گذری در تهران قدیم
تهران قدیم پنج محله داشت: عودلاجان، سنگلج، بازار، چاله میدان و محله دولت.
محله سنگلج که بخش اعظم و عمده آن را امروزه پارک شهر تشکیل میدهد، در گذشته یکی از مراکز مهم سیاسی بود و با اینکه در حال حاضر تقریباً از بین رفته ولی هنوز اشتهار تاریخی خود را از دست نداده است.
چاله حصار یکی دیگر از محلات جنوب تهران بود که چون آن را خاکبرداری و خاکش را به مصرف حصار کشی تهران رسانده بودند، مقدار زیادی چاله گود مانند داشت، بعدها برای تخلیه زبالههای شهر از آنجا استفاده میکردند.
چاله میدان نیز که قبلا در دوره صفویه خاک آن را به مصرف حصارکشی تهران رسانده بودند، وضعی تقریباً مشابه چاله حصار داشت و محل تخیله زباله تهران به حساب میآمد، این محله محدود به جنوب بازار چهل تن و امامزاده سید اسماعیل و میدان مال فروشها، میدان امین السلطان، گمرک، خانی آباد، دروازه غار و پاقاپوق (اعدام) بود.
در بین محلات پنجگانه تهران قدمت چال میدان (چال حصار) قدیمی تر از بقیه است. بافت قدیم شهر تهران تا زمان حکومت پهلوی اول به شکل قدیم خود – البته با تغییراتی جزیی – باقی مانده بود. با تخریب حصار شهر تهران و دروازه های آن، تغییرات عمده ای در تمام شهر به وجود آمد. به رغم تداوم دگرگونی ها در زمان پهلوی دوم، هسته قدیمی شهر تهران همچنان مرکزیت خود را تا به امروز حفظ کرده است.
محله دولت
این محله حد فاصل خیابان های لاله زار، فردوسی، سعدی، اکباتان، ایران، ۱۷ شهریور، بهارستان و دروازه شمیران را در بر می گرفت. محله ای که دیرتر از بقیه محلات به تهران اضافه شد و مردم همیشه به آن به چشم یک محله حاشیه ای و بی اعتبار نگاه می کردند. البته تا وقتی که در زمان ناصرالدین شاه لاله زار رونق گرفت و تبدیل به خیابان فرهنگ و هنر تهران شد.
در تهران عهد قاجار پنج میدان توپخانه، بهارستان، ارگ، پاقاپق و مشق ساخته شد. بعد از آن ۱۲ میدان دیگر در تهران بنا شد.
طراحان میدان های جدید ابتدا مهندسان چک و فرانسه و سپس آلمانی و دانمارکی بودند. بعدها ۱۵۰ میدان کوچک و بزرگ به مرور به این مجموعه اضافه شد. از ۵۰ میدان احداث شده در سال های اخیر، آفریقا (آرژانتین) و بسیج، بزرگ ترین آنها هستند.
میدان حسن آباد
بنای این میدان توسط «میرزا یوسف آشتیانی » صدراعظم ناصرالدین شاه گذاشته شد. او این میدان را به نام فرزندش میرزا حسن مستوفی الممالک، میدان حسن آباد نامید. این میدان در زمان ساخت در شمال غربی تهران قرار داشت. در فاصله سال های ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ شمسی چهار ساختمان مجزا در چهار طرف میدان با اقتباس از پالادیو، معمار معروف عصر رنسانس ایتالیا بنا شد.
در سال ۱۳۴۵ ضلع جنوب شرقی میدان تخریب و بانک ملی جایگزین آن شد. با تلاش بخش حفاظت آثار تاریخی اداره میراث فرهنگی استان تهران، در سال ۱۳۷۹ بنای تخریب شده به شکل اولیه بازسازی شد.
میدان «چه کنم»!
این نامی است که مردم به میدان ابن سینا داده بودند: میدان چه کنم! هفت خیابان، از هر سو به این میدان راه می یابند؛ روشندلان، ۲۰ متری دروازه شمیران، خورشید، کیوان، سپاه، گرگان و خیابان مازندران. وجه تسمیه این میدان به این دلیل بود که هر کس وارد آن می شد، نمی دانست که با توجه به تعدد خیابان هایی که به میدان منتهی می شود، کدام مسیر را انتخاب کند!
میدان مشق ؛ عمارت قزاقخانه
این عمارت هسته اولیه مجموعه ی میدان مشق است که در دوره فتحعلی شاه به عنوان پادگان نظامی در شمال شهر تهران دوره صفوی بنیان نهاده شد. عمارت نظامی میدان مشق که بعدها به عمارت قزاقخانه موسوم شد، چندین دوره ساخت و ساز را شامل شده و عمده ترین تغییرات انجام شده در آن در دوره ناصرالدین شاه قاجار و رضاشاه صورت گرفته است.
به تدریج در فضای باز مقابل این عمارت ساختمان های دولتی چون کاخ شهربانی، کاخ وزارت خارجه، موزه ایران باستان، شرکت نفت ایران و انگلیس، و عمارت پست بنا شد.
میدان راه آهن
این میدان در تقاطع خیابان های کارگر، ولیعصر «عج» و شوش واقع است. ضلع جنوبی میدان به تأسیسات و بناهای راه آهن اختصاص دارد. با شکل گیری خیابان های جدید الاحداث سی متری نظامی، پهلوی و شوش در سال های ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۶، میدان راه آهن ایجاد شد. این میدان به شکل مستطیل است.
ابنیه موجود در بدنه میدان دارای سبک و شیوه یکسان هستند و به تبعیت از معماری خاص دوران خود ساخته شده اند. بناهای این مجموعه تحت تأثیر نفوذ آلمان ها در زمان جنگ جهانی دوم در ایران ساخته شده و معمار آن طاهرزاده بهزاد به خوبی از عهده کار برآمده است.
میدان امام خمینی
میدان توپخانه تهران قبل از توسعه آن، در سال ۱۲۸۴ هـ.ق میدان ارگ فعلی بود. در این زمینه تصویری به وسیله یک نقاش فرانسوی از سال ۱۲۶۴ (۱۸۴۸ میلادی) به جای مانده است. در این تصویر در جبهه شمال، برج و باروی ارگ تهران در جایی که ساختمان کنونی شرکت مخابرات ایران قرار دارد، ترسیم شده است.
میدان توپخانه جدید در شمال ارگ ناصرالدین شاه، به سال ۱۳۰۱ هـ.ق به دستور میرزا تقی خان امیرکبیر تجدید بنا شد. وقتی حصار ارگ سلطنتی را تعمیر می کردند «محمد ابراهیم خان» وزیر نظام، میدان توپخانه را رسماً به این نام خواند.
این میدان در دو طبقه بنا شد. طبقه زیرین برای قرار دادن نمونه توپ ها و طبقه دوم برای اقامت توپچیان اختصاص یافت. این میدان دارای چند دروازه بود از جمله در شمال شرقی – «خیابان لاله زار» – و در جنوب شرقی – «ناصریه» – و در شمال غربی خیابان علاء الدوله، در جنوب غربی – «خیابان باب همایون» – که آن را دروازه الماسیه و باب همایون نامیدند.
در وسط میدان توپخانه حوضی پر از آب قرار داشت. انتهای شرقی این میدان عملاً به ساختمان و زمین های ملک شاهنشاهی ایران که ساختمان نسبتاً عظیمی بود، اختصاص داشت و دارای معماری ایرانی و اروپایی با قوس های هلالی شکل بود.
در دوره ناصرالدین شاه در روز عید قربان شتر قربانی می کردند که این کار سال ها ادامه داشت. امروزه این میدان یکی از پر رفت و آمدترین میادین تهران با انشعاب خیابان های امام خمینی، فردوسی، لاله زار، امیرکبیر، ناصرخسرو و اکباتان بیش از میادین دیگر اهمیت خود را حفظ نموده است.
میدان محمدیه
این میدان در گذشته خارج از شهر قرار داشت و نام های مختلفی بر آن گذاشته بودند. اولین نام آن «محمدیه» بود. کاشی های موجود در بالای دروازه، رستم و دیو را نمایش می دهد.
نام دیگر این میدان «پاتاپوق» بود و وجه تسمیه آن به دلیل این است که در وسط میدان تپه ای از خاک قرار داشت و روی آن ستون گـِرد کوتاهی از آجر ساخته بودند که مجرمین را در پای آن سر می زدند
با تخریب تدریجی تپه، تخت گاهی دیواردار ساخته شده و به جای ستون آجری شیر چوبی در آن قرار دادند و دار و طناب جای آن را گرفت. بعدها دار و طناب نیز به باغشاه انتقال یافت. میدان «اعدام» سومین نام این میدان است. در حال حاضر این میدان را محمدیه می خوانند.
فرودگاه های بین المللی تهران
فرودگاه بین المللی مهرآباد دارای ۶ ترمینال است. ترمینال ۱ و ۲ مختص ورود و خروج پروازهای خارجی بوده است؛ البته، ترمینال یک محل پروازهای خروجی حج عمره هم است. ترمینال ۳ و ترمینال ۵ (تازه تاسیس) مختص ورود و خروج پروازهای حج تمتع و همچنین ورودی حج عمره است. ترمینال ۴ خروجی مسافرین پروازهای داخلی و ترمینال ۶ مختص ورودی پروازهای داخلی است.
در حال حاضر فرودگاه مهرآباد دارای ۳ پارکینگ طبقاتی با محوطههای رو باز در اطراف آنها است که جمعاً گنجایش ۳۵۰۰ خودرو را دارند. در ضمن، پارکینگ ترمینالهای حجاج با گنجایش حدود ۷۵۰ خودرو است. پارکینگهای طبقاتی در مقابل ترمینال ۱ و ۲ و ۴ بوده و پارکینگ حجاج مقابل ترمینال ۵ است.
شرکتهای هواپیمایی فعال در فرودگاه مهرآباد عبارتاند از هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، آسمان، ایران ایرتور، ماهان، کیش ایر، شرکت هواپیمایی نفت، قشم ایر، زاگرس، اترک، تابان، سهند، کاسپین، آتا، شرکت هواپیمایی سپاهان، معراج و شاهین.
با تصویب قانون هواپیمایی کشوری در تاریخ ۲۸ تیر سال ۱۳۲۸، در مجلس وقت، اداره کل هواپیمایی کشوری زیر نظر وزارت راه قرار گرفت. در سال ۱۳۵۳، اداره مذکور تحت عنوان سازمان هواپیمایی کشوری زیر پوشش وزارت جنگ قرار گرفت و مجدداً در سال ۱۳۵۷ و با تصویب شورای انقلاب به وزارت راه و ترابری ملحق شد.
همچنین فرودگاه در سال ۱۳۸۰ قادر به کنترل بیش از ۷۰ هزار پرواز عبوری و ۱۰ هزار پرواز داخلی و ۳۰ هزار نشست و برخاست بینالمللی بوده است. در محوطه این فرودگاه حدود ۱۰۰ شرکت هوایی و غیر هوایی و اشخاص حقیقی و حقوقی فعالیتهای تجاری دارند. در مرداد سال ۱۳۲۵، ادارهای تحت عنوان اداره کل هواپیمایی کشوری تشکیل و یک سال بعد این اداره به فرودگاه مهرآباد منتقل شد.
تاریخچه فرودگاه بین المللی مهرآباد
نام اصلی این منطقه یا نام اصلی روستای مهرآباد، حسین آباد بود؛ تا اینکه جزو مهریه عصمت الدوله درآمد و نام مهرآباد را بر آن گذاشتند. اما بعدها به دلیل خرجهای بیرویه، مهرآباد به گرو رفت و از تملک خانواده او خارج شد و دادخواهی او نزد رضاخان هم بیفایده بود و به خاطر بیمهری خویشاوندان، چنان آزرده شد که دست از مهرآباد کشید. چندی بعد، دریکی از روزهای سال ۱۲۹۶ شمسی و در اواخر جنگ جهانی اول، مردم تهران برای اولین بار شاهد پرواز هواپیما در فراز آسمان بودند. این هواپیما به صورت قطعات مجزا، از روسیه و از طریق بندر انزلی به وسیله اتومبیل به تهران حمل شد و پس از سوار کردن قطعات، توسط خلبان روسی بر فراز تهران بی برج و باروی آن ایام و در ارتفاع پائین پرواز کرد و چون در آن زمان محلی به عنوان فرودگاه در تهران وجود نداشته، خلبان در محل امور خارجه تهران (میدان مشق) به زمین نشست.
سالها بعد و به دنبال پیشرفت سریع صنعت هواپیمایی، حق انحصاری هواپیمایی در ایران به موجب قانون، در بهمن ۱۳۰۴ به شرکت هواپیمایی آلمانی یونکرس (Junkers) واگذار شد و ۲۲ سال بعد و پس از تأسیس باشگاه خلبانی با ۲۰ فروند هواپیما در سال ۱۳۱۷، عملاً فرودگاه مهرآباد تأسیس شد. در سال ۱۳۲۵ اولین گروه خلبانان نیروی هوایی به آمریکا اعزام شدند و پس از آن نیروی هوایی در سال ۱۳۲۸ با هواپیمای T.۸۶ و F.۳۳ در مهرآباد شروع به کار کرد و این گونه عملیات پروازی را آغاز نمودند. رشد تکنولوژی در صنعت هواپیمایی و عضویت ایران در سازمان ایکائو منجر به رشد روز افزون صنعت حملونقل هوایی مسافری و باری در فرودگاه مرکز ایران (مهرآباد) گردید.
شهر تهران علاوه بر اینکه به لحاظ جمعیتی اولین شهر ایران است به دلیل پایتخت بودن و وجود بزرگترین سازمانهای دولتی و غیر دولتی دارای جایگاه ویژهای از نظر جذب مسافر و … است. هرچند که بررسی و مطالعه آمار ارائه شده نشان میدهد که طی سالهای اخیر تهران نه تنها به عنوان اصلیترین و بزرگترین و مهمترین شهر ایران مطرح بوده است بلکه از لحاظ سیاحتی و گردشگری و نیز در برخی مواقع از به عنوان مرکز نمایشگاههای ملی و بین المللی جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده است. بدیهی است که شرایط ویژه تهران تأثیر مستقیم بر عملکرد و ترافیک هوایی فرودگاه داشته و خواهد داشت. فرودگاه مهرآباد در حال حاضر با پذیرش قریب به دوازده میلیون مسافر اولین فرودگاه کشور است. همچنین این فرودگاه به لحاظ تعداد پروازهای داخلی (تا قبل از انتقال پروازهای خارجی به فرودگاه امام خمینی (ره)) در جایگاه اول کشور قرار گرفته است و بررسیها نشان دهندۀ روند فزاینده ترافیک هوایی در فرودگاه مهرآباد است.
پس از مباحثات در مورد اهداف و احتیاجات شرکت فرودگاههای کشور، از یک سو محدودیتهای موجود از قبیل عدم وجود طرح جامع جدید و به هنگام و کاربردی برای فرودگاه و محدودیتهای بودجهای و زمانی از سوی دیگر و انتقال پروازهای خارجی مقرر شد که طرح تجاری برای فرودگاه مهرآباد باید در دست تهیه و تدوین قرار گیرد؛ بنابراین با عنایت به تمامی موارد مشروحه اقدامات لازم برای انجام مطالعات تدوین طرح تجاری فرودگاه مهرآباد باید آغاز شود.
برج مراقبت
برج مراقبت این فرودگاه دارای ۱۵۰ مترمربع فضای مراقبت پرواز، ۲۲۵ مترمربع فضای رادار تقرب پرواز، ۲۲۵ مترمربع فضای تجهیزات ناوبری، هر طبقه با ۱۲۰ مترمربع فضاهای اداری و عملیاتی (یکم تا هفتم)، ۳۰۰ مترمربع ساختمان سایت رادار، ۱۲۰۰ مترمربع در چهار طبقه و ساختمان تسهیلات است.
این ساختمان در ۱۰ طبقه و ۴۰ متر ارتفاع ساخته و نمای خارجی آن از سنگ گرانیت و شیشه است.
آمار جابجایی مسافر در مهرآباد
در سال گذشته میزبان ۱۳ میلیون و ۱۰۶ هزار مسافر بوده و نزدیک به ۱۰۹ هزار نشست و برخاست در این فرودگاه انجام شده است. بر اساس آمار شرکت مادر تخصصی فرودگاههای کشور، در ماه گذشته بیش از یک میلیون مسافر از طریق فرودگاه مهرآباد جابهجا شدهاند که بیش از دو برابر تعداد مسافر جابهجا شده در فرودگاه بین المللی امام خمینی است
راههای دسترسی به فرودگاه مهرآباد
فرودگاه بینالمللی مهرآباد از شمال با بزرگراه ۶۵ متری فتح، از غرب با بزرگراه آیتالله سعیدی و از جنوب با جاده مخصوص کرج همجوار است. و آدرس رسمی آن، شهر تهران، میدان آزادی، خیابان معراج، فرودگاه بین المللی مهراباد تهران است.
ایستگاه متروی فرودگاه مهرآباد ترمینال ۱ و ۲ یکی از ایستگاههای خط چهار متروی تهران است که در خیابان معراج، فرودگاه مهرآباد، روبروی ترمینال ۲ واقع شده است.
این ایستگاه که در ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ تأسیس شده یکی از دو ایستگاه فرودگاه مهرآباد است.
ایستگاه متروی فرودگاه مهرآباد ترمینال ۴ و ۶ یکی از ایستگاههای خط چهار متروی تهران است که در خیابان معراج، فرودگاه مهرآباد، جنب ترمینال ۶ واقع شده است. این ایستگاه که در ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ تأسیس شده دارای ۲۵۵۰ مترمربع فضای سرپوشیده است و یکی از دو ایستگاه فرودگاه مهرآباد است.
اتوبوس و تاکسی
مسیر تاکسی و سواری:
اتوبان لشکری (به سمت تهران)
میدان آزادی
اتوبان جناح (به سمت شمال)
اتوبان تهران – کرج (به سمت کرج)
اتوبان ستاری (به سمت شمال)
اتوبان حکیم (به سمت شرق)
نبش خروجی بهنام – پیامبر (اولین خروجی)، ساختمان نوین
مسیر اتوبوس و مترو:
اتوبوس خط ۳-۵ فرودگاه مهرآباد به ميدان ونک: تا میدان آزادی
اتوبوس خط BRT۱۰ پایانه آزادی به حصارک: تا فلکه دوم صادقیه
اتوبوس خط ۱-۱۸ مترو صادقیه به میدان ساحل: تا خیابان بهنام
تاکسی خطی ابتدای خیابان بهنام به انتهای خیابان بهنام: تا انتهای مسیر
ضلع جنوب غربی خروجی بهنام – پیامبر از اتوبان حکیم، ساختمان نوین
شماره اطلاعات پرواز فرودگاه مهرآباد
اطلاعات پرواز: شماره ۱۹۹
مرکز تلفن: شماره ۶۱۰۲۱
مدیر فرودگاه مهرآباد؛ آقای علی رستمی: شماره ۶۶۰۲۵۳۴۳
سامانه پیامک: شماره ۳۰۰۰۱۹۹
انتقال فرودگاه مهرآباد به خارج از شهر
شهردار تهران، با بیان اینکه مطالعات در مورد فرودگاه مهرآباد و تاثیرات آن در آلودگی هوای شهر انجام شده است، گفت:
به علت نقش نگران کننده این فرودگاه در آلودگی هوا انتقال فرودگاه به مکان دیگر باید به سرعت انجام شود. بیش از یک سال است که شهرداری کارگروههای مطالعاتی برای بررسی و آسیب شناسی وضعیت استقرار فرودگاه مهرآباد در میان مناطق شهری تشکیل داده است. بررسیهای این کارگروهها نشان دهنده نقش نگرانکننده فرودگاه در آلودگی هوای تهران و آمار بالای بیماری بر اثر آلودگی هوا است.
درباره فرودگاه امام خمینی
در سال ۱۳۴۶، سازمان ایکائو پیشنهادی جهت ساخت فرودگاهی مجهز برای استفاده از توان ترانزیتی ایران بین اروپا و آسیا مطرح کرد که در سال ۱۳۵۱ به تصویب دولت وقت رسید.
کار ساخت فرودگاه در سال ۱۳۵۴ توسط شرکتهای آمریکایی و ایرانی آغاز شد و قرار شد که با بودجه ۱ میلیارد دلاری، این فرودگاه تا سال ۱۹۸۳ تکمیل و افتتاح گردد.
موقعیت فرودگاه امام خمینی روی نقشه
هم زمان شدن این پروژه با شروع انقلاب اسلامی در ایران باعث توقف این پروژه شد، اما سرانجام پس از پایان جنگ و در سال ۱۳۷۴ یک شرکت فرانسوی و چند شرکت ایرانی کار ساخت آن را از سر گرفتند و نهایتا در اردیبهشت ۱۳۸۳ فاز نخست آن بهطور ناقص افتتاح شد.
نقشه فرودگاه امام
پایانه مسافری با زیربنای ۸۱ هزار مترمربع با قابلیت پذیرش ۵/۶ میلیون مسافر در سال از دو بخش سمت هوا و سمت زمین تشکیل شده است. سمت زمین یا مرکز پایانه مسافری، بنای عظیم ۴ طبقهای با سقف کمانی است برای تمام فعالیتهای مسافران ورودی و خروجی و همراهان آنها که با نمایی شیشهای کامل شده است. سمت هوا بنایی کشیده برای مسافران ورودی و خروجی با سقفی ساده و مسطح و هفت دروازه ورودی و خروجی (۱۴ پل اتصال به هواپیما) است. همچنین، توقفگاهی برای اتومبیل با زیربنای ۴۲ هزار مترمربع در دو طبقه با ظرفیت کلی ۱۴۰۰ دستگاه اتومبیل با سازه بتنی با تسهیلات دسترسی آسان احداث گردیده است.
با توجه به رویکرد ترانزیتی این فرودگاه و اینکه قرار است مسافران عبوری زیادی به آن وارد و خارج شوند، باید تلاش میشد در ضمن طراحی یک فرودگاه به روز و پیشرو، شاخصهای فرهنگی هنری ایرانی به نمایش گذاشته شود و به مسافری که در آن قرار میگیرد حضور در ایران تاکید شود و دیدی هرچند اجمالی نسبت به ماهیت تمدن ایرانی به او ارائه گردد و در ضمن انگیزهای شود برای سفر به ایران و آشنایی بیشتر با ایران، ولی کسی که به این فرودگاه وارد میشود، نه تنها هیچ نشانهای مبتنی بر ماهیت ایرانی این فرودگاه دریافت نمیکند بلکه در انبوهی از ستونهای بتونی راه خود را گم میکنید.
با وجود اینکه خطوط دسترسی سواره در مجموعه، طراحی نسبتا مناسبی بر اساس فولدینگ دارند، در فضای پایانه مسافری نه معماری فضا و نه تابلوهای راهنمایی، به شما کمک قابل قبولی در مسیریابی نمیکنند.
برخی ویژگیهای فرودگاه
فرودگاه امام خمینی، دارای یک باند پرواز ۲۹ با ۱ به طول ۴۲۰۰ متر و عرض ۴۵ متر و دو تاکسیوی موازی به عنوان باند اضطراری و ارتباط و دسترسی به سطوح پروازی جنوبی پایانه بار، آشیانه تعمیر هواپیما و محل آزمایش موتور هواپیما است.
پایانه مسافری با زیربنای ۷۸۳۵۷ مترمربع از دو بخش سمت هوا و سمت زمین تشکیل شده است. سمت زمین یا مرکز پایانه مسافری دارای ساختمانی ۴ طبقه با سقف کمانی سبک برای تمامی فعالیتهای مسافران ورودی و خروجی و همراهان آنها و با نمای شیشهای کامل است.
سمت هوا نیز دارای بنای کشیده و ظریف برای تمامی مسافران ورودی و خروجی با سقفی ساده و مسطح با هفت دروازه ورودی و خروجی (۱۴ پل اتصال به هواپیما) پیشبینی شده که با دو نوار فضای سبز در حد فاصل دو بخش سمت هوا و سمت زمین و دالان سرپوشیده بین دو بخش که فضای پایانه را تعدیل و محیط خشک بیابانی را تلطیف میکند، احداث گردیده است.
فرودگاه امام خمینی مجهز به سیستمهای روشنایی، کمک ناوبری زمینی، پهلوگیری هواپیما، انتقال بار مسافر، پلهای انتقال مسافر به هواپیما و بالعکس، سیستم اطلاعات مدیریت (MTS) فرودگاه، سیستم CUTE، سیستم مدیریت ساختمان (BMS)، کنترل تردد، سیستم تلویزیونهای مدار بسته (CCTV) و سیستم اعلام حریق است.
این فرودگاه از ساختمانهای جانبی مختلفی نیز برخوردار است که مهمترین آنها برج مراقبت پرواز و ساختمان پشتیبانی است.
برج مراقبت به ارتفاع ۵۶.۹ متر بین جادههای شرقی و غربی اسپاین با زیربنای ۱۱۰۰ مترمربع به شکل سازهای بتونی احداث شده است. اتاق کنترل برج با مساحت ۱۷۵ مترمربع در طبقه یازدهم قرار گرفته است و در قسمت فوقانی آن تجهیزات مربوط به مراقبت پروازها و سطوح پروازی نصب شده است.
ساختمان پشتیبانی که واحدهای فنی و عملیاتی مربوطه در آن مستقر است، در چهار طبقه با زیربنای ۶۸۰۰ مترمربع با سازه بتونی و تمامی شیشهای احداث شده است و شامل فضاهای اداری، آموزشی، اطلاعاتی، هواشناسی، خدماتی و استقرار مدیریت فرودگاه است.
۴۷ واحد مسکونی نیز در داخل فرودگاه با زیربنای ۵۹۰۰ مترمربع احداث گردیده و برای اسکان بقیه پرسنل فرودگاه شهرکهایی مسکونی اطراف فرودگاه در نظر گرفته شده است.
در فرودگاه امام خمینی ساختمانهای مختلف دیگری مانند آتش نشانی، تعمیر خودروهای سنگین مدیریت فرودگاه، انبارها، پستهای برق، تصفیهخانهها، اماکن امنیتی، مخابرات و پمپ بنزین وجود دارد که مساحتی در حدود ۳۵۰۰۰ مترمربع از فضای فرودگاه را به خود اختصاص دادهاند.
پارکینگ فرودگاه امام
هزینه ورودی این پارکینگها بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان است و هر ۲۴ ساعت توقف در آنها هم بین ۹۰۰ تا ۱۳۰۰ تومان هزینه دارد. ضمنا از هر کجای پارکینگ غیر مسقف میتوانید با سرویس رایگان به فرودگاه وارد شوید. اگر در پارکینگ آسیب یا خسارتی به خودرو شما وارد شود هم در صورت تایید پلیس، هزینه خسارت به شما پرداخت میشود؛ پس میتوانید بدون نگرانی ماشینتان را به دست فرودگاه بسپارید و با خیال راحت سفر کنید.
اگر سوال دیگری درباره پارکینگهای فرودگاه امام خمینی برایتان پیش آمد با این شماره تماس بگیرید: ۵۱۰۰۷۱۹۹ ۰۲۱
آمار جابهجای مسافر
در حال حاضر روزانه ۲۰۰ پرواز در فرودگاه امام خمینی (ره) نشست و برخاست دارند، در سال ۹۴ تعداد ۷ میلیون و ۲۵۰ مسافر از این فرودگاه جابهجا شدند که نسبت به زمان مشابه سال ۹۳ شاهد رشد ۱۵ درصدی میزان جابهجایی مسافر بودیم. همچنین ظرفیت اسمی این فرودگاه برای جابهجایی مسافر ۴.۵ میلیون نفر در سال است در حالی که تا پایان سال ۹۵ این رقم به ۸.۵ نفر خواهد رسید. فرودگاه امام با جابهجایی نزدیک به ۹۹ هزار تن بار در سال یکی از فرودگاههای مهم منطقه در زمینه حمل بار نیز است.
مسیرهای دسترسی به فرودگاه
مسیر تاکسی و سواری:
اتوبان تهران – قم (به سمت تهران)
اتوبان آزادگان (به سمت غرب و شمال)
اتوبان حکیم (به سمت شرق)
بعد از تقاطع ستاری
نبش خروجی بهنام – پیامبر (اولین خروجی)، ساختمان نوین
مسیر اتوبوس و مترو:
اتوبوس فرودگاه امام خمینی به فرودگاه مهرآباد: تا فرودگاه مهرآباد
اتوبوس خط ۳-۵ فرودگاه مهرآباد به ميدان ونک: تا میدان آزادی
اتوبوس خط BRT۱۰ پایانه آزادی به حصارک: تا فلکه دوم صادقیه
اتوبوس خط ۱-۱۸ مترو صادقیه به میدان ساحل: تا خیابان بهنام
تاکسی خطی ابتدای خیابان بهنام به انتهای خیابان بهنام: تا انتهای مسیر
ضلع جنوب غربی خروجی بهنام – پیامبر از اتوبان حکیم، ساختمان نوین
برای رفتن به فرودگاه امام میتوانید تا حرم امام با مترو و از آنجا با اتوبوس و یا تاکسی خود را به فرودگاه برسانید اگر پرواز شما بین ساعت ۷ تا ۱۱ شب است این راه توصیه میشود و در غیر این صورت بهتر است از این راه استفاده نکنید.
ارتباط با فرودگاه امام
مسافران میتوانند جهت اطلاع از زمان دقیق پرواز با سامانه ۰۹۶۳۳ تماس حاصل فرمایند یا شماره پرواز مورد نظر خود را به شماره ۳۰۰۰۵۱۰۰ ارسال نمایند.
تلفن تماس فرودگاه: ۰۹۶۳۳ / ۰۲۱-۵۱۰۰۱۱۸ / ۵۱۰۰۱-۰۲۱
شمارههای تماس ۵۱۰۰۷۳۲۸، ۵۱۰۰۷۰۱۴، ۵۱۰۰۷۸۹۷ مربوط به فرماندهی پلیس فرودگاه جهت پیگیری اشیا گمشده است.
پروازهای ورودی و خروجی فرودگاه
مسیر پروازی
فعلا در فرودگاه امام(ره) ۵۰ شرکت هواپیمایی داخلی و خارجی، ۶۴ مسیر پروازی را ایجاد کردهاند که در برخی از مناسبتهای فصلی و تاریخها حدود ۱۰ مسیر پروازی به مسیرهای هوایی این فرودگاه اضافه میشود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آب و هوا و اقلیم تهران
در جنوب رشته کوه های البرز که در شمال ایران از آذربایجان تا خراسان با جهت غربی – شرقی کشیده شده، قرار دارد. رشته کوه البرز به سه دیواره تقسیم می شود :
دیواره شمالی:
ارتفاعات محدودی از این دیواره در استان تهران و بقیه آن در استان مازندران قرار دارد.
دیواره میانی:
حد شمال استان را تشکیل می دهد و مرتفع ترین قسمت رشته کوه های البرز مرکزی است. کوه دماوند و قله آن به ارتفاع ۵۶۷۱ متر در این قسمت قرار دارد. قله دماوند نهمین قله مرتفع دنیا به شمار می رود. این دیواره عظیم کوهستانی به صورت کوه های (کندوان) و پس از آن کوه های (طالقان) در شمال غربی استان، تا محل اتصال رود (الموت) به (طالقان رود) ، ادامه می یابد. در شمال شرقی نیز این دیواره با نام رشته ارتفاعات فیروزه کوه و سواد کوه تا دره رود فیروزه کوه (شعبه اصلی حبله رود) که از جنوب دامنه شرقی آن می گذرد، امتداد می یابد. در شرق دره فیروزه کوه که پس از دریافت شعباتی حبله رود نامیده می شود، ارتفاعات (شهمیرزاد) شروع می شود.
دیواره جنوبی:
سومین بخش ار ارتفاعات مرکزی است که رودخانه جاجرود و کرج آن را بریده و به سه قسمت جدا از هم تقسیم نموده است. این سه قسمت عبارتند از :
– کوه های لواسانات که بین دره های رود دماوند و جاجرود قرار دارند و در شمال به دره (رود لار) محدودند.
– دنباله این کوه ها در شرق جاده آب علی به نام قره داغ و دماوند تا دره حبله رود امتداد یافته اند.
– کوه های شمیرانات که بین سرچشمه های جاجرود و کرج قرار دارندو بلندترین نقطه آنها توچال با ارتفاع ۳۹۴۲ میباشد.
علاوه بر این سه دیواره کوهستانی، در جنوب و شرق دشت تهران کوه هایی با ارتفاع کم وجود دارند که مهمترین آنها کوه های حسین آباد و نمک در جنوب و بی بی شهربانو و القادر در جنوب شرقی و ارتفاعات قصر فیروزه در شرق است.
آب و هوا:
در نواحی مختلف استان تهران به علت موقعیت ویژه جغرافیایی، آب و هوای متفاوتی شکل گرفته است. سه عامل جغرافیایی در ساخت کلی اقلیم استان تهران نقش موثری دارند:
کویر یا دشت کویر:
مناطق خشک مانند دشت قزوین، کویر قم و مناطق خشک استان سمنان که مجاور استان تهران قرار دارند، از عوامل منفی تاثیر گذار بر هوای استان تهران هستند و موجب گرما و خشکی هوا، همراه با گرد و غبار می شوند.
رشته کوه های البرز:
این رشته کوه ها موجب تعدیل آب و هوا می شود.
بادهای مرطوب و باران زای غربی:
این بادها نقش موثری در تعدیل گرمای سوزان بخش کویری دارند، ولی تاثیر آن را خنثی نمی کنند.
استان تهران را می توان به سه بخش اقلیمی زیر تقسیم کرد:
اقلیم ارتفاعات شمالی:
بر دامنه جنوبی، بلندی های البرز مرکزی در ارتفاع بالای۳۰۰۰ متر قرار گرفته و آب و هوایی مرطوب و نیمه مرطوب و سردسیر با زمستان های بسیار سرد و طولانی دارد. بارزترین نقاط این اقلیم، دماوند و توچال است.
اقلیم کوهپایه:
این اقلیم در ارتفاع دو تا هزار متری از سطح دریا قرار گرفته و دارای آب و هوایی نیمه مرطوب و سردسیر و زمستاهایی به نسبت طولانی است. آب علی، فیروزه کوه ، دماوند، گلندوک، سد امیر کبیر و دره طالقان در این اقلیم قرار دارند.
اقلیم نیمه خشک و خشک :
با زمستان های کوتاه و تابستان های گرم، در ارتفاعات کم تر از ۱۰۰۰ متر واقع شده است. هر چه ارتفاع کاهش می یابد، خشکی محیط بیشتر می شود. ورامین ،شهریار و جنوب شهرستان کرج در این اقلیم قرار گرفته اند.
هوای تهران در مناطق کوهستانی دارای آب و هوای معتدل و در دشت، نیمه بیابانی است. تهران در مرز شرایط جوی بری و اقیانوسی قرار گرفته و تمایل آن به موقعیت بری بیشتر از وضعیت اقیانوسی است.
آلودگی هوا
آلودگی هوا در شهر تهران عمدتا مصنوعی و ناشی از فعالیت وسایل نقلیه است که سهمی ۸۰ درصدی در آلودگی هوای شهر دارند و تولیدکننده گازهای سمی دی اکسید نیتروژن و مونو اکسید کربن هستند. این وسایل نقلیه گاز دی اکسید کربن نیز تولید میکنند که هرچند سمی نیست اما سبب گرم شدن زمین میشود.ارائه یارانه سوخت -و در نتیجه ارزان بودن آن- و تعرفه بالای گمرکی بر خودروهای وارداتی -و در نتیجه افت کیفیت تولیدات خودرو- و ورود سالانهٔ انبوهی از خودروهای تازهساز از یک سو و محصور بودن در بین کوهها از ۳ طرف -که مانع خروج آلودگیها از شهر میشود- عوامل اصلی آلودگی هوا در تهران هستند. سالانه بیش از ۵۰۰ گرم ذرات آلاینده معلق وارد بدن هر تهرانی میشود در حالی که بدن تنها توانایی پالایش ۲۳۰ گرم آلاینده را در سال دارد. آلودگی هوا به تنهایی در شهر تهران روزانه حدود ۳۰ نفر را به کام مرگ میفرستد. گسترش وسایل نقلیه عمومی به ویژه مترو و فرهنگسازی برای استفاده از این وسایل و الزام خودروسازها به پیروی از استانداردهای روز و رساندن قیمت سوخت مصرفی به سطح قیمتهای جهانی از مهمترین راهکارهای مبارزه با آلودگی هوا شناخته میشوند.
آلودگی صوتی تهران
آلودهترین شهر جهان از نظر آلودگی صوتی است. یکی از منابع اصلی آلودگی صوتی در تهران صدای اگزوز موتورسیکلتها است که ۲۵٪ آلودگی صوتی شهر را تشکیل میدهد. تعداد موتورها در نقاط مرکزی شهر به مراتب بیشتر است. منبع دیگر آلودگی صوتی در شهر خودروهای سواری هستند که حدود نیمی از وسایط نقلیه آن را تشکیل میدهند. آلودگی صوتی نیمی از خودروهای سواری و موتورسیکلتهای تهران بیش از حد استاندارد است. این استاندارد برای مناطق مسکونی در روز حدود ۵۵ و در شب حدود ۴۵ دسیبل بوده و میزان مجاز انحراف از آن نزدیک ۱۵ دسیبل است. کشورهای پیشرفته دنیا جهت اجرا و ساخت اتوبانها و مناطق حساس به سر و صدا مانند مدارس و بیمارستانها از نقشههای صوتی استفاده میکنند. در تهران نیز منطقه ۷ اولین منطقهای بوده است که این نقشهها برای آن تهیه شده و به ترتیب مناطق ۶، ۱۲، ۱۱، ۹ و ۱۰ خواستار تهیه این نقشهها توسط واحد صوت سازمان کنترل کیفیت هوای تهران بودهاند. ده منطقه پر سر و صدای تهران به ترتیب مناطق ۶، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۷، ۱۳، ۳، ۱۹، ۱۸ و ۲ هستند. این ردهبندی با توجه به تعداد و سرعت خودروها در این مناطق، مقدار کیلومتر پیمایش خودروها و توزیع نوع آنها در هر منطقه و تعداد اتوبانهای موجود انجام شده است.
آلودگی آبهای زیرزمینی تهران
یکی از بزرگترین معضلات زیستمحیطی این شهر است. تهران از نظر سیستم فاضلاب در بین شهرهای جهان در بین ۱۰ شهر آخر قرار دارد. نبود سیستم دفع فاضلاب در شهر تهران جزء اصلیترین مشکلات زیستمحیطی این شهر قلمداد میشود. درحالیکه مهمترین لازمه طراحی و جانمایی یک شهر تامین فاضلاب آن است، سیستم تصفیه فاضلاب در تهران وجود ندارد و آب فاضلاب مستقیما وارد قناتها و آبهای زیرزمینی میشود و این در حالیست که کمبود بارش در این شهر سبب روی آوردن مسولان به استفاده از آبهای زیرزمینی برای تامین آب مصرفی ساکنان شده است. آبهای زیرزمینی تهران هم آلودگی شیمیایی و هم میکروبی دارند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
اماکن زیارتی تهران
در شهرهای ایران اماکن مذهبی متعددی وجود دارند. که از اهمیت زیادی برخوردارند. گردشگری مذهبی یکی از اشکال مختلف گردشگریست که همواره تعداد زیادی از افراد علاقه مند و مومن و بیشتر قشر مذهبی تر جامعه را به سمت و سوی خود میکشاند. در پایتخت ایران تهران بزرگ نیز تعداد زیادی اماکن متبرکه و زیارتگاه وجود دارند در ذیل به تعدای از شاخص ترین آن ها اشاره می کنیم.
امامزاده معصوم
زیارتگاه امامزاده معصوم که مرقد یکی از مشهورترین امامزادگان ایران است در تهران، خیابان قزوین بین گمرگ و سه راه آذری در محل پل امامزاده معصوم واقع است
همچنین امامزاده معصوم نام محلی است درکنار جاده تهران – قزوین میان تهران و امامزاده حسن که زیارتگاه امامزاده معصوم میان آن قرار دارد.
صاحب این مرقد که نزد مردم از ارج و قرب بالایی برخوردار است، معصوم فرزند عبدالله و از نوادههای امام محمد باقر(ع) است که در سال ۲۰۳ قمری، همراه حضرت امامرضا(ع) و ۴۳۰ نفر دیگر، به دستور هارون از بغداد اخراج و وارد ایران شدند.
حضرت معصومه، امامزاده معصوم، حضرت شاه چراغ، آقا علی عباس و بسیاری از همراهان بر اثر توطئهای به دست عمال حکومت وقت کشته شدند.
قدمت تاریخی ساختمان این بقعه به دوره صفویه باز میگردد. ساختمان آن ساده و بیپیرایه است و گنبد فیروزهای رنگ و کاشیکاری زیبایش که به سبک عهد صفویه است، زینت بخش این بقعه گردیدهاست.
بنای امامزاده معصوم در زمان شاه عباس به شکل بقعه درآمد. مساحت آن، ۱۲۰۰ متر مربع و مساحت ساختمان با حیاط بیش از ۲۰۰۰ متر مربع است.
دو رواق نسبتا کوچک نیز در ضلع شرقی و غربی داخل حرم وجود دارد. در ایوان جنوبی ۲ کتیبه کوچک مرمر طرفین درب حرم نصب گردیده که یکی در تاریخ ۱۰۴۰ قمری و در دیگری تاریخ ۱۲۴۰ قمری به چشم میخورد که بر اساس آن بنای اولیه این بقعه مقارن با سالهای اول سلطنت شاه صفی توسط خواجه محب فرزند حاجی رمضان بریانکی در سال ۱۰۴۰ دستخوش تعمیر و مرمت گردیدهاست.
ولی از کتیبه دوم معلوم میشود که این تعمیر و مرمت هم مانع انهدام بقعه مزبور نگشته و ۲۰۰ سال پس از آن، بقعه کنونی به جای بقعه ویران شده قبلی بنا گردیدهاست.
این بنا در چند دهه اخیر نیز چندین بار مورد مرمت قرار گرفته که از آن جمله میتوان به بازسازی ایوان جنوبی با ستونها و تیرهای فلزی اشاره کرد.
آیینهکاری داخل بنا توسط محمد رضا نوید به سال ۱۳۷۳ شمسی انجام گرفته که بانی آن حاج علی قجر است و در قسمتی از ضریح نوشته شده: اصفهان زرگری حسن پرورش، قلمزنی اکبر سبزیان و نجاری اخوان خالق زادگان ساخته شد.
گنبد آن سبک گنبدهای معماری عصر صفوی (نقش جهان اصفهان) را تداعی میکند. نقوش رو گنبد زیبایی و جلوه خاصی به این بنا بخشیده است.
در محوطه این بقعه مقبره برخی از رجال و افسران دوره قجار به چشم میخورد. آنچه بر نورانیت و قداست فضای ایوان جنوبی بقعه امامزاده معصوم (ع) افزوده است، وجود قبور پنج شهید گمنام دوران دفاع مقدس است.
این امامزاده دارای فضای سبز وسیع، زائر سرا، پارکینگ و امکانات رفاهی مناسبی جهت استفاده زائرین محترم است.
بقعه امامزاده معصوم که از آثار دوره صفویه و قاجار به حساب میآید با شماره ۱۹۱۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
امامزاده عبدالله آيين ورزان
در کيلومتر هفت جاده تهران – فيروزکوه بقعه امامزاده عبدالله فرزند امام جعفر صادق (ع ) واقع شده و به امامزاده «عبدالله افتح» شهرت دارد. در بناي بقعه، کتيبه اي موجود نيست و تنها تاريخ ۷۳۰ هـ . ق بر روي ضريح چوبي نقش بسته است.
امامزاده داود
امام زاده داوود يكی از مشهورترين امام زاده های اطراف تهران است که در كوهستان های شمال غربی تهران واقع شده است. این بنا در ۱۵ کیلومتری فرحزاد قرار داشته و از لحاظ جغرافیایی منطقه ای سردسیر است. بیشتر شهرت امام زاده داوود به خاطر مسیر منتهی به امام زاده است که از میان دره های زیبا و سرسبز می گذرد و در تمام فصول، به خصوص در ایام خنک سال مسافران و گردشگران بسیاری از این مناظر دیدن می کنند.
نسب امام زاده داوود با پنج پشت به امام زین العابدین (ع) می رسد. این بقعه برای اولین بار در زمان صفویه بنا شد و آنچه در حال حاضر به جای مانده حرم هشت ضلعی کنونی به طول شرقی غربی ۶ متر و عرض تقریبی ۵ متر با سرداب زیر آن است.
در فصول سرد سال؛ برف بسیار سنگینی در این منطقه می بارد که تقریبا امکان زیارت از این مسیر را ناممکن می سازد. علاوه بر برف عمیق، وجود دره های خطرناک و بهمن گیر، خود عاملی برای جلوگیری از تردد زمستانه در این منطقه است. وجود حیوانات وحشی نیز به دلیل متروک بودن جاده کمی خطرناک به نظر می رسد.
نسب امام زاده داوود با پنج پشت به امام زین العابدین (ع) می رسد. این بقعه برای اولین بار در زمان صفویه بنا شد و آنچه در حال حاضر به جای مانده حرم هشت ضلعی کنونی به طول شرقی غربی ۶ متر و عرض تقریبی ۵ متر با سرداب زیر آن است.
مسیر اصلی این امام زاده در گذشته نه چندان دور، همین مسیر فرحزاد بوده که اکنون به واسطه احداث جاده آسفته مناسب کمی از رونق افتاده است. مسیر آسفالته جدید از طریق کن و روستای سولقان به امام زاده داوود منتهی می شود. این مسیر اندکی طولانی تر بوده ولی در هر حال در صورتی که تنها قصد زیارت امام زاده را دارید؛ مناسب تر است.
امام زاده داوود اکنون همانند بسیاری دیگر از نقاط زیارتی، از حالت صرف زیارتی بودن خارج شده و جذابیت های گردشگری هم به آن افزوده شده است. در ایامی که هوا مناسب است؛ محلی کاملا مناسب برای یک استراحت یک یا دو روزه به حساب می آید. در ایام تعطیل و به خصوص شبهای جمعه؛ امام زاده بسیار شلوغ می شود؛ به نحوی که به فاصله چند کیلومتر مانده به امام زاده، در جاده اصلی امکان تردد وجود ندارد و حتی برخی اوقات پیاده طی کردن راه هم مشکل است. در صورتی که قصد توقف شبانه در امام زاده را دارید، می توانید از منازل کرایه ای اهالی استفاده کنید و یا در فضای پشتی چادر بزنید.
امامزاده صالح (ع)
بقعه امامزاده صالح در میدان تجریش تهران قرار دارد. گنبد کاشیکاری شده این بنا چندین بار مرمت و بازسازی شد و سرانجام در سال ۱۳۶۸ به طور کلی تخریب و با کاشی جدید بازسازی شد. ضریح اولیه آن از چوب ساخته شده بود ولی بعدها از نقره و کتیبه های اطراف آن با آب طلا منقوش و مزین شده است.حرم این بنا دارای ابعاد ۵/۶ * ۶ متر است.
امامزاده صالح کتیبه ای به تاریخ ۷۰۰ هـ . ق داشت که در تعمیرات مدخل ساختمان از میان رفت. در حمله مغول بنای امامزاده یکسره از بین رفته بود اما بانیان خیـّر آن را برپا داشتند.
بنای بقعه اصلی شامل ساختمان چهارگوش بزرگ و مستحکمی با دیوارهای قطور است که فضای درونی آن تقریباً ۶/۵ مترمربع مساحت دارد. وضع طاق نماها و معماری ساختمان و پوشش آن از معماری بناهای قرن هفتم و هشتم هجری است.
ایوان ورودی و رواق در سمت شمال حرم واقع است و بالای حرم در رواق، لوح مستطیل خشتی کاشی کاری شده است که تاریخ ۱۲۱۰ هجری قمری، را برخود دارد و نام فتحعلی شاه بر آن حک شده است. هلاکو میرزا فرزند فتحعلیشاه قاجار در سال ۱۲۱۰ ه.ق، بانی تعمیرات و تزئینات آن شد.
گنبد کاشی کاری شده بقعه در سال ۱۳۳۸ ، در آخرین سال عمر مرحوم حسن فداکار با هزینه شخصی تعمیر و کاشی کاری مجدد شد.
محوطه امامزاده صالح پیش از تغییر فضای خیابانی تجریش محوطهای کاملاً محصور شده همچون، دیگر زیارتگاههای ایران بود که چنار قطوری که به ثیت میراث فرهنگی نیز رسیده بود در میان حیاط آن جلوه خاصی داشت. راه ورودی زیارتگاه از بازار امکان پذیر بود.
پس از تغییر شکل میدان تجریش و ایجاد فضاهای جدید، زیارتگاه از حصار دیوارها درآمد و درخت چنار آن نیز قطع شد. در حال حاضر، امامزاده صالح با نردههای آهنی که راه ورودی به محوطه آن است و وقوع آن در کنار میدان تره بار و میوه و ترمینال اتوبوسها و مینیبوسها جلوه گذشته خود را ندارد.
امامزاده سیدناصرالدین (ع)
ساختمان آستانه و مسجد سیدنصرالدین (ع) روبروی بازار بزرگ تهران و در خیابان خیام واقع شده است . در کنار خیابان خیام، قبل از میدان محمدیه یا اعدام سابق، امامزاده ای زیبا واقع شده که مشتمل بر بقعه سبزرنگ و هشت ضلعی قدیمی است ، که تصور میشود از آثار قرن نهم هجری باشد و طبق کتیبه های موجود، در سال های ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ هجری قمری، به دستور منیرالسلطنه، رواق و صحن و آیینه کاری و کاشی کاری های آن انجام گرفته است . بقعه سیدناصرالدین از قدیمی ترین بقاع شهر تهران است . شلوغی و ازدحام بازار و خیابان پرهیاهوی خیام در چهار راه گلوبندک موجب نشده که بقعه متبرکه امامزاده سیدناصرالدین (ع) به چشم نیاید، بلکه بر ابهت و عظمت آن هم افزوده است . این بقعه منسوب به سیدناصرالدین از فرزندان امام سجاد می باشد .
آدرس :تهران خیابان خیام، روبروی بازار بزرگ
بقعه هفت دختران
بقعه هفت دختران در خیابان سیروس ، مقابل پمپ بنزین ، کوچه درویش نوری واقع شده. به گفته متولی این بقعه تاریخ آن به ۱۳۰۰ سال پیش، می رسه. این بقعه آرامگاه هفت تن از دختران امام موسی کاظم (ع ) است. طبقه اول این بقعه درسال ۱۳۵۱ ، به همت حاج سیدمصطفی نجات ساخته شده و قبرهای اصلی در زیرزمین واقع شده. مساحت بقعه حدود ۳۰ مترمربعه.
آدرس : تهران خیابان سیروس ، مقابل پمپ بنزین ، کوچه درویش نوری
امامزاده طاهر ( ع )
این امامزاده در جنوب تهران منطقه ۱۹، جاده ساوه، جعفرآباد، روستای ناصریه،امامزادگان سفیران نورند قرار دارد . در جایجای نقاط مختلف این سرزمین پهناور، مراقد متبرک این عزیزان مشاهده میگردد. گاهی تاریخچه دقیقی از زندگینامه برخی از این عزیزان در دست نیست اما این باعث نمیشود از علاقه شیعیان به این بزرگواران کم شود و همواره مورد توجه اهالی و زوار قرار دارند.امامزاده عباس در جاده ساوه، امامزاده شناخته شدهای است. رفت و آمدهای آن نشان میدهد که مردم ارادت زیادی به آن دارند. هفت خیابان بعد از این امامزاده زیاد قابل باور نیست اما وارد روستای ناصریه میشوی. روستایی که یکی از نوادگان امام محمد باقر در آن آرام گرفته و امامزادهای دارد که به قول متولیاش درست وسط بیابان قرار گرفته است. نشانی آن تهران، منطقه ۱۹، جاده ساوه، جعفرآباد، روستای ناصریه، امامزاده طاهر است.عبدالله قاسمی چهار سالی است متولی این امامزاده شده است. فارسی را با لهجه غلیظ آذری صحبت میکند و همسرش فقط فارسی را متوجه میشود اما نمی تواند فارسی صحبت کند. قاسمی میگوید: چهار سالی میشود اینجا هستم. قبلا امامزاده عبدالله بودم و بعد به اینجا منتقل شدم. قربان آقا بروم خیلی غریب است و دور افتاده. خاک اینجا حاصلخیز نیست اما این نیم هکتاری که محوطه امامزاده است، به برکت وجود ایشان سبز و خرم شده است.
امامزاده اسماعیل فیروزکوه
بقعه امامزاده اسماعیل فیروزکوه در مرکز بافت قدیم شهر فیروزکوه و در شمال کوه منفردی واقع گردیده که قلعه قدیمی فیروز کوه روی آن کوه ساخته شده است .نسب این امامزاده به امام موسی کاظم (ع) می رسد.بنای اولیه بقعه امامزاده اسماعیل (ع) احتمالا مربوط به قرن ششم یا هفتم هجری بوده . لکن بنای قبلی بقعه امامزاده که شامل راهروهایی کوچک همراه با چند اتاق و گنبدی بر روی آن بود ،در سالهای اولیه انقلاب خراب گردیده و امروزه بنایی دو طبقه بر روی آن ساخته شده است . تاریخ احداث بنای جدید را سال ۱۴۰۱ هجریقمری بر روی ضریح امامزاده حک کرده اند .امروزه تمام سطخ نمای داخلی امامزاده و سقف آن آینه کاری شده و کف آن نیز سنگ فرش شده است .در جوانب صحن اصلی ،فضاهایی جهت ارائه خدمات بهتر به زائرین احداث شده که نمای سطح همه آنها از سنگ است .بنابراین بقع این امامزاده از امکانات تسبی جهت پذیرایی از زائرین برخوردار است .همچنین در سال ۱۳۸۰ گنبد و گلدسته هایی در طرفین درب ورودی بقعه به شکل زیبایی احداث گردیده است .
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
تفریح و تفرج در فارس و شیراز
استان فارس با در بر داشتن طبیعت بکر زیبا و چشم نوازش همواره مورد توجه طبیعتگردان بسیاری از سراسر ایران بوده است. گروه های طبیعت گردی ، با برگزاری تورهای گوناگون از سراسر ایران به این استان زیبا آحاد مردم را با طبیعت بکر استان فارس آشنا می کنند. در ذیل به برخی از مناطق مشهور طبیعی استان فارس اشاره شده است.
پارك ملي بمو
پارک ملی بمو ؛ دنیای ناشناخته حیات وحش ایران است. پارك ملي بمو با چشمه سارهاي زيبا در ۱۸ كيلومتري شمال شيراز به مرودشت قرار دارد. از تفريحگاههاي شيراز است. آب زلال چشمه سارها در دامنه اين كوه جاري است.
آبشار كوهمره سرخي
در ۵۰ كيلومتري جاده شيراز به كازرون جاده كوهمره سرخي منشعب مي شود كه منطقه اي با درختان سرسبز و آبشار دل انگيز است.
بهشت گم شده (تنگ بستانك)
منطقه اي زيبا و افسانه اي از طبيعت است كه بسيار زيبا ، خوش آب و هوا و سرسبز است. نام اصلي آن تنگ بستانك ميباشد و به علت جاذبه فرح انگيزش به بهشت گم شده مشهور گرديده است.
آبشار مارگون
آبشار زيبا و فرح انگيز مارگون زينت بخش دره هاي سر سبز و جنگلي در غرب شهرستان سپيدان است. اين ابشار به ارتفاع ۷۰ متر و عرض ۱۰۰متر در فاصله ۴۵ كيلومتري شهر اردكان و ۱۳۰ كيلومتري شيراز قرار دارد
درياچه مهارلو ( درياچه نمك )
درياچه مهارلو در ۱۵ كيلومتري جاده شيراز-فسا قرار دارد.
تفريح گاه هاي ديگر عبارتند از :
چشمه جوشك : در ۲۴ كيلومتري شمال غربي شيراز.
چشمه شش پير : در ۱۵ كيلومتري شهرستان سپيدان در درياچه زيباي برم شش پير ماهيگيري هم ممكن است و در فصل بهار بسيار ديدني است.
چله گاه : با درختان سرسبز و چشمه هاي آب در ۵ كيلومتري شهر سپيدان به ياسوج قرار دارد و داراي امكانات رفاهي سرويسهاي بهداشتي ، آب لوله كشي و برق مي ّباشد.
تنگ تيزاب : با درختان سرسبز ، چشمه هاي آب و رودخانه زيبا در ۳۰ كيلومتري جاده سپيدان به ياسوج قرار دارد . داراي امكانات رفاهي ، سرويس بهداشتي ، برق ، آب لوله كشي و چادر مي باشد. مكاني مناسب براي گردش گري در فصل تابستان است.
پيست اسكي : در ۵ كيلومتري شهر سپيدان پيست اسكي جنوب ايران قرار دارد . تجهيززات مورد نياز از قبيل بالابر و ديگر وسايل مورد نياز در اين پيست فراهم ميباشد.
چشمه پيربناب ( پيربنو ) : در ۱۵ كيلومتري جنوب شيراز.
سد درودزن : در ۱۰۰ كيلومتري شمال غربي شيراز.
بند بهمن : بر روي رودخانه قرهآغاج در ۶۰ كيلومتري جنوب شيراز ( بخش كوار )
نیز از دیگر اماکن طبیعی و تفریحی اطراف شیراز و استان فارس می باشند.
بازارهای سنتی
پیش از اینکه مراکز خرید مروزی در میانه ی شهرها سر برآورند، بازارها محل خرید و فروش کالاهای روزمره ی مردم بودند. امروزه نیز این بازارها اصالت خود را حفظ کرده اند و در همان شکل قدیم خود به داد و ستد می پردازند. از این دست بازارها در شهر شیراز نیز وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم:
بازار وکیل
همانند سایر بازار های سنتی کالاهای متفاوت و گوناگونی را در خود دارد. در این بازار امکان خرید کالاهای خاصی با قیمت کمتر و کیفیت بیشتری نسبت به سایر بازارها، وجود دارد. شما در بازار وکیل قادر خواهید بود که پارچه های خوب و مرغوبی را با قیمت های بسیار مناسب نسبت به دیگر بازار ها تهیه کنید. مسقطی، عرقیجات و بهار نارنج که از سوغات شهر شیراز نیز به شمار می روند به راحتی و با کیفیت عالی از این بازار تاریخی قابل تهیه هستند.
برای خرید از این بازار باید بدانید که در ایام نوروز تا دیر وقت می توانید در آن گشتی بزنید اما در بقیه ایام تا ساعت ۵ بعدظهر می توانید از بازار خرید کنید.
بازار وکیل شیراز | خرید در شهر تاریخ ، ادب و هنر
آدرس: ضلع شرقی میدان شهدا
۲- بازار حاجی
یکی از قدیمی ترین بازار های شهر شیراز، بازار حاجی نام دارد که قدمت آن ۱۰۰۰ سال تخمین زده می شود. در این بازار ا اجناس مختلفی از جمله پوشاک محلی و سنتی، صندوقچه، ترمه، محصولات خشکبار، لوازم بهداشتی، لوازم خیاطی، پارچه های رنگی، دیگ و پایه و … در دسترس شما قرار دارند و می توانید آنها را تهیه کنید.
علاوه بر خرید می توانید به تماشای زیبایی های این بازار بپردازید و این جاذبه ی تاریخی را از نظر بگذرانید.
آدرس: خیابان لطف علی خان زند – بعد از سه راه طالقانی
۳- سرای مشیر
سرای مشیر یکی از بازارهای قدیمی شیراز است که با نام سرای گلشن نیز شناخته می شود و ساخت آن مربوط به دوره ی قاجار می باشد. نوع ساخت و معماری و حیاط بزرگ و چشم نواز آن باعث شده تا این بازار همواره مورد توجه گردشگران قرار گیرد. این مکان یکی از مراکز مهم تولید و عرضه ی صنایع دستی از جمله صنایع خاتم سازی و معرق، حکاکی و قلم زنی روی مس و برنج، حکاکی و تراش سنگ های قیمتی، ساخت زیورآلات دست ساز سنتی نقره و طلا و گبه بافی به شمار می رود.
آدرس: جنوب بازار وکیل
مراکز خرید
در سفر به شهر شیراز درکنار لذت بردن از دیدنی های شهر و گشت و گذار در میان جلوه های تاریخی و فرهنگی، می توانید گشتی متفاوت را در مراکز خرید این شهر نیز تجربه کنید. مراکز خریدی که امروزه پیشرفت بسیاری داشته اند و می توانند میزبان خوبی برای لحظات شما باشند:
۱- مجتمع خلیج فارس
مجموعه خلیج فارس با ۵۰۰ هزار مترمربع زیربنا بهعنوان بزرگترین مجتمع در ایران به شمار می رود که فاز اول آن در فروردین ۱۳۹۱ افتتاح شده است. بخش های مختلفی در این مجموعه وجود دارند که امکانات متفاوتی را در اختیار شما قرار می دهند:
* بالغ بر ۲۵۰۰ واحد تجاری با امکانات رفاهی برای تجربه ی یک خرید لذت بخش
* بزرگترین هایپرمارکت ایران به مساحت ۱۲۰۰۰ متر مربع
* شهربازی به مساحت ۲۸۸۰۰ متر مربع
* سینما شامل ۶ سالن با ظرفیت ۱۵۰ نفر
* پارکینگ سرپوشیده با ظرفیت ۵۵۰۰ دستگاه خودرو
* رستوران ها و کافی شاپ های متعدد
* سالن ورزشی، استخر، سونا و جکوزی
* هتل ۵ ستاره و سالن پذیرایی
آدرس: محور شمالی شیراز به سپیدان و در ابتدای ورودی شهر جدید صدرا
۲- مجتمع تجاری بزرگ زیتون فارس
مرکز خرید و مجتمع تجاری، تفریحی زیتون، مجتمعی ۱۲ طبقه با معماری منحصر به فرد می باشد که در مجاورت خط ۲ ایستگاه مترو قرار گرفته است. این مجتمع امکانات زیر را در اختیار شما قرار می دهد:
* ۴۰۰ واحد تجاری
* سینما سه بعدی
* یک طبقه شهربازی
* ۳ طبقه برای دفاتر شرکت ها و نمایشگاه
* یک طبقه شامل انواع رستوران ها و کافی شاپ
* ۸۰۰ واحد پارکینگ در داخل وو خارج مجموعه
* فضای سبز و پارک تفریحی در محوطه مجتمع
آدرس: چهار راه پارامونت
۴- مجتمع تجاری حافظ
یکی از اصلی ترین مراکز خرید در شهر شیراز مجتمع تجاری حافظ می باشد که در مساحتی بیش از ۱۰۰۰۰ متر مربع ساخته شده است. در این مرکز خرید می توانید انواع برندها و مارک های معروف را بیابید و خریدی لذت بخش را تجربه کنید. مجتمع حافظ دو طبقه واحد تجاري برای عرضه ی کالا و دو طبقه پاركينگ اختصاصي دارد و به طور کلی شامل ۵۷ مغازه و ۱۸ واحد آپارتمان تجاری می باشد.
آدرس: خیابان عفیف آباد
۵- مجتمع تجاری الماس
مجتمع تجاری الماس، مرکز خریدی در ۸ طبقه است که در آن انواع مختلفی از پوشاک زنانه، مردانه و لباس مجلسی ارائه می گردد. برای تهیه ی این اقلام می توانید به فروشگاه های متعدد این مرکز خرید مراجعه نمایید و تجربه ی خوشی را برای خود رقم بزنید.
آدرس: چهارراه ملاصدرا
۶- مجتمع تجاری تفریحی آفتاب فارس
یکی از بزرگترین و شلوغ ترین مراکز خریدی که در شیراز وجود دارد، مجتمع تجاری تفریحی آفتاب فارس می باشد که ۳۳۰۰۰ متر مربع زیربنا دارد و به طور میانگین روزانه ۳۰۰۰ نفر از آن بازدید می کنند. از جمله امکانات این مرکز خرید ۹ طبقه می توان به موارد زیر اشاره نمود:
* ۳ طبقه تجاری با ۲۳۷ واحد
* ۳ طبقه اداری با ۷۸ واحد
* ۲ طبقه پارکینگ با ظرفیت ۵۰۰ خودرو
* رستوران و کافی شاپ های متعدد
آدرس: بلوار معالی آباد
۷- مجتمع های تجاری آناهیتا
مجتمع های تجاری آناهیتا مراکزی هستند که خدماتی را در زمینه ی موبایل و کامپیوتر ارائه می کنند و قطعاتی را نیز به فروش می رسانند. نمایندگی های زیادی از برندهای مختلف در این مراکز مشغول به فعالیت هستند.
آدرس مجتمع آناهیتا ۱ : خیابان ملاصدرا – نبش خیابان خلیلی
آدرس مجتمع آناهیتا ۲ : خیابان قصردشت نرسیده به چهارراه ملاصدرا
۸- مرکز خرید پی سی سنتر (PC Center)
یکی از اصلی ترین مراکز تهیه قطعات کامپیوتر و لوازم جانبی آن در شیراز مرکز خرید پی سی سنتر (PC Center) می باشد که دارای ۸ طبقه است و خدمات متفاوتی را ارائه می دهد.
آدرس: خیابان ملاصدرا، کوچه۲
۹- مرکز خرید شهر شب
مرکز خرید شهر شب یکی از قدیمی ترین مراکز خرید شهر شیراز به شمار می رود و به دلیل داشتن اجناس باکیفیت و قیمت مناسب در میان ساکنان این شهر شهرت دارد.
آدرس: بلوار کریم خان زند
۱۰- مجتمع تجاری سپهر
در میان مراکز خرید شیراز، مجتمع سپهر به دلیل داشتن نمای خاص و معماری جالب خود طرفداران زیادی دارد. این مرکز خرید ۵۱ واحد تجاری دارد که در زمینه های مختلفی فعالیت می کنند. یکی از مزایای این مرکز خرید داشتن پارکینگ اختصاصی می باشد.
آدرس: چهارراه خیرات
۱۱-مجتمع تجاری – تفریحی هامون
یکی از مدرن ترین و پیشرفته ترین مراکز خرید شیراز، مجتمع تجاری تفریحی هامون است که در مساحت ۷۸۰۰ متر مربع و در ۵ طبقه احداث شده است. در این مجتمع، امکانات زیر در دسترس شما قرار دارند:
* ۷۰ واحد تجاری فعال در زمینه پوشاک آقایان و خانم ها، کیف و کفش، عطر و ادکلن، محصولات آرایشی و بهداشتی، ساعت و عینک، بدلیجات و زیورآلات، طلا و جواهر و …
* شهربازی و بازی های کامپیوتری
* پارکینگ در دو طبقه
* رستوران و کافی شاپ
آدرس: بلوار ستارخان – نرسیده به خیابان عفیف آباد
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
تاریخ و باستان شناسی شیراز
تخت جمشید (پرسپولیس)
تخت جمشید با وسعتی حدود ۱۲۵۰۰۰ متر مربع به فرمان داریوش بزرگ در سال ۵۱۸ قبل از میلاد در دامنه کوه رحمت بنیان نهاده شد. ساخت کاخهای تخت جمشید متجاوز از ۱۸۰ سال به طول انجامید. تا اینکه در سال ۳۳۰ قبل از میلاد توسط اسکندر طعمه حریق گردید و از آن پس متروک شد این مجموعه شامل ۷ کاخ، نقوش برجسته متعدد، پلکانها و سه آرامگاه سنگی میباشد.
آرامگاه سعدی
شیخ مصلحالدین سعدی شیرازی شاعر حکیم و فیلسوف بزرگ قرن هفتم ه.ق است که کتاب گلستان و بوستانش چون ستارهای در آسمان ادب سرزمین پارس میدرخشد. در جوار آرامگاه سعدی، مقبره شاعر نامدار دیگری به نام شوریه شیرازی قرار دارد. حوض ماهی آرامگاه سعدی، مظهر قنات و چشمه سعدی، همواره مقدس و باورهای مردم به آن بسیار قوی است.
آرامگاه خواجوی کرمانی
آرامگاه خواجوی کرمانی کمال الدین ابولعطا متخلص به خواجو از غزلسرایان مشهور قرن ۸ هجری است. او در سال ۶۸۹ در کرمان متولد شد اما پس از بازدید از شهرهای مختلفی، شیراز را برای اقامت بر بقیه شهرها ترجیح داد. وی در سال ۷۵۳ ه.ق در شیراز وفات یافت و در مدخل شهر شیراز در دامنه کوه صبوی شیراز به خاک سپرده شد
آرامگاه حافظ شیرازی
خواجه شمس الدین محمد شیرازی، غزلسرای بزرگ، متخلص به حافظ و ملقب به لسان الغیب در آغاز سده هشتم ه.ق متولد و در سال ۷۹۱ ه.ق در شیراز در گذشت. آرامگاه وی که در مکان مصفایی قرار دارد، زیارتگاه دوستداران شعر و ادب و صاحبدلان بیشماری است. در جوار آرامگاه حافظ، بزرگان معروفی به خاک سپرده شد.
بازار وکیل شیراز
این بازار از شاهکارهای معماری دوره زندیه است که هنوز پر جنب و جوش به حیات خود ادامه میدهد. این بازار در محله درب شاهزاده جنب مسجد وکیل واقع شده است. از ویژگیهای این بازار میتوان به زیبائی و معماری خیره کننده و طاقهای ضربی با حفرههای تعبیه شده در آن اشاره نمود که به منظور تهویه هوا ساخته شده است
شهر نیشابور
در ۲۳ کیلومتری شمال غرب کازرون، در حاشیه رودخانه شاپور و در میان حلقهای از درختان لیمو، نارنج، سیب و پرتقال شهر باستانی بیشابور (نیشابور) فرارا دارد. جایگاه نذورات نام مکانی است با دو ستون بلند که بر روی یکی از آن دو ستون سند تاریخی ساختمان شهر بیشابور به خط پهلوی اشکانی و ساسانی نوشته شده است.
پاسارگاد
منطقه باستانی پاسارگاد در ۷۰ کیلومتری شمال تخت جمشید واقع شده است. پاسارگاد تجلی هنر و آئینهای از تاریخ کهن ایران زمین به شمار میآید. بنای آرامگاه کوروش بزرگ در عین سادگی نمایانگر قدرت و اقتدار بنیانگذار سلسله هخامنشیان بوده است. آثار به جا مانده در این مکان شامل کاخ ورودی، کاخ پذیرایی، تالار مرکزی و کاخ اختصاصی است.
نقش رجب
محوطه تاریخی نقش رجب در مسیر تخت جمشید به سوی آباده و اصفهان در حدود ۲ کیلومتری تخت جمشید در دامنه کوه رحمت نقوشی از اردشیر بابکان و شاهپور اول حجاری شده که به دلیل شهرت محل، به نقش رجب معروف میباشد.
ارگ کریمخان زند
قامت برافراشته بنای برج و ارگ کریمخانی محل سکونت و مقر حکومتی کریمخان زند نمونهای از سادگی، ظرافت، استحکام و نشانهای از هنر و معماری دوران زندیه است که بر سر در خارجی آن صحنه نبرد دیو سپید با رستم با کاشیکاریهای زیبایی مجسم شده است. فضای داخلی اطاقهای ارگ با نقوش اسلیمی، ترنج، گل و مرغ با رنگهای زنده و شاد و آب طلا نقاشی گردیده است.
باغ عفیف آباد
باغ عفیف آباد یا باغ گلشن از باغهای شهر شیراز میباشد و ساختمان این باغ توسط میرزا علی محمد خان قوامالملک احداث گردیده است. عمارت این باغ با گچبریها و مقرنس کاریهای زیبائی تزئیین شده است. از جمله بناهای دیگر این مکان میتوان به قهوهخانه سنتی و حمام خزینهدار آن اشاره نمود. امروزه از زیر زمین این بنا به عنوان موزه سلاحهای نظامی استفاده میشود.
باغ نظر (موزه پاریس)
در محلی که اکنون موزه زندیه است در سابق باغ وسیعی به نام باغ نظر قرار داشته است که عمارت کلاه فرنگی، ارگ کریمخانی و دیوانخانه را شامل میشده است. کریمخان از این بنا جهت پذیرش سفرای خارجی یا انجام مراسم رسمی و مهم استفاده میکرده است. در شاه نشین شرقی عمارت کلاه فرنگی، قبر کریمخان زند قرار دارد.
باغ دلگشا
این باغ زیبا در شمال شرقی شیراز و در نزدیکی آرامگاه سعدی واقع شده است. آبی که از چشمه قنات آرامگاه سعدی جاری است این باغ را مشروب میسازد. تمام این باغ با درختان نارنج پوشیده شده که باغ دلگشا را در دوره صفویه از باغهای معروف شیراز قرار داده بود. عمارت ارزندهای از زمان قاجار در میان این باغ دیده میشود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
تاریخ و فرهنگ شیراز
کلان شهر شیراز به مانند هر شهر دیگر از کشور ایران دارای آداب و رسوم ، آیین و مذهب و فرهنگ مخصوص به خود می باشد. شهر شیراز به شهر شعر در ایران معروف است. از میان شاعرهای بانویِ معروف ایران میتوان از جهانملک خاتون که در شیراز میزیسته نام برد.
شیراز به شهر شعر، شراب، باغ و گل و بلبل معروف است. باغ در فرهنگ ایرانیان از جایگاه ویژهای برخوردار است و شیراز از قدیم به داشتن باغهای بسیار و زیبا مشهور بودهاست. شیراز از دوران باستان باغهای انگور فراوانی داشته و همین باعث شهرت جهانی شراب شیراز در دنیا شدهاست. امروزه بیشتر باغهای این شهر در شمال غرب آن و در مناطق قصردشت، کشن، چمران و معالیآباد واقع شدهاند. تعدادی از باغهای شیراز از لحاظ تاریخی بسیار حایز اهمیت هستند و بهعنوان مراکز مهم گردشگری بهشمار میآیند. از معروفترین این باغها میتوان به باغ ارم، باغ عفیفآباد، باغ دلگشا و باغ جهاننما اشاره نمود.
اگرچه دین اکثر مردم شیراز اسلام میباشد. بیشتر یهودیان شیراز در طی پنجاه سال دوم سده بیستم به اسراییل و آمریکا مهاجرت کردهاند. این شهر هنوز پذیرای اقلیتی ۶۰۰۰ هزار تنی از یهودیان میباشد. به دلیل فعالیتهای تبلیغاتی مسیحی در قرون نوزده و بیستم میلادی گروههای کوچکی از مسیحیان فرقه پروتستان مانند انگلیکن و پرسبیترین در شیراز زندگی میکنند. در حال حاضر در شیراز دو کلیسای فعال وجود دارد که یکی متعلق به ارامنه و دیگری متعلق به کلیسای انگلیکن میباشد.
شیراز شهر شعرای معروفی چون حافظ و سعدی است که دیوان اشعار آن ها شهرت جهانی داشته و دارد ، چه بسا بسیاری از این اشعار در کتب ادبی مشهور جهان منتشر شده و در رشته های گوناگون ادبیات سراسر جهان تدریس میشوند.
شهر شیراز در بین سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۷ محل برگزاری جشن هنر شیراز بود. این جشنواره در زمان خود بزرگترین رویداد فرهنگی در نوع خود در سطح جهان بود. این رویداد با هدف تشویق هنرهای سنتی ایران و بالا بردن استانداردهای فرهنگی ایران تشکیل شدهبود. همچنین این رویداد محلی بود برای گرد آمدن بزرگترین هنرمندان سنتی و مدرن ایران و سراسر دنیا در رشتههای مختلف هنری.
فرهنگ شیراز و آداب و رسوم ان هم تا حدی تاثیر گرفته از موقعیت جغرافیایی معتدل این ناحیه است و البته بر موارد گوناگون دیگری تاثیر گذاشته مانند حوزه صنایع دستی شیراز.
صنايع دستي از قبيل خاتم كاري فارس ، نقره كاري ، سفال سازي ، منبت كاري و قالي بافي از مهمترين سوغاتي هاي شيراز محسوب ميگردد.عرقيات و شربت هاي طبيعي بهترين سوغاتي هاي شيراز است. عرق شاتره ، نسترن ، بيديمشك ، اترج ، تارونه ، بهار نارنج ، نعنا چهل گياه ، كاسني ، شربت به ليمو و نارنج ، گاوزبان و كيالك از اين نمونه اند كه هركدام داراي خاصيت خود ميباشند.گلاب ميمند از سوغاتي هاي مهم فارس و شيراز است.
همچنین شیراز در مسیر راههای تجاری داخل ایران به بنادر جنوب مانند بندر بوشهر قرار گرفته که این نقش با احداث شبکه راهآهن به بنادر دیگر ایران کمرنگتر شدهاست.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
شکم گردی در شهر تبریز
رستوران «بالیق»
که به زبان ترکی به معنی ماهی است، نخستین رستورانیه که به نظرم باید ببینیدش و غذاهاش رو امتحان کنید. البته اینجارو فقط به کسانی توصیه می کنم که از خوردن غذاهای دریایی لذت می برند؛ به این دلیل که تو این رستوران خبری از گوشت قرمز و گوشت مرغ و سایر پرندگان نیست. شما می تونید کباب برگ، کوبیده و حتی کباب تابه ای رو با گوشت ماهی بخورید. به طور کلی همه غذاها با ماهی تهیه می شه و طعم خوبی هم داره.
میز اردور با انواع سالاد، ترشی و دسر در کنار غذای اصلی می تونه در تکمیل وعده غذایی به شما کمک کنه.
یک رستوران علاوه بر غذای خوش طعم و بو باید از دکوراسیون جذاب، خلاقانه، گرم و صمیمی برخوردار باشه. رستوران بالیق شبیه به یک کشتی است که میزها و صندلی های چوبی داره و با صدای دریا و نورپردازی زیبا تکمیل می شه. وجود یک آبشار مصنوعی و آکواریوم های متعدد با ماهی های مختلف از دیگر مشخصه های این رستوران محسوب می شه که زیبایی آن را دوچندان کرده است.
حالا اگه با این اوصاف تصمیم گرفتید در سفر خود به تبریز هم سری بزنید، به آدرس چهارراه ایل گلی، خیابان گلشهر، نرسیده به سه راهی بیمارستان شهدا رو به روی برج شهران بروید.
نکته مهم دیگری که در انتخاب یک رستوران اهمیت بالایی داره سطح قیمت غذاهاست که خوشبختانه این رستوران از اون گرون ها نیست و از غذای ۱۰ تا ۵۰ هزار تومانی در آن پیدا می شه. از اونجایی که ماهی ماده اولیه غذاهای این رستوران هست، قیمت غذاها متناسب با فصل صید ماهی تغییر می کند.
رستوران حاج مجید
رستوران حاج مجید یکی از رستورانهای قدیمی تبریز است که در خیابان تربیت، جنب مسجد امام حسن قرار دارد. این رستوران از سال ۱۳۵۲ شروع به کار کرده صاحب آن فردی به نام حاج مجید یا حاج مجید تویوخچی (حاج مجید مرغفروش) بود. این رستوران فقط چلو مرغ میپزند که طعم بسیار لذیذی دارد. پس اگر عاشق چلومرغ هستید، در سفر به تبریز حتما سری به این رستوران بزنید. قیمت غذای این رستوران به نسبت کیفیت آن، بسیار مناسب است، پس نگران قیمت هم نباشید.
رستوران گازماخ
رستوران گازماخ یکی دیگر رستورانهای سنتی تبریز است، اما در منوی آن چند مورد فستفود هم پیدا میشود. گازماخ در فارسی به معنی تهدیگ است و غذاهای این رستوران همگی به همراه تهدیگ سرو میشود که طعم بسیار خوبی هم دارد. به شما پیشنهاد میکنم حتما سری به این رستوران بزنید. جوی مدرن و آرام بر این رستوران حاکم است و قیمتهای آن نسبتا بالا است.
رستوران ایمانی
رستوران ایمانی در سردرود قرار دارد که فاصلهی آن با تبریز فقط ۲۰ دقیقه است. غذاهای این رستوران و همچنین محیط آن به قدری خوب است که در سفر به تبریز، ارزش این را دارد که سری هم به سردرود زده و طعم لذیذ غذاهای ایرانی (انواع کباب و دیزی) را بچشید. این رستوران در سردرود دو شعبه دارد که هر کدام دکوراسیون متفاوتی دارند. قیمت غذاهای این رستوران به نسبت کیفیت آنها مناسب است.
رستوان اجاق
این یکی از جمله رستوران هایی است که در کمتر جایی شاید دیده باشید به خاطر اینکه هیچ آشپزخانه ای در اون وجود نداره.
توصیه من به شما اینه که اگه «اجاق» رو برای گذراندن زمان ناهار یا شام خود انتخاب می کنید، زمانی باشه که خیلی گرسنه نیستید و می تونید تا آماده شدن غذای مورد علاقه خود کمی صبر و حوصله به خرج بدید.
پس از اینکه شما سر جای مورد نظرتون مستقر شدید، سرآشپز سر میز حاضر می شه و گوشت قرمز یا گوشت سفید را جلوی چشم های خودتون سرخ یا کباب می کنه.
درواقع آشپزخونه این رستوران سر میز مهمان هاست و آنها می تونند از همون ابتدا شاهد تهیه شدن غذای موردنظر خودشون باشن. این کار باعث می شه که میل و علاقه شما برای خوردن غذا افزایش پیدا کنه.
انواع سالاد، دسر و نوشیدنی هم در میز اردور رستوران وجود دارد. از نظر قیمتی هم از ۲۰ تا ۶۰ هزار تومان متغیر هست.
رستوران باداس
رستوران باداس، یا رستوران اسپانیایی است که میتوانید برای تجربهی طعمهایی متفاوت، سری به آن بزنید. برای صرف صبحانه با نمایی زیبا بر تبریز، میتوانید به باداس بروید.
رستوران مهدی هیلا
رستوران مهدی هیلا یکی از رستورانهایی است که فستفود عرضه میکند اما آش رشته و سوپ خامهی بسیار خوشمزهای هم دارد. اگر در تبریز هوس فستفود کردید، حتما سری به این رستوران بزنید و پیشنهاد میکنیم از پیتزای فیلادلفیای آن هم امتحان کنید. قیمت غذاهای این رستوران نسبت به کیفیت غذاها مناسب است. مهدی هیلا یک شعبه در خیابان منظریه و شعبهای در شهرک ولیعصر دارد.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آداب و رسوم مردم شهر تبریز
کلان شهر تبریز هم به مانند دیگر شهرهای با اصالت ایران زمین دارای مردمی با فرهنگ و اداب و رسوم خاص خود است. مردم آذربايجان مردمى اصيل هستند. از جمله خصلتهاى اين مردم مهماننوازي،سلحشوري ، آزادمنشي، مرزدارى و پايبندى به عقايد مذهبى است . از ديگر ويژگىهاى ايرانى در اخلاق ملى مثل مهماننوازي، ادب و احترام و خوش سلوکى و حسن معاشرت در ميان عموم ايرانيان ازخراسانى و آذربايجانى و کرمانى و کرد و بلوچ يکسان است .
آئينها و جشنهاى ملى
شب چله
شب چله طولانىترين شب سال محسوب مىشود. مراسم اين شب بهصورت شبنشينى دوستانه و فاميلى است. در اين شبنشينى انواع خوراکىهاى زمستانى يعنى خشکبار و شيرنى خورده مىشود. پختن برنج سفيد در شب چله يا يلدا نوعى جادوى سفيد براى سفيد رزوى و نيکبختى در زمستان سرد و سياه بهشمار مىرود .
مراسم مربوط به چله کوچک که سردترين و سختترين روزهاى زمستان را شامل مىشود. در بيشتر روستاها و گاه مناطق شهرى آذربايجان شرقى برگزار مىشود. رايجترين آداب مربوط به چله کوچک، برافروختن آتش بر بامها و گاه تيراندازى يا سر و صدا کردن است. گمان بر اين است که با اين مراسم، ‘قارىننه’ يا پيرزن سرما ترسيده و فرار مىکند .
چهارشنبهسورى
چهار آتش افروزى در چهار چهارشنبه به عدد رمزى چهار اشاره دارد. فيثاغورس عدد چهار را اصل و ريشه ٔ طبيعت جاودان مىداند. چهار جهت اصلي، چهار طبع انساني، چهار عنصر حيات اشاره به امر واحدى دارد .
در آئين چهارشنبهسوري، عدد چهار حکايت از چهار وجه طبيعت دارد که بهتدريج عنصر واحد طبعيت، سال، مکان يا هر پديده ٔ چهاروجهى را مىسازند. به اين ترتيب اولين چهارشنبه منسوب به باد است. دومين خاک است، سومين آتش و چهارمين آب که در اين زمان از يخ بستن خاک کاسته مىشود و زمين نفس مىکشد. صبح آخرين چهارشنبهسورى مردم بر سر آب رفته و از روى آن مىپرند و مىخوانند :
آتيل ماتيل چرشنبه ( عاطل و باطل شود چهارشنبه )
بختيم آچيل چرشنبه ( بختم باز شود چهارشنبه )
آخرين چهارشنبه ٔ اسفند با بارورى طبيعت همراه است. در روستاها چهارشنبه ٔ آخر سال را ‘ چرشنبهخاتون’ مىگويند و زنان بالاى اجاق خوراکپزى با آرد شکل زنى زيبا را مىکشند و زير آن يک آينه و شانه مىگذارند تا وقتى چرشنبه خاتون آمد سرش را شانه بزند. اين رسم تأکيد بر بارور شدن زمين در آخرين روزهاى اسفند دارد. در ميان مردم آذربايجان شرقى هر چهارشنبه نامى دارد .
مفصلترين مراسم آخرين چهارشنبهسورى آن است که در آن شب برنج سفيد پخته و همراه با آجيل و شيرنى بر سفره قرار مىدهند. پسران جوان و نوجوان شالى برداشته و از سوراخ بالاى بام که محل خارج شدن دود تنور و تهويه است آنرا پائين مىاندازند . صاحبخانه نيز مقدارى آجيل و شيرينى در گوشه ٔ سال مىبندد تا پسر آن را بالا بکشد. اگر پسر خواهان دختر خانواده باشد، شال را بالا نمىکشد. اگر خانواده ٔ دختر راضى باشند، نشانهاى به شال مىبندند. رسم شالاندازى هنوز در بعضى روستاهاى آذربايجان شرققى رايج است .
صبح آخرين چهارشنبه زنان بر سر چشمه رفته کوزهها را پر مىکنند و از روى آب مىپرند و گاه دامها را از آب عبور مىدهند. از آب چشمه براى روشن کردن سماور، خمير کردن نان يا پختن غذا استفاده مىکنند .
فرستادن خوانچهاى از ميوه و شيرينى در اين روز براى عروس خانواده از مراسم ديگر چهارشنبهسورى است. خوردن هفت داه روغني، شيرينى يا غله، درست کردن هفت نوع خوراکى شيرين نيز در اين روز معمول است .
آداب و رسوم مردم آذربایجان شرقی در عید نوروز
«بایرام پایی»
یکی از مهمترین رسوم عید در آذربایجان شرقی که هماکنون نیز در اغلب خانوادهها حفظشده است فرستادن غذا از خانه پدری به خانه دختران شوهر کرده است. «بایرام پایی» به عبارتی تبریک عید مادر به دختران شوهر کرده است که نه تنها در سالهای نخست ازدواج دختر بلکه تا زمانی که والدین در قید حیاتاند بهجا آورده میشود.
رویش سبزه
کاشتن دانه، غلات و حبوبات در چند روز پیش از آمدن نوروز و نگریستن به رویش دانهها از آیینهای کهن ایرانیان بوده است. سنت رویاندن سبزه در حال حاضر همچون گذشته در میان مردم وجود دارد و هر خانواده ده روز مانده به نوروز، حبوباتی چون گندم، جو، عدس، ماش، نخود و سیر را درون بشقاب ریخته و سبز میکنند
دیدوبازدید
بعد از تحویل سال نو، دیدوبازدید از بزرگان خانواده و اعضای فامیل از دیگر رسوم خوب بین مردم است که چند روز اول عید در مناطق شهری و روستایی خوی به این امر اختصاص مییابد. پایانبخش مراسمات نوروزی و عید نوروز با آیین سیزده بدر پایان مییابد که در این روز مردم به خارج از شهرها میروند و این روز را در دامن طبیعت سپری میکنند
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
جاذبه های گردشگری تبریز
تبریز هم به مانند هر شهر دیگری دارای جاذبه های دیدنی فراوانیست. از جاذبه های تاریخی انسان ساز گرفته تا جاذبه های طبیعی موجود در طبیعت بکر شمال غرب کشور. در این بخش به معرفی برخی از این جاذبه های شناخته شده می پردازیم با اصفهان تور همراه باشید.
جاذبههای طبیعی
آبشار آسیاب خرابه
یکی از دیدنیترین و زیباترین مناظر طبیعی استان آذربایجان شرقی، آسیاب خرابه یا خراب دییرمان است که در شهرستان جلفا در نزدیکی مرز ایران با کشور جمهوری آذربایجان واقع شده است. آسیاب آبی که سالها پیش مورد استفاده مردم منطقه قرار میگرفت، امروزه به دلیل تخریب قسمتهای عمده آن کاربری ندارد و به همین دلیل به «آسیاب خرابه» شهرت دارد. در این منطقه آبشارهای کوچک و بزرگ با دیوارههای پوشیده از خزه و گیاهان آبزی جلوهای خاص و زیبا به منطقه داده است. آب این آبشارها از چشمههای متعدد بالای آسیاب، سرچشمه گرفته از کوه کیامکی تامین میشود.
این تفرجگاه جذاب و دیدنی در حدود ۲۷ کیلومتری علمدار گرگر (هادی شهر) که در نوار مرزی ایران و جمهوری آذربایجان در ۵ کیلومتری روستای منجنآباد در حاشیه رود ارس در یک جاده فرعی و در درهای باصفا واقع شده است..از تبریز تا جاده فرعی جلفا به علمدار ۱۰۶ کیلومتر است؛ از علمدار تا آسیاب خرابه ۲۷ کیلومتر راه خاکی است.
مجتمع آب گرم معدنی و درمانی بستان آباد
حدود نیم قرن پیش آبگرم بستانآباد در محل قدیمیاش به شکل گنبدی از آجر و سنگ ایجاد شد، میرزا نائبالسلطنه فرزند فتحعلی شاه در اوقات اقامت در عمارت چمن اوجان از آن به عنوان حمام استفاده میکرد.
این آب گرم در طول سال پذیرای میلیونها گردشگر داخلی و خارجی است. حرارت آب این چشمه بین ۴۰ تا ۵۰ درجه است و از خاصیتهای درمانی این آبگرم میتوان در بهبود برخی از بیماریها و ناتوانیها از جمله آکند، آرتریت، سوختگی، عضلانی، افسردگی، سردرد، اختلال خواب، درمان ناتوانی بیماران مبتلا به فلج و به خصوص سکته مغزی و ناراحتیهای گوارشی، پوستی و کلیوی اشاره کرد.
جنگل های ارسباران
ارسباران ناحیه کوهستانی وسیع با مناظری بدیع و زیبا در شمال استان آذربایجان شرقی است، که از شمال کوه قوشا داغ در جنوب اهر تا رود ارس گسترده است. این ناحیه به عنوان ذخیرهگاه زیست کره در یونسکو ثبت شده است.
ناحیه ارسباران در دورانهای گذشته به دلیل گستردگی کوههای منطقه به نام قره داغ هم شناخته میشد. تعداد ۲۲۰ گونه پرنده، ۳۸ گونه خزنده، ۵ گونه دوزیست، ۴۸ گونه پستاندار (مانند کل و بز، گراز، خرس قهوهای، گرگ، «وشق» سیاهگوش و «پلنگ» و ۲۲ گونه ماهی در پارک ملی ارسباران شناخته شده است.
جاذبههای تاریخی
ائل گلی تبریز
(ایل گلی) یا شاه گلی از گردشگاههای مهم شهر اولینها، تبریز است که در جنوب شرق آن و در ۷ کیلومتری مرکز شهر واقع شده است. شاه گولی به معنی «استخر شاه» ترجمه شده است. این مکان تاریخی در زمان آق قویونلوها ساخته شده و در دوره صفویان گسترش یافته است. عمق دریاچه شاه گلی ۱۲ متر است و در محوطه آن قایقرانی انجام میشود. همچنین شهربازی (لونا پارک) و مسافرخانههای بسیاری در داخل گردشگاه وجود دارد. پس از احداث هتل پارس ایل گلی این گردشگاه جنبه جهانی پیدا کرد.اولین اینترنت پارک کشور به صورت بیسیم، برای استفاده گردشگران و شهروندان تبریزی، با برقراری و نصب دو فرستنده در مدت ۱۰ روز هر کدام با پوششی به شعاع ۳۰۰ متر کروی در ضلع شرقی و جنوبی ائل گلی ایجاد شده است.
همچنین اولین مرکز اطلاعرسانی هوشمند کشور در مجموعه تاریخی و تفریحی ائل گلی بنا شده، است؛ این مرکز دارای ۴ دستگاه کیوسک اطلاعرسانی است که در اتاقک شیشهای ویژهای قرار گرفته و اطلاعات متنوعی مانند تاریخچه و توضیحاتی در مورد ائل گلی و معرفی مراکز تجاری، بازارها، مراکز تفریحی، پارکها، موزهها، مراکز اقامتی و برخی موارد دیگر را در اختیار گردشگران و علاقهمندان قرار میدهد. ائل گلی حدود ۷ کیلومتر از مرکز شهر فاصله دارد و میتوانید سوار مترو شده و در ایستگاه ائل گلی پیاده شوید
بقعه عون بن علی
آرامگاه عون بن علی که به عینالی و عینال، زینال هم شهرت دارد، از بناهای تاریخی تبریز و مربوط به دوره ایلخانان است. این آرامگاه بر فراز رشته کوه سرخاب واقع شده است، مسیر دسترسی به قله کوه دارای جاده آسفالت شده است که به راحتی و به صورت پیادهگردی میتوان به قله رسید.
تله کابین عون بن علی یا عینالی، یکی از پروژههای در دست اجرا و بخشی از پروژه تفرجگاه عون بن علی و پارک طبیعت در شهر تبریز است که پس از تکمیل، لقب طولانیترین تله کابین کشور را از آن خود خواهد کرد. همچنین مجسمه شهریار که در دل کوه کنده شده است، از دیگر دیدنیهای عینالی محسوب میشود.
کاخ شهرداری تبریز، برج ساعت
کاخ شهرداری تبریز یکی از ساختمانهای زیبا و دیدنی شهر تبریز است که به دستور رضاشاه پهلوی در مکان گورستان متروک کوی نوبر با نظارت مهندسان آلمانی ساخته شد. این کاخ در مرکزیترین نقطه شهر تبریز و در میدان شهرداری که مردم تبریز به آن ساعت قاباغ میگویند، واقع شده است.
کاخ شهرداری تبریز دارای یک برج ساعت چهار صفحهای به ارتفاع ۳۰/۵ متر است که هر ۱۵ دقیقه یکبار صدای زنگش به گوش مردم تبریز میرسد. نمای خارجی این ساختمان از سنگ تراشیده شده و نقشه آن شبیه به طرح یک عقاب در حال پرواز است.
خانه مشروطه تبریز
خانه مشروطه یکی از خانههای تاریخی و موزههای شهر تبریز است که در محله راسته کوچه، در غرب بازار تبریز قرار دارد. در ساخت این بنا سبک معماری دوره قاجار به کار رفته که ملک شخصی حاج مهدی کوزه کنانی بود. مساحت این بنا ۱۳۰۰ متر مربع و در دو طبقه ساخته شده است. این خانه دارای پنجرههای ارسی، دربهای منبتکاری شده، غلام گردش، کلاه فرنگی و نورگیر است؛
پنجرههای بیرونی، ارسیهای تمام قدی هستند که با رنگهای سرخ و سبز و سفید، جلوه خاص و زیبایی به خانه داده است. داخل موزه تندیسهایی از حسین خان باغبان، حاج علی دواچی، ثقهالاسلام تبریزی، حاج علی ختایی، هوارد باسکرویل، کربلایی علی موسیو، شیخ علی اصغر لیلاوایی، آخوند خراسانی، علی اکبر دهخدا و زینب پاشا (تنها زن در صفوف مشروطهخواهان) به همراه مهرهای مختلف گروههای انقلابی، نظر بازدیدکنندگان را به خود جلب میکند.
مسجد کبود تبریز
مسجد کبود یا مسجد جهانشاه که در زبان ترکی به گوی مچید شهرت دارد، یکی از مساجد تاریخی مربوط به دوران حکمرانی قراقویونلوها در قرن نهم هجری است. براساس اطلاعاتی که از کتیبهی سردر آن به دست آمده، تاریخ ساخت بنای این مسجد به سال ۸۴۵ هجری شمسی، در زمان سلطان جهانشاه باز میگردد. این مسجد به دستور صالحه خانم، دختر سلطان جهانشاه بنا شده است.
در سال ۱۱۵۸ شمسی مطابق با ۱۷۸۰ میلادی زلزله مهیبی، خسارات فراوانی به مسجد زد که در اثر آن گنبدهای مسجد فرو ریخت. از سال ۱۳۱۸ به منظور حفاظت و بازسازی بخشهای باقیمانده این اثر تاریخی، شامل طاقها و پایهها، تعمیرات و بازسازی آن شروع شد و تا سال ۱۳۵۵ به طول انجامید. کار بازسازی گنبد اصلی را زنده یاد استاد رضا معماران انجام داده است و بازسازی کاشیکاری داخلی و خارجی همچنان ادامه دارد.
مقبره الشعرا
بازماندههای ایوان جنوبی ارگ علیشاه در شهر تبریز به ارگ تبریز شهرت دارد. قدمت این بنا به قرن هشتم هجری باز میگردد؛ بنای اولیه ارگ با هدف ساخت مسجد علیشاه به طور ناتمام رها شد و در سالهای بعد با استفاده از بنای اولیه آن قلعهای نظامی به جای آن ساخته شد که تا اواخر دوران قاجار مورد استفاده قرار گرفت.
بخشهای زیادی از ارگ تبریز در دورانهای پهلوی و پس از انقلاب تخریب شد. امروزه تنها دیواره جنوبی ارگ پابرجا مانده که برای بازدید عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. پس از انقلاب در اطراف ارگ مسجدی به نام مصلی بزرگ تبریز بنا شد که در مراسمهای مختلف دولتی و در روزهای جمعه برای برگزاری نماز جمعه استفاده میشود.