خان کندی روستای اردبیل
اردبیل با توجه به آب و هوای مطلوب خود دارای روستاهای سرسبز و زیبایی است که یکی از آن ها و البته شاید شاخص ترینِ آن ها روستای خان کندی باشد. با ما همراه باشید تا شما را با اعجاز طبیعت در این روستا آشنا سازیم:
هر کسی که اهل مسافرت در تابستان است، حتما در کنار سفر به شمال کشور، گزینه سفر به اردبیل را روی میز خانه می گذارد تا افراد خانواده با بررسی ها دست آخر به نتیجه یکسانی برسند.
در این نوشته می خواهیم یک بهشت گمشده را برای شما شرح دهیم. جایی که تنها اگر یک بار به آن سفر کنید، از آن پس به سفر به آن اعتیاد پیدا خواهید کرد.
روستای خان کندی به عنوان زیباترین روستای اردبیل شناخته می شود. این روستا چشمه ای خنک دارد و آب این چشمه آن قدر سرد است که حتی در وسط گرمای تابستان نیز نمی توانید یک دقیقه دست خود را در آن نگه دارید. به علاوه بررسی ها حاکی از آن است که آب این چشمه خواص درمانی زیادی داشته و سرشار از املاح مختلف می باشد.
جالب است بدانید که این روستا از لحاظ تاریخی نیز دیرینه ای دراز داشته و قدمت آن به زمان ناصرالدین شاه باز می گردد. آب و هوای بسیار خوب و درختان پر از میوه های شاداب و سرحال، از دیگر ویژگی های این روستا هستند. به دلیل آب و هوای کوهستانی و خنک در تابستان این روستا اخیرا به شدت مورد توجه مسافران تابستانی قرار گرفته است.
دریاچه قالغانلو ، نمایانگر زیبایی های آفرینش
از دیگر جاذبه های این روستا، می توان به دریاچه قالغانلو اشاره داشت. این دریاچه زیبا در شرق روستای خان کندی جاری بوده و از ذوب شدن تدریجی برف کوه “قبله داشی” به وجود آمده است. به همین دلیل، وسعت دریاچه در فصول پاییز و بهار افزایش یافته اما در تابستان به دلیل افزایش تبخیر سطحی و هم چنین استفاده از آب آن برای آبیاری مزارع، از وسعت آن اندکی کاسته می شود.
از لحاظ اکولوژی این دریاچه دارای اکوسیستم غنی و قدرتمندی بوده و انواع موجودات آبزی در آن وجود دارند. با این حال، این دریاچه مکان فوق العاده ای برای ماهیان سردابی محسوب می گردد. لازم به ذکر است که این دریاچه نیز طبیعتی فوق العاده داشته و جالب است بدانید که هرکسی این دریاچه را می بیند، بلافاصله شروع به انداختن عکس سلفی با آن می کند.
به علاوه، به دلیل شرایط خاص طبیعی منطقه روستا، این روستا غنی از انواع گونه های نادر گیاهی و جانوری می باشد.
حیات وحش
شرایط طبیعی و جغرافیایی روستای خان کندی سبب شده است که حیات وحشی متشکل از انواع گونه ها در آن وجود داشته باشد. از مهم ترین این جانوران می توان به انواع کبک، کبوتر وحشی، زردپره، شاهین، بالابان، عقاب، روباه، جوجه تیغی، لاک پشت، شغال، گراز، گرگ و برخی دیگر جانوران اشاره نمود. در کنار همه این ها، ارتفاعات خان کندی، محلی مناسب برای پرورش زنبور عسل می باشد. این عسل به دلیل تهیه شدن از بهترین گل ها در روستا، جزء مرغوب ترین اصل ها در کشور محسوب می شود.
جاذبه های طبیعی
روستای “خان کندی” جاذبه های زیادی دارد و به طوری می توانیم بگوییم که این روستا سراسر جاذبه است. از مهم ترین کوه های این روستا، می توان به رشته کوه صلوات داغی واقع در اطراف روستای کندی اشاره کرد. در این رشته کوه، قله “قلی تاش” به ارتفاع ۲۵۸۰ متر و قبله داشی به ارتفاع ۲۵۵۰ متر از سطح دریا قد علم کرده اند. این کوه ها که در جنوب روستا واقع می باشند، نقش بسیار اساسی در تعدیل آب و هوای منطقه داشته و با آغاز بارش در فصول سرد سال، این کوه ها به صورت کاملا یکپارچه پوشیده از برف می شوند. این جمع شدن برف سبب می شود که با آغاز گرمی هوا در فصول بهار و تابستان، رودخانه ای فصلی شهر گرمی به نام “تولون چای” شکل می گیرد.
چشمه ها و روخانه ها
همان گونه که گفتیم، در فصول گرم سال، رودخانه تولون چای به صورت فصلی جریان دارد. سرچشمه این رودخانه، کوه های اطراف خان کندی شامل قبله داشی و قلی تاش هستند و با شیبی تند پس از طی مسیری از میان چندین روستا، سرانجام به شهرگرمی می رسند. این رودخانه با عبور از شهر گرمی، در مرز کشور جمهوری آذربایجان به رودخانه “بالهارود” می پیوندد و در شهر بیله سوار، به خاک جمهوری آذربایجان وارد می شود.
اما در کنار همه این ها، نباید از چشمه شفابخش “خان بولاغی” فراموش کرد. این چشمه دارای دبی جریان ۳ لیتر بر ثانیه بوده و در جنوب خان کندی و در قسمت بالا دستی آن جاری می باشد. جالب است بدانید که چه در فصل تابستان و چه در زمستان، دمای آب این چشمه نزدیک به صفر است و به همین دلیل بسیاری از مسافران اظهار دارند که : ” با لمس کردن این آب در تابستان زنده می شویم.
پوشش گیاهی
در این روستا مراتع زیادی وجود دارد که تماما پوشیده از انواع مختلف گونه های گون یونجه و شبدر کوهی است. گون گیاهی بوته ای بوده که حالت کوتاه و بالشتکی دارد. این گیاه در ارتفاعات و کوه های خان کندی به فراوانی یافت شده و به تراوه های آن کتیرا می گویند.
گون های این روستا، از نوع خاردار باخارهای بلند و پراکنده بوده و گونه دیگر با خارهای کوتاه و به هم فشرده می بشد که اهالی این منطقه به آن گون جوجه تیغی می گویند. لازم به ذکر است که هر نوع گون، در منطقه خاص خود می روید. این گیاه دارای ریشه های بلند و طویلی است که در دل خاک فرو رفته و این باعث می شود که این گیاه به سادگی از زمین کنده نشود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
زبان و گویش اردبیل
اردبیل با توجه به این که اقوام مختلف را در خود جای داده است دارای تنوع زبانی و گویشی فراوانی است که می تواند در نوع خود جالب باشد. با هم انواع زبان ها و گویش های رایج در اردبیل را بررسی می کنیم.
تاریخچه زبان منطقه
قبل ازمهاجرت آریاها به فلات ایران ، مردمی در این سرزمین زندگی می كردندكه بومی محل بودند و به زبان مخصوصی سخن می گفتند. آمدن آریاها را بدین نواحی از بیست تا چهارده قرن قبل ازمیلا د می داند ولی تحقیقات دیگری كه در این زمینه صورت گرفته است حكایت از آن دارد كه پنجهزار سال پیش قوم “اورارتو” كه محققان آنرا شاخهای از نژاد آریایی می دانند دراین ناحیه ، یعنی منطقه ای كه درجنوب كوههای قفقاز از ارمنستان تا كردستان و خلخال و سراب (در شرق وجنوب اردبیل ) واقع است ، زندگی می كردند. زبانها ی باستانی با آن كه دراصل و ریشه یكی بوده است به سه شكل پارسی قدیم ، اوستائی و پهلوی منقسم می دانند و بیشتر زبانهای كنونی ایران را شاخه های دگرگون گشته آنها می پندارند. زبان اوستائی از آن جهت كه اوستا ، كتاب دینی زردشت ، بدان نوشته شده است بزبان اوستائی معروف گشته است. این پیامبر ایران باستان از آذربایجان و به احتمال قریب به یقین از مغان اردبیل و دامنه های كوه سبلان برخاسته وكه همان زبان مادها بود به این ترتیب میتوان گفت كه زبان اوستائی قدیمترین زبان آریائی است كه احیاناً اردبیلیان باستان بدان سخن گفته اند چون مادها شكست خوردند زبان پارسی ، بر اثر تسلط هخامنشیان ، در آذربایجان نفوذ یافت ولی ساكنان این منطقه باز زبان پیشین خود راحفظ كردند وحتی در عهد سلوكیها و اشكانیها وساسانیها نیز بزبان آذری ،كه همان زبان مادی آمیخته با لغاتی از زبان بومیان پیشین بود سخن می گفتند.
زبان تركی
زبان تركی رهاورد تركان است كه با نفوذ تدریجی آنها در این منطقه كم كم رایج گشته است. طوایف ترك نژاد برای بدست آوردن مراتع و چراگاه بسمت ایران آمدند ولی با اقتداری كه دولتهای اشكانی و ساسانی داشتند اجازه ورود به ایران نمی یافتند چون ساسانیان منقرض شدند و درنتیجه قبایل ترك بداخل ایران نفوذ كردند.
رواج زبان تركی در آذربایجان قبل از سلطنت صفویان
بعضی ها چنین پنداشته اند كه شاه اسماعیل صفوی این زبان را رواج داد وآنرا زبان مردم آذربایجان نمود در حالیكه در زمان او بیش از یكصد سال ازآزادی وتوطن قزلباشها در آن نواحی می گذشت و لذا وقتیكه شاه اسماعیل قیام كرد زبان تركی بین مردم آذربایجان شایع بود و عامه نیز بدان سخن می گفتند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
شکم گردی در اردبیل
اردبیل یکی از شهرهایی است که از لحاظ شیرینی و سوغات و غذا در ایران معروف است. در این مطلب قصد داریم برترین رستوران های این شهر را به شما معرفی کنیم تا در صورت سفر به این شهر حسابی به شکم خود برسید! با ما همراه باشید :
رستوران هتل ساوالان مشگین شهر
این هتل یکی از هتل های خوب و تر و تمیز استان اردبیل است که در شهر مشگین شهر، خیابان امام، روبروی پادگان شهید بیگلری قرار دارد. غذاهای این رستوران بسیار خوب می باشد .
کافه آرامیس اردبیل
نوشیدن قهوه در کنار گپ و گفت با دوستان، یکی از لذت بخش ترین تفریحات دنیاست. اونم وقتی که در “کافه آرامیس” باشید. اینجا بهترین پیشنهاد در شهر اردبیل، برای ساعت ها نشستن و مطالعه کردنه. جایی که انواع نوشیدنی های گرم و سرد، همراه با خوراکی های خوشمزه براتون سرو میشه و موقع پرداخت صورت حساب شوکه نمیشین چون قیمت هاش خیلی مناسب و با صرفست.
رستوران قربان اردبیل
در رستوران قدیمی قربان که به “حاجی قربان” معروف است ، می توانید لذیذترین غذاهای سنتی رو با قیمت های مناسب نوش جان کنید. اگر به دنبال پیشنهاد ویژه این رستوران هستید، کباب کوبیده مخصوص رو انتخاب کنید که از سه سیخ کباب کوبیده به همراه گوجه و فلفل کبابی شده و کره محلی تشکیل شده و در کاسه سرو میشود. جالب اینجاست که این رستوران یک روش پذیرایی جالب دارد که سرو چای بعد غذاست که توی کاسه های قشنگ گل سرخی براتون آورده می شود.
سفره خانه هزاردستان مشگین شهر
برای کسانی که عاشق قلیان هستند، اینجا گزینه خیلی خوبی می باشد، چرا که انواع قلیون میوه ای و سنتی رو با تنوع بیش از ۲۵ نوع می توانید اینجا سفارش بدهید.
کبابی حاجی بیوک اردبیل
اردبیل شهر کباب هاست و اینجا کباب اصیل ایرانی در تمام رستوران ها و کبابی ها ارائه میشه. “کبابی حاجی بیوک” در این شهر تاریخی، یکی از معروف ترین هاست. از بین انواع و اقسام کباب ها، کباب دنده گوسفند که در زبان ترکی به “قابرقا” معروفه، پیشنهاد ویژه کبابی حاجی بیوکه.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
جاده اسالم به خلخال
طبیعت سرسبز اردبیل باعث شده است تا حتی جاده های بین شهری در این استان نیز جاذبه های طبیعی فوق العاده چشم نوازی را به وجود آورد. در این مطلب قصد داریم به معرفی جاده اسالم به خلخال یکی از زیباترین جاده های جنگلی ایران بپردازیم. با ما در اصفهان تور همراه باشید :
جاده اسالم به خلخال مسیری رویایی در شمال کشور است. این جاده با وجود اینکه تاکنون مورد توجه افراد زیادی قرار نگرفته، اما زیبایی نفس‌گیری دارد.
بر کسی پوشیده نیست که ایران جاذبه‌های گردشگری بسیاری دارد که طبیعت چهار فصل ایران نیز یکی از اصلی‌ترین دلایل این موضوع است. بسیاری از افراد در زمان‌های تعطیل، شهر‌های شمالی کشور را برای مسافرت انتخاب می‌کنند که منجر به بار ترافیکی سنگینی در مسیر‌های منتهی به شمال کشور میشود. اما در بین تمام بخش‌های پر ازدحام شمال، رویایی‌ترین جاده جنگلی ایران مورد توجه افراد زیادی قرار نگرفته و همین باعث شده است تا این مسیر همچنان رویایی باقی بماند و هر چه آرام‌تر به زندگی‌اش ادامه دهد. جاده اسالم به خلخال در بین مردم به رویایی‌ترین جاده جنگلی کشور شهرت دارد. این جاده‌ی ۷۰ کیلومتری از شهر اسالم در استان گیلان شروع و به شهر خلخال در جنوب استان اردبیل و بین استان آذربایجان شرقی و زنجان منتهی میشود.
به دلیل قرار گرفتن جاده اسالم به خلخال در منطقه شمالی کشور و استان گیلان و اردبیل، در اغلب فصول سال بارش باران در منطقه دیده میشود و به دلیل ارتفاع زیاد آن (در نزدیکی خلخال) دمای هوا نیز حتی در تابستان سرد است و باید لباس مناسب به همراه داشت. گردشگرانی هم که تصمیم دارند شب‌ها در این منطقه بمانند، باید لباس و تجهیزات کافی به همراه داشته باشند و البته در نزدیکی روستاها و بخش‌های عشایری چادر بزنند.
بخش‌های زیادی از این جاده را جنگل و درختان جنگلی به خود اختصاص می‌دهد و برخی رودخانه‌ها نیز در این مسیر وجود دارند که تماشای آنها خالی از لطف نیست.
اسالم بخشی از شهرستان تالش است که حدود ۱۰ هزار نفر جمعیت دارد. مردم شهرستان تالش به زبان تالشی و ترکی حرف می‌زنند و از محصولات آن میتوان به گلیم، سفال، محصولات دامی، چوب و کاغذ اشاره کرد. در اطراف تالش نیز جاذبه‌های گردشگری دیگری وجود دارد که میتوان به جنگل گیسوم و بخش‌های تفریحی آن اشاره کرد. گردشگرانی که از خلخال به سمت اسالم حرکت می‌کنند، با کمی رانندگی از جاده زیبای گیسوم و جنگل و ساحل آن نیز دیدن خواهند کرد. گفتنی است که بخش‌هایی از فیلم حضرت سلیمان نیز در مناطقی از اسالم ساخته شده بود و شهر اورشلیم را تداعی می‌کرد.
شهرستان خلخال نیز به دلیل نزدیکی به استان گیلان طبیعت زیبایی دارد که در فصل تابستان هم هوای خنکی دارد و همین موضوع یکی از دلایل مسافرت گردشگران در این فصل به خلخال است. از جمله جاذبه‌های گردشگری خلخال میتوان به تفرجگاه ازنو و پارک اللر باغی اشاره کرد. در زمستان برخی مسابقات ورزشی نیز در این منطقه انجام میشود. یکی دیگر از بخش‌های تفریحی خلخال، آبگرم گیوی است که در نزدیکی این شهر واقع شده و بر خلاف بسیاری از آبگرم‌های ایران که مملو از جمعیت هستند، آبگرم گیوی می‌‌تواند مکانی آرامش‌بخش برای سفر‌هایتان باشد.
جاده اسالم به خلخال که در این مقاله قصد پرداختن به آن را داریم، از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. اگر از شهر اسالم این مسیر را شروع کنید، ابتدا با جاده‌ای پوشیده از درختان جنگلی مواجه خواهید شد که مسیر بسیار پیچ در پیچ و البته زیبایی دارد. با دور شدن از شهر اسالم و حدود یک ساعت رانندگی، منظره اطراف به دشت‌های سرسبز تغییر پیدا می‌کند و دامنه دید زیادی خواهید داشت.
بهتر است که در سفرتان به این جاده، حتما باک ماشین را در اسالم یا خلخال پر کنید، زیرا در این مسیر ۷۰ کیلومتری پمپ بنزینی وجود ندارد. طبیعت این جاده بسیار بکر و زیبا است و اگر قصد گذر از این مسیر را دارید، بهتر است زمانی را برای استراحت و کنجکاوی در جنگل‌های آن اختصاص دهید. به دلیل وجود دریای خزر در نزدیکی این جاده، همیشه شاهد رطوبت و مه در جاده هستیم و البته همین موضوع نیز ظاهر بسیاری زیبایی به آن بخشیده است. در این میان روستاها و مناطق عشایرنشینی وجود دارند که بسیار زیبا هستند و حتما آرزو خواهید کرد که کاش جای آنها بودید و صبح‌ها در منطقه‌ای به این زیبایی چشم باز می‌کردید. کلبه‌های کوچک، کندو‌های عسل، دشت‌های گل و موارد این چنینی دلایلی هستند که باعث میشود سفر به این منطقه لذت‌بخش‌تر باشد. البته پیشنهاد می‌کنیم در زمستان بعد از پرس‌و‌جو وارد این جاده شوید، زیرا به دلیل سرمای فوق‌العاده هوا در این منطقه، احتمال بسته بودن راه به دلیل بارش برف وجود دارد. اما در کل پیشنهاد میشود که در فصل بهار، تابستان و پاییز به آن سفر کنید. هنگام رانندگی به این نکته توجه داشته باشید که جاده کاملا پیچ در پیچ با دره‌های عمیق است و بهتر است آرام رانندگی کنید.
در ماه‌های اردیبهشت و خرداد، در این مسیر گل‌های شقایق زیبایی می‌رویند که جلوه خاصی به مسیر می‌بخشند و این زیبایی با حضور مه دو چندان میشود. در این مسیر دریاچه زیبایی به نام دریاچه نئور وجود دارد و گردشگران در سفرشان می‌توانند به بازدید از آن نیز بپردازند.
تور‌هایی برای گردش در این مسیر وجود دارند که افراد می‌توانند از طریق آنها به این منطقه سفر می‌کنند. البته در برخی از این تور‌ها باید مقداری از مسیر را نیز کوهنوردی کنید. مسیر کوهنوردی، مسیری در کنار جاده آسفاله است که مسیری مال‌رو به حساب می‌آید و اغلب مورد استفاده ساکنان روستاهای اطراف قرار می‌گیرد. برخی افراد نیز کل مسیر را کوهنوردی می‌کنند که به این افراد پیشنهاد میشود از سمت خلخال این مسیر را شروع کنند و به اسالم بیایند، زیرا در این حالت از ارتفاع ۲۱۰۰ متری به ۳۳۰ متری می‌روند و این موضوع به نظر راحت‌تر از بالا رفتن از کوه است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
پل های تاریخی اردبیل
استان اردبیل با توجه به قدمت تاریخی خود دارای ابنیه تاریخی بسیاری است که یک نوع از این سازه های تاریخی پل های این استان می باشند. در این مطلب در اصفهان تور به معرفی پل های تاریخی اردبیل خواهیم پرداخت:
پل سامیان اردبیل
پل قدیمی سامیان روی رودخانه قره سو در ۱۵ کیلومتری اردبیل در مسیر راه شوسه اردبیل – گرمی قرار دارد. پل سامیان دارای شش چشمه بوده و منسوب به دوره صفویه است. مصالح ساختمانی آن، سنگ در پایه ها و آجر در طاق ها و مناره ها می باشد.این پل، نام خود را از روستای سامیان که در کنار آن قرار دارد، گرفته است. چهار میل یا مناره در چهارگوشه آن قرار دارد که برای راهنمایی مسافران در شب و در هوای نامساعد ساخته شده است
پل کلخوران اردبیل
این پل، روی رودخانه ای که از مرکز کلخوران می گذرد واقع شده و دارای سه دهانه با پایه های سنگی و طاق و دیواره آجری است. در بعضی قسمت های آن از سنگ قبرهای قدیمی استفاده شده که با توجه به نوشته های روی آن ها، بنای این پل مربوط به دوره صفویه است
پل سید آباد (پیر مادر) اردبیل
پل سید آباد روی رودخانه بالیقلی در اردبیل قرار دارد و منسوب به دوره صفویه است. مصالح ساختمانی آن سنگ، آجر، ملاط گچ و آهک است
پل یعقوبیه اردبیل
پل «یعقوبیه» روی رودخانه بالیقلی در اردبیل ساخته شده است. این پل پنج دهانه دارد و منسوب به دوره صفویه می باشد. مصالح ساختمانی آن سنگ در پایه ها و آجر در طاق ها است
پل ابراهیم آباد اردبیل
پل «ابراهیم آباد» روی رودخانه بالیقلی در اردبیل بنا شده است. این پل پنج دهانه دارد و منسوب به دوره صفوی است. مصالح ساختمانی آن سنگ در پایه ها و آجر در طاق ها با ملاط گچ و آهک است
پل ججین (داش کسن) اردبیل
این پل نیز با هفت دهانه روی رودخانه بالیقلیاردبیل بنا شده و به دوره صفویه مربوط است. پایه های آن سنگی، طاق هایش ضربی جناقیبوده و با آجر ساخته شده است. ملاط ساختمان پل گچ و آهک است
پل قره سو (زاغالان) اردبیل
پل قره سو (زاغالان) نیز روی رودخانه بالیقلی در اردبیل بناشده است. این پل هفت دهانه دارد و هم چون دیگر پل های این رودخانه، به دوره صفویهمنسوب است. پل «قره سو» را میر حمزه اردبیلی ننه کرانی متوفی به سال ۱۳۳۰ هجری قمریتعمیر و بازسازی کرده است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آداب و رسوم مردم اردبیل
مردم اردبیل همانند دیگر استان های کشور دارای آداب و رسوم جالبی هستند که می تواند توجه گردشگران را به خود جلب کند. اردبیل با توجه به حضور قوم های مختلف در این شهر، از شهرهایی است که تمامی آداب و رسوم های اقوام مختلف در آن گرد هم آمده اند. قصد داریم در این مطلب شما را با برخی آداب و رسوم مردم اردبیل آشنا سازیم:
مراسم عروسى
پس از آنکه دخترى مورد پسند واقع مى‌شد مراسم خواستگارى انجام مى‌گرفت. نشانه قبول چاى شيرين بود. در اين مجلس مهريه و شرايط طرفين و تاريخ عقد معين مى‌شد . مراسم عقد پس از مراسم ‘شال اوزوک’ انجام مى‌گرفت. اوزوک به‌معنى انگشترى است .
دعوت براى عقد از مردان مسن و ميانسال صورت مى‌گرفت و عقدخوانى در خانه دختر به‌عمل مى‌آمد، اما مخارج آنرا خانواده پسر برعهده داشت. پيش از بردن عروس به خانه بخت جشنى مختص زن‌ها برپا مى‌شد که هدف از آن دوخت لباس‌هاى عروس بود، که نمايش لباس‌ها و زينت‌آلات نيز در طى آن صورت مى‌گرفت. خوانندگان و نوازندگان زن در اين مجلس دعوت مى‌شدند و پذيرائى گرمى صورت مى‌گرفت . فرداى آن روز کسانى از خانواده داماد به‌همراه خياط به خانه عروس رفته و قسمتى از پارچه‌ها را بريده براى روز عروسى لباس مى‌دوختند. شبى که فرداى آن عروس به خانه داماد برده مى‌شد، حنا گجه گفته مى‌شد، که مخصوص دختران و زنان جوان بود، که دعوت مى‌شدند و با او به حمام مى‌رفتند و غروب برگشته در خانه عروس جشن مى‌گرفتند و به دست‌هاى عروس حنا مى‌بستند. جشن خانه داماد هم با شرکت پسران جوان برپا مى‌شد .
بردن عروس به خانه داماد بعد از غروب صورت مى‌گيرد. جهيزيه بعداظهر همان روز به خانه او برده مى‌شد و عروس را آرايش کرده و هنگام رفتن چادر به سرش مى‌کردند . يک نفر ‘ينگه’ همراه آنها مى‌شد تا آداب و مراسم حجله رفتن را به عروس بياموزد و از او مراقبت کند. در خانه داماد شام تهيه مى‌شد و از بستگان دعوت به‌عمل مى‌آمد. داماد سه تا سيب به پشت عروس مى‌زد و به سر او نقل و نبات مى‌ريخت و پول نثار مى‌کرد. در مدخل راهرو طشت مسين گذاشته تا عروس از روى آن بگذرد و مثل مس محکم بماند .
فرداى شب عروسى مادر عروس براى ناهار ‘قويماق’ مى‌فرستاد و براى شام از خانه پدرش ترک‌پلو مى‌آوردند، که داراى تشريفاتى بود و دراين مراسم جمعى از نزديکان دعوت مى‌شدند .
عروس از ساعت ورود روى خود را از ديگران مى‌پوشانيد و روز اول هر يک از کسان داماد چيزى به‌وى هديه مى‌دادند تا چادر از سر بردارند. آنرا ‘وزآشدي’ يعنى رونما مى‌گفتند. پس از پايان مراسم عروس و داماد به‌قصد بازديد به خانه‌هاى دوستان و کسان خود مى‌رفتند. و سپس نوبت اياغ آشوى بود که عبارت بود از مهمانى‌هائى که خويشان به افتخار آنها ترتيب داده و از خانواده‌هاى طرفين نيز دعوت مى‌کردند .
تکم و تکمچى
تکم شيطانکى است به‌شکل حيوان از تخته که با پارچه‌هاى رنگين و تکه‌هاى آينه آنرا زيبا مى‌کردند و از زير شکم بر انتهاى چوب نازکى متصل کرده و اين چوب را از سوراخى در وسط صفحه تخته‌اى عبور مى‌دادند و به آسانى در آن سوراخ بالا و پائين مى‌رفت .
تکمچى يعنى صاحب تکم آنرا به‌حرکت درآورد. و در نتيجه صدائى به‌وجود مى‌آورد که خوش‌آيند است و به‌همراه آن تصانيفى نيز مى‌خواند که درباره عيد و بهار است . تکمچى‌ها از حدود يک ماه به عيد مانده پيدا مى‌شوند و به در خانه‌ها رفته و رسيدن بهار را مژده مى‌دادند .
با يرام پائى
با يرام پائى يعنى سهم و حصه عيد، از طرف کسان دخترى که تازه ازدواج کرده فرستاده مى‌شد. شام در مجموعه‌هاى مسى بزرگ چيده مى‌شد و هر غذا در ظرف جداگانه قرار مى‌گرفت. بر روى آن سرپوش مسى و روى آن روپوش مخملى يا ترمه يا زرى بسيار زيبائى قرار مى‌دادند و حمال غذاها را در خانه موردنظر مى‌گذاشت و مجموعه و روپوش و سرپوش را با خود برمى‌گرداند .
چهارشنبه‌سورى
در اردبيل سابقاً چهارشنبه‌سورى را ‘گل چهارشنبه’ مى‌گفتند، زيرا همه خانه‌ها مثل گل تميز گشته بود. با گذشت ظهر سه‌شنبه آخر سال در کوچه و بازار صداى ترمه و بمب آغاز مى‌شد و اندکى پس از غروب خورشيد، بوته‌هاى گون و خار در حياط يا پشت‌بام آتش زده مى‌شد و بعد از صرف شام سفره چهارشنبه‌سورى گسترده مى‌گشت. شب چهارشنبه‌سورى فالگيرى نيز ديده مى‌شد و دخترها در اوايل شب بر پشت در خانه‌هاى خود ايستاده و سخنان رهگذران را گوش کرده و تعبير و تفسير مى‌کردند. پسران جوان کمربندهاى پارچه‌اى يا دستمال خود را از پنجره اتاق همسايه يا کسان خود به درون انداخته و صاحبخانه مقدارى آجيل يا شيرينى در گوشه آن قرار داده و به‌طرف صاحب او مى‌انداخت .
اعیاد مذهبی
عيد فطر و عيد قربان
در اردبيل عيد فطر و عيد قربان بدون تشريفات است و ديد و بازديدها در اين ايام مخصوص مصيبت‌ديدگان مى‌باشد. اگر در مسجد يا محل ديگرى نماز سيد برگزار شود کسانى در آن شرکت مى‌نمايند، معمولاً اين نماز در بيابان يا جاى بى‌سقف خوانده مى‌شود. رسم قربانى کردن در روز عيد قربان نيز مانند مناطق ديگر سرزمين ايران در اردبيل انجام مى‌شود .
مبعث و عيد غدير
در اين روز که روز سادات گفته مى‌شود، به‌روى احترام و عرض تبريک به خانه سادات مى‌روند
سوم شعبان
اين روز که روز ولادت حضرت حسين‌بن‌على است از جمله اعياد مذهبى در اردبيل است. در اين روز ديگر اعياد مذهبى مهم بازار و مغازه‌ها آذين‌بندى مى‌شود .
نيمه شعبان
در اين روز يعنى روز ميلاد حضرت حجة‌بن‌الحسن امام دوازدهم چراغانى و آذين‌بندى مفصل در بازار و خيابان‌ها صورت مى‌گيرد .
سوگوارى‌هاى مذهبى
يک ماه پيش از فرا رسيدن ماه محرم با تشکيل دسته‌هاى شاه‌حسيني، که در محل به‌شکل ‘ شاخسه ‘ عنوان مى‌شد، مراسم آغاز مى‌گشت. حدود يک ساعت از شب گذشته، با دستور رئيس شاه حسينى‌ها صف تشکيل مى‌شد و حاضرين چوب‌دستى را مثل شمشير در دست راست مى‌گرفتند و دست چپ را از پشت بر کمر نفر سمت راست قرار مى‌دادند و صف مرتب و فشرده‌اى به‌وجود مى‌آوردند. صف مردان به‌شکل دايره بزرگى درآمده و در جواب اشعار و ابيات رئيس دسته که با آهنگ خوانده مى‌شد، همه که شاه‌حسين را به‌صورت ‘شاخسه ‘ ادا مى‌کردند. اشعار که جنبه حماسى داشت آمادگى حاضرين را براى فداکارى در راه حضرت حسين (ع) بيان مى‌داشت . اين مراسم امروزه در اردبيل منسوخ شده است.
طشت‌گذارى
يکى از مراسم سوگوارى در اردبيل طشت‌گذارى در مساجد و تکايا است، که سه روز به آغاز محرم آغاز مى‌شد. هر يک از محلات چند روز پيش دعوت‌نامه‌اى براى علما و بزرگان مى‌فرستادند و از آنها براى شرکت در اين مراسم دعوت مى‌کردند . طشت‌ها را در جائى آماده مى‌کردند. دسته سينه‌زنان و زنجيرزنان به محلى که طشت‌هاى محله در آنجا بود مى‌رفتند و آنها که حامل طشت‌ها بودند آنها را بر دوش گرفته و جلوى دسته حرکت مى‌کردند و زمانى‌که به مسجد مى‌رسيدند، آنها در محل مخصوص خود که معمولاً طاقچه بزرگ يا سقف ضربى بود مى‌گذاشتند و پر از آب مى‌کردند. قرائت فاتحه کنار طشت صورت مى‌گرفت که تشريفات خاصى داشت. اين سنت امروز نيز معمول است .
مراسم شمع‌گذارى
اين مراسم روز نهم محرم يعنى تاسوعا اجراءِ مى‌شود و اردبيليان در ۴۱ مسجد شمع روشن مى‌کنند. اين شمع‌ها نذرى است. وقتى آفتاب غروب مى‌کند در بيشتر مساجد مردم و دسته‌هاى شمع‌گذار، کنار طشت گرد آمده و فاتحه مى‌خوانند
عاشورا
در روز عاشورا دسته‌ها با ترتيب خاصى قرار مى‌گيرند که در گذشته اجزاى دسته‌ها بيش از امروز بود. اسرا را که دختر بچه‌‌هائى با لباس سياه بودند، بر شترها که فرش روى آنها قرار داشت. سوار مى‌کردند و خاطره اسيران کربلا را زنده مى‌نمودند. قمه‌زن‌ها نيز، از ديگر افرادى بودند که براى برآورده شدن حاجات خود بر سر قمه مى‌زدند. شبيه‌گردان‌ها نيز در آن روز با پوشيدن لباس‌هاى مخصوص صحنه‌هائى را در ميدان‌گاه‌هاى جلوى مساجد ترتيب مى‌دادند . در پايان مراسم قمه‌زن‌ها عاشورا ساعت يک بعد از ظهر پايان مى‌يافت و شب يازدهم، شب شام غريبان خوانده مى‌شد که مردم در مساجد جمع مى‌شدند و چراغ‌ها را خاموش مى‌کردند و عزادارى مى‌کردند .
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آشنایی با شهر اردبیل
استان اردبیل یکی از استان های خوش آب و هوا و سرسبز کشورمان است که سالانه مقصد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی می باشد. در این مطلب در اصفهان تور قصد داریم بیشتر با استان اردبیل آشنا شویم:
اردبیل کجاست؟
استان اردبیل با وسعتی معادل ۱۷۹۵۱.۴ کیلومترمربع به لحاظ وسعت حدود ۰۹/۱ درصد مساحت كل كشور را به خود اختصاص داده است. این استان به مركزیت شهر اردبیل ۹ شهرستان، ۱۹ شهر، ۲۱ بخش، ۶۳ دهستان و ۲۲۱۸ آبادی هست. شهر اردبیل در شمال غربی ایران بین مختصات جغرافیایی ۳۷.۴۵ تا ۳۹.۴۲ عرض شمالی و ۴۸.۵۵ تا ۴۷.۳ طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده است.
شهر اردبیل برای اولین بار به عنوان شهری کوهستانی و با عنوان آراتا بر روی لوحه‌های گلی سومریان در ۵۰۰۰ سال پیش در شهر نیپور باستان ثبت شده است. مورخان، نام اردبیل را واژه‌ای اوستایی می‌دانند که از دو کلمه ارتا (مقدس) و ویل (شهر) که معنی شهر مقدس را می‌دهد. بسیاری از مورخان اسلامی بنای این شهر را به فیروز پادشاه ساسانی نسبت می‌دهند و نام آن را بادان پیروز نامیده‌اند.
چنین به نظر می‌رسد که این شهر بیش از ۱۵۰۰ سال قدمت تاریخ دارد. در کتاب اوستا آمده است که زردشت پیامبر ایرانی در کنار رود «دائی یتا» که امروزه ارس نامیده میشود به دنیا آمد و در کوه سبلان کتاب خود را نوشت و برای ترویج دین خود، به شهر «باذان پیروز» رفت. عده‌ای به او ایمان آوردند و در این ناحیه جنگی بین زردشتیان و بت پرستان روی داد که در این جنگ زردشتیان بر همه روستاها و قصبه‌های اطراف اردبیل دست یافتند و به افتخار این پیروزی آتشکده‌ای در اردبیل بنا کردند که آثار آن هنوز در سه فرسنگی این شهر در دهکده‌ای به نام آتشگاه باقی مانده است.
با ظهور شیخ صفی‌الدّین و خاندان صفوی، اردبیل اعتبار ویژه‌ای یافت، به طوری که این شهر در زمان تیمور، دارالارشاد و در زمان سلاطین صفوی با عنوان دارالامان از جایگاه خاصّ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار گردید. حکومت صفوی بسیاری از هرج و مرج‌ها را که در ایران وجود داشت، برانداخت و یک حکومت دینی و مذهبی را پایه گذاری کرد که به گفته بسیاری از کارشناسان تاریخ، تشکیل دولت یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ ایران به شمار می‌آید.
اقلیم و آب و هوای اردبیل
این شهرستان به عنوان یکی از مناطق سردسیر ایران و استان بین پنج تا هشت ماه از سال سرد است. بارندگی نیز در تمام فصول وجود دارد، ولی شدت آن در بهار و پاییز بیشتر است. شهرستان اردبیل متأثر از ارتفاعات کوهستان‌های سبلان، طالش و بزغوش است که این عوامل طبیعی سبب محصور شدن آن شده‌اند. بیشتر زمین‌های این بخش از استان ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارند. آثار فرعی آتشفشان سبلان به صورت چشمه‌های معدنی آب گرم سرعین و سردابه ظاهر شده است. این شهرستان دارای زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های معتدل است. متوسط درجه حرارت آن در حدود هفت درجه سانتیگراد است. وجود کوهستان‌های سبلان، طالش و بزغوش، تأثیر بخارهای دریای خزر و بادهای سرد شمالی و وجود جنگل‌های شمال و شرق آن در میزان بارندگی و نوسان دمای شهرستان اردبیل بسیار مؤثر است. تعداد روزهای یخبندان سالانه در نواحی مركزی و جنوبی استان بیشتر از مناطق شمالی است و در نقاط مرتفع و برف گیر استان، تعداد روزهای یخبندان به حدود ۶ تا ۸ ماه در سال هم می‌رسد. متوسط مجموع بارندگی سالانه ۹/۳۳۳ میلی‌متر است، میانگین سالانه دمای هوا در بین ۹/۷ تا ۲/۱۵ درجه سانتی گراد در نوسان است.
جمعیت و زبان مردم اردبیل
سال ۱۳۹۰ خورشیدی بالغ بر ۴۸۵۱۵۳ بوده است که از این جهت، هفدهمین شهر پرجمعیت ایران به شمار می‌رود. بر پایه‌ی همین آمار از مجموع جمعیت شهر اردبیل ۲۴۶۶۱۸ نفر را مردان و ۲۳۸۵۳۵ نفر را زنان تشکیل می‌دهند. همچنین شمار خانوارهای این شهر بالغ بر ۱۳۵۴۳۴ خانوار بوده است
در دوره صفویان نیز مردم این استان به زبان آذرى تكلم میكردهاند. با آمدن تركان به ایران و استقرار آنها در اردبیل كمكم زبان تركى در اردبیل رایج می‌گردد و از این زمان زبان تركى در این استان ماندگار میشود و تا امروز نیز باقى مانده است.
در گذشته زبان مردم اردبیل آذرى بوده است كه به مرور زمان با زبان فارسى و تركى آمیخته شده است و هم اكنون به جز در برخى از روستاهاى خلخال، اثرى از زبان آذرى وجود ندارد. مردم اردبیل در حال حاضر به زبان تركى تكلم می‌نمایند و زبان فارسى نیز در بین آنها رایج است. از این رو میتوان آنها را ذولسانین دانست. مكاتبات مردم و برنامه تحصیلات در مدارس به زبان فارسى انجام میشود و جوانان این استان با فارسى آشنایى كامل دارند.
