آشنایی با شهر اردبیل
استان اردبیل یکی از استان های خوش آب و هوا و سرسبز کشورمان است که سالانه مقصد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی می باشد. در این مطلب در اصفهان تور قصد داریم بیشتر با استان اردبیل آشنا شویم:
اردبیل کجاست؟
استان اردبیل با وسعتی معادل ۱۷۹۵۱.۴ کیلومترمربع به لحاظ وسعت حدود ۰۹/۱ درصد مساحت كل كشور را به خود اختصاص داده است. این استان به مركزیت شهر اردبیل ۹ شهرستان، ۱۹ شهر، ۲۱ بخش، ۶۳ دهستان و ۲۲۱۸ آبادی هست. شهر اردبیل در شمال غربی ایران بین مختصات جغرافیایی ۳۷.۴۵ تا ۳۹.۴۲ عرض شمالی و ۴۸.۵۵ تا ۴۷.۳ طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده است.
شهر اردبیل برای اولین بار به عنوان شهری کوهستانی و با عنوان آراتا بر روی لوحه‌های گلی سومریان در ۵۰۰۰ سال پیش در شهر نیپور باستان ثبت شده است. مورخان، نام اردبیل را واژه‌ای اوستایی می‌دانند که از دو کلمه ارتا (مقدس) و ویل (شهر) که معنی شهر مقدس را می‌دهد. بسیاری از مورخان اسلامی بنای این شهر را به فیروز پادشاه ساسانی نسبت می‌دهند و نام آن را بادان پیروز نامیده‌اند.
چنین به نظر می‌رسد که این شهر بیش از ۱۵۰۰ سال قدمت تاریخ دارد. در کتاب اوستا آمده است که زردشت پیامبر ایرانی در کنار رود «دائی یتا» که امروزه ارس نامیده می‌شود به دنیا آمد و در کوه سبلان کتاب خود را نوشت و برای ترویج دین خود، به شهر «باذان پیروز» رفت. عده‌ای به او ایمان آوردند و در این ناحیه جنگی بین زردشتیان و بت پرستان روی داد که در این جنگ زردشتیان بر همه روستاها و قصبه‌های اطراف اردبیل دست یافتند و به افتخار این پیروزی آتشکده‌ای در اردبیل بنا کردند که آثار آن هنوز در سه فرسنگی این شهر در دهکده‌ای به نام آتشگاه باقی مانده است.
با ظهور شیخ صفی‌الدّین و خاندان صفوی، اردبیل اعتبار ویژه‌ای یافت، به طوری که این شهر در زمان تیمور، دارالارشاد و در زمان سلاطین صفوی با عنوان دارالامان از جایگاه خاصّ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار گردید. حکومت صفوی بسیاری از هرج و مرج‌ها را که در ایران وجود داشت، برانداخت و یک حکومت دینی و مذهبی را پایه گذاری کرد که به گفته بسیاری از کارشناسان تاریخ، تشکیل دولت یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ ایران به شمار می‌آید.
اقلیم و آب و هوای اردبیل
این شهرستان به عنوان یکی از مناطق سردسیر ایران و استان بین پنج تا هشت ماه از سال سرد است. بارندگی نیز در تمام فصول وجود دارد، ولی شدت آن در بهار و پاییز بیشتر است. شهرستان اردبیل متأثر از ارتفاعات کوهستان‌های سبلان، طالش و بزغوش است که این عوامل طبیعی سبب محصور شدن آن شده‌اند. بیشتر زمین‌های این بخش از استان ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارند. آثار فرعی آتشفشان سبلان به صورت چشمه‌های معدنی آب گرم سرعین و سردابه ظاهر شده است. این شهرستان دارای زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های معتدل است. متوسط درجه حرارت آن در حدود هفت درجه سانتیگراد است. وجود کوهستان‌های سبلان، طالش و بزغوش، تأثیر بخارهای دریای خزر و بادهای سرد شمالی و وجود جنگل‌های شمال و شرق آن در میزان بارندگی و نوسان دمای شهرستان اردبیل بسیار مؤثر است. تعداد روزهای یخبندان سالانه در نواحی مركزی و جنوبی استان بیشتر از مناطق شمالی است و در نقاط مرتفع و برف گیر استان، تعداد روزهای یخبندان به حدود ۶ تا ۸ ماه در سال هم می‌رسد. متوسط مجموع بارندگی سالانه ۹/۳۳۳ میلی‌متر است، میانگین سالانه دمای هوا در بین ۹/۷ تا ۲/۱۵ درجه سانتی گراد در نوسان است.
جمعیت و زبان مردم اردبیل
سال ۱۳۹۰ خورشیدی بالغ بر ۴۸۵۱۵۳ بوده است که از این جهت، هفدهمین شهر پرجمعیت ایران به شمار می‌رود. بر پایه‌ی همین آمار از مجموع جمعیت شهر اردبیل ۲۴۶۶۱۸ نفر را مردان و ۲۳۸۵۳۵ نفر را زنان تشکیل می‌دهند. همچنین شمار خانوارهای این شهر بالغ بر ۱۳۵۴۳۴ خانوار بوده است
در دوره صفویان نیز مردم این استان به زبان آذرى تكلم میكردهاند. با آمدن تركان به ایران و استقرار آنها در اردبیل كمكم زبان تركى در اردبیل رایج می‌گردد و از این زمان زبان تركى در این استان ماندگار می‌شود و تا امروز نیز باقى مانده است.
در گذشته زبان مردم اردبیل آذرى بوده است كه به مرور زمان با زبان فارسى و تركى آمیخته شده است و هم اكنون به جز در برخى از روستاهاى خلخال، اثرى از زبان آذرى وجود ندارد. مردم اردبیل در حال حاضر به زبان تركى تكلم می‌نمایند و زبان فارسى نیز در بین آنها رایج است. از این رو می‌توان آنها را ذولسانین دانست. مكاتبات مردم و برنامه تحصیلات در مدارس به زبان فارسى انجام می‌شود و جوانان این استان با فارسى آشنایى كامل دارند.
