سرزمین خراسان،سرزمینیست هنرپرور،بخاطر همین صنایع دسی در این استان از قدمت زیادی برخوردار است،اصفهان تور گزارشی دارد از هنرهای سنتی و صنایع دستی مختلف این دیار،پس با ما همراه شوید:
پوستین‌دوزی
در زمره صنایع دستی مشهد پوستین‌دوزی و نقش‌اندازی روی آن از اهمیت و جایگاه برخوردار است. بنابر شواهد فن پرورش و نمک زدن، تراش و خورش دادن و آماده کردن پوست برای جلیقه، پوستین و زیرانداز، دارای سابقه هزار ساله و یا بیشتر می‌باشد. پیش از این بسیاری از پوستین‌دوزها در محله نوغان گردهم می‌آمدند که اصلیت آنها کابلی و در مشهد متوطن گردیده بودند، شیوه کار آنان بدین ترتیب آغاز می‌شد، ابندا پوست تازه گوسفندان پر پشم را به دباغخانه می‌برند، پشت پوستها را با نمک و آرد جو آش می‌دادند، کارد می‌کشیدند، رنگ می‌زدند و در آفتاب می‌گستراندند تا به صورت چرم نرم و زرد رنگی درآیند، آنگاه آن را اصلاح کرده و مانند خیاط‌ها برای تهیه انواع پوستین آن را برش می‌دادند و با سوزن به هم می‌دوختند، برای تزيین پوستین نیز از هنر سوزن‌دوزی و با رنگ‌آمیزی استفاده می‌کردند و امروزه پوستین‌دوزی از هنرهای مردم شاندیز محسوب می‌شود که در کنار کار کشاورزی و دامپروری به این حرفه نیز روی آورده‌اند و به تولید انواع سجاده، پادری، دایره‌های کفشی، دستکش و غیره اشتغال دارند.
سماورسازی
سماور یک واژه روسی به معنی خودجوش است. در دوره صفویه قهوه وارد ایران شد و در آغاز احتمالاً از سماور برای تهیه قهوه استفاده می‌گردید اما بعدها وسیله‌ای برای تهیه چای بود. بنابر شواهد در قرن هجدهم میلادی از ایران و خاورمیانه به روسیه وارد شد و مردم آن را به یک کالای هنری تبدیل کردند. برای اولین بار سماور در دوره سلطنت شاهرخ نوه نادرشاه افشار از روسیه وارد ایران شد و تا دوره قاجار نیز وارداتی بود. بعدها صنعت سماورسازی در شهرها و روستا و در میان عشایر رونق گرفت و دواتگران از آن پس انواع سماور و وسایل مربوط به آن از جمله جام، لگنچه و پارچ می‌ساختند. از جمله مصنوعات دستی در مشهد مقدس سماورسازی است که تولیدات آن بسیار معروف می‌باشد. این سماورها با نقش و نگار آراسته گردیده و گاهاً با ورشو آبکاری می‌شود.
آینه‌کاری
آب و آینه همواره نزد ایرانیان به صورت دو نماد پاکی، روشنایی، بخت، راستگویی و صفا شمره شده است و شاید به کار گرفتن آینه به عنوان یکی از آرایه‌های بنا با این امر بی‌ارتباط نباشد. بنابر مدارک موجود گویا آینه برای نخستین بار در تزيین بنای دیوانخانه شاه طهماسب صفوی در قزوین به کار گرفته شده و یکی از آرایه‌های معماری دوره اسلامی به شمار می‌رود. به عنوان هنری برای ایجاد اشکال منظم در طرح‌ها و نقش‌های متنوع با قطعات کوچک و بزرگ آینه به منظور تزيین سطوح داخلی بنا تعریف شده است. حاصل کار آینه‌کاری ایجاد فضایی درخشان و پرتلألو است که از بازتاب پی‌درپی نور در قطعات بی‌شمار آینه پدید می‌آید. رایج‌ترین طرح‌ها در هنر آینه‌کاری طرح‌های مشهور گره، شمسه، ترنج، لچک، قطارسازی، اسلیمی، تمونی و نیم گره کور می‌باشد. آینه‌کاری از جمله هنرهایی است که به دلیل مذهبی بودن شهر مشهد، وجود اماکن متبرکه و زیارتگاه‌ها در این منطقه رواج دارد.
ارغوان بافی
از به هم تنیده شدن تار و پود ترکه‌های نازک حاصل از درختچه‌های ارغوان هنری سنتی و بومی ایجاد می‌شود که به «ارغوان بافی» معروف است. این هنر دستی با ترکه‌های ارغوان، گیاهی طبیعی و خودرو از دره‌های منطقه مایان طرقبه انجام می‌شود. برداشت ترکه‌های ارغوان معمولاً در اواسط بهار آغاز و تا اواخر پايیز ادامه دارد. پس از جمع‌آوری ترکه‌ها آنها را در محیطی خیس و نم‌دار خوابانیده و آماده کار مینمایند و با بافتن ترکه‌های ارغوان به یکدیگر سبدها و اقلام تزيینی تولید و به بازار فروش عرضه مینمایند.
گلیم بافی
هنر گلیم‌بافی دستاوردی است که از قرون گذشته بر اثر کار مشقت بار در پای دارهای بافندگی ساده روستایی و ایلیاتی پدید آمده است. اگرچه پیشینه این هنر به دوران تاریخی و قبل اسلام می‌رسد اما در طول دوران اسلامی ذوق و سلیقه کویرنشینان، روستايیان و بومیان موجب بروز خلاقیت‌های هنری و شکوفايی آن با الهام از طبیعت پیرامون بوده است. امروزه زنان روستایی اوقاتی از زندگی روزمره خود را به بافت گلیم اختصاص می‌دهند. گلیم‌ها دارای نقوش متنوع حیوانی و طرح‌های هنری است که از انواع آن می‌‌توان به گلیم سوماک و گلیم سوزنی اشاره نمود.
«هرکاره» تراشی
دیگ‌ها و ظروف سنگی که در اصطلاح عامه مردم مشهد “هرکاره” نامیده می‌شود از قرون گذشته یکی از مهمترین سوغات مخصوص مشهد به شمار می‌آمد. از ویژگی‌های این سنگ که نوعی سرپانتین می‌باشد نرم و مقاوم بودن آن در برابر آتش است که به دلیل طبخ ملایم، غذا را لذت‌بخش می‌نماید. بنا بر روایات حضرت رضا(ع) در هجرت تاریخی خود از مدینه به مرو و ورود به نوقان به کوهی که سنگ از آن برداشت می‌کردند تکیه نموده و فرمودند، خداوند به این کوه برکت داده است. امروزه هرکاره تراشی جایگاه خود را به عنوان هنر سنتی و سوغات حفظ کرده است.
تولیدات نمدی
امروزه گردشگرانی که به سوی تفرج‌گاه‌های طبیعی مشهد از جمله شاندیز تردد مینمایند این‌گونه تولیدات را در فروشگاه‌های عرضه محصولات متنوع و سوغات مشاهده می‌کنند که در اندازه‌ها و رنگ‌های گوناگون وجود دارند. نمد از پشم گوسفند تنیده شده، به صورت کلاه، زیرانداز و… تولید می‌شود که مراحل ایجاد آن کارگاهی است.
قالی مشهد
از جمله دلایل رونق این هنر سنتی در مشهد وجود مضجع پاک و شریف حضرت رضا(ع) و مهاجرت هنرمندان قالی‌باف از مناطق مختلف و توطن آنها در این شهر بوده است. امروزه موزه‌های دنیا آراسته به قالی مشهد به ویژه از عصر صفویه می‌باشد. شهرت فرش مشهد را باید در رنگ و نقش و نحوه‌ي بافت آن جستجو نمود.
کاشی کاری سنتی
کاشی به عنوان یکی از عناصر زیبايی بناها از قرون پیشین در عمارات و ابنیه به کار می‌رفته است. موطن اصلی کاشی، ایران بوده و صنعتگران دوره هخامنشی مبتکر و خالق این هنر بوده‌اند. این هنر در دوره تیموریان تکامل یافت و در عصر صفویه به اوج عظمت خود رسید. کاشی به لحاظ مواد تشکیل‌دهنده آن بر دو نوع کاشی گلی و جسمی شناخته می‌شود و از نظر تنوع شامل کاشی معرق، هفت رنگی، زیر رنگی، نره و غاز مغازی است. امروزه این هنر به دلیل وجود بناهای مذهبی در شهر مشهد رواج دارد.
فیروزه تراشی
فیروزه یکی از قدیمی ترین سنگ های شناخته شده در دنیاست. زیبایی اش در طول تاریخ آن را در زمره سنگ های پررمز و راز قرارداده و افسانه ها در مورد آن نسل به نسل و سینه به سینه ساخته شده است. فیروزه این سنگ زیبا آدمیان را در طول قرن ها شیفته خود کرده است.
مشهدمقدس به دلیل نزدیکی به نیشابور از گذشته محل تراش و عرضه فیروزه بوده و یادمان باشد که تراش فیروزه در ایران همچون فیروزه اش مرغوبترین نوع تراش در دنیا محسوب می شود و بسیاری فیروزه تراشی را نسل به نسل به یکدیگر آموختند و این پیشه را کسب خانوادگی خود می دانند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
.