خرافه ترس بیهوده از عوامل و مرتبط دانستن پدیده‌های نامربوط به یکدیگر است که رابطه بین آنها نه از نظر علم و عقل ثابت شده و نه از سوی دین تایید شده‌است. خرافات در مواقع حساس و لحظه‌هاي عدم اطمينان و اعتماد به آينده به وجود مي‌آيند. مثلا در ارتباط با مسایلي چون تولد ومرگ و بیماری و … تا از اين طريق از اضطراب و تشويش رها شده تسكين خاطري پیدا کنند.خرافه به معنای چیزی است که واقعیت ندارد و ساخته ذهن و فکر انسان است که پس از پیدایش بدان اهمیت داده شده و با آن در زندگی خود قدرت تاثیرگذاری قایل می‌شوند در صورتی در واقع هیچ‌گونه تاثیری در زندگی و حقیقت آن ندارد.مثل فالگیری،سحرو جادو،سعد و نحس و بعضی مکان‌های خاص.این‌ها تعاریف تقریبی و ساده‌ای از آن چیزیست که ما خرافه می‌نامیم . همراه اصفهان تور باشید .
خرافات در اصفهان هم مانند همه کشور با شرایط خاص و اقلیم و نوع زندگی مردم آن دیار رواج دارد.تحقیقات گسترده‌ای در این‌باره صورت گرفته که از آن میان می‌توان به تحقیقی که دکتر کامران ربیعی در سال ۹۲ انجام داده اشاره کرد.وی حاصل تحقیقات خود را در کتابی با عنوان بدعت‌ها و خرافات در استان اصفهان زیر نظر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه اصفهان به چاپ رساند که میزان عمق و وسعت شیوع خرافات که به علل مختلف در استان رشد و نمو کرده را ذکر کرده است. قابل ذکر است که آنچه در ادامه می‌آید؛ قسمت اول نمایی از وضع موجود بر اساس یافته‌های محققان است و هیچ‌گونه پیش‌داوری یا قضاوتی در آن صورت نگرفته است.
بیشتر شهروندان اصفهانی شاید با یک عطسه ساده روبه‌رو شده‌اند که عطسه کننده کمی صبر می‌کند و سپس به حرکت خود یا کاری که مشغول انجام آن بود ادامه می‌دهد.این باور یکی از شایع‌ترین باورها در اصفهان و شهرهای استان می‌باشد.حال آنکه درصد بسیار کم در نقاط مختلف آن را به عنوان خرافه می‌پندارند.آنچه که در نظرسنجی‌های صورت گرفته مشخص شده آن است که چیزها (هر وسیله یا موجود مادی) و خواص آنها یکی از انواع شایع خرافه را در برمی‌گیرد و پس ازآن اعداد و اوقات و روزها است که اعتقاد به سعد یا نحس بودن آن سبب رفتار خرافی شده است.در استان اصفهان اگر نگاهی به نذر بیندازیم، خواهیم دید بیشترین شیوع نذر در جهت تقاضای شفا و سلامتی است که این مساله دارای معنای عمیقی می‌باشد. یعنی آنجا که مردم به جهت برآورده شدن سلامت به انجام نذرهایی خرافی و خارج از عرف دین می‌پردازند می‌توان با گسترش بیمه و خدمات درمانی گرایش به انجام آن عمل خرافی را محدود کرد مثل قمهِ زنی که یکی بیشترین علل نذر کردن آن سلامت و شفا است.
نزدیک به هشتاد درصد مردم حداقل از جنبه زیبایی شناسانه به دود کردن اسفند می‌پردازند که درصد بالایی آن را در دور کردن چشم زخم مفید می‌دانند. ۷۵ درصد مردم معتقدند که خوش شانس بودن یک مساله واقعی است و آدم‌ها خوش شانس و بدشانس هستند.تقدیرگرایی و اعتقاد به جبری بودن سرنوشت شیوعی۶۴درصدی داشته و باور به وجود قسمت بیش از۶۰ درصد ذکرشده است. همه این‌ها که ذکر شد نه خرافات بلکه باورهایی است انسانی که مردم گاه به جهت نیل به آن و یا دخل و تصرف در آن به خرافات متوسل می‌شوند مانند مراجعه به فالگیر و کف بین و یا انجام اعمالی که جادو انگاشته می‌شوند.آنچه می‌تواند باعث کاهش یا مراجعه کمتر مردمان به بعضی خرافه‌ها بشود را می‌توان با توجه به این آمار تبیین و تشریح کرد. بعد از سلامتی که بیشترین دلیل مردم برای نذر است کسب روزی بیشترین زمینه را دارد که این در شهرهای مختلف استان با تفاوت اندکی ،مشابه هم می‌باشد و نکته جالبی که در شهرهای مختلف به آن برخورد می‌کنیم نظر منفی ۷۳درصد مردم نسبت به فالگیری و کف بینی جهت برآوردن سلامتی و یا جلب محبت است و تنها ۱۸ درصد مردم بر این باور هستند که می‌توان از این طریق به سلامت یا درمان بیماری‌های لاعلاج و یا جلب محبت پرداخت.اما از سوی دیگر در باورهای رایج به این برمی‌خوریم که نحسی عدد سیزده ۲۲درصد و بدشگونی بعضی روزها ۴۲درصد و تاثیر سبزه گره زدن ۲/۲۱ درصد در اصفهان معتقد دارد و نزدیک به نوزده درصد مردم طالع‌بینی موجود در نشریات را مطالعه می‌کنند وآن را صحیح می‌دانند.حال اگر به احوالات مردم بنگریم وقتی که از خانواده دور هستند و یا از شهر و شهرستان خود فاصله می گیرند نگاهی متفاوت به دیگران به جهت اعتقاد آنها به خرافه از خود نشان می‌دهند. بدین گونه که ۸۷درصد درصد معتقدند یک سری اعمال در شهرشان خرافی بوده و ۴۸درصد هم به داشتن اعتقادات خرافی در خانواده خود معتقدند که حاصل نگاه بیرونی آنان به ماجرا است.
یک سری باورهای عامیانه نیز مربوط به اعضای بدن و حرکاتی است که با آنها انجام می‌شود. مثل زدن ناخن‌ها به هم.نزدیک به ۲۲درصد مردم اصفهان این باورها را خرافی می‌دانند و یک مساله حساس این است که ۲/۱۳درصد مردم برخی باورهای مذهبی را خرافات می‌پندارند و این اعتقاد به ترتیب شیوع در سپاهان‌شهر،فلاورجان،بهارستان،شاهین‌شهر و اصفهان شایع است و وقتی آن را کنار کسانی که عامل به فرایض مذهبی در این شهرها هستند. به طور مثال شاهین‌شهرمی‌گذاریم درمی‌یابیم که باید توجه بیشتری به این امر داشته باشیم. اما یک شاخص دیگر که می‌توان از لابه لای این آمار در شهرهای استان به دست آورد این است که بافت سنتی و زندگی جمعی بسیاری از شهرها در حال افول است و کم کم روحیه فردگرا در حال حاکم شدن است که آن را از خلال خرافه دانسته شدن بعضی باورها که سالها در زندگی مردم بوده می‌توان دریافت.در این بین مردم اردستان نمونه جالب توجهی را به دست می‌دهد.آنها تقریبا موردی تحت عنوان خرافه در شهرشان را به خاطر نمی‌آورند و پس از اردستان، دهاقان،سمیرم،فلاورجان و کاشان هستند که روحیه جمعی در آنها به واسطه استنتاج آمار از قوت بیشتری برخوردار است.اما وقتی از چرایی گرایش به خرافات می‌پرسیم می‌بینیم که نزدیک به ۴۵درصد تفاوت‌های مردمان را باهم دلیل گرایش به خرافه می‌پندارند و در مقام دوم تبعیت از گذشتگان را علت می‌دانند. ۱۱درصد هم آگاهی و ناآگاهی را از علل روی آوردن به خرافه می‌دانند.
حال به موضوع قمه‌زنی در اصفهان و چند شهر اطراف می‌پردازیم. این عمل که در ایام سوگواری حضرت امام حسین(ع) صورت می‌گیرد از سوی رهبر انقلاب و جمعی از آیات عظام به عنوان خرافه و وهن مکتب تشیع شناخته شده و حکم به حرمت آن داده شده اما هنوز هم شاهدیم که در نقاطی به انجام آن مبادرت می‌شود و در سال‌های اخیر انواع عجیب‌تری مانند زنجیر تیغی مورد استفاده قرار می‌گیرد که متناسب شان شیعه نیست. از نظر آماری اولین خرافه‌ای که رنگ مذهبی گرفته درنظر مردم اصفهان و خمینی شهر قمه‌زنی و بعد افراط در انجام مراسم‌ها می‌باشد و در فلاورجان و نجف آباد تعزیه و چهارشنبه سوری و در مقام دوم افراط در انجام مراسم و خوش یمنی قرار دارد. از نظر پاسخ دهندگان علل خرافات، بیشتر روان شناختی برداشت شده و تبعیت از گذشتگان و ناآگاهی خوانده شده است.
به عنوان راهکار کاهش این موارد می‌تواند مدنظر قرار داده شود مانند آگاه سازی درخانواده و اجتماع نسبت به علل وقوع رویدادها، راه کارهای اجتماعی و فرهنگی که به آموزش‌های شهروندی و اجتماعی مربوط می‌شود. گروهی بی توجهی به خرافات را عامل کمتر شدن نفوذ آن می‌پندارند و بعد از آنها گسترش آموزه های مذهبی و راهکار مقابله با آن از طریق آگاه سازی نسبت به اساس دین می‌باشد.در این تحقیقات دریافته‌اند که نقش اقتصاد و توانایی مالی افراد در پرداختن به دسته‌ای باورها بسیار موثر بوده و می شود گفت که اقتصاد و رونق و یا رکود آن هم می‌تواند بر دوری یا گرایش به خرافات کارساز باشد.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
.