پارک ملی سیاه کوه یزد

پست شده به وسیله : اشکان علینقیان/ 782 0

پارک ملی سیاه کوه یکی از بهترین، زیباترین و متنوع ترین پارک های ملی ایران است. در این پارک ملی انواع گونه های گیاهی، جانوری و زیستی وجود دارد و به راحتی می توانید معنای واقعی حیات وحش را در آن تجربه کنید. با هم در اصفهان تور نگاهی داریم به این پارک ملی جذاب در استان یزد.

پارک ملی سیاه‌کوه از بکرترین پارک‌های ملی کشور به‌ شمار می‌رود و با وجود ده‌ها گونه نادر جانوری و گیاهی از جمله ناشناخته‌ترین مناطق حفاظت شده دنیا و یکی از بلامعارض‌ترین مناطق در کشور است.

یکپارچگی زیستگاه‌ها و ناچیز بودن تعارضات انسان ساخت در پارك ملی سیاه‌کوه، این منطقه را از نظر حفظ، نگهداری و احیاء جمعیت گونه‌های کاریزمای حیات‌وحش ممتاز ساخته است به گونه‌ای که ارتفاعات سیاه‌کوه در کنار سایر ناهمواری‌های تپه‌ماهوری و وجود دره‌های متعدد با صخره‌ها و بیرون زدگی‌های سنگی از مطلوب‌ترین زیستگاه‌های حیات‌وحش علف‌خوار کشور محسوب شده و جمعیت مناسبی از گونه‌های ارزشمندی نظیر کل، بز، قوچ و میش را در خود جای‌داده است.

این منطقه از نظر تراکم پوشش گیاهی شرایط مطلوبی برای زیست جانوران حاشیه کویر دارد ضمن اینکه به‌ علت بعد مسافت تا اماکن مسکونی و نبود تعدد راه‌های ارتباطی، از دستبرد شکارچیان و اشکال مختلف توسعه مصون مانده است به‌ طوری‌که وجود حداقل تعارضات انسانی از مهمترین امتیازات بارز و برجسته منطقه سیاه‌کوه است که دستیابی به اهداف حفاظتی و اجرای برنامه‌های مدیریتی را آسان‌تر می‌کند.

گونه‌های شاخص جانوری سیاه کوه

به‌طور کلی در پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه‌کوه ۱۹ گونه پستاندار شناسایی شده است که از این تعداد هشت گونه به عنوان اولویت‌های حفاظتی مطرح شده‌اند، اما در بین‌ آنها یوزپلنگ، کاراکال و شاه روباه اهمیت بیشتری دارند.

پستانداران:

پستانداران پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه‌کوه عبارت‌اند از: کل و بز، قوچ و میش، جبیر، گرگ، شغال، روباه معمولی، شاه روباه، پلنگ، یوزپلنگ آسیایی، کاراکال، کفتار، خرگوش، تشی، خارپشت ایرانی، هامستر خاکستری، موش خانگی، دوپای کوچک، پامسواکی بزرگ و روباه شنی.

زیستگاه کل و بز در ارتفاعات سیاه‌کوه و زیستگاه‌ قوچ و میش در ارتفاعات و دامنه‌های قاسم وزیر و یارعلی از شرایط مطلوبی خوبی برخوردار هستند.

جبیر (غزال ایرانی ) از دیگر گونه‌های برجسته پارک ملی سیاه‌کوه به‌ شمار می‌رود که دامنه انتشار این‌ گونه در عرصه‌های دشتی شرق پارک ملی و امتداد آن در منطقه حفاظت شده سیاه‌کوه گسترده شده و جمعیت آن روند روبه رشدی به‌ خود گرفته است.

 

پرندگان:

۳۴گونه پرنده در سیاه‌کوه شناسایی شده که ۱۱ گونه واجد ارزش‌های حفاظتی است که در میان آنها عقاب شاهی، بالابان، شاهین، بحری و هوبره بر اساس قوانین کشور در معرض خطر انقراض قرار دارند و از اهمیت بالایی برخوردار هستند. سایر پرندگان این منطقه شامل سارگپه پا بلند، زاغ بور، باقرقره شکم سیاه، باقرقره گندمی، چکاوک بیابانی، تیهو، کبک، زنبور خوار معمولی و انواعی از گنجشک سانان است.

هوبره از پرندگان مهاجری است که در دشت‌های اطراف سیاه‌کوه، یارعلی و قاسم وزیر در زمستان دیده می‌شود و پرندگان مهاجری از راسته شاهین سانان و پرندگان کنار آبزی نیز در منطقه دیده شده‌اند.

 

 خزندگان:

بزمجه بیابانی، سوسمار خاردم ایرانی، آگامای سروزغی خاکستری، آگامای چابک، مار شاخدار، شترمار شیرازی، لاک پشت مهمیزدار و جکوی دم پخ کایزرلینگ از جمله خزندگان شناسایی شده در پارک ملی سیاه‌کوه محسوب می‌شوند.

 

گونه های شاخص گیاهی:

تاکنون ۴۷ گونه گیاهی در پارک ملی سیاه‌کوه شناسایی شده است که چهار گونه شامل کلاه‌ میرحسن دم‌عقربی، شور یزدی، آویشن شیرازی و گل زوفا دارای ارزش حفاظتی است و دو گونه نیز از نظر ارز‌ش‌های اکولوژیک حائز اهمیت است.

رویشگاه‌های طبیعی منطقه شامل انواعی از تیپ های گیاهی است که از آن جمله می توان به تیپ درمنه – قیچ، تیپ قیچ، تیپ پرند، تیپ رمس، تیپ رمس – قیچ، تیپ جفنه – درمنه، تیپ گز، تیپ تاغ، تیپ کسیدان و تیپ بادام کوهی اشاره کرد.

 

اقلیم سیاه کوه

مرتفع‌ترین نقطه منطقه، قله سیاه‌کوه (کافرکوه) با ارتفاع ۲۰۵۰ متر در نیمه جنوبی منطقه است که به همراه ارتفاعات به هم پیوسته مجاور آن از بهترین زیستگاه‌های کل و بز در استان یزد به شمار می‌آید.

براساس تحلیل آمار ایستگاه‌های کلیماتولوژی اطراف پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه‌کوه، متوسط بارندگی سالانه منطقه ۴۸ میلی متر برآورد شده است که حداکثر بارندگی در فصل زمستان در دیماه و حداقل در فصل تابستان به وقوع پیوسته است.

تغییرات دمایی شبانه روز در این منطقه شدید است، زمستان‌های سرد و خشک و تابستان‌های بسیار گرم و خشک از دیگر ویژگی های اقلیمی سیاه‌کوه به‌ شمار می‌آید.

منابع آب

 

با توجه به اقلیم و موقعیت جغرافیایی منطقه، هیچ گونه رودخانه دائمی در پارک ملی سیاه‌کوه وجود ندارد و تنها در زمان بارندگی های شدید، رودخانه های فصلی و موقتی منطقه آبدار می شوند.

مهمترین منابع تامین کننده نیاز آبی حیات وحش شامل چشمه ها و سنگ آبها است و منبع اصلی تامین آب مورد نیاز گونه‌های کوهزی ارتفاعات سیاه کوه به ویژه کل و بز نیز سنگ آبها هستند.

در یک نگاه کلی کمبود منابع آب در پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه کوه مشهود است اما از جمله منابع آب این منطقه می توان به چشمه قاسم وزیر، چشمه یارعلی، چشمه‌خلق، دوگنبد، چاه ریزآب خرما، سبز‌چاه، قناتوک، ریزآب صالحی، ریزآب معراجی و چشمه تیهو اشاره کرد.

همچنین برای رفع مشکل‌ کم آبی در سال‌های اخیر تعدادی آب انبار توسط اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد ساخته شده که در خشکسالی‌ها نقش بسیار مهمی در ماندگاری حیات وحش در منطقه ایفا کرده‌اند، که از جمله این آب انبارها می‌توان به آب انبار لای‌معدن، ریزآب‌خرما، چهل‌تغار، قاسم‌وزیر و آب‌انبار حوض‌ ابریشم اشاره کرد.

 

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور