شهرستان تالش ( هشتپر ) یا طوالش بزرگترین شهرستان استان گیلان است که با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب هوایی یکی از مناطق پرطرفدار در بین گردشگران داخلی و توریستان خارجی در بین شهرهای شمالی به شمار می رود. این شهرستان با جمعیتی حدودا ۲۰۰ هزار نفره دومین شهرستان پرجمعیت استان گیلان می باشد.

علت این که امروزه در منابع مختلف دو نام تالش و طوالش درباره این شهر ذکر می شود آن است که تالش، سرزمینی است که در روزگاران کهن به منطقه وسیعی گفته می‌شد که از شمال با آلبانیای قفقاز، و از شرق به دریای خزر و از جنوب به اسپیه‌رو یا سپیدرود و از آن به حدود مارلیک یا عمارلوی کنونی می‌رسید و از غرب نیز دشت و پهنه اردبیل، مغان و منطقهٔ کوهستانی نیر و سراب را دربر می‌گرفت. این منطقه بعدها از یکدیگر جدا شد و در کشورهای متفاوت قرار گرفت که به این بخش آن که در ایران است طوالش می گویند که بخشی از همان تالش قدیم است.

بد نیست نگاهی به مناطق دیدنی این شهرستان تاریخی و خوش آب و هوا داشته باشیم.

سوباتان

قطعا خیلی از ما تاکنون چندین بار به شمال و استان گیلان سفر کرده ایم و از منظره های طبیعی و آب و هوای ناب آن استفاده کرده ایم. اما شاید کمتر کسی از ماست که تا به امروز اسم سوباتان را شنیده باشد. سوباتان سرزمین آب، آبادی، کوه، اسب‌های وحشی و روستایی‌های قدیمی است. اینجا سوباتان است جایی که آب و ابر و کوه و زیبایی همه جمع است. بهشتی در ارتفاعات گیلان با دشت‌هایی وسیع و مراتعی سرسبز و دره‌ هایی زیبا و بی‌انتها. روستایی بدون دکل برق و آنتن‌های موبایل. بدون صدای ماشین،بوق، ترمز و گاز. اینجا سرزمین شگفتی‌هاست. با هم به آن قدم می‌گذاریم.

سوباتان در ۲۰ کیلومتری غرب لیسار در نزدیکی تالش در استان گیلان واقع شده است. سوباتان از شمال به رودخانه لیسارمی‌رسد و از شرق با جنگل‌های تالش هم مرز است. این منطقه از جنوب به ییلاق‌های آسبومار جوکندان و از غرب به دریاچه نئور متصل است.  سوباتان با ییلاق‌های اردبیل  ۱۹ کیلومتر فاصله دارد.

این روستای تاریخی، محل سکونت خانواده‌های لیساری است که فقط در بهار و تابستان می‌توانند در آن جا بمانند از بس که زمستان‌های سردی داشته و برف‌ سنگین در این منطقه می‌بارد. سوباتان در ارتفاعی بین ۱۹۰۰ تا ۲۵۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد برای همین زمستان‌هایش سرد و طاقت‌فرساست و حتی در تابستان هم می‌توان لکه‌های برف را در ارتفاعات دید.

خانه‌های چوبی هنوز نفس می‌کشند…

به غیر از طبیعت بی‌نظیر و کوه‌های سر به فلک کشیده و بوی سبزی و آبادی، اولین منظره‌ای که نظرها را به خود جلب می‌کند، خانه‌های چوبی است.  خانه‌های چوبی سوباتان قسمت مهمی‌از بخش سنتی و قدیمی‌سوباتان است.

این خانه‌های چوبی با سقف‌های شیروانی از تکه‌های چوب قهوه‌ای در تابستان هم گرما را در خود نگه می‌دارد و درون آن بسیار گرم است. این خانه‌ها بیشتر از چوب‌های جنگلی لیسار ساخته شده است و تنه اصلی آن از چوب بلوط است. خانه‌های قدیمی‌تر که هنوز سرپا هستند از خانه‌ای چوبی جدید قوی‌تر و مقاوم‌تر به جا مانده‌اند.

قدیمی‌ها خانه‌هایشان را با چوب‌های بلوط می‌ساختند و روی آن را با چوب‌های نازک‌تری به نام «پلک» می‌پوشاندند و بعد داخل دیوارها را با کاهگل پر می‌کردند تا مثل یک عایق جلوی نفوذ سرما و گرما را بگیرد. خانه‌های قدیمی حتی پنجره‌هایشان هم چوبی است و با دو پاره تخته چوبی ساخته شده‌اند. در کنار این خانه‌های چوبی اتاقک‌های چوبی کوچک‌تری به نام «کوم» وجود دارد. كوم‌ها برای نگهداری از گاو و گوسفندها ساخته‌ شده‌اند.

چطور بروید؟

برای رسیدن به سوباتان قدیمی‌ترین مسیر، جاده جنگلی لیسار به سوباتان است. البته قبل از رسیدن به لیسار از هر شهری که هستید باید به رشت برسید. این جاده بیشتر از طرف گردشگران حرفه‌ای استقبال می‌شود.

اما اگر حرفه‌ای نیستید و کودک زیر  هفت سال همراه‌تان است، این جاده را انتخاب نکنید. از رشت به هشت پر بروید و از هشت پر به سمت جاده اق‌اولر. البته در هشت پر باید خودروهای شخصی‌تان را جایی پارک کنید و با نیسان‌های محلی به  سمت سوباتان رفته و در بازار محلی آن پیاده شوید.

اگر می‌خواهید ازاردبیل به سوباتان برسید اول باید به اردبیل بروید و بعد از آنجا به خلخال و سپس جاده نئور. اگر اهل پیاده‌روی هستید می‌توانید با  پیاده‌روی ۱۰ ساعته و استراحت‌های كوتاه بین راه به سوباتان برسید. برای سفر با اتوبوس باید از تهران به آستارا و از آنجا به هشت پر بروید و بقیه ماجرا.

اگر می‌خواهید ازاردبیل به سوباتان برسید اول باید به اردبیل بروید و بعد از آنجا به خلخال و سپس جاده نئور!

چی بخورید؟

اگر از روستا به سمت آبشار بروید یک بازار محلی سر راه‌تان می‌بینید که در رستوران‌ها با میز و صندلی‌هایی که از چوب درختان جنگلی ساخته شده‌، سال‌هاست به مهمانان و گردشگران سرویس می‌دهند. در این رستوران‌ها می‌توانید این غذاهای محلی را سفارش بدهید. البته اگر در روستا خانه بگیرید میزبان شما هم می‌تواند این غذاها رابرایتان آماده کند.

‌سوجا دیلَه

غذایی که  با گوشت پر چرب گوسفند پخته می‌شود . گوشت گوسفند را ریز ریز و در مخلوطی از روغن و کره سرخ می‌کنند. بعد کمی‌ماست روی آن می‌ریزند و روی حرارت ملایم می‌گذارند تا جا بیفتد.

‌کباب بره

مهم‌ترین غذای مردم سوباتان کباب بره است. روبه‌روی در ورودی همه رستوران‌ها یک گوسفند آویزان است. جلوی چشم مشتری از هر بخشی از گوسفند که دلشان بخواهد گوشت می‌برند و همان جا به سیخ می‌کشند و کباب می‌کنند.

 پِندیرَه ویسوج یا پنیر سرخ کرده

این غذا با پنیر تازه درست می‌شود. در فصل بهار  پنیر تازه را در آب پنیر می‌جوشانند تا کمی‌سفت شود و هنگام برش دادن خرد نشود . بعد از اینکه کمی‌سفت شد آن را به ضخامت یک سانتی متر برش می‌دهند  و در روغن محلی سرخ می‌کنند و روی برنج می‌ریزند .

گوزِلی بریان یا بره بریان

غذای مخصوص مهمانی‌ها و جشن‌های رسمی‌مردم سوباتان این غذاست. برای طبخ گوزلی بریان، یک عدد بره کوچک را بطور کامل تمیز می‌کنند و در مقدار کمی‌آب می‌پزند. سپس شکم آن را از مغز گردو و سبزیجات محلی و ادویه پر می‌کنند.

قورتماج

این غذا از شیر تازه گوسفند  درست می‌شود و بیشتر چوپانان آن را پخت می‌کنند و به تازگی پایش به رستوران‌های محلی هم رسیده است.  برای پخت این غذا، ابتدا آتشی درست می‌کنند و سپس چند قطعه سنگ تمیز از چشمه بر می‌دارند  و در آتش می‌گذارند تا کاملا سرخ شود . شیر گوسفند را در کاسه مسی می‌ریزند و سپس سنگ‌های سرخ شده در آتش را داخل کاسه شیر می‌اندازند. شیر کاملا می‌جوشد و حالت ژله ای پیدا می‌کند. این غذا را با نان محلی می‌خورند.

سیرجینَه

صبحانه مخصوص سوباتانی‌هاست. برای پخت این صبحانه دلچسب  آرد برنج را در مقداری شیر می‌ریزند و هم می‌زنند و سپس چند عدد تخم مرغ داخل آن می‌ریزند و با کمی‌ شکر و زردچوبه دوباره هم می‌زنند و آن را در ماهیتابه‌ای که روغنش داغ شده، سرخ می‌کنند .

 جِزلِق

دنبه  گوسفند را خرد می‌کنند . پس از داغ کردن و جوشاندن دنبه ، روغن آن کاملا جدا می‌شود و تکه های کوچک دنبه ته ظرف می‌ماند که ترد و بسیار خوشمزه است که به آن جزلق می‌گویند . جزلق را با نان و برنج می‌خورند.

مناطق دیدنی تالش

پارک جنگلی آلچالق

تا به حال بوته‌های آلوچه را از نزدیک دیده‌اید؟ اینجا سرزمین آلوچه‌های بوته‌ای است که آلچالق نامیده می‌شود. قسمت غرب جنگل‌های لیسار روی تپه‌های کم ارتفاع و پوشیده از چمن بوته‌های آلوچه  است. به دلیل سرمای بیش از حد هوا و بادهای تند درختان آلوچه رشد قدی نمی‌کنند و به صورت بوته و درختچه‌های کوتاه شکل می‌گیرند. مردم محلی این روستا و بعضی از گردشگران از آلوچه‌ها برای غذا و البته رب و لواشک استفاده می‌کنند.

فصل رسیدن این آلوچه‌ها همیشه چند نفری را می‌بینید که با ظرف‌هایی که دردست دارند مشغول چیدن آلوچه هستند. در این منطقه همچنین می‌توانید در ماه‌های آخر تابستان قارچ‌های سفید ویژه‌ای پیدا کنید. اواخر تابستان آب و هوای سوباتان سرد می‌شود و نم‌نم باران و مه و شبنم زمین را مرطوب می‌کند تا با اولین تابش خورشید قارچ‌های سفید از زمین بیرون بیایند.

همزمان با طلوع آفتاب سرو کله این قارچ ها هم از دل خاک پیدا می‌شود. قارچ‌ها بیشتر در محل قدیمی‌آغل‌های دامداران رشد می‌کنند. البته برای چیدن این قارچ‌ها باید از افراد محلی کمک بگیرید که خدای نکرده قارچ سمی‌را به جای قارچ سالم از زمین نچینید. حواس‌تان به رنگ‌های غیر طبیعی قارچ‌ها باشد هر رنگ غیرطبیعی باید از طرف افراد محلی و با تجربه تایید شود.

آبشار ورزان

آبشار ورزان یا ورازان در موقعیت جغرافیایی N375654 E484146 در استان گیلان واقع است. در فاصله ۳۶کیلومتری شمالغرب شهر تالش (از میدان نماز تالش تا ابتدای بازار سوباتان) و ۲۲ کیلومتری جنوب (از ایست و بازرسی جنگلبانی سوباتان تا دریاچه)دریاچه نئور اردبیل(ازمسیر فیبر نوری اردبیل گیلان) در ارتفاع ۱۹۰۰-۱۹۷۰ متری از سطح دریاهای آزاد قرار دارد.آبادی ییلاقی سوبانان روبروی بلندترین کوه رشته کوه تالش ««ریشکاجی یا ریشگاسر»» قرار دارد.جمعیت منطقه ییلاقی سوباتان (شامل گزنه هونی ، بیده پشت و…)بصورت فصلی متغیر است ،بهار تابستان و اوایل پائیز منطقه پر از هیاهو و جنب و جوش است ، ترکیب جمعیتی عمداٌ از تالشان و بومیانی است که به دامداری و دامپروری مخصوصاٌ گوسفند مشغول هستند.سایر ساکنین از اهالی بخش مرکزی و بخش لیسار تالش هستند. طبیعت زیبا ،محیط دلرباوهوائی به غایت نیکوپذیرای خیل طبیعت گردان و کوهنوردان ملی و محلی و به ندرت گردشگران خارجی است. نام سوباتان که سووتن تلفظ می شود از ترکیب واژه سو به معنای گلپر و تن به معنای وطن است و یک واژه تالشی است. بیشترین تولید گلپر از زمینهای این منطقه در تالش به عمل می آید.

این آبشار در روستای ورزان که در ضلع شمال غربی سوباتان واقع شده و فاصله آن تا شهرک سوباتان حدود ۴ کیلو متر است . آب رودخانه ورزان یکی از شاخه های اصلی رودخانه لیسار است که از چشمه های بالا دستی ییلاق سر چشمه گرفته در مسیر خود هنگام ریزش از صخره های عظیم ورزان آبشار زیبا و دیدنی که ارتفاع آن بیش از ۱۰۰ متر است را تشکیل می دهد. ساکنین روستای ورزان که بیش از ۵۰ خانوار هستند اکثرا اهالی روستاهای هره دشت شمالی و جنوبی و کوهپایه نشینان لیسار هستند که اکثرا به شغل دامداری و دامپروری مشغولند. بدلیل پایین بودن دمای هوای این منطقه به علت ارتفاع بیشتر نسبت به سطح دریا ، شقایق ورزان نیز دیر تر از شقایق سوباتان شکوفه می زند. از سوباتان تا آبشار ورزان حدود ۱ ساعت کوهپیمایی سبک در پیش خواهید داشت.

آتشکده ایسپیه مزگت

بنای ایسپیه مزگت باقیمانده یک آتشکده قدیمی و بزرگ در دیناچال تالش است. تمامی نشانه های معماری وکاربردی آن عملکرد مذهبی این بنا را تایید می کند.این بنا دردوران پس از اسلام احتمالا بعد ازقرن سوم هجری به مسجد تبدیل شد و ظاهرا تا مدتها ی مدید مورد استفاده قرار می گرفته است. گذشته از اهمیت تاریخی و معماری بنا اینکه در اطراف آن باید شهری بزرگ وجود داشته باشد. مشغله فکری بسیاری از اندیشمندان در گیر با این موضوع است. بازسازی این بنا وتعریف حریم حفاظتی و برنامه عملیاتی می تواند هویت آنرا روشنتر ساخته و مجددا زندگی را به این محل بازگرداند. بنای تاریخی اسپیه مزگت ایسپیه مزگت از دو کلمه “ایسپی “در زبان تالشی به معنای سفید و”مزگت” در زبان اوستا به معنای مسجد تشکیل شده است.ایسپیه مزگت در دهکده کیش خاله در شمال آبادی دیناچال از آبادیهای جنوب اسالم در فاصله حدود ۲۲ کیلومتری جنوب شهر تالش واقع شده است.بنای مذکور در کرانه شمالی دیناچال رود و در یک و نیم کیلومتری شرق جاده تالش –انزلی واقع است.

این بنا را می توان یکی از شگفت انگیزترین بناهای تاریخی گیلان دانست. این بنا که امروزه روی در خرابی و فنا دارد، باید روزی در محلی آباد ومعروف بنا شده باشد. اما در هیچ یک ازکتب تاریخی محلی و سفرنامه های خارجیان و ایرانیان نامی از این بنا نیامده است.عجیب تر اینکه رابینو نیز این بنای تاریخی را ازقلم انداخته است.با این که درختان متبرک نیز در کتاب او فهرست شده است. در طی زمان دراز عوامل مختلف انسانی و طبیعی موجب تخریب ایسپیه مزگت شده اند. مصالح اصلی بنای این اثر تاریخی آجرهایی به ابعاد ۶×۲۳×۲۳ سانتیمتر است. قطر دیوار آن ۱۷۵ سانتیمتر است. گوشه ای از این بنا که یک ضلع آن ۷۵/۱۶ متر است، فعلا بر پاست و دیوار یکی از دهلیزهای بنا می باشد. بر دیوار همین دهلیز است که پنج شش متر کتیبه کوفی ساده باقیمانده و کلمات “لم یخش الا الله فعسی اولعک ان یکونو امن المهتدین” روشن خوانده میشود. این کتیبه که ابتدای آن در همین دهلیز بوده ،روزی چهار دهلیز اطراف را تزیین می داده است.دیو اره دهلیزها نیز گچ بری عجیبی به ارتفاع ۱ متر داشته که فعلا ۲ متر از این از اره بر دیوار شمالی مشخص است.

آنچه بیش از هر چیز بیننده را به حیرت می اندازد، علت وجودی چنین بنای در این نقطه دور افتاده است. آن هم بنای با آن قدمت تاریخی که کتیبه کوفی بر آن گواهی می دهد. در اینکه اسپیه مزگت یک مرکزعبادی بزرگ بوده تردیدی نیست و این امر از وجود احتمالی یک مرکز شهری یا سایتی باستانی مدفون شده در حوالی این بنا خبر می دهد. شکل اسپیه مزگت که از چهار دهلیز و یک رواق چهار گوش تشکیل شده و امروزه قسمتی از آن از بین رفته است به آتشکده های زرتشتی پیش از اسلام شباهت دارد و احتمالا بعد از اسلام بدون تخریب بنای آن نحوه اداره آن تغییر کرده و به محل عبادت مسلمانان تبدیل شده است. از طرف دیگر نام فارسی مزگت به جای مسجد با ترکیب اسپیه به معنای سفید از نظر واژه شناسی Etymology) ) نیز می تواند کمکی به یافتن بنای اصلی اولیه این اثر تاریخی نموده و تا حدودی علت وجودی آن را روشن سازد.

در کناربنای ایسپیه مزگت در کرانه جنوبی دیناچال رود، زمین وسیعی وجود دارد که روز سیزدهم فروردین هر سال محلی برای اجتماع و تفرج تعداد زیادی از افراد محلی و مسافران نوروزی است که برای بدر کردن سیزده نوروزاز اول صبح آن روز تا غروب در این محل گرد هم می آیند. در این اجتماع، مسافران و گردشگران می توانند انواع وسایل خوراکی، صنایع دستی و غیره را از فروشندگان سیار این محل تهیه کنند.همچنین چند نوع بازی توسط افراد بومی ، هیجان آنرا افزایش می دهد.بدون تردید ایسپیه مزگت باقیمانده یک آتشکده بزرگ در تالش است که در دوران بعد از اسلام به مسجد تبدیل شده است. رواق چهار گوش داخلی آن محل نگهداری آتش مقدس بوده و مردم برای عبادت در دهلیز های کناری آن می ایستادند. بنای اسپیه مزگت بدون هیچ تغییری به مسجد تبدیل شده و این در حالیست که در داخل آن محرابی وجود ندارد. این عدم تغییر و یا تخریب خود نشانی از حرمت و قداستی است که این مکان برای مراسم دینی در قبل و چه بعد از اسلام داشته است.

پارک جنگلی سیاه داران

شهرستان تالش (هشتپر) با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص از یک سو به چشم انداز جلگه , شهر و دریا و از سوی دیگر به کوهپایه های پوشیده از جنگل منتهی می باشد و مکان ها و جاذبه های دلپذیر گردشگری بسیاری دارد که یکی از این مناطق روستا ی سیاه داران است که در گذشته دارای درختان عظیمی از بلوط که بزرگ و سر به فلک کشیده بوده اند و از طرف دیگر توده عظیم درختان مانع ورود افراد به داخل روستا(جنگل ) می شد و بنابراین این منطقه با نام منطقه پوشیده از درختان سیاه(بلوط و آزاد) بعد از ساکن شدن افراد ییلاق نشین, آن روستا به “سیا داران” معروف گشت . این منطقه در جنوب غربی شهر تالش (هشتپر ) واقع می باشد که در سالهای اخیر توسط شهرداری تالش به محدوده ای برای گذاران اوقات فراغت و تفریح تبدیل شده است . پس از احداث راه و پله گذاری بخش هایی از دامنه این تپه در بلندترین نقطه آن تفریحگاهی بکر و دیدنی با امکاناتی جون رستوران , آلاچیق, سرویس بهداشتی بر پا گردیده است و سپس طرح سورتمه جنگلی ریلی در دامنه های پوشیده از جنگل تاسیس شده که عبور از مسیر آن برای مسافران بسیار هیجان انگیز و جالب می باشد ضمن آنکه در داخل محدوده پش از عبور از مسیر حیاط وحش طبیعی ایجاد شده وحیواناتی مثل آهو و غزال وحشی قابل روئت می باشند.

پارک جنگلی گیسوم

يکي از نقاط ديدني استان گيلان و شهرستان تالش پارک جنگلي گيسوم است. مسيري زيبا و ديدني درختان سر به فلک کشيده آن تونلي جنگلي را ايجاد کرده است که دل هر بيننده‌اي را با خود مي‌برد.

جاده گيسوم تونلي جنگلي را با نسيم خنک کوهستان هاي تالش در هم آميخته تا تن و جان هر رهگذري را آرامش ببخشد و روحش را آسايش دهد.گيسوم جايي است که جنگل و دريا به هم مي رسند و سحر طبيعت به اوج خود مي رسد. اگرچه گيسوم فقط در نيمه اول سال پذيراي گردشگران است ولي بايد گفت که اگر در نوروز و نيمه اول سال هم موفق به سفر به اين منطقه گردشگري نشديد زيبايي هاي طبيعي گيسوم در فصل پاييز و زمستان نيز کمتر از بهار و تابستان نيست.

همسايگي جنگل و دريا در اين منطقه از شمال کشور، زيبايي دو چنداني را نصيب چشمان گردشگران مي‌کند. اين ساحل زيبا در ايام نوروز پذيراي جمعيت زيادي از علاقه مندان به طبيعت از اقصي نقاط کشور است مسافراني که از گوشه و کنار کشور مي آيند تا آغازين روزهاي بهار را در کنار جنگل و دريا به نظاره بنشينند و تماشاگر رويش طبيعت زيباي تالش باشند.

وجود گيسوم باعث شده است که روستاي گتگسر در کنار آن به يک روستاي مهمان پذير با خانه هاي ويلايي تبديل شود و اهالي به خاطر حضور بيش از حد مسافران خانه‌هاي خود را تبديل به سوئيت هاي مهمان‌پذير کنند. جنگل گيسوم با مساحتي حدود ۸۰ هکتار، با درختان جنگلي انبوه و گونه‌هاي گياهي خاصي که دارد، چشم انداز زيبايي را براي گردشگران فراهم مي‌کند، اين پارک با امکاناتي نظير پارکينگ در داخل محدوده پارک، وسايل بازي کودکان، ورزشگاه، اردوگاه، پلاژ، هتل، مناطق پيک‌نيک روزانه، کمپينگ طبيعي، مسيرهاي پياده روي، مجموعه فضاهاي جنگلي باقيمانده در ناحيه شرقي، جنگل شمشاد و موزه طبيعي گل و گياه منتظر حضور گردشگران است.

در مجموع ۷۶ گونه گیاهی متعلق به ۶۶ جنس و ۴۴ خانواده در این منطقه جلگه‌ای از شمال گیلان شناسایی شده‌است که ۲۱ گونه آن چوبی و مابقی را گونه‌های علفی تشکیل می‌دهد.

درختان جنگلی انبوه و انواع گونه‌های گیاهی به وپژه درختان انجیلی ( آسون دار )، چشم انداز رویایی در فصل پاییز به همراه دارد. در پارک جنگلی گیسوم امکانات رفاهی و سوییت و منازل تعبیه شده است و پاسگاه پلیس امنیت این پارک را شبانه روزی کنترل می کند.مغازه های مختلف خرید و ساحل زیبای آن برای شنا جذابیت آن را دو چندان کرده است.بهترین زمان سفر به گیسوم ماههای اردیبهشت و مهر و آبان است.

دریاچه نئور

دریاچه نئور در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به طرف خلخال در یکی از دره های کوهستان، در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار و عمق متوسط ۵ متر از نظر آنوبانینی یکی از زیباترین و دیدنی ترین دریاچه های ایران می باشد. در حال حاضر نوعی ماهی قزل آلای رنگین کمان که از زمره بهترین نوع ماهیان دنیا می باشد در آن پرورش داده می شود که هر ساله عده زیادی از مردم جهت ماهیگیری و کوهنوردی و استفاده از مناظر بدیع و بی نظیر منطقه و هوای خنک و مطبوع آن به دریاچه روی می آورند. منظره بدیع و کم نظیر این دریاچه آن را به یکی از بهترین تفرجگاه های تابستانی منطقه بدل میکند و باید در برنامه های تابستانی حتما مد نظر باشد.

دژ سلسال

قلعه سلسال که به زبان محلی به آن قلعه سالسال می گویند در ۳۲ کیلومتری شمال غرب نوبران و در شمال روستای قارلق و غرب روستای ورگبار قرار دارد. این قلعه با باروی بسیار مستحکم بر ارتفاعات کوه های سالاندوز بنا گردیده است . از دوره ساخت آن اطلاعات دقیقی در دست نیست اما بر اساس تاریخ تعداد زیادی از این بناها در پایان دوره اشکانیان و اوایل دوره ساسانیان در قرن سوم و چهارم میلادی و قبل ازظهور اسلام در ایران که بیشترین تاخت و تازها از سوی سایر اقوام به سرزمین های ایران می شده ساخته شده است. این دژ در دوره سلجوقیان و سپس فرقه اسماعیلیه با ظهور حسن صباح در ایران مورد استفاده قرار گرفته است . این دژ بر روی سخره سنگی و در ارتفاع ۲۸۵۰ متر از سطح دریا قرار گرفته و دیوارهای آن با سنگ و ملات ساروج ( ترکیب پودر آهک با خاکستر و آب) استوار شده است که اطراف آن را پرتگاه های عظیم فرا گرفته و تنها راه دسترسی به آن در شرق آن قرار داشته است . قلعه سلسال دارای چهار برج نگهبانی میباشد . هریک از برج ها در خط الرس ارتفاعات منتهی به این مکان طراحی شده و هر برج نگهبانی از دو طبقه تشکیل شده ، طبقه فوقانی برای نگهبانی و طبقه تحتانی برای استراحت در نظر گرفته شده و بر دیوار برجها سوراخهائی با مقطع دایره ای شکل با قطر ۱۰ سانتی متر بنام مزغل برای دیدبانی طراحی و ساخته شده است . چشم انداز این مزغل ها به سمت روستاها ، دشت های اطراف و آبراهه های منتهی به این قلعه می باشد. یکی از اهداف مهم بنای این دژ استراتژیک حفاظت از گذرگاه (کریدور ) مواصلاتی غرب به شرق دشت جنوبی این قلعه بوده است (دشت گلازور) که در آن زمان محل عبور کاروانهای تجاری و نظامی از شرق به غرب و بلعکس بوده است (این گذرگاه تا چند دهه پیش بنام جاده اصفهان معروف بود که روایت شده مارکوپولو نیز در سفر خود در مسیر ابهر به کاشان از این دشت عبور نموده است) . از شکافهای عمیق و طبیعی موجود در این قلعه بعنوان انبار آذوقه و منبع ذخیره آب استفاده می شده است ( متاسفانه در دو و سه دهه اخیر بخشی از دیوار و برجهای این مکان از سوی افراد ناآگاه به تاریخ و تمدن نیاکانمام تخریب شده است ). در شرق این قلعه زمین نسبتا مسطح و وسیعی معروف به میدان واقع است که از آن برای تمرین های نظامی سپاهیان قلعه استفاده می شده است

روستا و بقعه شاه میلرزان

این بقعه در خطبه سرای تالش واقع است.از داخل بازار خطبه سرا یک راه فرعی باز می شود.این راه علائم جذب کننده و راهنما برای محور زیبا و حذاب شامیلرزان ندارد.برای رسیدن به این بقعه و روستا آن از روستاهای:اشیک آغاسی،کلات(کلات مشایخ)،انبوه،میناچون وبینون در داخل جنگل یا رودخانه و دره ای مملو از درخت عبور کرده و پس از طی ۱۸ کیلومتر به روستای ییلاقی-زیارتی شامیلرزان می رسیم. در آغاز راه مزارع برنج و مرکبات فراوان دیده می شود.سقف خانه ها با سفال پوشانده شده است.از ۵کیلومتر که روستای اشیک آغاسی و کلات به پایان می رسد،جاده خاکی آغاز می شود.در دور طرف جنگل با شی۴۵ درجه همه جا را فرا گرفته است.عبور رودخانه،دره ای فراخ تر و عمیق،درختان تنومند،ستیغ های قله های مقابل و تنوع رنگ در جنگل مناظر بکر و جذابی را در محور بوجود آورده است.قبل از شامیلرزان جاده ای خاکی وجود دارد که خطبه سرا را به اردبیل متصل میکند. در روستای کلات مشایخ آثار برجای مانده از عشایر دیده می شود در۸کیلومتری و در ارتفاع تقریبی ۳۲۷ متری قهوه خانه ای رونق دارد،درروستای بینون طرح بهره برداری از جنگل اجرا می شود و رودخانه ها بزرگ که از ییلاق شامیلرزان شروع می شود از وسط محل میگذرد.پس از این محل به روستا و بقعه شامیلرزان می رسیم.بقعه در ارتفاع ۹۲۴ متری از سطح دریای آزاد و در وسط روستای پرجمعیت و آباد واقع است.

در مسیر بازدید روستایی این چنین زیبا را در دل کوه و جنگل تصو نمیکردم.خانه های روستایی مشرف به بقعه است و بقعه بخشی از حاشیه غربی میدان را تشکیل می دهد.بقعه متعلق به امام سلطان محمود شاه دینوری از عارفان قرن هشتم هجری قمری و به روایتی از فرزدان امام زین العابدین(ع) است.در محو طه درختان شمشاد به وفور دیده می شد.بقعه در داخل اتاقی قرار دارد.دور تا دور اتاق بوسیله ایوان احاطه شده است.متاسفانه ترک های عمیق و جدی برداشته و حسب الظاهر اوقاف هیچ اقدام جدی برای حفظ این بنا انجام نداده است.به رغم دوری راه و نداشتم علائم و راهنما،مورد بازدید گردشگران قرار میگیرد.علاوه بر این درحیاط بقعه یک میدان بزرگی وجود دارد که مهمانان شامیلرزان در آنجا اتومبیل یا وسایل نقلیه خود را متوقف میکنند و روانه خانه های مردم مهمان نواز شامیلرزان می شوند.همچنین در ایام محرم و اعیاد اسلامی،بخصوص عیدقربان زائران زیادی به محل می آیند.

روستای ارده

اَرده روستایی‌ست در بخش پره‌سر شهرستان رضوانشهر استان گیلان. این روستا در دهستان ییلاقی در یک دره سرسبز واقع شده‌است.اهالی این روستا از طریق کشاورزی و دامپروری امرار معاش می کنند .مردم این روستا به زبان تالشی سخن می گویند.

روستای سینه هونی

بعد از روستای «کیش دیبی» جاده با دو راه از هم تفکیک می شود . یک راه به «سوباتان» و راه یگر به «آق اولر» و «تول» می‌رود. بعد از «کیش دیبی» روستاهای «دشتأدی» ، «کسمه جان»، «شیلا دشت» و سپس «سینه هونی»(سیناهونی) بر سر راه ییلاق مریان قرار دارند. روستای سینه هونی(سیناهونی) در ارتفاع ۷۷۶ متر از سطح دریای آزاد قرار دارد و روستایی کوهستانی، در دل جنگل با پوشش درخت و درختچه است. این روستا محل تردد گردشگران است و مناظر آن بدیع و بی نهایت زیباست. کوههای اطراف روستا مقصدی دوست داشتنی برای علاقمندان کوهنوردی، جنگل زیبای آن جاذبه‌ای فراموش نشدنی برای علاقمندان به طبیعت و رودخانه‌ی کنار روستا (کرگانرود)جایی مناسب برای ماهیگیری و کمپینگ کنار آن است.

زیارتگاه نرگس خاتون

اماکن و امام زاده های موجود در منطقه تالش می تواند در جذب گردشگر داخلی و خارجی نقش مهمی داشته باشد .یکی از این مکانها بقعه نرگس خاتون از نوادگان امام موسی کاظم (ع )در شهر چوبر تالش می باشد.

کاخ ییلاقی سردار امجد

کاخ زمستانی نصرت اله خان سردار امجد از مهمترین بناهای حکومتی گیلان در شهر تالش(هشتپر ) به شمار می رود . سردار امجد که از اواسط دوره ی ناصرالدین شاه قاجار تا انقلاب مشروطه حاکم کرگانرود تالش بود, از قدرت و نفوذ زیادی در منطقه تالش برخوردار بود و برای قدرت نمایی و تدارک مکانی مناسب برای پذیرایی از بزرگان و درباریان قاجار تصمیم به ساخت این بنا می گیرد. بنابر روایت منابع محلی احداث و تکمیل این بنا ۲۵ سال به طول انجامیده است. سنگ های بکار رفته در بنا از ارتفاعات ییلاقی تالش به این مکان آورده شده اند و کارگران زیادی بطور روزانه در ساخت این بنا مشغول به کار بوده اند . این بنا محل استقرار اطاقسرا نامیده می شد که اکنون در ضلع غربی میدان اصلی شهر تالش ( هشتپر ) واقع گردیده است. این بنای آجری با نمای بیرونی آبی رنگ و به همراه طاق نماها و درگاه های هلالی توجه هر رهگذری را به خود جلب می کند. طبقه اول این بنا , دارای دو درب ورودی بزرگ در شمال و جنوب است که قرینه بصورت چهار پنجره بزرگ در طبقه دوم نیز در چهار جهت تکرار شده است . طبقه سوم دارای چهار کلاه فرنگی با پنجره های بادگیر است.

این بنا در جریان شورش های محلی مردم تالش در دوره انقلاب مشروطه به آتش کشیده می شود و به مدت ۶۰ سال بصورت متروکه باقی می ماند . تا اینکه در اوایل دهه ۱۳۵۰ خورشیدی مورد بازسازی قرار گرفت و این ساختمان و محوطه بزرگ پیرامون آن به جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران ( هلال احمر بعدی ) واگذار می شود و پس از انقلاب اسلامی نیز در اختیار بسیج سپاه پاسداران قرار می گیرد . بدین جهت علیرغم آنکه بخشی از محوطه شرقی آن در مجاورت میدان اصلی شهر تالش به پارک تبدیل شده است علیرغم دیدگاه برخی صاحب نظران و مسئولان محلی به تبدیل این مکان به موزه کاخ , بعلت کاربری نظامی کنونی , مورد بازدید علاقه مندان قرار نمی گیرد. در سالهای اخیر با ترک برداشتن برخی از نماها و نم گرفتن طبقه فوقانی آن , سقف این بنا با حلب پوشانیده شده است.

محوطه باستانی و ییلاق تول

پس از آق اولر و در امتداد جاده خاکی به چادرهای عشایر کوچ رو می رسیم که به زبان ترکی به آن (پری) می گویند.از یال کوه پایین می آییم ، دره ای پهن و پر سنگلاخ پیش رو باز می شود.از آق اولر تا این محل ، خانه های نوسازوزمین های کشاورزی به خصوص لوبیا کاری دیده می شود. بعداز چادر عشایر ییلاقات تول شروع می شود.راهی طولانی با جاه ای خاکی و بد .توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی کاوش های باستانشناسی بسیار مهم در تول انجام گرفته که نتایج آن درگزارشهای استاد محمد رضاخلعتبری در چند جلد منتشر شده است.ییلاقات تول نسبت به سایرروستاههای مسیر از امکانات کمتری برخوردار است.

منطقه ییلاقی دوخاله کوه تالش

منطقه ییلاقی دوخاله کوه تالش از مناطق بکر و خوش آب هوای استان گیلان است.تالش نام یکی از مردم‌های ایرانی‌تبار است که سکونتگاه اصلی آن‌ها در البرز غربی از جنوب شرقی جمهوری آذربایجان آغاز شده و تا شمال غربی استان گیلان و استان اردبیل در ایران ادامه دارد.منطقه قومی تالش که یکی از نواحی ایرانی محل سکونت قوم تالش است با مساحتی  حدود ۲۳۷۳ کیلومتر مربع که در شمال غرب گیلان قرار دارد، یک سوم خاک استان گیلان را تشکیل می‌دهد. این شهرستان که نام خود را از قوم تالش گرفته و به استناد منابع و شواهد بسیار، بازمانده اقوام کادوس باستان و از همسایگان دیرین قوم گیل می‌باشد، از غرب به استان اردبیل، از شمال به آستارا و از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی محدود شده و شامل شهرستانهای آستارا، تالش، ماسال وشاندرمن، رضوانشهر، صومعه سرا ،فومن ،شفت می‌باشد، همچنین جمعیت زیادی از تالشان در رشت و امام زاده هاشم و رودبار استان گیلان ساکن می‌باشند. علاوه بر این مردم مناطق عنبران و شاهرود و کلور اردبیل نیز تالش هستند تالش از سه جهت به کوههای تالش که ادامه رشته کوههای البرز هستند و از طرف دیگر به دریای خزر منتهی می‌شود. کشف آثار تمدن ۴۵۰۰ سالهدر ییلاق (نوه دیی) تالش جلوه‌های بیشتری به این منطقه خوش آب و هوا داده‌است. همین تاریخ پرافتخار باعث شده تا سالشمار کادوسی مبدأی خود را سال ۱۵۵۸ قبل از میلاد قرار دهد. مردم تالش به زبان تالشی تکلم می‌نمایندکه نزدیکترین زبان به زبان اوستایی می‌باشد. بخش اعظمی از تالش طی عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای از آن جدا شده و به روسیه ملحق شدندو هماکنون تحت اشغال جمهوری آذربایجان می‌باشد.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

آستانه اشرفیه یکی از شهرهای زیبای استان گیلان است که در  ۳۵ کیلومتری شهر رشت و ۷ کیلومتر لاهیجان واقع شده است. یکی از نکاتی که آستانه اشرفیه را با دیگر شهرهای گیلان متفاوت می کند خاک حاصل خیز تر آن نسبت به دیگر مناطق است. حاصل خیزی خاک در این شهر بیشتر به علت عبور رودخانه سفیدرود است که آبرفت های بسیاری را با خود به این منطقه منتقل می کند.

یکی از مزیت‌هایی که رودخانهٔ سفیدرود به این شهر می‌دهد، عدم سیلاب در این شهر است. زیرا باوجود باران‌های فراوانی که در طول زمستان و پاییز می‌بارد؛ سفیدرود آب‌ها را به سمت خود کشیده وبه دریا می‌راند. همچنین در کشور قزاقستان نیز شهری به این نام وجود دارد در گذشته این شهر در ساحل سمت چپ سفیدرود قرار داشت اما با تغییر مسیر این رودخانه هم اکنون در سمت راست این رودخانه قرار گرفته است.

قصد داریم در این مطلب نگاهی گذرا به برخی آداب و رسوم و البته مناطق دیدنی این شهر داشته باشیم.

آیین عزاداری زنان در آستانه اشرفیه

می گویند بعد از واقعه خونین عاشورا، زنان قبیله بنی اسد، برای دفن کشته شدگان کربلا به کمک آمدند و امروز پس از گذشت قرن ها، زنان آستان اشرفیه در حالی که حجاب کامل دارند و صورت خودشان را پوشانده اند، در روز یازدهم محرم، برای عزاداری به خیابان ها و امامزاده می آیند. سینه می زنند، اشک می ریزند، گاهی بیل به همراه خودشان دارند به یاد زنانی که شهدا را دفن کردند، یا ساقه برنجی که به نشانه عزا بر سر و صورتشان می زنند. این مراسم یازدهم محرم آغاز می شود و تا هفت روز بعد از واقعه کربلا حتی ادامه دارد. درست همان روزهایی که هیات ها خالی می شوند و عزاداری های پر شور پایان می یابد، بعد از مردان و دسته های بزرگ، حالا نوبت زنان است که عزاداری امام حسین را ادامه دهند. البته این مراسم به جز در آستان اشرفیه در شهرهای دیگر ایران نیز انجام می شود.

دیدنی های آستانه اشرفیه

پارک ساحلی آستانه اشرفی

پارک جنگلی و ساحلی آستانه اشرفیه پارکی زیبا و دیدنی با امکانات ورزشی وتفریحی؛ مکانی مناسب برای گذراندن اوقات فراغت به همراه خانواده یا دوستانتان می باشد. این پارک بدون شک می تواند محلی مناسب برای گذراندن بعداز ظهرهای مطبوع در آستانه اشرفیه باشد.

آدرس: ایران – گیلان – آستانه اشرفیه خیابان شریعتی

پل خشتی تجن گوکه

این پل در مسیر راه قدیمی سیاهکل به لاهیجان ، که برروی رودخانه ی شیم رود احداث شده است، قرار دارد. پل تجن گوکه، دو دهانه ی بزرگ در وسط و دو دهانه ی کوچک در طرفین داشته و طول آن ۷۵ متر و عرض آن ۲۵/۴ و ارتفاع کلی آن بیش از ۵/۷ متر می باشد. این پل آجری، دو چشمه با طاقهای جناقی دارد.

آدرس: ایران – گیلان – آستانه اشرفیه برروی رودخانه ی شیم رود

پل خشتی نیاکو

این پل که ازجمله آثار به جای مانده دوره قاجاریه است، ۵۰ متر طول و ۸۰/۵ متر عرض داشته و از دو ﭼﺸﻤﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه است. ارﺗﻔﺎع ﭘﻞ از ﺳﻄﺢ رودﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪاش ۶ ﻣﺘﺮ می باشد.

اﯾﻦ ﭘﻞ در ﻣﺤﺪوده ﻧﯿﺎﮐﻮ ﺑﻪ ﺑﺎزﮐﯿﺎﮔﻮراب ﺑﺮ روی ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎی ﺷﻤﺮود ساخته شده است. بعضی قدمت این پل را به دوره صفویان نسبت داده اند. در ﺳﺎﺧﺖ آن از آﺟﺮ، ﺳﻨﮓ و ﻣﻼت ﺳﺎروج استفاده شده است، ﭘﻞ ﻧﯿﺎﮐﻮ دارای ﯾﮏ دﻫﺎﻧﻪ ﺑﺰرگ و ۳ دﻫﺎﻧﻪ ﮐﻮﭼﮏ در ﺟﻮاﻧﺐ دﻫﺎﻧﻪ اﺻلی می باشد. پل خشتی نیاکو در سال ۱۳۳۵ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره ۱۴۴۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس: ایران – گیلان – آستانه اشرفیه ﻣﺤﺪوده ﻧﯿﺎﮐﻮ ﺑﻪ ﺑﺎزﮐﯿﺎﮔﻮراب ﺑﺮ روی ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎی ﺷﻤﺮود

روستای صفرا بسته

روستای صفرا بسته با ۱۲۵۸ نفر جمعیت دارای قدمت تاریخی ۱۵۰۰ ساله‌ است. این روستا یک منطقه گردشگری و توریستی بسیار جذاب با جاده ای زیبا و دیدنی می باشد.

از جاذبه های توریستی روستای صفرا می توان به وجود جاده های تونلی، جاده‌‌‌‌ای که سرپوشیده شده از درختان توسکا هستند اشاره کرد که در فصل های بهار و پائیز نقاش طبیعت زیبا ترین رنگ ها را برای رنگ آمیزی آن ها به کار برده و جلوه حیرت انگیزی ساخته است.

آدرس: ایران – گیلان – رشت آستانه اشرفیه، جاده کیاشهر بعد از تمچال، روبروی پاسگاه پرکاپشت

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

شهر بندر انزلی یکی از زیباترین و خاص ترین شهرهای استان گیلان است که علاوه بر زیبایی های طبیعی از اهمیت تجاری و اقتصادی بسزایی نیز برخوردار است. این شهر که یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران به شمار می رود از دیرباز یکی از مناطق مهم ایران به شمار می رفته و اتفاقات بزرگ تاریخی بسیاری هول این شهر رخ داده است. قصد داریم نگاهی به این شهر زیبا و تاریخی داشته باشیم.

مناطق دیدنی شهر بندر انزلی

تالاب انزلی – مرداب انزلی

در حدود ۴۰ کیلومتری شمال رشت و در جنوب غربی شهرستان بندر انزلی و دریای خزر قرار دارد. تالاب بین‌المللی انزلی محل تخم ریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است. در داخل تالاب جزایر زیبایی وجود دارد و دو شهر زیبای بندرانزلی و آبکنار در ساحل آن قرار دارند.  وسعت این تالاب فصول زمستان و بهار به علت افزایش بارندگی به حدود ۱۲۰ کیلومتر مربع می رسد و در تابستان و پاییز به حدود ۸۰ کیلومتر تقلیل می باید. مرداب انزلی از جالب ‌ترین و بزرگترین زیستگاه‌ های طبیعی جانواران ایران محسوب می ‌شود و در مجموع با توجه به زیبایی های چشمگیر خود می تواند به عنوان اکوسیستم آبی – طبیعی، گردشگران زیادی را به خود جلب کند.

تالاب انزلی با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی، صدها گونه موجودات گیاهی اکوسیستم کم نظیری دارد که خصوصا در منطقه حفاظت شده سرخانکل از آنان محافظت می شود. تالاب انزلی از سال ۱۳۵۴ جزو تالاب های بین‌المللی تحت حفاظت شد و مهمترین منبع تکثیر و تولید ماهیان خاویاری و استخوانی دریای خزر است. تالاب بین‌المللی انزلی از سالیان دور همه ساله پذیرای مسافران بی شمار داخلی و جهانگردان خارجی است.

تالاب انزلی به وسیله یک کانال کشتیرانی که از طریق دو موج شکن انزلی واقع در تاسیسات بندرگاه انزلی حمایت و به دریای خزر متصل می باشد. تالاب انزلی در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالاب های بین ‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و گفتنی است که تالاب انزلی با تالاب کوشیرو در پارک ملی کوشیرو شیتسوگن پیوند “خواهرخواندگی” دارد.

تالاب انزلی جزء تالاب های طبیعی و آب شیرین کشور بوده و دارای ۱۱ رود اصلی و ۳۰ رود فرعی است که پس از آبیاری مزارع و شالیزارها به همراه جریان های سطحی حوزه آبریز تالاب به آن وارد می شوند. حداکثر عمق آب تالاب در بهار و در نواحی غربی تالاب به ۵/۲ متر می رسد که بدلیل نوسان های سطح آب دریای خزر، این مقدار متغیر است. حوزه آبریز تالاب انزلی، مساحتی برابر ۳۷۴ هزار هکتار دارد که از مساحت فوق را موارد ذیل تشکیل می دهند :

۹/۵۳ درصد جنگل و مرتع، ۲/۳۳ درصد زمین های کشاورزی، ۷/۸ درصد تالاب، آب بندان ها و استخرها، ۷/۳ درصد مناطق انسان ساخت استفاده از زمین را به خود اختصاص داده اند.

مشخصات جوی تالاب انزلی شبیه به انزلی و غازیان است بجز آنکه مقدار رطوبت تالاب بیشتر از مناطق مجاور است . مختصات جوی این منطقه با حداثر مقدار بارندگی سالیانه در زمستان و حداکثر رطوبت در تابستان مشخص می گردد . حداقل حرارت در زمستان نزدیک و یا مساوی صفر درجه سانتیگراد و به ندرت پایین صفر و حداکثر بین ۳۳ تا ۳۶ درجه سانتیگراد در اواسط تابستان از ایستگاه های هواشناسی محلی گزارش شده است.

ساحل انزلی

آنچه سواحل انزلی را از سواحل دیگر شهرهای حاشیه دریای خزر متمایز می‌سازد، عمومی بودن سواحل آن است که در دسترس همگان قرار دارد، در حالی که سایر سواحل دریای خزر مورد دخل و تصرف بخش خصوصی قرار گرفته و مسافران محترم باید از پشت دیوارهای بلند و ویلاهای اختصاصی به دریا بنگرند. در تابستان سال ۸۶ توسط سازمان منطقه آزاد انزلی طرح ساحلی شامل: نصب ۶۵ آلاچیق سنتی و بتنی، طرح شنای برداران و خواهران، زمین والیبال و فوتبال ساحلی، پارکینگ، سرویس بهداشتی، محل استقرار گروه امداد و نجات و سایر امکانات رفاهی برای گردشگران در حدود سه کیلومتر از نوار ساحلی منطقه ایجاد شده‌است.

کشتی میرزاکوچک خان جنگلی

این کشتی تنها شناور سواحل شمالی کشور است که برای مقاصد تفریحی مورد استفاده قرار می گیرد. صرف یک وعده همراه با موسیقی و عبور روی آب های تالاب انزلی و دریای خزر تجربه ای است که ارزش امتحان کردن دارد.

موج شکن بندر انزلی

جاذبه های گردشگری استان گیلان : موج شکن بندر انزلی اسکله ای فوق العاده که احساس آرامش و شادی را در هر توریست برخواهد انگیخت, به شما هم پیشنهاد میکنیم در برنامه سفر خود به گیلان حتما به این بندر هم سفری داشته باشید. اما در ادامه بیشتر با این منطقه ی زیبا آشنا خواهیم شد.

این موج شکن که برای جلوگیری از آسیب رساندن موج های دریا به کشتی ها و قایق ها ساخته شده بود اکنون به محلی برای تفریح نیز مبدل شده است.

تقریبا هر بازدیدکننده از انزلی , یک عکس یادگاری در کنار موج شکن دارد, گردش روی موج شکن های بندر انزلی و تماشای منظره دریا و کانال و ساحل انزلی و بلوار ساحلی انزلی از فراز آن, خاطره ای فراموش نشدنی برای هر گردشگری خواهد ساخت.

در سال ۱۲۷۴ ساخت موج شکن غازیان و انزلی آغاز شد و ۱۲۹۳ کار ساخت آن به پایان رسید, موج شکن ها روی تیرهای چوبی که در کف دریا تعبیه شده اند ساخته شده و در سال های اخیر مورد مرمت قرار گرفته اند.

قبل از اینکه موج شکن ‌های انزلی احداث گردد کانال مابین انزلی و غازیان همانند خلیجی بود که کشتی‌های تجارتی به منظور تخلیه و بارگیری و یا مصون ماندن از امواج و طوفان دریا در آنجا پناه می آوردند و در اسکله ‌ها پهلو گرفته و یا روی لنگری می‌ ایستادند, اما امواج دریا, تا داخل کانال را می کوبید و به شناورهای مستقر در خلیج آسیب می رسانید.

از این رو نیاز به احداث موج شکن‌ ها احساس گردید و در نتیجه قرارداد این بنای عظیم که از شاهکارهای معماری در نوع خود است در سال ۱۳۱۳ هجری قمری برابر ۱۸۹۵ میلادی و ۱۲۷۴ شمسی بین دولت ایران و کمپانی ” احداث راه انزلی – قزوین ” منعقد گردید.

طول موج شکن غازیان ۷۵۰ متر و موج شکن انزلی نیز ۵۲۰ مترمی باشد و کار ساختمان آن در سال ۱۹۱۴ میلادی ۱۲۹۳ شمسی کاملا پایان پذیرفت.

به منظور احداث موج شکن‌ ها به طول ۱۴ کیلومتر راه آهنی از کوه‌های پونل تالش تا انتهای غرب خلیج کپورچال در مرداب کشیده شد و سنگ ها, از کوه‌های پونل استخراج و پس از تراشیده شده به اسکله کپورچال حمل و از انجا به وسیله کرجی‌های بزرگ به وسیله قایق ‌های موتوری به محل احداث موج شکن‌ ها و اداره بندر تخلیه می ‌گردید.

موج شکن‌ ها زیر نظر دو نفر مهندس روسی بنا گردید و این بنای عظیم را روی تیرهای چوبی که در کف دریا به ردیف کوبیده‌ اند ساختند.

پیشنهاد میکنیم : اگر علاقمند به ماهیگیری هستید در موج شکن بندر انزلی این امکان را خواهید یافت هر چند ما به جای قلاب و شکار ماهی, دوربین عکاسی را برای شکار لحظه ها, به شما پیشنهاد می کنیم

پل غازیان

این پل که بیشتر از ۷۰ سال قدمت داره، از معدود پل های متحرک ساخته شده در کشور به شمار میاد. از اونجایی که پل غازیان در زمان خودش از معدود پل های پیشرفته جهان در نوع خودش بوده، جزو پل های تاریخی ایران به ثبت رسیده. براساس اسناد تاریخی، ساخت پل غازیان از بتون مسلح از اواخر تیرماه ۱۳۱۴ شروع و اوایل تابستان ۱۳۱۶ یعنی ۱۸ ماه بعد تموم شد و از خرداد ماه ۱۳۱۷ مورد استفاده قرارگرفت و آذر ماه ۱۳۱۸به طور رسمی افتتاح شد.

قبل از احداث این پل رفت و آمد از انزلی به غازیان به وسیله قایق صورت می گرفت . تا این که پل غازیان به میان پشته به طول ۲۱۰، عرض ۱۰ و ارتفاع ۸۵/۶ متر با پنج دهانه که یه دهانه اون به طول ۲۵ متر متحرک بود و در زمان عبور کشتی ها اون رو بلند می کردن ، ساخته شد.

پل غازیان در سال های ۱۳۲۰ و ۱۳۳۳ مرمت شد و تا سال ۸۴ هم مورد استفاده قرار می گرفت تا این که با ساخت پل جدید غازیان ( پل ولایت ) و برای پیشگیری از فرو ریختن بازنشسته شد.

آدرس: ایران – گیلان – بندرانزلی رودخانه انزلی، بین غازیان و میان پشته و در مسیر ارتباطی تهران – رشت

کاخ میان پشته

این كاخ در میان پشته و بین دو پل انزلی و پل غازیان در محوطه و سیعی واقع شده است.

بدنه ساختمان دو جدار و از بلوك سیمانی ساخته شده دارای ۱۱ اتاق و یک سالن پذیرایی و چهار سرویس حمام و دستشویی با نمای بسیار زیباست. این کاخ در حال حاضر موزه نظامی ‌می‌باشد و انواع سلاحهای گرم و سرد از زمان صفویه تا کنون در معرض دید عموم است. موزه نظامی ‌بندرانزلی در ساختمانی قرار گرفته كه خود موزه‌ای از معماری و هنر است. این كاخ موزه كه در میان باغ دلگشایی با درختهای نارنج و سرو محصور شده از شمال به آبهای نیلگون خزر نظاره دارد. بنای این كاخ موزه كه به كاخ میان پشته معروف است در سال۱۳۱۰ به دستور رضاخان و به دست مهندسان ایرانی ساخته شده است.

از در شمالی به راهروی پهن سرسرای كاخ وارد می‌شوی كه اكنون ماكتهایی از كشتی‌های مختلف و برخی ابزار دیگر دریایی در دو طرف و وسط آن قرار داده شده ‌است. بعد از گذر از میان این راهرو به محوطه سرسرای كاخ می‌رسی كه با دو ردیف پله متقارن سپید زیبا تو را به طبقه بالا راهنمایی می‌كند. ساختمان دارای یك سرسرای وسیع، ‪ ۱۱اتاق و یك سالن پذیرایی با چهار حمام و دستشویی است. سقف اتاقها از بتون مسلح است و روی آن به شكل زیبایی با دستان هنرمندان گچ بری شده و گوشه‌ها نیز با تعدادی مجسمه‌های كوچك گچی زینت داده شده است. كاخ میان پشته پس از وقوع انقلاب اسلامی ‌چند سالی بلا استفاده ماند و از سال۱۳۶۷ ‪ پس از تعمیرات اساسی به موزه نیروی دریایی تبدیل شد. در حیاط كاخ چند اراده تانك و توپ و سلاحهای سنگین و نیمه سنگین در بین درختان قرار داده شده كه از همان ابتدا نظامی ‌بودن كاخ را به ما یادآوری می‌كند. در طبقه پایین بنا سلاحهای سبك و ادوات نظامی ‌از زمان زندیه تا دوره رضا خان قرار داده شده‌است. تفنگهای بزرگ قلعه‌ای، تفنگهای سنگ چخماق، سپر و كلاهخود و نیزه‌ها سلاحهای ابتدایی هستند كه جنگاوران كشورمان در قدیم از آن استفاده می‌كردند.

طبقه دوم بنا حالت كاخ بودن خود را بیشتر حفظ كرده و در آن از مبلمان مورد استفاده رضاخان و مهمانهایش، قفسه‌های چوبی بسیار خوش ساخت و ظریف و در عین حال مقاوم، شمعدانها و ساعتهای برنزی، ظروف چینی و كریستال كه تعدادی از آنها هدایای سران كشورهای خارجی به رضا خان است، نگهداری می‌شود. رادیو ضبط مبله هدیه هیتلر به رضا خان یكی از این تحفه‌ها است. تابلوی كبك آویز اثر كمال الملك و تابلوی نقاشی كار ناصرالدین شاه از جمله تابلوهای موجود در كاخ است. یكی دیگر ازآثار زیبای موجود لوستری است كه از چوب یك پارچه تراشیده شده و بر سقف یكی از اتاقها نصب شده‌است. میزهای چوبی خوش تراش با طرحهای بسیار ظریف و زیبا حكایت از سلیقه هنرمندانه صنعتگران آن زمان دارد. در همه اتاقها شومیه دیواری تعبیه شده و پنجره‌های بزرگ فضای درون كاخ را به طبیعت زیبای پیرامون پیوند می‌دهد. سالانه تعداد قابل توجهی از ایرانگردان و حتی گردشگران خارجی از این موزه دیدن می‌كنند.

کلیسای حضرت مریم

کلیسای کوچک حضرت مریم مقدس انزلی با حدود ۱۳۷ سال قدمت، تنها کلیسای انزلی است که بسیاری از مراسم مذهبی و عرفانی مسیجیان در آن برگزار می شود. در مراسم های مذهبی این کلیسا؛ عموماً مسیحیان ساکن گیلان و میهمانان تهرانی شرکت می کنند.اگر خوش شانس باشید و در زمان یکی از این مراسم در انزلی حضور داشته باشید، بوی عود و کندر و نوای ارگ و  سرودهای زیبای مذهبی شما را سرمست خواهد نمود.

مناره انزلی (برج ساعت)

در نزدیکی موج شکن شهر ساحلی انزلی، مناره یا برج سفیدرنگی وجود دارد که به نوعی نماد شهر انزلی به شمار می رود. این مناره زیبا با هدف راهنمایی کشتی هایی که از آن سوی آبها به انزلی می آمدند، ساخته شده بود که بعدها با تغییر کاربری به صورت برج ساعت مورد استفاده قرار گرفت. تاریخ ساخت این برج به سال ۱۲۳۰ در دوره فتحعلی شاه بر می گردد که در این زمان خدرخان گرجی والی گیلان شش تا هفت برج در گیلان ساخت که امروزه فقط برج ساعت باقی مانده است. درسال ۱۳۰۷ بعد از مرمت این برج، ساعتی چهارسو بر روی آن نصب شد. شهرداری این ساعت را که هفت کوک بوده از کشور آلمان خریداری و نصب کرده بود. سال ها این ساعت از کار افتاده بود تا اینکه در سال ۱۳۶۹ شهرداری ساعت قدیمی را تعویض و ساعت الکتریکی به جای آن نصب کرد. این برج ۲۸ متر ارتفاع دارد که هشت متر انتهایی قسمت بالکن به بالا را تشکیل داده و ساعت بر روی آن نصب شده است.

آدرس: ایران – گیلان – بندرانزلی خیابان پاسداران، در نزدیکی موج شکن

بقعه بی بی حوریه (خانم حوریه) غازیان

این بقعه در شهرک غازیان در ابتدای راه انزلی – رشت قرار دارد و گفته می شود آرامگاه خواهر امام رضا و از دختران امام موسی کاظم است بقعه تاسیساتی از قبیل زائر سرا مسجد با دو گلدسته بلند و زیبای کاشی کاری شده سرایداری عمومی و پارکینگ دارد این بقعه که رابینو در سفرنامه خود از آن یاد کرده است به صورت مجللی بازسازی شده است و شهرت آن سبب شده تا مردم این منطقه را بی بی حوریه بنامند.

آرامستان لهستانی های مهاجر بندر انزلی

گورستان ارامنه یادگار تلخ جنگ جهانی دوم ۱۹۳۹ ـ ۱۹۴۵ و مربوط به لهستانی‌هایی است که در جنگ جهانی دوم به بندر انزلی پناه آورده بودند، این آرامگاه نماد دوستی ایران و لهستان در سال‌های نه دور بوده و با همکاری شورای بزرگداشت جنگجویان و شهدای لهستانی مرمت‌شده اما بازدید برای عموم آزاد نیست. بسیاری از مهاجران لهستانی که برای همیشه در بندر انزلی ماندند پس از فوت در تکه زمین مربوط به لهستانی‌ها در گورستان ارامنه انزلی مدفون شدند.

در سال ۱۹۴۲، دولت لهستان با اقلیت ارامنه بندرانزلی به توافق رسید که طبق این توافق در آن زمان مالکیت بخش وسیعی از گورستان ارامنه را در بر می‌گرفت و در همان سال ۶۳۹ تن از لهستانی‌ها در همان‌جا به خاک سپرده شدند که از این تعداد، ۱۶۳ تن نظامی و ۴۷۶ تن غیرنظامی بودند که در انزلی بیمار شده و در گذشتند.

گورستان ارامنه در انزلی دارای دیواری بلند، در ورودی آهنی و سر دری آجری است که در آن عبارت «گورستان لهستان» حک‌شده و علاوه بر این صلیبی سنگی بر فراز سر در نصب‌شده که در جناحین آن دو عقاب سنگی یا گیلونی «نماد لهستان» قرار دارد.

گورها در چهار محوطه مشخص با صلیب‌های چوبین برفرازشان قرار دارند و مدت‌ها پیش لوحه‌ای در وسط گورستان با این مضمون وجود داشت، «آوارگان لهستان»، آنان که از میهن خود به‌زور تبعید شدند، دلتنگ بازگشت به آشیانه بودند، امّا، بیماری و بینوایی ساییدشان، پس، به‌ناچار اینجا در خاک بیگانه فرو خفتند.

کتیبه دیگر در قبرستان ارامنه مذکور نصب‌شده که مضمون آن این است: «دعای خیر خدا بدرقه راه سربازان، زنان، مردان و کودکان لهستانی باد که از زادگاهشان کوچانده شدند و درراه بازگشت به خانه‌شان، در نتیجه تبعید، زندان و بازداشت در سرزمین غربت درگذشتند و در اینجا مدفون شدند».

در سال ۱۹۵۵، کارگزاری دیپلماتیک جمهوری خلق لهستان، گورستان را نوسازی و گورها را نوآرایی کرد و سنگ گورها را از سیمان به رنگ میخک و با نام فوت‌شدگان مانند گورستان تهران آراستند و سپس معبرها و راهروهای بین گورها را با سبزه حصاربندی کردند.

در سال ۱۹۶۴، با ابتکار کارگزاری دیپلماتیک لهستان، لوحه یادبود خراب‌شده مجدداً بازسازی و بنا به موقعیت عصر، کتیبه عوض شد و اکنون نوشته چنین است، به یاد سربازان، زنان، مردان و کودکان لهستانی که هنگام بازگشت به میهن در سرزمین بیگانه درگذشتند و در اینجا به سال ۱۹۴۲ دفن شدند.

خوردنی های بندر انزلی

سفره گیلانی خیلی معروف است اما سفره انزلی چی ها هم شهره عام و خاص شده است. غذاهای دریایی و فصلی که با سبزی های محلی طبخ می شود، به همراه کباب های خوشمزه، تنها بخشی از سفره مردمان انزلی است. معروفترین غذایی که در انزلی می توانید میل کنید، فسنجان است. این خورش تقریبا مانند بقیه فسنجان ها تهیه می شود با این تفاوت که مزه غالب آن ترشی است. رب انار فسنجان شمالی باید از نوع ترش آن باشد؛ همچنین فسنجان سنتی انزلی را به جای مرغ با گوشت چرخ کرده با مرغابی درسته می پزند.

از انواع کباب های لذیذ، توصیه می شود در انزلی ترشه کباب را امتحان کنید که گوشت راسته گوسفند یا گوساله است که در سُسی شامل گردوی چرخ کرده، رب انار، پیاز، چوچاق و جعفری برای نصف روز خوابانده شده است. انواع ماهی شمالی با بهترین طبخ در انزلی پیدا می شود اما ماهی سوف (در فصل) ماهی سفید و اوزون برون بهترین گزینه ها هستند. بهترین بشقاب پیش غذای انزلی شمال اشپل، گردو و باقالاست. بورانی بادمجان، زیتون و سیر ترشی را در کنار غذا فراموش نکنید. کال کباب، ترشه شامی و خورش از دیگر خوراک های خوشمزه انزلی هستند.

بازارهای انزلی

شنبه بازار انزلی از ۷۰ سال پیش تاکنون به شکل هفتگی در خیابان میرزا کوچک خان برگزار می شود. در این بازار که محل تجمع انزلی چی ها و مردم روستاهای اطراف است، همه نوع جنسی عرضه می شود؛ از مرغ و جوجه زنده، تا انواع سبزی های محلی، انواع ترشی تا کفش و لباس و ابزار کشاورزی.

از مراکز خرید دیگر شهر می توانیم از بازار انزلی واقع در خیابان پاسداران و بازار پردیس در خیابان مطهری نام ببریم.

بازار ساحلی که محل فروش صنایع دستی است نیز در بلوار ساحلی قرار دارد. بازار گیلار غازیان و بازار سپه در خیابان سپه نیز از دیگر مراکز خرید شهر هستند. مرغوبترین سوغات انزلی را که شامل انواع ماهی، سبزیجات محلی، سیر ترشی و زیتون است را در شنبه بازار می توانید تهیه کنید. حلوا عسلی، کاکا و نباتی همدر اکثر قنادی ها و سوغاتی فروشی ها قابل دسترس هستند. مرواریدبافی، رایج ترین صنایع دستی انزلی است که آن را هم می توانید از بازار هفتگی و مراکز فروش سوغات تهیه کنید.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

شاید یکی از خوردنی هایی که خیلی از ما از کودکی با آن خاطره داشته ایم کلوچه لاهیجان بوده است! لاهیجان البته علاوه بر کلوچه های خوشمزه طبیعتی بسیار بکر و دیدنی نیز دارد که می تواند ما را برای سفر به این شهر وسوسه کند.

لاهیجان یکی از شهرهای دیدنی با جاذبه‌های گردشگری فراوان در  استان گیلان است که در شمال دیلمان قرار گرفته است. منطقه لاهیجان از شمال به دریای خزر، از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل و از غرب به آستانه اشرفیه محدود می‌شود. این شهر در یک ناحیه کوهپایه‌ای قرار گرفته است.

لاهیجان پوشیده از بوته‌های چای و بوی خوش بهار نارنج است که هر مسافر و حتی رهگذری را مست و شیدا می‌کند. همین طور این شهر با قدمتی ۸۰۰ ساله پر از زیبایی‌های طبیعی و تاریخی است که تمام این زیبایی‌ها مسافران زیادی را به سمت خود می‌کشانند.

با هم نگاهی داریم به برخی مناطق دیدنی لاهیجان که در سفر به این شهر باید حتما به آن ها سر زد!

بام سبز لاهیجان

محلی برای تفریح در شهر لاهیجان که با داشتن فضایی مسطح در مسیر بالای شیطان کوه به بام سبز لاهیجان مشهور است. در کنار بام سبز تله کابین و دیگر موارد تفریحی برای استفاده و لذت بردن هرچه بیشتر از طبیعت منطقه وجود دارد.

آدرس: ایران – گیلان – لاهیجان تله کابین لاهیجان

پارک بعثت (باغ ملی)

این بوستان با وسعتی بیش از یکهزار و۲۰۰ متر مربع در مرکز شهر لاهیجان قرار دارد. پارک جنگلی میر صفا: این پارک جنگلی طبیعی در خیابان شقایق (منتهی به دانشگاه آزاد اسلامی) قرار دارد و دارای تعدادی آلاچیق بوده که مورد توجه گردشگران می باشد. تالاب بین المللی امیر کلایه: این تالاب به وسعت بیش از هزار و دویست هکتار در ۴۰ کیلو متری شمال شهر لاهیجان و در کنار دریای خزر واقع شده و به دلیل نوع خاص اکوسیستم به دور از هر گونه آلودگی زیست محیطی بوده و دارای جاذبه های تفریحی زیادی می باشد سواحل امیر آباد: شمالی‌ترین نقطه شهرستان لاهیجان، به دریای خزر و سواحل امیر آباد منتهی می‌شود که از جذابیت‌های زیادی برخوردار است.

پارک جنگلی میر صفا

لاهیجان معروف به عروس شهرهای گیلان دارای چشم اندازها و جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبا می‌باشد که همجواری شهر با یکی از زیباترین کوه‌های منطقه و دسترسی آسان به آن با چشم اندازهای کوهپایه‌ای شامل باغ‌های سرسبز چای و مزارع برنج و چشمه‌های متعدد آن در سطح ملی در بخش گردشگری سرآمد است.

پارک جنگلی میر صفا یکی از مکان های زیبا و دلربای لاهیجان برای گردشگران است وهمواره پذیرای گردشگران میباشد.آدرس این پارک در خیابان شقایق است. خیابان شقایق منتهی به دانشگاه آزاد اسلامی می باشد. پارک جنگلی میر صفا یکی از جاذبه های گردشگری شهر لاهیجان می باشد. در این پارک جنگلی طبیعی، آلاچیق هایی برای رفاه گردشگران وجود دارد.

تالاب سوستان

این تالاب در زمستان و پاییز پرآب بوده و آب آن نیز شیرین است.درون و پیرامون تالاب با نیزار , گیاهان مردابی ودرختان سربه فلک کشیده احاطه شده است. تالاب سوستان به دلیل اقلیم مناسب , آب شیرین , پوشش گیاهی و مواد غذایی , میتواند زیستگاه پرندگان و آبزیان گوناگونی باشد. همچنین دسترسی مناسب , محوطه سرسبز و دلنشین ,مناظر بکر و وحشی , فضاهای گردشگری جالبی را پدید آورده که میتواند مورد توجه مسافرین و توریست ها واقع شود. راه های متفاوت با چشم اندازهای متنوعی برای رسیدن به این تالاب وجود دارد,ولی کوتاهترین مسیر را میتوان از میدان دانشگاه آزاد به سمت روستای سوستان و این تالاب طی نمود. میدان تربیت معلم به سمت سوستان نیز مسیر مناسبی برای طی کردن این مسیر می باشد.

روستای سرچشمه

سرچشمه یکی از روستا های حومه ی لاهیجان و به فاصله ی ۱۰ کیلومتری از این شهر در دل کوه قرار دارد .این روستا ۴۷۵ نفر جمعیت و۱۴۷ خانوار دارد.شغل اصلی این مردم چای کاریست.به دلیل کوهستانی بودن این منطقه از اب وهوای خوبی بر خوردار می باشد.اب اشامیدنی این روستا از دل طبیعت سرچشمه می گیرد.امکاناتی نظیر برق و تلفن در این روستا فراهم شده است تنها مشکل گاز مانده که اقای کاردی پسر عموی بنده نفت را جایگزین ان کرده است.طبیعت زیبای روستا باعث شده همه ساله کلی مسافر میادو میره .مخصوصا تو تعطیلات .یکی از مناطق گردشگری ما جنگل عطا کوه می باشد که ابتدای ان با روستا ۵۰۰ متر فاصله دارد.این جنلگل یک جاده یک کوهستانی خاکی پر پیچو خمی دارد که یکی از جذابیتهای ان محسوب می شود.

روستای سرچشمه دارای دو کارخانه ی چای مستقل از هم می باشد .این دو کارخانه با فاصله۵۰۰ متری از هم ساخته شده اند .کارخانه ی فاتح کار به مدیریت مهندس بابک کیومرثی با ظرفیت ۲۵ تن چای در روز بیشترین کمک را به مردم این روستا در فصل بهربرداری را می نماید.کارخانه ی گل خال نیز به مدیریت اقای اسلام پور رستمی با ظرفیت حدود ۱۵ تن در روز باری از روی دوش چای کاران این روستا بر می دارد.

شیخانبر

شیخانبر از نقاط بسیار دیدنی و مهم لاهیجان در ۳ کیلومتری سمت راست جاده لاهیجان به لنگرود بر کمرکش کوه سرسبز و پوشیده از درخت است .

خاستگاه و خوابگاه ابدی سالک تشیع علوی عارف نامی شیخ زاهد گیلانی است. شخصیت عرفانی شیخ جاذبه ی جغرافیایی محدوده آرامگاه و تاریخ هنر و معماری و سبک خاص گنبد آرامگاه از قدیم تا امروز هم گردشگران و سیاحان بسیاری را به خود جلب نموده است. به روایت تاریخ شیخانبر (شاه خانی ور) یکی از مناطق مفرح و با صفای دارالاماره لاهیجان بوده و خصوصاً در عهد پادشاهان صفویه و به بهانه زیارت مرقد جد مادریشان شیخ زاهد بسیار مورد توجه بوده است. آثار و خرابه های بناهای آجری اطراف مقبره شیخ زاهد و چشمه های زلال آب مبین این مسئله است. وجود سنگهای بسیار بزرگ در(شاه خانی ور) در منطقه ی (عمر سنگ ) نشاندهنده این موضوع است که این منطقه میدان مشق سپاهیان آن عصر بوده است . وجود یک مکان مقدس بنام تاریک مزار و منطقه باصفای آب ( آو ) خانی بسیار قابل تامل و بررسی است.

شیطان کوه | نمادی پر فریب در لاهیجان

شیطان کوه  یکی از جاذبه های اصلی لاهیجان است و خود دلیلی است برای این که هزاران گردشگر این شهر را به عنوان مقصد خود انتخاب کنند . اصلا لاهیجان را فقط از شیطان کوه باید به نظاره بنشینید. از فراز این کوه بر سقف های شیروانی خانه ها که خیره شوی ، لطافت روح شهری را که همدش باران است را می توان فهمید.

شیطان کوه ، مقصدی جذاب و زیبا برای گردشگران شمال کشورمان است. آبشار روانی که از مسیر کوه فرود می آید و استخری که از بام سبز لاهیجان نظاره گر آن خواهید بود بر محبوبیت آن افزوده است . تله کابین لاهیجان هم در محوطه شیطان کوه واقع شده است و شما می توانید از آن شهر سبز لاهیجان را از نمای دیگری ببینید .این کوه زیبا ۶۰ متر ارتفاع دارد و در امتداد سلسله جبال البرز واقع شده است ، از پایین تا بالای این کوه سبز است و این هم حتما تحفه ی لاهیجان برای آن است که هم رنگ با شهر آبا و اجدادی اش شده است. همواره ملودی فرح بخش آب های روان از آبشار  و هارمونی آن با هاله سبز رنگ منطقه ، هوش و حواس تان را می برد . از مسیری پلکانی که با درختان انار و گردو مزین شده بالا می روید تا به بام لاهیجان برسید .

از این بام نمایی از شهر زیبای لاهیجان را می بینید ، در حالی که چتر آبی رنگ آسمان بر روی شیروانی های رنگی  خانه های شهر  سایه افکنده و نور خورشید از لابه لای ابرهای گریزان ، خود را بر شبنم نشسته روی گل برگ گلی در ایوان خانه ای می رساند .

برخی از فعالیت های تفریحی که شما می توانید در شیطان کوه انجام دهید و لذت ببرید عبارتند از :

۱) قایق سواری در استخر لاهیجان

استخر لاهیجان مانند نگینی در محوطه شیطان کوه می درخشد ، علی الخصوص  اگر از بام لاهیجان به آن بنگرید . محو جزیره  و پرنده های مهاجر در دریاچه می شوید در حالی که تنها بر روی نیمکتی رو به دریاچه تکیه داده اید.

اما شاید هوس کرده باشید کمی روی آب هم باشید و پرنده های دریاچه را از  فاصله ای نزدیک تر بنگرید . در این صورت قایق های تفریحی در لاهیجان ، آماده خدمت رسانی به مهمانان  هستند.

۲) تله کابین

در حالی که در تله کابین نشسته اید ، مناظر حیرت انیگز لاهیجان را تماشا می کنید .گاهی برای کسانی که در آلاچیق ها هستند ، دست تکان می دهید و گاهی به نقطه ای دور دست در مناظر آن بالا خیره می شوید .یکی از تفریحات رایج دیگر درلاهیجان شهر تله کابین سواری است .برای تماشای شهر لاهیجان از نمایی دیگر ، تله کابین سواری در این شهر را به شما پیشنهاد می دهیم .هر کابین به اندازه ۶ نفر ظرفیت دارد و طراحی آنها مطابق با آخرین متد روز اروپا است .ددر ایستگاه اول تله کابین ، غرفه های صنایع دستی و خوراکی و در ایستگاه دوم کافی شاپ ها آماده خدمت رسانی به مهمانان لاهیجان هستند .

۳) پیاده روی

اگر صبح زود گذرتان به شیطان کوه بیفتد ، ورزشکارانی را می بینید که برای ورزش صبحگاهی اینجا را انتخاب کرده اند .شیطان کوه و آبشار آن یکی از محبوب ترین مکان های پیاده روی در لاهیجان است .شما هم می توانید لذت پیاده روی در این مسیر سر سبز را تجربه نمایید .

۴) عکاسی در شیطان کوه

مناظر زیبای شیطان کوه و طبیعت اطراف منطقه ، حتما ارزش عکاسی کردن را دارد .برای ثبت لحظاتی که در کنار این مناظر غرق در زیبایی های عروس گیلان می شوید ، دور بین تان را آماده کنید تا چند عکس به یادگار از این همه زیبایی با خود داشته باشید.

ماهی موشه نقاشی خداوند در لاهیجان

چندسالیست که طبیعت دوستان لاهیجانی و حتی از دیگر شهرهای استان و بعضا کشور برای گذراندن تعطیلات تابستانی وتعطیلاتی نوروزی به این مکان روی می آورند.این مکان به علت سطح اختلاف نسبتا زیاد با سطح دریای خزر درتمامی روزهای سال از آب وهوای نسبتا سردتری نسبت به دیگر نقاط لاهیجان برخوردار است و همین امر باعث جلب توجه مسافران و گردشگران و روی آوردن به این مکان شده است,این مکان با داشتن جاذبه های طبیعی بیشمار و اماکن مذهبی میتواند به یکی از قطب های گردشگری لاهیجان و حتی استان گیلان تبدیل شود.محصولات این روستا شامل برنج ,چای,عسل,گردو وانواع میوه های خطه شمال می باشد.

مسیر منتهی به این آبشار از روستای آهندان میگذرد,به گونه ای که بعد از روستای چهل ستون ومقبره ی امام زاده سیدابراهیم وروستای نارنج لنگه وطی کردن بخشی ازمسیربا پای پیاده به این محل دیدنی خواهید رسید.

از معنی دقیق این اسم اطلاع زیادی در دست نیست ولی بزرگان وریش سفیدان روستا اعتقاد دارند که این نام به معنای رودخانه ایست که ماهی ندارد یا ماهی نمی تواند در آن باشد. حال شاید بعضی ها به گونه ای نامی دیگر برای این مکان بنامند یا تلفظش را به گونه ای دیگر بیان کنند و یا تعریفی دیگر برگزینند و یا شاید برحسب زمان, تغییراتی نموده اما آنچه هست زیبایی بسیار زیبای این مکان تفریحی و توریستی است که باید بیشترازاینها مورد توجه مسئولان ذیربط قرار گیرد.

مسجد اكبریه

این مسجد در محلّه “گابنه” در شهر لاهیجان واقع شده و تاریخ ساخت آن مربوط به زمان حكومت فتحعلی‌شاه قاجار است. ساخت این مسجد به دلیل سعایت بدخواهان حاكم وقت لاهیجان به دربار شاهی و كاخ نامیدن این مسجد، نیمه‌كاره رها شد. سنگ‌نبشته مرمری به خطّ نستعلیق كه بر دیوار ضلع شرقی مسجد جای دارد، بانی مسجد را “حاج علی‌اكبر لاهیجانی” نامیده است. مسجد اكبریه از دو قسمت وضوخانه و شبستان تشكیل شده است. مساحت شبستان حدود ۱۶ × ۲۵ متر و دارای چهار فیلپای بزرگ میانی است كه گنبدهای پوشاننده سقف بر روی آن‌ها استوار شده‌اند. ازاره دیوارها و فیلپاهای شبستان دارای كاشی‌كاری معرق هفت رنگ عصر قاجار است. ارتفاع ازاره از كف حدود ۹۰ سانتی‌متر و بقیه دیوار، گچ‌كاری ساده است. در حاشیه و متن محراب نیز كاشی‌كاری همراه با خطوط نسخ و مزین به آیات قرآنی دیده می‌شود. ارتفاع گنبدهای شبستان حدود ۱۱ متر و گنبدهای جانبی كاسه‌برگشته، ۳۰/۹ متر است. نورگیری داخل ساختمان به‌وسیله پنجره‌های بزرگ سراسری شرق شبستان تأمین می‌گردد. وضوخانه مسجد در دو طبقه ساخته شده و هر طبقه دارای هشت ستون میانی است. از وضوخانه طبقه همكف، سه درِ بزرگ چوبی به شبستان باز می‌شود. هر دو وضوخانه دارای پوشش گنبدی هستند. ارتفاع تك‌مناره یا گل‌دسته زیبای مسجد از سطح زمین، ۱۸ متر است. این گل‌دسته در گوشه شمال‌شرقی ساختمان مسجد واقع شده و دارای سقفی هرمی‌شكل با پوشش بیرونی از كاشی به رنگ آبی آسمانی، زرد، سیاه و سفید است. این مسجد احتمالاً به‌عنوان مدرسه علوم دینی نیز مورد استفاده بود. مسجد اكبریه، متعلّق به دوره صفویه بوده و دارای شماره ثبت ملّی ۱۲۲۷ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری كشور است.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

یکی از شهرهای معروف استان گیلان که گردشگران داخلی و خارجی و البته تجار توجه ویژه و خاصی به آن دارند آستارا می باشد. آستارا با توجه به طبیعت بکر و زیبای خود دارای جاذبه های چشم نوازی است که می تواند هر بیننده ای را محسور خود سازد. در کنار طبیعت خاص و سرسبز، این شهر سومین مرز فعال کشور نیز هست و به همین علت در عرصه واردات و صادرات نیز نقش موثری در تجارت کشور دارد.

آستارا شهری بندری، مرزی، یکی از قطب‌های اقتصادی، توریست داخلی و بین‌المللی در سواحل غربی دریای خزر ، مرکز شهرستانی به همین نام در شمالی‌ترین نقطه استان گیلان و آخرین نقطه مرزی ایران و جمهوری آذربایجان و از نظر جغرافیایی در مرکز منطقه تالش قرار دارد. آستارا از شرق به دریای خزر، از شمال به آستارای آذربایجان، از غرب به استان اردبیل و از جنوب به شهرستان تالش در استان گیلان محدود شده‌است. آستاراچای، آستارای ایران را از آستارای آذربایجان جدا می‌سازد. بخش اصلی راه شوسه آستارا-اردبیل تقریباً به موازات این رود و خط مرزی کشیده شده‌است. در منطقه آستارا علاوه بر زبان ترکی آذربایجانی، زبان تالشی نیز رایج بود ولی در اثر مهاجرت‌های زیاد از اهمیت آن کاسته شده‌است. این شهر از نظر جغرافیایی بر سر سه راه قرار گرفته‌است: راه جنوبی آن از کنار دریا خزر به بندر انزلی و راه شمالی آن از کناره همین دریا به جمهوری آذربایجان کشیده شده‌است. راه غربی آن که از حیران می‌گذرد، به اردبیل می‌رسد.

آستارا از لحاظ اقتصادی، در استان و کشور نقش تعیین‌کننده‌ای را داراست، به طوری‌که یکی از ۳۰ شهر گردش‌پذیر ایران، سومین مرز فعال کشور در زمینه صادرات و واردات رتبه نخست صادرات و بزرگ‌ترین گمرک زمینی شمال کشور، از امن‌ترین و پرترددترین مرزهای زمینی کشور، دومین منبع درآمد استان گیلان ، و دارای بیشترین سهم ارزشی صادرات چمدانی در کشور می‌باشد. علاوه براین، بندرآستارا نخستین بندر خصوصی کشور و پنجمین بندر فعال ترانزیتی شمال کشور است. در حال حاضر بزرگترین پرچم کشور در استان گیلان، در پایانه مرزی آستارا برافراشته شده‌است.

مکان های دیدنی طبیعی آستارا

شهر آستارا آنقدر زیباست که گوشه گوشه آن جاذبه های طبیعی خاص و دیدنی وجود دارد اما قصد داریم برخی از زیباترین اماکن دیدنی آن را به شما معرفی کنیم و البته توصیه کنیم که در صورتی که به آستارا سفر می کنید، برای لذت بردن هرچه بیشتر از دیدن قدرت خداوند سری به آن ها بزنید.

آبشار لاتون

آبشار لاتون در ۱۵ کیلومتری آستارا ، شهر لوندویل و روستای کوته کومه قرار دارد. ارتفاع تقریبی آبشار لاتون ۱۰۵ متر است که از لحاظ ارتفاع، مرتفع ترین آبشار ایران است.

علاوه بر آبشار اصلی، آبشار دیگری با فاصله ی ۱۰ متری آن قرار دارد که ۶۵ متر ارتفاع دارد و سر ریز آب آن نسبت به آبشار اصلی بیشتر و عریض تر است. از مسیر چشمه تا آبشار لاتون سه حوش بزرگ طبیعی با سه آبشار ۱۰ متری قرار دارد. مسیر این آبشار از روستای کوته کومه آغاز می شود و تقریباً ۴ ساعت پیاده روی (کوهپیمایی) دارد.

در مسیر آبشار لاتون تپه های جنگلی و رودخانه ای که منبع آن آبشار لاتون است دیده می شود. در مسیر آبشار لاتون به روستای قدیمی آسیوشوان گذر وجود دارد که تقریباً ۵ خانوار در آن زندگی می کنند. در اطراف آبشار لاتون درختان آلو ، به ، گلابی ، گردو ، فندق ، سیب وحشی و آلوچه (گوجه سبز) می روید. از تنوع جانوری اطراف آبشار لاتون نیز می توان به گرگ ، خرس (به ندرت) ، جوجه تیغی اشاره کرد . اسب و گاو و گوسفند را هم مردم ساکن اطراف آبشار نگهداری می کنند. این آبشار از دامنه های شرق کوه اسپیناس (اسپینه) سرچشمه گرفته و به رودخانه لوندویل که با طول ۱۷ کیلومتر خود نیز از کوه اسپیناس (اسپینه) سرچشمه گرفته سرازیر می شود و با شیب تندی به سمت کوته کومه و لوندویل حرکت کرده و در آخر وارد دریای کاسپین (خزر) می شود.

روستای کوته کومه

روستای کوته کومه، ناخودآگاه ذهن‌ها به سوی تنهاترین آبگرم طبیعی جنگلی کشور و آبشار ۱۰۵ متری «لاتون» که با توجه به سرریز عمودی آن بلندترین آبشار کشور محسوب می‌گردد، منعطف می‌شود. این روستای زیبا در استان گیلان ۹ کیلومتری شهر لوندویل واقع شده است. روستایی است کوچک با حدود ۲۰ خانه روستایی با مردمانی تالشی و اهل تسنن.مردم روستا عمدتاً در محل به زبان تالشی سخن می‌گویند. به زبانهای ترکی و فارسی آشنایی کاملی دارند.

عمده شهرت این روستا بدلیل وجود آبشار لاتون بلندترین آبشاراستان گیلان است . دیگر مکان مشهور این روستا آبگرم کوته کومه است .آبگرمی است کوچک که در خود روستا واقع شده است .قسمتی از درآمد اهالی این روستا از طریق اجاره خانه‌هایشان به گردشگرانی که برای صعود به آبشار لاتون به روستایشان آمده اند تامین می‌شود.

اکثر کوهنوردان، طبیعت دوستان داخلی و توریست‌های بین المللی به خوبی روستای کوهستانی کوته کومه در جنوب غربی بندر مرزی آستارا را می‌شناسند و با ویژگی‌های منحصر به فرد طبیعی همچون آبشارهای متعدد و حوضچه‌های صخره ای و آثار تاریخی همچون قلعه، گورستان قدیمی و آسیاب قدیمی آسیه شوان آشنا هستند.

توصیه می‌کنیم چند بار در مسیر توقف کرده و تجدید قوا کنید. در مسیر صعودتان به یک روستای قدیمی متروکه هم برمی خورید که آسیو شوان نام دارد. آسیو در زبان تالشی به معنی آسیاب و شوان به معنی کنار رودخانه است.

بهترین فصل سفر به این منطقه اوایل بهار یا اواخر زمستان است که آب و هوای منطقه معتدل بوده و رطوبت کمتر اذیتتان خواهد کرد.

آسیو شوان (آسیاب آبی)

پس از کوته کومه و راه آبشار لاتون به بقایای این آسیاب در روستای کوچکی به همین نام برخورد می کنیم . قسمت چرخ آن را سیل برده ولی سنگ های اتاق آن موجود می باشد.در گذشته يكي از كار ابزارهاي مورد نياز ، آبدنگ هايي بود كه توسط آن برنج ، اَرْزَن و گندم را پوست مي كندند و مي كوبيدند.از آنجايي كه اين دستگاه با نيروي آب حركت مي كرد، مي باید در كنار رودخانه كار گذاشته میشدکه اهالی روستا های دور نیز برای تهیه آرد از این اسیاب ها استفاده میکردند.

گاهي يك شغل به‌دليل انحصاري بودن يا استفاده از وسيله‌اي كه همه به آن نياز دارند مي‌تواند يك جايگاه مهم و كاربردي براي دارنده آن ايجاد كند. مثلا در يك روستا كسي كه «آبدنگ» يا آسياب آبي كه براي پوست كندن و سفيد كردن برنج است، داشته، به‌دليل انحصاري بودن و نياز همه افراد به آن، ارباب يا خان منطقه مي‌شده است و همه به دليل نيازشان به او وابسته مي‌شده‌اند و اصولا اين وسايل مهم همواره در تملك اشخاص بانفوذ قرار مي‌گرفته است.

این آسیاب ها بر اساس اصول سنتی توسط نجارها و استاد کارهای ماهر آهنگر ساخته می شد و در مسیر رودخانه ها نصب شده و به کار گرفته می شد.آب به پره های چوبی و یا فلزی برخورد نموده و به کمک یک شافت(محور) نیرو به سنگ آسیاب منتقل می شد. گندم ها و موادی نظیر جو -برنج وغیره نیز در قسمتی از سنگ که دارای سوراخ بود ریخته می شد و از زیر سنگ به صورت آرد شده با سبوس بیرون می آمد.آسیابان نیز معمولا مردی میانسال و عادل بود و همه مردم به عدالت او جهت تقسیم کارمزد و سهم مشتری از آرد ها ایمان داشتند. چنین فردی مسئولیت آرد کردن گندم ها را به عهده می گرفت.

باغ پرندگان آستارا

باغ پرندگان آستارا در ورودی جاده آستارا ـ رشت در استان گیلان واقع شده است. این باغ به عنوان اولین باغ پرندگان شهرستان های ایران شناخته می شود. باغ پرندگان در زمینی به مساحت یک‌هزار و ۵۰ متر مربع احداث شده‌ است و دارای ۵۲ غرفه است که در آن بالغ بر ۳۰۰ پرنده از ۶۰ گونه مختلف وجود دارد. از جمله پرندگان این باغ می‌توان به طاووس ،قرقاول، طوطی، مرغ‌های تزیینی، سرسفید کاکلی، امپراتور، بلدرچین، کبک، بلبل،قناری، مینای سخنگو و مرغ عشق اشاره کرد.

همچنین از میان قرقاول‌های مونال، فایربک، ترکاپان، سیلور، طلایی، سیون‌هو، شاهی، پرتغالی، سبز، گردن حلقه‌ای و کالج، گونه فایربک و مونال بیش از همه مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته‌است. گفتنی است، در هر ماه به طور متوسط حدود ۵۰ گردشگر از روسیه ، جمهوری آذربایجان ، اوکراین و حتی عراق از باغ پرندگان آستارا بازدید کرده، اقدام به تهیه عکس و فیلم از گونه‌های کمیاب آن می‌کنند. تمام قرقاول‌های مذکور زینتی، خارجی و کمیاب‌اند و برخی از آن‌ها مانند مونا و فایربک در گیلان و سطح کشور به‌ندرت یافت می‌شوند.

بهشت کاکتوس ها

مساحت مجموعه: ۱۴۰۰ متر مربع

تنوع گونه: ۲۲۰۰

تعداد گلدان: ۲۰۰۰۰

این مجموعه در سال ۱۳۵۶ه.ش در خیابان فارابی تاسیس یافته که شامل ۲۲۰۰ نوع کاکتوس از کشورهای برزیل، مکزیک، پرو،بولیوی، آرژانتین و آمریکای جنوبی می باشد. پیرترین کاکتوس خاورمیانه در این مجموعه نگهداری می شود.

آدرس نمایشگاه: آستارا – خیابان فارابی – کوی نهم – کدپستی۸۴۳۴۱-۴۳۹۱۹

پارک جنگلی بی بی یانلو

پارک جنگلی بی بی یانلو که در حاشیه ی جاده ی آستارا – اردبیل واقع شده‌است، دارای جاذبه‌های طبیعی زیبا و خاصی ست که علاوه بر تنوع فراوان گیاهان جنگلی و محیط های گردش و پرسه جانوران، چندین دره با دامنه‌های پوشیده از جنگل و یال های نسبتاً بلند و چندین قله ی فرو رفته در مه دارد که در هر فصل سال سیمای ویژه و بدیع و چشم اندازی منحصر به فرد را پیش چشمانتان می گستراند.در آستارا، پارک بی بی یانلو را همه می شناسند، اما راه از آستارا به سوی اردبیل باید از دل دهستان های ویرمونی و بی بی یانلو بگذرد تا تو را به دروازه ی بهشت زمینی شمال ایران، به  پارک جنگلی بی بی یانلو ببرد.

پناهگاه حیات وحش لوندویل

پناهگاه حیات وحش لوندویل با مساحتی بالغ بر ۱،۰۷۴ هکتار در محدوده شمال غربی و غرب استان گیلان در ۲ کیلومتری شهر آستارا قرار گرفته است.یک سوم اراضی منطقه را سیمای تالابی و بقیه را درختچه های جنگلی شامل انار وحشی، گوجه وحشی و … اشغال کرده و به سبب داشتن زمینه مساعد زیست پرندگان بویژه قرقاول مورد حفاظت قرار گرفته است. انارستان های پناهگاه حیات وحش لوندویل از معدود جوامع باقیمانده در سواحل خزر ِ که در بخش های فراوانی براثر تجاوزات و اثرات توسعه تخریب شده . در سال ۱۳۹۰ دو توله خرس که مادرشون توسط شکارچیا کشته شده بود از افراد محلی تالش گرفته شده و به پناهگاه حیات وحش لوندویل منتقل شدند.

حیات وحش لوندویل در آستارا مورد استقبال چشمگیر گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته که سمور آبی،‌ گورکن، فک دریای خزر و شغال از گونه‌های نادر این حیات وحش هستند.

آدرس: ایران – گیلان – لوندویل در محدوده شمال غربی و غرب استان گیلان در ۲ کیلومتری شهر آستارا

تالاب استيل عباس آباد

تالاب استیل در موقعیت جغرافیایی N382146 E485106 در استان گیلان واقع است. اين تالاب در ۷ كيلومتري شهر آستارا در حاشيه جاده لوندويل به آستارا قرار دارد.اهميت اكو توريستي اين تالاب از جهت نزديكي به جاده، تنوع چشم‌اندازهاي طبيعي همچون كوهستان، جنگل و مزارع و كشتزارهاي اطراف دوچندان مي‌شود.ضلع‌غربی آن پوشیده از جنگل و پوشش‌های سبز گیاهی است و در ضلع شرقی آن درختان توسكای شناور منظره بسیار جالب توجهی را بوجود آورده است كه در بهار و تابستان استراحتگاه مسافران بوده و از نظر گردشگری یكی از جاذبه‌های مهم تلقی می‌شود.

از ویژگی‌های مهم این تالاب وجود ماهیان مشهوری مانند كپور و اردك ماهی است همچنین این تالاب طبیعی جایگاه پرندگان كمیاب بوده كه برای زاد و ولد از اروپای مركزی، ماورای خزر و مناطق قطبی به این منطقه مهاجرت می‌كنند كه مهم‌ترین آن چینگیر نوك‌سرخ است.این تالاب ۱۳۸ هكتار وسعت دارد و از مكان هاي گردشگرپذير استان گيلان است. وجود درختان توسكا در اين تالاب، جلوه اي ديدنی به آن بخشيده است. از ويژگي هاي تالاب عباس آباد آستارا اين است كه درختان اين تالاب به علت اينكه ريشه آنها در آب قرار دارد، همواره در پهناي تالاب جا به جا مي شوند و حركت مي كنند. به همين علت، تالاب آستارا به تالاب درختان شناور هم معروف است. ( در گویش محلی به این تالاب هستل به معنای آبگیر می گویند ) از سال ۱۳۸۴ تالاب استيل به عنوان يكي از پنج منطقه نمونه گردشگري استان گيلان شناخته شده است.

از ویژگی‌های اکوتوریستی منحصر به فرد این تالاب می‌توان به واقع شدن در میان کوهپایه، شالیزار و جنگل، وجود درختان زیبای «توسکا» که ریشه آنها در آب شناور است، زیستگاه انواع حیوانات از قبیل «نوتریا» نوعی موش جونده و ماهیان مشهوری مانند کپور و اردک ماهی، محل زاد و ولد انواع پرندگان بومی و تحت حفاظت که از مناطق سردسیر و به خصوص اروپای مرکزی به این منطقه خوش آب و هوا مهاجرت می‌کنند، اشاره کرد.

از ویژگی‌های مهم این تالاب وجود ماهیان مشهوری مانند كپور و اردك ماهی است همچنین این تالاب طبیعی جایگاه پرندگان كمیاب بوده كه برای زاد و ولد از اروپای مركزی، ماورای خزر و مناطق قطبی به این منطقه مهاجرت می‌كنند كه مهم‌ترین آن چینگیر نوك‌سرخ است.

تله کابین حیران

اين تله كابين كه در غرب روستاي ونه بين و حاجي امير آستارا قرار دارد، انتهايي ترين گردنه حيران را با طي كردن يك مسير سرسبز ۱۵۰۰متري به شرقي ترين نقطه پارك جنگلي فندقلوي شهرستان نمين متصل ميكند. اين تله كابين كه با سرمايه گذاري بخش خصوصي و توسط احمد علي رستمي با ۱۲ ميليارد تومان هزينه در مدت ۶ سال احداث شده، در هر ساعت با ۳۰كابين ۶ نفره پيشرفته ميتواند يك هزار از گردشگران را با سرعت ۶ متر بر ثانيه جابجا كند.

ارتفاع ايستگاه بالا دست اين تله كابين در منطقه فندقلو حدود ۱۷۳۰ متر از سطح دريا است و طول كل مسير رفت و برگشت در فاز يك پروژه حدود سه كيلومتر ميباشد. اين تله كابين هم اكنون بيش از ۵۰ نفر ظرفيت اشتغالزايي دارد و موقعيت جغرافيايي آن طوري است كه از شمال به قله باستاني شينداند و جمهوري آذربايجان، از غرب به پارك جنگلي فندقلو، از شرق به روستاي ونه بين و جاده اصلي آستارا به اردبيل و از جنوب به دهستان حيران و گردنه زيباي آن اشرف دارد. احمد علي رستمي سرمايه گذار و مدير پروژه با بيان مطالبي در مورد نمين، پارك جنگلي ۴۰۶۲ هكتاري فندقلو و برشمردن مشخصات اين پروژه و نحوه و خريد دستگاههاي آن از كشور اتريش ،اذعان دارد منطقه حيران برخوردار از جغرافياي مناسب ، آب و هواي خوب و طبيعت زيبا و ديدني است و يكي از ۴ منطقه نمونه گردشگري شهرستان آستارا است كه پيش از اين به تصويب هيئت دولت رسيده است، بعد از تله كابين لاهيجان و كيا كلايه لنگرود، تله كابين حيران سومين تله كابين گيلان است كه به بهره برداري ميرسد و با استان اردبيل نيز مشترك ميباشد و چهارمين تله كابين گيلان در منطقه درفك رودبار با ۵/۱۱ كيلومتر مسير به عنوان بزرگترين تله كابين جهان هم اكنون در حال ساخت است. وجود سواحل ،‌چشمه ها، آبشارها، آب گرمهاي طبيعي و بازارچه هاي ساحلي را از جمله جاذبه هاي توريستي شهرستان آستارا مي باشد و به نقش اين شهرستان در جذب مسافرين گفت فقط از آغاز فصل گرما تاكنون بيش از ۶ ميليون يكصد هزار نفر مسافر داخلي وارد استان گيلان شده است .

دهکده گردشگری حیران

مجموعه توریستی و گردشگری حیران در ۳۵ کیلو متری جاده آستارا به اردبیل در حاشیه کوهستان زیبا و دیدنی حیران در منطقه ای معروف به حاجی امیر حد مرزی بین استانهای اردبیل و آستارا و کشور جمهوری آذربایجان قرار دارد و از سمت ایستگاه بالا به جنگل مشهور فندقلوی شهرستان نمین منتهی می شود.

از چشم اندازهای زیبای این مجموعه توریستی می توان به قلعه شیندان یا شندان که آثار مهم تاریخی زمان ساسانیان و متعلق به ایران آن زمان بوده می باشد که در حال حاضر در اراضی کشور آذربایجان قرار گرفته است. نام دیگر این قلعه معروف به گور بابک می باشد که در طول مسیر حرکت تله کابین از داخل کابین ها و همچنین ایستگاه بالا به راحتی قابل مشاهده است.

رود آستاراچای

رود آستارا رود مرزی کوچکی است که در مرز میان ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده است. این رود در بخش ایران شامل سه شاخه فرعی است که دو شاخه آن از ارتفاعات حیران و یک شاخه دیگر آن از ارتفاعات جنگلی بهارستان جریان می‌یابند. کناره‌های این رودخانه از درختان انبوه و بیشه‌زارها پوشیده شده است و جلوه‌ای زیبا دارد.

روستای عباس آباد آستارا

روستای عباس آباد یکی از بزرگترین و زیباترین روستاهای شهرستان آستارا است. این روستا با ۲۶۹ خانوار حدود ۱۳۱۰ نفر جمعیت دارد و از روستاهای اصلی دهستان ویرمونی است.این روستا در ۲ کیلومتری جنوب غربی آستارا قرار دارد. که دارای مزارع وسیع برنج بوده و معروفترین برنج آستارا در این روستا کشت می‌شود. شهرت این روستا به دلیل بکر بودن چشم اندازهای ان است؛به ویژه این روستا در کمرشکن کوه اسپیناس از رشته‌های کوه‌های تالش قرار دارد. به دلیل توسعه فیزیکی شهر و افزایش ساخت وسازها،حریم شهر به اطراف این روستا نیز کشیده شده اما مرکز آن همچنان بکر و زیبا باقی مانده است.

عباس آباد دارای آب، برق، گاز، تلفن، جاده آسفالت روستایی، شرکت تعاونی، خانه بهداشت، مسجد، مدرسه، نانوایی، کارخانه برنجکوبی و باغ معروف چای است که به آن چایکار گفته می‌شود این باغ یکی از دیدنی‌ترین قسمت‌های عباس آباد است، تنها مرکز کشت چای در کل شهرستان که ده‌ها سال سابقه دارد.

باغ چای عباس آباد در دوره مظفرالدین شاه تأسیس گردیده‌است، مرکز تحقیقات وزارت جهاد کشاورزی می‌باشد که هم اکنون در زمینه تولید انبوه نیز محصول فندق فعالیت دارد.

ساحل صدف

بدون شک یکی از زیبایی‌ های یکتا و منحصر به فرد آستارا، ساحل این شهرستان است، ساحل زیبای صدف یک ربع فاصله از مرکز شهر فضای مناسبی برای استراحت، تفریح و شناست.صدف، ساحل امنی برای شنا و سایر ورزش‌ های دریایی محسوب می ‌شود و امکان قایق ‌سواری در فصل تابستان دراین ساحل فراهم است.

گردشگری ساحلی به عنوان قدیمی ‌ترین نمونه‌ گردشگری و بزرگترین فعالیت ‌ها حتی در جهان است، توسعه‌ گردشگری ساحلی و تفریحات جانبی آن امروزه به الگوی توسعه کشورهای حاشیه‌ دریا مبدل گشته و از این رو به منبعی سرشار از مزایای اقتصادی‌، اجتماعی‌، فرهنگی و محیطی تبدیل شده است.

در شرایط کنونی با توسعه‌ روزافزون تأسیسات گردشگری ساحلی، گردشگر دیگر به آفتاب لب ساحل، شن ‌ها و خدمات پیش پا افتاده ساحلی اکتفا نمی کند و خدمات متنوع تری را می‌ ‌طلبد که خاستگاه آن ایجاد زیرساخت‌ ها و سرمایه گذاری ‌های کلان در زمینه ایجاد تسهیلات و ارائه خدمات مناسب به گردشگران است.

استان گیلان با وجود ظرفیت‌ ها و پتانسیل ‌های که دارد هر ساله پذیرای خیل عظیمی از گردشگران در نوار ساحلی خود است به طوری که بیش از ۷۰ درصد گردشگران ورودی به استان، گردشگری ساحلی را به عنوان مقصد خود انتخاب می‌‌ کنند.

این مکان که در ۷ کیلومتری آستارا به سمت تالش واقع شده ، اولین طرح سالم سازی در دریای خزر می باشد.امکانات بازی و تفریح کودکان،جدا بودن محل شنای برادران از خواهران، وجود مسافرخانه و اتاق های استراحت در شب، پلاژهای عرضه خدمات، اماکن نصب چادر، اکیپ امداد ، نجات غریق و ماهیگیری،مجاورت با جنگل و منطقه ی حفاظت شده ی لوندویل و از همه مهمتر وجود ماموران انتظامی ،محیطی امن و دلنشین برای گردشگران بوجود آورده است.

درخت انجیلی

به جنگل های شمال که می روید، جایی در نواحی سواحل آستارا و حتی در ارتفاعات میانبند و در گوشه و کنار کلاردشت با رنگ آمیزی حیرت انگیزی مواجه می شوید که جنگل را به مناظری زیبا و چشم نواز تبدیل کرده. درختانی با رنگ های نارنجی، زرد پررنگ، قرمز درخشان، قهوه ای، سبز سیر که نگاه هر رهگذری را مجذوب می کند.

شاید اگر از محلی ها درباره این درخت بپرسید هر کدام چیزی از عجایب آن را برای شما تعریف کنند. حتما از زبان افراد محلی می شنوید که در گذشته از چوب این درخت برای سوزاندن استفاده می کردند چون این درخت چوبی بسیار دیرسوز و پایدار دارد. آن هایی هم که از داروهای گیاهی سررشته دارند ممکن است به شما درباره خواص میوه، برگ ها و پوست درخت چیزهایی بگویند. اگر طرف شما بچه های روستاهای اطراف باشند احتمالا به شما می گویند که در تنه این درخت هیچ میخی فرو نمی رود. تمام این اطلاعات درست است.

درخت انجیلی درخت بومی جنگل های ایران است که ارتفاعش تا حدود ۲۵ متر می رسد. درخت انجیلی با نام علمی Parrotia Persica به دلیل مقاوم و سخت بودن چوبش، درخت آهن نامیده می شود. Parrotia به معنی جنس طوطی است. شاید علت این نامگذاری دو زائده منقار مانند در دو طرف میوه هایش باشد که میوه ها را شبیه نوک طوطی کرده است.

رنگ چوب این درخت سفید مایل به سرخ است، مقاومت زیادی در برابر پوسیدگی و آتش دارد و به همین خاطر متاسفانه به عنوان هیزم از آن استفاده می شده است اما از سوی دیگرهمین سخت بودن باعث شده که بریدن این درختان به کاری سخت و طاقت فرسا تبدیل شود و سخت و شكننده بودن این درخت استفاده صنعتی از چوب این درخت را غیر ممکن کرده است. برای همین است که بر خلاف گونه های گیاهی دیگر، درخت انجیلی تا حدود زیادی از دستبرد چوب دزدها در امان مانده است.

یکی از ویژگی های جالب این درخت قدرت جوش خوردن آن است. به گفته محلی ها وقتی دو شاخه روی هم قرار می گیرند و به هم متصل می شوند خیلی راحت به هم جوش می خورند. این مساله باعث می شود که شاخ و برگ های انجیلی در جنگل به صورت شبکه یی حیرت انگیز در بیایند و اشکال عجیب و موهوم و ترسناکی ایجاد کنند که گاهی درباره آن افسانه هایی هم گفته و شنیده می شود. اما همین قابلیت جوش خوردن به دکوراتورها وطراحان این امکان را می دهد که با استفاده از این درخت به اشکال هنری زیبایی دست پیدا کنند. به دلیل فراوانی در ایران و رنگ های متنوع در پاییز، گونه ای بسیار مناسب برای استفاده در بوستان های جنگلی است و چشم اندازهای بسیار زیبایی در فصول مختلف سال ایجاد می كند.

درخت انجیلی در زمان بلوغ به شکل یک گنبد زیبای رنگارنگ درمی آید. این رشد منظم آن قدر متوازن انجام می شود که ممکن است یک درخت انجیلی داشته باشیم که ارتفاعش حدود ۱۰ متر و تاج مدورش به قطر ۸ متر برسد

برگ های انجیلی برای گردشگران و طبیعت دوستان از اهمیت زیادی برخوردار است. برگ های جوان تر به رنگ بنفش مایل به قرمز هستند، در تابستان به رنگ سبز تیره و درخشان تبدیل می‌شوند و در پاییز این برگهای درخشان جنگل ها را به فضایی هزار رنگ تبدیل می کنند؛ رنگهای مختلف زرد پررنگ نارنجی پررنگ و قرمز روشن خالص جنگل های شمالی ایران به خاطر وجود این گونه گیاهی است و برای همین درخت انجیلی برای ایجاد فضای سبز و همچنین جذب توریست در جنگل ها مناسب است. اگر علاقمند هستید تا گل های این درخت را از نزدیک ببنید باید تا اسفندماه صبر کنید. رنگ این گل‌ها می تواند از ارغوانی تا قرمز باشد.

رشد تنه و شاخه های درخت انجیلی بسیار کند است مثلا رشد هر یک متر این درخت یک سال و نیم و هر ۱۰ متر این درخت ۱۵ سال زمان می برد. معمولا قطر تنه آن از نیم متر بیشتر نمی شود و بعد از آن که به سن دو سالگی رسید شاخه ها هم به رشد قطری می رسند و به صورت افقی آغاز به رشد می کنند. تا این که درخت انجیلی در زمان بلوغ به شکل یک گنبد زیبای رنگارنگ درمی آید. این رشد منظم آن قدر متوازن انجام می شود که ممکن است یک درخت انجیلی داشته باشیم که ارتفاعش حدود ۱۰ متر و تاج مدورش به قطر ۸ متر برسد.

درخت انجیلی اسامی دیگری هم دارد؛ آسوندار، انجیلو، رامبورتل، اقچه قبین، انجول، تویی، تفی یا زوند همه این نام ها به این گیاه ارزشمند اشاره دارند. همچنین این درخت در زبانهای خارجی به چوب آهن IRON TREE معروف است.

قله اسپیناس

قله اسپیناس مرتفع‌ترین کوه در جغرافیای منطقه آستارا است که حدود ۲ هزار و ۱۰۵ متر از سطح دریاهای آزاد ارتفاع دارد.رشته کوه اسپیناس پشت تالاب استیل قرارگرفته وآبشارلاتون نیز از دامنه‌های آن سرچشمه می‌گیرند. این قله رفیع در ۱۷ کیلومتری شرق شهر لوندویل آستارا قرار دارد و آبشار معروف «لاتون» از آن سرچشمه می‌گیرد.

مکان های دیدنی مذهبی آستارا

آستارا در کنار مکان دیدنی طبیعی خود دارای برخی اماکن مذهبی است که با توجه به جغرافیای طبیعی شهر و تلفیق آن با مذهب دیدن این اماکن نیز خالی از لطف نمی باشد.

امامزاده ابراهیم و قاسم

امامزاده ابراهیم و قاسم از فرزندان امام موسی کاظم بوده‌اند و آرامگاه آنان در ۷ کیلومتری جاده آستارا به سمت تالش واقع شده است. قرار گرفتن در کنار شبستان، کاروان سرا، بازار از ویژگیهای خاص آرامگاه این امامزادها می‌باشد. هر ساله هزاران زائر برای زیارت و پرداخت نزورات به آنجا می‌روند.

هر ساله در روز تاسوعا و عاشورای حسینی مردم بومی به شکل سنتی و پراکنده از مقابل مساجد، هیأت‌ها و تکایای شهرستان آستارا و شهرهای همجوار به این امامزاده می آیند. این امامزاده از سال ۱۳۸۵ با همکاری سازمان اوقاف و کمکهای مردمی در حال بازسازی می‌باشد.

مردم منطقه ی تالش،اردبیل وجمهوری آذربایجان بخصوص آستارا،داستانهای متعددی در خصوص امامزادگان مدفون در آستارا روایت می كنند.

بنابر داستان های نقلی و حماسی و مذهبی در منطقه ی آستارا (تالشان جمهوری آذربایجان وجمهوری اسلامی ایران) امامزاده ابراهیم و قاسم(ع)،از نوادگان امام موسی كاظم (ع) با پدر بزرگوارشان، همانند اولاد و نوادگان امام موسی كاظم (ع)،برای تبلیغ تشیعه و اسلام به ایران هجرت كرده بودند.

پدر بزرگوارشان باعده ای از مریدانشان در جنگ ،با نیروهای بنی عباس در دلمیستان به شهادت می رسند و دو فرزند ایشان همراه نرجس خاتون ،خواهر ایشان، كه در جنگ مجروح شده بودند و با كمك علویان دیلم متواری و بصورت گمنام متواری بودند و به تبلیغ تشیع می پرداختند. گریختند.

آنها ازسوی اعمال بنی عباس تحت تعقیب بودند گرگری تالشان كه در حال تبلیغ بودند، توسط جاسوسان بنی عباسی شناسایی و پس از در گیری با نیروهای عباسی متواری شدند. در منطقه چوبر،در كنار كوه پایه چوبر، عمه گرامی ایشان نرجس خاتون وفات می كنند و پس از دفن ایشان به قصد زیارت و پناهنده به بی بی هیبت ،دختر گرامی موسی كاظم (ع)، در باكو (پایتخت جمهوری آذربایجان) شد حركت كردند.

تا اینكه به منطقه ی امامزاده كنونی آستارا می رسند و در صدد جمع آوری كمك و نیرو از تالشان، برای مبارزه با اعمال بنی عباس بودند و چون گرسنه و مجروح بودند از طرف كشاورزی محلی پذیرایی شد و وقتی كشاورز از هویت امام زاده ها باخبر شد، به نیروهای بنی عباس اطلاع داد و امام زاده ابراهیم و قاسم(ع) در محاصره بنی عباس افتادند، اما آنها تسلیم نشدند. امامزادگان نوجوان ،تا آخرین نفس مبارزه كردند اما سر انجام به شهادت رسیدند و به دست نیرو های بنی عباس دفن شدند. برای اینكه كسی از هویت امامزاده مطلع نشود،كشاورز محلی خبرچین را در دم به هلاكت رساندند به اذن الهی قتل گاه امامزادگان در عاشورا خاك به همراه خون همانند آب جوش می خورد و مردم محل هر سال عاشورا در قتلگاه كه بنام قان قین معروف است جمع می شدند .

در مراسم تاسوعا و عاشورا كه مردم از شهر آستارا و روستاهای لوندویل و استارا و تالش و اردبیل با هیات عزا داری به امامزاده می امدند اول به محل قتلگاه امامزادگان در داداش آباد می رفتند روز تا ظهر عاشورا خون از زمین تا چندین سانت با خاك فواره می زند .

متاسفانه چند سال پیش پیمانکار پل جاده بین المللی ندانسته محل را باخاك یكسان و اسفالت ریخت .

تاریخ شهادیت امامزادگان سال ۲۵۳ هجری قمری در جنگ با دشمنان اسلام و شیعه به شهادت رسیدند.

سالها بعد از شهادت ایشان بانویی بنام سید خاتون از افراد و تاجر های سر شناس تالشان لنكران آستارا به قصد زیارت امام حسین شب در حال استراحت در محل كنونی امامزاده بود چادر زدنند.

در خواب سید خاتون دو نوجوان كنار كنار امام حسین ایستاده بودند در جلوی ایشان ظاهر می شوند .

امام حسین به خاتون می گوید زیارت كربلا شما قبول شد.

اما قبل از برگشت به تالشان دو نفر از فرزندان من كه بدست دشمنان اسلام در سال ۲۵۳ هجری قمری شهید شدند و زیر چادرت دفن هستند از زیر خاك در بیاور و بارگاهی برای ایشان بساز و مظلومیت فرزندان شهید مرا به مردم منطقه شرح بدهید.

سید خاتون صبح این كار را انجام می دهد و جسد این دو امامزاده را در حالی كه پوشیده نشده بود و بوی بهشت می داد در محل كنونی امامزاده دفن نمود و بارگاه خشتی برای ایشان ساخت .

از آن تاریخ مرقد مطهر امامزاده جایگاه برای درد دل و خواستگاه مومنان منطقه الخصوص از باكو تا اردبیل تا تالشان بوده است بخصوص در ایام تاسوعا و عاشورا مردمان اردبیل تالشان و باكو و منطقه برای زیارت هر سال در مرقد مطهر ایشان مراسم برگزار می كنند.

در زمان حملات روسها، فرمانده روس قصد تخریب و توهین به امامزاده داشت كه بخواست الهی در دم هلاك می شود و روسها در طول حضورشان در این منطقه جرات ورود و تعرض به حریم امامزادهگان را نداشتند و مردم تالشان یا فراریان در داخل حرم یا حیاط امامزاده پناهنده می شدند.

در طول تاریخ در بلایی طبیعی و مصبیت ها ( سیل یا جنگ روس و ایران وجنگ داخلی ) مردم منطقه برای در امان ماندن در حیاط و صحن امامزادگان پناهنده می شدند و در امان می ماندند و حتی پیران منطقه می گفتند هم خود دیدند و هم پدران و مادران ایشان سیل همه جا را گرفته اما به داخل امامزاده و صحن بخواست الهی نفوذ نكرده است.

بقعه آقا سید علی کیا

این بقعه در مسیر دسترسی آستانه به کیاشهر قرار دارد. در روستای اشمان کما چال و در کنار جاده اصلی واقع است. وضع ظاهری ضریح با بقاع متفاوت است. در ساخت ضریح تمام از آهن استفاده شده است. در روستای اشماکما چال همه امکانات رفاهی اولیه وجود دارد اعم از خانه بهداشت، قهوه خانه، خواروبار فروشی ، تعمیرگاه. در وسط روستا و در کنار جاده اصلی بازارچه کوچک محلی قرار دارد. این بقعه در زمینی بیش از هزار متر مربع احداث شده در حیاط آن درختان صنوبر زیادی کاشته شده که به عنوان سایه بان مورد استفاده قرار می گیرد.

در گیلان چند بقعه به این نام وجود دارد و در آستانه اشرفیه دو امام زاده به همین نام وجود دارد.( مثلا: سید نصیر علی کیا، واقع در «کویه سفلی»، شش کیلومتری رودسر، اقا سید علی کیا (ع)، واقع در روستای «گیشاکجان»، یکونیم کیلومتری رودسر)

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

معمولا یکی از مقاصد تفریحی اغلب ایرانی ها که در زمان های مختلف به خصوص ایام تعطیلات و عید نوروز به آن سفر می کنند، شهرهای شمالی کشور است. گیلان به خاطر آب و هوای منحصر به فردش در تمامی مقاطع سال مقصد بسیاری از مسافران است. استان گیلان، از استان‌های شمالی ایران به مرکزیت شهر رشت است. این استان، از شمال به دریای خزر متصل بوده و دارای مرز آبی با کشورهای حاشیه دریا می‌باشد و از طریق آستارا نیز دارای مرز خاکی با جمهوری آذربایجان است ، از غرب به استان اردبیل، از جنوب به استان زنجان و قزوین و از شرق به استان مازندران محدود می‌شود. مساحت گیلان ۱۴٬۰۴۴ کیلومترمربع و جمعیت آن طبق سرشماری ۱۳۹۱، ۲٬۴۸۰٬۸۷۴ نفر است.استان گیلان دارای ۱۶ شهرستان است که عبارتند از : آستارا، آستانه اشرفیه، املش ، بندرانزلی ، تالش ، سیاهکل، شفت، رشت، رودبار، رودسر، رضوان شهر ، صومعه سرا، فومن، لاهیجان، لنگرود، ماسال

تاریخ گیلان

گیلان که در اوستا از آن به نام  “وارنا” نام برده می‌شود مرکز باستانی اقوام مختلفی است که معروف‌ترین آنان دو نوع گیل و دیلم هستند. یونانیان این سرزمین را کادوسیان می‌نامند. بعضی از محققین کادوسیان را از بومی‌های ایران قبل از آمدن آریایی‌ها به این سرزمین می‌دانند.

بنا به گفته دیاکوئوف روسی قریب به سه هزار سال پیش، سرزمین‌های پر جنگل کاسپیان کادوسیان و گیلان (گیل‌ها) در شمال خاک ماد قرار داشته است. گیل‌ها به‌تدریج با کادوسی‌ها به‌صورت تیره واحدی درآمدند. گیل‌ها در دوره حکومت مادها نیز کاملاً مستقل بودند؛ کورش هخامنشی با کمک گیل‌ها دولت ماد را منقرض کرد.

گیلان در اواخر دوره قاجاریه، به دروازه اروپا مشهور شد و در نهضت مشروطه نیز گیلانیان نقش مهمی در به ثمر  رساندن انقلاب داشتند.

مردم گیلان همواره مردمی آزاده بوده‌اند و در دوران مبارزات انقلاب اسلامی همگام با دیگر هموطنان در پیروزی آن تلاش کردند و در این مسیر حجت‌الاسلام شهید سید یونس رودباری را که اولین شهید نهضت انقلاب اسلامی بود تقدیم کرد  و در دوران جنگ تحمیلی نیز گیلان با مجاهدت‌های سرداران و امیران توانست از فرزندان دیار خود تعدادی بالغ بر ۸۰۰۰ شهید،۲۶۲۰ آزاده و ۲۱۲۰۰ جانباز تقدیم نظام و انقلاب نماید.

تاریخ گیلان با تکیه بر پاره‌ای اشاره‌ها و کاوش‌های باستان‌شناختی به دوره پیش از آخرین یخبندان (‌ بین ۵۰ تا ۱۵۰ هزار سال پیش ) می‌رسد . با مهاجرت آریایی‌ها و دیگر اقوام به این سرزمین ، از آمیزش مهاجران و ساکنان بومی منطقه ، قوم‌های جدیدی پدید آمـدند که در این میان دو قوم «‌ گیل » و « دیلم » اکثریت داشتند . از همان آغاز ، فرمانروایان این قوم از آزادی کامل برخوردار بوده‌اند و هیچ‌گاه در برابر بیگانگان و یا در مقابل حکمان دیگر ، تسلیم نشده‌اند و حتی به اطاعت دولت ماد درنیامده‌اند . در قـرن ششم پیـش از مـیلاد ،‌ گیلانیان با کوروش هخامنشی متحد شدند و دولت ماد را سرنگون کردند . در زمان ساسانیان ، گیلان استقلال خود را از دسـت داد و اردشیر بابکان به یاری ارتشی مرکب از ۳۰۰ هزار مرد جنگی و نزدیک به ۱۰ هزار سواره گیلان را تسخیر کرد .

پس از پیروزی عرب‌های مسلمان بر ایرانیان ،‌ گیلان به مأمن علویان تبدیل شد . در حدود سال ۲۹۰ هجری قمری ، مردم گیلان و دیلم کم‌کم به مذهب علویان روی آوردند و در گسترش آن نیز کوشش بسیار کردند. سلسله دیلمیان در دوران فرمانروایی خود به بغداد لشگر کشیدند و خلیفه عباسی را شکست دادند . مغولان در زمان اولجایتو موفق شدند برای مدت کوتاهی این سرزمین را تصرف کنند . گیلانیان در به قدرت رسیدن صفویان نقش مهمی را ایفا کردند.

در زمان سلطنت شاه‌عباس اول ،‌ گیلان استقلال خود را از دست داد . در سال ۱۰۷۱ هجری قمری ، قوای روسیه به دستور پتر کبیر به گیلان حمله برد و رشت را تا سال ۱۱۴۵ هجری قمری در اشغال خود نگه داشت .   گیلک‌ها در پیروزی انقلاب مشروطیت نیز سهمی عمده داشتند . آن‌ها در سال ۱۲۸۷ هجری قمری تهران را فتح کردند .  نقش مردم گیلان در نهضت میرزا کوچک خان جنگلی نیز از نمونه‌های درخشان تاریخ این سرزمین است.

جمعیت و تراکم

طبق سرشماری سال ۱۳۹۰، جمعیت استان گیلان ۲۴۸۰۸۷۴ نفر بوده که ۶۱ درصد شهرنشین و ۳۹ درصد روستانشین هستند . از نظر تراکم نسبی جمعیت ، استان گیلان پس از استان تهران در مقام دوم قرار دارد .

عوامل متعددی مانند آب‌وهوای مساعد ، خاک رطوبتی و حاصل خیز، وجود شبکه‌های آب روان دائمی و امکانات کشاورزی فراوان و متنوع و گسترش راه‌های ارتباطی، سبب ایجاد تراکم شدید در این استان گردیده است .

اقوام در گیلان:

دو مفهوم قوم و ملت از دیرباز در زبان فارسی کاربرد داشته است ولی تا سده اخیر فاقد معنا و تعریف مشخصی بوده است اما امروزه به مجموعه تابعان یک کشور ملت می‌گویند و در هر ملتی گروه‌هایی وجود دارند که از حیث زبان، فرهنگ و سرزمین متمایزند که به این گروه‌ها « قوم » می‌گویند.

در استان گیلان، اقوام مختلفی زندگی می‌کردند که امروزه بر اثر عوامل طبیعی، تاریخی ، سیاسی ، مهاجرت‌ها و ارتباطات وسیع قرن اخیر بین این استان با سایر نقاط کشور ، اثر چندانی از بعضی اقوام مشاهده نمی‌شود. این اقوام عبارتند از:

گیل

دیلم

کادوس­ها

مادها

کاس­ها (کاسپین‌ها)

دوربیک‌ها

نام دریای خزر که در زبان انگلیسی ، کاسپین نامیده می‌شود از نام قوم کاسپین گرفته‌شده است و چون دوربیک‌ها در حوالی کوه درفک زندگی می‌کردند نام قله درفک از نام این قوم، گرفته‌شده است.

با این توصیف می‌توان گفت قوم غالب در گیلان گیلک می‌باشد و پس از آن به ترتیب اقوام تالش، ترک، کرد، لر به ترتیب بیشترین جمعیت در استان گیلان را دارا می‌باشد.

گویش مردم گیلان

گویش گیلکی شامل زبان‌های تالشی و هرزندی و گورانی و گیلکی و مازندرانی و برخی از زبان‌های تاتی و سمنانی می‌باشد و  از دیدگاه تاریخی این زبان‌ها به زبان پارتی (اشکانی) وابستگی دارند.

گیلکی با زبان پارسی میانه نزدیکی دارد و یکی از زبان‌های ایرانی و یکی از شعب زبان پهلوی است که درواقع به‌عنوان زبان مادری مردم گیلان محسوب می‌گردد. گیلکی خود به چند شاخه تقسیم می‌شود که هرچه به‌طرف شرق و جنوب استان گیلان پیش برویم گویش‌ها با یکدیگر اندکی اختلاف پیدا می‌کنند .

گویش تالشی در قسمت غرب و شمال غرب استان به‌ویژه واقع در مرز ایران و جمهوری آذربایجان ، عده‌ای به این زبان تکلم می‌کنند. این زبان ازجمله زبان‌های شمال غربی ایران است که در زمان‌های قبل (تا حدود قرن ۱۰ هجری قمری) در سرزمین آذربایجان رایج بوده و از آن پس، جای خود را به یکی از گویش‌های ترکی داده است .

در این دیار علاوه بر زبان ملی ( فارسی ) به چندین زبان بومی با گویش‌ها و لهجه‌های مختلف ازجمله گیلکی، تالشی، تاتی و ترکی تکلم می‌کنند که در جنوب استان در شهرستان رودبار اقوام کرد، لر، لک، تات و گیلک و در شمال استان در شهرستان‌های تالش، رضوانشهر، اقوام گیلک، تالش و آذری و در شهرستان آستارا اقوام آذری، گیلک و در سایر مناطق گیلان قوم گیلک مستقرند.

دین و مذهب

هرچند مذهب در گیلان به تبعه کل کشور شیعه اثنی عشری است ولی از شهرستان‌های شانزده‌گانه آن سه شهرستان رضوانشهر، تالش و آستارا به ترتیب حائز بیشترین جمعیت اهل تسنن اند و تعداد معدودی از ساکنین استان گیلان مستقر در رشت، بندرانزلی، دارای ادیان مسیحی، یهودی و زردشتی‌اند.

معروف‌ترین غذاهای محلی گیلان:

مرغ فسنجان یا مرغ لاکو، میزرا قاسمی، باقلاقاتق(خورشت باقلی)، ترش تره، سیرقلیه، آلومسما، ماهی فیبیج، واویشکا، ترش شامی، کال کباب، بورانی بادمجان، بورانی اسفناج، چغندر بورانی، زیتون‌پرورده، اشپل (خاویار ماهی)، ماهی شور، ماهی‌دودی، اناربیج، شش‌انداز، سیرابیج، شیرین تره، خالو آبه، چخرتمه، نازخاتون، لونگی، موتن جان.

پوشش محلی مردم استان گیلان

پوشش زنان و مردان ایرانی از جمله مسائلی است که از دوران قدیم برای مردم دارای اهمیت بود. بررسی پوشاک ازین نظر اهمیت دارد که اطلاعاتی در رابطه با سیر تحولات تاریخی، اعتقادی، اجتماعی و پیشرفت صنعت به ویژه نساجی و پارچه بافی به ما میدهد. لباس های محلی در هر منطقه برگرفته از آداب و رسوم هر منطقه و با توجه به شرایط موجود آنجا است. استان گیلان نیز ازین قاعده مستثنی نبوده است.

تاریخ نویسان قدمتی بیش از چهار هزار سال برای لباس های محلی گیلانی برآورد کرده اند. در گیلان مردم به دلیل وجود طبیعتی زیبا و مملو از رنگ کمتر از رنگ مشکی استفاده می‌کردند.  لباسهای محلی زنان گیلان را می توان به سه بخش شرق، غرب و مرکز تقسیم بندی کرد که لباس زنان شرق گیلان به لباس “قاسم آبادی” ، زنان غرب گیلان “تالشی” و لباس زنان مرکزی گیلان با عنوان “رسوخی” معروف است. لباس قاسم آبادی از قدیمی ترین و اصیل ترین لباس های ایران و مشرق زمین است. در جشنواره های بین المللی مختلف مد و لباس جوایز بسیاری برده است. این لباس شامل یک روسری زیرین به نام (مندیل) که به جای آن از کلاه نیز استفاده شده و با تعداد زیادی سکه در قسمت پیشانی تزیین می شود، جلیقه این لباس به مانند جلیقه های دیگر بوده با فرق این که با سکه تزئین شده است. پیراهن لباس قاسم آبادی تفاوت خاصی با پیراهن های نقاط مختلف گیلان دارد. دامن آن نیز از پارچه ساده و یا گل دار که روی آن با فرم استانداردی نواردوزی شده تشکیل می شود.

اما لباس قاسم آبادی تنها یک نمونه از مدل های متنوع لباس بانوان گیلانیست. چند نمونه معروف دیگر از پوشش مردم گیلان زمین عبارتند از:

لَچَک که همان روسری یا سربند مخصوص زنان گیلانی است.

چادر شب پارچه ای زیبا و رنگارنگ است که قدمت بسیار طولانی دارد و نسل به نسل دختران بافت آن را از مادران خود آموخته اند. چادر شب نوعی کمرپیچ برای زنان محلی گیلان و مازندران به حساب می آید.

الجاقبا پوشش دوخته شده ای از مخمل یا پارچه چادر شب است که پـوشش زنان در کوهستانهای شرقی و قاسم آباد بوده است.

شلیته یا کوتاه تومان (تنبان) دامنی کوتاه و پرچین است که به آن “گرد تومان” نیز می گویند. دامن، دراز تومان واژه ایسـت که برای دامن بلند چین دار در مرکز و شرق گیلان استفاده می شود درغرب گیلان تالشیها آن را “شلار” می گویند.

لباس محلی زن گیلانی به واسطه تنوع رنگ و نوع پوشش یکی ازبهترین انواع لباسهای محلی ایران است که باید به عنوان یکی از نشانه‌های هویت ملی حفظ و ماندگار شود.

آداب و رسوم

آداب و رسوم کهن مردم گیلان زمین همواره با جذابیت‌های منحصر به فردی همراه بوده است.

نوروز خوانی از مراسم آخر هر سال در گیلان است. نوروزخوانی که هم اکنون نیز کم و بیش رواج دارد، در گیلان نماد ورود بهار و خیر و برکت است.

نوروز خوانی

نوروز خوانی از مراسم آخر هر سال در گیلان است. نوروزخوانی که هم اکنون نیز کم و بیش رواج دارد، در گیلان نماد ورود بهار و خیر و برکت است.

برای این کار گروهی نوروزخوان در کوچه و خیابان به راه می‌افتند و اشعاری می‌خوانند. از معروف‌ترین این اشعار می‌توان به دوازه امام و عروس گوله اشاره داشت.

اغلب نوروزخوانان نخست دوازده امام را می‌خوانند و وقتی به قسمت ترجیع بند می‌رسند، آن را دو نفری تکرار می کنند و بعد نوروز و نوسال می‌خوانند.

این شعر چنین آغاز می‌شود:

همی خوانم امام اولین را شه کشور امیرالمؤمنین را

وصی و جانشین یعنی علی را

به یاسین والف لام و به فیروز دهید مژده که آمد عید نوروز

امام دومین هم دسته گل شفاعت می کند او بر سر پل

حسن بابش سوار است او به دلدل

به یاسین و الف لام و به فیروز دهید مژده که آمد عید نوروز

این شعر در مدح دوازده امام ادامه می یابد.

عروس گوله

نمایش عروس گوله نیز از دیگر مراسم قبل از حلول سال نو به شمار می رفت. این نمایش همراه با آواز ریتمیک دارای مفاهیم اخلاقی و آیینی خاصی بود. بازیگران این نمایش معمولاً سه نفر بودند و به نقش غول، پیربابو و نازخانم ظاهر می شدند. نقش نازخانم را بیشتر مواقع پسر جوانی که لباس زنانه پوشیده بود اجرا می کرد.

پیر بابو یا کوسه نقش پیرمردی بود که با غول بر سر تصاحب نازخانم به بحث و جدل می پرداخت. غول هم خود را با کلاهی از کلوش (ساقه برنج)، زنگوله ها و چماق به هیبتی عجیب می آراست.

این گروه به منازل مختلف رفته، به ایفای نقش خود می‌پرداختند و در ازای تهنیت گویی خویش و آرزوی سالی پربرکت و پر یمن برای صاحبخانه، از او هدایایی دریافت می کردند. گاه نقش یک شخصیت دیگر به اسم کاس خانم نیز به این جمع اضافه می‌شد.

گل گل چهارشنبه

از دیگر مراسم کهن ایرانیان که در گیلان هم با بعضی تغییرات جزیی به آن می‌پردازند، چهارشنبه سوری است که در غروب آخرین سه شنبه سال و در شب چهارشنبه انجام می شود.

به این منظور خار، بوته، گون و کاه جمع‌آوری می‌شد و با درست کردن پشته‌هایی که معمولاً رو به سمت قبله می‌نهادند و سپس آتش زدن آنها، از روی آتش می‌پریدند و هنگام پریدن با خوشحالی می‌خواندند:

گل گل چهارشنبه به حق پنج شنبه

زردی بشه، سرخی بایه نکبت بشه، دولت بایه

یعنی: ای شعله آتش چهارشنبه، به حق پنج شنبه، زردی و ضعف و بیماری رخت بر بندد و نوبت سرخی و نشاط و خرمی فرا رسد. دوره نکبت و ناکامی به سر آید و دولت و اقبال روی نماید.

این سنت که از روزگار زرتشت و حتی جلوتر بر جای مانده، در دوران اسلامی با اعتقادات مردم در هم آمیخته و رنگ و بویی دینی گرفته است. دود کردن اسپند هم از این رسوم است که سعی می شد از سادات خریداری شود و به هنگام دود کردن آن زمزمه می‌کردند:

عاطتیل کن، باطیل کن تی مرده ماره بیرون کن

اسفند دوکن چاووس بایه مردمار به هوش بایه

یعنی: عاطل و باطلش کن و چشم زخم را از وجودها دور ساز. مادر شوهرت را بیرون کن. اسپند دود کن تا چاووش بیاید. تا مادر شوهرت به هوش بیاید.

گیلان در ایام نوروز

علاوه بر این به نیت این که دختران به زودی به خانه شوی بروند، دختران دم بخت را چند ساعتی از خانه بیرون و خانه تکانی می کردند. شکستن کاسه و کوزه و ظروف کهنه به علامت دور ساختن نفرت و رفع قضا و بلا از دیگر آداب این روز به شمار می رفت.

مراسم چهارشنبه سوری در نواحی مختلف گیلان با تفاوتی اندک اما شبیه به هم اجرا می شد و گاه شلیک تیر و ترکاندن ترقه نیز در برنامه جای داشت. گاه نیز به نیت برکت، یکی از اهالی با تبر به سمت درختی که بار نمی داد می رفت اما با ضمانت دیگران برای بار آوردن درخت در سال بعد، شخص تبر به دست از قصد خود منصرف می‌شد.

فال‌گوش ایستادن

فالگوش ایستادن نیز از دیگر برنامه‌های چهارشنبه سوری است. برای این کار، در گذرگاه ها می‌ایستادند و با شنیدن پنهانی نخستین کلمات عابرین، مفهوم آن را حمل بر توفیق یا ناکامی خود در سال آتی می‌شمردند.

قاشق زنی

از دیگر رسوم اجرایی این شب بود که معمولاً جوانان و بیشتر دختران به در خانه همسایه ها می رفتند و با پنهان کردن روی خود و بدون دادن آشنایی، خواستار هدیه می شدند. نقل و نبات و تنقلات از عمده ترین چیزهایی بود که در کاسه قاشق زنان جای می گرفت.

شال اندازی

در مناطق روستایی کوهستانی از رسوم شایع چهارشنبه سوری بود و گاه حالت نوعی خواستگاری از دختر صاحب خانه را داشت.

معمولاً به گوشه شال اینان مقداری شیرینی و آجیل به عنوان هدیه صاحب خانه بسته می شد و شال اندازان بدون مشخص کرن هویت خویش به خانه فرد دیگری می رفتند.

سیزده سال

آخرین مراسم نوروز، سیزده سال است. در این روز مردم گیلان بیشتر به کنار رودخانه‌ها و در دل جنگل‌ها می‌روند و به صورت گروهی، آخرین روز نوروز را گرامی می‌دارند.

دختران گیلانی در این روز سبزه گره می‌زنند. این مراسم معمولاً با بندبازی، کشتی گیله مردی و نواختن ساز و نقاره همراه است.

غذاهای گیلان

یکی از جذابیت های استان های شمالی خصوصا گیلان غذاهای آن است که با طعم و رنگ و بوی خاص خود مورد توجه بسیاری از مردم با ذائقه های مختلف می باشد. بد نیست نگاهی به غذاهای گیلانی داشته باشیم:

باقلاقاتق

این خورش بسیار مشهور از خطه‌ی شمال با ترکیب پاچ باقلا (نام دیگر: لوبیای کشاورزی) شوید، سیر و تخم مرغ تهیه می‌شود. شاید تا به حال در شمال کشور چنین لوبیاهایی را دیده باشید که برخلاف سایر حبوبات بدون پوست و به شکل خیس خورده و تازه فروخته می‌شوند. پاچ باقلا را پس از خیس خوردن به همراه شوید و سیر و ادویه در روغن تفت می دهند، با افزودن آب و پس از جا افتادن خورش، روی باقلا قاتق تخم‌مرغ می‌شکنند. مردم گیلان خورش‌ها را در ظروف سفالی مخصوص این استان به نام گَمَج می‌پزند. این خورش لذیذ به همراه پلو سرو می‌شود.

میرزا قاسمی

غذای دیگری که به دلیل طعم بی‌نظیرش شاید در اغلب سفره‌های ایرانی حاضر باشد میرزاقاسمی است. بادمجان، گوجه، سیر و تخم مرغ ترکیبات اصلی این غذا هستند. طعم دودی میرزا قاسمی که باعث شده این غذا از زمره‌ی طعم‌های تکراری حذف شود به دلیل کباب کردن بادمجان است. بادمجان ها را پس از کباب شدن ساطوری کرده، به همراه سیر تفت داده و سپس با گوجه می‌پزند. در انتها نیز تخم مرغ به غذا اضافه می‌شود. میرزا قاسمی را مانند خورش در کنار پلو سرو می‌کنند.

ترش تره

این خورش با انواعی از سبزیجات یعنی تره، جعفری گشنیز، اسفناج، برگ چغندر و … به همراه یک نوع ترشی (که می‌تواند آب نارنج یا انار باشد) و سیر تهیه می‌شود. سبزی‌های خورد شده را به همراه مقدار بسیار کمی برنج می‌پزند، سپس سیر و ادویه‌ی تفت داده را به آن اضافه می‌کنند. در مرحله‌ی بعد سبزیجات باید در ترشی پخته شوند، پس از جا افتادن خورش روی آن تخم مرغ می‌شکنند.

کوکوی مرغ

کوکویی ساده و درعین حال خوشمزه که از ترکیب گوشت مرغ آب‌پز به همراه تخم مرغ، پیاز و ادویه تهیه می‌شود.

سیر قلیه خورش گیلانی دیگری است که با ترکیب اصلی برگ سیر، تخم مرغ، لپه، گوشت مرغ یا اردک و کمی آبغوره تهیه می‌شود. گوشت پس از تفت دادن با آبغوره طعم دار شده و همراه با لپه آن را می‌پزند. سپس برگ سیر خرده شده را سرخ کرده و با تخم‌غ هم زده می‌پزند؛ در ادامه ترکیب برگ سیر به گوشت اضافه می‌شود؛ خورش تا زمانی که جا بیافتد می‌پزد.

کباب ترش

طعم متفاوتی از کباب را با خوردن این غذا تجربه خواهید کرد. برای تهیه این غذا، گوشت گوسفند را پیش از کباب شدن چند ساعت در ترکیب رب انار، انار ترش سابیده، سیر، پیاز، سبزی محلی (با نام چوچاق)، روغن زیتون و گردوی سابیده می‌خوابانند. سپس گوشت‌ها را به سیخ کشیده و روی ذغال کباب می‌کنند.

اناربیج

این خورش شباهت بسیاری به فسنجان دارد که یکی دیگر از غذاهای محلی گیلان است؛ با این تفاوت که در اناربیج به جای گوشت مرغ از گوشت گوسفند به شکل کوفته‌قلقلی و همچنین سبزی‌های محلی استفاده می‌شود.

واویشکا

واویشکا یا جغوربغور یا همان خوراک جگر غذایی لذیذ است که انواع مشابه آن در دیگر استان‌ها مانند آذربایجان نیز دیده می‌شود. این غذا از تفت دادن و سرخ کردن دل، جگر و قلوه‌ی گوسفند به همراه ادویه و پیاز و رب گوجه تهیه می‌شود.

کال کباب

از چاشنی‌های پرطرفدار گیلانی می‌توان کال کباب را نام برد که از بادمجان کباب شده، سیر، انار، آب انار، سبزی معطر و گردوی خرد شده تهیه می‌شود. در اصل سبزی مورد استفاده محلی (نوعی سبزی به نام چوچاق) است. برای تهیه کال کباب بادمجان‌های کباب شده را ساتوری و همراه با دیگر مواد کاملا مخلوط می‌کنند.

زیتون پرورده

چاشنی گیلانی دیگری که هم شهرت و هم محبوبیتی در کل کشور دارد زیتون پرورده است. زیتون پرورده از مخلوط کردن زیتون با معجونی از مغز گردوی سابیده، سیر، رب انار و آب انار، گلپر، و سبزی محلی چوچاق یا نعنا تهیه می‌شود.

سیرابیج

سیراویج یا سیرواویج غذای ساده و محبوب گیلانی است که در وعده‌ی شام صرف می‌شود. برگ سیر پس از ریز کردن و سرخ کردن با تخم مرغ مخلوط می‌شود.

ترشِ آش

این آش از نخود و لوبیا، برنج، سبزی‌های مختلف، و باقلا تهیه می‌شود. طعم بی‌نظیر ترشی که این آش را از انواع دیگر آش‌ها متمایز می‌کند به دلیل وجود رب انار یا آبغوره یا آب نارنج در غذا است.

ماهی شکم‌پر

برای تهیه‌ی این ماهی شکم پر ابتدا ماهی چند ساعت در آبلیمو، رب محلی ازگیل و رب گوجه خوابانیده و طعم دار می‌شود. سپس درون ماهی را با معجونی از گردوی آسیاب شده، سبزی‌های معطر، پیاز، ادویه، رب انار و ازگیل پر کرده و در فر کباب می‌کنند. ماهی شکم‌پر در مناطق مختلف استان با نام‌های مختلف از قبیل ماهی لونگی، ماهی فویج و یا ماهی فبیج شناخته می‌شود.

مرغ شکم‌پر

مرغ شکم پر نیز مانند ماهی شکم پر  رب ازگیل و آبغوره آغشته کرده و به مدت یک شب در یخچال گذاشته تا طعم دار شود.سپس درون مرغ را با گردوی آسیاب شده، رب ازگیل، پیاز و ادویه پر و در فر کباب می‌کنند.

شش انداز

خورش گیلانی دیگری از بادمجان که با ترکیب آشنای رب انار، پیاز و گردو طعم جدیدی به خود می‌گیرد. برای تهیه‌ی شش انداز، معجونی از گردو و رب انار با بادمجان سرخ شده مخلوط و طبخ می‌شود.

آلو مسما

ترکیب اصلی این خورش خوشمزه مرغ و انواعی از آلو (آلو سیاه، آلو بخارا و قیسی) همراه با پیاز و شکر، زعفران و کره است. پس از آب پز کردن کامل مرغ با نمک و ادویه، آلوهای تفت داده را به آن اضافه کرده و در نهایت پیاز سرخ شده و شکر به خورش اضافه می‌کنند، پس از چند دقیقه جوشیدن خورش آلو مسما آماده است.

کوکو اشپل

اشپل که به تخم ماهی گفته می‌شود در شمال کشور به دلیل فراوانی ماهی به راحتی یافت می‌شود؛ رایج‌ترین غذای تهیه شده با اشپل کوکوی آن است که به سادگی با ترکیب اشپل با تخم مرغ آماده می‌شود. با خوردن کوکوی اشپل طعم متفاوتی را تجربه خواهید کرد.

آش شله قلمکار

شله قلمکار از مشهورترین آش‌های ایرانی است که ترکیبی غنی داشته و از انواع حبوبات مانند نخود، لوبیا، عدس، برنج، گندم، پیاز، سبزیجات آش مانند تره، اسفناج، جعفری، گشنیز و گوشت گوسفند و روغن در طبخ آن استفاده می‌شود. .

کولی غورابیج

غذایی تهیه شده از ماهی کولی، که مغز گردو، سبزی‌های محلی، شکر و آبغوره به دلخواه از ترکیبات اصلی آن هستند. این ماهی به صورت خورش پخته شده و به همراه برنج سرو می‌شود.

ماهی دودی یا ماهی شور

از چاشنی‌های پر طرفدار گیلانی ماهی دودی یا شور است که به صورت آماده از بازار روز تهیه می‌شود. روش آماده کردن ماهی دودی به این شکل است که تکه‌ی کوچکی را از ماهی درون ظرفی سفالی روی برنجِ آماده‌ی دم  قرار می‌دهند، این چاشنی همراه با انواعی از خورش‌ها سرو می‌شود. ماهی دودی روش دیگری برای طبخ ماهی دودی یا شور وجود دارد، به این صورت که ماهی را از شب قبل خیس کرده و تا صبح چندین بار آب آن را عوض می‌کنند؛ سپس بدون اینکه ماهی با آب در تماس باشد آن را بخارپز می‌کنند تا استخوان‌های ماهی نیز نرم شود.

گل در چمن

این غذا خورشی از ترکیب باقلای سبز (در گیلان به نام باقلای مازندرانی معروف است)، تخم مرغ، شوید و زردچوبه، همچنین گوشت گوسفند به دلخواه است. پس از سرخ کردن باقلا به همراه شوید و زردچوبه، تخم مرغ روی آن شکسته و مخلوط می‌شود.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور