پیر هریشت ، زیارتگاه زرتشتیان
همان طور که می دانید و ما هم در دیگر مطالب در اصفهان تور توضیح دادیم استان یزد یکی از پایگاه های اصلی زرتشتیان به شمار می رود. زرتشتیان دارای نیایشگاه هایی هستند که برای راز و نیاز با خدای واحد خود به آن مکان ها می روند. یکی از این زیارتگاه ها زیارتگاه پیر هریشت یزد می باشد که در این مطلب در اصفهان تور به بررسی آن خواهیم پرداخت.
تاریخچه‌ی پیر هریشت
این آتشکده که یکی از نیایشگاه‌های زرتشتیان است، به گفته‌ی مردمان این آیین مربوط به یکی از ندیمگان دختر یزدگرد سوم ساسانی به نام مروارید (در برخی روایات گوهربانو) است. گفته می‌شود که او به دنبال تعقیب اعرابی که به ایران حمله کرده بودند، از کاروان جدا شده و به محلی پناه می‌برد و به نیایش خدا مشغول شده و ناگهان ناپدید می‌شود. پس از سال‌ها گوهر بانو بر کودکی نمایان شده و از او می‌خواهد که از پدرش درخواست کند تا پیر هریشت را بنا کند. حکایات هم حاکی از آن است که دلیل اعتقاد زرتشتیان به این محل، غیب شدن همین کنیز است.
در مورد پیر هریشت و ساختمان آن
برای رسیدن به این زیارتگاه باید از پله‌‌هایی که به سمت بالای کوه ساخته شده است، استفاده کنید. در ورودی زیارتگاه بالای پله‌‌ها قرار گرفته است.
هنگام ورود با اتاقی مواجه می‌شوید که در آن محلی برای روشن کردن آتش وجود دارد. دور تا دور اتاق هم برای نشستن زیارت کنندگان سکوهایی قرار داده شده است.
علاوه بر این اتاق، یک پستو هم در این ساختمان وجود دارد که آن را محل ناپدید شدن گوهربانو می‌دانند، در آن همیشه آتشی روشن است که فضا را روحانی می‌کند. زیارت‌کنندگان قبل از رسیدن به پیر، دست و صورت خود را با آب پاکیزه‌ای که قبل از رسیدن به زیارتگاه تعبیه شده، شست و شو می‌دهند.
زرتشتیان هر سال در روز هجدهم نوروز به این محل می‌آیند و به جشن و زیارت می‌پردازند.
زرتشتیان شریف‌آباد برای تهیه هیزم آتش جشن هیرومبا به نیایشگاه «پیر هریشت» می‌روند. آن‌ها زمانی حرکت می‌کنند که پیش از غروب آفتاب به پیر هریشت برسند.
پایین این کوه آهکی سیاه رنگ، ساختمان‌هایی به وسیله‌ی خیراندیشان ساخته شده است که «خیله» نام دارد و برای اسکان چند روزه‌ی زیارت کنندگانی که از راه دور و نزدیک به این مکان می‌آیند، درنظر گرفته می‌شود.
روایات زیادی در مورد تاریخ‌های برگزاری جشن و آیین‌های مذهبی در پیر هریشت وجود دارد. زرتشتیان شریف آباد، جشن آتش افروزی «هیرومبا» را در ۲۶ فروردین در این زیارتگاه برگزار می‌کنند. روایتی دیگر از جشن و پایکوبی در ۱۸ فرودین توسط زرتشتیان در این محل حکایت دارد. همچنین گفته شده زرتشتیان سراسر جهان هرسال از روز امرداد تا خور که مصادف با ۷ تا ۱۱ فروردین است برای برگزاری مراسم سنتی و مذهبی به این نیایشگاه می‌آیند. به علاوه طبق تقویم قدیم زرتشتیان در طول ماه آبان، هرشخسی به‌دینی (زرتشتی) می‌توانسته برای برگزاری آیین خاص به این آتشکده بیاید.
