیر شیرینی نازک و مجموعه ای ازآجیل است که در یک شربت شیرین غوطه ور می شود.

عیش السرایا,پنکیک هایی هستند پر شده با همه چیز,از تخم مرغ گرفته تا زرد آلو و یا دیگر میوه های انتخابی.

غوریبه، یک غذای مشترک در تمام شمال آفریقا است.این یک غذای شیرین مشابه کحک اما بسیار نازک تر است.بسیار مانند کماج است و معمولا با بادام لو داده تزئین می شود.

حلاوه(حلوا),یک شیرینی محو در مصر است که از خمیر کنجد می شود.به طور معمول به شکل بلوک و در وزن های مختلف فروخته می شود.

جایگاه ویژه سفره های افطار

مصریان در ماه رمضان که ماه روزه داری برای مسلمانان است,توجه زیادی به انواع مواد غذایی و کیفیت آن دارند چون به طور معمول تمام اعضای خانواده,به اتفاق هم,در سفره های افطار روزه خود را باز میکنند.

در فرهنگ غذای مصری چند دسر ویژه در ماه رمضان به نام های کنافه و قطایف وجود دارد.در این ماه,بسیاری از مردم مصر یک میز غذا ,ویژه فقرا وعابرا آماده می کنند که معمولا در یک چادر در خیابان قرار می گیرد.این سفره به نام مائده رحمن مشهور است که به معنای واقعی کلمه به عنوان سفره(خداوند)بخشنده(رحمان)است.بسته به ثروت و تظاهر ارائه دهنده,این سفره ها ممکن است نسبتا ساده و یا کاملا تجملاتی باشند.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

معمولا کشورهای تاریخی نظیر مصر یا ایران با توجه به قدمت و پیشینه وجود حیات در آن ها دارای صنایع دستی منحصر به فرد و خاصی هستند که می تواند جلوه های زیبا و چشم نوازی از کار دست را برای بینندگان فراهم سازد. با هم تعدادی از صنایع دستی کشور مصر را بررسی می کنیم.

صنایع دستی مصر

علیرغم آن که صنایع دستی در مصر پیشینه‌ای به قدمت تاریخ این کشور که بسیار طولانی است دارد و در رشته‌هایی نظیر ذوب و تصفیه نقره و ساخت اشیاء مختلف از آن و همچنین ذوب سنگ سیلیس و شیشه‌گری و حتی ابداع روش معرق شیشه و معرق سنگ این کشور از سایر ملل جلوتر بوده ولی متأسفانه طی دو قرن گذشته به حدی نسبت به این رشته از فعالیت‌ها بی‌اعتنا مانده است که امروزه از سایر کشورهای شمال آفریقا نظیر تونس و مغرب درخواست کمک و انتقال تجربیات را در زمینه توسعه صنایع دستی دارد.

سابقه استفاده از عناصر گوناگون تزیینی که لازمه تکامل هنری صنایع دستی است نظیر نقوش هندسی، طرح‌های گل و گیاه، تصاویر پرندگان و جانوران و بالاخره استفاده از خطاطی نظیر خط کوفی برای تزیین محصولات، همگی در آثار گذشته صنایع دستی مصر دیده می‌شود. به عنوان نمونه‌ای از این تکامل، می‌توان تغییر طرح‌های هندسی درشت و کلاسیک قالی مصر که منشأ آن به دوران فراعنه می‌رسد، به نقوش اسلیمی و گل و گیاه تحت تأثیر طرح‌های رایج در قالی ایران و ترکیه را یادآور شد.

وابستگی صنایع دستی امروزه مصر به جهانگردان خارجی. ورود بیش از ۳ میلیون جهانگرد در سال به این کشور امکانات بالقوه‌ای را برای رونق تولید صنایع دستی با استفاده از شهرت و اعتبار گذشته آن پدید آورده که تا حدی می‌تواند عدم حضور تولیدات صنایع دستی مصر را در سطح جهانی جبران کند.

در پی تلاش‌های دولت ‌و مراکز فرهنگی و آموزشی، امروزه رشته‌هایی از صنایع دستی در مصر در حال تجدید حیات است:

سفال و سرامیک‌سازی

با توجه به وقفه نسبتاً طولانی که در این رشته پدید آمد، امر آموزش و تربیت نیروی انسانی جدید به عنوان اساس هر نوع حرکتی در آینده تشخیص داده شد. بنابراین، از ۱۹۵۸ بار دیگر در فوستات یا قاهره قدیم با استفاده از تعدادی استادکار قدیمی، برنامه‌های آموزش عملی به مورد اجرا درآمد. محصولاتی که هم اکنون در فوستات تولید می‌شود، سنت‌های گذشته را با کاربرد جدید آن در هم آمیخته است. البته از زمان ایجاد این مرکز یک بار نیز به علت عدم تضمین بازار برای عرضه محصولات تعطیل شد، ولی دوباره با کمک دولت‌ و با سازماندهی جدید فعالیت خود را آغاز کرد.

ساخت آویزهای دیواری

با استفاده از شیوه بافت گلیم و قالی (گاهی به صورت توأم) اقدام به تولید قالیچه‌های دیواری زیبایی می‌شود که بیشتر نشان‌دهنده نمادهای تمدن باستانی مصر است و مورد علاقه جهانگردان خارجی است. مرکز عمده تولید این قالیچه‌ها، شهر حلوان است که ضمن تولید محصولات، یک واحد آموزشی نیز در کنار آن دایر است.

ساخت، قلم‌زنی و مشبک‌کاری محصولات فلزی

تولید فرآورده‌های مسی و برنجی و تزیین آن‌ها با استفاده از طرح‌ها و نقش‌های گوناگون هندسی و اسلیمی، از صنایع دستی رایج کشورهای اسلامی است. در مصر نیز این صنعت دستی بیشتر با روش مشبک‌کاری تا قلم‌زنی در شهرهای قاهره و لجیزا متداول است که محصولات تولید شده علاوه بر اشیاء تزیینی نظیر انواع گلدان شامل شمعدان، چراغ‌های آویز که داخل آن لامپ برقی قرار می‌دهند و ظروف مختلف است.

خراطی

کشور مصر به علت آب و هوای خشک و کویری، برخلاف هند و کشورهای جنوب شرقی آسیا دارای منابع جنگلی نیست، و به انواع چوب دسترسی ندارد و تنها اطراف رودخانه‌ی نیل که حاشیه شرقی کشور را از سمت جنوب به شمال مشروب می‌سازد، ادامه حیات را در حد فاصل صحرای عربی (ساحل دریای سرخ) و صحرای لیبی (که نیمه غربی کشور را پوشانده)، میسر ساخته است. به همین دلیل از چوب عموماً در ساخت قطعات بسیار کوچک به صورت خراطی شده برای دیواره‌های مشبک که گاهی درون آن را با شیشه‌های رنگی تزیین می‌کنند، استفاده می‌شود. این دیواره‌های تزیینی عموماً در طبقه دوم بناها و در قسمت بالکن یا پنجره استفاده می‌شود و معروف به مشربیه است. این سبک کار در ایران به گره‌چینی چوب معروف و در شهرهای کویری کاشان و یزد متداول است.

تولید محصولات چرمی

با استفاده از پوست گاو، گاومیش و شتر (چرم‌های سخت)، تولید و عرضه انواع کیف، چمدان، تابلوهای تزیینی و رویه صندلی و مبل که نقوش تزیینی با کاربرد مهرهای مخصوص فلزی به صورت برگردان روی آن منتقل می‌شود، در قاهره تولید می‌گردد.

ساخت زیورآلات نقره

این رشته از صنایع دستی به صورت کاملاً سنتی در شهر سیوا در ناحیه‌ای صحرایی نزدیک مرز لیبی متداول است و اشیاء ساخته شده شامل انواع گردن‌بند، دستبند، گوشواره و خلخال بوده که به صورت قطعات بزرگ و فاقد ظرافت مورد انتظار است. اشیاء تولید شده به طور عمده مصرف محلی و روستایی داشته، به روایتی از سر تا مچ دست را می‌پوشاند.

 قالی‌بافی

بافت انواع قالی نیز از رشته‌هایی است که در مصر پیشینه‌ای طولانی داشت ولی بر اثر عدم حمایت کافی به تدریج رو به فراموشی رفت تا این که از ۳۳ سال پیش با نگرشی جدید و به عنوان یکی از رشته‌هایی که می‌تواند زمینه‌ساز اشتغال گروه‌های وسیعی از مردم را در سطح کشور فراهم آورد، مطرح شد. از اقدامات اساسی که در این راستا صورت گرفت تغییر طرح نقشه و رنگ‌بندی قالی‌های تولیدی مصر متناسب با سلیقه و خواست بازارهای خارجی بود که به همین منظور نقشه‌های هندسی قدیمی به تدریج به نقشه‌های لچک و ترنج، افشان و اسلیمی تغییر یافت و در این مسیر تا حد زیادی از تجربیات کشورهایی نظیر ترکیه و ایران استفاده شد. ولی قالی مصر به علت بالا بودن قیمت تمام شده و عدم مرغوبیت مواد اولیه هنوز نتوانسته حتی با قالی‌های تولیدی کشور مغرب رقابت کند و به طور عمده پاسخگوی نیازهای داخلی است. سایر رشته‌های صنایع دستی مصر که از اهمیت کمتری برخوردار است، شامل شیشه‌گری دستی، حصیربافی، میناکاری و ساخت اشیاء از سنگ مرمر است. البته در گذشته نقاشی مینیاتور نیز با سبک و طرح خاص خود و بدون رابطه با آنچه که در ایران  صورت می‌گرفت، متداول بود که اکنون منسوخ شده است. کنده کاری روی عاج فیل را نیز باید جزء صنایع دستی فراموش شده مصر دانست.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور