حمل و نقل عمومی در اهواز
اهواز به عنوان یکی از مهم ترین کلان شهرهای کشور دارای سیستم حمل و نقل عمومی نسبتا قوی و جوانی است که در این مطلب در اصفهان تور به معرفی آن ها پرداخته ایم. با ما همراه باشید.
اهواز از شهرهای جنوبی کشور است که با جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر هفتمین شهر پرجمعیت ایران محسوب می‌شود. برخی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های کشور نیز در این شهر واقع شده‌اند. از طرفی جاذبه‌های طبیعی این شهر علاقه‌مندان زیادی را به آن جذب می‌کنند. مجموع این موارد اهمیت راه‌های تردد در سطح شهر را بیشتر می‌کند. به همین بهانه به معرفی انواع آن پرداخته‌ایم.
تاکسی
سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر اهواز به عنوان تنها متولی امور تاکسیرانان، درسال ۱۳۷۷ فعاليت خود را آغاز کرد. امروزه این سرویس حمل و نقل توانسته است بسیاری از مناطق شهری را پوشش دهد. خدمات گوناگونی نیز توسط این سازمان ارائه داده می‌شود.
تاکسی‌های مخصوص راه آهن کارون و مرکز شهر، تاکسی‌های فرودگاه، تاکسی‌های خطی و آژانس‌های بی‌سیم این خدمات‌ها را شامل می‌شوند. هر ساله سازمان تاکسیرانی نرخنامه‌ی مصوب را برای خدمات خود عرضه می‌کند.
به طور خلاصه بخش‌های مختلف واحد تاکسیرانی عبارت‌اند از:
تاکسی‌های خطی: متشکل از ۱۲۲ خط مجزا که در کوتاه‌ترین مسیر از نرخ ۱۰۰۰ تومان و در بلندترین مسیر از نرخ ۲۵۰۰ تومان برخوردار است.
آژانس‌های بی‌سیم: برای مسافت‌های ۱ کیلومتر تا ۲۵ کیلومتر از ۳۰۰۰ تومان تا ۱۶ هزار تومان.
اتوبوس
در سال ۱۳۵۵ با ورود اتوبوس‌های «بت فورد» جابجایی با وسایل نقلیه‌ی عمومی ماشینی آغاز شد. رانندگان این اتوبوس‌ها، شخصا مالکیت آنها را عهده‌دار بودند. با توسعه‌ی این سرویس‌ها، بعدها در سال ۱۳۴۹ بود که شرکت واحد اتوبوسرانی اهواز آغاز به کار کرد.
به مرور زمان پس از استقبال، خدمات این سازمان روزبه‌روز با گسترش در سطح منطقه همراه شد. امروزه نیز با جایگزینی اتوبوس‌های فرسوده، ایجاد ایستگاه‌های مکانیزه، مجهز شدن به دستگاه‌های کارت-بلیت شاهد پیشرفت آن هستیم.
تعداد ایستگاه‌های هر یک از مناطق اهواز به شرح زیر است.
منطقه ۱: ۱۹ ایستگاه + ۳ ایستگاه مکانیزه
منطقه ۲: ۱۴ ایستگاه + ۱ ایستگاه مکانیزه
منطقه ۳: ۱۸ ایستگاه + ۱ ایستگاه مکانیزه
منطقه ۴: ۲۳ ایستگاه + ۲ ایستگاه مکانیزه
همچنین در دیگر مناطق شهر ایستگاه‌های اتوبوسرانی در حال بهره‌برداری هستند.
مترو
سازمان قطار شهری اهواز در سال ۱۳۸۱ تاسیس شد و در همان سال مطالعات فاز صفر پروژه‌ی قطار شهری اهواز توسط مهندسان مشاور به انجام رسید. پس از آن برای مرحله‌ی اول، مسیر خط یک شمال شرقی-جنوب غربی قطار شهری اهواز به تصویب رسید. به دنبال این امر ساخت این خطوط به صورت پیمانکاری در دست اجرا است.
مسيرخط ۱ قطار شهری اهواز به طول تقريبی ۲۳ كيلومتر شمال شرق شهر را با عبور از بخش مركزی شهر و رودخانه‌ی كارون به جنوب غرب شهر متصل می‌کند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
سوغات استان خوزستان
سوغات هر استان همیشه بخشی از هویت آن شهر و استان به شمار می آید و استان خوزستان نیز دارای سوغات متنوعی است که می توانید در سفر به این شهر آن ها را تهیه کنید. با هم در اصفهان تور نگاهی داریم بر سوغات این استان گرمسیر کشور.
خرما
خوزستان به سبب آب‌وهوای گرم و خشکش بستری مناسب برای کشت و پرورش خرما فراهم آورده است. حدود نیمی از صادرات ایران مربوط به خرمای این استان است. کیفیت بالا و تنوع بی‌مثال خرمای خوزستان سبب شده است تا این خوراکی مقوی به معروف‌ترین سوغات خوزستان بدل شود. خرمای خوزستان بیش از ده نوع دارد که در ادامه به معرفی بعضی از انواع این سوغات بی‌نظیر خوزستان می‌پردازیم.
معروف‌ترین خرمای خوزستان خرمای استعمران است این خرما رنگی قهوه‌ای مایل به قرمز دارد که به دلیل نیمه‌خشک بودن و قدرت ماندگاری بالا ارزش تجاری‌اش از دیگر خرماها بیشتر است. خرمای استعمران یا سایر (نام دیگر این خرما) حدوداً ۷۰ درصد از تولیدات خرمای خوزستان را به خود اختصاص داده است. خرمای بعدی که در جایگاه دوم پس از خرمای استعمران ایستاده است خضراوی نام دارد. این خرما بافت بسیار نرمی دارد و یکی از مهم‌ترین مزایایش زودرس بودنش است. خرمای خضراوی هم همچون خرمای استعمران نیمه‌خشک بوده و به عنوان سوغات، آن هم برای طی مسافت‌های دور گزینه‌ی مناسبی است. چرا که مانند خرمای استعمران قدرت ماندگاری بالایی دارد. خرمای زاهدی پس از دو نوع خرمایی که پیش از این نام برده شد، در جایگاه سوم ایستاده است. خرمای زاهدی از انواع خشک است که به خاطر انبارداری آسانش یکی از انواع صادراتی خرما به سایر نقاط جهان است.
اما از انواع خشک و نیمه‌خشک که بگذریم به نوعی دیگر از خرما می‌رسیم که در اصطلاح به آن تر گفته می‌شود این نوع خرما معمولاً شیرین‌ترین نوع خرما است و رنگ قهوه‌ای تیره و یا مشکی دارد. یکی از بهترین انواع خرمای تر در خوزستان خرمای کبکاب است. اگر به استان زیبای خوزستان سفر کردید با توجه به ذائقه‌ی خود و دوستانتان حتماً یکی از انواع خرما را به عنوان سوغات خریداری کنید و از لذت نوش جان کردن این نعمت الهی بی‌نصیب نمانید.
کلیچه
کلیچه نوعی شیرینی محلی خوزستانی است که چند سالی است پخت آن به دلیل استقبال فراوان گردشگران رونق یافته است. این کلوچه‌ی لذیذ خوزستانی با مغز خرما و خمیری از ماست و زیره ابتدا تنها توسط زنان هنرمند خوزستانی برای اعیادی چون نوروز پخته می‌شد. امروزه کارگاه‌های کلیچه پزی در شهرهایی نظیر خرمشهر، دزفول و شوشتر مشغول فعالیت هستند و شما می‌توانید از این کارگاه‌ها این کلوچه‌ی محلی خوشمزه را خریداری کنید و برای دوستان و عزیزانتان سوغات ببرید.
همان‌طور که در ابتدای متن اشاره شد بیشتر سوغات خوزستان را صنایع‌دستی به خصوصش تشکیل داده‌اند. خرما و کلیچه تنها خوراکی‌های شاخص این منطقه بودند که به عنوان سوغات کاربرد داشتند. البته حلواشکری خوزستان که به حلوا سیلونی شهرت دارد و با شیره‌ی خرما تهیه می‌شود هم نباید از نظر انداخت؛ اما از خوراکی‌های استان که بگذریم به صنایع‌دستی بی‌نظیرش می‌رسیم. صنایع‌دستی استان خوزستان را هنرهایی از جمله کپوبافی، احرامی بافی، گلیم افشار و عبا بافی تشکیل داده‌اند که در ادامه به معرفی هر یک می‌پردازیم.
کپو بافی خوزستان
کپوبافی نوعی حصیربافی است که تنها در جنوب ایران رونق دارد. به استان خوزستان که سفر کنید در شهر دزفول می‌توانید شاهد این دست‌سازهای بی‌نظیر باشید. کپو درواقع حصیرهای بافته‌شده‌ای هستند که با نخ کاموایی رنگی پوشیده شده باشند. بیشتریم محصول کپوبافی ظروف کروی درداری است که می‌تواند برای مصارف متعددی داشته باشد. مثلاً می‌تواند به عنوان جانانی زینت‌بخش سفره‌ها شود و یا جای لوازم خیاطی یا آرایش خانم‌ها باشد. بی‌شک محصولات کپوبافی شده یکی از مناسب‌ترین و زیباترین سوغاتی‌ها برای خانم‌ها هستند پس اگر مسیرتان به دزفول افتاد خانم‌های فامیل را فراموش نکنید و از سبدهای کپوبافی برایشان سوغات ببرید. از صنایع دستی مرسوم در جنوب ایران است که در استان خوزستان به ویژه شهرستان دزفول، رواج دارد. کپوبافی در واقع نوعی حصیربافی است که در آن از کاموای رنگی برای تزیین بافته‌های حصیری استفاده می‌کنند. البته شیوه‌ی بافت نیز در کپوبافی با حصیربافی رایج متفاوت است. در این روش بافت که به بافت فتیله‌ای شهرت دارد و استحکام بیشتر و قابلیت شکل‌دهی بهتر از ویژگی‌های آن است، الیاف تهیه شده از برگ خرما را به دور نوعی نی مردابی به نام «کرتک» می‌پیچند. تزیین با کاموا در کپوبافی به دو صورت انجام می‌شود؛ زمینه‌ی حصیری با نقوش هندسی روی آن و تزیین تمام سطح به نحوی که حصیر دیده نمی‌شود. عمده‌ی محصولات کپوبافی شده، ظروف درب‌دار کروی به عنوان سبد و ظروف مسطح تزیینی است. سبدهای کپوبافی شده که برای زیبایی و سهولت در باز کردن درب آنها، منگوله‌ای کاموایی به درب‌شان متصل می‌کنند، کاربردهای مختلفی دارند؛ جای نان، جای لوازم خیاطی و…
در سال‌های اخیر، با توجه به استقبال فراوان مسافران و گردشگران، کپوبافان استان، که اغلب زنان روستایی هستند و از این طریق به اقتصاد خانواده کمک می‌کنند، بر تنوع محصولات خود افزوده‌اند.
احرامی‌بافی
خوزستان پیشینه‌ی عمیقی در زمینه‌ی تولید پارچه‌های دست‌بافت دارد. هرچند که امروزه این فعالیت رونق سابق را ندارد؛ اما تا حدودی در نقاط مختلف این استان به چشم می‌خورد. احرامی‌بافی درواقع بافت پارچه‌ای پنبه‌ای به رنگ سفید است که با دستگاه نساجی سنتی صورت می‌پذیرد. در قدیم از پارچه‌های احرامی‌بافی شده تنها برای پوشش حجاج استفاده می‌شود اما امروزه استفاده از این پارچه‌ها بسیار فراتر رفته است. سجاده‌های احرامی‌بافی به شدت مورد استقبال گردشگران قرارگرفته‌اند و همچنین این نوع پارچه برای رومبلی، روتختی و زیرانداز هم کارایی دارند. پارچه‌های احرامی‌بافی شده هم می‌توانند در جایگاه خود سوغات مناسبی برای دوستان و اقوامتان باشند.
قلم نی دزفولی
از سوغات خوراکی و صنایع‌دستی خوزستان که بگذریم به سوغات ویژه‌ی این استان خواهیم رسید. قلم نی دزفولی ویژه‌ترین سوغات استان خوزستان است که سال‌هاست به خاطر کیفیت بی‌نظیرش بر سر زبان‌ها افتاده است. نی دزفولی به‌صورت خودرو در اطراف رودخانه‌های این شهر می‌روید و به علت دوام و استحکام در برابر سایر قلم‌ها و جذب بالای مرکب عنوان باکیفیت‌ترین قلم نی را به خود اختصاص داده است. اگر در بین دوستان و آشنایان خود کسی را دارید که به هنر خوشنویسی علاقه مند است حتماً از این قلم‌های باکیفیت برایش سوغات ببرید.
سوغات دیگر
شیرینی
حلوا ارده، حلوا شکری، حلوا کنجدی، شیره ارده، انواع کلوچه های سنتی.
کشاورزی
انواع ادویه، خرما، لیف خرما.
صنایع دستی
جاجیم، حصیربافی، خراطی، سجاده بافی، گبه، گلیم، فرش، نمد.
حلواشکری
فرآورده‌ای غذایی است که از ارده تهیه می‌شود. در روش سنتی تهیه‌ی حلواشکری، با استفاده از شربت شکر که روش تولید مخصوصی دارد، ارده را می‌مالند تا بافتی منسجم پیدا کند. تولید حلواشکری در شهرستان شوشتر استان خوزستان سابقه‌ای دیرینه دارد. حلواشکری شوشتر که به حلوای سیلونی شهرت دارد، امروزه نیز با همان روش سنتی تهیه می‌شود. در جنوب ایران به شیره‌ی خرما، سیلو گفته می‌شود و از آنجایی که در تهیه‌ی حلوای شوشتری، به جای شکر از شیره‌ی خرما استفاده می‌شود، به آن حلوای سیلونی می‌گویند
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آداب و رسوم مردم اهواز
استان خوزستان با توجه به اینکه جمعیت قابل توجهی از عشایر و کوچ نشینان را در خود جای داده است موجب شده که در اين استان، بخشى از جمعيت به دامدارى پرداخته و به ييلاق و قشلاق بپردازند. بخش شمالى و شمال شرقى خوزستان شامل مناطق شوش، مسجد سليمان، دزفول، شوشتر، ايذه تا محدوده باغ ملک و جانکى در شمال رامهرمز محل زندگى ييلاقى ايلات بختيارى و بخشى از ايلات لرستان و ايلام مى‌باشد.
خوزستان به‌دليل دارا بودن ويژگى‌هاى آب و هوائي، از ديرباز تاکنون، مسکن ايل‌ها و طايفه‌هاى گوناگون بوده است. اقوام کوچ‌نشين اين منطقه به سه دسته عمده لر – ترک و عرب تقسيم مى‌شوند . رعايت آداب و رسوم و شيوه‌هاى قومي، از مسائلى است که شيخ يا رهبر در نظام عشايرى عرب بر آن تأکيد داشت.
شهر اهواز هم از تمامی این قواعد مستثنی نیست در ذیل به قسمتی از آداب و رسوم اعیاد و فرهنگ مردم اهواز اشاره می کنیم :
گرگیعان
از آداب بسیار کهن است که هر ساله در ۱۵ رمضان در اهواز اجرا می‌شود. در این شب کودکان عرب با پوشیدن لباس‌های عربی به خیابان‌ها آمده و کیسه‌های کوچکی را که از قبل تهیه کرده‌اند به گردن می‌آویزند و با سردادن سرودهای فولکوریک این شب، به درب منازل همسایگان رفته و از آنان تقاضای عیدی و شیرینی می‌کنند. از معرفترین سرودهای این شب، ماجینه یا ماجینه حل الکیس و انطینه است. که معنای فارسی آن، ما آمدیم ما آمدیم، کیسه را بگشا و در آن برای ما هدیه‌ای بگذار، است.
قهوه خوری
مردم عرب اهواز همچون دیگر مردم کشور ایران فرهنگ خاص خود را دارند. مراسم قهوه خوری جز آثار ثبت ملی در ایران است. دله قهوه یکی از اشیاء و ابزارهای فرهنگی مردم عرب است که در مراسم‌های رسمی چه در کشورهای همسایه در مراسمات بین‌المللی و حتی در برگزاری‌های هیئت دولت در خوزستان، و بازدیدشان از مردم عرب ایران، همواره از این وسیله در پذیرایی‌ها به عنوان نماد فرهنگی استفاده شده‌است. این قهوه دادن همواره به همراه قوانینش در اکثر مراسم‌های رسمی و غیر رسمی به خصوص در مراسم خواستگاری، مهمانی‌های رسمی من‌جمله عید فطر و در مراسم سوگواری اجرا می‌شود. دله‌های قهوه، فنجان‌های مخصوص و کوچکی دارند.
لباس محلی عربهای اهواز (دشداشه)
لباس محلی اعراب اهواز که دشداشه نام دارد یک پیراهن سفید بلند است که در بیشتر شهرهای خوزستان پوشیده می‌شود از دیگر لباسهایی که همراه با دشداشه پوشیده می‌شود بشت می‌باشد که روی دشداشه آن را می‌پوشند همچنین چفیه نام پارچه‌ای است که روی سر گذاشته و دور آن یک حلقه به نام عگال می‌گذارند که چفیه را نگه دارد.
رسوم مندائیان
مندائیان یا صابئین پیروان یحیی و یکی از اقلیت‌های مذهبی ایران هستند که در خوزستان صبّی می‌نامند و تعمید در آب جاری، همه ابعاد زندگی منداییان را دربرگرفته‌است. محل تمرکز منداییان ایران در مجاورت رود کارون در استان خوزستان است.
عید فطر
یکی از اعیاد مذهبی اهواز و خوزستان است. بارها استان خوزستان برای عید فطر از امتیاز تعطیلی چند روزه برخوردار بوده‌است و نماینده اهواز و استاندار خوزستان دلیل این امر حضور مردم عرب در این استان است که عید فطر از اهمیت بالایی نزد آنها برخوردار است. عربهای اهواز و خوزستان روز دوم قبل از عید را «ام‌الوسخ» و یک روز مانده به عید را «ام‌الحلس» می‌نامند. ام‌الوسخ به معنای روز «چرکین» می‌باشد. در این روز مردم عرب به نظافت خانه‌های خود می‌پردازند، اجناس جدید برای منزل خرید می‌کنند و خانه را برای فرارسیدن عید و اکرام مهمان تمیز و آماده می‌کنند. روز بعد از ام‌الوسخ را ام‌الحلس می‌نامند. ام‌الحلس نیز که نامی محلی و قدیمی می‌باشد به معنای روز نظافت و رسیدگی شخصی که در آن جوانان به ظاهر خود رسیدگی می‌کنند. البته واژه حلس دیگر کمتر به کار برده می‌شود و می‌توان گفت ام‌الحلس متضاد و نقطه مقابل ام‌الوسخ است. عربهای خوزستان برای خرید عید در روزهای پایانی ماه مبارک روانه بازار شده و از کوچک تا بزرگ آنها لباس‌های جدید و نو می‌خرند.
تهیه و تنظیم : واحد تامین محتوای اصفهان تور
تاریخچه شهر اهواز
ریشه نام اهواز را برگرفته از قوم خوزی (یا هوزی) می‌دانند که ساکنان بومی استان خوزستان بوده‌اند و زبان آنها تا زمان ساسانیان و حتی تا چند قرن بعد از اسلام زبان رایج در خوزستان بوده‌است و احتمالاً بازماندگان ایلامی‌ها بوده‌اند. اهواز مركز استان خوزستان است. بانی و تاریخ بنای شهر اهواز بدرستی معلوم نیست، عیلامیان شهری در حدود اهواز بنام «اكسین» بنا كرده بودند. پس از ویرانی آن، شهر اهواز در دوران اشكانیان، تجدید بنا گردید و پس از اشكانیان، اردشیر ساسانی به بنای مجدد اهواز همت گماشت و در دوران پس از ساسانیان نیز شهر اهواز دستخوش ویرانی شد كه باز به عمران آن پرداختند.
ابن منشاد می‌نویسد: اهواز شهر بزرگی است، مردمش زرتشتی و مسلمان و انبار كالاها و فرآورده‌های خوزستان است، شكر، بافته‌های پشمی، جامه‌های دیبا، پارچه‌های كنفی و دیگر محصولات را از همه شهرهای ایران به اهواز می‌آورند و از این شهر و به وسیله كشتی از راه خلیج فارس به هندوستان و چین و از راه بصره و عراق و اصفهان به سایر كشورهای جهان حمل می‌كنند. بازرگانان و سوداگران و بیگانگان در این شهر سود بسیار می‌برند. نام اهواز با كالاهای شكر و پارچه، در همه جهان مشهور و به بزرگی موصوف بود و به همین جهت عرب‌ها این شهر را «سوق‌الاهواز» نامیده‌اند.
اهواز در روزگار ساسانیان از شهرهای عمده خوزستان به شمار می‌رفت و از مراکز عمده صنایع نساجی خوزستان بود و یکی از کانون‌های مسیحیت در ایران، و از اسقف‌نشین‌های خوزستان محسوب می‌شد. پس از ورود اسلام و در دوران اسلامی اعراب پس از پیروزی در جنگ نهاوند پادگان‌هایی در شهرهای فتح‌شده، از جمله در اهواز ساختند. شهرهای خوزستان از جمله اهواز از نخستین پناهگاه‌های خوارج در ایران بود.
اما علی‌رغم رشد و توسعه اهواز در قرون اولیه اسلامی، در نیمه دوم قرن چهارم هجری این شهر رو به ویرانی گذاشت و مردم آن پراکنده شدند. و کار به جایی رسید که در اوایل قرن ششم این شهر به طور کلی ویران شد. عبدالکریم بن محمد سمعانی که در نیمه دوم قرن ششم می‌زیسته شهر اهواز را این چنین توصیف کرده: «اهواز یکی از شهرهای مشهور بود که دانشمندان و روحانیون و تجار و ثروتمندان بسیاری از مردم آن شهر به همراه غیر اهوازی‌ها در آن زندگی می‌کردند. بخش عمده این شهر ویران شد و فقط ویرانه‌هایی از آن باقی‌مانده که مردم اندکی را خود جای داده‌است.
زمان ویرانی اهواز به‌درستی مشخص نیست. هرآنچه تاکنون گفته شده حدس و گمان است که به‌وسیله وقایع‌نگاران و مورخان متأخر نوشته شده‌است. احمد کسروی «ویرانی اهواز کهن را یکی از معماهای تاریخ خوزستان دانسته که نه زمان و نه علت آن را در جایی ننوشته‌اند.» او در ادامه می‌گوید: «آنچه ما از جستجو به دست آورده‌ایم زمان آن را آخرهای قرن پنجم یا آغاز قرن ششم بوده.»
ز قرن ششم هجری قمری به بعد به علت خراب شدن سد شادروان و همچنین جنگل‌ها و اغتشاشات داخلی و بروز بیماری‌های وبا و طاعون، اهواز رو به خرابی رفت تا آن كه در سال هزار و سیصد هجری قمری همزمان با حفر كانال سوئز و توجه اروپائیان رونق تازه‌ای گرفت. ناصرالدین شاه قاجار هم از این فرصت برای گسترش كشتیرانی بر روی رود كارون استفاده كرد و توسط والی خوزستان در كنار اهواز قدیم بندرگاهی به نام «بندر ناصری» احداث كرد. در پی احداث این بندر نام اهواز به «ناصریه» تبدیل شد ولی در دوره پهلوی به نام قدیمی «اهواز» خوانده شد.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
