در این مطلب به معرفی و بررسی یکی از دیدنی ترین ابشارهای استان لرستان و شهر خرم آباد خواهیم پرداخت. اگر قصد سفر به این استان را دارید، حتما با ما همراه شوید.

آبشار گریت در روستاى گريت در فاصله ۵۰ كيلومترى شهرستان خرم آباد و در ۳۰ کیلومتری ایستگاه راه‌آهن سپید دشت در دره‌ای خوش آب و هوا و پوشیده از درختان انبوه بلوط قرار دارد. فاصله اين آبشار تا بخش پاپى روستای گریت حدود يک ساعت پياده روى مى باشد . این آبشار از جاذبه هاى طبيعى و گردشگرى ديدنى استان لرستان محسوب مى گردد. تا کنار آبشار جاده ماشین رو وجود دارد. ارتفاع آبشار ۱۵ متر و عرض تاج آن ۱۷ متر است.

اين آبشار در گويش محلى به « تاف هفت چشمه » معروف است . پوشش جنگلى اطراف آبشار را در ختان بلوط ، زالزالک و مو وجود دارد .

منطقه گریت دارای زمستانهای برفی و سرد و بهار و تابستان خنک، معتدل و بسیار سرسبز و چشم‌نواز می‌باشد. مالکیت اراضی منطقه در اختیار منابع طبیعی و بخشی نیز در اختیار روستاییان ساکن منطقه‌است.

این آبشارها در مسیر عبور رودخانه ترس گریت به طرف رودخانه سزار بر اثر عبور از ناهمواریهای منطقه و مسیر عبور رودخانه ترس بوجود آمده‌است. در فصل بهار و ابتدای تابستان در اطراف آبشار و دامنه ارتفاعات منطقه گل‌های فراوان و زیبا به همراه پوشش گیاهی و جنگل انبوه درختان بلوط، زیبایی خاصی به منطقه می‌دهد و چشم‌انداز زیبایی را در برابر چشم بینندگان قرار می‌دهد. ارتفاع متوسط این آبشارهای سه‌گانه ۱۵ متر است .

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

استان لرستان با توجه به آب و هوای مطبوعش دارای آبشارهای بسیاری است که در این مطلب به بررسی آبشار بیشه در میان کوهستان های این استان خواهیم پرداخت. با جستجویی ساده در اصفهان تور می توانید درباره دیگر آبشارهای لرستان اطلاعات کافی را کسب کنید.

آبشار بیشه در دل کوههای زاگرس و از دیدنی های شهر درود در استان لرستان است. فاصله آبشار بیشه  تا شهر خرم‌آباد ۶۵ کیلومتر است. این آبشار در کنار راه آهن تهران – خوزستان و در نزدیکی ایستگاه بیشه قرار گرفته‌است و از این رو مسافران راه آهن از این آبشار زیبا لذت ببرند.

این آبشار با چشم اندازی زیبا و طبیعتی بی نظیر یکی از آبشارهای زیبای ایران است.ارتفاع آبشار ۴۸ متر تا نقطه برخورد با زمین است و تا وصل شدن به رودخانه سزار ۱۰متر می‌باشد و عرض تاج آبشار ۲۰ متر است.

در بالای آبشار، روبروی ایستگاه چشمه‌های پر آب متعددی دیده می‌شود که از دل کوه می‌جوشند و زمزمه کنان از وسط ایستگاه قطار عبور کرده و آبشار بیشه را جاری می سازند.

به علت هم جواری این آبشار با چندین مجموعه زیبا همچون جنگل‌های پهناور بلوط، روستای زیبای بیشه و چشم‌انداز ایستگاه راه آهن بیشه از این آبشار و از طرفی هوای خنک و با طراوت، سرسبزی و شادابی کوه‌های بلند و دلنشین،  بیشه را به یک منطقه دیدنی و جذاب برای گردشگران تبدیل کرده‌است.

در پائین ایستگاه و در دل درختان بلند جویبارهای صاف و زلال، اقامتگاه‌های چوبی و زیبائی در اختیار بازدید کنندگان قرار می‌گیرد و مسافران و علاقمندان می توانند در آنجا به استراحت بپردازند. علاوه بر این اقامتگاه‌ها مسافران می‌توانند در پائین آبشار و روبروی ایستگاه چادر برپا نمایند و به استراحت کنند.

مسیر دسترسی به آبشار بیشه از طریق راه آسفالته از خرم‌آباد بطول ۶۵ کیلومتر و کنار ایستگاه قطار زیر پل راه آهن می‌گذرد و برای رسیدن به آن باید حدود چند صد متری پیاده روی کرد تا به آبشار رسید و از شهرستان دورود تا بیشه با قطار در حدود ۳۰ دقیقه می‌باشد.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

مدیریت هزینه ها همیشه امری مهم در سفر به شمار می آید و با یک مدیریت هزینه خوب می توان شیرینی های یک سفر را چند برابر کرد. در این مطلب به بررسی هزینه های مختلف در لرستان پرداخته ایم تا در صورتی که به این استان سفر کردید مشکلی از بابت مدیریت هزینه ها نداشته باشید.

هزینه‌ی اقامت

هزینه‌ی اقامت در استان لرستان نسبت به سایر شهرها و استان‌ها بسیار کمتر است. اگر قصد اقامت در هتل‌های چهارستاره‌ی شهرهای بزرگ استان یعنی خرم‌آباد و بروجرد را دارید، در ایام نوروز هزینه‌ی یک شب اقامت در اتاقی دوتخته بین ۱۸۰۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰۰ تومان خواهد بود. هتل‌های سه ستاره و دو ستاره‌ی متعددی نیز در این شهرها وجود دارند که هزینه اجاره‌ی اتاق دو تخته در آن‌ها برای یک شب چیزی حدود ۱۰۰۰۰۰ تا ۱۴۵۰۰۰ تومان خواهد بود. در شهرهای دورود و الیگودرز نیز هتل‌های ارزان‌قیمت‌تری با هزینه‌ی حدود صد هزار تومان و کمتر وجود دارد. علاوه بر این‌ها، مهمان‌پذیرهایی بسیاری نیز در شهرهای مختلف با هزینه‌های بسیار پایین وجود دارند و برای شما سفر کم‌هزینه‌ای را رقم می‌زنند. پیشنهاد کجارو برای اقامت شما در استان لرستان این است که در هر کدام از شهرهای بزرگ مثل خرم‌آباد، بروجرد، دورود و الیگودرز یک یا دو شب را اقامت کنید تا بتوانید از جاذبه‌های هر کدام از این شهرها دیدن کنید و وقت کمتری را در سفرهای بین شهری تلف کنید.

هزینه‌ی خورد و خوراک

هزینه‌ی خورد  خوراک در استان لرستان نسبت به سایر استان‌های ایران بسیار ارزان است. برای مثال گران‌ترین غذای (شیشلیک) یکی از لوکس‌ترین رستوران‌های شهر خرم‌آباد یعنی رستوران رنگین‌کمان ۳۳۰۰۰ تومان و ارزان‌ترین غذای این رستوران (خوراک جوجه‌کباب) ۱۲۵۰۰ تومان است. هزینه‌ی یک پرس چلو ماهیچه در رستوران شمشاد نمونه (غذایی که حتما توصیه می‌شود) ۲۳۰۰۰ تومان و قیمت یک پرس چلوکباب در رستوران‌های خوب شهرهای خرم‌آباد، بروجرد و دورود بین ۷۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ تومان است.

هزینه جابه‌جایی و حمل و نقل

هزینه‌ی بلیط هواپیمای تهران-خرم‌آباد در ایام نوروز حدود ۱۲۷۰۰۰ تومان، هزینه‌ی بلیط قطار معمولی از تهران به مقصد دورود حدود ۱۷۰۰۰ تومان و هزینه‌ی بلیط اتوبوس وی‌آی‌پی از تهران به خرم‌آباد ۳۶۰۰۰ تومان (امکان افزایش قیمت بلیط در ایام نوروز وجود دارد) است. کرایه‌های درون شهری در شهرهای استان لرستان نسبت به سایر نقاط استان بسیار ارزان‌قیمت است (هر مسیر تاکسی ۵۰۰ تومان). علاوه بر این در بسیاری از مسیرها اتوبوس‌های خط واحد نیز وجود دارند که با استفاده از بلیط الکترونیک با قیمت پایینی می‌توانید در مسیرها تردد کنید. یکی از مسیرهای که ممکن است از آن عبور کنید، مسیر خرم‌آباد-بروجرد است که شامل دو نوع وسیله‌ی نقلیه‌ی مینی‌بوس (۳۰۰۰ تومان) و تاکسی (۷۰۰۰ تومان) می‌شوند.

هزینه استفاده از فعالیت‌های تفریحی

در استان لرستان هزینه‌ی چندانی بابت بازدید از جاذبه‎‌های طبیعی و تاریخی دریافت نمی‌شود. ورودی قلعه‌ی فلک‌الافلاک ۴۵۰۰ تومان است. غیر از این شما جز برای فعالیت‌های قابل پیش‌بینی مثل استفاده‌ از قایق‌های دریاچه‌ی کیو و اقامت در تفریحگاه بیشه، هزینه‌ای برای فعالیت‌های تفریحی در استان لرستان نخواهید پرداخت.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

قطعا یکی از جذابیت های سفر به هرکجای دنیا رستوران گردی و به قول خودمانی تر آن شکم گردی می باشد. در این مطلب در اصفهان تور قصد داریم به معرفی رستوران های استان لرستان بپردازیم. با ما همراه باشید :

رستوران شمشاد نمونه خرم آباد

اینجا یکی از رستوران های قدیمی خرم آباده که نیم قرن از عمرش می گذرد. در این رستوران علاوه بر انواع غذاهای ایرانی مثل چلو ماهیچه، شیشلیک، انواع کباب ها و … می تونین از طعم محلی برنج خرم آباد هم لذت ببرید. در ضمن علاوه بر این غذاهای وسوسه انگیز روزانه در این رستوران خورشت آلو، قیمه و قرمه سبزی هم سرو میشود.

آدرس : لرستان – خرم آباد چهارراه بانک، روبروی استانداری

پیتزا تنوری سندباد خرم آباد

اگر در خرم آباد به دنبال یک پیتزافروشی خوب و با کیفیت می گردید حتما پیتزا تنوری سندآباد را امتحان کنید.

آدرس : خرم آباد ، خیابان مطهری ، مقابل بانک انصار

تلفن تماس :۰۶۶۳۳۳۲۶۶۳۳

رستوران گردان رنگین کمان خرم آباد

رستوران رنگین کمان” برای صرف غذا در شهر خرم‌آباد، یکی از پیشنهادهای خوب و با صرفست.این رستوران در بالاترین طبقه هتل رنگین کمان قرار داره و تمام شهر خرم‌آباد و قلعه فلک‌الافلاک از اینجا دیده می شودو در شب منظره فوق‌العاده زیبایی دارد.

در این رستوران انواع غذاهای ایرانی و فرنگی ارائه می شود و به دلیل محیط کلاسیک و رسمی که دارد، مکان مناسبی برای قرارهای کاری و جلسات رسمی هم هست.

آدرس : لرستان – خرم آباد خیابان شهدای شرقی، چهار راه رنگین کمان

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

لرستان با توجه به این که یکی از مراکز قوم لر به شمار می آید دارای آداب و رسوم جالب و خاصی از این قوم است. آداب و رسوم معمولا در ایران فقط در پوشاک و برخی مراسمات خلاصه می شود، اما در لرستان این گونه نیست و حتی موسیقی های خاصی به عنوان آداب و رسوم مردم در این منطقه شناخته می شوند. با هم در اصفهان تور نگاهی به اداب و رسوم جالب و جذاب مردم لرستان خواهیم داشت :

موسیقی

موسیقی لری با موسیقی “ردیف دستگاهی” پیوند نزدیکی دارد . بخش مهمی از این موسیقی از طریق کمانچه و کمانچه نوازی محلی در موسیقی رسمی ایران “ردیف” نیز تأثیر گذاشته است . اغلب موسیقی های محلی لرستان در دستگاه ماهور و بیش تر با ساز کمانچه اجرا می شوند . موسیقی های لرستان به چهار بخش موسیقی کار ، موسیقی مراسم ، موسیقی عروسی و موسیقی ترانه های روز تقسیم شده است . ترانه ها و رقص های متداول لری بیش تر حماسی هستند و ترانه هایی که جنبه تغزل دارند ، در بین مردم از تداول کم تری برخوردار هستند . رقص های بومی لری گاهی با وزن و سرعت آهسته و گاهی با تندی بیشتر اجرا و در همه حال به صورت گروهی اجرا می شود .

غذاهای محلی

غذاهای محلی و سنتی از مهم ترین جاذبه های اجتماعی به شمار می روند . تقریباً همه انواع خوراک ها در این استان تهیه و طبخ می شود ولی متداول ترین آنها عبارتند از: عدس پلو با گوشت ، باقلاپلو ، کباب چنجه ، کباب بختیاری ، شوله ، کباب بروجردی ، آش پخازه ، آش شوربا ، کپه‏‏ ، کال جوش یا کله جوش ، جگروز ، اناردونگ ، نوژی آو و انواع کوفته .

زبان و گویش

زبان مردم لرستان به دو زبان لری و لکی صحبت می کنند که اولی زبان اکثر شعبات قوم لر می باشد و دومی در بین برخی از طوایف لرستان بخصوص مناطق شمالی لرستان (مناطق الشتر ، کوهدشت و نور آباد ) رایج است . بر اساس مطالعات زبان شناسی ، زبانهای لری و لکی جزو زبانهای هندو – اروپایی به شمار می آیند . زبانهای ایرانی شامل زبانهای ایرانی شرقی و زبانهای ایرانی غربی می باشد . لکی و لری جزو زبانهای ایرانی غربی محسوب می شوند . بسیاری از واژه های لری اغلب ریشه های باستانی دارند و به احتمال تعداد زیادی از این واژه ها مربوط به زبانهای کاسی و عیلامی می باشد . گفته می شود زبان پارسی در زمان امپراتوریهای هخامنشی ، اشکانی و ساسانی در لرستان گسترش یافته است . در بین زبانهای جنوب غربی ایران ، زبان (گویش) لری بزرگترین رابطه را با زبان فارسی دارد که هر دوی آنها دنباله پارسی میانه ، زبان پارتیان قرن هشتم بعد از میلاد هستند . همانگونه که می دانیم پارسی میانه ، زبان پارتیان و ساسانیان بود که به تدریج تغییر شکل داده و به صورت زبان فارسی نزدیک است که بعضی معتقدند این زبان در گذشته نه چندان دور از فارسی منشعب شده است .

پوشاک

پوشاک زنان لر : پوشاک زنان لر بنا به موقعیت اجتماعی ، اقتصادی و از طرفی شرایط سنی از ویژگی های مشخصی برخوردار است . پوشاک زنان جوان لر با پارچه های الوان در رنگها و طرح های شاد با سربندهای زیبا و رنگی می باشد . زنان مسن تر پارچه هائی به رنگ تیره و طرح ای ساده و سربندی سیاه و سفید را ترجیح می دهند . روسریهای زنان لر که در زبان محلی به آن ” گل ونی ” می گویند . زیبائی خاصی به سر زنان لر می دهد . این روسریها که معمولاً ابریشمی می باشند و در طرح ها و رنگهای مختلف به کار می روند . با گره زیبائی به دور سر پیچیده می شود گوشه های آن هم به صورت آویزان بر پشت سر قرار می گیرد . پیراهن زنان لر دارای برشی ساده ، بلند و گشاد است با طرح های گلدار و رنگهای الوان . شلوار پوشاک زنان لر از لحاظ ترکیب و جنس پارچه دو قسمتی و دو رنگی است . معمولاً از دمپا تا حدود بالای زانو، پارچه ساده با نقشبندی و نواردوزی شده است و قسمت بالاتر به رنگ دیگر و گلدار می باشد . قسمت های دیگری بر روی پیراهن زنان قرار می گیرد از جمله ” کلنجه ” کت مخملی که در جلوی بدن بسته نمی شود ، بقیه و لبه های دم آستین و دور شکاف آن یراقدوزی و نواردوزی شده است . ” سرداری ” که پوششی است بلند تا به پشت پا ، جلوی آن بدون دگمه است با آستینی تا آرنج که اغلب از مخمل با الوان مشکی ، سبز و قرمز تهیه می شود . دوره های آستین و دامن آن به پهنای دو تا سه انگشت یراقدوزی و نواردوزی شده است . ” کت ” که نیم تنه را می پوشاند ، نواردوزی ندارد و با دکمه در جلو بسته می شود . ” جلیقه ” که همیشه باز است و دکمه ندارد و در قسمت جلوی آن یراقدوزی ، سکه دوزی شده است .

پوشاک مردان لر : مردان لر دارای پوشش ساده ای می باشند . جنبه های تزئین آن کمتر می باشد . شلوار آنان به طرح و هیبت شلوارهای کردی است . پیراهن آنان با برش ساده و اغلب به رنگ سفید و گاه رنگین می باشد . قسمت دیگر آن ( ستره ) است که در طرح های گلدار و شاد برای مراسم شادی و جشن و طرح های ساده با رنگهای کم مایه در انجام مراسم تشریفاتی و عزا بکار می آید . کلاه نمدی ، شال و گیوه نیز از خصوصیات ویژه لباس مردان لری می باشد .

پوشاک عشایر : تماشای شیوه زندگی عشایر کوچ نشین یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری اجتماعی استان لرستان را تشکیل می دهد . عشایر استان لرستان دارای مسکن خاص خود ، صنایع دستی و لباس های رنگارنگ و دیدنی خود هستند و به همین لحاظ برای بازدیدکنندگان جذاب هستند .

به طور کلی عشایر ایران که معیشت و آداب و رسوم خاص خود را دارند در ایران یکی از جذاب ترین شیوه های زندگی اجتماعی به شمار می آیند . استان لرستان به سبب شرایط آب و هوایی و کوهستانی بودن خود ، محل ییلاق و قشلاق ایل ها و عشایر استان های اطراف است . عشایر و طایفه های لرستان در یک تقسیم بندی به دو بخش لر و لک تقسیم می شوند که از نظر لهجه ، سنن ، آداب و رسوم و برخی مسایل مذهبی با یک دیگر تفاوت دارند .

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

لرستان یکی از استان های زیبا با طبیعت بکر در ایران است که هر ساله افراد زیادی از خارج و داخل کشور این شهر را برای مسافرت و گذراندن وقت انتخاب می کنند. این استان غربی ایران که یکی از استان های لرنشین در کشور محسوب می شود مملو از جذابیت های تاریخی، طبیعی و البته مردم شناسی است. در این مطلب در اصفهان تور به بررسی اقلیمی و جغرافیایی این استان خواهیم پرداخت.

 موقعيت جغرافيايي و تقسيمات سياسي استان

استان لرستان در غرب ايران، بين ۴۶ درجه و ۵۱ دقيقه تا ۵۰ درجه و ۳ دقيقة طول شرقي از نصف‌النهار گرينويچ و ۳۲ درجه و ۳۷ دقيقه تا ۳۴ درجه و ۲۲ دقيقة عرض شمالي از خط استوا قرار گرفته و وسعت آن حدود ۲۸۵۵۹ كيلومتر مربع است. اين استان،‌ از شمال به استان‌هاي مركزي و همدان؛ از جنوب به استان خوزستان، از شرق به استان اصفهان و از غرب به استان‌هاي كرمانشاه و ايلام محدود است. اشترانكوه با ۴۰۵۰ متر ارتفاع بلندترين نقطه استان لرستان است. پست‌ترين نقطة آن در جنوبي‌ترين ناحيه استان واقع شده و حدود ۵۰۰ متر از سطح درياي آزاد ارتفاع دارد. براساس آخرين تقسيمات كشوري در سال ۱۳۷۵، استان لرستان داراي ۹ شهرستان، ۱۰ شهر، ۲۰ بخش، ۸۱ دهستان و ۲۸۴۲ آباديِ داراي سكنه بوده و مركز آن شهر خرم‌آباد است. شهرستان‌هاي استان عبارت‌اند از : خرم‌آباد، بروجرد، اليگودرز، دورود، ازنا، كوهدشت،‌ دلفان، سلسله و پل دختر.

جغرافياي طبيعي و اقليم استان

استان لرستان سرزميني كوهستاني است كه به جز تعدادي درة آبرفتي و چند دشت كوچك، ناحية هموار ندارد. اين ناهمواري‌ها كه داراي سنگ‌هاي دگرگوني است، در نتيجة مجاورت با گنبدهاي خارايي (دروني) الوند و سربند (شازند)‌ پديد آمده‌اند. در ناهمواري‌هاي اصلي استان (ارتفاعات اصلي زاگرس)، كوه‌ها به طور منظم از شمال غربي به سوي جنوب كشيده شده‌اند. اين ناهمواري‌ها كه معمولاً با دره‌هاي عميق همراه‌اند، اغلب فشرده، بلند و ناصاف هستند؛ در حالي كه ناهمواري پيشكوه‌هاي داخلي به صورت تپه‌ماهورهاي گنبدي شكل و كم ارتفاع خودنمايي مي‌كنند و نقاط بلند آن‌ها، به گنبدهاي خارايي مربوط‌اند. استان لرستان داراي آب و هواي متنوع است. در زمستان، هنگامي كه در شمال لرستان برف و كولاك و سرماي شديد جريان دارد، قسمت‌هاي جنوبي آن از هواي مطبوع و باراني برخوردار است. بررسي‌هاي اقليمي نشان مي‌دهند، خرم‌آباد داراي زمستاني معتدل و تابستاني گرم است و بروجرد زمستاني سرد و تابستاني معتدل دارد. اليگودرز نيز زمستاني بسيار سرد و تابستاني معتدل دارد.

جغرافياي تاريخي استان

اقوام مهاجر،‌ در هزاره سوم و چهارم پيش از ميلاد در كوهساران زاگرس اسكان يافتند و سرانجام، سرزمين بين‌النهرين (ميان دو رود)‌ را تصرف كردند. نام طايفه‌هايي كه در زاگرس سكونت داشتند، در ‌آثار برجاي مانده از سارگن پادشاه مقتدر اَكد (۲۰۴۸-۲۰۳۰ ق.م) آمده است. به استناد كتيبه‌هاي بابلي، آشوري و ايلامي،‌ ساكنان دامنه‌هاي كوهساران زاگرس طايفه‌هايي مانند لولوبي، مانايي، كاسي، گوتي، نايدي، آمادا و پارسوا بوده‌اند. تاريخ‌نگاران، در آريايي بودن لولوبي‌ها و مانايي‌ها ترديد دارند؛ اما شواهد تاريخي نشان مي‌دهند، كاسي‌ها در سال ۱۶۰۰ قبل از ميلاد در لرستان كنوني مي‌زيستند و حكومت آن‌ها از شمال و شرق لرستان تا اطراف همدان توسعه داشت. اين قوم،‌ در هزارة دوم پيش از ميلاد در بابل مستقر شدند و دومين سلسلة شاهان بابل را تأسيس كردند. انقراض كاسيان در هزارة‌ دوم پيش از ميلاد، با يورش دولت مقتدر ايلام صورت گرفت. در نتيجه، كاسي‌ها به زاگرس عقب نشستند و خراجگزار ايلام شدند و آن‌ها در برابر توسعه‌طلبي آشوري‌ها، در مناطق شرقي، مانند سدي مقاومت كردند. قدرت اين قوم كوه‌نشين به حدي رسيد كه شاهان سلسلة هخامنشي هنگامي كه از فارس به شوش يا از بابل به اكباتان مي‌‌گذشتند،‌ هديه‌هايي براي ايلات كوهستاني بين راه مي‌فرستادند تا مسير آن‌‌ها را امن نگاه دارند. در دوره‌هاي بعدي ساكنان اين نواحي به طور موقت مغلوب اسكندر مقدوني شدند. در دورة ساسانيان، پشتكوه و پيشكوه را شخصي از خاندان معروف هرمزان اداره مي‌كرد. آخرين فرمانرواي اين خاندان، همان هرمزان بود كه به اسارت سپاهيان عرب درآمد. عرب‌ها در سال ۱۶ هجري قمري پس از فتح حلوان، نواحي شمالي لرستان را گرفتند و در سال ۲۱ هجري قمري، نهاوند و قسمت جنوبي لرستان را نيز به تصرف خود در آوردند.

در سال ۲۲ هجري قمري، هنگامي كه «عمر» سرزمين‌هاي گرفته شده را در ميان لشكريان كوفه و بصره تقسيم مي‌كرد، لرستان ضميمة حوزة كوفه شد و از آن پس جزو ايالت جبال (عراق عجم) درآمد و تا ميانة سدة چهارم هجري، حكمران اين منطقه يا از بغداد يا از كوفه تعيين مي‌شد. در همين قرن، حسنوية كُرد اين منطقه را به تصرف خود در‌آورد و خاندان او تا سال ۵۰۰ هجري قمري بر لرستان تسلط داشتند. مقارن استيلاي مغول بر ايران، لرستان به دو قسمت لر بزرگ و لر كوچك تقسيم شد. هر يك از اين دو قسمت از پيش از استيلاي مغول تا مدت زماني پس از انقراض ايلخانان،‌ امراي نيمه مستقل داشتند. اتابكان لر بزرگ اصلاً از كُردان شام بودند كه از حدود نيمة‌ قرن ششم هجري از راه آذربايجان رهسپار ايران شدند و در حدود اشترانكوه و جلگه‌هاي شمالي آن اسكان گزيدند. پايتخت اتابكان لرستان در شهر ايذج (مال امير) بود. خرابه‌هاي فراواني از آن دوره باقي مانده كه بيشتر آن‌ها به دورة ساسانيان مربوط است و هنوز در اين محل ديده مي‌شوند. اتابكان لر بزرگ تا نيمة‌ اول قرن نهم هجري حكومت كردند (۸۲۷-۵۰۰ هجري قمري) و آخرين آن‌ها كه غياث‌‌الدين كاووس نام داشت،‌ به دست سلطان ابراهيم بن شاهرخ تيموري برافتاد و سلسلة‌ او منقرض شد. اما اتابكان لر كوچك (۱۰۰۶-۵۸۰ هـ.ق) كه چندين امير معتبر داشتند و حكومتشان نيز طولاني‌تر بود،‌ هيچ‌وقت اهميت و اعتبار لر بزرگ را پيدا نكردند. اتابكان لر كوچك موقعيت خود را تا زمان صفويه حفظ كردند و حتي حكومت خود را تا غرب كوه‌هاي پشتكوه توسعه دادند. آخرين فرد اين سلسله شاهوري نام داشت كه در سا ل۱۰۰۶ هجري قمري به فرمان شاه عباس اول كشته شد و سلسلة او نيز برافتاد. بدين گونه حكومت لرستان به حسين نامي محول شد و خاندان اين والي تا اوايل روي كار آمدن سلسلة قاجار، بر لرستان حكومت كردند. از آن پس حكومت پشتكوه را گاه حكام بروجرد و زماني حكام شوشتر به عهده داشته‌اند.

 وضعيت اجتماعي و اقتصادي استان

براساس نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال ۱۳۷۵، جمعيت استان لرستان ۴۳۴‚۵۸۴‚۱ نفر بوده است كه از اين تعداد ۵۳/۵۶ درصد در نقاط شهري و ۴۵/۲۶ درصد در نقاط روستايي سكونت داشته، و بقيه غيرساكن بوده‌اند. در همان سال، از ۴۳۴‚۵۸۴‚۱ نفر جمعيت استان، ۵۰۸‚۸۰۷ نفر را مردان و ۹۲۶‚۷۷۶ نفر را زنان تشكيل مي‌داده‌اند و لذا نسبت جنسي در استان لرستان ۱۰۴ مرد در برابر ۱۰۰ زن بوده است. در آبان‌ماه ۱۳۷۵، از جمعيت استان ۹۹/۸۸ درصد را مسلمانان تشكيل مي‌داده‌اند. اين نسبت در نقاط شهري ۹۹/۸۷ درصد و در نقاط روستايي ۹۹/۸۹ درصد بوده است. در فاصلة سال‌هاي ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵، ۴۲۰‚۱۳۹ نفر به استان مهاجرت كرده و يا در داخل اين استان جابه‌جا شده‌اند. محل اقامت قبلي ۳۰/۳۵ درصد مهاجران در ساير استان‌ها و ۲۰/۴۷ درصد در شهرستان‌هاي ديگر همين استان و ۴۸/۱۷ درصد در شهرستان محل سرشماري بوده است. محل اقامت قبلي بقية افراد، خارج از كشور يا اظهار نشده بوده است. مقايسة محل اقامت قبلي مهاجران با محلي كه در آن سرشماري شده‌اند،‌ نشان مي‌دهد كه در دهة ۷۵-۱۳۶۵، ۳۷/۵۲ درصد از روستا به شهر، ۳۲/۶۴ درصد از شهر به شهر، ۱۲/۶۴ درصد از روستا به روستا و ۱۶/۱۹ درصد از شهر به روستا مهاجرت كرده‌اند. توزيع مهاجران وارد شده طي سال‌هاي ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵ به استان، برحسب مدت اقامت در محل سرشماري نشان مي دهد كه بيش‌ترين تعداد مهاجران وارد شده به استان و يا جابه‌جا شده در داخل آن با ۱۴/۹۲ درصد به يك سال قبل از سرشماري و كم‌ترين تعداد آنان (با ۲/۰۳ درصد) به ۹ سال قبل از سرشماري مربوط بوده است. در آبان‌ماه ۱۳۷۵، از ۶۷۳‚۳۵۱‚۱ نفر جمعيت ۶ ساله و بالاتر استان، ۷۴/۸۴ درصد باسواد بوده‌اند. نسبت باسوادي در گروه سني ۶ تا ۱۴ ساله ۹۴/۰۷ درصد و در گروه سني ۱۵ ساله و بالاتر ۶۵/۱۰ درصد بوده است.

در بين افراد لازم‌التعليم (۱۴-۶ ساله) نيز نسبت باسوادي در نقاط شهري ۹۷/۶۹ درصد و در نقاط روستايي ۹۱/۰۶ درصد بوده است. به طوركلي، نسبت باسوادي در بين مردان ۸۰/۶۱ درصد و در بين زنان ۶۸/۸۶ درصد بوده است. اين نسبت در نقاط شهري براي مردان و زنان به ترتيب ۸۶/۳۴ درصد و ۷۷/۴۱ درصد، و در نقاط روستايي ۷۴/۸۸ درصد و ۵۹/۳۶ درصد بوده است. در سال مذكور، از جمعيت ۶ تا ۲۴ سالة استان، ۶۷/۶۱ درصد در حال تحصيل بوده‌اند. اين نسبت در نقاط شهري ۷۵/۶۹ درصد و در نقاط روستايي ۵۹/۶۷ درصد بوده است. در اين استان ۹۱/۵۶ درصد از كودكان، ‌۸۶/۶۷ درصد از نوجوانان و ۳۸/۹۴ درصد از جوانان به تحصيل اشتغال داشته‌اند. در آبان سال ۱۳۷۵، افراد شاغل و افراد بيكار (جوياي كار) در مجموع ۳۲/۸۷ درصد از جمعيت ۱۰ ساله و بالاتر استان را تشكيل مي‌داده‌اند. اين نسبت در نقاط شهري، ۳۲/۱۶ درصد از مردان و ۹/۳۹ درصد از زنان را تشكيل مي‌داده‌ است. بيش‌ترين ميزان فعاليت به گروه سني ۳۵ تا ۳۹ ساله با ۵۳/۶۸ درصد و كم‌ترين ميزان فعاليت به گروه سني ۱۴-۱۰ ساله با ۳/۷۰ درصد مربوط بوده است. بالاترين ميزان فعاليت براي مردان به گروه سني ۳۹-۳۵ ساله با ۱۱/۰۶ درصد تعلق داشته است. در سال مذكور، از شاغلان ۱۰ ساله و بالاي استان، ۳۰/۰۳ درصد در گروه‌هاي شغلي كشاورزي، ۲۷/۰۸ درصد در گروه‌هاي شغلي صنعت و ۴۰/۹۹ درصد در گروه‌هاي شغلي خدمات و ۱/۹۰ درصد نامشخص و اظهار نشده بوده است. اين نسبت‌ها در نقاط شهري به ترتيب ۶/۳۵ درصد، ۳۳/۰۲ درصد، ۵۸/۹۷ درصد و ۱/۶۶ درصد و در نقاط روستايي به ترتيب ۵۵/۵۷ درصد، ۲۱/۰۵ درصد، ۲۱/۲۱ درصد و ۲/۱۷ درصد بوده است. اوضاع اقتصادي و اجتماعي استان تحت تأثير شرايط اقليمي، تاريخي و جغرافيايي، شرايط متفاوتي پديد آورده است كه در زير به آن‌ها اشاره مي‌شود : هواي سرد مناطق بلند و گرماي نواحي جلگه‌‌اي جنوب استان، سبب گسترش زندگي كوچ‌نشيني شده است. طوايف لر «بهاروند»، «ميرزاوند»، «ميردريكوند» و «قلاوند» از لُران گرمسيري و «جودكي و مير» در بخش ملاوي، «بيرانوند» در بخش چغلوندي، «حسنوند، يوسف‌وند، كوليوند و قلائي» در سلسلة الشتر، «ايل پاپي» در بخش پاپي، «سگوند،‌ دالوند و كارمه» در بخش زاغه،‌ «بختياري و چهارلنگ» در اليگودرز و طوايف دلفان در اين قسمت استان زندگي مي‌كنند.

استان لرستان با برخورداري از هواي متنوع و رودهاي پرآب و خاك آبرفتي حاصل‌خيز، استعدادي ويژه در كشت محصولات كشاورزي دارد. غلات، چغندرقند و حبوبات،‌ مهم‌ترين فرآورده‌هاي كشاورزي آن محسوب مي‌شوند. در نواحي جنوبي و پاره‌‌اي مناطق ديگر استان، محصولات گرمسيري توليد مي‌شود. بازده توليدات كشاورزي استان به دليل استفاده از روش‌هاي سنتي، به ويژه در زمين‌هاي ديم كوهستاني و پايكوهي، اندك است. دامپروري و دامداري در سراسر استان رايج است. عشاير، روستاييان و ساكنان اطراف شهرها به فعاليت‌هاي دام‌پروري مي‌پردازند. در نواحي مرطوب‌تر استان، پرورش گاو و در ميان عشاير و روستاهاي خشك‌تر پرورش گوسفند و بز، مرغ و خروس، غاز،‌ بوقلمون و مرغابي و ديگر طيور رايج است. در سال‌‌هاي اخير در اطراف شهرهاي استان، واحدهاي مرغ‌داري‌ها و گاوداري‌هاي صنعتي نيز تأسيس شده است. پرورش زنبور و توليد عسل، يكي ديگر از فعاليت‌هاي كشاورزي مردم استان است. توسعة صنعتي استان لرستان در سال‌هاي گذشته،‌ همراه با سياست توجه به نقاط محروم و استقرار و ايجاد كارخانه‌هاي صنعتي متعدد رو به رشد است. از جمله مي‌توان به صنايع ساختماني، فلزي،‌ سراميك، غذايي، پوشاك،‌ شيميايي و صنايع دستي اشاره كرد. صنايع دستي استان لرستان مشتمل بر قالي‌بافي، جاجيم‌بافي، جولاهي، گيوه‌بافي، دباغي، هورسبو (يك نوع خورجين) و چادربافي است. اين نوع محصولات ضمن تأمين مصارف خانواري توليدكننده، براي فروش به بازارهاي محل نيز عرضه مي‌شود. در استان لرستان معادن بسيار از قبيل سنگ تراورتن (در چگني و كوهدشت)، مرمريت (در ازنا،‌ اليگودرز و بروجرد)،‌ فلداسپات، تالك و سيليس (در بروجرد، اليگودرز و ازنا)، سنگ گچ (در دورود و كوهدشت)، سنگ آهك (در خرم‌آباد و كوهدشت) و سرب و روي (در اليگودرز) وجود دارد كه بخشي از آن‌‌ها مورد بهره‌برداري قرار گرفته‌اند.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

اردبیل به عنوان یک شهر تاریخی و مذهبی دارای آثار باستانی زیادی می باشد که یکی از آن ها مسجد جمعه اردبیل است. این مسجد تاریخی که مربوط به دوران سلجوقیان است هرساله میزبان تعداد زیادی گردشگران ایرانی و خارجی می باشد. با هم نگاهی داریم به تاریخ و ساخت این مسجد :

مسجد جمعه اردبیل مسجدی در شهر اردبیل در شمال غربی ایران است که یکی از مکان‌های تاریخی و زیبای شهر اردبیل می‌باشد.مسجد جمعه مربوط به دوران سلجوقیان است که کنار آتشکده ای قرار گرفته و ساختمان قبلی مسجد مربوط به آتشکده بوده‌است وشامل حیاط و ایوان و طاق باشکوهی بوده که در حمله  مغول‌ها تخریب شده و فعلاً قسمتی از مسجد سالم است.

مسجد جمعهمسجد جمعه (جمعه مسجد) اردبیل که در برخی از نسخه‌ها و کتابها از آن به عنوان مسجد جامع نیز یاد شده، بازمانده مسجد عظیم و گسترده و کم نظیری است که در دوره‌های مختلف اسلامی به‌ویژه دوره سلجوقی شکل گرفته و تا اوایل دوره صفوی آباد بوده‌است. اینکه از چه تاریخی این مسجد بر روی آثار پیش از اسلام ساخته شده اطلاعی در دست نیست اما بررسی‌هایی که هیئت کاوشگری ایرانی انجام داده‌استت نشان می‌دهد این مسجد در قرون اولیه اسلامی ساخته شده‌است. مسجد دوره‌های سلجوقی و ایلخانی بسیار گسترده‌تر و عظیم‌تر و وسیع‌تر از بنای مکعبی فعلی بوده و بنای سرپای موجود صرفاً گنبدخانه و ایوان مسجد بزرگ را تشکیل می‌داده‌است. تک منار استوانه‌ای شکل آجری آن از یادگارهای زمان سلجوقی است.

باستان شناسی در مسجد جمعه

مسجد جمعه آخرین بار در دوران ایلخانی مورد مرمت قرار گرفته‌است. کاوش‌های باستان‌شناسی که برای شناخت مختصات تاریخی بنا از سال ۱۳۶۷ توسط سازمان میراث فرهنگی شروع شده، پس از خاکبرداری از لایه‌های خاک و برچیدن قبرهای متأخر، سرستون‌های آجری و قسمتی از دیوارشبستان مسجد عتیق را که متعلق به دوره ایلخانی بوده از خاک بیرون آورد که تاریخ روشن مسجد و چگونگیی الحاقات و تکامل آنرا طی ادوار مختلف تا حدی مشخص نمود و قرار است نتایج این تحقیق توسط هیئت علمی تدوین و مشخص گردد. وجود آجرهای مستعمل در این بنا، تزیینات کاشیکاری و گچبری و نقشش مهرها در بندکشی و فواصل آجرها قابل مقایسه با سایر بناهای دوره سلجوقی در آذربایجان است. علت اصلی انهدام و خرابی مسجد، زلزله شدیدی بوده که موجب تخریب این بنا شده‌است. تعمیرات کهه در قرن هفتم، قسمت اساسی بنا و گنبد آن صورت گرفته‌است.

نقشه مسجد جمعه

شکل گیری و نقشه مسجد جمعه اردبیل بر خلاف مساجد دوره سلجوقی که اغلب به صورت چهار ایوانی بنا می‌شده ساخته شده‌است. این موضوع یکی از مختصات استثنایی پلان مسجد جمعه اردبیل محسوب می‌شود. در زیر تالار اصلی مسجد، به منظور تسهیل عبور و مرور مردم و دسته‌ها و اجتماعات، دهلیزها و راهروهایی به صورت شبکه‌ای منظم و محاسبه شده ساخته شده‌است که در فاصله هر دو متر به صورت چهار راهی متقاطع این ممعبرها دیده می‌شوند و بلندی هر یک از این راهروهای زیرزمینی ۱۹۰ سانتی متر و دارای ۸۰۰۰ سانتی متر پهنا می‌باشد.

بنای اصلی مسجد جمعه _ مسجد جامع

بنای اصلی مسجد جمعه که هم اکنون محوطه مکعبی آن سرپاست، در دوره آبادانی دارای گنبدی بوده که گریو گنبد آن دارای ترکیبهای متعدد منشوری بسیار زیباست که قطاربندی با تزیینات کاشی معرق دارد و کاربندی زیر گنبد نیز بدین شکل بوده که در هر یک از گوشه‌های این مربع سه کنج با لچکی‌های بزرگی ساخته شده که هریک دارای دو روزن مستطیلی شکل برای نورگیری و کسب روشنایی برای محوطه محراب بوده‌است.

قسمت های مختلف مسجد جمعه

مسجد جمعه از سه قسمت تشکیل شده است.

اولین قسمت منا پایه مناره‌ای است که در فاصله‌ای اندکی از مسجد به چشم می‌خورد. این مناره شیوه سلجوقی را دارد و از دو قسمت پایه هشت ضلعی (هر ضلع ۱۰/۲ متر) و بدنه استوانه‌ای به قطر پنج متر تشکیل شده است. در بدنه مناره دو سنگ نبشته بهقی مانده که عبارت است از فرمان اوزون حسن آق قو یو نلو و کتیبه‌ای که تاریخ ۸۷۸ هجری را دارد و در اداره فرهنگ و هنر سابق حفاظت می‌شود.

دومین قسمت اصلی این بنا مسجد تیرپوش است به ابعاد ۸۰/۹ *۵۰/۱۲ متر که روی نه ستون چوبی قرار گرفته است و ستون‌ها هم بر پایه‌های سنگی غیر منتظم استوار شده‌اند. در ورودی چوبی تکه کوب شده میخ‌های آهنی برجسته دارد و بالای یک لنگه ان نوشته‌ای کنده کاری شده است.

سومین قسمت بنا مسجد قدیم است که بنایی مرکب از چهار تاق و گنبد است. تمام بنا اجری و به مقدار خیلی کم در تزئینات ان کاشی بکار رفته است. بسیاری از نما تقریباً از بین رفته و تنها مقداری از ان باقی مانده است. در سالهای گذشته سازمان میراث فرهنگی کشور کاوش‌هایی در محل مسجد اردبیل به انجام رسانده که به نتیجه‌ای بسیار درخشان نیز رسیده است. حفاری انجام شده هیات باستان شناختی را با شبکه گسترده مسجدی عظیم و ویران شده روبه ساخت که تاکنون کسی گمان وجودان را نداشت و بیشتر نوشته‌ها و مطالعات تنها به مبنای سر پای مکعب مستطیلی شکل محدود می‌شد.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

مشگین شهر یکی از شهرهای تاریخی و زیبای استان اردبیل است که هر ساله گردشگران بسیاری این شهر را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب می کنند. در این مطلب به بررسی جاذبه های گردشگری این شهر پرداختیم. امید است مورد توجه شما مخا