آیا تا به حال فکر کرده‌اید مشهد چه جاذبه‌هایی دارد که باعث جذب گردشگران می‌شود؟ شاید بگویید حرم مطهر، مراکز خرید، طرقبه و شاندیز، شاید هم به این لیست چیزهای دیگری اضافه کنید. برای آشنایی با برترین چیزهایی که شناسه شهر مشهد است با اصفهان تور همراه باشید.

حرم امام رضا

حرم امام رضا در مرکز شهر مشهد، استان خراسان رضوی، ایران، مدفن علی‌الرضاست که نزد مسلمانان شیعه به‌عنوان «حرم» گرامی داشته می‌شود و مقدس است. از بناهای پیوسته برجسته‌ی آن مسجد بالاسر (مدفن امام رضا) ( ۴۲۵ ق/۱۰۳۳ م) و مسجد جامع گوهرشاد (ساخته ۸۲۱ ق/ ۱۴۱۸ م) است. حرم امام رضا مجموعه‌ای است با کانون آرامگاه هشتمین امام شیعیان، علی‌موسی‌الرضا که دیگر مسجدها، آرامگاه‌ها، رواق‌ها، صحن‌ها، کتابخانه و موزه‌ها را دربرمی‌گیرد. بزرگ‌ترین مسجد جهان در اندازه (۲۵۰ هزار مترمربع) و دومین مسجد بزرگ جهان در گنجایش (۵۰۰ هزار نفر) شمرده می‌شود.

کهن‌ترین بخش‌های آن، دیرینگی دهه ۶۱۰ قمری/ دهه ۱۲۳۰ م دارد. از دوره‌ی تیموریان که بسیاری از بناهای کهن خراسان در طوس، هرات و نیشابور نوسازی گشت، به این مکان نیز روی آورده شد. بسیاری از سازه‌های این حرم شیعه، از صفویان به ویژه شاه طهماسب صفوی به جا مانده است.

در ادب فارسی روضه به معنی باغ و گلستان و گلزار است و محل مضجع و در برگیرنده پیکر علی بن موسی‌الرضا را روضه منوره می‌خوانند. این مکان شامل فضایی مربع شکل که مساحت آن ۱۸۹/۰۳ متر مربع بوده که از این فضا ۱۷/۱۵ متر مربع آن مساحت ضریح می‌باشد. روضه منوره از طریق چهار صفه بزرگ در چهار جانب به داخل و خارج حرم مرتبط می‌شود.

 

مقبره فردوسی

آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی در میان باغی مصفا به فاصله ۲۰ کیلومتری شمال شهر مشهد واقع شده است. ساختمان فعلی آرامگاه فردوسی و موزه توس که الهام گرفته از شیوه معماری هخامنشی، به ویژه آرامگاه کوروش بود به دستور انجمن آثار ملی در سال ۱۳۴۳ آغاز و با نظارت مهندس هوشنگ سیحون در سال ۱۳۴۷ به انجام رسید. نمای بیرونی بنا شامل عناصر تزئینی هخامنشی به خصوص ستون‌ها و سرستون‌ها است و اشعاری که بر اضلاع چهارگانه بنا نگاشته شده از حکیم فردوسی و معرف اندیشه و شخصیت وی است. بخش فوقانی بنا به‌صورت توخالی ساخته شده و فضای داخلی آن نیز علاوه بر الهام گرفتن از معماری دوره اشکانی شامل ۲۰  ستون مرمری در پائین و ۸ ستون در بخش فوقانی است. در بخش‌هایی از آرامگاه نیز دیوارنگاره‌هایی از فریدون صدیقی نصب شده که نمایش صحنه‌هایی از روایات شاهنامه است.

 

مجموعه کوهسنگی

پارک کوهسنگی دومین پارک بزرگ (بعد از پارک ملت) مشهد است. این پارک در جنوب غربی مشهد و در انتهای خیابان کوهسنگی قرار گرفته است. پارک کوهسنگی در حاشیه کوه‌هایی مرتفع ایجاد شده و از قدیمی‌ترین روستاهای مشهد است. شاه عباس صفوی در سن ۱۶ سالگی در این روستا تاج‌گذاری کرد. کوه سنگی از میان تفریحگاه‌های شهر مشهد از قدمت و شهرت بیشتری برخوردار است و یکی از زیباترین پارک‌های ساخته شده در ایران است. این پارک تلفیقی از آب، سنگ و سرسبزی و نور است. ساختمان موزه‌ بزرگ خراسان، با الگوبرداری از معماری کاخ کلات نادر، جلوه زیبایی به این مجموعه داده است. در سال ۱۳۴۰ شمسی با گسترش شهر مشهد، کوهسنگی از طریق خیابانی وسیع و عریض و مشجر، موسوم به خیابان کوه سنگی، به بدنه اصلی شهر مشهد متصل شد. با طرح‌های توسعه شهر مشهد، پارک کوه سنگی به مجموعه‌ی تفریحی گردشگری تبدیل شد.

 

دیزی سنگی (هر کاره)

دیگ‌های سنگی یکی از پر خاصیت‌ترین سوغات و صنایع دستی شهر مشهد است که قدمت آن به ۱۴ قرن می‌رسد و متاسفانه با وجود فواید بسیارش در زندگی‌های امروزی به فراموشی سپرده شده است. این محصول که در زبان عامیانه به آن هرکاره می‌گویند، از سنگ‌های سیاهرنگ «سرپانتین» در دامنه کوهسنگی ساخته می‌شود که بالاتر معرفی شد. در عیون الاخبار الرضا شیخ صدوق از اباصلت هروی، یار نزدیک امام رضا (ع)، نقل شده است:

حضرت رضا (ع) چون به قریه سناباد رسید، به کوهی که مردم از سنگ آن برای تهیه غذای خود دیگ‌ها می‌ساختند تکیه داد و فرمود: پروردگارا این کوه را برای مردم نافع قرار بده و برکت را در آن و ظرف‌هایی که از آن تهیه می‌کنند زیاد فرما.

سپس دستور داد، تا از آن کوه ظروفی برایش تهیه کردند. حضرت رضا (ع) دستور می‌دادند از آن پس مردم به تشویق آن حضرت از همان کوه ظرف‌هایی تهیه کردند که برکت ویژه‌ای نصیب آن شده بود.

 

آرامگاه نادرشاه افشار (باغ نادری)

آرامگاه نادر شاه افشار بنایی است که به یادبود نادرشاه در شهر مشهد ساخته شده است. قوام السلطنه در اواخر عهد قاجار (۱۲۹۶ خورشیدی) در محل یكی از مقابر ویران‌شده نادری، آرامگاه جدیدی برای وی ساخت و استخوان‌های او را از تهران به مقبره مزبور انتقال داد. نادرشاه افشار، فاتح دهلی در هنگام حیات خود دستور به ساخت آرامگاهی کوچک در بالای خیابان مشهد داد. این آرامگاه کوچک در سال ۱۱۴۵ هجری قمری در مجاور چهارباغ شاهی و روبروی حرم امام رضا از خشت و گل ساخته شد. این بنای جدید كه در محل فعلی آرامگاه وی قرار داشت، مدتی بر پا بود تا این كه انجمن آثار ملی ایران در سال ۱۳۳۵ خورشیدی درصدد بر آمد آرامگاهی مناسب برای وی در همان محل مقبره قوام‌السلطنه احداث کند. این كار از سال ۱۳۳۶ شروع شد و در سال ۱۳۴۲ به پایان رسید.

مقبره كنونی نادرشاه واقع در ضلع شمال غربی چهارراه شهدا (نادری سابق) است كه پس از حرم حضرت رضا (ع) مهم‌ترین موضع توریستی-تاریخی شهر مشهد تلقی می‌شود. طراح بنا مهندس سیحون بود و مجسمه‌ها را هنرمند فقید ابوالحسن صدیقی ساخته است.

 

مجموعه‌های آبی

مشهد در کنار جاذبه‌های گردشگری و تاریخی پتانسیل‌های لازم برای راه‌اندازی و ایجاد سایت‌های مجهز ورزشی را در سطح مناسبی دارد. مشهد مکان‌های جالب و زیادی از ورزشگاه و زمین‌های بازی تا جاذبه‌های آبی سرپوشیده برای ورزش و تفریح دارد. مشهد در زمینه احداث پارک‌های آبی موقعیت بی‌نظیری در خاورمیانه دارد. یکی از جاذبه‌های ورزشی خاص در مشهد وجود پارک‌های آبی است که به دلیل سرپوشیده بودن امکان استفاده از آنها در تمام طول سال وجود دارد. پارک آبی ایرانیان، سرزمین موج‌های آبی، پارک ساحلی آفتاب و موج‌های خروشان از پارک‌های آبی مجهز است که طرفدارن بسیاری دارد.

 

رستوران پسران کریم

سفر به مشهد بدون امتحان کردن غذاهای خاص مشهد تقریبا غیرممکن است. چه خوب است که غذاهای مشهد را در یکی از بهترین و نامدارترین رستوران‌‌های شهر تست کنید. رستوران پسران کریم از رستوران‌های قدیمی و معروف مشهد است که در سال ۱۳۵۹ در خیابان طالقانی افتتاح شد و از سال ۱۳۷۶ به محل فعلی واقع در بلوار خیام انتقال یافت. دلیل نامگذاری این رستوران یاد و خاطره بنیانگذار آن، مرحوم کریم قاسم‌زاده حاتمی، پدر صاحبان کنونی رستوران است که به مدت تقریبا ۵۶ سال، از سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۵۶، مدیریت رستورانی را بر عهده داشتند. این رستوران غذاهای ایرانی سرو می‌کند و یکی از غذاهای محبوب این رستوران چلو ماهیچه آن است. شعبه مرکزی رستوران بنایی قدیمی تر دارد. برای دسترسی به این رستوران آدرس زیر را به خاطر داشته باشید:  مشهد- بلوار سجاد- خیابان فرهاد- فرهاد ۲۲- انتهای کوچه سمت راست- رستوران پسران کریم و همچنین شعبه دیگری در برج آلتون واقع در خیابان دانشگاه.

 

پارک طبیعی هفت حوض (دره هفت حوض)

یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی مشهد که در دل کوه‌های خلج جای دارد هفت حوض است. این منطقه حدود ۷ کیلومتر با مشهد فاصله دارد و شامل ۷ حوضچه طبیعی است. بعضی از این حوضچه‌ها به اندازه یک استخر کوچک وسعت دارند. آب بعد از عبور از این هفت حوضچه به حوضی بزرگ‌تر می‌ریزد و رودخانه مسیرش را ادامه می‌دهد. برای رسیدن به این مکان، بعد از وارد شدن به شهرک سیدی و جاده خلج و طی کردن حدود ۳ کیلومتر از جاده، به دوراهی می‌رسید. باید جاده اتوبان و آسفالت سمت چپ را ادامه دهید تا به میدانی برسید. اگر قصد سفر به این منطقه را دارید باید بعد از رسیدن به این میدان اتومبیلتان را پارک کنید و حدود ۲ کیلومتر از مسیر را پیاده طی کنید تا به «هفت حوض» برسید.

 

پارک وکیل آباد (باغ وکیل آباد)

پارک وکیل‌آباد از تفرجگاه‌های قدیمی و زیبای مشهد است که در جنوب غربی مشهد و انتهای بلوار وکیل‌آباد واقع شده است. وکیل‌آباد به علت قدمت خود و قرار گرفتن در دره‌ای با صفا و هوای مطبوع از دیرباز مورد توجه اهالی شهر و مسافران بوده است. این پارک جنگلی که در گذشته به نام میرطراز یا باغ وکیل‌آباد شناخته می‌شده، در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط مالک آن، حسین آقای ملک، به‌صورت رسمی وقف استفاده عموم و به شهرداری مشهد واگذار شد.

 

باغ گیاه‌شناسی

باغ گیاه‌شناسی مشهد شامل بخش‌های مختلفی از جمله باغ گل رز، قطعه آموزشی و نمایشی، مجموعه گیاهی منطقه رویشی ایران، مجموعه آربراتوم و سیستماتیک گیاهی، باغ میوه‌های بومی ایران، مجموعه گیاهی سوزنی برگان، مجموعه نمایشی باغ صخره‌ای و مجموعه نهالستان و گلخانه‌های تکثیری است. این باغ به‌منظور حفاظت و نگهداری از گیاهان و تهیه بانک ژن زنده گیاهی، آشنایی دانشجویان و شهروندان با انواع گونه‌های گیاهی، انجام برنامه‌های مطالعاتی و پژوهشی، ترویج استفاده شهروندان از گل و گیاه و… احداث شده است. این باغ در بلوار جمهوری اسلامی، حد فاصل چهارراه مقدم و میدان غدیر واقع است.

 

باغ وحش وکیل‌آباد

در جنوب غربی مشهد و همجوار با پارک جنگلی وکیل آباد، باغ وحش وکیل آباد، تنها باغ وحش مشهد و استان خراسان رضوی قرار دارد. این باغ وحش حیوانات گوشتخوار، علف خوار، آبزی، خزنده و پرندگان مختلفی دارد و جزو جاذبه‌های گردشگری نه تنها مشهد، بلکه استان خراسان رضوی است.

 

بند گلستان

این بند یکی از بندهای تاریخی استان خراسان است که مبنای آن مربوط به دوره تیموریان است. بند گلستان در ۸ کیلومتری غرب مشهد و بر روی رودخانه گلستان احداث شده است. این بند از مناطق توریستی و دیدنی مشهد است. با وجود اینکه حدود ۵۰۰ سال از عمر این بنا می‌گذرد، هنوز سالم و پابرجاست.

 

غار مغان

این غار در ۳۵ کیلومتری شهر مشهد و در جنوب روستای مغان قرار گرفته است. غار دو دهانه دارد و درونش آثار استالاگمیت و استالاکتیت و چندین حلقه چاه وجود دارد که عمق یکی از این چاه‌ها ۲۵ متر است. همچنین درونش پرتگاه و برکه آبی هست که باعث می‌شود از ماجراجویی انفرادی پرهیز کرد. برای ورود به این غار حتما‌ باید راهنما داشته باشید، زیرا در غیر این صورت خطرناک خواهد بود.

 

سد کارده

در سرزمین خشک و کویری مشهد می‌توان مناطق و مکان‌هایی را یافت که گاهی مسحورکننده هستند. در ۴۸ کیلومتری جاده مشهد به کلات روی رودخانه «کارده» سدی بتنی دیده می‌شود که ظرفیتی معادل ۳۶ میلیون متر مکعب دارد. این منطقه که جزو گردشگاه‌های آبی مشهد محسوب می‌شود، سد از انتهای خیابان خواجه ربیع راه دسترسی دارد و منطقه‌ای خوش آب و هوا است.

 

باغ ملی

درست وسط یکی از شلوغ‌ترین و پرترددترین مراکز تجاری و مسکونی شهر، باغی بزرگ وجود دارد که به باغ ملی مشهور است. در این مکان در واقع محل ارگ شهر بود، محمود سیستانی مالک آن بوده است. قنات رکن‌آباد، یکی از قنات‌های مشهور شهر، نیز از این باغ می‌گذشت. در حال حاضر این بوستان بزرگ و باصفا با آب‌نما و درختان بلند به مکانی زیبا و خاص در شلوغی و هیاهوی وسط شهر تبدیل شده است. در دل این باغ سزسبز تندیس‌هایی از مشاهیر علم و ادب و عرفان به چشم می‌خورد. باغ در حال حاضر در تملک شهرداری است.

 

باغ خونی

در ضلع شمال شرقی میدان بسیج و در محدوده خیابان نواب صفوی یکی از آثار ملی ایران به نام باغ خونی ثبت شده است. این باغ که ۶/۵ هکتار مساحت دارد، در واقع همان مکانی است که از آنجا ارتش تزاری روس مسجد گوهر شاد را به توپ بست. به استناد مدارک موجود در اوایل دوره قاجار باغ خونی به‌عنوان نمادی از باغ‌های ایرانی در بخش جنوبی حصار شهر مشهد ساخته شده و به دلیل وجود چشمه‌ای در آن به باغ چشمه هم معروف است. در این باغ ۳ بنای جداگانه وجود داشته که دو بنا به دلایلی تخریب شده است. مالک باغ حاج محمد مهدی تاجر قندهاری بوده است. در سفر به مشهد نباید دیدن این باغ را از دست داد.

 

بازار رضا

آیا می‌توان به مشهد سفر کرد و بدون سوغاتی و خرید بازگشت؟ بازار بزرگ رضا که در فاصله کمی از حرم مطهر قرار دارد، یکی از شلوغ‌ترین و پربازدیدترین بازارهای سنتی کشور لقب گرفته است. این بازار علاوه بر معماری زیبا و سنتی خود یکی از قدیمی‌ترین مراکز عرضه سوغات و صنایع دستی شهر مشهد است. وقتی وارد این بازار می‌شوید، قبل از اینکه غرق تماشای ویترین‌ها شوید، کمی از زیبایی معماری این بازار لذت ببرید. بعد از این کار می‌توانید تمام سوغاتی را که برای خانواده و دوستان نیاز دارید از این بازار خریداری کنید.

 

خانه تاریخی ملک

خانه ملک مربوط به اواخر دوره قاجار است و در مشهد، ضلع شرقی خیابان امام، روبروی اداره دارایی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۱۱۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا یکی از نمونه خانه‌های زیبای بر جای مانده از دوران انتقال معماری در اواخر عصر قاجاریه محسوب می‌شود. بنای مزبور در گذشته بسیار وسیع‌تر بوده، اما اکنون تنها بخش بیرونی آن برجای مانده که شامل دو طبقه است. طبقه بالایی دارای سقف مشبک و منبت‌کاری شده چوبی و شومینه گچبری زیبایی است. خانه ملک امروزه مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی و گردشگری خراسان رضوی است. گفتنی است حمام خانه ملک تنها نمونه حمام تاریخی خصوصی دوره خود در شهر مشهد معرفی شده است. این بنا در سال ۱۳۸۵ به عنوان خانه توریست انتخاب شد.

 

پارک ملت و شهربازی

پارک ملت یکی از جاذبه‌های گردشگری مشهد و بزرگ ترین پارک این شهر است. مساحت آن ۷۲ هکتار است و بزرگ‌ترین چرخ و فلک خاورمیانه در این پارک قرار دارد. در قسمت شرقی پارک بزرگ ملت شهربازی قدیمی و بزرگی وجود دارد که برای خیلی از قدیمی‌ها شهر مشهد خاطره‌ساز بوده است.  این شهربازی اولین شهر بازی در کشور است که عضو اتحادیه جهانی شهربازی‌های استاندارد شده است. نمی‌توان به مشهد سفر کرد، از بلوار وکیل‌آباد عبور کرد و با دیدن چرخ و فلک ۸۰ متری در این پارک وسوسه سوار شدن به آن را از خود دور کرد.

 

مجتمع تجاری زیست خاور

مجتمع تجاری زیست خاور در مرکز شهر و در نزدیکی میدان دکتر علی شریعتی قرار گرفته ‌است و از اماکن مذهبی و نقاط دیدنی شهر فاصله چندانی ندارد. در هر نقطه شهر مشهد که باشید به راحتی می‌توانید به این مرکز خرید دسترسی پیدا کنید. این مجتمع دارای ۴ طبقه و ۶۹۸ واحد تجاری است و از مراکز خرید مهم مشهد محسوب می‌شود. گردشگران داخل این مجتمع می‌توانند انواع و اقسام لوازم لوکس و زینتی، لباس، کفش و… را خریداری کنند. همچنین در مرکز خرید زیست خاور مرغوب‌ترین سوغاتی‌های مشهد موجود است. زیست خاور دارای معماری داخلی منحصربه‌فرد با تلفیقی زیبا از معماری ایرانی و مدرن با سقف‌ها و گچ‌بری‌های بی‌نظیر است. در این مجتمع بعد از خرید می‌توانید در کافی‌شاپ و رستوران به استراحت بپردازید و از یک نوشیدنی و غذای دلچسب لذت ببرید.

 

محله چهار باغ

محله چهارباغ مشهد، از غرب به خیابان آزادی و ضلع شرقی مجموعه تجاری بازار مرکزی آستان قدس و کوچه تلفن‌خانه و از شمال به بالاخیابان، کوچه چهارباغ و کاروان‌سرای ملک محدود است. قسمت شرقی آن تا کوچه ملک و بازار سنگ‌تراش‌ها (تخریب شده تا سال ۱۳۷۴) امتداد دارد. همچنین قسمت جنوبی محله تا بازار بزرگ و مسجد ازبک‌ها (۷۲تن)، کوچه ارگ و کوچه شوکت‌الدوله و کوچه پنجه (خیابان خسروی‌نو) امتداد دارد. این محله تا اوایل دهه ۲۰ از محلات درجه یک مشهد بود. علت شهرت محله به این نام، به واسطه درختکاری چهار ردیفه بالاخیابان به سبک چهارباغ اصفهان نبوده است، چرا که به طور قطع قدمت چهارباغ مشهد بیش از چهارباغ اصفهان بوده و به دوره تیموری برمی‌گردد. در این محدوده  منازل اعیان‌نشین با اندرونی و اطاق‌های بزرگ معروف به تنبی (tenebi) قرار داشته که در اواخر بیشتر برای عروسی، مجالس عمومی و روضه‌خوانی ایام سوگواری به کار می‌رفت. این منازل دارای درختان فراوان مثمر و غیرمثمر با حوض و حوض‌خانه، درشکه‌خانه و اصطبل بود. این محله در دوران‌ مختلف و تا قبل از رونق گرفتن محلات جدید، محل استقرار حاکم شهر بوده است.

خانه ترکمن‌ها که تخریب شده است؛ خانه کوزه‌کنانی؛ خانه مجتهدزاده؛ حمام و مسجد شاه از بناهای تاریخی این محله است.

 

امامزاده سید محمد (گنبد خشتی)

در یکی از گذرهای قدیمی مشهد منشعب از میدان طبرسی به نام چهار سوق نوغان بنای تاریخی مذهبی موسوم به «گنبد خشتی» قرار دارد. این بنا مدفن «سلطان غیاث ‌الدین محمد» از سادات مشهور موسوی شهر مشهد است که نسب شریفش با هفده واسطه به امام موسی بن جعفر (ع) می‌رسد. بر روی سنگ مزارش این چنین کتیبه شده: « مرتضی، اعظم سلطان النقباء، غیاث‌الدنیا والدین، امیر سلطان محمد بن سلطان النقبا بدرالمله والدین طاهر…» و در ادامه تاریخ وفاتش ماه رمضان المبارک سال ۸۳۲ هجری قمری آمده است. از این امام‌زاده حتما بازدید کنید.