لنگرود
ساحل چمخاله هرساله مقصد بسیاری از مردم ایران در زمان های تعطیل یا فصل تابستان می باشد. ساحل چمخاله به قدری در این چند سال معروف شده است که حتی ترانه هایی نیز درباره آن توسط خواننده های مختلف کشور خوانده شده است. بد نیست درباره شهرستان لنگرود و ساحل چمخاله که بخشی از آن به شمار می رود نکاتی را بدانیم.
لنگرود ، شهری است که بین آبی خزر و استواری لیلا کوه ، مجنون وار نشسته است و خونگرمی شالیزارهایش ، با خونسردی باغهای چایش ، به هم آمیخته ؛ و دیدن چهره مهربان و همیشه بهاری مردمانش ـ با آن نگاههای روشنشان ـ آرزوی تمام کسانی است که یکبار نان و نمکی از سفره اخلاصشان خورده باشند.
این شهر، امروزه یکی از مناطق مهم استان گیلان است و در میان شهرهای شرق گیلان از موقعیت جالب توجهی برخوردار است
شهرستان لنگرود با وسعتی حدود ۹۰۰ کیلومترمربع در ناحیه شرق گیلان قرار گرفته است و فاصله آن با مرکز استان ۶۰ کیلومتر است. لنگرود از شمال به دریای خزر، از جنوب و غرب به لاهیجان و از شرق به رودسر منتهی میگردد.
لنگرود دارای قدمت تاریخی زیادی است و نام آن حدود ۹۰۰ سال قبل (۵۱۲ هجری قمری) در کتب تاریخی آمده است. بافت قومی مردم لنگرود گیلک و به زبان گیلکی با لهجه بیه پس تکلم میکنند. از نوشتههای تاریخی چنین استنباط میشود که زمینهای اطراف لنگرود باتلاقی بوده و ساخت و ساز را دچار مشکل مینموده اما به مرور زمان و توسعه تجارت در گیلان، لنگرود هم رونق یافته و در زمینههای کشاورزی خصوصاً کشت کنف از شهرهای مهم محسوب گردیده، همچنین در زمینه صنعت دارای صنایع فلزی از جمله تفنگ سازی (شکاری) بوده که به علت مرغوبیت و کیفیت، خریدران زیادی داشته است.
رابینو جهانگرد معروف درخصوص لنگرود چنین مینویسد: «کنارههای رودخانه لنگرود زیباترین منظرهای است که من در ایران دیده ام». لنگرود دارای هشت محله به نامهای فشکالی محله، سوتال محله، درب مسجد، کاسهگر محله، قصاب محله، گشته مردخال، انزلی محله و راه پشته است که هر یک دارای اعتبار خاصی است.
بندر چمخاله که در شش کیلومتری لنگرود قراردارد از جاذبههای گردشگری است و همانند دیگر بنادر دارای فعالیتهای تجاری بوده که در حال حاضر بسیار محدود است.
طبیعت مناسب سبب گردیده مردم لنگرود به کارهای کشاورزی علاقهمند باشند. از محصولات عمده لنگرود میتوان انواع برنج، چای، صیفیجات را نام برد. همچنین صید ماهی در این شهر رایج است. بازار هفتگی لنگرود در روزهای شنبه و چهارشنبه با استقبال فراوان برگزار میگردد لنگرود با وسعتی حدود ۹۰۰ کیلو متر مربع و جمعیتی بالغ بر ۱۴۰۰۰۰ نفر در فاصله ۵۰ کیلو متری رشت , در دشت باز وسیعی واقع شده که با دریا حدود ۱۰ کیلو متر فاصله دارد .
چمخاله یکی سواحل زیبای این خطه محسوب می شود که در پانزده کیلومتری شهرستان لنگرود واقع شده و ساحل نیلگون و آرام آن استراحتگاه مسافران بسیاری در فصل تابستان است. لنگرود در ۲۵ شهریور سال ۱۳۳۸ ه. ش از لاهیجان جدا شد و با روستاهای تابع به صورت شهرستان مستقلی درآمد.
مناطق دیدنی لنگرود
در ابتدا با هم نگاهی داریم به برخی مناطق دیدنی طبیعی شهرستان لنگرود و البته چمخاله!
باغ های چای لاهیجان و لنگرود
زمان فتحعلیشاه قاجار بود که مردم در خلال جنگهای ایران و روس با نوشیدن چای آشنا شدند. در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه«حاج محمد حسین اصفهانی» کشت چای را در ایران آغاز کرد اما تلاش وی به ثمر نرسید.
۱۷سال بعد و در زمان مظفرالدین شاه، «میرزا محمد خان کاشف السلطنه» مامور شد تا تخم و نهال چای را در ایران بپرورد. کاشف السلطنه بالاخره توانست تخم چای را از هند آورده و در لاهیجان بپرورد. وی زندگی خود را وقف چای کرد و با تلاش هایش توانست چای را در لاهیجان توسعه دهد.
هرچند در سالهای اخیر به دلیل عدم حمایت جدی از چایکاران قسمت اعظم باغ های چای متروک و یا تغییر کاربری داده اند، اما دیدن باغ های چای از بلندای تله کابین لاهیجان و همچنین بام سبز لنگرود خالی از لطف نیست .
بلوردکان
بلوردکان جزء روستای لات لیل از توابع بخش اطاقور لنگرود می باشد. این منطقه جنگلی کوهستانی با چشم اندازهای طبیعی بسیار زیبا و جاده آسفالته دارای جاذبه های زیبای طبیعی اعم از پارک جنگلی ، رودخانه، آثار تاریخی درروستای بلوردکان اعم از کاروانسرا ، پل و… دارای ظرفیت بالای گردشگری است. متأسفانه مهمانسرا یا هتل ندارد اما امکان احدث کمپینگ در محیط وجود دارد. ادامه مسیر به مناطق جنگلی و ییلاقی، منتهی می شود. روستاهای بعد از بلوردکان به ترتیب سرلیل، چالدشت، لیارو و چنگر است. تا چالدشت جاده آسفاله و بعد از آن خاکی میشود و در لیارو بعلت وجود رودخانه ای بزرگ امکان ادامه مسیر با اتوموبیل وجود ندارد. بهتر است اتوموبیلتان را در چالدشت پارک کنید و بقیه مسیر را پیاده بروید. منطقه بسیار دیدنی و مناسب کوهنوردی و پیاده روی میباشد.
قبل از رسیدن به بلوردکان با یک تابلو که در سمت چپ جاده قرار دارد و اشاره به جاده ای دارد که با گذشتن از پل به آن وارد میشوید به سمت هلودشت هدایت میشوید. تمامی مسیر آسفالته بوده و به منطقه مرتع هلودشت منتهی می گردد. منطقه جنگلی محور بلوردکان به هلودشت پوشیده از جنگل های ممرز و توسکا، آمیخته با درختان فندق روستایی، باغات پراکنده چای و فندق است. جاده کوهی – جنگلی و پر پیچ و خم ولی آسفالته و زیبا است . در ارتفاع ۱۲۰۰ متری از سطح دریا به هلو دشت می رسیم این مکان از مرکز شهر لنگرود ۴۰ کیلو متر و با بلوردکان ۱۳ کیلومتر فاصله دارد.
پارک جنگلی خرم
روستای خرما بعد از روستای لیل در استان گیلان شهرستان لنگرود قرار دارد، پارک جنگلی خرما یکی از مناظر و طبیعت زیبا و دیدنی میباشد که مکانی تفریحی جذابی میباشد که توریستهای زیادی رو به این منطقه بکر جذب کرده است . پارک جنگلی خرما در روستای خرما،که از طریق جاده (اطاقور -لیل- خرما) می توان به آنجا رفت.با داشتن طبیعتی زیبا دارای چشم انداز کوهستان و رودخانه بوده و استقرار گونه های متنوع درختی (توسکا،لرک،انجیلی) محیطی مناسب برای گردشگران فراهم ساخته است .
پل خشتی قدیمی نالکیاشر لنگرود
پل خشتی قدیمی نالکیاشر یکی از آثار باستانی، قدیمی و دیدنی در شهرستان لنگرود، میباشد؛ که قدمتش به حدود دوره صفویه می رسد. پل خشتی قدیمی نالکیاشر لنگرود ، که در مسیر روستای لیالستان از روستاهای لاهیجان، به نالکیاشر است، از ابنیه قدیمی بشمار میایند. که به طرز جالب و زیبای دیدنی بنا شده است.مسافران و گردشگران پس از گردش و بازدید از لنگرود می توانند با استفاده از امکانات هتل ستاره دریا لنگرود و هتل ستاره دریا استراحت و به یک خواب آرام بپردازند
تالاب بین المللی امیر کلایه (شیخ علی کل، شاله کل)
تالاب بین المللی “امیر کلایه” یکی دیگر از تالابهای منحصر به فرد در گیلانِ که با وسعتی معادل ۱۲۳۰ هکتار و عمق متوسط ۱/۸۵ متر در ناحیه شمالی لاهیجان واقع شده است.
یکی از ویژگی های منحصر به فرد این تالاب در مقایسه با دیگر تالاب های استان گیلان این است که این تالاب از معدود محیط های تالابی آب شیرینِ که تنها در یک کیلومتری دریا قرار دارد. از دیگر زیبایی های طبیعی تالاب، نیلوفر آبی سفید می باشد، این تالاب در زمستانها محل گذر هزاران پرنده مهاجر و همچنین زیستگاه ۱۱ گونه از انواع ماهیان می باشد.
آدرس: ایران – گیلان – لاهیجان ۲۸ کیلومتری شمال غربی لنگرود
دریاچه کومله
دریاچه یا استخر طبیعی کومله در استان گیلان واقع است. این دریاچه از ۳ آبگیر مجزا تشکیل شده است که طول بزرگترین آبگیر در حدود ۱ کیلومتر و عرض آن ۴۰۰ متر است. فاصله دریاچه تا سواحل دریای خزر و ساحل زیبای چمخاله در حدود ۱۰ کیلومتر و تا ارتفاعات شمالی البرز و کوه پرش کوه در حدود ۱ کیلومتر است.
در نزدیکی دریاچه امکانات تفریحی از قبیل قایق سواری و روستوران تعبیه شده است. این دریاچه در جنوب روستای کومله واقع در ۴ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان لنگرود قرار دارد. در اطراف دریاچه شالیزارهای کاشت برنج و مزارع چای بوفور به چشم میخورد. این دریاچه میزبان شماری از پرندگان کنار آبزی استان گیلان است که عموما برای زمستان گذرانی به این منطقه مهاجرت میکنند. همواره با عبور از شهرستان لنگرود و با نگاه به آسمان تعدادی اگرت های کوچک و پرستو های دریایی مشاهدی می شود که از سمت دریا (چمخاله ، تالاب امیر آباد) به سمت جنوب لنگرود یعنی بخش کومله در حال پروازند. دریاچه از طریق کیلومتر ۲ جاده لنگرود به رامسر، فرعی روستای کومله قابل دسترسی است.
روستای آب چالکی
روستای آبچالکی یکی از زیباترین و فوق العاده ترین روستای های گیلان می باشد که در شهر زیبای لنگرود می درخشد
این روستای بسیار زیبا و دیدنی به بام لنگرودهم شهرت یافته است. سکوت ،آرامش و زیبایی های این روستا به حدی می باشد که گردشگران زیادی را از اطراف به سوی خود جذب می نماید جذابیتهای شهرستان لنگرود تنها به ساحل دریای خزر در منطقه چمخاله یا جاده گردشگری لیلاکوه خلاصه نمیشود. بلکه در این شهر که میان پیوند کوه و دریا احاطه شده است روستاهای زیبایی نهفته اند که میتوانند مقصد یک سفر یک روزه باشند.
یکی از این روستاهای زیبا، آبچالکی است که به نام «بام لنگرود» شناخته میشود و رسیدن به آن و میهمان سرسبزی و زیباییهای طبیعی آن شدن از طریق جاده لیلاکوه و طی کردن مسیری شیبدار امکان پذیر است. این روستا به دلیل جذابیتهای طبیعی خود میتواند مقصد یک گشت و گذار بهارانه باشد. آبچالکی که در ارتفاعات لیلاکوه قرار دارد، در کنار باغهای چای، به دلیل ارتفاع زیاد از شهر، هر گردشگری را به شگفتی و حیرت وا میدارد.
اگرچه روستا در سالهای اخیر به دلیل حضور پررنگ ویلاسازان، میزبان خانوادههای غیربومی است، اما هنوز هم به عنوان یکی از زیباترین روستاهای منطقه شناخته میشود. آب و هوای سالم و خوش بهارانه باعث میشود که بسیاری از شهروندان لنگرود و شرق گیلان، تابستانها نیز حضور در این روستا را به حضور در شهرها ترجیح دهند. در سالهای اخیر به دنبال پروژه گردشگری که قرار بود از روستای آبچالکی آغاز شود و به دامنههای لیلاکوه برسد(که البته ناتمام باقی مانده است)، نخستین سورتمه شهر لنگرود و منطقه شرق گیلان در این منطقه احداث شده است. اما جذابیتهای طبیعی روستای آبچالکی بیش از پیش خودنمایی میکند.
تماشای شهر لنگرود در هاله ای از ابرها در کنار باغهای چای و عطر خوش سبزینگی در آبچالکی هر شهروند و گردشگری را فرا میخواند.
روستای پرشکوه
پرشکوه، روستایی از توابع شهرستان لنگرود در استان گیلان ایران است. این روستا در دهستان مریدان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱٬۰۷۰ نفر (۳۲۳خانوار) بودهاست. معنی پرشکوه به معنی «پره کوه» یا دامنه کوه گفته شدهاست البته زیباییهای روستا بسیار زیاد است این روستادارای محصولات کشاورزی ازقبیل چای، برنج، کرم ابریشم، نان و چای محلی و مرکبات میباشد. مرکبات این روستا دارای محبوبیت خاصی در استان گیلان بوده واز معروفیت بالایی برخوردار است که همین امر سبب شده است تا سالانه دهها هزار بازدید کننده از جای جای کشور داشته باشد.
در فصل بهار نارنج در پرشکوه تا چندین هفته هوا در سرتاسر پرشکوه عطر بهار نارنج را دارد. روستای پرشکوه بر دامنه کوه پرشکوه واقع است که ارتفاع این کوه در حدود ۴۵۰ متر است. بافت قومی مردم پرشکوه گیلک و به زبان گیلکی تکلم میکنند. چشمانداز زیبای این روستا با باغهای پرتقالش جزو بی نظرترین زیبائیهای طبیعت میباشد.
کنوس
یکی از میوه های جنگلی که دراواخر تابستان تا اواخر پاییز در ارتفاعات پرشکوه خود نمایی می کند کنوس است کنوس همان ازگیل جنگلی است که اهالی پرشکوه به درخت آن کنوس دار می گویند یکی از قدیمی ترین ترانه های شمالی که توسط استاد پوررضاخواننده مشهور گیلانی خوانده شده است درباره این میوه است . به باغ پر از کنوس دار کنوس کله می گویند.
انار ترش
یکی از میوه های حنگلی که بخصوص درارتفاعات پرشکوه در اواخر فصل تابستان واوایل فصل پاییز خودنمایی می کند انار است که بیشتر طعم ترش دارد واز آن برای پختن رب انار استفاده می کنند. از رب انار ترش ،اهالی پرشکوه بیشتربرای پختن آغوز قاتق(فسنجان)وتک دکنیی(یک نوع غذای بسیار ملس وخوشمزه شمالی)که تقریبا می توان از آن به عنوان بادنجان شکم پر نام برد استفاده می کنند.
خوج رجه
یکی از مناظر دیدنی روستای زیبای پرشکوه منطقه کوهستانی خوج رجه است که از آنجا می توان منطقه وسیعی از مناظر پایین دست مانند چهارراه ، شهرکومله ، شالیزارهای پرشکوه را دید .
گل چای
یکی از عمده محصولات روستای پرشکوه چای است که بخشی زیادی از مردم روستا به تولید آن مشعول هستند یکی از زیباییهای باغهای چای رویش گل چای است .شاید بسیاری از مردم ندانند که بوته ی چای، گلی بسیار زیبا دارد که دیدنی است. این دوعکس را از یکی از باغ های چای پرشکوه گرفته ام . اگر کیفیت عکس مناسب نیست خرده نگیرید بضاعت دوربین من همین بوده است.
پرتقال در تابستان
یکی از عمده ترین محصولات روستای پرشکوه مرکبات است که بخصوص پرتقال آن درگیلان مشهور است روستای پرشکوه بدلیل قرار گرفتن در دامنه کوه از مرکبات مرغوب وبا کیفیت بالای برخوردار است .یکی از زیبایی های پرشکوه درفصل تابستان وجود پرتقال درشاخه های درختان است با اینکه پرتقال یک میوه زمستانی است ولی برخی مواقع بدلیل ارتفاع بلند درختان ،کشاورزان به تعدادی از پرتقال ها درفصل چیدن آن دسترسی ندارند وبه اصطلاح معروف از خیر آن می گذرند وجود این پرتقال ها درفصل تابستان یک غنیمت است که می تواند گام انسان را شیرین کند .خوردن پرتقال شیرین وآب دار آن هم درفصل تابستان بسیار دلچسب است. این دوتصویر را درتابستان گذشته درسفر کوتاهی که داشتم به یاد گار گرفته ام.
لیلا کوه
لیلا کوه ، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان لنگرود در استان گیلان ایران است. همچنین لیلا کوه یا به گفته اهالی محلی “لیله کوه” یک منطقه توریستی و گردشگری زیباست که دامنه های این کوه امروزه تبدیل به قطب قهوه خانه ای گیلان شده است در قدیم به آن لیلی کو اطلاق میشد و هنوز هم قدیمی های روستا اعم از پیرمرد وپیرزن آن را به گیلکی اصیل لیلی کو میگویند.
منطقه ییلاقی لیلاکوه یکی از مناطق گردشگری و زیبای شمال ایران است که در نزدیکی شهر لنگرود در استان گیلان قرار دارد و همه ساله مسافران و طبیعت دوستان بسیاری را به خود جذب می کند.
منطقه لیلا کوه در جنوب غرب لنگرود واقع شده و به خاطر وجود قهوه خانه ها و قلیان سراهای متعدد در مسیر و کوهپایه ها، امروزه تبدیل به قطب قلیان سرای استان گیلان شده است که معروف ترین آن قهوه خانه دیشلمه می باشد
مسیر لیلا کوه در ابتدای لنگرود و میدان فرمانداری، سمت راست، اولین خیابان از سمت لاهیجان است. از میدان فرمانداری لنگرود تا میدان لیلا کوه حدود ۳ کیلومتر جاده آسفالته می باشد و این جاده به سمت روستای پرشکوه و بعد از آن به بخش کومله می رسد. یک جاده خاکی که از میان باغ های سرسبز چای می گذرد، میدان لیلا کوه را به خط الرأس عطاکوه می رساند که با یک ساعت پیاده روی در این جاده، می توان به خط الرأس عطاکوه و با نیم ساعت پیاده روی در مسیر پاکوب خط الرأس که از میان باغ های چای و جنگل می گذرد، می توان به قله عطاکوه رسید. قله عطاکوه به ارتفاع تقریبی ۷۰۰ متر از سطح دریا، مرتفع ترین قله منطقه لنگرود و لاهیجان می باشد که از شمال شرق به شهرستان لنگرود و از شمال غرب به شهرستان لاهیجان مشرف می باشد. بر روی قله عطاکوه دکل های مخابراتی رادیو، تلویزیون و مخابرات قرار دارد که به همین علت اهالی منطقه به این قله، «دکل» می گویند.
با توجه به این که مسیرهای منتهی به قله عطاکوه از میان باغ های چای، درختان مرکبات و از میان جنگل می گذرد، پیاده روی لذت بخش و خاطره انگیزی را به همراه دارد. در صورتی که هوا صاف و آفتابی باشد، دریای خزر به صورت یک پهنه آبی بزرگ در دوردست مشاهده می شود.
منزل دریا بیگی
این منزل در سمت غرب رودخانه ی لنگرود و در محله راه پشته جای گرفته است . مجموعه بناهای دریابیگی امروز، به چند قسمت تقسیم شده و هر یک در دست یکی از نوادگان دریابیگی است. اکثر اتاقها و تزئینات این منازل به علت عدم مراقبت و مرمت در حال خرابی است. منازل فوقانی شامل اتاقها و تالارها، انبار، هشتیها و اتاق اصلی یعنی شاهنشین است که محل سکونت خود شخص دریابیگی بوده است.بنا در دو طبقه وبا آجرهای چهار گوش ۲۰×۲۰ ساخته شده است. در کنار خیابان راه پشته اتاقهایی در یک ردیف وجود دارد که پنجرههای مشبک با طرحهای گره چینی و شیشه های الوان در طبقه دوم آن به کار رفته است. در سمت شمالی و جنوب این ردیف ساختمان دو اتاق هشتی با دربهای چوبی قدیمی که کوبه هایی دو گانه برای زنان و مردان بر دو لنگه آن نصب است وجود دارد. این دربها با گلمیخ هایی در سه ردیف آراسته شده اند.
تالاب كیاكلایه
تالاب كیاكلایه یكی از غنی ترین تالاب های استان گیلان به لحاظ تنوع گونه های حیاتی بوده و در جذب گردشگر و افزایش درآمد اقتصادی حاشیه نشینان و حفظ محیط زیست طبیعی دارای اهمیت و توان بالایی است تالاب كیاكلایه یكی از غنی ترین تالاب های استان گیلان به لحاظ تنوع گونه های حیاتی بوده و در جذب گردشگر و افزایش درآمد اقتصادی حاشیه نشینان و حفظ محیط زیست طبیعی دارای اهمیت و توان بالایی است
این تالاب از پتانسیل های اكوتوریستی شهر لنگرود است كه در شرایط پایكوهی با ظرفیت بالای گردشگری در مسیر جاده ترانزیت شمال قرارگرفته است.
تالاب كیاكلایه لنگرود در نظر حاشیه نشینان به واسطه تأمین آب زراعی و كم و زیاد شدن آب در طول فصل، معروف به استخر كیاكلایه است، با توجه به جریان طبیعی آب و وجود شرایط تالاب طبیعی از گذشته زمین شناسی ناحیه، پس روی آب دریای خزر و شرایط تالابی در حال حاضر، واژه تالاب برای این استخر به كاربرده می شود مساحت این تالاب حدود ۳۰۰ هكتار بوده از یك طرف به شهر لنگرود و محور ترانزیتی رامسر – رشت و از سه طرف دیگر به شالیزارها و در فاصله اندكی با كوهپایه ها و با چشم اندازی زیبا قرار گرفته است.
روستای پنو
پنو، روستایی است از توابع شهرستان گاليكش در استان گلستان ایران. این روستا در دهستان نیلکوه قرار داشته و بر اساس سرشماری سال۱۳۸۵ جمعیت آن ۲۸۱ نفر (۸۰ خانوار) بوده است.
دیدنی های مذهبی لنگرود
مسجد جامع
از مساجد زیبا و پر جمعیت این شهر است،این مسجد که در وسط شه واقع شده ار آثار قدیمی است که چندین مرتبه تجدید بنا گردیده و سابقا در کنار مسجد،حوزه علمیه نیز بوده و در زمان رژیم منفور پهلوی از بین رفته.این مسجد محل تجمع و میعادگاه عاشقان الله است،و مراسم مختلف در این مسجد برقرار می گردد.
بقعه متبرکه (آقاسید حسین کیا)
این بقعه که راسته ماهی فروشان و در جنب سماک کوچه در فشکالی محله لنگرود است،دارای عظمت و احترامی است که عاشقان اهل بیت عموما،برای زیارت وعتبه بوسی به این مکان می آیند.(آقا سید حسین کیا)از فرزندان سید علی کیا و از ابنای امام موسی کاظم (ع) می باشد.حرم بقعه (آسید حسین) دارای دو گنبد مدور است که گرداگرد گنبد از داخل آن با ابیاتی از محتشم کاشانی وبا کلمات (یا اباعبدلله الحسین ادرکنی) و بسم الله الرحمن الرحیم)با خط نستعلیق به زیور طبع آراسته شده است.
بقعه دوازده تن از سلسله کیائی در روستای ملاط
این بقعه که در روستای ملاط لنگرود در ۵ کیلومتری این شهر واقع شده،دوازده قبر مزبور در دو ردیف در این بقعه قرار دارد.در یی از قبرهای ردیف غربی دو تن پهلوی یکدیگر دفن شده اند،و در هر یک از مابقی قبرها یک تن آرمیده اند و منظره جالب توجهی دارد.مجموع افرادی که در این بقعه آرمیده اند به دوازده نفر می رسدو به همین مناسبت این بقعه را (دوازده تن ) می گویند.
بقعه آقا سید محمد معروف به سفید آستانه لنگرود
این بقعه شریف در محله کیاکلایه در مسیر جاده لنگرود به رودسر قراردارد.بقعه دارای ضریحی بسیار زیبا و گنبد مدور که اخیرا بازسازی شده،و چند نفر کار تولیت و خدامی را در این بنای مزبور انجام میدهند.درب ورودی بقعه در قسمت شمالی است،منای مذکور در وسط بلوار شهر است که یکی از آثار دیدنی و از مناظر جالب و مورد توجه افراد و مسافران این مسیر می باشد.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
رشت
رشت به عنوان مرکز استان گیلان یکی از مقاصد اصلی گردشگران داخلی و خارجی در بین شهرهای شمالی کشور به شمار می رود. بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر شمال ایران با توجه به داشتن آب و هوایی بسیار مطبوع در تابستان، زمستان و البته ایام عید و بهار سومین شهر گردشگرپذیر ایران به شمار می رود و سالانه میلیون ها نفر این شهر را برای گذراندن ایام تعطیل و غیرتعطیل خود انتخاب می کنند. جالب است بدانید که رشت فشرده ترین شهر ایران به لحاظ نسبت جمعیت به وسعت است. قصد داریم شما را با دیدنی های این شهر و البته سوغات و مراکز مهم این شهر بیش از پیش آشنا کنیم.
سوغات رشت
سوغات رشت موضوع جذابی است که در این بخش به آن خواهیم پرداخت. شهر رشت در استانی قرار دارد که از طرفی به دریا و از طرف دیگر به کوه و جنگل ختم می شود به همین دلیل تنوع بسیاری در محصولات و سوغاتی های رشت میتوان دید، کافیست سری به بازار بزرگ رشت بزنید و این تنوع را در سوغات و صنایع دستی رشت ببینید. بطور مفصل در بخشی دیگر به صنایع دستی رشت خواهیم پرداخت. در اینجا به سوغاتی های خوراکی خوشمزه و مخصوص رشت که نظر گردشگران را به خود جلب می کند، می پردازیم. از این میان شرح مختصری درباره ی رشته خشکار، زیتون، ماهی سفید، برنج، چای، رب انار، نان برنجی و کلوچه آورده ایم. تنوع سوغاتی های رشت آنقدر زیاد است که توضیح درباره ی همه آن ها امکان پذیر نیست، ولی در زیر تعدادی از سوغاتی های شهر رشت به اختصار برای خریدی آسان نام برده شده است:
رشته خشکار رشت
رشته خشکار یکی از شیرینی های سنتی رشت و استان گیلان می باشد که در سفر به این شهر می توانیم برای مصرف خود و سوغات شهر رشت آن را تهیه کنیم. رشته خشکار ذوق و سلیقه زنان گیلانی را نشان می دهد چون شیرینی است که بسیاری از زنان گیلانی آن را در خانه درست می کنند. همچنین نزد مسافران این خطه ی همیشه سبز محبوبیت بسیاری دارد. برای خرید این شیرینی خوشمزه می توانید به قنادی های شهر رشت سری بزنید و رشته خشکاری را که جلوی چشمتان درست و برشته می شود، تهیه کنید. رشته خشکار در واقع بریده های خمیری شکل است که در وسط آن مغز، هل و ادویه جات می ریزند و سپس در روغن برشته می کنند به همین علت چرب، شیرین و بسیار لذیذ است. گیلانی ها معمولا برای ماه مبارک رمضان این شیرینی را در خانه درست و مصرف می کنند امّا شما اگر سفری به رشت داشتید بعنوان یک سوغات از شهر رشت آن را تهیه کرده و از خوردن آن همراه چای فراموش نکنید.
زیتون
زیتون دارای خواص بسیار زیادی است، هرچه از خواص آن بگوییم باز هم کم است. محصولات و فرآورده های زیتون نیز به اندازه خود آن دارای خواص درمانی هستند. رشت یکی از منابع زیتون کشور بحساب می آید. بازار های رودبار و منجیل پر از فروشگاه های زیتون فروشیست که در کنار زیتون روغن آن و زیتون پرورده نیز می فروشند. زیتون سیاه و سبز دو نوع آن هستند که در کشور ما فقط زیتون سبز به طور طبیعی یافت می شود. ترکیب زیتون و ماهی سفید در سفره همه را وسوسه می کند تا در سفری که به رشت دارند مقدار زیادی زیتون به همراه بیاورند. باغ های رودبار که سراسر درختان زیتون هستند باعث فراوانی این محصول گرانبها در استان گیلان شده اند. در سفری که به رشت دارید حتما به همراه خود زیتون تازه بیاورید، بعلاوه از فرآورده های آن نیز فراموش نکنید فقط بیاد داشته باشید در خوردن این میوه خوشمزه و خوشخور زیاده روی نکنید.
ماهی سفید رشت
خوشمزه ترین سوغاتی رشت، ماهی سفید آن می باشد که در دریای خزر و رودخانه های استان گیلان صید می شود. ماهی سفید یکی از مرغوب ترین ماهی های شمال کشور محسوب می شود. دارای مزه ی بسیاری عالی و بدون بو است. هر چند خوردن آن بدلیل استخوان های ریز و زیادی که دارد بی دردسر نیست. ماهی سفید را درکنار برنج یا بصورت شکم پر درست می کنند. ماهی خواص درمانی بسیاری دارد و مصرف هفتگی برای هر سن و سالی توسط پزشکان توصیه می شود. ماهی منبعی برای ویتامین A ،B ،D می باشد و دارای کلسیم و فسفر و امگا ۳ و ید است. برای خرید ماهی سفید تازه به بازار بزرگ شهر رشت سری بزنید.
برنج رشت
با آوردن اسم استان های شمالی کشور نام برنج هم تداعی می شود یکی از بهترین برنج های دنیا در شمال ایران کشت می شود. رشت هم یکی از تولید کنندگان و عرضه کنندگان برنج کشت شده در استان گیلان می باشد. از جمله نشان مرغوبیت برنج های استان گیلان بو و عطر آن است همچنین در صورت کف مال کردن آن ها چربی حاصل از آن احساس می شود. مردم عزیز گیلان و رشت برنج را بصورت کته مصرف می کنند که خاصیت و ویتامین های موجود در آن حفظ شود. با توجه به آنچه گفته شد خرید برنج شمال را از یاد نبرید. همچنین برنج ارزشمندترین سوغات استان گیلان محسوب می شود.
چای رشت
چای در بسیاری از شهر های استان گیلان مانند رشت، فومن، لنگرود، صومعه سرا، سیاهکل کشت می شود. رشت علاوه بر تولید، مرکزی برای عرضه ی چای گیلان می باشد و مسافران به راحتی می توانند در این شهر چای مورد نظرشان را تهیه کنند. چای گزینه ای مناسب برای سوغاتی بردن است چون چای رشت خوش عطر و طعم است و نسبت به سوغاتی های دیگر مثل برنج جای کمتری را می گیرد. چای نوشیدنی خوبی برای رفع خستگی می باشد و دم کردن آن با افزودنی های چون بهارنارنج، هل، دارچین و … هر کدام مزیتی و خاصیتی دارد.
رب انار
رب انار یکی از بهترین و خوشمزه ترین سوغاتی های خوراکی رشت بحساب می آید. رب انار نیز دارای خاصیت های درمانی و دارویی زیادی است که می توان آن را در غذا و نیز به صورت جداگانه مصرف کرد. خورشت مخصوص شمالی ها یا همان فسنجان با رب انار تازه درست می شود. رب انار را می توانید به صورت فله در بازار رشت پیدا کنید که در این صورت یک رب انار خوشمزه و تازه تهیه کرده اید. رب انار ترش محلی گیلان بسیار طرفدار دارد تا حدی که بسیاری برای سفارش سوغاتی از سفر کنندگان به این استان طلب رب انار می کنند.
نان برنجی رشت
نان برنجی رشت که به آن نان تیمیجان هم می گویند نانی است که از آرد برنج تهیه می شود و از لحاظ شکل ظاهری گرد و نازک می باشد. تیمیجان نام روستایی می باشد که نان برنجی مخصوص آن روستاست و به بازارهای رشت هم راه پیدا کرده است. نان برنجی را زنان با ذوق و هنرمند گیلانی مخصوصا برای عید و مهمانان خود پخت می کنند. نان برنجی بدلیل آرد برنجی که دارد طعم شیرینی دارد و خود رشتی ها آن را با حلوا ارده مصرف می کنند که بسیار خوشمزه و لذیذ می باشد. نان برنجی رشت سوغاتی بسیار خوبی است و مسافران اولین بار که آن را مصرف می کنند مشتری پرو پا قرصش می شوند.
کلوچه
از گذشته ساز کلوچه های گیلان به وفوور به گوشمان رسیده است و کلوچه های لاهیجان از دیرباز طعم و عطر بخصوص خود را در خاطره ی مردم به جای گذاشته اند. یکی دیگر از بهترین سوغاتی های رشت می تواند کلوچه های استان باشد که در بازار های آن می توانید بیابید. کلوچه های لاهیجان و فومن از مشهور ترین کلوچه های گیلان هستند که آنها در رشت نیز عرضه می شوند و برای نوش جان کردن کلوچه های داغ و تازه می توانید به مرکز آن نیز سر بزنید. بیشتر زنان گیلانی دستی بر کلوچه پزی دارند. کلوچه نیز مثل سایر شیرینی ها در تمام شیرینی فروشی های رشت یافت می شود. از این سوغاتی خوشمزه و مناسب برای دوستانتان نیز تهیه کنید.
مناطق دیدنی رشت
آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی
این آرامگاه در جنوب شهر رشت و در میان بقعه و گورستان سلیمان داراب قرار دارد. بنای یادبود میرزا کوچک جنگلی به گونه ای ساده اما زیبا و با توجه به اصول معماری سنتی در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ساخته شد. در اطراف قبر میرزا اجساد مجاهدان جنگلی دفن شده که اسامی آنها بر روی سنگ قبر حک شده است. در کنار قبر میرزا آرامگاه شاعربلند آوازه و مردمی گیلان ، شیون فومنی قرار دارد. میرزا کوچک خان جنگلی در خانه ای متولد شده که اکنون به یکی از جاذبه های گردشگری مهم استان گیلان و خانه یکی از بزرگترین مشاهیر ایران تبدیل گردیده است.
آدرس: ایران – گیلان – رشت خیابان سهیل دبیری، جنب دفتراسناد رسمی گیلان
باغ محتشم و عمارت کلاه فرنگی
باغ محتشم و عمارت کلاه فرنگی یا همان پارک شهر رشت، قدیمی ترین پارک رشت است که قدمت آن به دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می رسد.
عمارت کلاه فرنگی از جمله آثار دوره قاجاریه شهر رشت هم در ضلع جنوبی باغ محتشم قرار دارد که یک بنای چند ضلعی است که همین مسئله ظاهر زیبایی به ساختمان بخشیده و از یک نواختی نمای بیرون آن جلوگیری میکند.
نمای بیرون عمارت کلاه فرنگی طوری است که به نظر می رسد این بنا دارای ۳ طبقه است، اما در اصل این بنا ۴ طبقه می باشد. طبقات اول و دوم هر یک دارای دو اتاق است و این اتاق ها هر یک به وسیله پنجره هایی نورگیری داخلی و تهویه مناسب را در فصل گرم سال فراهم می کنند. بلندترین اتاق این عمارت هشت گوش و از هر سو دارای پنجره هایی است که رو به باغ باز می شود و مصالح به کار رفته در آن آجر، چوب و گچ است.
مصالح به کار رفته در بنا از جنس آجر و چوب بوده و بام آن به صورت خرپشته ای و پوشش آن از جنس سفال خمره ای تعبیه شده، که در زیر آن سفال هایی جهت عایق بندی گرمایی و سرمایی ساختمان قرار گرفته است. دور تا دور ساختمان در طبقه اول به صورت ایوان و در طبقه دوم به صورت بالکنی چوبی است که ۶۸ ستون بالکن بام ساختمان را مهار کرده است.
باغ محتشم و عمارت کلاه فرنگی، در گذشته، از محلات کم تردد رشت بوده است و به همین علت محلی برای سکونت تابستانی حکمرانان و فرمان داران بود، اما با توجه به توسعه شهر و افزایش جمعیت و خیابان های ارتباطی در کنار این پارک جهت دسترسی به مرکز شهر و احداث بنای استانداری و شهرک بازی کودکان در ضلع غربی این پارک موجب شده تا این عوامل آرامش و سکوت محل و منطقه را تحت تأثیر قرار دهد.
علت انتخاب نام کلاه فرنگی بر روی این بنا، شباهت فراوانی است که طبقه فوقانی این بنا به کلاه سیلیندری (فرنگی) داشته است. در سال ۱۳۷۴ این عمارت به مدیریت میراث فرهنگی گیلان واگذار گردید و امروزه از آن به عنوان مرکز آموزش هنرهای دستی استفاده می شود. این اثر در تاریخ ۲۶ آبان ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۷۶۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: ایران – گیلان – رشت ضلع جنوبی شهر رشت، کنار رودخانه گوهررود، خیابان حافظ
پارک جنگلی سراوان
از قدیمی ترین عرصه های جنگلی گیلانِ که به خاطر گونه های متنوع گیاهی که دارد در سطح کشور و حتی جهان کم نظیر می باشد. ابتدای ورودی پارک جنگلی سراوان یک آبگیر کوچک وجود دارد که فوق العاده زیباست. برای این آبگیر سکوی کوچکی تعبیه شده و دو قایق قو شکل هم برای گشت و گذار فراهم گردیده است. یکی از جاذبه های پارک جنگلی سراوان وجود موزه میراث روستایی کشور است که در قسمتی از این پارک زیبا قرار دارد.
تالاب عینک
تالاب عینک در حاشیهٔ پارک دانشجو، در غرب شهرستان رشت واقع است و از نظر مساحت، دومین تالاب بزرگ استان گیلان محسوب می شود. تالاب گستره غربی شرقی دارد و طول آن در حدود ۲.۶ کیلومتر و عرض آن در بیشترین حالت ۲۶۰ متر است. این تالاب به دلیل آن که در عکس های هوایی شبیه عینک است به این نام خوانده می شود. این تالاب از مناطق مهم گردشگری شهر رشت محسوب می شود. محیط آن ۱۲ کیلومتر و منبع آبی آن ۳۰ هکتار است. در مرداب عینک حدود ۲ تن ماهی کپور و ماهی آزاد پرورشی وجود دارد.
شرایط تالاب عینک نسبت به تالاب های دیگر استان گیلان اندکی خاص می باشد از آن لحاظ که این تالاب در داخل شهر قرار گرفته و از طرفی در این سالها شاهد افزایش بی سابقه جمعیت در شهر رشت بوده ایم و این حجم انبوه جمعیت، موجب گردیده تا به نسبت تالاب های دیگر، این تالاب با مشکلات عدیده تری دست و پنجه نرم کند که از آن جمله می توان به ساخت و سازهای بیشمار در حریم تالاب، ورود فاضلاب های شهری و صنعتی به داخل تالاب و تولید زباله توسط شهرنشینان اشاره کرد تا جایی که بخش هایی از تالاب را لوازم منزل و املاح و مصالحی اشغال کرده که به دلیل تخریب خانه های مسکونی به داخل تالاب رها شده و اینها دلایل خشک شدن بخش هایی از تالاب است.
آدرس: ایران – گیلان – رشت خیابان افتخاری، جنب پارک دانشجو
چشمه آب شور لاکان
لاکان منطقه ایست واقع در جنوب رشت. در انتهای جاده رشت- لاکان جاده ای خاکی وجود دارد که در اواسط آن روستای آقا دانا پیر قرار گرفته و در شرق جنگلی انبوه و زیبا واقع شده که چشمه آب شور لاکان را در برمیگیرد. آب این چشمه دارای مقدار زیادی املاح نمک می باشد و دیواره های چشمه از رسوب های آهکی پوشیده شده است. مردم منطقه این چشمه را مقدس و آب آن را شفابخش می دانند به همین دلیل در فصل تابستان برای درمان بیماری های پوستی از آب چشمه استفاده می کنند.
آدرس: ایران – گیلان – رشت انتهای جاده رشت- لاکان
پارک دانشجو
بوستان دانشجو انتهای شرقی شهر رشت و نزدیک به خروجی شهر به سمت شهرهای شفت و فومن واقع شده.
این پارک علاوه بر فضای سبز دارای یک آبگیر طبیعی زیباست که درواقع امتداد مرداب عینک بوده که جلوه خاصی به این مجموعه بخشیده و شرایط مناسبی را برای استفاده بازدیدکنندگان از قایق های تفریحی و همچنین ماهیگیری فراهم ساخته است. همچنین این پارک دارای تجهیزات ورزشی همگانی و وسائل محدود تفریحی مخصوص کودکان می باشد.
آدرس: ایران – گیلان – رشت میدان یخسازی، کمربندی شهید بهشتی، نبش بلوار دانشجو
خانه ابریشمی
“خانه ابریشمی” یکی از خانه های قدیمی و زیبای شهر رشت است که در زمان ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده و بیشتر از یک قرن قدمت دارد. مساحت این خانه، ۲ هزار متر مربع است، که در دو طبقه ساخته شده و دارای ۸ اتاق می باشد. تالار آیینه و چینی خانه از تالارهای بسیار زیبای این خانه قدیمی است که هر کدام از تالار ها با تزئینات پر کار آرایش شده اند.
در تالار چینی خانه، ظروفی منقوش به نقش گل و مرغ، در دوایری که با گچ بری ها احاطه شده، وجود دارد و تالار آیینه با آینه کاری های دقیق و ظریف تزئین شده است. تزئینات بی شمار سقف، گیلویی ها، طاق ها، طاقچه ها و سردرها به همراه گچ بری های ظرفی در اطراف پیش بخاری این بنای مسکونی را در ردیف زیباترین منازل دوره قاجاریه قرار داده است. از آنجا که این بنا در گذشته به حاجی میرزا ابریشمی تعلق داشت، امروزه هم به اسم صاحب اولیه اش معروف می باشد. خانه ابریشمی رشت با شماره ۳۳۶۵ در سال ۷۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
آدرس: ایران – گیلان – رشت خیابان مطهری، کوی حاج میرزا خلیل، جنب ساختمان شورای شهر (ساختمان میرزا خلیل)
روستای سقالکسار
این روستا دارای مناطق دیدنی بسیار زیبایی است که بدون شک می تواند نظر همه را به خود جلب کند، یکی از این جاذبه های دیدنی دریاچه سقالکسارِ که در هر فصلی از سال زیبایی خاص خودش را دارد.، سقالکسارغیر از دریاچه جاذبه های طبیعی زیادی دارد که برای درک هرچه بهتر آن باید از نزدیک دیده شود.در گذشته پرندگانی مانند لک و سار به این روستا می آمدند و از چشمه ی آن آب می خوردند، به همین خاطر این روستا سقالکسار نامیده شده است.
آدرس: ایران – گیلان – رشت فلکه انتظام، ۱۰ کیلومتری جاده جیرده، بعد از بقعه آقاسید شریف
دریاچه سقالکسار
روستای سقالکسار واقع در شمال کشور ایران، استان گیلان و ۱۵ کیلومتری جنوب شهر رشت و بین راه آقاسید شریف تا جیرده قراردارد. آب دریاچه از ریزش های جوی و چشمه ساران منطقه تامین میشود. ارتفاع دریاچه از سطح دریا ۶۴ متر، طول دریاچه در حدود ۶۰۰ متر و عرض آن ۵۰۰ متر است. واژه سقالکسار به معنای محل آب خوردن پرندگان است. در گذشته پرندگانی مانند لک و سار به این روستا می آمدند و از چشمه ی موجود در آن آب می خوردند به همین خاطر این روستا سقالکسار نامیده شده است. مساحت این دریاچه ۱۵ هکتار است.
پاکیزگی این روستا یکی از ویژگی های مهم آن است و یکی از دلایل مهم این پاکیزگی، اجرای طرحی توسط شورای اسلامی این روستاست مبنی بر اینکه در هنگام ورود، در هنگام ورود سه هزار تومان از گردشگران ورودی دریافت می کنند و یک کیسه زباله به آنها می دهند تا زباله های خود را در طبیعت رها نکنند و در کیسه بریزند، در صورتی که کیسه های زباله از سوی گردشگران به متصدی تحویل داده شود دو هزار تومان به آنان پس داده خواهد شد، این جایزه و مشوق موثر موجب شده است تا وجود زباله در طبیعت این روستا صفر باشد.
آدرس: ایران – گیلان – رشت روستای آقا سید شریف
خانه تاریخی قدیری
خانه تاریخی قدیری رشت نمادی از معماری دوران قاجاریه می باشد. در ضلع شرقی سبزه میدان رشت و در انتهای کوچه اختیاری خانه ای قرار دارد که بعنوان پژوهشکده میراث فرهنگی مورد استفاده قرار گرفته و دارای کتابخانه ای با کتب تخصصی مرمت، معماری، تاریخی، گردشگری و سایر زمینه هاست. قدمت این بنا که توسط محمدولی خان تنکابنی سپهدار حکمران گیلان احداث شد به اواخر دوره قاجار برمی گردد و در اوایل دوره پهلوی هم مرمت و قسمت های به آن الحاق شد. این بنا دارای اسکلت و سازه چوبی با سقف لمبر کوبی می باشد. پوشش خارجی خانه قدیری، سفالی و در و پنجره آن از چوب نراد روسی ساخته شده و تزیینات آیینه کاری و گچ بری داخلی آن بسیار زیبا و باشکوه است. این بنا به شماره ۲۶۸۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است .
آدرس: ایران – گیلان – رشت ضلع شرقی سبزه میدان، انتهای کوچه اختیاری
خانه میرزا کوچک خان جنگلی
خانه میرزا کوچک خان جنگلی، اکنون به یکی از جاذبه های گردشگریِ مهم استان گیلان و خانه یکی از بزرگترین مشاهیر ایران تبدیل شده است.خانه ای قدیمی که بخش هایی از آن و اشیایی که در بخش موزه مانندی در آن باقی مانده متعلق به همان روزهایی ست که سردار جنگل در آن خانه زندگی کرده است. در ضمن هر از چند گاهی در این خانه نمایشگاهی برگزار می شود.خانه موزه و مرکز اسناد میرزا کوچک جنگلی همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۱۳ و جمعه ها از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۷ عصر یکسره باز بوده و افتخار میزبانی شما عزیزان را دارد.
آدرس: ایران – گیلان – رشت استاد سرا، خیابان سهیل دبیری، جنب دفتراسناد رسمی
پارک ملت رشت
این پارک، یکی از باغ های قدیمی رشت به نام “سیاه باغ” بوده و درختان این پارک اغلب قدیمیاند ، اینجا پس از طراحی و بازسازی به عنوان بوستان ملت افتتاح شده تا محلی برای آرامش همگان باشد. پارک ملت یکی از مراکز ورزش همگانی صبحگاهی در رشت است که همه روزه افراد زیادی را برای ورزش همگانی به داخل پارک میکشاند.
علاقمندان به ماهی بهتر است بدانندکه یک مجتمع اکواریومی که ۶۸۰ قطعه از ماهیان کمیاب تزیینی شمال و جنوب کشور و ۲۸ قطعه خرچنگ دارد، دراین پارک به بهره برداری رسیده است. این پارک به خاطر کمپینگ بزرگی خود، پذیرای مسافران بیشماری از سراسر کشور می باشد.
آدرس: ایران – گیلان – رشت بلوار شهید انصاری، سه راه کانادا
سبزه میدان رشت
سبزه میدان رشت نام میدانی قدیمی در رشت است که در نزدیکی میدان شهرداری این شهر قرار دارد. این میدان در زمان حکومت محمدولی خان تنکابنی در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار بازسازی و بهسازی شد و از همان زمان به گردشگاه عمومی تبدیل شد و امروزه دارای فضای سبز، کتابخانه عمومی و تندیس هایی از مشاهیر گیلان شیون فومنی، پروفسور فضل الله رضا، دکتر محمود بهزاد، پروفسور مجید سمیعی و پروفسور اکبرزاده می باشد. در محدوده سبزه میدان و خیابان های منتهی به آن مراکز خرید و فروشگاههای زیادی وجود دارند که این منطقه را به یکی از مراکز اصلی خرید در شهر رشت تبدیل کرده است.
آدرس: ایران – گیلان – رشت در نزدیکی میدان شهرداری
شهرک امامزاده هاشم رشت
کیلومتر ۲۵ جاده رشت به تهران شهرک امام زاده هاشم قرار گرفته است که به خاطر قرار داشتن بقعه امام زاده در طول سالیان مدید جمع کثیری از اهالی گیلان و استان ها مجاور برای زیارت امام زاده و خرید محصولات منطقه به این شهرک سفر می کنند. طبیعت شهرک فوق العاده زیباست و مزارع برنج در کنار سپید رود در چهار فصل سال چشم انداز بکری را ساخته است که از ارتفاعات مجاور شهرک می شود تمام آن را مشاهده کرد، اصالت خانه های روستایی اش، کوچه های خاکی و قیری نشده اش، شاخه های نشکسته درخت هایش و قله هایی که در دوردست از برف پوشیده است حس خوبی به هر طبیعت دوستی می دهد.
آدرس: ایران – گیلان – رشت کیلومتر ۲۵ جاده رشت به تهران
طبیعت روستای پیربازار
پیربازار منطقهای خوش آب و هوا در استان گیلان به شمار می رود.سال ها قبل این محل بندر بوده و پادشاهان قدیم برای عبور از خاک ایران و سفر به اروپا از این بندر با کشتی عبور میکرده اند. از پادشاهان آن دوره میتوان ناصر الدین شاه را نام برد که زمانیکه قصد سفر به اروپا داشته است به پیربازار آمده بود و زیبایی این بندر او را شیفته پیربازار کرده و خواست آن را به نام خود تصاحب کند. او انتظار داشت حاکم پیربازار آن را پیش کش کند ولی حاکم پیربازار با آوردن دلایلی از جمله این که مردم از این بندر روزی خود را تامین میکنند و … ناصرالدین شاه را قانع می کند تا از این خواسته دست بردارد.
آدرس: ایران – گیلان – رشت حدود ۶ کیلومتری رشت
کاروانسرای لات
در مسیر جاده اصلی ارتباطی شمال کشور به مرکز، در نزدیکی شهر رشت و در منطقه سراوان، کاروانسرای قدیمی معروف به کاروانسرای لات قرار گرفته که معماری زیبای آن نظر هر خوش ذوقی را به خود جلب می نماید. لات در لغت به معنی زمین صاف و هموار کنار رودخانه است و به نظر می رسد چون این کاروانسرا در اراضی هموار کنار سفید رود (اراضی لات) ساخته شده به این اسم شهرت یافته که البته نزد روستائیان آنجا به کاروانسرای شاه عباسی مشهور می باشد.
آدرس: ایران – گیلان – رشت جاده قدیم قزوین-رشت،۴ کیلومتری امام زاده هاشم
کلیسای بیستون
ارمنی ها از قرن هفدهم به بعد در رشت سکونت دارند که قرن بیستم اوج شکوفایی ارمنیان بود که سبب تبدیل گشتن این شهر به عنوان یکی از مراکز مهم تجاری ارمنیان در زمینه ابریشم و برنج گشته گردید.
آدرس: ایران – گیلان – رشت سبزه میدان، خیابان طالقانی یا بیستون
مسجد چله خانه
این بنا در محله چله خانه شهر رشت و بقعه میرنظام الدین واقع گردیده و ازآثار دوره قاجاریه است . محراب بنا، گچبری ساده و به آیات و عباراتی مزین است . بام بنا سراسر سفال سر است و گلدسته ای آجری دارد . آرامگاه دکتر حشمت – همرزم میرزا کوچک جنگلی – در حیاط مسجد واقع است.
آدرس: ایران – گیلان – رشت محله چله خانه
موزه گنجینه رشت
موزه رشت بنایی قدیمی با قدمت بیش از ۷۰ سال در زمینی به وسعت ۷۰۰مترمربع با زیربنایی به وسعت ۵۶۰ مترمربعه که در خیابان طالقانی رشت قرار دارد. این بنا منصوب به میرزاحسین خان کسمایی می باشد که در سال ۱۳۴۹ وزارت فرهنگ وهنر این بنا راخریداری کرده و تبدیل به موزه نمود. بعد از انقلاب تا سال ۱۳۶۷ به نام موزه شهدا زیر نظر اداره کل ارشاد اسلامی گیلان اداره می شد. بعد از تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور این بنا پس از مرمت اساسی در تاریخ دهم مهر۱۳۶۸ بازگشایی شد. موزه از دوبخش مردم شناسی و باستان شناسی تشکیل شده که بازگو کننده پیام هایی از روند تحول و تصور زندگی مردم این دیار می باشد.
اشیاء بخش مردم شناسی هنوز هم کم و بیش در زندگی روزمره کنونی مردم این منطقه کاربرد دارند و بسیاری از آن ها مهرشان آداب وسنتهای کهن منطقه گیلان رو به خود دارند وبازگو کننده پیشینه تاریخی، فرهنگی و اجتماعی این منطقه اند.
اشیاء وآثار طی سالیان متمادی از گوشه وکنار استان گیلان گردآوری شده و این موزهبه روش علمی طبقه بندی و نگهداری می شوند در بخش مردم شناسی نوزده ویترین دیواری کوچک وبزرگ و پنج صحنه بازسازی شده به نمایش گذاشته شده است. شش مجسمه مرد و پنج مجسمه زن حین انجام فنون سراجی ، بافندگی ، کوزه گری،ابریشم کشی و چادر شب بافی بیانگر حالات خاص بدن هنگام انجام فنون هستند. این مجسمه ها از نقطه نظر تیپ شناسی و مردم شناسی جسمانی کاملاً گیلکی هستند و جنس آنها از موم مخصوص و پارافین می باشد.
آدرس: ایران – گیلان – رشت خیابان طالقانی
پارک ملی بوجاق
پارک ملی زیبای بوجاق همسایه دریای خزر و بندر کیاشهر است و اولین پارک ملی خشکی – دریایی کشور به شمار می رود. بخار آب همیشگی موجود در منطقه به دلیل وجود تالاب در کنار ریزش رودخانه سفیدرود به بوجاق این منطقه را به مکانی جالب تبدیل کرده است .۲۵۳ گونه پرنده در این محیط زیبا شناسایی شده و اهالی منطقه نیز از این منطقه ویژه اکولوژیک به شکلی مناسب نگهداری می کنند. تقابل شرایط جوی دریایی و خشکی در این تالاب واقعا دیدنی است.
آدرس: ایران – گیلان – رشت جنوب بندر کیاشهر
تالاب بین المللی بوجاق
بوجاق در محدوده بندر کیاشهر تا زیباکنار واقع شده و بخشی از نوار ساحلی دریای مازندران را شامل می شود. پارک ملی بوجاق با عنوان تالاب کیاشهر در لیست تالاب های بین المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است. این تالاب یکی از بهترین تالاب های کشور برای پرنده نگری بوده و علاوه بر میزبانى گونه هاى مختلف پرنده، زیستگاه بیش از ۵۰ گونه ماهى و آبزیان بومى و مهاجر و از معدود زیستگاه هاى فک خزری می باشد.
آدرس: ایران – گیلان – رشت محدوده بندر کیاشهر تا زیباکنار، نوار ساحلی دریای مازندران
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
شفت
شاید نام شفت به عنوان یکی از شهرستانهای گیلان برای خیلیها آشنا باشد. شهری که به آن کمتر از سایر شهرستانها پرداخته شده و کمتر به مردم معرفی شده است. در صورتی که این شهرستان دارای مکانهای گردشگری فراوان بوده و جاذبههایی زیبایی نسبت به سایر شهرستانهای استان دارد.
منطقه گیلان، شهرستان شفت ناحیهای کوهستانی و تاقدیس مانند است که در منتهی الیه گوشه شرقی رشته کوههای تالش جای دارد. شفت جلگهای سرسبز است که درختان انبوهی را در دل خود جای داده است.
شفت روستاییترین شهرستان استان گیلان است، شهرستانی که دور تا دورش را روستاها فرا گرفته است، جنگل و کوه از یک طرف و شالیزارهای برنج و باغات چای از سوی دیگر، هر یک از روستاهای شفت را زیبا کرده است. بد نیست بدانید که پرواز همای از خوانندگان به نام موسیقی سنتی ایران نیز متولد همین روستا می باشد.
بیایید با هم نگاهی داشته باشیم به دیدنی ترین مناطق شفت، شاید خیلی زود گذرتان به گیلان و شفت افتاد و خواستید این روستا را با چشم دل نگاه کنید! ما به شما کمک خواهیم کرد!
تالاب آب بندان گیلده
اين تالاب در محدوده روستاي گيلده پايين شفت قراردارد .فاصله آب بندان تا شهر رشت وفومن کمتر از ۱۵ کيلومتر است .اين آب بندان محلي براي ذخيره آب براي شاليزار هاي روستاي گيلده پايين است .شاليزارها ، استخرهاي پرورش ماهي وتعداد کمي خانه روستايي در حواشي تالاب قراردارد. آب بندان اول (آب بندان بخش غربي که ۵/۳ هکتار وسعت دارد ) پهنه آبي وسيعي است که بخش هاي جنوبي آن در فصل بهار پوشيده از علف مي شوند اما سطح آب بندان بخش شرق در فصل بهار پوشيده از تنوعي از گياهان آبزي بن در آب ، شناور وغوطه است ، بويژه نيلوفر آبي ( نيلوفر سفيد )که با تراکم زياد وگل هاي زيبايش جلوه خاصي به اين آب بندان مي بخشد .تنوعي از گياهان آبزي شامل نيلوفر سفيد ،تي ، لويي ، جگن ، علف هفت بندازگونه هاي گياهي اين آب بندان هستند .از جانوران مهره دار اين تالاب مي توان به مار آبي ، لاسرتاي شکم سبز ولاک پشت برکه اي اروپايي را مي توان اشاره نمود همچنين دوزيستاني مانند قورباغه معمولي ، قورباغه درختي واز مهمترين پستانداران اين تالاب مي توان به شغال ، گربه جنگلي ، راسو ، خارپشت اروپايي وخفاش لب کوتاه اشاره نمود . پرستوي دريايي تيره هر ساله در اين آب بندان بر روي گياهان آبزي جوجه آوري مي کند.
دریاچه عروس یا حلیمه جان آبشار دود وزن
آبشار دودوزن در موقعیت جغرافیایی N370044 E491504 در استان گیلان واقع است. آبشار دودوزن در فاصله ۲۴ كيلومتري از شفت و در منطقه خرم كش شفت قرار دارد. اين آبشار، درون جنگل بوده و از زيباترين آبشارهاي گيلان محسوب مي شود. برای دسترسی باید از شفت به روستای احمدسر گوراب ، روستای شالماء،سفید نرگس ،بازارچه علیسرا،بقعه آقا سید کاس و آقا سید رضی و سیاه نرگس بگذریم ، . بعد از سیاه نرگس به روستای خرم کش می رسیم، در مسیر همچنان رودخانه زیبا را همگام با خود می بینیم که از آبشار زیبای دود وزن خرم سرچشمه می گیرد. در ۲ کیلومتری روستای توسه، روستای توریستی و زیبای خرم کش وجود دارد که ۷۰۰ متر بعد از آن به تابلویی می رسیم که روی آن نوشته شده است ۸۰۰ متر با آبشار دود وزن خرم ( ۵۰۰ متر مانده به آبشار) بعد از طی ۳۰۰ متر به انتهای مسیر ماشین رو می رسیم که پلی مابین این دو مسیر (خاکی و ماشین رو و مال رو) قرار دارد، بقیه مسیر تا به آبشار درحال ساخت و بازسازی می باشد. به محدوده خرم ، خرم کش و اطراف سیاه مزکی می گویند . این منطقه حالت ییلاقی دارد . پنیر آن معروف است.
دریاچه حلیمه جان معروف به دریاچه عروس در رودبار بسیار زیباست. سبزی روی آب به خاطر وجود جلبکها هست که این جلبکها ظهر با وزیدن باد کنار رفته و دریاچه دو رنگ میشود.
سد خاکی سقالکسار
روستای سقالکسار در ۱۵ کیلومتری شهر شفت و بین راه جیرده شفت تا آقا سید شریف قراردارد.در اطراف مزار آقا سید شریف در نزدیکی شهرستان شفت دریاچه های متعددی وجود دارد که دارای طبیعت بسیار زیبایی می باشد.
یکی از بزرگترین این دریاچه ها (استخرها) سد خاکی سقالکسار می باشد که در نزدیک چماچاه و روستای سقالکسار واقع شده است و در تمامی فصول مسافران را به سمت خود جذب می کند. این روستا در دهستان لاکان قرار داشته و براساس سرشماری سال ۱۳۸۵جمعیت آن ۵۸۴نفر (۱۶۸خانوار) بودهاست.
یکی از نکات قابل توجه این روستا ادامه زندگی جوانان در روستا با کمک وامهای مسکن روستایی است. این روستا همچون روستاهای ایران دارای چند شهید میباشد. ۸ شهید به نامهای عظیم غمزه – اسماعیل غمزه – فرهاد غلبو – علی محمدزاده – غلامرضا حسیپور – حسن حسنپور – زمان محمدی – و ۱ شهید گمنام این روستا مناطق دیدنی بسیار بسیار زیبایی دارد که یکی از این جاذبههای دیدنی سد خاکی سقالکسار میباشد که در تمامی فصول مسافران را به طرف خود میکشد. اعضای شورا و دهیار روستا جهت پیشرفت و آبادانی روستا تلاشهای زیادی انجام دادند. من به تمام شما عزیزان تاکید می کنم که یک بار به روستا سقالکسار سری بزنید و از طبیعت بکر این روستا لذت ببرید
امامزاده اسحاق
امامزاده اسحاق گیلان از امام زاده های محبوب استان گیلان است که بسیاری از مردم برای اقامت چندین روزه و زیارت این امامزاده به این شهر سفر می کنند. قضای معنوی زیبای این امامزاده در طبیعت بکر شفت تلفیقی شگفت انگیز از معنویات و زیبایی های طبیعی را به نمایش می گذارد که می تواند برای هر بیننده ای جذابیت داشته باشد. مسیر این امامزاده پر از خانه های چوبی آغشته به رنگ های مختلف است که سوغاتی های مختلف شمالی را به فروش می رسانند و البته خانه ها را برای سکونت مسافران به آن ها اجاره می دهند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
رودسر
رودسر یکی از شهرستان های استان گیلان است که در میان شهرهای شمال کشور به مذهب و مراسمات مذهبی معروف است به طوری که گیلانی ها به آن ” قم گیلان می گویند. رودسر در زمان پادشاهی رضاخان پهلوی نیز یکی از تفرجگاه های معروف رضاخان به شمار می رفت و مردم منطقه گیلان رودسر را به عنوان خانه رضاخان در شمال کشور می شناختند.
رودسر، از شمال به دریاچه خزر، از جنوب به رشته کوههای البرز، از شرق به رامسر و از غرب به املش و لنگرود منتهی میشود. قسمت های کوهستانی شهرستان رودسر، زیبا، خوش آب و هوا و سردسیر میباشد. قسمت شمالی این شهرستان که در حاشیه جنوبی دریای خزر و منطقه جلگه ای قرار گرفته، مرطوب میباشد. رودخانه پلرود، با شاخههای کیارود و شیرا رود، در این شهرستان جریان دارد. شهرستان رودسر، دارای چهار بخش کلاچای، چابکسر، رحیم آباد و رودسر و ۱۰ دهستان است. قومیت مردم رودسر، گیلک است که به زبان های فارسی و گیلکی با لهجه بیه پیش (شرق گیلان) تکلم میکنند. مذهب مردم رودسر، شیعه دوازده امامی است. مردم شهرستان رودسر از ۳ تیره هستند: گیلک ها، گالش ها و مهاجرین. مهاجرین رودسر را اغلب سادات و علویون تشکیل می دهند که در زمان حکومت آل بویه به رودسر مهاجرت کردند. مردم شهرستان روسر، دارای عواطف دینی و پایبند به اصول مذهبی میباشند. این مطلب را رابینو در کتاب «ولایات دارلمرز گیلان»، بدین صورت نقل کردهاست: مردم رودسر، به ملایمت طبع و علاقهمندی به مذهب معروف میباشند.
از جمله نقاط دیدنی در این شهرستان، ساحلی به طول ۴۰ کیلومتر است که به دلیل نزدیکی کوه با دریا، در این منطقه جغرافیائی، چشمانداز زیبائی را به خود اختصاص دادهاست. پل تاریخی تمیجان، از آثار دوره صفوی، مسجد تمیجان از آثار دوره خاندان کیا، گنبد پیرمحله در روستای پیرمحله ماچیان و قلعه بندبن، واقع در منطقه قاسم آباد از مهمترین آثار باستانی شهرستان رودسر میباشند. منطقه تفریحی اشکور در ارتفاعات ییلاق شوئیل، آسمانرود مایستان پایین و روستای کاکرود با آسیاب های آبی از سایر مناطق گردشگری این شهرستان هستند. عمارت شهرداری رودسر یکی از آثار تاریخی این شهرستان می باشد. این عمارت مربوط به دوره پهلوی اول است که در جنوب غربی میدان امام واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۱۰۷۸۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قصد داریم در اینجا چند منطقه زیبا و بکر این شهر را به شما معرفی کنیم تا در صورت عزیمت به این شهر دیدن آن ها را در اولویت خود قرار دهید. مطمئن باشید ضرر نخواهید کرد!
اشکور رودسر
اشکور جزء بخش رحیم آباد شهرستان رودسر و در جنوب شهر کلاچای به سمت رحیم آباد قرار گرفته است اشکور در امتداد سلسله کوههای البرز قرار دارد و از جنوبی ترین نقطه شهرستان رودسر آغاز و تا جنوبی ترین نقطه شهرستان رامسر ادامه دارد محدوده اشکور از جنوب به قزوین از مغرب به املش و رودبار الموت و از شرق به بخش کوهستانی شهرستان رامسر- تنکابن و از شمال به دامنه های کوهستانی رحیم آباد و رامسر متصل است.
اشکورات رودسر به ۳ دهستان تقسیم شده است : اشکور سفلی، اشکور علیا و سیارستاق ییلاقی و اشکور شوئیل
اشکور – اشکورات رودسر به دلیل شرایط و طبیعت کوهستانی، دارای زمستان های سرد و پربرف و تابستان های خنک و ملایم می باشد و این امر باعث شده که در فصول پاییز و زمستان جمعیت به حداقل و در بهار و تابستان به حداکثر ممکن برسد.
این منطقه، به علت دارا بودن چشمه سارها، دریاچه های طبیعی، چشمه های آب معدنی، رودخانه های زلال و غارهای فراوان و پاکی هوا توجه گردشگران گیلان را به خود جلب کند.
مناطقی از کوهستان های اشکورات بر اثر کاوشهای انجام گرفته به آثار و شواهد گوناگونی مخصوصا قبور مربوط به دوران نبوع تا دوران ساسانی و بعضا نیز از دوران اسلامی نیز بدست آمده و این خود نشان از قدمت منطقه دارد. منطقه اشکور علاوه بر داشتن آب و هوای ییلاقی، منایع زیر زمینی، باغات فندق و گردو، زمین های مزروعی گندم و جو٬ عدس و لوبیا، سیب زمینی، سیر و پیاز و گیاهان دارویی از قبیل گل گاوزبان، بنفشه، کنگر، گل پر، گزنه، گون، همیشه بهار، قارچ های خوراکی، بابا آدم (کو لا کولا) و … را می توان نام برد.
جاذبه هایی گردشگری اشکور – اشکورات رودسر رودسر :
ـ روستای رودبارک با روستاهای نرکی و توسه چال همسایه است و در ۳۵ کیلومتری بخش رحیم آباد و ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان رودسر واقع شده است.
ـ کوه عروس و داماد – روستای زیاز که در روستای زیاز واقع شده است. این روستا با روستاهای آغربن کندسر، گرمابدشت، دیورود و سجیران همسایه بوده و در ۲۶ کیلومتری بخش رحیم آباد و ۴۱ کیلومتری جنوب غربی شهرستان رودسر واقع شده است. در شمال منطقه سی پل، کوه سنگی با شیب بسیار تند واقع شده است که در بالاترین نقطه آن دو مجسمه سنگی به شکل عروس و داماد قرار دارد. کوه عروس و داماد به واسطه اینکه در بین کوههای دیگر اشکور از زیبایی و شکوه خاصی برخوردار است، نظر هر بینندهای را به خود جلب می کند.
ـ دریاچه روستای صمد آباد از دهستان شوئیل یکی دیگر از زیبایی های منطقه اشکورات گیلان است که در روستایی صمدآباد قرار دارد. این روستا با روستاهای اکبرآباد، برمکوه، تلابنک، وگلخانی، دشتک و زراکی همسایه است و در ۵۴ کیلومتری بخش رحیم آباد و ۶۹ کیلومتری شهرستان رودسر واقع شده است.
ـ غار واردار – روستای دلیجان، غار وادار روستای دلیجان از دیگر زیبایی های اشکورات است. این روستا با روستاهای تواسانکش و یاسور همسایه بوده و در ۴۷ کیلومتری بخش رحیم آباد و ۶۲ کیلومتری شهرستان رودسر واقع شده است. این غار، آثار آبادی و آجرهای قدیمی در کجیل سرا، آسیاب قدیمی بومی تله از نقاط معروف و قدیمی این روستا به شمار میرود.
غار وادار در شرق روستا قرار دارد و از منطقه ونکش شروع و تا غار وادار امتداد دارد. در فاصله این دو نقطه که بصورت تونلی زیرزمینی است دهانه آن در منطقه وادار گشاد و پهن می شود. این غار در امتداد سرچشمه رودخانه آسمانرود واقع شده و از حیث قدمت دارای تاریخ بسیار دور و درازی است و از دیگر جاذبه های گردشگری اشکور به حساب میآید.
آبشار سجیران
طبیعت دلپذیر رودسر در حقیقت مجموعه ای از شاهکارها و جلوههای بدیع و زیبا است که از آمیزش طبیعت ساحلی خزر با کوهستانهای جنگلی و سرسبز، مراتع پرگل و رودخانههای متعدد به وجود آمده است.
آبشار سجیران در بیست کیلومتری جنوب رحیم آباد، یکی از جلوههای ویژه طبیعت این منطقه است که از به هم پیوستن چشمههای زلال و متعدد آن به وجود آمده است. این آبشار در دامنههای غربی کوه سماسوس قرار گرفته و مسیر دسترسی به آن از کلاچای و رحیم آباد، مابین رودسر و رامسر میگذرد. این آبشار و ۳ آبشار در منطقه نمونه ملی گردشگری سجیران زیاز قرار دارند ارتفاع این آبشار به بیش از ۶۰ متر میرسد. غار سجیران در اوایل سال ۱۳۸۲ توسط کارشناسان سازمان گیلان شناسایی و مستندسازی شده و با شماره ۱۰۷۱۱ در تاریخ ۲/۱۱/۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است
پارک جنگلی سفید آب
سفید آب در جنوب شرقی استان گیلان قرار داشته و تا مرکز شهر رودسر ۳۰ کیلومتر فاصله دارد. این پارک دارای مسیر راهپیمایی، تریل اسب سواری، دوچرخه سواری، چشمه های آب گرم و پدیده های طبیعی چشمه ساران و سرچشمه رودخانه ها و مناظر طبیعی منحصر به فرد می باشد. ﻣﺤﺪوده ﻃﺮح ﭘﺎرک، از ﺷﻤﺎل ﺑﻪ ﻗﺮاء درازﻻت ﭘﺎﯾﯿﻦ و اراﺿﯽ ﻃﻮل ﻻت و از ﺟﻨﻮب ﺑﻪ ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﯾﺎل ﺑﻨﻪ ﮐﺸﮑﯽ و زاﻧﮕﻮﺗﻪ و ﺷﺎﺧﻪ ﻓﺮﻋﯽ رودﺧﺎﻧﻪ ﺳﯿﺎه ﮐﺸﺎن و از ﺷﺮق ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﻊ و ﯾﯿﻼﻗﺎت ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﯿﺮﮐﺶ و از ﻏﺮب ﺑﻪ ﺟﺎده آﺳﻔﺎﻟﺖ رﺣﯿﻢ آﺑﺎد ﺑﻪ ﮔﺮﻣﺎﺑﺪﺷﺖ و ﺳﯽ ﭘﻞ ﻣﺤﺪود ﻣﯽشود. از ﻣﻮاﻫﺐ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ این ﻣﻨﻄﻘﻪ وﺟﻮد ﺟﺎده آﺳﻔﺎﻟﺘﻪ رودﺳﺮ ﺑﻪ رﺣﯿﻢ آﺑﺎد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از رﺣﯿﻢ آﺑﺎد ﺑﻪ اﺷﮑﻮرات است ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮان و ﺗﻮرﯾﺴﺖ ها این اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دهد که ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﻇﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺳﻔﯿﺪآب از ﭼﺸﻢ اﻧﺪازﻫﺎی ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﯽ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺒﺎی ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺷﮑﻮرات هم ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ شوند. وﺟﻮد ﮐﺎخ رﺿﺎﺧﺎن، ﻣﺴﺠﺪ ﻣﺤﻤﻮد اﻣﯿﺮﺑﻨﺪه ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دوره ﻗﺎﺟﺎرﯾﻪ در اﻣﯿﺮﺑﻨﺪه ﮐﻼﭼﺎی از دﯾﮕﺮ ﺟﺎذﺑﻪ ﻫﺎی ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺬﮐﻮر می باشد.
پل تاریخی تمیجان
این پل در شش کیلومتری شهرستان رودسر و بر روی رودخانه تمیجان واقع شده است . رود خانه تمیجان، از کوه های جنوبی رشته کوه البرز سرچشمه می گیرد که پس از گذشتن از مناطق کوهستانی و دامنه های شمالی رشته البرز و منطقه اشکورات به جلگه گیلان رسیده و تبدیل به سه شاخه شده که یک شاخه آن همان رودیست که از روستای تمیجان می گذرد و آب کشتزار های اطراف از این رود تامین می شود. به گفته اهالی، آب این رود، در فصول مختلف سال تغییر رنگ داده و به رنگ های سفید مایل و آبی و قهوه ای در می آید که به دلیل املاح داخل آب و یا گل آلود شدن آن می باشد. تمیجان از سه واژه “ت” ،”می” ، “جان” ساخته شده که به معنی تو جان منی می باشد. قدمت این پل به حدود هفتصد سال می رسد، که با توجه به مصالح و طاق های به کار رفته در معماری این پل، آن را به دوره صفویه نسبت می دهند.
روستای قلعه بندین
از توابع شهر رودسر است که برای اهالی منطقه به این روستا ، دُزبن ، دِزبن ، بندین شهرت دارد این روستا در جنوب شهرستان رودسر و در جنوب غربی قاسم آباد کلاچای در روستای زیبا و کوچک بندبن ، روستای سرسبز و کوچک واقع شده است. آنچه که در کتب مختلف آمده است بیانگر این است که قدمت این قلعه به دوره سلجوقی باز میگردد اما خندق هایی که در اطراف آن حفر شده نشانگر این است که قدمت این بنا مربوط قبل از دوران سلجوقی است . این قلعه ، مساحتی حدود یکصد مترمربع داشته ، در ارتفاع ۱۸۱ متری از سطح دریاهای آزاد واقع شده است .
معماری این بنا بسیار خاص و منحصر به فرد است ، در ساخت این بنا از ساروج ترکیبی از زرده تخم مرغ استفاده شده که استحکام بنا را تا حدی زیادی بالا برده است . استحکام این بنا در کنار زیبایی که دارد موجب شگفتی کارشناسان یونسکو شده است . این برج ، بخشی از یک قلعه بسیار وسیع است که برج نگهبانی آن در بخش جنوبی قلعه و مشرف بر دهکده بندبن ، هنوز نیز پا برجاس . این برج سنگی ، به قطر ۴٫۵ متر ، هشت سنگ انداز سالم دارد.
از این قلعه دیگر جز یک دیوار سنگی با ملات گچ به طول پنج متر و به پهنای ۱۲۰ سانتیمتر چیز دیگری بر جای نمانده و بخش شمالی آن توسط جویندگان گنج و غارتگران آثار باستانی از بین رفته در جبهه خاوری ، درب قلعه به ارتفاع یک متر هنوز پا برجاست .
آنچه که در ساخت این قلعه تصور می کنند بدین گونه است که این قلطعه احتمالا دارای سه طبقه بوده و ورودی آن به سمت جنوب و روبه رودخانه بوده است .
اخیرا باستانشناسان در محوطه قلعه گردن طول لات ، یک گور دستهجمعی را کشف کردند که گمانه های گوناگونی نیز زده شد که در ششمین گمانه یک گور باستانی کشف گردید که آرامگاه خانوادگی شخص خاص و مهمی بوده است .این گور در فاصله ۲۵۰ متری قرار دارد که به دلیل گذشت زمان و رطوبت تقریبا از بین رفته است .
قلعه گردن در سال ۱۳۸۲به شماره ۹۴۰۷ به آثار ملی اضافه شد. برج بندبن در فاصله هزارمتری روستای بندبن دهستان اوشیان از توابع بخش چابکسر شهرستان رودسر در پنج کیلومتری از غرب جاده رشت – چالوس بر بلندای کوهی صخره ای قرار دارد دسترسی به قلعه از راه شهر رودسر به روستای بندبن میسر است ، باید وارد باغات مرکبات بندبن شد و با طی یک کیلومتر به برج خواهید رسید .
غار سجیران
این غار در جنوب روستای سجیران از توابع بخش رحیمآباد شهرستان رودسر میباشد که بهترین مسیر دسترسی به آن، راه رحیمآباد به گرمابدشت و جاده معروف سفیدآب است. این غار در اوایل سال ۱۳۸۲ خورشیدی توسط کارشناسان گیلان شناسایی شد و در همان سال به ثبت ملی نیز رسید. بررسیهای صورت گرفته سبب کشف تعدادی قطعات سفال مربوط به عصر آهن و استخوان شد که وجود لایههای مختلف ارزشمند فرهنگی و باستانی با توجه به یافتههای مذکور، محتمل به نظر میرسد.
قلعه گردن رودسر
قلعه گردن رودسر در شهرستان رودسر، بخش رحیم آباد، روستای تول لات در استان گیلان واقع شده است قلعه ای که به قلعه گردن تول لات معروف است. قلعه گردن تول لات رودسر قلعه ای تاریخی به ارتفاع ۸۰ متر مشرف به رودخانه پلرود است. درازای بنای قطعه حدودا ۵۰ متر و پهنای آن ۴۰ متر است و ضخامت دیوارها نیز بیشتر از یک متر می باشد. نوع مصالح به کار رفته در این بنا سنگ بوده و ملات آن نیز ساروج می باشد و سوراخ های موجود در قسمت داخلی دیوارهای جنوبی نشانگر تیرریزی های چوبی و طبقاتی بودن آن می دهد. در قسمت شرقی وجود سکوهایی از سنگ که احتمال می رود پله بوده نشانگر ورودی قلعه می باشد.
در برخی کتابهای تاریخی استان گیلان قدمت این قلعه را دوران سلجوقی دانسته اند؛ ولی با توجه وجود خندق هایی که در اطراف آن حفر شده اند، قدمت آن را به پیش از دوران سلجوقی می توان نسبت داد. متاسفانه بخش عمدهای از آن براثر زمین لرزه سال ۱۳۶۹ تخریب شد. قلعه گردن که به اشتباه در بعضی از منابع اینترنتی قلعه گردان آمده، احتمالا سه طبقه داشته و در اصلی آن به سمت جنوب و به سوی رودخانه و جاده باز می شده است.
اخیرا باستان شناسان در هنگام گمانه زنی در محوطه قلعه گردن، یک گور دسته جمعی منحصر به فردی را بدست آوردند. که آرامگاه خانوادگی شخص مهمی بوده است. گور یادشده در شمال شرقی قلعه و مشرف به رود کشکوه است که در آن چهار اسکلت که بدلیل رطوبت زیاد تقریبا از بین رفته اند وجود دارد. این گور، شش ضلعی است و با یک تخته سنگ بسیار بزرگ پوشانده شده است. ورودی آن، دیوارههای سنگ چین دارد که این موضوع یک ویژگی منحصر به فرد بوده و تاکنون گوری با این مشخصات در استان گیلان به دست نیامده است. قدمت این گور دو هزار و پانصد تا دو هزار و هشتصد سال است. قدمت این گورستان مربوط به هزاره اول پیش از میلاد است و چهار اسکلت کاملا پوسیده و ۱۶ شی در آن به دست آمده اند؛ زیرا مردم آن زمان به زندگی پس از مرگ معتقد بوده اند.
باستان شناس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان گیلان بیان کرده است که از میان اشیای بدست آمده، اشیای مفرغی نیز وجود دارند که یکی از این اشیا، تبری دولبه با کاربری کلنگ است که در جلو در ورودی گور بدست آمد. سفالینه های این گور به دلیل قرار گرفتن در نزدیک رودخانه و منطقه مرطوب براثر برخورد در هنگام کاوش، ترکهای فراوانی خورده اند.
قلعه گردن در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۴۰۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کاخ اختصاصی رضا خان رودسر (کاخ نهار خوران)
این كاخ در محوطه یك پارك و جنب ساختمان فرمانداری شهرستان رودسر واقع شده و بنایی است با نقشه مستطیل به ابعاد ۱۳×۲۳ متر كه دو فضای نعلی شكل در قسمت شمالی دارد. مختصات بنا همان است كه كم و بیش در دیگر كاخهای دوره پهلوی وجود دارد.
این بنای دو طبقه با سیمان نماسازی شده و سقف آن شیروانی است. تاقها و سالن اصلی آن گچبریهای سادهای دارد. این كاخ در یك دوره زمانی كوتاه برای اقامتهای موقت مورد استفاده اختصاصی رضاشاه قرار گرفته است و اینك، به عنوان یك بنای تشریفاتی و تاریخی نگهداری میشود. این بنا با شماره ۱۰۴۴ در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است.
محوطه آستانه بن دلیجان
محوطه باستانی آستانه بن دلیجان مربوط به دوره ایلخانی – تمیوری است و در شهرستان رودسر، بخش رحیم آباد، دهستان اشکور علیا و سیارستاق ییلاقی، روستای دلیجان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۲۵۱۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گنبد پیرمحله
بنای گنبد پیرمحله در جنوب شرقی رودسر در فاصله ۷ کیلومتری حسنک سرا واقع شده است. این بقعه دارای یک ایوان کوچک در سمت ورودی و دو اتاق کوچک در طرفین آن است. گنبد خانه به شکل هشت ضلعی و ساده ساخته شده سطح آن را با گچ اندود کرده اند. قطر دیوارها حدود ۶۵ و قطر دیوار گنبد حدود ۱۱۵ سانتیمتر است از مشخصات بنا گنبد دو لایه آن است. در داخل اتاق میانی، محرابی با دهنه ای به عرض ۹۰ و بلندی ۱۷۰ سانت تعبیه شده است. این بنا فاقد عناصر تزئینی و نمونه یک معماری اصیل و سنتی گیلان است. طاق نماهایی در بیرون بنا در کادر هایی چهار گوش و مستطیل جای گرفته و دارای طاق جناقی است در داخل بنا نیز طاق نماهایی به ارتفاع ۳۰/۳ متر دیده می شود. آجرکاری خارجی بقعه ساده و در قسمت فوقانی دیوار ها، قرنیزهایی متمایل به خارج وجود دارد. با توجه به معماری بقعه از جمله استفاده از قوس های جناقی تیز، پیش آمدگی قرنیزهای فوقانی و نوع گورسازی که شبیه سردابه است، این بنا شباهت به معماری دوره ایلخانی دارد.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
تالش
شهرستان تالش ( هشتپر ) یا طوالش بزرگترین شهرستان استان گیلان است که با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب هوایی یکی از مناطق پرطرفدار در بین گردشگران داخلی و توریستان خارجی در بین شهرهای شمالی به شمار می رود. این شهرستان با جمعیتی حدودا ۲۰۰ هزار نفره دومین شهرستان پرجمعیت استان گیلان می باشد.
علت این که امروزه در منابع مختلف دو نام تالش و طوالش درباره این شهر ذکر می شود آن است که تالش، سرزمینی است که در روزگاران کهن به منطقه وسیعی گفته میشد که از شمال با آلبانیای قفقاز، و از شرق به دریای خزر و از جنوب به اسپیهرو یا سپیدرود و از آن به حدود مارلیک یا عمارلوی کنونی میرسید و از غرب نیز دشت و پهنه اردبیل، مغان و منطقهٔ کوهستانی نیر و سراب را دربر میگرفت. این منطقه بعدها از یکدیگر جدا شد و در کشورهای متفاوت قرار گرفت که به این بخش آن که در ایران است طوالش می گویند که بخشی از همان تالش قدیم است.
بد نیست نگاهی به مناطق دیدنی این شهرستان تاریخی و خوش آب و هوا داشته باشیم.
سوباتان
قطعا خیلی از ما تاکنون چندین بار به شمال و استان گیلان سفر کرده ایم و از منظره های طبیعی و آب و هوای ناب آن استفاده کرده ایم. اما شاید کمتر کسی از ماست که تا به امروز اسم سوباتان را شنیده باشد. سوباتان سرزمین آب، آبادی، کوه، اسبهای وحشی و روستاییهای قدیمی است. اینجا سوباتان است جایی که آب و ابر و کوه و زیبایی همه جمع است. بهشتی در ارتفاعات گیلان با دشتهایی وسیع و مراتعی سرسبز و دره هایی زیبا و بیانتها. روستایی بدون دکل برق و آنتنهای موبایل. بدون صدای ماشین،بوق، ترمز و گاز. اینجا سرزمین شگفتیهاست. با هم به آن قدم میگذاریم.
سوباتان در ۲۰ کیلومتری غرب لیسار در نزدیکی تالش در استان گیلان واقع شده است. سوباتان از شمال به رودخانه لیسارمیرسد و از شرق با جنگلهای تالش هم مرز است. این منطقه از جنوب به ییلاقهای آسبومار جوکندان و از غرب به دریاچه نئور متصل است. سوباتان با ییلاقهای اردبیل ۱۹ کیلومتر فاصله دارد.
این روستای تاریخی، محل سکونت خانوادههای لیساری است که فقط در بهار و تابستان میتوانند در آن جا بمانند از بس که زمستانهای سردی داشته و برف سنگین در این منطقه میبارد. سوباتان در ارتفاعی بین ۱۹۰۰ تا ۲۵۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد برای همین زمستانهایش سرد و طاقتفرساست و حتی در تابستان هم میتوان لکههای برف را در ارتفاعات دید.
خانههای چوبی هنوز نفس میکشند…
به غیر از طبیعت بینظیر و کوههای سر به فلک کشیده و بوی سبزی و آبادی، اولین منظرهای که نظرها را به خود جلب میکند، خانههای چوبی است. خانههای چوبی سوباتان قسمت مهمیاز بخش سنتی و قدیمیسوباتان است.
این خانههای چوبی با سقفهای شیروانی از تکههای چوب قهوهای در تابستان هم گرما را در خود نگه میدارد و درون آن بسیار گرم است. این خانهها بیشتر از چوبهای جنگلی لیسار ساخته شده است و تنه اصلی آن از چوب بلوط است. خانههای قدیمیتر که هنوز سرپا هستند از خانهای چوبی جدید قویتر و مقاومتر به جا ماندهاند.
قدیمیها خانههایشان را با چوبهای بلوط میساختند و روی آن را با چوبهای نازکتری به نام «پلک» میپوشاندند و بعد داخل دیوارها را با کاهگل پر میکردند تا مثل یک عایق جلوی نفوذ سرما و گرما را بگیرد. خانههای قدیمی حتی پنجرههایشان هم چوبی است و با دو پاره تخته چوبی ساخته شدهاند. در کنار این خانههای چوبی اتاقکهای چوبی کوچکتری به نام «کوم» وجود دارد. كومها برای نگهداری از گاو و گوسفندها ساخته شدهاند.
چطور بروید؟
برای رسیدن به سوباتان قدیمیترین مسیر، جاده جنگلی لیسار به سوباتان است. البته قبل از رسیدن به لیسار از هر شهری که هستید باید به رشت برسید. این جاده بیشتر از طرف گردشگران حرفهای استقبال میشود.
اما اگر حرفهای نیستید و کودک زیر هفت سال همراهتان است، این جاده را انتخاب نکنید. از رشت به هشت پر بروید و از هشت پر به سمت جاده اقاولر. البته در هشت پر باید خودروهای شخصیتان را جایی پارک کنید و با نیسانهای محلی به سمت سوباتان رفته و در بازار محلی آن پیاده شوید.
اگر میخواهید ازاردبیل به سوباتان برسید اول باید به اردبیل بروید و بعد از آنجا به خلخال و سپس جاده نئور. اگر اهل پیادهروی هستید میتوانید با پیادهروی ۱۰ ساعته و استراحتهای كوتاه بین راه به سوباتان برسید. برای سفر با اتوبوس باید از تهران به آستارا و از آنجا به هشت پر بروید و بقیه ماجرا.
اگر میخواهید ازاردبیل به سوباتان برسید اول باید به اردبیل بروید و بعد از آنجا به خلخال و سپس جاده نئور!
چی بخورید؟
اگر از روستا به سمت آبشار بروید یک بازار محلی سر راهتان میبینید که در رستورانها با میز و صندلیهایی که از چوب درختان جنگلی ساخته شده، سالهاست به مهمانان و گردشگران سرویس میدهند. در این رستورانها میتوانید این غذاهای محلی را سفارش بدهید. البته اگر در روستا خانه بگیرید میزبان شما هم میتواند این غذاها رابرایتان آماده کند.
سوجا دیلَه
غذایی که با گوشت پر چرب گوسفند پخته میشود . گوشت گوسفند را ریز ریز و در مخلوطی از روغن و کره سرخ میکنند. بعد کمیماست روی آن میریزند و روی حرارت ملایم میگذارند تا جا بیفتد.
کباب بره
مهمترین غذای مردم سوباتان کباب بره است. روبهروی در ورودی همه رستورانها یک گوسفند آویزان است. جلوی چشم مشتری از هر بخشی از گوسفند که دلشان بخواهد گوشت میبرند و همان جا به سیخ میکشند و کباب میکنند.
پِندیرَه ویسوج یا پنیر سرخ کرده
این غذا با پنیر تازه درست میشود. در فصل بهار پنیر تازه را در آب پنیر میجوشانند تا کمیسفت شود و هنگام برش دادن خرد نشود . بعد از اینکه کمیسفت شد آن را به ضخامت یک سانتی متر برش میدهند و در روغن محلی سرخ میکنند و روی برنج میریزند .
گوزِلی بریان یا بره بریان
غذای مخصوص مهمانیها و جشنهای رسمیمردم سوباتان این غذاست. برای طبخ گوزلی بریان، یک عدد بره کوچک را بطور کامل تمیز میکنند و در مقدار کمیآب میپزند. سپس شکم آن را از مغز گردو و سبزیجات محلی و ادویه پر میکنند.
قورتماج
این غذا از شیر تازه گوسفند درست میشود و بیشتر چوپانان آن را پخت میکنند و به تازگی پایش به رستورانهای محلی هم رسیده است. برای پخت این غذا، ابتدا آتشی درست میکنند و سپس چند قطعه سنگ تمیز از چشمه بر میدارند و در آتش میگذارند تا کاملا سرخ شود . شیر گوسفند را در کاسه مسی میریزند و سپس سنگهای سرخ شده در آتش را داخل کاسه شیر میاندازند. شیر کاملا میجوشد و حالت ژله ای پیدا میکند. این غذا را با نان محلی میخورند.
سیرجینَه
صبحانه مخصوص سوباتانیهاست. برای پخت این صبحانه دلچسب آرد برنج را در مقداری شیر میریزند و هم میزنند و سپس چند عدد تخم مرغ داخل آن میریزند و با کمی شکر و زردچوبه دوباره هم میزنند و آن را در ماهیتابهای که روغنش داغ شده، سرخ میکنند .
جِزلِق
دنبه گوسفند را خرد میکنند . پس از داغ کردن و جوشاندن دنبه ، روغن آن کاملا جدا میشود و تکه های کوچک دنبه ته ظرف میماند که ترد و بسیار خوشمزه است که به آن جزلق میگویند . جزلق را با نان و برنج میخورند.
مناطق دیدنی تالش
پارک جنگلی آلچالق
تا به حال بوتههای آلوچه را از نزدیک دیدهاید؟ اینجا سرزمین آلوچههای بوتهای است که آلچالق نامیده میشود. قسمت غرب جنگلهای لیسار روی تپههای کم ارتفاع و پوشیده از چمن بوتههای آلوچه است. به دلیل سرمای بیش از حد هوا و بادهای تند درختان آلوچه رشد قدی نمیکنند و به صورت بوته و درختچههای کوتاه شکل میگیرند. مردم محلی این روستا و بعضی از گردشگران از آلوچهها برای غذا و البته رب و لواشک استفاده میکنند.
فصل رسیدن این آلوچهها همیشه چند نفری را میبینید که با ظرفهایی که دردست دارند مشغول چیدن آلوچه هستند. در این منطقه همچنین میتوانید در ماههای آخر تابستان قارچهای سفید ویژهای پیدا کنید. اواخر تابستان آب و هوای سوباتان سرد میشود و نمنم باران و مه و شبنم زمین را مرطوب میکند تا با اولین تابش خورشید قارچهای سفید از زمین بیرون بیایند.
همزمان با طلوع آفتاب سرو کله این قارچ ها هم از دل خاک پیدا میشود. قارچها بیشتر در محل قدیمیآغلهای دامداران رشد میکنند. البته برای چیدن این قارچها باید از افراد محلی کمک بگیرید که خدای نکرده قارچ سمیرا به جای قارچ سالم از زمین نچینید. حواستان به رنگهای غیر طبیعی قارچها باشد هر رنگ غیرطبیعی باید از طرف افراد محلی و با تجربه تایید شود.
آبشار ورزان
آبشار ورزان یا ورازان در موقعیت جغرافیایی N375654 E484146 در استان گیلان واقع است. در فاصله ۳۶کیلومتری شمالغرب شهر تالش (از میدان نماز تالش تا ابتدای بازار سوباتان) و ۲۲ کیلومتری جنوب (از ایست و بازرسی جنگلبانی سوباتان تا دریاچه)دریاچه نئور اردبیل(ازمسیر فیبر نوری اردبیل گیلان) در ارتفاع ۱۹۰۰-۱۹۷۰ متری از سطح دریاهای آزاد قرار دارد.آبادی ییلاقی سوبانان روبروی بلندترین کوه رشته کوه تالش ««ریشکاجی یا ریشگاسر»» قرار دارد.جمعیت منطقه ییلاقی سوباتان (شامل گزنه هونی ، بیده پشت و…)بصورت فصلی متغیر است ،بهار تابستان و اوایل پائیز منطقه پر از هیاهو و جنب و جوش است ، ترکیب جمعیتی عمداٌ از تالشان و بومیانی است که به دامداری و دامپروری مخصوصاٌ گوسفند مشغول هستند.سایر ساکنین از اهالی بخش مرکزی و بخش لیسار تالش هستند. طبیعت زیبا ،محیط دلرباوهوائی به غایت نیکوپذیرای خیل طبیعت گردان و کوهنوردان ملی و محلی و به ندرت گردشگران خارجی است. نام سوباتان که سووتن تلفظ می شود از ترکیب واژه سو به معنای گلپر و تن به معنای وطن است و یک واژه تالشی است. بیشترین تولید گلپر از زمینهای این منطقه در تالش به عمل می آید.
این آبشار در روستای ورزان که در ضلع شمال غربی سوباتان واقع شده و فاصله آن تا شهرک سوباتان حدود ۴ کیلو متر است . آب رودخانه ورزان یکی از شاخه های اصلی رودخانه لیسار است که از چشمه های بالا دستی ییلاق سر چشمه گرفته در مسیر خود هنگام ریزش از صخره های عظیم ورزان آبشار زیبا و دیدنی که ارتفاع آن بیش از ۱۰۰ متر است را تشکیل می دهد. ساکنین روستای ورزان که بیش از ۵۰ خانوار هستند اکثرا اهالی روستاهای هره دشت شمالی و جنوبی و کوهپایه نشینان لیسار هستند که اکثرا به شغل دامداری و دامپروری مشغولند. بدلیل پایین بودن دمای هوای این منطقه به علت ارتفاع بیشتر نسبت به سطح دریا ، شقایق ورزان نیز دیر تر از شقایق سوباتان شکوفه می زند. از سوباتان تا آبشار ورزان حدود ۱ ساعت کوهپیمایی سبک در پیش خواهید داشت.
آتشکده ایسپیه مزگت
بنای ایسپیه مزگت باقیمانده یک آتشکده قدیمی و بزرگ در دیناچال تالش است. تمامی نشانه های معماری وکاربردی آن عملکرد مذهبی این بنا را تایید می کند.این بنا دردوران پس از اسلام احتمالا بعد ازقرن سوم هجری به مسجد تبدیل شد و ظاهرا تا مدتها ی مدید مورد استفاده قرار می گرفته است. گذشته از اهمیت تاریخی و معماری بنا اینکه در اطراف آن باید شهری بزرگ وجود داشته باشد. مشغله فکری بسیاری از اندیشمندان در گیر با این موضوع است. بازسازی این بنا وتعریف حریم حفاظتی و برنامه عملیاتی می تواند هویت آنرا روشنتر ساخته و مجددا زندگی را به این محل بازگرداند. بنای تاریخی اسپیه مزگت ایسپیه مزگت از دو کلمه “ایسپی “در زبان تالشی به معنای سفید و”مزگت” در زبان اوستا به معنای مسجد تشکیل شده است.ایسپیه مزگت در دهکده کیش خاله در شمال آبادی دیناچال از آبادیهای جنوب اسالم در فاصله حدود ۲۲ کیلومتری جنوب شهر تالش واقع شده است.بنای مذکور در کرانه شمالی دیناچال رود و در یک و نیم کیلومتری شرق جاده تالش –انزلی واقع است.
این بنا را می توان یکی از شگفت انگیزترین بناهای تاریخی گیلان دانست. این بنا که امروزه روی در خرابی و فنا دارد، باید روزی در محلی آباد ومعروف بنا شده باشد. اما در هیچ یک ازکتب تاریخی محلی و سفرنامه های خارجیان و ایرانیان نامی از این بنا نیامده است.عجیب تر اینکه رابینو نیز این بنای تاریخی را ازقلم انداخته است.با این که درختان متبرک نیز در کتاب او فهرست شده است. در طی زمان دراز عوامل مختلف انسانی و طبیعی موجب تخریب ایسپیه مزگت شده اند. مصالح اصلی بنای این اثر تاریخی آجرهایی به ابعاد ۶×۲۳×۲۳ سانتیمتر است. قطر دیوار آن ۱۷۵ سانتیمتر است. گوشه ای از این بنا که یک ضلع آن ۷۵/۱۶ متر است، فعلا بر پاست و دیوار یکی از دهلیزهای بنا می باشد. بر دیوار همین دهلیز است که پنج شش متر کتیبه کوفی ساده باقیمانده و کلمات “لم یخش الا الله فعسی اولعک ان یکونو امن المهتدین” روشن خوانده میشود. این کتیبه که ابتدای آن در همین دهلیز بوده ،روزی چهار دهلیز اطراف را تزیین می داده است.دیو اره دهلیزها نیز گچ بری عجیبی به ارتفاع ۱ متر داشته که فعلا ۲ متر از این از اره بر دیوار شمالی مشخص است.
آنچه بیش از هر چیز بیننده را به حیرت می اندازد، علت وجودی چنین بنای در این نقطه دور افتاده است. آن هم بنای با آن قدمت تاریخی که کتیبه کوفی بر آن گواهی می دهد. در اینکه اسپیه مزگت یک مرکزعبادی بزرگ بوده تردیدی نیست و این امر از وجود احتمالی یک مرکز شهری یا سایتی باستانی مدفون شده در حوالی این بنا خبر می دهد. شکل اسپیه مزگت که از چهار دهلیز و یک رواق چهار گوش تشکیل شده و امروزه قسمتی از آن از بین رفته است به آتشکده های زرتشتی پیش از اسلام شباهت دارد و احتمالا بعد از اسلام بدون تخریب بنای آن نحوه اداره آن تغییر کرده و به محل عبادت مسلمانان تبدیل شده است. از طرف دیگر نام فارسی مزگت به جای مسجد با ترکیب اسپیه به معنای سفید از نظر واژه شناسی Etymology) ) نیز می تواند کمکی به یافتن بنای اصلی اولیه این اثر تاریخی نموده و تا حدودی علت وجودی آن را روشن سازد.
در کناربنای ایسپیه مزگت در کرانه جنوبی دیناچال رود، زمین وسیعی وجود دارد که روز سیزدهم فروردین هر سال محلی برای اجتماع و تفرج تعداد زیادی از افراد محلی و مسافران نوروزی است که برای بدر کردن سیزده نوروزاز اول صبح آن روز تا غروب در این محل گرد هم می آیند. در این اجتماع، مسافران و گردشگران می توانند انواع وسایل خوراکی، صنایع دستی و غیره را از فروشندگان سیار این محل تهیه کنند.همچنین چند نوع بازی توسط افراد بومی ، هیجان آنرا افزایش می دهد.بدون تردید ایسپیه مزگت باقیمانده یک آتشکده بزرگ در تالش است که در دوران بعد از اسلام به مسجد تبدیل شده است. رواق چهار گوش داخلی آن محل نگهداری آتش مقدس بوده و مردم برای عبادت در دهلیز های کناری آن می ایستادند. بنای اسپیه مزگت بدون هیچ تغییری به مسجد تبدیل شده و این در حالیست که در داخل آن محرابی وجود ندارد. این عدم تغییر و یا تخریب خود نشانی از حرمت و قداستی است که این مکان برای مراسم دینی در قبل و چه بعد از اسلام داشته است.
پارک جنگلی سیاه داران
شهرستان تالش (هشتپر) با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص از یک سو به چشم انداز جلگه , شهر و دریا و از سوی دیگر به کوهپایه های پوشیده از جنگل منتهی می باشد و مکان ها و جاذبه های دلپذیر گردشگری بسیاری دارد که یکی از این مناطق روستا ی سیاه داران است که در گذشته دارای درختان عظیمی از بلوط که بزرگ و سر به فلک کشیده بوده اند و از طرف دیگر توده عظیم درختان مانع ورود افراد به داخل روستا(جنگل ) می شد و بنابراین این منطقه با نام منطقه پوشیده از درختان سیاه(بلوط و آزاد) بعد از ساکن شدن افراد ییلاق نشین, آن روستا به “سیا داران” معروف گشت . این منطقه در جنوب غربی شهر تالش (هشتپر ) واقع می باشد که در سالهای اخیر توسط شهرداری تالش به محدوده ای برای گذاران اوقات فراغت و تفریح تبدیل شده است . پس از احداث راه و پله گذاری بخش هایی از دامنه این تپه در بلندترین نقطه آن تفریحگاهی بکر و دیدنی با امکاناتی جون رستوران , آلاچیق, سرویس بهداشتی بر پا گردیده است و سپس طرح سورتمه جنگلی ریلی در دامنه های پوشیده از جنگل تاسیس شده که عبور از مسیر آن برای مسافران بسیار هیجان انگیز و جالب می باشد ضمن آنکه در داخل محدوده پش از عبور از مسیر حیاط وحش طبیعی ایجاد شده وحیواناتی مثل آهو و غزال وحشی قابل روئت می باشند.
پارک جنگلی گیسوم
يکي از نقاط ديدني استان گيلان و شهرستان تالش پارک جنگلي گيسوم است. مسيري زيبا و ديدني درختان سر به فلک کشيده آن تونلي جنگلي را ايجاد کرده است که دل هر بينندهاي را با خود ميبرد.
جاده گيسوم تونلي جنگلي را با نسيم خنک کوهستان هاي تالش در هم آميخته تا تن و جان هر رهگذري را آرامش ببخشد و روحش را آسايش دهد.گيسوم جايي است که جنگل و دريا به هم مي رسند و سحر طبيعت به اوج خود مي رسد. اگرچه گيسوم فقط در نيمه اول سال پذيراي گردشگران است ولي بايد گفت که اگر در نوروز و نيمه اول سال هم موفق به سفر به اين منطقه گردشگري نشديد زيبايي هاي طبيعي گيسوم در فصل پاييز و زمستان نيز کمتر از بهار و تابستان نيست.
همسايگي جنگل و دريا در اين منطقه از شمال کشور، زيبايي دو چنداني را نصيب چشمان گردشگران ميکند. اين ساحل زيبا در ايام نوروز پذيراي جمعيت زيادي از علاقه مندان به طبيعت از اقصي نقاط کشور است مسافراني که از گوشه و کنار کشور مي آيند تا آغازين روزهاي بهار را در کنار جنگل و دريا به نظاره بنشينند و تماشاگر رويش طبيعت زيباي تالش باشند.
وجود گيسوم باعث شده است که روستاي گتگسر در کنار آن به يک روستاي مهمان پذير با خانه هاي ويلايي تبديل شود و اهالي به خاطر حضور بيش از حد مسافران خانههاي خود را تبديل به سوئيت هاي مهمانپذير کنند. جنگل گيسوم با مساحتي حدود ۸۰ هکتار، با درختان جنگلي انبوه و گونههاي گياهي خاصي که دارد، چشم انداز زيبايي را براي گردشگران فراهم ميکند، اين پارک با امکاناتي نظير پارکينگ در داخل محدوده پارک، وسايل بازي کودکان، ورزشگاه، اردوگاه، پلاژ، هتل، مناطق پيکنيک روزانه، کمپينگ طبيعي، مسيرهاي پياده روي، مجموعه فضاهاي جنگلي باقيمانده در ناحيه شرقي، جنگل شمشاد و موزه طبيعي گل و گياه منتظر حضور گردشگران است.
در مجموع ۷۶ گونه گیاهی متعلق به ۶۶ جنس و ۴۴ خانواده در این منطقه جلگهای از شمال گیلان شناسایی شدهاست که ۲۱ گونه آن چوبی و مابقی را گونههای علفی تشکیل میدهد.
درختان جنگلی انبوه و انواع گونههای گیاهی به وپژه درختان انجیلی ( آسون دار )، چشم انداز رویایی در فصل پاییز به همراه دارد. در پارک جنگلی گیسوم امکانات رفاهی و سوییت و منازل تعبیه شده است و پاسگاه پلیس امنیت این پارک را شبانه روزی کنترل می کند.مغازه های مختلف خرید و ساحل زیبای آن برای شنا جذابیت آن را دو چندان کرده است.بهترین زمان سفر به گیسوم ماههای اردیبهشت و مهر و آبان است.
دریاچه نئور
دریاچه نئور در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به طرف خلخال در یکی از دره های کوهستان، در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار و عمق متوسط ۵ متر از نظر آنوبانینی یکی از زیباترین و دیدنی ترین دریاچه های ایران می باشد. در حال حاضر نوعی ماهی قزل آلای رنگین کمان که از زمره بهترین نوع ماهیان دنیا می باشد در آن پرورش داده می شود که هر ساله عده زیادی از مردم جهت ماهیگیری و کوهنوردی و استفاده از مناظر بدیع و بی نظیر منطقه و هوای خنک و مطبوع آن به دریاچه روی می آورند. منظره بدیع و کم نظیر این دریاچه آن را به یکی از بهترین تفرجگاه های تابستانی منطقه بدل میکند و باید در برنامه های تابستانی حتما مد نظر باشد.
دژ سلسال
قلعه سلسال که به زبان محلی به آن قلعه سالسال می گویند در ۳۲ کیلومتری شمال غرب نوبران و در شمال روستای قارلق و غرب روستای ورگبار قرار دارد. این قلعه با باروی بسیار مستحکم بر ارتفاعات کوه های سالاندوز بنا گردیده است . از دوره ساخت آن اطلاعات دقیقی در دست نیست اما بر اساس تاریخ تعداد زیادی از این بناها در پایان دوره اشکانیان و اوایل دوره ساسانیان در قرن سوم و چهارم میلادی و قبل ازظهور اسلام در ایران که بیشترین تاخت و تازها از سوی سایر اقوام به سرزمین های ایران می شده ساخته شده است. این دژ در دوره سلجوقیان و سپس فرقه اسماعیلیه با ظهور حسن صباح در ایران مورد استفاده قرار گرفته است . این دژ بر روی سخره سنگی و در ارتفاع ۲۸۵۰ متر از سطح دریا قرار گرفته و دیوارهای آن با سنگ و ملات ساروج ( ترکیب پودر آهک با خاکستر و آب) استوار شده است که اطراف آن را پرتگاه های عظیم فرا گرفته و تنها راه دسترسی به آن در شرق آن قرار داشته است . قلعه سلسال دارای چهار برج نگهبانی میباشد . هریک از برج ها در خط الرس ارتفاعات منتهی به این مکان طراحی شده و هر برج نگهبانی از دو طبقه تشکیل شده ، طبقه فوقانی برای نگهبانی و طبقه تحتانی برای استراحت در نظر گرفته شده و بر دیوار برجها سوراخهائی با مقطع دایره ای شکل با قطر ۱۰ سانتی متر بنام مزغل برای دیدبانی طراحی و ساخته شده است . چشم انداز این مزغل ها به سمت روستاها ، دشت های اطراف و آبراهه های منتهی به این قلعه می باشد. یکی از اهداف مهم بنای این دژ استراتژیک حفاظت از گذرگاه (کریدور ) مواصلاتی غرب به شرق دشت جنوبی این قلعه بوده است (دشت گلازور) که در آن زمان محل عبور کاروانهای تجاری و نظامی از شرق به غرب و بلعکس بوده است (این گذرگاه تا چند دهه پیش بنام جاده اصفهان معروف بود که روایت شده مارکوپولو نیز در سفر خود در مسیر ابهر به کاشان از این دشت عبور نموده است) . از شکافهای عمیق و طبیعی موجود در این قلعه بعنوان انبار آذوقه و منبع ذخیره آب استفاده می شده است ( متاسفانه در دو و سه دهه اخیر بخشی از دیوار و برجهای این مکان از سوی افراد ناآگاه به تاریخ و تمدن نیاکانمام تخریب شده است ). در شرق این قلعه زمین نسبتا مسطح و وسیعی معروف به میدان واقع است که از آن برای تمرین های نظامی سپاهیان قلعه استفاده می شده است
روستا و بقعه شاه میلرزان
این بقعه در خطبه سرای تالش واقع است.از داخل بازار خطبه سرا یک راه فرعی باز می شود.این راه علائم جذب کننده و راهنما برای محور زیبا و حذاب شامیلرزان ندارد.برای رسیدن به این بقعه و روستا آن از روستاهای:اشیک آغاسی،کلات(کلات مشایخ)،انبوه،میناچون وبینون در داخل جنگل یا رودخانه و دره ای مملو از درخت عبور کرده و پس از طی ۱۸ کیلومتر به روستای ییلاقی-زیارتی شامیلرزان می رسیم. در آغاز راه مزارع برنج و مرکبات فراوان دیده می شود.سقف خانه ها با سفال پوشانده شده است.از ۵کیلومتر که روستای اشیک آغاسی و کلات به پایان می رسد،جاده خاکی آغاز می شود.در دور طرف جنگل با شی۴۵ درجه همه جا را فرا گرفته است.عبور رودخانه،دره ای فراخ تر و عمیق،درختان تنومند،ستیغ های قله های مقابل و تنوع رنگ در جنگل مناظر بکر و جذابی را در محور بوجود آورده است.قبل از شامیلرزان جاده ای خاکی وجود دارد که خطبه سرا را به اردبیل متصل میکند. در روستای کلات مشایخ آثار برجای مانده از عشایر دیده می شود در۸کیلومتری و در ارتفاع تقریبی ۳۲۷ متری قهوه خانه ای رونق دارد،درروستای بینون طرح بهره برداری از جنگل اجرا می شود و رودخانه ها بزرگ که از ییلاق شامیلرزان شروع می شود از وسط محل میگذرد.پس از این محل به روستا و بقعه شامیلرزان می رسیم.بقعه در ارتفاع ۹۲۴ متری از سطح دریای آزاد و در وسط روستای پرجمعیت و آباد واقع است.
در مسیر بازدید روستایی این چنین زیبا را در دل کوه و جنگل تصو نمیکردم.خانه های روستایی مشرف به بقعه است و بقعه بخشی از حاشیه غربی میدان را تشکیل می دهد.بقعه متعلق به امام سلطان محمود شاه دینوری از عارفان قرن هشتم هجری قمری و به روایتی از فرزدان امام زین العابدین(ع) است.در محو طه درختان شمشاد به وفور دیده می شد.بقعه در داخل اتاقی قرار دارد.دور تا دور اتاق بوسیله ایوان احاطه شده است.متاسفانه ترک های عمیق و جدی برداشته و حسب الظاهر اوقاف هیچ اقدام جدی برای حفظ این بنا انجام نداده است.به رغم دوری راه و نداشتم علائم و راهنما،مورد بازدید گردشگران قرار میگیرد.علاوه بر این درحیاط بقعه یک میدان بزرگی وجود دارد که مهمانان شامیلرزان در آنجا اتومبیل یا وسایل نقلیه خود را متوقف میکنند و روانه خانه های مردم مهمان نواز شامیلرزان می شوند.همچنین در ایام محرم و اعیاد اسلامی،بخصوص عیدقربان زائران زیادی به محل می آیند.
روستای ارده
اَرده روستاییست در بخش پرهسر شهرستان رضوانشهر استان گیلان. این روستا در دهستان ییلاقی در یک دره سرسبز واقع شدهاست.اهالی این روستا از طریق کشاورزی و دامپروری امرار معاش می کنند .مردم این روستا به زبان تالشی سخن می گویند.
روستای سینه هونی
بعد از روستای «کیش دیبی» جاده با دو راه از هم تفکیک می شود . یک راه به «سوباتان» و راه یگر به «آق اولر» و «تول» میرود. بعد از «کیش دیبی» روستاهای «دشتأدی» ، «کسمه جان»، «شیلا دشت» و سپس «سینه هونی»(سیناهونی) بر سر راه ییلاق مریان قرار دارند. روستای سینه هونی(سیناهونی) در ارتفاع ۷۷۶ متر از سطح دریای آزاد قرار دارد و روستایی کوهستانی، در دل جنگل با پوشش درخت و درختچه است. این روستا محل تردد گردشگران است و مناظر آن بدیع و بی نهایت زیباست. کوههای اطراف روستا مقصدی دوست داشتنی برای علاقمندان کوهنوردی، جنگل زیبای آن جاذبهای فراموش نشدنی برای علاقمندان به طبیعت و رودخانهی کنار روستا (کرگانرود)جایی مناسب برای ماهیگیری و کمپینگ کنار آن است.
زیارتگاه نرگس خاتون
اماکن و امام زاده های موجود در منطقه تالش می تواند در جذب گردشگر داخلی و خارجی نقش مهمی داشته باشد .یکی از این مکانها بقعه نرگس خاتون از نوادگان امام موسی کاظم (ع )در شهر چوبر تالش می باشد.
کاخ ییلاقی سردار امجد
کاخ زمستانی نصرت اله خان سردار امجد از مهمترین بناهای حکومتی گیلان در شهر تالش(هشتپر ) به شمار می رود . سردار امجد که از اواسط دوره ی ناصرالدین شاه قاجار تا انقلاب مشروطه حاکم کرگانرود تالش بود, از قدرت و نفوذ زیادی در منطقه تالش برخوردار بود و برای قدرت نمایی و تدارک مکانی مناسب برای پذیرایی از بزرگان و درباریان قاجار تصمیم به ساخت این بنا می گیرد. بنابر روایت منابع محلی احداث و تکمیل این بنا ۲۵ سال به طول انجامیده است. سنگ های بکار رفته در بنا از ارتفاعات ییلاقی تالش به این مکان آورده شده اند و کارگران زیادی بطور روزانه در ساخت این بنا مشغول به کار بوده اند . این بنا محل استقرار اطاقسرا نامیده می شد که اکنون در ضلع غربی میدان اصلی شهر تالش ( هشتپر ) واقع گردیده است. این بنای آجری با نمای بیرونی آبی رنگ و به همراه طاق نماها و درگاه های هلالی توجه هر رهگذری را به خود جلب می کند. طبقه اول این بنا , دارای دو درب ورودی بزرگ در شمال و جنوب است که قرینه بصورت چهار پنجره بزرگ در طبقه دوم نیز در چهار جهت تکرار شده است . طبقه سوم دارای چهار کلاه فرنگی با پنجره های بادگیر است.
این بنا در جریان شورش های محلی مردم تالش در دوره انقلاب مشروطه به آتش کشیده می شود و به مدت ۶۰ سال بصورت متروکه باقی می ماند . تا اینکه در اوایل دهه ۱۳۵۰ خورشیدی مورد بازسازی قرار گرفت و این ساختمان و محوطه بزرگ پیرامون آن به جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران ( هلال احمر بعدی ) واگذار می شود و پس از انقلاب اسلامی نیز در اختیار بسیج سپاه پاسداران قرار می گیرد . بدین جهت علیرغم آنکه بخشی از محوطه شرقی آن در مجاورت میدان اصلی شهر تالش به پارک تبدیل شده است علیرغم دیدگاه برخی صاحب نظران و مسئولان محلی به تبدیل این مکان به موزه کاخ , بعلت کاربری نظامی کنونی , مورد بازدید علاقه مندان قرار نمی گیرد. در سالهای اخیر با ترک برداشتن برخی از نماها و نم گرفتن طبقه فوقانی آن , سقف این بنا با حلب پوشانیده شده است.
محوطه باستانی و ییلاق تول
پس از آق اولر و در امتداد جاده خاکی به چادرهای عشایر کوچ رو می رسیم که به زبان ترکی به آن (پری) می گویند.از یال کوه پایین می آییم ، دره ای پهن و پر سنگلاخ پیش رو باز می شود.از آق اولر تا این محل ، خانه های نوسازوزمین های کشاورزی به خصوص لوبیا کاری دیده می شود. بعداز چادر عشایر ییلاقات تول شروع می شود.راهی طولانی با جاه ای خاکی و بد .توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی کاوش های باستانشناسی بسیار مهم در تول انجام گرفته که نتایج آن درگزارشهای استاد محمد رضاخلعتبری در چند جلد منتشر شده است.ییلاقات تول نسبت به سایرروستاههای مسیر از امکانات کمتری برخوردار است.
منطقه ییلاقی دوخاله کوه تالش
منطقه ییلاقی دوخاله کوه تالش از مناطق بکر و خوش آب هوای استان گیلان است.تالش نام یکی از مردمهای ایرانیتبار است که سکونتگاه اصلی آنها در البرز غربی از جنوب شرقی جمهوری آذربایجان آغاز شده و تا شمال غربی استان گیلان و استان اردبیل در ایران ادامه دارد.منطقه قومی تالش که یکی از نواحی ایرانی محل سکونت قوم تالش است با مساحتی حدود ۲۳۷۳ کیلومتر مربع که در شمال غرب گیلان قرار دارد، یک سوم خاک استان گیلان را تشکیل میدهد. این شهرستان که نام خود را از قوم تالش گرفته و به استناد منابع و شواهد بسیار، بازمانده اقوام کادوس باستان و از همسایگان دیرین قوم گیل میباشد، از غرب به استان اردبیل، از شمال به آستارا و از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی محدود شده و شامل شهرستانهای آستارا، تالش، ماسال وشاندرمن، رضوانشهر، صومعه سرا ،فومن ،شفت میباشد، همچنین جمعیت زیادی از تالشان در رشت و امام زاده هاشم و رودبار استان گیلان ساکن میباشند. علاوه بر این مردم مناطق عنبران و شاهرود و کلور اردبیل نیز تالش هستند تالش از سه جهت به کوههای تالش که ادامه رشته کوههای البرز هستند و از طرف دیگر به دریای خزر منتهی میشود. کشف آثار تمدن ۴۵۰۰ سالهدر ییلاق (نوه دیی) تالش جلوههای بیشتری به این منطقه خوش آب و هوا دادهاست. همین تاریخ پرافتخار باعث شده تا سالشمار کادوسی مبدأی خود را سال ۱۵۵۸ قبل از میلاد قرار دهد. مردم تالش به زبان تالشی تکلم مینمایندکه نزدیکترین زبان به زبان اوستایی میباشد. بخش اعظمی از تالش طی عهدنامههای گلستان و ترکمانچای از آن جدا شده و به روسیه ملحق شدندو هماکنون تحت اشغال جمهوری آذربایجان میباشد.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آستانه اشرفیه
آستانه اشرفیه یکی از شهرهای زیبای استان گیلان است که در ۳۵ کیلومتری شهر رشت و ۷ کیلومتر لاهیجان واقع شده است. یکی از نکاتی که آستانه اشرفیه را با دیگر شهرهای گیلان متفاوت می کند خاک حاصل خیز تر آن نسبت به دیگر مناطق است. حاصل خیزی خاک در این شهر بیشتر به علت عبور رودخانه سفیدرود است که آبرفت های بسیاری را با خود به این منطقه منتقل می کند.
یکی از مزیتهایی که رودخانهٔ سفیدرود به این شهر میدهد، عدم سیلاب در این شهر است. زیرا باوجود بارانهای فراوانی که در طول زمستان و پاییز میبارد؛ سفیدرود آبها را به سمت خود کشیده وبه دریا میراند. همچنین در کشور قزاقستان نیز شهری به این نام وجود دارد در گذشته این شهر در ساحل سمت چپ سفیدرود قرار داشت اما با تغییر مسیر این رودخانه هم اکنون در سمت راست این رودخانه قرار گرفته است.
قصد داریم در این مطلب نگاهی گذرا به برخی آداب و رسوم و البته مناطق دیدنی این شهر داشته باشیم.
آیین عزاداری زنان در آستانه اشرفیه
می گویند بعد از واقعه خونین عاشورا، زنان قبیله بنی اسد، برای دفن کشته شدگان کربلا به کمک آمدند و امروز پس از گذشت قرن ها، زنان آستان اشرفیه در حالی که حجاب کامل دارند و صورت خودشان را پوشانده اند، در روز یازدهم محرم، برای عزاداری به خیابان ها و امامزاده می آیند. سینه می زنند، اشک می ریزند، گاهی بیل به همراه خودشان دارند به یاد زنانی که شهدا را دفن کردند، یا ساقه برنجی که به نشانه عزا بر سر و صورتشان می زنند. این مراسم یازدهم محرم آغاز می شود و تا هفت روز بعد از واقعه کربلا حتی ادامه دارد. درست همان روزهایی که هیات ها خالی می شوند و عزاداری های پر شور پایان می یابد، بعد از مردان و دسته های بزرگ، حالا نوبت زنان است که عزاداری امام حسین را ادامه دهند. البته این مراسم به جز در آستان اشرفیه در شهرهای دیگر ایران نیز انجام می شود.
دیدنی های آستانه اشرفیه
پارک ساحلی آستانه اشرفی
پارک جنگلی و ساحلی آستانه اشرفیه پارکی زیبا و دیدنی با امکانات ورزشی وتفریحی؛ مکانی مناسب برای گذراندن اوقات فراغت به همراه خانواده یا دوستانتان می باشد. این پارک بدون شک می تواند محلی مناسب برای گذراندن بعداز ظهرهای مطبوع در آستانه اشرفیه باشد.
آدرس: ایران – گیلان – آستانه اشرفیه خیابان شریعتی
پل خشتی تجن گوکه
این پل در مسیر راه قدیمی سیاهکل به لاهیجان ، که برروی رودخانه ی شیم رود احداث شده است، قرار دارد. پل تجن گوکه، دو دهانه ی بزرگ در وسط و دو دهانه ی کوچک در طرفین داشته و طول آن ۷۵ متر و عرض آن ۲۵/۴ و ارتفاع کلی آن بیش از ۵/۷ متر می باشد. این پل آجری، دو چشمه با طاقهای جناقی دارد.
آدرس: ایران – گیلان – آستانه اشرفیه برروی رودخانه ی شیم رود
پل خشتی نیاکو
این پل که ازجمله آثار به جای مانده دوره قاجاریه است، ۵۰ متر طول و ۸۰/۵ متر عرض داشته و از دو ﭼﺸﻤﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه است. ارﺗﻔﺎع ﭘﻞ از ﺳﻄﺢ رودﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪاش ۶ ﻣﺘﺮ می باشد.
اﯾﻦ ﭘﻞ در ﻣﺤﺪوده ﻧﯿﺎﮐﻮ ﺑﻪ ﺑﺎزﮐﯿﺎﮔﻮراب ﺑﺮ روی ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎی ﺷﻤﺮود ساخته شده است. بعضی قدمت این پل را به دوره صفویان نسبت داده اند. در ﺳﺎﺧﺖ آن از آﺟﺮ، ﺳﻨﮓ و ﻣﻼت ﺳﺎروج استفاده شده است، ﭘﻞ ﻧﯿﺎﮐﻮ دارای ﯾﮏ دﻫﺎﻧﻪ ﺑﺰرگ و ۳ دﻫﺎﻧﻪ ﮐﻮﭼﮏ در ﺟﻮاﻧﺐ دﻫﺎﻧﻪ اﺻلی می باشد. پل خشتی نیاکو در سال ۱۳۳۵ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره ۱۴۴۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
آدرس: ایران – گیلان – آستانه اشرفیه ﻣﺤﺪوده ﻧﯿﺎﮐﻮ ﺑﻪ ﺑﺎزﮐﯿﺎﮔﻮراب ﺑﺮ روی ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎی ﺷﻤﺮود
روستای صفرا بسته
روستای صفرا بسته با ۱۲۵۸ نفر جمعیت دارای قدمت تاریخی ۱۵۰۰ ساله است. این روستا یک منطقه گردشگری و توریستی بسیار جذاب با جاده ای زیبا و دیدنی می باشد.
از جاذبه های توریستی روستای صفرا می توان به وجود جاده های تونلی، جادهای که سرپوشیده شده از درختان توسکا هستند اشاره کرد که در فصل های بهار و پائیز نقاش طبیعت زیبا ترین رنگ ها را برای رنگ آمیزی آن ها به کار برده و جلوه حیرت انگیزی ساخته است.
آدرس: ایران – گیلان – رشت آستانه اشرفیه، جاده کیاشهر بعد از تمچال، روبروی پاسگاه پرکاپشت
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
بندر انزلی
شهر بندر انزلی یکی از زیباترین و خاص ترین شهرهای استان گیلان است که علاوه بر زیبایی های طبیعی از اهمیت تجاری و اقتصادی بسزایی نیز برخوردار است. این شهر که یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران به شمار می رود از دیرباز یکی از مناطق مهم ایران به شمار می رفته و اتفاقات بزرگ تاریخی بسیاری هول این شهر رخ داده است. قصد داریم نگاهی به این شهر زیبا و تاریخی داشته باشیم.
مناطق دیدنی شهر بندر انزلی
تالاب انزلی – مرداب انزلی
در حدود ۴۰ کیلومتری شمال رشت و در جنوب غربی شهرستان بندر انزلی و دریای خزر قرار دارد. تالاب بینالمللی انزلی محل تخم ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است. در داخل تالاب جزایر زیبایی وجود دارد و دو شهر زیبای بندرانزلی و آبکنار در ساحل آن قرار دارند. وسعت این تالاب فصول زمستان و بهار به علت افزایش بارندگی به حدود ۱۲۰ کیلومتر مربع می رسد و در تابستان و پاییز به حدود ۸۰ کیلومتر تقلیل می باید. مرداب انزلی از جالب ترین و بزرگترین زیستگاه های طبیعی جانواران ایران محسوب می شود و در مجموع با توجه به زیبایی های چشمگیر خود می تواند به عنوان اکوسیستم آبی – طبیعی، گردشگران زیادی را به خود جلب کند.
تالاب انزلی با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی، صدها گونه موجودات گیاهی اکوسیستم کم نظیری دارد که خصوصا در منطقه حفاظت شده سرخانکل از آنان محافظت می شود. تالاب انزلی از سال ۱۳۵۴ جزو تالاب های بینالمللی تحت حفاظت شد و مهمترین منبع تکثیر و تولید ماهیان خاویاری و استخوانی دریای خزر است. تالاب بینالمللی انزلی از سالیان دور همه ساله پذیرای مسافران بی شمار داخلی و جهانگردان خارجی است.
تالاب انزلی به وسیله یک کانال کشتیرانی که از طریق دو موج شکن انزلی واقع در تاسیسات بندرگاه انزلی حمایت و به دریای خزر متصل می باشد. تالاب انزلی در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالاب های بین المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و گفتنی است که تالاب انزلی با تالاب کوشیرو در پارک ملی کوشیرو شیتسوگن پیوند “خواهرخواندگی” دارد.
تالاب انزلی جزء تالاب های طبیعی و آب شیرین کشور بوده و دارای ۱۱ رود اصلی و ۳۰ رود فرعی است که پس از آبیاری مزارع و شالیزارها به همراه جریان های سطحی حوزه آبریز تالاب به آن وارد می شوند. حداکثر عمق آب تالاب در بهار و در نواحی غربی تالاب به ۵/۲ متر می رسد که بدلیل نوسان های سطح آب دریای خزر، این مقدار متغیر است. حوزه آبریز تالاب انزلی، مساحتی برابر ۳۷۴ هزار هکتار دارد که از مساحت فوق را موارد ذیل تشکیل می دهند :
۹/۵۳ درصد جنگل و مرتع، ۲/۳۳ درصد زمین های کشاورزی، ۷/۸ درصد تالاب، آب بندان ها و استخرها، ۷/۳ درصد مناطق انسان ساخت استفاده از زمین را به خود اختصاص داده اند.
مشخصات جوی تالاب انزلی شبیه به انزلی و غازیان است بجز آنکه مقدار رطوبت تالاب بیشتر از مناطق مجاور است . مختصات جوی این منطقه با حداثر مقدار بارندگی سالیانه در زمستان و حداکثر رطوبت در تابستان مشخص می گردد . حداقل حرارت در زمستان نزدیک و یا مساوی صفر درجه سانتیگراد و به ندرت پایین صفر و حداکثر بین ۳۳ تا ۳۶ درجه سانتیگراد در اواسط تابستان از ایستگاه های هواشناسی محلی گزارش شده است.
ساحل انزلی
آنچه سواحل انزلی را از سواحل دیگر شهرهای حاشیه دریای خزر متمایز میسازد، عمومی بودن سواحل آن است که در دسترس همگان قرار دارد، در حالی که سایر سواحل دریای خزر مورد دخل و تصرف بخش خصوصی قرار گرفته و مسافران محترم باید از پشت دیوارهای بلند و ویلاهای اختصاصی به دریا بنگرند. در تابستان سال ۸۶ توسط سازمان منطقه آزاد انزلی طرح ساحلی شامل: نصب ۶۵ آلاچیق سنتی و بتنی، طرح شنای برداران و خواهران، زمین والیبال و فوتبال ساحلی، پارکینگ، سرویس بهداشتی، محل استقرار گروه امداد و نجات و سایر امکانات رفاهی برای گردشگران در حدود سه کیلومتر از نوار ساحلی منطقه ایجاد شدهاست.
کشتی میرزاکوچک خان جنگلی
این کشتی تنها شناور سواحل شمالی کشور است که برای مقاصد تفریحی مورد استفاده قرار می گیرد. صرف یک وعده همراه با موسیقی و عبور روی آب های تالاب انزلی و دریای خزر تجربه ای است که ارزش امتحان کردن دارد.
موج شکن بندر انزلی
جاذبه های گردشگری استان گیلان : موج شکن بندر انزلی اسکله ای فوق العاده که احساس آرامش و شادی را در هر توریست برخواهد انگیخت, به شما هم پیشنهاد میکنیم در برنامه سفر خود به گیلان حتما به این بندر هم سفری داشته باشید. اما در ادامه بیشتر با این منطقه ی زیبا آشنا خواهیم شد.
این موج شکن که برای جلوگیری از آسیب رساندن موج های دریا به کشتی ها و قایق ها ساخته شده بود اکنون به محلی برای تفریح نیز مبدل شده است.
تقریبا هر بازدیدکننده از انزلی , یک عکس یادگاری در کنار موج شکن دارد, گردش روی موج شکن های بندر انزلی و تماشای منظره دریا و کانال و ساحل انزلی و بلوار ساحلی انزلی از فراز آن, خاطره ای فراموش نشدنی برای هر گردشگری خواهد ساخت.
در سال ۱۲۷۴ ساخت موج شکن غازیان و انزلی آغاز شد و ۱۲۹۳ کار ساخت آن به پایان رسید, موج شکن ها روی تیرهای چوبی که در کف دریا تعبیه شده اند ساخته شده و در سال های اخیر مورد مرمت قرار گرفته اند.
قبل از اینکه موج شکن های انزلی احداث گردد کانال مابین انزلی و غازیان همانند خلیجی بود که کشتیهای تجارتی به منظور تخلیه و بارگیری و یا مصون ماندن از امواج و طوفان دریا در آنجا پناه می آوردند و در اسکله ها پهلو گرفته و یا روی لنگری می ایستادند, اما امواج دریا, تا داخل کانال را می کوبید و به شناورهای مستقر در خلیج آسیب می رسانید.
از این رو نیاز به احداث موج شکن ها احساس گردید و در نتیجه قرارداد این بنای عظیم که از شاهکارهای معماری در نوع خود است در سال ۱۳۱۳ هجری قمری برابر ۱۸۹۵ میلادی و ۱۲۷۴ شمسی بین دولت ایران و کمپانی ” احداث راه انزلی – قزوین ” منعقد گردید.
طول موج شکن غازیان ۷۵۰ متر و موج شکن انزلی نیز ۵۲۰ مترمی باشد و کار ساختمان آن در سال ۱۹۱۴ میلادی ۱۲۹۳ شمسی کاملا پایان پذیرفت.
به منظور احداث موج شکن ها به طول ۱۴ کیلومتر راه آهنی از کوههای پونل تالش تا انتهای غرب خلیج کپورچال در مرداب کشیده شد و سنگ ها, از کوههای پونل استخراج و پس از تراشیده شده به اسکله کپورچال حمل و از انجا به وسیله کرجیهای بزرگ به وسیله قایق های موتوری به محل احداث موج شکن ها و اداره بندر تخلیه می گردید.
موج شکن ها زیر نظر دو نفر مهندس روسی بنا گردید و این بنای عظیم را روی تیرهای چوبی که در کف دریا به ردیف کوبیده اند ساختند.
پیشنهاد میکنیم : اگر علاقمند به ماهیگیری هستید در موج شکن بندر انزلی این امکان را خواهید یافت هر چند ما به جای قلاب و شکار ماهی, دوربین عکاسی را برای شکار لحظه ها, به شما پیشنهاد می کنیم
پل غازیان
این پل که بیشتر از ۷۰ سال قدمت داره، از معدود پل های متحرک ساخته شده در کشور به شمار میاد. از اونجایی که پل غازیان در زمان خودش از معدود پل های پیشرفته جهان در نوع خودش بوده، جزو پل های تاریخی ایران به ثبت رسیده. براساس اسناد تاریخی، ساخت پل غازیان از بتون مسلح از اواخر تیرماه ۱۳۱۴ شروع و اوایل تابستان ۱۳۱۶ یعنی ۱۸ ماه بعد تموم شد و از خرداد ماه ۱۳۱۷ مورد استفاده قرارگرفت و آذر ماه ۱۳۱۸به طور رسمی افتتاح شد.
قبل از احداث این پل رفت و آمد از انزلی به غازیان به وسیله قایق صورت می گرفت . تا این که پل غازیان به میان پشته به طول ۲۱۰، عرض ۱۰ و ارتفاع ۸۵/۶ متر با پنج دهانه که یه دهانه اون به طول ۲۵ متر متحرک بود و در زمان عبور کشتی ها اون رو بلند می کردن ، ساخته شد.
پل غازیان در سال های ۱۳۲۰ و ۱۳۳۳ مرمت شد و تا سال ۸۴ هم مورد استفاده قرار می گرفت تا این که با ساخت پل جدید غازیان ( پل ولایت ) و برای پیشگیری از فرو ریختن بازنشسته شد.
آدرس: ایران – گیلان – بندرانزلی رودخانه انزلی، بین غازیان و میان پشته و در مسیر ارتباطی تهران – رشت
کاخ میان پشته
این كاخ در میان پشته و بین دو پل انزلی و پل غازیان در محوطه و سیعی واقع شده است.
بدنه ساختمان دو جدار و از بلوك سیمانی ساخته شده دارای ۱۱ اتاق و یک سالن پذیرایی و چهار سرویس حمام و دستشویی با نمای بسیار زیباست. این کاخ در حال حاضر موزه نظامی میباشد و انواع سلاحهای گرم و سرد از زمان صفویه تا کنون در معرض دید عموم است. موزه نظامی بندرانزلی در ساختمانی قرار گرفته كه خود موزهای از معماری و هنر است. این كاخ موزه كه در میان باغ دلگشایی با درختهای نارنج و سرو محصور شده از شمال به آبهای نیلگون خزر نظاره دارد. بنای این كاخ موزه كه به كاخ میان پشته معروف است در سال۱۳۱۰ به دستور رضاخان و به دست مهندسان ایرانی ساخته شده است.
از در شمالی به راهروی پهن سرسرای كاخ وارد میشوی كه اكنون ماكتهایی از كشتیهای مختلف و برخی ابزار دیگر دریایی در دو طرف و وسط آن قرار داده شده است. بعد از گذر از میان این راهرو به محوطه سرسرای كاخ میرسی كه با دو ردیف پله متقارن سپید زیبا تو را به طبقه بالا راهنمایی میكند. ساختمان دارای یك سرسرای وسیع، ۱۱اتاق و یك سالن پذیرایی با چهار حمام و دستشویی است. سقف اتاقها از بتون مسلح است و روی آن به شكل زیبایی با دستان هنرمندان گچ بری شده و گوشهها نیز با تعدادی مجسمههای كوچك گچی زینت داده شده است. كاخ میان پشته پس از وقوع انقلاب اسلامی چند سالی بلا استفاده ماند و از سال۱۳۶۷ پس از تعمیرات اساسی به موزه نیروی دریایی تبدیل شد. در حیاط كاخ چند اراده تانك و توپ و سلاحهای سنگین و نیمه سنگین در بین درختان قرار داده شده كه از همان ابتدا نظامی بودن كاخ را به ما یادآوری میكند. در طبقه پایین بنا سلاحهای سبك و ادوات نظامی از زمان زندیه تا دوره رضا خان قرار داده شدهاست. تفنگهای بزرگ قلعهای، تفنگهای سنگ چخماق، سپر و كلاهخود و نیزهها سلاحهای ابتدایی هستند كه جنگاوران كشورمان در قدیم از آن استفاده میكردند.
طبقه دوم بنا حالت كاخ بودن خود را بیشتر حفظ كرده و در آن از مبلمان مورد استفاده رضاخان و مهمانهایش، قفسههای چوبی بسیار خوش ساخت و ظریف و در عین حال مقاوم، شمعدانها و ساعتهای برنزی، ظروف چینی و كریستال كه تعدادی از آنها هدایای سران كشورهای خارجی به رضا خان است، نگهداری میشود. رادیو ضبط مبله هدیه هیتلر به رضا خان یكی از این تحفهها است. تابلوی كبك آویز اثر كمال الملك و تابلوی نقاشی كار ناصرالدین شاه از جمله تابلوهای موجود در كاخ است. یكی دیگر ازآثار زیبای موجود لوستری است كه از چوب یك پارچه تراشیده شده و بر سقف یكی از اتاقها نصب شدهاست. میزهای چوبی خوش تراش با طرحهای بسیار ظریف و زیبا حكایت از سلیقه هنرمندانه صنعتگران آن زمان دارد. در همه اتاقها شومیه دیواری تعبیه شده و پنجرههای بزرگ فضای درون كاخ را به طبیعت زیبای پیرامون پیوند میدهد. سالانه تعداد قابل توجهی از ایرانگردان و حتی گردشگران خارجی از این موزه دیدن میكنند.
کلیسای حضرت مریم
کلیسای کوچک حضرت مریم مقدس انزلی با حدود ۱۳۷ سال قدمت، تنها کلیسای انزلی است که بسیاری از مراسم مذهبی و عرفانی مسیجیان در آن برگزار می شود. در مراسم های مذهبی این کلیسا؛ عموماً مسیحیان ساکن گیلان و میهمانان تهرانی شرکت می کنند.اگر خوش شانس باشید و در زمان یکی از این مراسم در انزلی حضور داشته باشید، بوی عود و کندر و نوای ارگ و سرودهای زیبای مذهبی شما را سرمست خواهد نمود.
مناره انزلی (برج ساعت)
در نزدیکی موج شکن شهر ساحلی انزلی، مناره یا برج سفیدرنگی وجود دارد که به نوعی نماد شهر انزلی به شمار می رود. این مناره زیبا با هدف راهنمایی کشتی هایی که از آن سوی آبها به انزلی می آمدند، ساخته شده بود که بعدها با تغییر کاربری به صورت برج ساعت مورد استفاده قرار گرفت. تاریخ ساخت این برج به سال ۱۲۳۰ در دوره فتحعلی شاه بر می گردد که در این زمان خدرخان گرجی والی گیلان شش تا هفت برج در گیلان ساخت که امروزه فقط برج ساعت باقی مانده است. درسال ۱۳۰۷ بعد از مرمت این برج، ساعتی چهارسو بر روی آن نصب شد. شهرداری این ساعت را که هفت کوک بوده از کشور آلمان خریداری و نصب کرده بود. سال ها این ساعت از کار افتاده بود تا اینکه در سال ۱۳۶۹ شهرداری ساعت قدیمی را تعویض و ساعت الکتریکی به جای آن نصب کرد. این برج ۲۸ متر ارتفاع دارد که هشت متر انتهایی قسمت بالکن به بالا را تشکیل داده و ساعت بر روی آن نصب شده است.
آدرس: ایران – گیلان – بندرانزلی خیابان پاسداران، در نزدیکی موج شکن
بقعه بی بی حوریه (خانم حوریه) غازیان
این بقعه در شهرک غازیان در ابتدای راه انزلی – رشت قرار دارد و گفته می شود آرامگاه خواهر امام رضا و از دختران امام موسی کاظم است بقعه تاسیساتی از قبیل زائر سرا مسجد با دو گلدسته بلند و زیبای کاشی کاری شده سرایداری عمومی و پارکینگ دارد این بقعه که رابینو در سفرنامه خود از آن یاد کرده است به صورت مجللی بازسازی شده است و شهرت آن سبب شده تا مردم این منطقه را بی بی حوریه بنامند.
آرامستان لهستانی های مهاجر بندر انزلی
گورستان ارامنه یادگار تلخ جنگ جهانی دوم ۱۹۳۹ ـ ۱۹۴۵ و مربوط به لهستانیهایی است که در جنگ جهانی دوم به بندر انزلی پناه آورده بودند، این آرامگاه نماد دوستی ایران و لهستان در سالهای نه دور بوده و با همکاری شورای بزرگداشت جنگجویان و شهدای لهستانی مرمتشده اما بازدید برای عموم آزاد نیست. بسیاری از مهاجران لهستانی که برای همیشه در بندر انزلی ماندند پس از فوت در تکه زمین مربوط به لهستانیها در گورستان ارامنه انزلی مدفون شدند.
در سال ۱۹۴۲، دولت لهستان با اقلیت ارامنه بندرانزلی به توافق رسید که طبق این توافق در آن زمان مالکیت بخش وسیعی از گورستان ارامنه را در بر میگرفت و در همان سال ۶۳۹ تن از لهستانیها در همانجا به خاک سپرده شدند که از این تعداد، ۱۶۳ تن نظامی و ۴۷۶ تن غیرنظامی بودند که در انزلی بیمار شده و در گذشتند.
گورستان ارامنه در انزلی دارای دیواری بلند، در ورودی آهنی و سر دری آجری است که در آن عبارت «گورستان لهستان» حکشده و علاوه بر این صلیبی سنگی بر فراز سر در نصبشده که در جناحین آن دو عقاب سنگی یا گیلونی «نماد لهستان» قرار دارد.
گورها در چهار محوطه مشخص با صلیبهای چوبین برفرازشان قرار دارند و مدتها پیش لوحهای در وسط گورستان با این مضمون وجود داشت، «آوارگان لهستان»، آنان که از میهن خود بهزور تبعید شدند، دلتنگ بازگشت به آشیانه بودند، امّا، بیماری و بینوایی ساییدشان، پس، بهناچار اینجا در خاک بیگانه فرو خفتند.
کتیبه دیگر در قبرستان ارامنه مذکور نصبشده که مضمون آن این است: «دعای خیر خدا بدرقه راه سربازان، زنان، مردان و کودکان لهستانی باد که از زادگاهشان کوچانده شدند و درراه بازگشت به خانهشان، در نتیجه تبعید، زندان و بازداشت در سرزمین غربت درگذشتند و در اینجا مدفون شدند».
در سال ۱۹۵۵، کارگزاری دیپلماتیک جمهوری خلق لهستان، گورستان را نوسازی و گورها را نوآرایی کرد و سنگ گورها را از سیمان به رنگ میخک و با نام فوتشدگان مانند گورستان تهران آراستند و سپس معبرها و راهروهای بین گورها را با سبزه حصاربندی کردند.
در سال ۱۹۶۴، با ابتکار کارگزاری دیپلماتیک لهستان، لوحه یادبود خرابشده مجدداً بازسازی و بنا به موقعیت عصر، کتیبه عوض شد و اکنون نوشته چنین است، به یاد سربازان، زنان، مردان و کودکان لهستانی که هنگام بازگشت به میهن در سرزمین بیگانه درگذشتند و در اینجا به سال ۱۹۴۲ دفن شدند.
خوردنی های بندر انزلی
سفره گیلانی خیلی معروف است اما سفره انزلی چی ها هم شهره عام و خاص شده است. غذاهای دریایی و فصلی که با سبزی های محلی طبخ می شود، به همراه کباب های خوشمزه، تنها بخشی از سفره مردمان انزلی است. معروفترین غذایی که در انزلی می توانید میل کنید، فسنجان است. این خورش تقریبا مانند بقیه فسنجان ها تهیه می شود با این تفاوت که مزه غالب آن ترشی است. رب انار فسنجان شمالی باید از نوع ترش آن باشد؛ همچنین فسنجان سنتی انزلی را به جای مرغ با گوشت چرخ کرده با مرغابی درسته می پزند.
از انواع کباب های لذیذ، توصیه می شود در انزلی ترشه کباب را امتحان کنید که گوشت راسته گوسفند یا گوساله است که در سُسی شامل گردوی چرخ کرده، رب انار، پیاز، چوچاق و جعفری برای نصف روز خوابانده شده است. انواع ماهی شمالی با بهترین طبخ در انزلی پیدا می شود اما ماهی سوف (در فصل) ماهی سفید و اوزون برون بهترین گزینه ها هستند. بهترین بشقاب پیش غذای انزلی شمال اشپل، گردو و باقالاست. بورانی بادمجان، زیتون و سیر ترشی را در کنار غذا فراموش نکنید. کال کباب، ترشه شامی و خورش از دیگر خوراک های خوشمزه انزلی هستند.
بازارهای انزلی
شنبه بازار انزلی از ۷۰ سال پیش تاکنون به شکل هفتگی در خیابان میرزا کوچک خان برگزار می شود. در این بازار که محل تجمع انزلی چی ها و مردم روستاهای اطراف است، همه نوع جنسی عرضه می شود؛ از مرغ و جوجه زنده، تا انواع سبزی های محلی، انواع ترشی تا کفش و لباس و ابزار کشاورزی.
از مراکز خرید دیگر شهر می توانیم از بازار انزلی واقع در خیابان پاسداران و بازار پردیس در خیابان مطهری نام ببریم.
بازار ساحلی که محل فروش صنایع دستی است نیز در بلوار ساحلی قرار دارد. بازار گیلار غازیان و بازار سپه در خیابان سپه نیز از دیگر مراکز خرید شهر هستند. مرغوبترین سوغات انزلی را که شامل انواع ماهی، سبزیجات محلی، سیر ترشی و زیتون است را در شنبه بازار می توانید تهیه کنید. حلوا عسلی، کاکا و نباتی همدر اکثر قنادی ها و سوغاتی فروشی ها قابل دسترس هستند. مرواریدبافی، رایج ترین صنایع دستی انزلی است که آن را هم می توانید از بازار هفتگی و مراکز فروش سوغات تهیه کنید.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
لاهیجان
شاید یکی از خوردنی هایی که خیلی از ما از کودکی با آن خاطره داشته ایم کلوچه لاهیجان بوده است! لاهیجان البته علاوه بر کلوچه های خوشمزه طبیعتی بسیار بکر و دیدنی نیز دارد که می تواند ما را برای سفر به این شهر وسوسه کند.
لاهیجان یکی از شهرهای دیدنی با جاذبههای گردشگری فراوان در استان گیلان است که در شمال دیلمان قرار گرفته است. منطقه لاهیجان از شمال به دریای خزر، از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل و از غرب به آستانه اشرفیه محدود میشود. این شهر در یک ناحیه کوهپایهای قرار گرفته است.
لاهیجان پوشیده از بوتههای چای و بوی خوش بهار نارنج است که هر مسافر و حتی رهگذری را مست و شیدا میکند. همین طور این شهر با قدمتی ۸۰۰ ساله پر از زیباییهای طبیعی و تاریخی است که تمام این زیباییها مسافران زیادی را به سمت خود میکشانند.
با هم نگاهی داریم به برخی مناطق دیدنی لاهیجان که در سفر به این شهر باید حتما به آن ها سر زد!
بام سبز لاهیجان
محلی برای تفریح در شهر لاهیجان که با داشتن فضایی مسطح در مسیر بالای شیطان کوه به بام سبز لاهیجان مشهور است. در کنار بام سبز تله کابین و دیگر موارد تفریحی برای استفاده و لذت بردن هرچه بیشتر از طبیعت منطقه وجود دارد.
آدرس: ایران – گیلان – لاهیجان تله کابین لاهیجان
پارک بعثت (باغ ملی)
این بوستان با وسعتی بیش از یکهزار و۲۰۰ متر مربع در مرکز شهر لاهیجان قرار دارد. پارک جنگلی میر صفا: این پارک جنگلی طبیعی در خیابان شقایق (منتهی به دانشگاه آزاد اسلامی) قرار دارد و دارای تعدادی آلاچیق بوده که مورد توجه گردشگران می باشد. تالاب بین المللی امیر کلایه: این تالاب به وسعت بیش از هزار و دویست هکتار در ۴۰ کیلو متری شمال شهر لاهیجان و در کنار دریای خزر واقع شده و به دلیل نوع خاص اکوسیستم به دور از هر گونه آلودگی زیست محیطی بوده و دارای جاذبه های تفریحی زیادی می باشد سواحل امیر آباد: شمالیترین نقطه شهرستان لاهیجان، به دریای خزر و سواحل امیر آباد منتهی میشود که از جذابیتهای زیادی برخوردار است.
پارک جنگلی میر صفا
لاهیجان معروف به عروس شهرهای گیلان دارای چشم اندازها و جاذبههای طبیعی بسیار زیبا میباشد که همجواری شهر با یکی از زیباترین کوههای منطقه و دسترسی آسان به آن با چشم اندازهای کوهپایهای شامل باغهای سرسبز چای و مزارع برنج و چشمههای متعدد آن در سطح ملی در بخش گردشگری سرآمد است.
پارک جنگلی میر صفا یکی از مکان های زیبا و دلربای لاهیجان برای گردشگران است وهمواره پذیرای گردشگران میباشد.آدرس این پارک در خیابان شقایق است. خیابان شقایق منتهی به دانشگاه آزاد اسلامی می باشد. پارک جنگلی میر صفا یکی از جاذبه های گردشگری شهر لاهیجان می باشد. در این پارک جنگلی طبیعی، آلاچیق هایی برای رفاه گردشگران وجود دارد.
تالاب سوستان
این تالاب در زمستان و پاییز پرآب بوده و آب آن نیز شیرین است.درون و پیرامون تالاب با نیزار , گیاهان مردابی ودرختان سربه فلک کشیده احاطه شده است. تالاب سوستان به دلیل اقلیم مناسب , آب شیرین , پوشش گیاهی و مواد غذایی , میتواند زیستگاه پرندگان و آبزیان گوناگونی باشد. همچنین دسترسی مناسب , محوطه سرسبز و دلنشین ,مناظر بکر و وحشی , فضاهای گردشگری جالبی را پدید آورده که میتواند مورد توجه مسافرین و توریست ها واقع شود. راه های متفاوت با چشم اندازهای متنوعی برای رسیدن به این تالاب وجود دارد,ولی کوتاهترین مسیر را میتوان از میدان دانشگاه آزاد به سمت روستای سوستان و این تالاب طی نمود. میدان تربیت معلم به سمت سوستان نیز مسیر مناسبی برای طی کردن این مسیر می باشد.
روستای سرچشمه
سرچشمه یکی از روستا های حومه ی لاهیجان و به فاصله ی ۱۰ کیلومتری از این شهر در دل کوه قرار دارد .این روستا ۴۷۵ نفر جمعیت و۱۴۷ خانوار دارد.شغل اصلی این مردم چای کاریست.به دلیل کوهستانی بودن این منطقه از اب وهوای خوبی بر خوردار می باشد.اب اشامیدنی این روستا از دل طبیعت سرچشمه می گیرد.امکاناتی نظیر برق و تلفن در این روستا فراهم شده است تنها مشکل گاز مانده که اقای کاردی پسر عموی بنده نفت را جایگزین ان کرده است.طبیعت زیبای روستا باعث شده همه ساله کلی مسافر میادو میره .مخصوصا تو تعطیلات .یکی از مناطق گردشگری ما جنگل عطا کوه می باشد که ابتدای ان با روستا ۵۰۰ متر فاصله دارد.این جنلگل یک جاده یک کوهستانی خاکی پر پیچو خمی دارد که یکی از جذابیتهای ان محسوب می شود.
روستای سرچشمه دارای دو کارخانه ی چای مستقل از هم می باشد .این دو کارخانه با فاصله۵۰۰ متری از هم ساخته شده اند .کارخانه ی فاتح کار به مدیریت مهندس بابک کیومرثی با ظرفیت ۲۵ تن چای در روز بیشترین کمک را به مردم این روستا در فصل بهربرداری را می نماید.کارخانه ی گل خال نیز به مدیریت اقای اسلام پور رستمی با ظرفیت حدود ۱۵ تن در روز باری از روی دوش چای کاران این روستا بر می دارد.
شیخانبر
شیخانبر از نقاط بسیار دیدنی و مهم لاهیجان در ۳ کیلومتری سمت راست جاده لاهیجان به لنگرود بر کمرکش کوه سرسبز و پوشیده از درخت است .
خاستگاه و خوابگاه ابدی سالک تشیع علوی عارف نامی شیخ زاهد گیلانی است. شخصیت عرفانی شیخ جاذبه ی جغرافیایی محدوده آرامگاه و تاریخ هنر و معماری و سبک خاص گنبد آرامگاه از قدیم تا امروز هم گردشگران و سیاحان بسیاری را به خود جلب نموده است. به روایت تاریخ شیخانبر (شاه خانی ور) یکی از مناطق مفرح و با صفای دارالاماره لاهیجان بوده و خصوصاً در عهد پادشاهان صفویه و به بهانه زیارت مرقد جد مادریشان شیخ زاهد بسیار مورد توجه بوده است. آثار و خرابه های بناهای آجری اطراف مقبره شیخ زاهد و چشمه های زلال آب مبین این مسئله است. وجود سنگهای بسیار بزرگ در(شاه خانی ور) در منطقه ی (عمر سنگ ) نشاندهنده این موضوع است که این منطقه میدان مشق سپاهیان آن عصر بوده است . وجود یک مکان مقدس بنام تاریک مزار و منطقه باصفای آب ( آو ) خانی بسیار قابل تامل و بررسی است.
شیطان کوه | نمادی پر فریب در لاهیجان
شیطان کوه یکی از جاذبه های اصلی لاهیجان است و خود دلیلی است برای این که هزاران گردشگر این شهر را به عنوان مقصد خود انتخاب کنند . اصلا لاهیجان را فقط از شیطان کوه باید به نظاره بنشینید. از فراز این کوه بر سقف های شیروانی خانه ها که خیره شوی ، لطافت روح شهری را که همدش باران است را می توان فهمید.
شیطان کوه ، مقصدی جذاب و زیبا برای گردشگران شمال کشورمان است. آبشار روانی که از مسیر کوه فرود می آید و استخری که از بام سبز لاهیجان نظاره گر آن خواهید بود بر محبوبیت آن افزوده است . تله کابین لاهیجان هم در محوطه شیطان کوه واقع شده است و شما می توانید از آن شهر سبز لاهیجان را از نمای دیگری ببینید .این کوه زیبا ۶۰ متر ارتفاع دارد و در امتداد سلسله جبال البرز واقع شده است ، از پایین تا بالای این کوه سبز است و این هم حتما تحفه ی لاهیجان برای آن است که هم رنگ با شهر آبا و اجدادی اش شده است. همواره ملودی فرح بخش آب های روان از آبشار و هارمونی آن با هاله سبز رنگ منطقه ، هوش و حواس تان را می برد . از مسیری پلکانی که با درختان انار و گردو مزین شده بالا می روید تا به بام لاهیجان برسید .
از این بام نمایی از شهر زیبای لاهیجان را می بینید ، در حالی که چتر آبی رنگ آسمان بر روی شیروانی های رنگی خانه های شهر سایه افکنده و نور خورشید از لابه لای ابرهای گریزان ، خود را بر شبنم نشسته روی گل برگ گلی در ایوان خانه ای می رساند .
برخی از فعالیت های تفریحی که شما می توانید در شیطان کوه انجام دهید و لذت ببرید عبارتند از :
۱) قایق سواری در استخر لاهیجان
استخر لاهیجان مانند نگینی در محوطه شیطان کوه می درخشد ، علی الخصوص اگر از بام لاهیجان به آن بنگرید . محو جزیره و پرنده های مهاجر در دریاچه می شوید در حالی که تنها بر روی نیمکتی رو به دریاچه تکیه داده اید.
اما شاید هوس کرده باشید کمی روی آب هم باشید و پرنده های دریاچه را از فاصله ای نزدیک تر بنگرید . در این صورت قایق های تفریحی در لاهیجان ، آماده خدمت رسانی به مهمانان هستند.
۲) تله کابین
در حالی که در تله کابین نشسته اید ، مناظر حیرت انیگز لاهیجان را تماشا می کنید .گاهی برای کسانی که در آلاچیق ها هستند ، دست تکان می دهید و گاهی به نقطه ای دور دست در مناظر آن بالا خیره می شوید .یکی از تفریحات رایج دیگر درلاهیجان شهر تله کابین سواری است .برای تماشای شهر لاهیجان از نمایی دیگر ، تله کابین سواری در این شهر را به شما پیشنهاد می دهیم .هر کابین به اندازه ۶ نفر ظرفیت دارد و طراحی آنها مطابق با آخرین متد روز اروپا است .ددر ایستگاه اول تله کابین ، غرفه های صنایع دستی و خوراکی و در ایستگاه دوم کافی شاپ ها آماده خدمت رسانی به مهمانان لاهیجان هستند .
۳) پیاده روی
اگر صبح زود گذرتان به شیطان کوه بیفتد ، ورزشکارانی را می بینید که برای ورزش صبحگاهی اینجا را انتخاب کرده اند .شیطان کوه و آبشار آن یکی از محبوب ترین مکان های پیاده روی در لاهیجان است .شما هم می توانید لذت پیاده روی در این مسیر سر سبز را تجربه نمایید .
۴) عکاسی در شیطان کوه
مناظر زیبای شیطان کوه و طبیعت اطراف منطقه ، حتما ارزش عکاسی کردن را دارد .برای ثبت لحظاتی که در کنار این مناظر غرق در زیبایی های عروس گیلان می شوید ، دور بین تان را آماده کنید تا چند عکس به یادگار از این همه زیبایی با خود داشته باشید.
ماهی موشه نقاشی خداوند در لاهیجان
چندسالیست که طبیعت دوستان لاهیجانی و حتی از دیگر شهرهای استان و بعضا کشور برای گذراندن تعطیلات تابستانی وتعطیلاتی نوروزی به این مکان روی می آورند.این مکان به علت سطح اختلاف نسبتا زیاد با سطح دریای خزر درتمامی روزهای سال از آب وهوای نسبتا سردتری نسبت به دیگر نقاط لاهیجان برخوردار است و همین امر باعث جلب توجه مسافران و گردشگران و روی آوردن به این مکان شده است,این مکان با داشتن جاذبه های طبیعی بیشمار و اماکن مذهبی میتواند به یکی از قطب های گردشگری لاهیجان و حتی استان گیلان تبدیل شود.محصولات این روستا شامل برنج ,چای,عسل,گردو وانواع میوه های خطه شمال می باشد.
مسیر منتهی به این آبشار از روستای آهندان میگذرد,به گونه ای که بعد از روستای چهل ستون ومقبره ی امام زاده سیدابراهیم وروستای نارنج لنگه وطی کردن بخشی ازمسیربا پای پیاده به این محل دیدنی خواهید رسید.
از معنی دقیق این اسم اطلاع زیادی در دست نیست ولی بزرگان وریش سفیدان روستا اعتقاد دارند که این نام به معنای رودخانه ایست که ماهی ندارد یا ماهی نمی تواند در آن باشد. حال شاید بعضی ها به گونه ای نامی دیگر برای این مکان بنامند یا تلفظش را به گونه ای دیگر بیان کنند و یا تعریفی دیگر برگزینند و یا شاید برحسب زمان, تغییراتی نموده اما آنچه هست زیبایی بسیار زیبای این مکان تفریحی و توریستی است که باید بیشترازاینها مورد توجه مسئولان ذیربط قرار گیرد.
مسجد اكبریه
این مسجد در محلّه “گابنه” در شهر لاهیجان واقع شده و تاریخ ساخت آن مربوط به زمان حكومت فتحعلیشاه قاجار است. ساخت این مسجد به دلیل سعایت بدخواهان حاكم وقت لاهیجان به دربار شاهی و كاخ نامیدن این مسجد، نیمهكاره رها شد. سنگنبشته مرمری به خطّ نستعلیق كه بر دیوار ضلع شرقی مسجد جای دارد، بانی مسجد را “حاج علیاكبر لاهیجانی” نامیده است. مسجد اكبریه از دو قسمت وضوخانه و شبستان تشكیل شده است. مساحت شبستان حدود ۱۶ × ۲۵ متر و دارای چهار فیلپای بزرگ میانی است كه گنبدهای پوشاننده سقف بر روی آنها استوار شدهاند. ازاره دیوارها و فیلپاهای شبستان دارای كاشیكاری معرق هفت رنگ عصر قاجار است. ارتفاع ازاره از كف حدود ۹۰ سانتیمتر و بقیه دیوار، گچكاری ساده است. در حاشیه و متن محراب نیز كاشیكاری همراه با خطوط نسخ و مزین به آیات قرآنی دیده میشود. ارتفاع گنبدهای شبستان حدود ۱۱ متر و گنبدهای جانبی كاسهبرگشته، ۳۰/۹ متر است. نورگیری داخل ساختمان بهوسیله پنجرههای بزرگ سراسری شرق شبستان تأمین میگردد. وضوخانه مسجد در دو طبقه ساخته شده و هر طبقه دارای هشت ستون میانی است. از وضوخانه طبقه همكف، سه درِ بزرگ چوبی به شبستان باز میشود. هر دو وضوخانه دارای پوشش گنبدی هستند. ارتفاع تكمناره یا گلدسته زیبای مسجد از سطح زمین، ۱۸ متر است. این گلدسته در گوشه شمالشرقی ساختمان مسجد واقع شده و دارای سقفی هرمیشكل با پوشش بیرونی از كاشی به رنگ آبی آسمانی، زرد، سیاه و سفید است. این مسجد احتمالاً بهعنوان مدرسه علوم دینی نیز مورد استفاده بود. مسجد اكبریه، متعلّق به دوره صفویه بوده و دارای شماره ثبت ملّی ۱۲۲۷ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری كشور است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
با جاذبه های گردشگری آستارا آشنا شوید
یکی از شهرهای معروف استان گیلان که گردشگران داخلی و خارجی و البته تجار توجه ویژه و خاصی به آن دارند آستارا می باشد. آستارا با توجه به طبیعت بکر و زیبای خود دارای جاذبه های چشم نوازی است که می تواند هر بیننده ای را محسور خود سازد. در کنار طبیعت خاص و سرسبز، این شهر سومین مرز فعال کشور نیز هست و به همین علت در عرصه واردات و صادرات نیز نقش موثری در تجارت کشور دارد.
آستارا شهری بندری، مرزی، یکی از قطبهای اقتصادی، توریست داخلی و بینالمللی در سواحل غربی دریای خزر ، مرکز شهرستانی به همین نام در شمالیترین نقطه استان گیلان و آخرین نقطه مرزی ایران و جمهوری آذربایجان و از نظر جغرافیایی در مرکز منطقه تالش قرار دارد. آستارا از شرق به دریای خزر، از شمال به آستارای آذربایجان، از غرب به استان اردبیل و از جنوب به شهرستان تالش در استان گیلان محدود شدهاست. آستاراچای، آستارای ایران را از آستارای آذربایجان جدا میسازد. بخش اصلی راه شوسه آستارا-اردبیل تقریباً به موازات این رود و خط مرزی کشیده شدهاست. در منطقه آستارا علاوه بر زبان ترکی آذربایجانی، زبان تالشی نیز رایج بود ولی در اثر مهاجرتهای زیاد از اهمیت آن کاسته شدهاست. این شهر از نظر جغرافیایی بر سر سه راه قرار گرفتهاست: راه جنوبی آن از کنار دریا خزر به بندر انزلی و راه شمالی آن از کناره همین دریا به جمهوری آذربایجان کشیده شدهاست. راه غربی آن که از حیران میگذرد، به اردبیل میرسد.
آستارا از لحاظ اقتصادی، در استان و کشور نقش تعیینکنندهای را داراست، به طوریکه یکی از ۳۰ شهر گردشپذیر ایران، سومین مرز فعال کشور در زمینه صادرات و واردات رتبه نخست صادرات و بزرگترین گمرک زمینی شمال کشور، از امنترین و پرترددترین مرزهای زمینی کشور، دومین منبع درآمد استان گیلان ، و دارای بیشترین سهم ارزشی صادرات چمدانی در کشور میباشد. علاوه براین، بندرآستارا نخستین بندر خصوصی کشور و پنجمین بندر فعال ترانزیتی شمال کشور است. در حال حاضر بزرگترین پرچم کشور در استان گیلان، در پایانه مرزی آستارا برافراشته شدهاست.
مکان های دیدنی طبیعی آستارا
شهر آستارا آنقدر زیباست که گوشه گوشه آن جاذبه های طبیعی خاص و دیدنی وجود دارد اما قصد داریم برخی از زیباترین اماکن دیدنی آن را به شما معرفی کنیم و البته توصیه کنیم که در صورتی که به آستارا سفر می کنید، برای لذت بردن هرچه بیشتر از دیدن قدرت خداوند سری به آن ها بزنید.
آبشار لاتون
آبشار لاتون در ۱۵ کیلومتری آستارا ، شهر لوندویل و روستای کوته کومه قرار دارد. ارتفاع تقریبی آبشار لاتون ۱۰۵ متر است که از لحاظ ارتفاع، مرتفع ترین آبشار ایران است.
علاوه بر آبشار اصلی، آبشار دیگری با فاصله ی ۱۰ متری آن قرار دارد که ۶۵ متر ارتفاع دارد و سر ریز آب آن نسبت به آبشار اصلی بیشتر و عریض تر است. از مسیر چشمه تا آبشار لاتون سه حوش بزرگ طبیعی با سه آبشار ۱۰ متری قرار دارد. مسیر این آبشار از روستای کوته کومه آغاز می شود و تقریباً ۴ ساعت پیاده روی (کوهپیمایی) دارد.
در مسیر آبشار لاتون تپه های جنگلی و رودخانه ای که منبع آن آبشار لاتون است دیده می شود. در مسیر آبشار لاتون به روستای قدیمی آسیوشوان گذر وجود دارد که تقریباً ۵ خانوار در آن زندگی می کنند. در اطراف آبشار لاتون درختان آلو ، به ، گلابی ، گردو ، فندق ، سیب وحشی و آلوچه (گوجه سبز) می روید. از تنوع جانوری اطراف آبشار لاتون نیز می توان به گرگ ، خرس (به ندرت) ، جوجه تیغی اشاره کرد . اسب و گاو و گوسفند را هم مردم ساکن اطراف آبشار نگهداری می کنند. این آبشار از دامنه های شرق کوه اسپیناس (اسپینه) سرچشمه گرفته و به رودخانه لوندویل که با طول ۱۷ کیلومتر خود نیز از کوه اسپیناس (اسپینه) سرچشمه گرفته سرازیر می شود و با شیب تندی به سمت کوته کومه و لوندویل حرکت کرده و در آخر وارد دریای کاسپین (خزر) می شود.
روستای کوته کومه
روستای کوته کومه، ناخودآگاه ذهنها به سوی تنهاترین آبگرم طبیعی جنگلی کشور و آبشار ۱۰۵ متری «لاتون» که با توجه به سرریز عمودی آن بلندترین آبشار کشور محسوب میگردد، منعطف میشود. این روستای زیبا در استان گیلان ۹ کیلومتری شهر لوندویل واقع شده است. روستایی است کوچک با حدود ۲۰ خانه روستایی با مردمانی تالشی و اهل تسنن.مردم روستا عمدتاً در محل به زبان تالشی سخن میگویند. به زبانهای ترکی و فارسی آشنایی کاملی دارند.
عمده شهرت این روستا بدلیل وجود آبشار لاتون بلندترین آبشاراستان گیلان است . دیگر مکان مشهور این روستا آبگرم کوته کومه است .آبگرمی است کوچک که در خود روستا واقع شده است .قسمتی از درآمد اهالی این روستا از طریق اجاره خانههایشان به گردشگرانی که برای صعود به آبشار لاتون به روستایشان آمده اند تامین میشود.
اکثر کوهنوردان، طبیعت دوستان داخلی و توریستهای بین المللی به خوبی روستای کوهستانی کوته کومه در جنوب غربی بندر مرزی آستارا را میشناسند و با ویژگیهای منحصر به فرد طبیعی همچون آبشارهای متعدد و حوضچههای صخره ای و آثار تاریخی همچون قلعه، گورستان قدیمی و آسیاب قدیمی آسیه شوان آشنا هستند.
توصیه میکنیم چند بار در مسیر توقف کرده و تجدید قوا کنید. در مسیر صعودتان به یک روستای قدیمی متروکه هم برمی خورید که آسیو شوان نام دارد. آسیو در زبان تالشی به معنی آسیاب و شوان به معنی کنار رودخانه است.
بهترین فصل سفر به این منطقه اوایل بهار یا اواخر زمستان است که آب و هوای منطقه معتدل بوده و رطوبت کمتر اذیتتان خواهد کرد.
آسیو شوان (آسیاب آبی)
پس از کوته کومه و راه آبشار لاتون به بقایای این آسیاب در روستای کوچکی به همین نام برخورد می کنیم . قسمت چرخ آن را سیل برده ولی سنگ های اتاق آن موجود می باشد.در گذشته يكي از كار ابزارهاي مورد نياز ، آبدنگ هايي بود كه توسط آن برنج ، اَرْزَن و گندم را پوست مي كندند و مي كوبيدند.از آنجايي كه اين دستگاه با نيروي آب حركت مي كرد، مي باید در كنار رودخانه كار گذاشته میشدکه اهالی روستا های دور نیز برای تهیه آرد از این اسیاب ها استفاده میکردند.
گاهي يك شغل بهدليل انحصاري بودن يا استفاده از وسيلهاي كه همه به آن نياز دارند ميتواند يك جايگاه مهم و كاربردي براي دارنده آن ايجاد كند. مثلا در يك روستا كسي كه «آبدنگ» يا آسياب آبي كه براي پوست كندن و سفيد كردن برنج است، داشته، بهدليل انحصاري بودن و نياز همه افراد به آن، ارباب يا خان منطقه ميشده است و همه به دليل نيازشان به او وابسته ميشدهاند و اصولا اين وسايل مهم همواره در تملك اشخاص بانفوذ قرار ميگرفته است.
این آسیاب ها بر اساس اصول سنتی توسط نجارها و استاد کارهای ماهر آهنگر ساخته می شد و در مسیر رودخانه ها نصب شده و به کار گرفته می شد.آب به پره های چوبی و یا فلزی برخورد نموده و به کمک یک شافت(محور) نیرو به سنگ آسیاب منتقل می شد. گندم ها و موادی نظیر جو -برنج وغیره نیز در قسمتی از سنگ که دارای سوراخ بود ریخته می شد و از زیر سنگ به صورت آرد شده با سبوس بیرون می آمد.آسیابان نیز معمولا مردی میانسال و عادل بود و همه مردم به عدالت او جهت تقسیم کارمزد و سهم مشتری از آرد ها ایمان داشتند. چنین فردی مسئولیت آرد کردن گندم ها را به عهده می گرفت.
باغ پرندگان آستارا
باغ پرندگان آستارا در ورودی جاده آستارا ـ رشت در استان گیلان واقع شده است. این باغ به عنوان اولین باغ پرندگان شهرستان های ایران شناخته می شود. باغ پرندگان در زمینی به مساحت یکهزار و ۵۰ متر مربع احداث شده است و دارای ۵۲ غرفه است که در آن بالغ بر ۳۰۰ پرنده از ۶۰ گونه مختلف وجود دارد. از جمله پرندگان این باغ میتوان به طاووس ،قرقاول، طوطی، مرغهای تزیینی، سرسفید کاکلی، امپراتور، بلدرچین، کبک، بلبل،قناری، مینای سخنگو و مرغ عشق اشاره کرد.
همچنین از میان قرقاولهای مونال، فایربک، ترکاپان، سیلور، طلایی، سیونهو، شاهی، پرتغالی، سبز، گردن حلقهای و کالج، گونه فایربک و مونال بیش از همه مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفتهاست. گفتنی است، در هر ماه به طور متوسط حدود ۵۰ گردشگر از روسیه ، جمهوری آذربایجان ، اوکراین و حتی عراق از باغ پرندگان آستارا بازدید کرده، اقدام به تهیه عکس و فیلم از گونههای کمیاب آن میکنند. تمام قرقاولهای مذکور زینتی، خارجی و کمیاباند و برخی از آنها مانند مونا و فایربک در گیلان و سطح کشور بهندرت یافت میشوند.
بهشت کاکتوس ها
مساحت مجموعه: ۱۴۰۰ متر مربع
تنوع گونه: ۲۲۰۰
تعداد گلدان: ۲۰۰۰۰
این مجموعه در سال ۱۳۵۶ه.ش در خیابان فارابی تاسیس یافته که شامل ۲۲۰۰ نوع کاکتوس از کشورهای برزیل، مکزیک، پرو،بولیوی، آرژانتین و آمریکای جنوبی می باشد. پیرترین کاکتوس خاورمیانه در این مجموعه نگهداری می شود.
آدرس نمایشگاه: آستارا – خیابان فارابی – کوی نهم – کدپستی۸۴۳۴۱-۴۳۹۱۹
پارک جنگلی بی بی یانلو
پارک جنگلی بی بی یانلو که در حاشیه ی جاده ی آستارا – اردبیل واقع شدهاست، دارای جاذبههای طبیعی زیبا و خاصی ست که علاوه بر تنوع فراوان گیاهان جنگلی و محیط های گردش و پرسه جانوران، چندین دره با دامنههای پوشیده از جنگل و یال های نسبتاً بلند و چندین قله ی فرو رفته در مه دارد که در هر فصل سال سیمای ویژه و بدیع و چشم اندازی منحصر به فرد را پیش چشمانتان می گستراند.در آستارا، پارک بی بی یانلو را همه می شناسند، اما راه از آستارا به سوی اردبیل باید از دل دهستان های ویرمونی و بی بی یانلو بگذرد تا تو را به دروازه ی بهشت زمینی شمال ایران، به پارک جنگلی بی بی یانلو ببرد.
پناهگاه حیات وحش لوندویل
پناهگاه حیات وحش لوندویل با مساحتی بالغ بر ۱،۰۷۴ هکتار در محدوده شمال غربی و غرب استان گیلان در ۲ کیلومتری شهر آستارا قرار گرفته است.یک سوم اراضی منطقه را سیمای تالابی و بقیه را درختچه های جنگلی شامل انار وحشی، گوجه وحشی و … اشغال کرده و به سبب داشتن زمینه مساعد زیست پرندگان بویژه قرقاول مورد حفاظت قرار گرفته است. انارستان های پناهگاه حیات وحش لوندویل از معدود جوامع باقیمانده در سواحل خزر ِ که در بخش های فراوانی براثر تجاوزات و اثرات توسعه تخریب شده . در سال ۱۳۹۰ دو توله خرس که مادرشون توسط شکارچیا کشته شده بود از افراد محلی تالش گرفته شده و به پناهگاه حیات وحش لوندویل منتقل شدند.
حیات وحش لوندویل در آستارا مورد استقبال چشمگیر گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته که سمور آبی، گورکن، فک دریای خزر و شغال از گونههای نادر این حیات وحش هستند.
آدرس: ایران – گیلان – لوندویل در محدوده شمال غربی و غرب استان گیلان در ۲ کیلومتری شهر آستارا
تالاب استيل عباس آباد
تالاب استیل در موقعیت جغرافیایی N382146 E485106 در استان گیلان واقع است. اين تالاب در ۷ كيلومتري شهر آستارا در حاشيه جاده لوندويل به آستارا قرار دارد.اهميت اكو توريستي اين تالاب از جهت نزديكي به جاده، تنوع چشماندازهاي طبيعي همچون كوهستان، جنگل و مزارع و كشتزارهاي اطراف دوچندان ميشود.ضلعغربی آن پوشیده از جنگل و پوششهای سبز گیاهی است و در ضلع شرقی آن درختان توسكای شناور منظره بسیار جالب توجهی را بوجود آورده است كه در بهار و تابستان استراحتگاه مسافران بوده و از نظر گردشگری یكی از جاذبههای مهم تلقی میشود.
از ویژگیهای مهم این تالاب وجود ماهیان مشهوری مانند كپور و اردك ماهی است همچنین این تالاب طبیعی جایگاه پرندگان كمیاب بوده كه برای زاد و ولد از اروپای مركزی، ماورای خزر و مناطق قطبی به این منطقه مهاجرت میكنند كه مهمترین آن چینگیر نوكسرخ است.این تالاب ۱۳۸ هكتار وسعت دارد و از مكان هاي گردشگرپذير استان گيلان است. وجود درختان توسكا در اين تالاب، جلوه اي ديدنی به آن بخشيده است. از ويژگي هاي تالاب عباس آباد آستارا اين است كه درختان اين تالاب به علت اينكه ريشه آنها در آب قرار دارد، همواره در پهناي تالاب جا به جا مي شوند و حركت مي كنند. به همين علت، تالاب آستارا به تالاب درختان شناور هم معروف است. ( در گویش محلی به این تالاب هستل به معنای آبگیر می گویند ) از سال ۱۳۸۴ تالاب استيل به عنوان يكي از پنج منطقه نمونه گردشگري استان گيلان شناخته شده است.
از ویژگیهای اکوتوریستی منحصر به فرد این تالاب میتوان به واقع شدن در میان کوهپایه، شالیزار و جنگل، وجود درختان زیبای «توسکا» که ریشه آنها در آب شناور است، زیستگاه انواع حیوانات از قبیل «نوتریا» نوعی موش جونده و ماهیان مشهوری مانند کپور و اردک ماهی، محل زاد و ولد انواع پرندگان بومی و تحت حفاظت که از مناطق سردسیر و به خصوص اروپای مرکزی به این منطقه خوش آب و هوا مهاجرت میکنند، اشاره کرد.
از ویژگیهای مهم این تالاب وجود ماهیان مشهوری مانند كپور و اردك ماهی است همچنین این تالاب طبیعی جایگاه پرندگان كمیاب بوده كه برای زاد و ولد از اروپای مركزی، ماورای خزر و مناطق قطبی به این منطقه مهاجرت میكنند كه مهمترین آن چینگیر نوكسرخ است.
تله کابین حیران
اين تله كابين كه در غرب روستاي ونه بين و حاجي امير آستارا قرار دارد، انتهايي ترين گردنه حيران را با طي كردن يك مسير سرسبز ۱۵۰۰متري به شرقي ترين نقطه پارك جنگلي فندقلوي شهرستان نمين متصل ميكند. اين تله كابين كه با سرمايه گذاري بخش خصوصي و توسط احمد علي رستمي با ۱۲ ميليارد تومان هزينه در مدت ۶ سال احداث شده، در هر ساعت با ۳۰كابين ۶ نفره پيشرفته ميتواند يك هزار از گردشگران را با سرعت ۶ متر بر ثانيه جابجا كند.
ارتفاع ايستگاه بالا دست اين تله كابين در منطقه فندقلو حدود ۱۷۳۰ متر از سطح دريا است و طول كل مسير رفت و برگشت در فاز يك پروژه حدود سه كيلومتر ميباشد. اين تله كابين هم اكنون بيش از ۵۰ نفر ظرفيت اشتغالزايي دارد و موقعيت جغرافيايي آن طوري است كه از شمال به قله باستاني شينداند و جمهوري آذربايجان، از غرب به پارك جنگلي فندقلو، از شرق به روستاي ونه بين و جاده اصلي آستارا به اردبيل و از جنوب به دهستان حيران و گردنه زيباي آن اشرف دارد. احمد علي رستمي سرمايه گذار و مدير پروژه با بيان مطالبي در مورد نمين، پارك جنگلي ۴۰۶۲ هكتاري فندقلو و برشمردن مشخصات اين پروژه و نحوه و خريد دستگاههاي آن از كشور اتريش ،اذعان دارد منطقه حيران برخوردار از جغرافياي مناسب ، آب و هواي خوب و طبيعت زيبا و ديدني است و يكي از ۴ منطقه نمونه گردشگري شهرستان آستارا است كه پيش از اين به تصويب هيئت دولت رسيده است، بعد از تله كابين لاهيجان و كيا كلايه لنگرود، تله كابين حيران سومين تله كابين گيلان است كه به بهره برداري ميرسد و با استان اردبيل نيز مشترك ميباشد و چهارمين تله كابين گيلان در منطقه درفك رودبار با ۵/۱۱ كيلومتر مسير به عنوان بزرگترين تله كابين جهان هم اكنون در حال ساخت است. وجود سواحل ،چشمه ها، آبشارها، آب گرمهاي طبيعي و بازارچه هاي ساحلي را از جمله جاذبه هاي توريستي شهرستان آستارا مي باشد و به نقش اين شهرستان در جذب مسافرين گفت فقط از آغاز فصل گرما تاكنون بيش از ۶ ميليون يكصد هزار نفر مسافر داخلي وارد استان گيلان شده است .
دهکده گردشگری حیران
مجموعه توریستی و گردشگری حیران در ۳۵ کیلو متری جاده آستارا به اردبیل در حاشیه کوهستان زیبا و دیدنی حیران در منطقه ای معروف به حاجی امیر حد مرزی بین استانهای اردبیل و آستارا و کشور جمهوری آذربایجان قرار دارد و از سمت ایستگاه بالا به جنگل مشهور فندقلوی شهرستان نمین منتهی می شود.
از چشم اندازهای زیبای این مجموعه توریستی می توان به قلعه شیندان یا شندان که آثار مهم تاریخی زمان ساسانیان و متعلق به ایران آن زمان بوده می باشد که در حال حاضر در اراضی کشور آذربایجان قرار گرفته است. نام دیگر این قلعه معروف به گور بابک می باشد که در طول مسیر حرکت تله کابین از داخل کابین ها و همچنین ایستگاه بالا به راحتی قابل مشاهده است.
رود آستاراچای
رود آستارا رود مرزی کوچکی است که در مرز میان ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده است. این رود در بخش ایران شامل سه شاخه فرعی است که دو شاخه آن از ارتفاعات حیران و یک شاخه دیگر آن از ارتفاعات جنگلی بهارستان جریان مییابند. کنارههای این رودخانه از درختان انبوه و بیشهزارها پوشیده شده است و جلوهای زیبا دارد.
روستای عباس آباد آستارا
روستای عباس آباد یکی از بزرگترین و زیباترین روستاهای شهرستان آستارا است. این روستا با ۲۶۹ خانوار حدود ۱۳۱۰ نفر جمعیت دارد و از روستاهای اصلی دهستان ویرمونی است.این روستا در ۲ کیلومتری جنوب غربی آستارا قرار دارد. که دارای مزارع وسیع برنج بوده و معروفترین برنج آستارا در این روستا کشت میشود. شهرت این روستا به دلیل بکر بودن چشم اندازهای ان است؛به ویژه این روستا در کمرشکن کوه اسپیناس از رشتههای کوههای تالش قرار دارد. به دلیل توسعه فیزیکی شهر و افزایش ساخت وسازها،حریم شهر به اطراف این روستا نیز کشیده شده اما مرکز آن همچنان بکر و زیبا باقی مانده است.
عباس آباد دارای آب، برق، گاز، تلفن، جاده آسفالت روستایی، شرکت تعاونی، خانه بهداشت، مسجد، مدرسه، نانوایی، کارخانه برنجکوبی و باغ معروف چای است که به آن چایکار گفته میشود این باغ یکی از دیدنیترین قسمتهای عباس آباد است، تنها مرکز کشت چای در کل شهرستان که دهها سال سابقه دارد.
باغ چای عباس آباد در دوره مظفرالدین شاه تأسیس گردیدهاست، مرکز تحقیقات وزارت جهاد کشاورزی میباشد که هم اکنون در زمینه تولید انبوه نیز محصول فندق فعالیت دارد.
ساحل صدف
بدون شک یکی از زیبایی های یکتا و منحصر به فرد آستارا، ساحل این شهرستان است، ساحل زیبای صدف یک ربع فاصله از مرکز شهر فضای مناسبی برای استراحت، تفریح و شناست.صدف، ساحل امنی برای شنا و سایر ورزش های دریایی محسوب می شود و امکان قایق سواری در فصل تابستان دراین ساحل فراهم است.
گردشگری ساحلی به عنوان قدیمی ترین نمونه گردشگری و بزرگترین فعالیت ها حتی در جهان است، توسعه گردشگری ساحلی و تفریحات جانبی آن امروزه به الگوی توسعه کشورهای حاشیه دریا مبدل گشته و از این رو به منبعی سرشار از مزایای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی تبدیل شده است.
در شرایط کنونی با توسعه روزافزون تأسیسات گردشگری ساحلی، گردشگر دیگر به آفتاب لب ساحل، شن ها و خدمات پیش پا افتاده ساحلی اکتفا نمی کند و خدمات متنوع تری را می طلبد که خاستگاه آن ایجاد زیرساخت ها و سرمایه گذاری های کلان در زمینه ایجاد تسهیلات و ارائه خدمات مناسب به گردشگران است.
استان گیلان با وجود ظرفیت ها و پتانسیل های که دارد هر ساله پذیرای خیل عظیمی از گردشگران در نوار ساحلی خود است به طوری که بیش از ۷۰ درصد گردشگران ورودی به استان، گردشگری ساحلی را به عنوان مقصد خود انتخاب می کنند.
این مکان که در ۷ کیلومتری آستارا به سمت تالش واقع شده ، اولین طرح سالم سازی در دریای خزر می باشد.امکانات بازی و تفریح کودکان،جدا بودن محل شنای برادران از خواهران، وجود مسافرخانه و اتاق های استراحت در شب، پلاژهای عرضه خدمات، اماکن نصب چادر، اکیپ امداد ، نجات غریق و ماهیگیری،مجاورت با جنگل و منطقه ی حفاظت شده ی لوندویل و از همه مهمتر وجود ماموران انتظامی ،محیطی امن و دلنشین برای گردشگران بوجود آورده است.
درخت انجیلی
به جنگل های شمال که می روید، جایی در نواحی سواحل آستارا و حتی در ارتفاعات میانبند و در گوشه و کنار کلاردشت با رنگ آمیزی حیرت انگیزی مواجه می شوید که جنگل را به مناظری زیبا و چشم نواز تبدیل کرده. درختانی با رنگ های نارنجی، زرد پررنگ، قرمز درخشان، قهوه ای، سبز سیر که نگاه هر رهگذری را مجذوب می کند.
شاید اگر از محلی ها درباره این درخت بپرسید هر کدام چیزی از عجایب آن را برای شما تعریف کنند. حتما از زبان افراد محلی می شنوید که در گذشته از چوب این درخت برای سوزاندن استفاده می کردند چون این درخت چوبی بسیار دیرسوز و پایدار دارد. آن هایی هم که از داروهای گیاهی سررشته دارند ممکن است به شما درباره خواص میوه، برگ ها و پوست درخت چیزهایی بگویند. اگر طرف شما بچه های روستاهای اطراف باشند احتمالا به شما می گویند که در تنه این درخت هیچ میخی فرو نمی رود. تمام این اطلاعات درست است.
درخت انجیلی درخت بومی جنگل های ایران است که ارتفاعش تا حدود ۲۵ متر می رسد. درخت انجیلی با نام علمی Parrotia Persica به دلیل مقاوم و سخت بودن چوبش، درخت آهن نامیده می شود. Parrotia به معنی جنس طوطی است. شاید علت این نامگذاری دو زائده منقار مانند در دو طرف میوه هایش باشد که میوه ها را شبیه نوک طوطی کرده است.
رنگ چوب این درخت سفید مایل به سرخ است، مقاومت زیادی در برابر پوسیدگی و آتش دارد و به همین خاطر متاسفانه به عنوان هیزم از آن استفاده می شده است اما از سوی دیگرهمین سخت بودن باعث شده که بریدن این درختان به کاری سخت و طاقت فرسا تبدیل شود و سخت و شكننده بودن این درخت استفاده صنعتی از چوب این درخت را غیر ممکن کرده است. برای همین است که بر خلاف گونه های گیاهی دیگر، درخت انجیلی تا حدود زیادی از دستبرد چوب دزدها در امان مانده است.
یکی از ویژگی های جالب این درخت قدرت جوش خوردن آن است. به گفته محلی ها وقتی دو شاخه روی هم قرار می گیرند و به هم متصل می شوند خیلی راحت به هم جوش می خورند. این مساله باعث می شود که شاخ و برگ های انجیلی در جنگل به صورت شبکه یی حیرت انگیز در بیایند و اشکال عجیب و موهوم و ترسناکی ایجاد کنند که گاهی درباره آن افسانه هایی هم گفته و شنیده می شود. اما همین قابلیت جوش خوردن به دکوراتورها وطراحان این امکان را می دهد که با استفاده از این درخت به اشکال هنری زیبایی دست پیدا کنند. به دلیل فراوانی در ایران و رنگ های متنوع در پاییز، گونه ای بسیار مناسب برای استفاده در بوستان های جنگلی است و چشم اندازهای بسیار زیبایی در فصول مختلف سال ایجاد می كند.
درخت انجیلی در زمان بلوغ به شکل یک گنبد زیبای رنگارنگ درمی آید. این رشد منظم آن قدر متوازن انجام می شود که ممکن است یک درخت انجیلی داشته باشیم که ارتفاعش حدود ۱۰ متر و تاج مدورش به قطر ۸ متر برسد
برگ های انجیلی برای گردشگران و طبیعت دوستان از اهمیت زیادی برخوردار است. برگ های جوان تر به رنگ بنفش مایل به قرمز هستند، در تابستان به رنگ سبز تیره و درخشان تبدیل میشوند و در پاییز این برگهای درخشان جنگل ها را به فضایی هزار رنگ تبدیل می کنند؛ رنگهای مختلف زرد پررنگ نارنجی پررنگ و قرمز روشن خالص جنگل های شمالی ایران به خاطر وجود این گونه گیاهی است و برای همین درخت انجیلی برای ایجاد فضای سبز و همچنین جذب توریست در جنگل ها مناسب است. اگر علاقمند هستید تا گل های این درخت را از نزدیک ببنید باید تا اسفندماه صبر کنید. رنگ این گلها می تواند از ارغوانی تا قرمز باشد.
رشد تنه و شاخه های درخت انجیلی بسیار کند است مثلا رشد هر یک متر این درخت یک سال و نیم و هر ۱۰ متر این درخت ۱۵ سال زمان می برد. معمولا قطر تنه آن از نیم متر بیشتر نمی شود و بعد از آن که به سن دو سالگی رسید شاخه ها هم به رشد قطری می رسند و به صورت افقی آغاز به رشد می کنند. تا این که درخت انجیلی در زمان بلوغ به شکل یک گنبد زیبای رنگارنگ درمی آید. این رشد منظم آن قدر متوازن انجام می شود که ممکن است یک درخت انجیلی داشته باشیم که ارتفاعش حدود ۱۰ متر و تاج مدورش به قطر ۸ متر برسد.
درخت انجیلی اسامی دیگری هم دارد؛ آسوندار، انجیلو، رامبورتل، اقچه قبین، انجول، تویی، تفی یا زوند همه این نام ها به این گیاه ارزشمند اشاره دارند. همچنین این درخت در زبانهای خارجی به چوب آهن IRON TREE معروف است.
قله اسپیناس
قله اسپیناس مرتفعترین کوه در جغرافیای منطقه آستارا است که حدود ۲ هزار و ۱۰۵ متر از سطح دریاهای آزاد ارتفاع دارد.رشته کوه اسپیناس پشت تالاب استیل قرارگرفته وآبشارلاتون نیز از دامنههای آن سرچشمه میگیرند. این قله رفیع در ۱۷ کیلومتری شرق شهر لوندویل آستارا قرار دارد و آبشار معروف «لاتون» از آن سرچشمه میگیرد.
مکان های دیدنی مذهبی آستارا
آستارا در کنار مکان دیدنی طبیعی خود دارای برخی اماکن مذهبی است که با توجه به جغرافیای طبیعی شهر و تلفیق آن با مذهب دیدن این اماکن نیز خالی از لطف نمی باشد.
امامزاده ابراهیم و قاسم
امامزاده ابراهیم و قاسم از فرزندان امام موسی کاظم بودهاند و آرامگاه آنان در ۷ کیلومتری جاده آستارا به سمت تالش واقع شده است. قرار گرفتن در کنار شبستان، کاروان سرا، بازار از ویژگیهای خاص آرامگاه این امامزادها میباشد. هر ساله هزاران زائر برای زیارت و پرداخت نزورات به آنجا میروند.
هر ساله در روز تاسوعا و عاشورای حسینی مردم بومی به شکل سنتی و پراکنده از مقابل مساجد، هیأتها و تکایای شهرستان آستارا و شهرهای همجوار به این امامزاده می آیند. این امامزاده از سال ۱۳۸۵ با همکاری سازمان اوقاف و کمکهای مردمی در حال بازسازی میباشد.
مردم منطقه ی تالش،اردبیل وجمهوری آذربایجان بخصوص آستارا،داستانهای متعددی در خصوص امامزادگان مدفون در آستارا روایت می كنند.
بنابر داستان های نقلی و حماسی و مذهبی در منطقه ی آستارا (تالشان جمهوری آذربایجان وجمهوری اسلامی ایران) امامزاده ابراهیم و قاسم(ع)،از نوادگان امام موسی كاظم (ع) با پدر بزرگوارشان، همانند اولاد و نوادگان امام موسی كاظم (ع)،برای تبلیغ تشیعه و اسلام به ایران هجرت كرده بودند.
پدر بزرگوارشان باعده ای از مریدانشان در جنگ ،با نیروهای بنی عباس در دلمیستان به شهادت می رسند و دو فرزند ایشان همراه نرجس خاتون ،خواهر ایشان، كه در جنگ مجروح شده بودند و با كمك علویان دیلم متواری و بصورت گمنام متواری بودند و به تبلیغ تشیع می پرداختند. گریختند.
آنها ازسوی اعمال بنی عباس تحت تعقیب بودند گرگری تالشان كه در حال تبلیغ بودند، توسط جاسوسان بنی عباسی شناسایی و پس از در گیری با نیروهای عباسی متواری شدند. در منطقه چوبر،در كنار كوه پایه چوبر، عمه گرامی ایشان نرجس خاتون وفات می كنند و پس از دفن ایشان به قصد زیارت و پناهنده به بی بی هیبت ،دختر گرامی موسی كاظم (ع)، در باكو (پایتخت جمهوری آذربایجان) شد حركت كردند.
تا اینكه به منطقه ی امامزاده كنونی آستارا می رسند و در صدد جمع آوری كمك و نیرو از تالشان، برای مبارزه با اعمال بنی عباس بودند و چون گرسنه و مجروح بودند از طرف كشاورزی محلی پذیرایی شد و وقتی كشاورز از هویت امام زاده ها باخبر شد، به نیروهای بنی عباس اطلاع داد و امام زاده ابراهیم و قاسم(ع) در محاصره بنی عباس افتادند، اما آنها تسلیم نشدند. امامزادگان نوجوان ،تا آخرین نفس مبارزه كردند اما سر انجام به شهادت رسیدند و به دست نیرو های بنی عباس دفن شدند. برای اینكه كسی از هویت امامزاده مطلع نشود،كشاورز محلی خبرچین را در دم به هلاكت رساندند به اذن الهی قتل گاه امامزادگان در عاشورا خاك به همراه خون همانند آب جوش می خورد و مردم محل هر سال عاشورا در قتلگاه كه بنام قان قین معروف است جمع می شدند .
در مراسم تاسوعا و عاشورا كه مردم از شهر آستارا و روستاهای لوندویل و استارا و تالش و اردبیل با هیات عزا داری به امامزاده می امدند اول به محل قتلگاه امامزادگان در داداش آباد می رفتند روز تا ظهر عاشورا خون از زمین تا چندین سانت با خاك فواره می زند .
متاسفانه چند سال پیش پیمانکار پل جاده بین المللی ندانسته محل را باخاك یكسان و اسفالت ریخت .
تاریخ شهادیت امامزادگان سال ۲۵۳ هجری قمری در جنگ با دشمنان اسلام و شیعه به شهادت رسیدند.
سالها بعد از شهادت ایشان بانویی بنام سید خاتون از افراد و تاجر های سر شناس تالشان لنكران آستارا به قصد زیارت امام حسین شب در حال استراحت در محل كنونی امامزاده بود چادر زدنند.
در خواب سید خاتون دو نوجوان كنار كنار امام حسین ایستاده بودند در جلوی ایشان ظاهر می شوند .
امام حسین به خاتون می گوید زیارت كربلا شما قبول شد.
اما قبل از برگشت به تالشان دو نفر از فرزندان من كه بدست دشمنان اسلام در سال ۲۵۳ هجری قمری شهید شدند و زیر چادرت دفن هستند از زیر خاك در بیاور و بارگاهی برای ایشان بساز و مظلومیت فرزندان شهید مرا به مردم منطقه شرح بدهید.
سید خاتون صبح این كار را انجام می دهد و جسد این دو امامزاده را در حالی كه پوشیده نشده بود و بوی بهشت می داد در محل كنونی امامزاده دفن نمود و بارگاه خشتی برای ایشان ساخت .
از آن تاریخ مرقد مطهر امامزاده جایگاه برای درد دل و خواستگاه مومنان منطقه الخصوص از باكو تا اردبیل تا تالشان بوده است بخصوص در ایام تاسوعا و عاشورا مردمان اردبیل تالشان و باكو و منطقه برای زیارت هر سال در مرقد مطهر ایشان مراسم برگزار می كنند.
در زمان حملات روسها، فرمانده روس قصد تخریب و توهین به امامزاده داشت كه بخواست الهی در دم هلاك می شود و روسها در طول حضورشان در این منطقه جرات ورود و تعرض به حریم امامزادهگان را نداشتند و مردم تالشان یا فراریان در داخل حرم یا حیاط امامزاده پناهنده می شدند.
در طول تاریخ در بلایی طبیعی و مصبیت ها ( سیل یا جنگ روس و ایران وجنگ داخلی ) مردم منطقه برای در امان ماندن در حیاط و صحن امامزادگان پناهنده می شدند و در امان می ماندند و حتی پیران منطقه می گفتند هم خود دیدند و هم پدران و مادران ایشان سیل همه جا را گرفته اما به داخل امامزاده و صحن بخواست الهی نفوذ نكرده است.
بقعه آقا سید علی کیا
این بقعه در مسیر دسترسی آستانه به کیاشهر قرار دارد. در روستای اشمان کما چال و در کنار جاده اصلی واقع است. وضع ظاهری ضریح با بقاع متفاوت است. در ساخت ضریح تمام از آهن استفاده شده است. در روستای اشماکما چال همه امکانات رفاهی اولیه وجود دارد اعم از خانه بهداشت، قهوه خانه، خواروبار فروشی ، تعمیرگاه. در وسط روستا و در کنار جاده اصلی بازارچه کوچک محلی قرار دارد. این بقعه در زمینی بیش از هزار متر مربع احداث شده در حیاط آن درختان صنوبر زیادی کاشته شده که به عنوان سایه بان مورد استفاده قرار می گیرد.
در گیلان چند بقعه به این نام وجود دارد و در آستانه اشرفیه دو امام زاده به همین نام وجود دارد.( مثلا: سید نصیر علی کیا، واقع در «کویه سفلی»، شش کیلومتری رودسر، اقا سید علی کیا (ع)، واقع در روستای «گیشاکجان»، یکونیم کیلومتری رودسر)
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
گیلان، بهشت ایران
معمولا یکی از مقاصد تفریحی اغلب ایرانی ها که در زمان های مختلف به خصوص ایام تعطیلات و عید نوروز به آن سفر می کنند، شهرهای شمالی کشور است. گیلان به خاطر آب و هوای منحصر به فردش در تمامی مقاطع سال مقصد بسیاری از مسافران است. استان گیلان، از استانهای شمالی ایران به مرکزیت شهر رشت است. این استان، از شمال به دریای خزر متصل بوده و دارای مرز آبی با کشورهای حاشیه دریا میباشد و از طریق آستارا نیز دارای مرز خاکی با جمهوری آذربایجان است ، از غرب به استان اردبیل، از جنوب به استان زنجان و قزوین و از شرق به استان مازندران محدود میشود. مساحت گیلان ۱۴٬۰۴۴ کیلومترمربع و جمعیت آن طبق سرشماری ۱۳۹۱، ۲٬۴۸۰٬۸۷۴ نفر است.استان گیلان دارای ۱۶ شهرستان است که عبارتند از : آستارا، آستانه اشرفیه، املش ، بندرانزلی ، تالش ، سیاهکل، شفت، رشت، رودبار، رودسر، رضوان شهر ، صومعه سرا، فومن، لاهیجان، لنگرود، ماسال
تاریخ گیلان
گیلان که در اوستا از آن به نام “وارنا” نام برده میشود مرکز باستانی اقوام مختلفی است که معروفترین آنان دو نوع گیل و دیلم هستند. یونانیان این سرزمین را کادوسیان مینامند. بعضی از محققین کادوسیان را از بومیهای ایران قبل از آمدن آریاییها به این سرزمین میدانند.
بنا به گفته دیاکوئوف روسی قریب به سه هزار سال پیش، سرزمینهای پر جنگل کاسپیان کادوسیان و گیلان (گیلها) در شمال خاک ماد قرار داشته است. گیلها بهتدریج با کادوسیها بهصورت تیره واحدی درآمدند. گیلها در دوره حکومت مادها نیز کاملاً مستقل بودند؛ کورش هخامنشی با کمک گیلها دولت ماد را منقرض کرد.
گیلان در اواخر دوره قاجاریه، به دروازه اروپا مشهور شد و در نهضت مشروطه نیز گیلانیان نقش مهمی در به ثمر رساندن انقلاب داشتند.
مردم گیلان همواره مردمی آزاده بودهاند و در دوران مبارزات انقلاب اسلامی همگام با دیگر هموطنان در پیروزی آن تلاش کردند و در این مسیر حجتالاسلام شهید سید یونس رودباری را که اولین شهید نهضت انقلاب اسلامی بود تقدیم کرد و در دوران جنگ تحمیلی نیز گیلان با مجاهدتهای سرداران و امیران توانست از فرزندان دیار خود تعدادی بالغ بر ۸۰۰۰ شهید،۲۶۲۰ آزاده و ۲۱۲۰۰ جانباز تقدیم نظام و انقلاب نماید.
تاریخ گیلان با تکیه بر پارهای اشارهها و کاوشهای باستانشناختی به دوره پیش از آخرین یخبندان ( بین ۵۰ تا ۱۵۰ هزار سال پیش ) میرسد . با مهاجرت آریاییها و دیگر اقوام به این سرزمین ، از آمیزش مهاجران و ساکنان بومی منطقه ، قومهای جدیدی پدید آمـدند که در این میان دو قوم « گیل » و « دیلم » اکثریت داشتند . از همان آغاز ، فرمانروایان این قوم از آزادی کامل برخوردار بودهاند و هیچگاه در برابر بیگانگان و یا در مقابل حکمان دیگر ، تسلیم نشدهاند و حتی به اطاعت دولت ماد درنیامدهاند . در قـرن ششم پیـش از مـیلاد ، گیلانیان با کوروش هخامنشی متحد شدند و دولت ماد را سرنگون کردند . در زمان ساسانیان ، گیلان استقلال خود را از دسـت داد و اردشیر بابکان به یاری ارتشی مرکب از ۳۰۰ هزار مرد جنگی و نزدیک به ۱۰ هزار سواره گیلان را تسخیر کرد .
پس از پیروزی عربهای مسلمان بر ایرانیان ، گیلان به مأمن علویان تبدیل شد . در حدود سال ۲۹۰ هجری قمری ، مردم گیلان و دیلم کمکم به مذهب علویان روی آوردند و در گسترش آن نیز کوشش بسیار کردند. سلسله دیلمیان در دوران فرمانروایی خود به بغداد لشگر کشیدند و خلیفه عباسی را شکست دادند . مغولان در زمان اولجایتو موفق شدند برای مدت کوتاهی این سرزمین را تصرف کنند . گیلانیان در به قدرت رسیدن صفویان نقش مهمی را ایفا کردند.
در زمان سلطنت شاهعباس اول ، گیلان استقلال خود را از دست داد . در سال ۱۰۷۱ هجری قمری ، قوای روسیه به دستور پتر کبیر به گیلان حمله برد و رشت را تا سال ۱۱۴۵ هجری قمری در اشغال خود نگه داشت . گیلکها در پیروزی انقلاب مشروطیت نیز سهمی عمده داشتند . آنها در سال ۱۲۸۷ هجری قمری تهران را فتح کردند . نقش مردم گیلان در نهضت میرزا کوچک خان جنگلی نیز از نمونههای درخشان تاریخ این سرزمین است.
جمعیت و تراکم
طبق سرشماری سال ۱۳۹۰، جمعیت استان گیلان ۲۴۸۰۸۷۴ نفر بوده که ۶۱ درصد شهرنشین و ۳۹ درصد روستانشین هستند . از نظر تراکم نسبی جمعیت ، استان گیلان پس از استان تهران در مقام دوم قرار دارد .
عوامل متعددی مانند آبوهوای مساعد ، خاک رطوبتی و حاصل خیز، وجود شبکههای آب روان دائمی و امکانات کشاورزی فراوان و متنوع و گسترش راههای ارتباطی، سبب ایجاد تراکم شدید در این استان گردیده است .
اقوام در گیلان:
دو مفهوم قوم و ملت از دیرباز در زبان فارسی کاربرد داشته است ولی تا سده اخیر فاقد معنا و تعریف مشخصی بوده است اما امروزه به مجموعه تابعان یک کشور ملت میگویند و در هر ملتی گروههایی وجود دارند که از حیث زبان، فرهنگ و سرزمین متمایزند که به این گروهها « قوم » میگویند.
در استان گیلان، اقوام مختلفی زندگی میکردند که امروزه بر اثر عوامل طبیعی، تاریخی ، سیاسی ، مهاجرتها و ارتباطات وسیع قرن اخیر بین این استان با سایر نقاط کشور ، اثر چندانی از بعضی اقوام مشاهده نمیشود. این اقوام عبارتند از:
گیل
دیلم
کادوسها
مادها
کاسها (کاسپینها)
دوربیکها
نام دریای خزر که در زبان انگلیسی ، کاسپین نامیده میشود از نام قوم کاسپین گرفتهشده است و چون دوربیکها در حوالی کوه درفک زندگی میکردند نام قله درفک از نام این قوم، گرفتهشده است.
با این توصیف میتوان گفت قوم غالب در گیلان گیلک میباشد و پس از آن به ترتیب اقوام تالش، ترک، کرد، لر به ترتیب بیشترین جمعیت در استان گیلان را دارا میباشد.
گویش مردم گیلان
گویش گیلکی شامل زبانهای تالشی و هرزندی و گورانی و گیلکی و مازندرانی و برخی از زبانهای تاتی و سمنانی میباشد و از دیدگاه تاریخی این زبانها به زبان پارتی (اشکانی) وابستگی دارند.
گیلکی با زبان پارسی میانه نزدیکی دارد و یکی از زبانهای ایرانی و یکی از شعب زبان پهلوی است که درواقع بهعنوان زبان مادری مردم گیلان محسوب میگردد. گیلکی خود به چند شاخه تقسیم میشود که هرچه بهطرف شرق و جنوب استان گیلان پیش برویم گویشها با یکدیگر اندکی اختلاف پیدا میکنند .
گویش تالشی در قسمت غرب و شمال غرب استان بهویژه واقع در مرز ایران و جمهوری آذربایجان ، عدهای به این زبان تکلم میکنند. این زبان ازجمله زبانهای شمال غربی ایران است که در زمانهای قبل (تا حدود قرن ۱۰ هجری قمری) در سرزمین آذربایجان رایج بوده و از آن پس، جای خود را به یکی از گویشهای ترکی داده است .
در این دیار علاوه بر زبان ملی ( فارسی ) به چندین زبان بومی با گویشها و لهجههای مختلف ازجمله گیلکی، تالشی، تاتی و ترکی تکلم میکنند که در جنوب استان در شهرستان رودبار اقوام کرد، لر، لک، تات و گیلک و در شمال استان در شهرستانهای تالش، رضوانشهر، اقوام گیلک، تالش و آذری و در شهرستان آستارا اقوام آذری، گیلک و در سایر مناطق گیلان قوم گیلک مستقرند.
دین و مذهب
هرچند مذهب در گیلان به تبعه کل کشور شیعه اثنی عشری است ولی از شهرستانهای شانزدهگانه آن سه شهرستان رضوانشهر، تالش و آستارا به ترتیب حائز بیشترین جمعیت اهل تسنن اند و تعداد معدودی از ساکنین استان گیلان مستقر در رشت، بندرانزلی، دارای ادیان مسیحی، یهودی و زردشتیاند.
معروفترین غذاهای محلی گیلان:
مرغ فسنجان یا مرغ لاکو، میزرا قاسمی، باقلاقاتق(خورشت باقلی)، ترش تره، سیرقلیه، آلومسما، ماهی فیبیج، واویشکا، ترش شامی، کال کباب، بورانی بادمجان، بورانی اسفناج، چغندر بورانی، زیتونپرورده، اشپل (خاویار ماهی)، ماهی شور، ماهیدودی، اناربیج، ششانداز، سیرابیج، شیرین تره، خالو آبه، چخرتمه، نازخاتون، لونگی، موتن جان.
پوشش محلی مردم استان گیلان
پوشش زنان و مردان ایرانی از جمله مسائلی است که از دوران قدیم برای مردم دارای اهمیت بود. بررسی پوشاک ازین نظر اهمیت دارد که اطلاعاتی در رابطه با سیر تحولات تاریخی، اعتقادی، اجتماعی و پیشرفت صنعت به ویژه نساجی و پارچه بافی به ما میدهد. لباس های محلی در هر منطقه برگرفته از آداب و رسوم هر منطقه و با توجه به شرایط موجود آنجا است. استان گیلان نیز ازین قاعده مستثنی نبوده است.
تاریخ نویسان قدمتی بیش از چهار هزار سال برای لباس های محلی گیلانی برآورد کرده اند. در گیلان مردم به دلیل وجود طبیعتی زیبا و مملو از رنگ کمتر از رنگ مشکی استفاده میکردند. لباسهای محلی زنان گیلان را می توان به سه بخش شرق، غرب و مرکز تقسیم بندی کرد که لباس زنان شرق گیلان به لباس “قاسم آبادی” ، زنان غرب گیلان “تالشی” و لباس زنان مرکزی گیلان با عنوان “رسوخی” معروف است. لباس قاسم آبادی از قدیمی ترین و اصیل ترین لباس های ایران و مشرق زمین است. در جشنواره های بین المللی مختلف مد و لباس جوایز بسیاری برده است. این لباس شامل یک روسری زیرین به نام (مندیل) که به جای آن از کلاه نیز استفاده شده و با تعداد زیادی سکه در قسمت پیشانی تزیین می شود، جلیقه این لباس به مانند جلیقه های دیگر بوده با فرق این که با سکه تزئین شده است. پیراهن لباس قاسم آبادی تفاوت خاصی با پیراهن های نقاط مختلف گیلان دارد. دامن آن نیز از پارچه ساده و یا گل دار که روی آن با فرم استانداردی نواردوزی شده تشکیل می شود.
اما لباس قاسم آبادی تنها یک نمونه از مدل های متنوع لباس بانوان گیلانیست. چند نمونه معروف دیگر از پوشش مردم گیلان زمین عبارتند از:
لَچَک که همان روسری یا سربند مخصوص زنان گیلانی است.
چادر شب پارچه ای زیبا و رنگارنگ است که قدمت بسیار طولانی دارد و نسل به نسل دختران بافت آن را از مادران خود آموخته اند. چادر شب نوعی کمرپیچ برای زنان محلی گیلان و مازندران به حساب می آید.
الجاقبا پوشش دوخته شده ای از مخمل یا پارچه چادر شب است که پـوشش زنان در کوهستانهای شرقی و قاسم آباد بوده است.
شلیته یا کوتاه تومان (تنبان) دامنی کوتاه و پرچین است که به آن “گرد تومان” نیز می گویند. دامن، دراز تومان واژه ایسـت که برای دامن بلند چین دار در مرکز و شرق گیلان استفاده می شود درغرب گیلان تالشیها آن را “شلار” می گویند.
لباس محلی زن گیلانی به واسطه تنوع رنگ و نوع پوشش یکی ازبهترین انواع لباسهای محلی ایران است که باید به عنوان یکی از نشانههای هویت ملی حفظ و ماندگار شود.
آداب و رسوم
آداب و رسوم کهن مردم گیلان زمین همواره با جذابیتهای منحصر به فردی همراه بوده است.
نوروز خوانی از مراسم آخر هر سال در گیلان است. نوروزخوانی که هم اکنون نیز کم و بیش رواج دارد، در گیلان نماد ورود بهار و خیر و برکت است.
نوروز خوانی
نوروز خوانی از مراسم آخر هر سال در گیلان است. نوروزخوانی که هم اکنون نیز کم و بیش رواج دارد، در گیلان نماد ورود بهار و خیر و برکت است.
برای این کار گروهی نوروزخوان در کوچه و خیابان به راه میافتند و اشعاری میخوانند. از معروفترین این اشعار میتوان به دوازه امام و عروس گوله اشاره داشت.
اغلب نوروزخوانان نخست دوازده امام را میخوانند و وقتی به قسمت ترجیع بند میرسند، آن را دو نفری تکرار می کنند و بعد نوروز و نوسال میخوانند.
این شعر چنین آغاز میشود:
همی خوانم امام اولین را شه کشور امیرالمؤمنین را
وصی و جانشین یعنی علی را
به یاسین والف لام و به فیروز دهید مژده که آمد عید نوروز
امام دومین هم دسته گل شفاعت می کند او بر سر پل
حسن بابش سوار است او به دلدل
به یاسین و الف لام و به فیروز دهید مژده که آمد عید نوروز
این شعر در مدح دوازده امام ادامه می یابد.
عروس گوله
نمایش عروس گوله نیز از دیگر مراسم قبل از حلول سال نو به شمار می رفت. این نمایش همراه با آواز ریتمیک دارای مفاهیم اخلاقی و آیینی خاصی بود. بازیگران این نمایش معمولاً سه نفر بودند و به نقش غول، پیربابو و نازخانم ظاهر می شدند. نقش نازخانم را بیشتر مواقع پسر جوانی که لباس زنانه پوشیده بود اجرا می کرد.
پیر بابو یا کوسه نقش پیرمردی بود که با غول بر سر تصاحب نازخانم به بحث و جدل می پرداخت. غول هم خود را با کلاهی از کلوش (ساقه برنج)، زنگوله ها و چماق به هیبتی عجیب می آراست.
این گروه به منازل مختلف رفته، به ایفای نقش خود میپرداختند و در ازای تهنیت گویی خویش و آرزوی سالی پربرکت و پر یمن برای صاحبخانه، از او هدایایی دریافت می کردند. گاه نقش یک شخصیت دیگر به اسم کاس خانم نیز به این جمع اضافه میشد.
گل گل چهارشنبه
از دیگر مراسم کهن ایرانیان که در گیلان هم با بعضی تغییرات جزیی به آن میپردازند، چهارشنبه سوری است که در غروب آخرین سه شنبه سال و در شب چهارشنبه انجام می شود.
به این منظور خار، بوته، گون و کاه جمعآوری میشد و با درست کردن پشتههایی که معمولاً رو به سمت قبله مینهادند و سپس آتش زدن آنها، از روی آتش میپریدند و هنگام پریدن با خوشحالی میخواندند:
گل گل چهارشنبه به حق پنج شنبه
زردی بشه، سرخی بایه نکبت بشه، دولت بایه
یعنی: ای شعله آتش چهارشنبه، به حق پنج شنبه، زردی و ضعف و بیماری رخت بر بندد و نوبت سرخی و نشاط و خرمی فرا رسد. دوره نکبت و ناکامی به سر آید و دولت و اقبال روی نماید.
این سنت که از روزگار زرتشت و حتی جلوتر بر جای مانده، در دوران اسلامی با اعتقادات مردم در هم آمیخته و رنگ و بویی دینی گرفته است. دود کردن اسپند هم از این رسوم است که سعی می شد از سادات خریداری شود و به هنگام دود کردن آن زمزمه میکردند:
عاطتیل کن، باطیل کن تی مرده ماره بیرون کن
اسفند دوکن چاووس بایه مردمار به هوش بایه
یعنی: عاطل و باطلش کن و چشم زخم را از وجودها دور ساز. مادر شوهرت را بیرون کن. اسپند دود کن تا چاووش بیاید. تا مادر شوهرت به هوش بیاید.
گیلان در ایام نوروز
علاوه بر این به نیت این که دختران به زودی به خانه شوی بروند، دختران دم بخت را چند ساعتی از خانه بیرون و خانه تکانی می کردند. شکستن کاسه و کوزه و ظروف کهنه به علامت دور ساختن نفرت و رفع قضا و بلا از دیگر آداب این روز به شمار می رفت.
مراسم چهارشنبه سوری در نواحی مختلف گیلان با تفاوتی اندک اما شبیه به هم اجرا می شد و گاه شلیک تیر و ترکاندن ترقه نیز در برنامه جای داشت. گاه نیز به نیت برکت، یکی از اهالی با تبر به سمت درختی که بار نمی داد می رفت اما با ضمانت دیگران برای بار آوردن درخت در سال بعد، شخص تبر به دست از قصد خود منصرف میشد.
فالگوش ایستادن
فالگوش ایستادن نیز از دیگر برنامههای چهارشنبه سوری است. برای این کار، در گذرگاه ها میایستادند و با شنیدن پنهانی نخستین کلمات عابرین، مفهوم آن را حمل بر توفیق یا ناکامی خود در سال آتی میشمردند.
قاشق زنی
از دیگر رسوم اجرایی این شب بود که معمولاً جوانان و بیشتر دختران به در خانه همسایه ها می رفتند و با پنهان کردن روی خود و بدون دادن آشنایی، خواستار هدیه می شدند. نقل و نبات و تنقلات از عمده ترین چیزهایی بود که در کاسه قاشق زنان جای می گرفت.
شال اندازی
در مناطق روستایی کوهستانی از رسوم شایع چهارشنبه سوری بود و گاه حالت نوعی خواستگاری از دختر صاحب خانه را داشت.
معمولاً به گوشه شال اینان مقداری شیرینی و آجیل به عنوان هدیه صاحب خانه بسته می شد و شال اندازان بدون مشخص کرن هویت خویش به خانه فرد دیگری می رفتند.
سیزده سال
آخرین مراسم نوروز، سیزده سال است. در این روز مردم گیلان بیشتر به کنار رودخانهها و در دل جنگلها میروند و به صورت گروهی، آخرین روز نوروز را گرامی میدارند.
دختران گیلانی در این روز سبزه گره میزنند. این مراسم معمولاً با بندبازی، کشتی گیله مردی و نواختن ساز و نقاره همراه است.
غذاهای گیلان
یکی از جذابیت های استان های شمالی خصوصا گیلان غذاهای آن است که با طعم و رنگ و بوی خاص خود مورد توجه بسیاری از مردم با ذائقه های مختلف می باشد. بد نیست نگاهی به غذاهای گیلانی داشته باشیم:
باقلاقاتق
این خورش بسیار مشهور از خطهی شمال با ترکیب پاچ باقلا (نام دیگر: لوبیای کشاورزی) شوید، سیر و تخم مرغ تهیه میشود. شاید تا به حال در شمال کشور چنین لوبیاهایی را دیده باشید که برخلاف سایر حبوبات بدون پوست و به شکل خیس خورده و تازه فروخته میشوند. پاچ باقلا را پس از خیس خوردن به همراه شوید و سیر و ادویه در روغن تفت می دهند، با افزودن آب و پس از جا افتادن خورش، روی باقلا قاتق تخممرغ میشکنند. مردم گیلان خورشها را در ظروف سفالی مخصوص این استان به نام گَمَج میپزند. این خورش لذیذ به همراه پلو سرو میشود.
میرزا قاسمی
غذای دیگری که به دلیل طعم بینظیرش شاید در اغلب سفرههای ایرانی حاضر باشد میرزاقاسمی است. بادمجان، گوجه، سیر و تخم مرغ ترکیبات اصلی این غذا هستند. طعم دودی میرزا قاسمی که باعث شده این غذا از زمرهی طعمهای تکراری حذف شود به دلیل کباب کردن بادمجان است. بادمجان ها را پس از کباب شدن ساطوری کرده، به همراه سیر تفت داده و سپس با گوجه میپزند. در انتها نیز تخم مرغ به غذا اضافه میشود. میرزا قاسمی را مانند خورش در کنار پلو سرو میکنند.
ترش تره
این خورش با انواعی از سبزیجات یعنی تره، جعفری گشنیز، اسفناج، برگ چغندر و … به همراه یک نوع ترشی (که میتواند آب نارنج یا انار باشد) و سیر تهیه میشود. سبزیهای خورد شده را به همراه مقدار بسیار کمی برنج میپزند، سپس سیر و ادویهی تفت داده را به آن اضافه میکنند. در مرحلهی بعد سبزیجات باید در ترشی پخته شوند، پس از جا افتادن خورش روی آن تخم مرغ میشکنند.
کوکوی مرغ
کوکویی ساده و درعین حال خوشمزه که از ترکیب گوشت مرغ آبپز به همراه تخم مرغ، پیاز و ادویه تهیه میشود.
سیر قلیه خورش گیلانی دیگری است که با ترکیب اصلی برگ سیر، تخم مرغ، لپه، گوشت مرغ یا اردک و کمی آبغوره تهیه میشود. گوشت پس از تفت دادن با آبغوره طعم دار شده و همراه با لپه آن را میپزند. سپس برگ سیر خرده شده را سرخ کرده و با تخمغ هم زده میپزند؛ در ادامه ترکیب برگ سیر به گوشت اضافه میشود؛ خورش تا زمانی که جا بیافتد میپزد.
کباب ترش
طعم متفاوتی از کباب را با خوردن این غذا تجربه خواهید کرد. برای تهیه این غذا، گوشت گوسفند را پیش از کباب شدن چند ساعت در ترکیب رب انار، انار ترش سابیده، سیر، پیاز، سبزی محلی (با نام چوچاق)، روغن زیتون و گردوی سابیده میخوابانند. سپس گوشتها را به سیخ کشیده و روی ذغال کباب میکنند.
اناربیج
این خورش شباهت بسیاری به فسنجان دارد که یکی دیگر از غذاهای محلی گیلان است؛ با این تفاوت که در اناربیج به جای گوشت مرغ از گوشت گوسفند به شکل کوفتهقلقلی و همچنین سبزیهای محلی استفاده میشود.
واویشکا
واویشکا یا جغوربغور یا همان خوراک جگر غذایی لذیذ است که انواع مشابه آن در دیگر استانها مانند آذربایجان نیز دیده میشود. این غذا از تفت دادن و سرخ کردن دل، جگر و قلوهی گوسفند به همراه ادویه و پیاز و رب گوجه تهیه میشود.
کال کباب
از چاشنیهای پرطرفدار گیلانی میتوان کال کباب را نام برد که از بادمجان کباب شده، سیر، انار، آب انار، سبزی معطر و گردوی خرد شده تهیه میشود. در اصل سبزی مورد استفاده محلی (نوعی سبزی به نام چوچاق) است. برای تهیه کال کباب بادمجانهای کباب شده را ساتوری و همراه با دیگر مواد کاملا مخلوط میکنند.
زیتون پرورده
چاشنی گیلانی دیگری که هم شهرت و هم محبوبیتی در کل کشور دارد زیتون پرورده است. زیتون پرورده از مخلوط کردن زیتون با معجونی از مغز گردوی سابیده، سیر، رب انار و آب انار، گلپر، و سبزی محلی چوچاق یا نعنا تهیه میشود.
سیرابیج
سیراویج یا سیرواویج غذای ساده و محبوب گیلانی است که در وعدهی شام صرف میشود. برگ سیر پس از ریز کردن و سرخ کردن با تخم مرغ مخلوط میشود.
ترشِ آش
این آش از نخود و لوبیا، برنج، سبزیهای مختلف، و باقلا تهیه میشود. طعم بینظیر ترشی که این آش را از انواع دیگر آشها متمایز میکند به دلیل وجود رب انار یا آبغوره یا آب نارنج در غذا است.
ماهی شکمپر
برای تهیهی این ماهی شکم پر ابتدا ماهی چند ساعت در آبلیمو، رب محلی ازگیل و رب گوجه خوابانیده و طعم دار میشود. سپس درون ماهی را با معجونی از گردوی آسیاب شده، سبزیهای معطر، پیاز، ادویه، رب انار و ازگیل پر کرده و در فر کباب میکنند. ماهی شکمپر در مناطق مختلف استان با نامهای مختلف از قبیل ماهی لونگی، ماهی فویج و یا ماهی فبیج شناخته میشود.
مرغ شکمپر
مرغ شکم پر نیز مانند ماهی شکم پر رب ازگیل و آبغوره آغشته کرده و به مدت یک شب در یخچال گذاشته تا طعم دار شود.سپس درون مرغ را با گردوی آسیاب شده، رب ازگیل، پیاز و ادویه پر و در فر کباب میکنند.
شش انداز
خورش گیلانی دیگری از بادمجان که با ترکیب آشنای رب انار، پیاز و گردو طعم جدیدی به خود میگیرد. برای تهیهی شش انداز، معجونی از گردو و رب انار با بادمجان سرخ شده مخلوط و طبخ میشود.
آلو مسما
ترکیب اصلی این خورش خوشمزه مرغ و انواعی از آلو (آلو سیاه، آلو بخارا و قیسی) همراه با پیاز و شکر، زعفران و کره است. پس از آب پز کردن کامل مرغ با نمک و ادویه، آلوهای تفت داده را به آن اضافه کرده و در نهایت پیاز سرخ شده و شکر به خورش اضافه میکنند، پس از چند دقیقه جوشیدن خورش آلو مسما آماده است.
کوکو اشپل
اشپل که به تخم ماهی گفته میشود در شمال کشور به دلیل فراوانی ماهی به راحتی یافت میشود؛ رایجترین غذای تهیه شده با اشپل کوکوی آن است که به سادگی با ترکیب اشپل با تخم مرغ آماده میشود. با خوردن کوکوی اشپل طعم متفاوتی را تجربه خواهید کرد.
آش شله قلمکار
شله قلمکار از مشهورترین آشهای ایرانی است که ترکیبی غنی داشته و از انواع حبوبات مانند نخود، لوبیا، عدس، برنج، گندم، پیاز، سبزیجات آش مانند تره، اسفناج، جعفری، گشنیز و گوشت گوسفند و روغن در طبخ آن استفاده میشود. .
کولی غورابیج
غذایی تهیه شده از ماهی کولی، که مغز گردو، سبزیهای محلی، شکر و آبغوره به دلخواه از ترکیبات اصلی آن هستند. این ماهی به صورت خورش پخته شده و به همراه برنج سرو میشود.
ماهی دودی یا ماهی شور
از چاشنیهای پر طرفدار گیلانی ماهی دودی یا شور است که به صورت آماده از بازار روز تهیه میشود. روش آماده کردن ماهی دودی به این شکل است که تکهی کوچکی را از ماهی درون ظرفی سفالی روی برنجِ آمادهی دم قرار میدهند، این چاشنی همراه با انواعی از خورشها سرو میشود. ماهی دودی روش دیگری برای طبخ ماهی دودی یا شور وجود دارد، به این صورت که ماهی را از شب قبل خیس کرده و تا صبح چندین بار آب آن را عوض میکنند؛ سپس بدون اینکه ماهی با آب در تماس باشد آن را بخارپز میکنند تا استخوانهای ماهی نیز نرم شود.
گل در چمن
این غذا خورشی از ترکیب باقلای سبز (در گیلان به نام باقلای مازندرانی معروف است)، تخم مرغ، شوید و زردچوبه، همچنین گوشت گوسفند به دلخواه است. پس از سرخ کردن باقلا به همراه شوید و زردچوبه، تخم مرغ روی آن شکسته و مخلوط میشود.