صنایع دستی و سوغات خوانسار
شهر زیبا و گردشگر پذیر خوانسار دارای سوغات و تحفه های گران بهایی است که در مقاله ی زیر که توسط اصفهان تور جمع آوری شده است به آنها پرداخته ایم.
عسل :
کلمه نحل به معنی زنبور عسل در آیات ۶۸ و ۶۹ سوره نحل در جزء ۱۴ قرآن کریم آمده است . در تفسیر آیه ۶۸ چنین آمده است : ” پروردگارت به زنبور عسل وحی فرستاد!” در اینجا لحن قرآن به طرز شگفت انگیزی تغییر می یابد ، در عین ادامه دادن بحث ها در زمینه نعمت های مختلف الهی و بیان اسرار آفرینش در این سوره ، سخن از زنبور عسل و سپس خود عسل به میان می آورد . اما شکل یک مأموریت الهی و الهام مرموز که نام وحی بر آن گذارده شده است . نخست می گوید : ” و پروردگار تو به زنبور عسل ، وحی کرد که خانه هایی از کوه ها و درختان و داربست هایی که مردم می سازن انتخاب کن .”
پیشینه زنبورداری در ایران بنا به اسناد تاریخی موجود به زمان هخامنشی باز می گردد . پرورش زنبور عسل به روش مدرن در ایران دارای سابقه ای بیش از نیم قرن است و بنا بر اطلاعات موجود در سال ۱۳۴۰ تعداد ۵۰ هزار ملکه از خارج از کشور به جهت اصلاح نژاد زنبور وارد گردیده است . اما هنوز هم در بعضی از مناطق روستایی کندوهای بومی مورد استفاده قرار می گیرد . بنابر آمارهای موجود حدود ۳٫۲ % از کل کلنی های زنبور عسل به روش بومی و سنتی مورد بهره برداری قرار می گیرد .
شهرستان خوانسار به عنوان قطب پرورش زنبور عسل در سطح کشور دارای بیش از ۴۲۰۰۰ کلنی فعال زنبور عسل می باشد که بر اساس آمارهای موجود در شرکت های تعاونی تعداد افراد شاغل در بخش های نگهداری و خدمات شغلی بیش از یک هزار نفر می باشد که مجموعاً در سال حدود ۸۰۰ تن شهد عسل و دیگر محصولات جانبی زنبور را تولید می نماید (ژله رویال و گرده گل)
روش زنبورداری در شهرستان خوانسار به صورت گردش فصلی و استفاده از گل ها و گیاهان مناطق مختلف کشور ما می باشد . بر اساس شنیده ها و روایات سینه به سینه ، پیشینه زنبورداری در شهرستان خوانسار به قبل از زمان صفویه باز می گردد . آمار کندوهای شهرستان خوانسار در سال ۱۳۵۷ بیش از ۸۴۰۰۰ کلنی ، در سال ۱۳۶۷ حدود ۶۵۰۰۰ کلنی و در سال ۱۳۷۷ به حدود ۴۰۰۰۰ کلنی تقلیل یافت و در آمارگیری سال ۱۳۸۵ به ۴۲۰۰۰ کلنی رسیده است . شهرستان خوانسار با داشتن ۲ شرکت تعاونی زنبورداری با بیش از ۴۰۰ عضو فعال دارای بیش از ۶۰ واحد بسته بندی عسل می باشد که به عنوان فطب تهیه و توزیع عسل در ایران بوده و عسل های با کیفیت و با بسته بندی شکیل به بازار عرضه می نماید .
سالیانه به لحاظ مرغوبیت و توان عرضه محصولات کیفی ، صدها تن عسل به خارج از ایران صادر می گردد . زنبورداران عزیز نه فقط عسل تولید می کنند بلکه با گرده افشانی ، تولید میوه های مرغوب در ایران را رقم می زنند .
تولیداتی همچون گرده گل ، ژله سلطنتی ، زهر زنبور و … می تواند درآمد سرشاری را بجز عسل برای زنبورداران به ارمغان آورد .
زنبور به هنگام ساختن عسل آن چنان ماهرانه ، عمل می کند که خواص دارویی گیاهان کاملا محفوظ می ماند .
محصولات باغی :
خوانسار از لحاظ منابع طبیعی یکی از غنی ترین شهرهای ایران است ، یکی از بخش هایی که غنای طبیعی خوانسار در آن هویداست وجود تعداد بالای باغات سطح این منطقه است که در آن انواع محصولات باغی از قبیل گردو ، بادام ، آلو ، سیب ، هلو ، گلابی ، شاه میوه ، گوجه سبز و … وجود دارد .
سوغات :
خوانسار یکی از مهمترین مراکز تولید عسل طبیعی در کشور است که شهرت آن جهانی است .
همچنین گز خوانسار که معروف ترین آن گز عصاری می باشد با حذف شکر سفید از ترکیبات ساخت گز و جایگزین نمودن گز انگبین خوانسار ، ترنجبین ، شیر خشت و گز علفی به جای آن توانسته علاوه بر حفظ اصالت و کسب کیفیت برتر در این عرصه شهرتی حتی فراتر از مرزهای کشور به دست آورد .
خشکبار و تنقلات محلی از جمله گردو ، بادام ، آلو و برگه زردآلو نیز از دیگر سوغات خوانسار هستند . محصولات باغی فصلی را نیز به تناسب فصل از سوغات این شهرستان به حساب می آیند .
صنایع دستی :
از جمله مهمترین صنایع دستی که از گذشته های دور در این شهرستان بوده و قسمتی از درآمد خانواده های شهری و روستایی را تأمین می نمود قالیبافی بوده است . ولی به دلایل متعدد در حال حاضر بازار فرش راکد و بافندگان و تولیدکنندگان فرش با مشکلات عدیده ای روبرو می باشند .
قلم زنی ، صنایع چوب ، منبت کاری و سفالگری از جمله صنایع دستی این شهرستان در دهه های اخیر بوده و از هنر خاصی برخوردار بوده است .
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
اماکن دیدنی خوانسار
در این مطلب اصفهان تور قصد داریم شما طبیعت گردان عزیز هموطن و همشهری را با اماکن تاریخی و گردشگری شهر خوانسار آشنا نماییم . امیدواریم مطالب ذیل راهنمای مناسبی برای شما گردشگران عزیز باشد .
منطقه حفاظت شده گلستان کوه
منطقه حفاظت شده گلستان کوه در موقعیت جغرافیایی N3308 E5025 در استان اصفهان واقع است. گلستان کوه با ارتفاع ۳۶۳۱ متردر مسیر خوانسار به اصفهان و در ۱۵ کیلومتری شهر خوانسار و در استان اصفهان قرار دارد.جهت این کوه جنوب غربی ،شمال شرقی است. شهر خوانسار در دامنه جنوب غربی این کوه قرار دارد. این منطقه در شمال غرب استان اصفهان واقع و از سمت شمال به شهرستان گلپایگان از سمت شرق به شهرستانهای تیران ، کرون و نجف آباد از جنوب به شهرستان فریدن محدود است.
پارک جنگلی سرچشمه خوانسار
پارک جنگلی سرچشمه خوانسار در کنار آرامگاه شیخ اباعدنان با وسعتی در حدود ۱۵ هکتار و چشمه های متعدد از جمله چشمه مرزنگوش، چشمه شترخون و چشمه پیر در دامنه کوه سیل قرار دارد . در این محل سکوهای مخصوص برای استراحت و نشستن تعبیه شده تا بازدیدکننده ها راحتی و آرامش بیشتری داشته باشند . این پارک به عنوان منطقه نمونه گردشگری برگزیده شده است .
اين غار، در سر راه خوانسار به اصفهان، در منطقهاي به نام «دامنه»، در يک دره واقع شده است. غار دامنه در حدود ۳۵ متر طول دارد و درون آن خشک ميباشد. شهرستان خوانسار در ۱۶۰ کیلومتری غرب اصفهان با ارتفاع ۲۲۵۰ متر از سطح دریا قرار دارد .این شهرستان به دامنه یکی از رشته های جداشده زاگرس تکیه داده و متاثر از ویژگیهای خاص زمین شناختی این رشته کوه و در امتداد دره ای بسیار خوش آب وهوا و محصور در میان باغهای میوه و درختانی سربه فلک کشیده قرار دارد .
روستای دره بید
از دیگر تفرج گاههای استان اصفهان منطقه “دره بید بالا” است.این ناحیه مراتع نزدیک به روستایی ست به همین نام از توابع فریدن. از سه راهی دامنه که به سمت خوانسار حرکت کنید قبل از منطقه معروف گلستان کوه جاده فرعی این روستاست. از روستا تا آلاچیقهای تعبیه شد یک راه خاکی و سنگلاخی پر شیب است که می تواند به خودرو شما(اگر مناسب نباشد) آسیب وارد کند. در محلی مناسب سکوها و آلاچیق ها کنار درختان بید قرار دارند .
روستای تاریخی دماب
روستای تاریخی «دماب» در شمال غربی اصفهان و در فاصله صد كیلومتری شهر نجف آباد، ۶۰ كیلومتری شهر گلپایگان و ۴۰ كیلومتری خوانسار در منطقه ای بین این سه شهر قرار دارد. تاریخ ایجاد روستای دماب به عنوان یك محل سكونت دائم بین سالهای ۱۱۰۰ تا ۱۱۵۰ برآورد میشود. این روستا با قدمت سه قرن، به دلیل پارهای از ویژگیهای معماری و سیاسی آن دوران چندین اثر تاریخی را در خود جای داده است. گفته میشود بانبان اصلی آبادی دو برادر مهاجر از خراسان، به نامهای محب و صالح
روستای رحمت آباد
روستای تاریخی رحمت آباد(کوهسار) با دارا بودن جمعیتی درحدود یکهزارنفر در شمال غربی اصفهان و به فاصله ۱۲۰ کیلومتری مرکز استان و در فاصله ۳۰ کیلومتری خوانسار و۴۰ کیلومتری گلپایگان قرار دارد.از لحاظ تقسیمات کشوری روستای رحمت آباد(کوهسار) در استان اصفهان،شهرستان خوانسار،بخش مرکزی و به نام کوهسار قید شده است.رحمت آباد(کوهسار) در عرض جغرافیایی۳۳ درجه و ۱۱ دقیقه و ۵۷ ثانیه و طول جغرافیایی ۵۰ درجه و۳۶ دقیقه و ۱ ثانیه و در ارتفاع ۲۲۴۰ از سطح دریا قرار دارد.
پارک سرچشمه
خوانسار شهری است واقع در شمال غرب استان اصفهان, ایران. این شهر مرکز شهرستان خوانسار است خوانسار شهری است خوش آب و هوا در عرض جغرافیایی ۳۳ درجه و ۱۳ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی ۵۰ درجه و ۱۹ دقیقه شرقی با ارتفاع ۲۲۵۰ متر بالاتر از سطح دریا و پوشش گیاهی متنوع که لالههای واژگون آن معروف هستند. خوانسار در ناحیهای نه چندان دور از کویر مرکزی ایران در فاصله حدود ۱۵۰ کیلومتری شمالغرب شهر اصفهان واقع شدهاست.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
یه مقصد هیجان انگیز: خوانسار
پیدا کردن نقاط دیدنی و هیجان انگیز کشورمون، کمک می کنه زیبایی های اطراف رو پیدا کنیم، و چون دسترسی و رفت و آمد به این مکان ها خیلی راحته، سفر کردن بهشون چیدن مقدمات آنچنانی نمی خواد. اگه اطلاعات کافی راجع به مقصدی که قراره بهش سفر کنید رو داشته باشید، دیگه نگرانی ای وجود نداره و میتونید با کمترین خرج، مسافرت های خاطره انگیزی برای خودتون بسازید. یکی از جاذبه های فوق العاده زیبای ایران، شهرستان خوانسار هست که امروز قراره سری بهش بزنیم و نکته های جدید راجع بهش یاد بگیریم. همراه اصفهان تور باشید .
شهرستان خوانسار
شهرستان خوانسار، یه شهر نقلی با چیزی حدود ۲۲,۰۰۰ نفر جمعیته که تا اصفهان فقط ۲ ساعت فاصله داره. این شهر قدیمی طبیعت فوق العاده زیبایی داره و هر سال توریست های زیادی از اقصی نقاط کشور برای بازدید مهمون این شهر میشن.
اسم “خوانسار” به معنی “چشمه سار” هست. همونطور که از اسمش بر میاد، خوانسار پر هست از چشمه های پرآب و باشکوه که باعث شده این شهر طبیعت سبز و تازه ای داشته باشه. میشه گفت خوانسار یکی از خوش آب و هواترین شهرهای ایران به حساب میاد که همه ی چیزهایی که از طبیعت دوست داریم، مثل درخت های بلند و سرسبز، چشمه های خنک و روان، کوه های پر ابهت و برفی، و آفتاب گرم و هوای پاک رو یک جا پیش خودش داره. بهار مصادفه با منظره های سرسبز و رویش شکوفه های رنگارنگ. توی تابستون، همیشه باد خنکی وجود داره که نمیذاره گرما اذیتتون کنه. پاییز خوانسار و کوچه باغ های پر برگش هم به زیبایی خاصی مشهورند و توی این فصل منظره های فوق العاده زیبایی میتونید ببینید. خوانسار زمستون سرد و پر برفی هم داره که اون هم زیبایی های خاص خودش رو داره.
یکی از دیدنی های شهر خوانسار، دشت لاله های واژگون که در زمان خاصی از ماه اردیبهشت میتونید اون رو ببینید. توی این چند روز، گلستانکوه که در جنوب خوانسار واقع شده از لاله های گوناگون واژگون و گیاهانی مثل پیاز وحشی یا گزنگنبین پر میشه. گلستانکوه در ۱۵ کیلومتری خوانسار قرار داره و آب و هواش فوق العاده خوبه. اگه در اردیبهشت به خوانسار سر می زنید، حتما از این منطقه دیدن کنید.
بافت شهری خوانسار جایی بین بافت روستایی و شهری گیر کرده است. هنوز خونه های گلی با مردم دوست داشتنی روستایی که درگیر زندگی روزمره هستند دیده میشه و در عین حال، هر روز ساختمان های پیشرفته ی زیادی جایگزین خونه های کاه گلی میشن. با این حال، خوانسار و خونه های کاه گلی اش، کوچه باغ های پر درختش و جوی های پر آبش هنوز به عنوان یکی از آرامش بخش ترین مناطق گردشگری که بودن در اون به آدم حس نزدیک شدن به طبیعت رو میده، شناخته شده است.
از تفریحگاه های واقع در خوانسار میشه به پارک سرچشمه اشاره کرد. این پارک پر از حوضچه ها و جوی های پر آبه که همه از چشمه های سر گرفته از کوه های خوانسار تامین میشن. این پارک یکی از مناطق حفاظت شده است که این امکان رو براتون فراهم می کنه که به راحتی و بدون دغدغه اونجا چادر بزنید و شب رو صبح کنید. علاوه بر کمپ زدن، همیشه گزینه ی گرفتن اتاق در هتل هم وجود داره که دسترسی پیدا کردن به اینجور امکانات در شهر خوانسار کار سختی نیست.
خوانسار تاریخ زیاد و غنی ای داره و در سرتاسر شهر شما میتونید مقبره های امام زاده ها و عارفان مشهور زیادی رو ببینید. قبرستان قدیمی شهر که در کوهپایه واقع شده حال و هوای عجیبی داره که اگر علاقه مند بودید، میتونید ازش دیدن کنید.
خوانسار رو به عنوان یه مقصد هیجان انگیز بهتون معرفی می کنیم، چون تا اصفهان فقط ۲ ساعت راه داره و شما میتونید هر بار که از اصفهان دیدن کردید، سری هم به این شهر خوش آب و هوا بزنید، یا حتی برعکس! سوغاتی های مخصوص خوانسار زیاد هست، اما یادتون نره گز انگبین و عسل های مرغوب خوانسار رو امتحان کنید.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آشنایی با شهرستان خمینی شهر
در این صفحه به معرفی شهرستان خمینی شهر از توابع استان اصفهان ، توسط اصفهان تور پرداخته ایم که می تواند برای شما خوانندگان عزیز جذاب باشد .
بسیاری از رویداد های تاریخی شهرستان خمینی شهر متأثر از وقایعی است که در اصفهان به وقوع پیوسته است. با این وجود قدمت تاریخی این منطقه به زمان ساسانیان می رسد، کهن دژ که بر سر راه اصفهان قرار دارد ، گویا پایتخت ساسانیان بوده است. در دوران اسلامی نیز این ناحیه از اهمیت زیادی برخوردار بوده و وجود مسجد جامع بزرگ در کوی خوزان ، شهر بودن آن را در گذشته می رساند. چرا که مسجد جامع از ویژگی های شهری است و روستاها فاقد آن می باشند. در یورش محمد افغان به اصفهان، مردم سده دلیرانه پایداری کرده و شمار زیادی از لشکریان محمود را به اسارت گرفتند.
فاصلۀ شهر (خمینی شهر) تا اصفهان ۸ کیلومتر می باشد. شهرستان خمینی شهر در مغرب استان اصفهان قرار گرفته و از سوی شمال به شهرستان برخوار و میمه، از جنوب به شهرستان فلاورجان، از مشرق به شهرستان اصفهان و از مغرب به شهرستان نجف آباد محدود می شود. این شهرستان یکی از خوش آب و هواترین و با صفاترین نواحی استان اصفهان است. خاک آن از رودخانه زاینده رود آبیاری می شود و تمامی نهرهایش پر آب است. علاوه بر آن کاریزهای مهمی نیز دارد که سبب گردیده است سه چهارم خاک این شهرستان باغ های بزرگ میوه و یک چهارم آن کشتزار باشد.
مادی «قمیش» از میان زمین های جنوبی شهرستان می گذرد و چون در محل جدا شدن از رودخانه با چشمه ها پیوند دارد، آب آن هرگز تمام نمی شود.
گونه های میوه و فرآورده های زمینی مانند گندم، جو، خیار، خربزه، حبوبات، تنباکو، در این شهرستان بعمل می آید و بعضی از انواع آن چون خربزۀ بهارۀ کوشک و انگور و گیلاس نصرآباد و گورتان شهرت دارد و نظیر آن در دیگر نقاط یافت نمی شود.
آب و هوای آن معتدل و خشک است. بیشترین درجۀ حرارت در تابستان ها ۳۹ درجه بالای صفر و کمترین آن در زمستان ها ۸ درجه زیر صفر می باشد.
از آنجا که خمینی شهر از سه ده به نامهای خوزان، فروشان و ورنوسفادران بوجود آمده بود، به آن (سه ده) می گفتند که بتدریج بر اثر گسترش این دهات و اتصال آن به یکدیگر به همایونشهر و سپس خمینی شهر تغییر نام داد.
صنایع دستی
از جمله صنایع دستی خمینی شهر فرش است که با طرح نایین و اصفهان در منطقه بافته می شود.البته به دلیل نزدیکی این شهرستان به اصفهان نمی توان صنایع دستی مستقلی برای آن قایل شد.
سوغات
باغات به، گیلاس و گلابی خمینی شهر شهرت دیرینه دارد به طوریکه حتی به سفرنامه ها نیز راه یافته است.اکثر گردشگرانی که به خمینی شهر سفر می کنند در صورت مساعد بودن فصل میوه های یاد شده رابه عنوان سوغات تهیه می کنند.
اماکن تاریخی
تپه آتشگاه : در ۳ کیلومتری جنوب آن تپۀ آتشگاه واقع شده که یکی از آتشکده های ایران پیش از اسلام در روی آن بنا شده و مربوط به دورۀ ساسانیان است و بنا به باور حمزۀ اصفهانی در زمان اردشیر ساخته شده و از آن به نام آتشکدۀ شهر اردشیر در جانب قلعۀ ماربین یا سده یاد می کند.
کهندژ : در کوی خوزان شهر خمینی شهر، دژ دفاعی مهمی بنام کهن دژ وجود داشته که خرابه های آن موجود است و گفته اند که کهن دژ پایتخت پادشاهان کیانی ساسانی بوده است.
ایوان یزدگرد: در سه کیلومتری شمال شهر (خمینی شهر) قرار دارد و چنان که از نامش پیداست قدمت آن به پیش از اسلام می رسد . این بنا بازماندۀ بنائی بزرگ است.
مسجد جامع: واقع در کوی خوزان خمینی شهر که در دوران صفوی بازسازی و تزئین شده است.
آرامگاه امامزاده سید محمد : در ۳ کیلومتری شمال شهر خمینی شهر قرار داشته و مورد احترام مردم است.
گورستان زارع آباد: پهنۀ گورستان زارع آباد شهر خمینی شهر نشان می دهد که این شهر در گذشته بزرگ تر و از لحاظ فرهنگ دارای اهمیت زیادی بوده است. سنگ گورهای این گورستان بسیار بزرگ و با خط فارسی نزدیک به عربی و کوفی اند. کنده کاری های زیبای آنها بیانگر بزرگی و جایگاه ویژۀ این آبادی در سده های نخستین اسلامی است. پیشین ترین سنگ گوری که خوانده شده مربوط به سال ۱۶۰ هـ .ق است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آشنایی با شهرستان چادگان
در این مطلب اصفهان تور ، به معرفی منطقه ی بکر دهکده ی زاینده رود و شهر خوش آب و هوای چادگان برای شما طبیعت دوستان عزیز پرداخته ایم .
سابقه تاریخی این منطقه به درستی معلوم نیست ولی آنچه مسلم است در دوران صفویه با کوچاندن ترک زبانان توسط شاه عباس اول به این ناحیه و نیز به واسطه دارا بودن موقعیت طبیعی مساعد و نزدیکی به زاینده رود ناحیه آبادی بوده است . نام باستانی چادگان پاراتاک بوده و یکی از آبادترین نقاط محسوب می شده است. به طوری که از نوشته های مورخین برمی آید آخرین پادشاه هخامنشی برای گردآوری سپاه به پاراتاک آمده و از این راه با عبور از دهات دیگر به همدان رهسپار شده است . درباره اقامت اسکندر در محل روایات مختلف است . اما از میزان نفوذ وی در این خطه همین بس که شهری را که اکنون به صورت روستایی در مجاورت چادگان قرار گرفته است به نام وی نام گذاری شده و هنوز هم به اسکندری معروف است.
اما آنچه که مشهور است در این محله پاراتاک به طور کلی منهدم شد و مردم شهر خانه های مخروبه خود را رها کرده و دردو کیلومتری شهر قدیم بنای شهر جدیدی را گذاشتند، هنوز تپه های ساختمانهای مخروبه پاراتاک وجود دارد. امابدست آمدن ستونهای سنگی شکسته و آجر های بزرگ و بقایای ظروف سفالی و مفرغی نشان دهنده این حقیقت است که چادگان در هزار سال پیش دارای تمدنی وسیع است.
دهکده تفریحی زاینده رود
یکی از زیباترین تفرج گاه های استان است که در کنار سد چادگان و در ساحل دریاچه پشت سد با امکانات تفریحی فراوان و مناظر زیبا از طبیعت یکی از جاذبه های بارز گردشگری استان می باشد . در این مجموعه امکانات رفاهی از قبیل اسکله قایقرانی، زمین ورزش، مجموعه تجاری، رستوران، چایخانه سنتی و استخر به طور کامل راه اندازی شده است.
چایخانه سنتی
این مجموعه زیبا و دیدنی که با هدف زنده نگاه داشتن سنتهای اصیل ایرانی احداث شده چشم اندازی زیبا از ساحل دریاچه دارد.
دیگر امکانات رفاهی
احداث سکوهای نشیمن خانوادگی، احداث باشگاه سوارکاری برای آموزش و سوارکاری میهمانان، احداث اسکله قایقرانی دهکده با دستگاه های قایق پدالی، قایق موتوری و یک دستگاه اتوبوس دریایی مجهز شده است . احداث رستوران برای پذیرائی میهمانان،تجهیز و راه اندازی استخر مطابق استانداردهای معمول که در سانسهای مختلف جهت خانمها و آقایان قابل استفاده می باشد، احداث زمینهای ورزشی فوتبال ، والیبال، بیکتبال ، تنیس و پینگ پنگ، برای احداث تله کابین و پیستهای دوچرخه سواری نیز پیش بینی های لازم انجام شده است، احداث باند فرود هلکوپتر و پروازهای نمایشی.
چادگان از دو بخش چاد و گان تشکیل شده است. ) چاد ( کلمه ای ترکی به معنای شیار ، شکاف و دره و ) گان( پسوند نسبت می باشد. قرار گرفتن بافت قدیم شهر چادگان در میان دره ای کوچک با معنای لغوی آن یکسان است.
پیدایش شهر چادگان نه بر اساس ضرورت های تاریخی یا سیاسی بوده ، بلکه بیشتر به علت شرایط مناسب محیط طبیعی بوده است. وجود رودخانه مهم زاینده رود مهمترین عامل پیدایش شهر چادگان بشمار می آید.
از آنجاییکه شهر چادگان بر روی تپه های کم ارتفاع بنا گردیده است ، این تپه ها علاوه بر اینکه به عنوان نشانه های موثر در شهر عملکرد دارند ، سیمای خاصی در شکل گیری شهر ارائه می دهند همینطور اختلاف ارتفاع در تفکیک نوع کاربردی زمینه بسیار موثر و عامل عمده ای در جهت حفظ مزارع و باغات و کنترل توسعه مناطق مسکونی در بافت کشاورزی شهر بشمار می آید.
جاذبه های تاریخی
مهمترین جاذبه تاریخی چادگان ، خانه معظم الملک میر پنج به شماره ثبت ۲۱۸۱۵ می باشد. این ساختمان دارای زیرزمین ، تالارها و اتاق های وسیع با دیوارهائی مزین به نقوش و آیینه کاری های ظریف می باشد . تزئینات خانه متاثر از تزئینات قرن گذشته اروپا ست لکن ساخت آن مطابق با موقعیت جغرافیایی منطقه است . از جمله به جهت موقعیت کوهستانی منطقه و جلوگیری از ورود سرما در جلو ایوان اتاق خواب جداره ای از شیشه های الوان به صورت قرینه قرار گرفته اند . در مقابل عمارت آن حوضی بزرگ تصویر خانه را با شیشه های رنگینش منعکس می سازد.
امامزاده عبدا… بن زید
امامزاده عبدا… بن زید پدر شاه عبدالعظیم واقع در شهر رزوه که هم جاذبه زیارتی و هم جاذبه طبیعی و گردشگری دارد.
دیگر آثار تاریخی چادگان
پل اورگان و مسجد جامع اورگان در ۳۲ کیلومتری مرکز شهرستان، امامزاده خواجه محمد، روستای پرمه در ۴۶ کیلومتری مرکز شهرستان و امامزاده اسماعیل روستای فراموشجان در ۲۷ کیلومتری مرکز شهرستان را می توان نام برد.
مشهد کاوه که نام های آن «کودلیّه» و «کوالیّه» بوده، زادگاه و مدفن مجاهد مشهور تاریخ ، کاوه آهنگر است.
کاوه که پیشه او آهنگری و از اهالی کوالیّه بوده و برای امرار معاش به مقتضای شغل خود به اصفهان رفته و در آنجا حرفه خود را ادامه می دهد و بر علیه ظلم و ستم ضحاک می شورد و به همراه عامه مردم که از کثرت ظلم و بیداد به ستوه آمده بودند ، ضحاک را از تخت چند ساله پادشاهی به زیر می کشد.
کاوه به هنگام مرگ وصیت نمود تا وی را در محل تولدش به خاک بسپارند و چنین شد. پیکر او به کوالیه منتقل شده و در کنار مزار پسرش (قارون) به خاک سپرده شد. پس از این واقعه کوالیه تدریجاً به مشهد کاوه تغییر نام داد.
از اماکن تاریخی این منطقه می توان مقبره کاوه آهنگر را نام برد که سابقه تاریخی آن به قبل از اسلام می رسد و در کنار آن مزار یکی از سادات علوی به نام امامزاده حیدربن علی (ع) وجود دارد که سالیانه پذیرای تعداد بی شماری از زائران است که از دور و نزدیک به زیارت این امامزاده شریف النفس و جلیل المقام نائل می شوند. قبر (قارون) یکی از پسران کاوه در کنار این دو مقبره است.
دیگر ابنیه تاریخی مشهد کاوه، برجی است که مربوط به پانصد سال قبل است و از آثار خوانین ادوار پیشین بوده و از آن برای دیده بانی و اشراف بر روستا استفاده می شده. نظرگاه هایی نیز بنام (قیه) – به زبان محلی یعنی صخره – (پرپی) – محل بلند مشرف به آب – و (گگ قاچ) – درخت همیشه سبز – موجودند که منصوب به سادات علوی (ع) است وسالیانه محل حضور اهالی ، در مناسبت های مذهبی است. از محل های تاریخی و باستانی دیگر می توان به بقایای کودلیه باستانی (نام قدیم مشهد کاوه) و قبرستان های معروف آن اشاره کرد. تعداد چهار مجسمه شیر سنگی از کودلیه باستانی به جا مانده که با توجه به نقل قول ها، متعلق به مقبره بزرگان و سروران قوم آریا بوده اند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آشنایی با شهرستان تیران و کرون
تسمیه
در ترکیب واژه تیران دو جزء دیده می شود: نخست «تیر» که نام ستاره ی تیر است که در نزد ایرانیان باستان مقدس بوده و « ان » که همان پسوند کثرت و نسبت است و محلی را می نمایاند که به تیر منسوب باشد. این شهر زادگاه عالمان بزرگ و دانشمندان بسیاری است که نامشان در کتب تاریخی از جمله الانساب یاد شده و مراکز مهم آموزشی از قبیل دانشگاه آزاد، پیام نور و علمی کاربردی در آن دایر است. کرون نیز از دو قسمت « کر» به معنای توانا و « ون » به معنی مانند و شبیه می باشد.
شهرستان تیران و کرون یکی از کهن ترین شهرستانهای استان محسوب می شود و قدمتی حدود ۶ هزار سال دارد که دوره های مختلف باستانی و تاریخی سکونتگاه بشر بوده است.که دلیل این امر وجود سنگ نگاره های ۶۰۰۰ ساله در اطراف شهرستان تیران و کرون می باشد.
نام این شهرستان و نیز نامهای دیگر این منطقه بهترین سند قدمت و دیرینگی زیاد آن می باشد. شهرستان تیران و کرون در گذشته به عنوان یکی از مناطق ییلاقی مورد توجه رجال و دولت مردان در دوره های تاریخی مختلف بوده است. مسعود میرزا ظل السطان پسر ارشد ناصرالدین شاه که بیش از سی سال حاکم بلامنازع اصفهان بوده و ارگ حکومتی او به نام قمیشلو در شمال تیران قرار دارد. وی در کتاب تاریخ مسعودی به تفضیل از شکارگاه های تیران و کرون یاد کرده و آب و هوای آن را توصیف نموده است. او در منطقه ی قمیشلوی واقع در ۶ کیلومتری شمال شهر تیران ارگی و باغی با شکوه به مساحت تقریبی دوازده هزار متر مربع جهت تفریح و شکار احداث کرده است.
جغرافیای طبیعی
موقعیت طبیعی: این شهرستان با پهنه ایی در حدود ۲۳۰۰ کیلومتر مربع و با فاصله ی ۴۵ کیلومتر از اصفهان در مغرب این استان واقع شده و شهرستان های اصفهان ، فریدن ، شاهین شهر و میمه ، نجف آباد ، چادگان و استان چهارمحال و بختیاری در همسایگی آن واقع اند. موقعیت تیران و کرون بر سر راه اصفهان ، گلپایگان ، شهرکرد و همچنین سد زاینده رود و دهکده تفریحی چادگان موجب رونق آن شده است. تنها رودخانه این منطقه رودخانه مرغاب است که از کوه های مرتفع دالانکوه سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در حدود ۱۰۰ کیلومتر به زاینده رود می ریزد و بر پوشش گیاهی این شهرستان که بیشتر گون ، کنگر ، موسیر ، لاله های واژگون و غیره تأثیرگذارده است.
جغرافیای اقتصادی
بیشتر مردم این شهرستان به فعالیت هایی از جمله کشاورزی دامداری و صنایع دستی مشغول می باشند. مهمترین محصولات کشاورزی این شهرستان شامل گندم ، بادام و انگور می باشد. تا اواخر دوران قاجار زنان این منطقه به بافت نوعی کرباس و چادر شب اشتغال داشتند که امروز به دلیل تولید پارچه های مشابه این صنعت محبوبیت خود را از دست داده و منسوخ شده است.
در حال حاضر مهمترین صنایع دستی این شهرستان قالیبافی می باشد و از دیگر رشته های صنایع دستی در این شهرستان می توان به سفالگری ، معرق ، قلمزنی ، خاتم کاری ، زنگوله سازی ، منبت کاری ، معرق و کار روی شیشه نام برد.
قدمت زنگوله سازی در این شهر به نزدیک سیصد و هشتاد سال می رسد. این زنگ در گویش های مختلف به نام های کورکوری، دالاب، زنگوله و زنگ نام برده شده ، که در سایزهای گوناگون از جمله ریزه، میشی، بزی، دوبری، کوسی و شتری ساخته می شود و مورد استفاده گوناگونی از جمله تزئین و نیز برای حیوانات اهلی کاربرد دارد.
در شهر تیران در حال حاضر حدود سی استاد کار مشغول به تولید زنگوله می باشند.
جاذبه های طبیعی
قرار گرفتن شهرستان تیران و کرون در منطقه کوهستانی باعث گردیده ، جاذبه های طبیعی زیادی در این منطقه بوجود آید از جمله چهار منطقه نمونه گردشگری که عبارتند از:
– حیات وحش و پارک ملی و ارگ قمیشلو
-چشمه مرغاب و دالانکوه
-سد شهید منتظری ( سد خمیران)
– چشمه احمد رضا
– سد چشمه شاهی
-همچنین دشت لاله های واژگون که در دالانکوه شهرستان تیران واقع شده و یکی دیگر از جاذبه های توریستی این منطقه می باشد.
-پیست اسکی دالانکوه که در دامنه های شمالی دالانکوه قرار دارد و در زمستان ها پذیرای علاقه مندان به ورزش های زمستانی می باشد.
-فضای اطراف سد خمیران که با ویلا و پلاژهایی برای استراحت و امکاناتی برای قایق سواری و غیره از مناطق نمونه گردشگری می باشد.
پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو که در شمال و شمال شرقی این شهرستان واقع شده از زیست گاه های حیات وحش به شمار می رود. مهمترین گونه های جانوری قمیشلو عبارتند از : آهو ، قوچ ، پازن ، میش و گرگوجه
جاذبه های تاریخی
با توجه به آنکه ارزش این شهرستان به جاذبه های طبیعی آن است بیشتر حکام نیز از این موهبت الهی بهره برده اند و آثاری را احداث کرده اند.
از مهمترین جاذبه های گردشگری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
قلعه قمیشلو ، قلعه جاجا ، برج های کبوتر ، درهای سنگی باغها و اماکن مذهبی همچون امامزاده احمد بن حنفیه در تیران مسجد خان و مسجد سید ، امامزاده جواد بن موسی در روستای احمد رضا ( معروف به چشمه احمدرضا) ، امامزاده بابا لنگر در جنوب عسگران ، امامزاده عبداله بن موسی بن جعفر در روستای کوهان ، امامزاده سید سراء الدین فضل از نوادگان امام رضا در نواحی عسگران ، امامزاده بی بی فاطمه از نوادگان موسی بن جعفر در روستای محمدیه کرون
مبانی مردم شناسی
مردمان این شهرستان همچون سایر مناطق استان مهمان نواز و گشاده رو بوده و در صنعت حمل و نقل و کشاورزی امرار معاش می کنند. از دوران صفویه ارامنه در بخش های غربی این شهرستان ساکن شده اند که پیوسته مردم تیران و کرون با حسن سلوک و مسالمت با آنها زندگی کرده اند.
سه منطقه صنعتی در شهر تیران و رضوانشهر وجود دارد که منطقه صنعتی رضوانشهر یکی از بزرگترین قطبهای سنگبری در ایران می باشد . و در منطقه باعث رشد اقتصادی خاصی شده است.
شهر تیران به لحاظ وجود تعداد زیادی در های سنگی منحصر به فرد به نام شهر درهای سنگی معروف شده است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
درباره ی بویین میاندشت
بیوگرافی شهرستان بویین میاندشت
شهرستان بویین میاندشت با وسعت ۱۰۰۰کیلومتر مربع وجمعیت ۳۵هزار نفر از غربی ترین شهرستانهای استان اصفهان که از شمال با شهرستان خوانسار واز جنوب شهرستان فریدونشهر واز شرق با شهرستان فریدن واز غرب با استان لرستان وشهرستان الیگودرز هم مرز می باشد . شهرستان بویین میاندشتدارای آب وهوای کوهستانی با بارش حدود ۴۰۰ میلیمتر بصورت برف وباراناز دو شهر وپنج دهستان از پنج قوم ترک لر فارس ارمنی وگرج تشکیل شده است بیشتر مردم وساکنین شهرستان از طریق کشاورزی ودامپروری امرار معاش می کنند که محصولاتی چون گندم جو وسیب زمینی را تولید وبه شهرستان های همجوار ارسال می کنند .در قسمت دامپروری به غیر از گوشت فراورده های لبنی چون دوغ کشک کره وپنیر وروغن حیوانی نیز تولید می گردد .
این شهرستان با ارتفاع ۲۴۳۰ متر ارتفاع از سطح دریا وحداکثر دمای ۳۴+وحداقل ۳۴- درجه سانتیگراد براساس یافته های باستانشناسی از قدمت ۴۰۰۰هزار ساله برخوردار میباشد بقایای اثار تاریخی که در جایجای تمام شهرستان وجود دارد از جمله تپه های باستانی وسفالهای یافت شد ه گواه براین مدعا می باشد وجود بیش از ۲۰۰ اثر تاریخی اعم از سایت موزه وابنیه بر اثبات این موضوع می افزایدکه در این شهرستان بیش از ۴۰۰۰هزار سال زندگی انسان بر روی این قسمت از کره خاکی بوده وتا به حال استمرار داشته است وجود سازه های سنگی وابزار سنگی (مثل نیزه تیغه چاقو و ابزار برای جدا نمودن گندم از خوشه نشانگر قدمت کشاورزی در این شهرستان است ./.در این شهرستان حدود ۶ حمام تاریخی از زمان قاجاریه ، ۴ مسجد تاریخی و حدود ۵ خانه تاریخی یک کلیسا ویک قلعه ودو پل قدیمی مورد شناسایی قرار گرفته است که امید است در اینده نزدیک مورد ثبت در اثار ملی قرار گیرد از تمامی اثار شناسایی شده۵ اثر تاریخی به ثبت ملی رسیده است.
وجه تسمیه :
بویین میاندشت از دو کلمه بویین به عنوان مرکز ومکان وسیع و میاندشت به جهت قرار گرفتن در دشت به این نام نامیده شده اندالبته نام میاندشت ابتدا تورل(به معنی ماه) به زبان گرجی بوده که بعد به میاندشت تغیرنام داده است
جاذبه های گردشگری شهرستان بویین میاندشت:
۱ – سد وسراب افوس ۲- سد وسراب آغچه ۳- تفرجگاه نوغان ۴- تفرجگاه پلیستون۵-تفرجگاه دره حوض۵-ابشار فصلی نوغان
صنایع دستی
صنایع دستی موجود در شهرستان عبارتند از : جاجیم – قالیچه ، تابلو فرش ، مینا کاری ، مشبک چوب ، معرق ونجاری سنتی است.
مراکز دیدنی شهرستان :
۱-قلعه تاریخی هژبر پور
۲-حسینیه قدیمی بویینمیاندشت
۳-حمام تاریخی بویین میاندشت
۴-کلیسای روستای زرنه
۵-پل نوغان
۶-حمام کرچ
اماکن زیارتی
۱-امامزاده ابراهیم واحمد در شهر بویین میاندشت ۲-امامزاده عبداله وابراهیم در شهر افوس ۳- بقعه شیخ مهزیار واقع در ششجوان ۴- زیارتگاه بابا جیهون
گیاهان دارویی:
در شهرستان بویین میاندشت بیش از ۱۳۰۰ نوع گیاه دارویی شناسایی شده که بدلیل مساعد بودن زمینه در این شهرستان رشد می کند که می توان به عنوان نمونه : گیاه زرین گیاه گل گاوزبان بابا آدم گل گندم کنگر وشیرین بیان را نام برد
طبیعت گردی:
به دلیل وجود دشتهای وسیع وتپه های بکر طبیعی بهترین فصول جهت طبیعت گردی فصل بهار ودو ماه اول تابستان می باشد البته جهت انجام ورزشهای زمستانه این شهرستان از اواسط پاییز پذیرای ورزشکاران می باشد
سوغات شهرستان
لبنیات (دوغ کشک ماست پنیر ) گیاهان دارویی وکوهی صنایع دستی (تابلوفرش میناکاری گلیم )
تلفنهای ضروری
کد –پیش شماره :۰۳۱-۵۷۵۲
فرمانداری ۵۷۵۲۲۷۷۷- ۵۷۵۲۲۴۳۰
شهرداری ۵۷۵۲۲۲۵۰
نمایندگی میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری ۵۷۵۲۴۱۶۶
ستاد اسکان: ۵۷۵۲۲۴۶۶
هلال احمر:
۵۸۷۳۲۳۸۶
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
صنایع دستی ، آداب و رسوم و مناسبت ها در آران و بیدگل
صنایع دستی
صرفنظر از اینکه شاردن ،سیاح معروف فرانسوی که در دوران صفویه به ایران سفر کرده و از کاشان و آران و بید گل هم دیدار نموده است و در سفر نامه معروف خود ذکر نموده که یک هزار نفر کارگر ابریشم کار در آران و بیدگل مشغول به کار می باشند، این شهر از دیر باز یکی از مراکز مهم تولید قالی و انواع پارچه های ابریشیمی و پنبه ای دستباف بوده است.
تولیدات کارگاهها و کوره های فخاری و سفالگری آران و بیدگل به ویژه سبو ، کوزه ،سنگاب، قلقلک(ظرف سفالین که آب را در داخل خود خنک نگه می داشته)معروفیت فراوانی دارد.گلیم بافی،خورجین بافی ، گیوه چینی نیز در این شهر سابقه ای طولانی دارد. درحال حاضر نیز تعداد زیادی از مردم این سامان در زمینه صنایع دستی فعالیت دارند.
جاذبه ها و مواریث معنوی
مردم شناسی
بنا به معمول سنواتی از دورانهای بسیار قدیم در آران و بیدگل و شهرها و آبادیهای اطراف در روزهای نیمه اول ماه محرم هر سال مراسم بزرگداشت و عزاداری حضرت ابا عبدالله الحسین و شهدای کربلا با آئین های خاص و ویژه ای برگزار میگردد . در روزهای تاسوعا و عاشورا هیئات و دستجات مختلف با سبک و سیاق خاصی به عزاداری میپردازند . مضافا اینکه در این دو روز با استفاده از دیگهای مسی بسیار بزرگ به نام دیگ شاه حسینی انواع آش حلیم – شیر برنج – حلوا و با استفاده از آرد – روغن – شکر – شیر – شیره انگور نوعی نان با عنوان نان عباسعلی طبخ و بین مردم توزیع میشود . در روز عاشورا در ابوزید آباد و در روز یازدهم محرم در محله وشاد در شهر آران و بیدگل و در روزهای دهم و یازدهم و دوازدهم محرم در نوش آباد مراسم تعزیه خوانی به صورتی بسیار وسیع و جامع انجام میشود . اجرای این مراسم تعزیه خوانی با استفاده از تعداد شتر و اسب و اجرا در میادین وسیع با مساحت های زیاد و بعضا در ریگزارهای اطراف شهر میگردد و لذا هزاران نفر از اهالی شهرهای مجاور و اطراف برای دیدن و یا شرکت در این مراسم بدین نقاط عزیمت مینمایند .
۲۱ ماه مبارک رمضان
بنا بر یک رسم و سنت تاریخی که سابقه ای چند صد ساله دارد در روز ۲۱ ماه مبارک رمضان که مصادف با سالروز شهادت حضرت علی ابن ابیطالب (ع) میباشد اهالی شهر کاشان و سایر شهرها و آبادیهای اطراف و عموما در قالب دستجات و هیاتهای عزاداری از ساعات اولیه روز ( و تقریبا از بعد از نماز صبح ) به شهر آران وبیدگل می آیند و در صحن و سرای وسیع بقعه مبارکه امامزاده محمد هلال و امامزاده هاشم ( فرزندان حضرت علی (ع) ) به عزاداری می پردازند.
مراسم هور بابائی
بنا بر یک رسم قدیمی در شامگاه روز چهاردهم ماه مبارک رمضان ، بعنوان شب نیمه نوجوانان ۱۰ تا ۱۵ ، ۱۶ ساله در قالب گروههای چند نفری به درب منازل مردم رفته و با خواندن اشعاری که مضمون آن طلب کمک و اعانه است ، بدین صورت که یک نفر که سمت سرگروهی دارد اشعار را میخواند و دیگران به دفعات جواب میدهند : هور بابا – هور بابا مبادرت به جمع آوری کمک و اعانه نموده ودر پایان ، آنها را بین مستمندان توزیع وتقسیم مینمایند.
مراسم عید غدیر
در روز عید غدیر خم همه مردم ( اعم از زن و مرد ) به دیدار سادات میروند و معمولا افراد سید ( زن و مرد ، جداگانه ) در منزل می مانند و با میوه و شیرینی از بازدید کنندگان پذیرایی مینمایند. عموم افراد سید به بازدیدکننده ها علاوه بر پذیرایی با اسکناس نو عیدی نیز می دهند.
مراسم عید فطر
در روز عید سعید فطر و پس از انجام مراسم اقامه نماز عید ، همه مردم به فاتحه اهل قبور به گورستانها و سر خاک عزیزان و اقوام و آشنایان خود میروند . بر سر خاک و قبر افرادیکه ، اولین عید فطر بعد از وفاتشان باشد ، مراسم ویژه ای برگزار و با انواع میوه و شیرینی ( و حتی بعضی ها با ناهار ) از مردم پذیرایی مینمایند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
دیگر آثار و ابنیه تاریخی شهر آران و بیدگل
خانه های تاریخی: افتخارالاسلام دربندی، بنی طبا، عبدا… خان (موقوفه برگزاری مراسم عزاداری در محرم )، مسعودی
مساجد: چهار سوق، بابا حاجی، سر کوچه یخچال، میدان بزرگ، علی، حاج عبدالصمد، مدرسه
حسینیه های: خانقاه، سلمقان، حاجی امین و شاد
بقاع متبرکه: فیض آباد، امامزاد ه فضل، قدمگاه، هفت امامزاده، امامزاده علی اکبر ، هاشم ابن علی، امامزاده حسین .
حمام ها: عنایتی، حاج محمد ، توی ده
سایر: یخچال مختص آباد، عصار خانه شهید عصاری.
دریاچه نمک
یکی از دیدنیهای استثنائی و منحصر به فرد طبیعی موجود در کشور عزیزمان،دریاچه نمک است.که با وسعتی در حدود ۲۵۰۰ کیلو متر مربع بین استانهای اصفهان – سمنان – قم قرار گرفته است لکن بهترین و آسانترین مسیر دسترسی و بهره برداری از آن، از طریق شهر آران و بید گل میسر می باشد.به ویژه که کاروانسرای تاریخی مرنجاب نیز بعنوان یک اقامتگاه مناسب کویری در مجاورت آن قرار دارد.
این دریاچه از قدیم الایام جهت تامین نمک طعام (که بدون هیچگونه فرآوری خاصی بسهولت از سطح دریاچه برداشت می شود) مورد بهره برداری بوده است،لکن چند ضلعی های خانه زنبوری متشکله در آن که بصورت طبیعی و به سپیدی برف دیوارهای آن تا ارتفاع ۲۰ سانتیمتری از کریستالهای نمک بوجود می آید منظره ای جادوئی و رویائی در پیش چشم بازدید کنندگان مجسم می سازد و این دریاچه را به یکی از جاذبه های بدیع و استثنائی طبیعی مبدل ساخته است .جالب است که در بعضی از سالها در اوایل پائیز، گروهی از فلامینگوهای مهاجر نیز در این دریاچه اطراق می نمایند و مناظری غیر قابل وصف بوجود می آورند.برگزاری همه ساله مسابقات رالی(اتو مبیل رانی) در سطح دریاچه نیز بر جذابیت های آن افزوده است.
محوطه باستانی ویگل
محوطه ویگل در ۲ کیلومتری شهر آران و بیدگل واقع شده است . این محوطه شامل مجموعه آثاری متعلق به چندین دوره مختلف : دوران تاریخی ساسانی ، صدر اسلام و قرون میانه اسلامی تا اوایل دوره سلجوقی است است . در حال حاضر شن های روان بخش اعظم این محوطه را در زیر خاک مدفون کرده است به طوری که به جز دوقلعه که با نامهای قلعه غربی و قلعه شرقی نامگذاری شده اند قلعه های مذکور به فاصله ۵۵۰ متری از هم قرار دارند بین این دو قلعه نشانه واضحی از حضور آثار معماری است نتیجه می گیریم که این مکان شهری بزرگ از دوره اسلامی با دو کانون قلعه های غربی و شرقی است .
آب انبارها
در بند، حاج آقا شهاب، توده، قاضی، میدان، سر کوچه یخچال، حاج امین و آب انبار کریم خان واقع در کنار جاده قدیمی کاشان – آران و بیدگل.
موزه مردم شناسی: به همت شهرداری آران و بید گل در محل پارک عمومی شهر (پارک شادی)، موزه مردم شناسی نیز راه اندازی و برای بازدید عمومی، افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
آثار ابنیه تاریخی شهر نوش آباد
نوش آباد: یکی از قدیمی ترین شهر های حاشیه کویر مرکزی ایران است که در فاصله ۳ کیلومتری غرب آران و بیدگل قرار گرفته است.در این شهر علاوه بر بافت قدیمی ارزشمند،آثار و دیدنیهای متعددی وجود دارد. از جمله:
قلعه سی زان
این قلعه عظیم خشت و گلی که در حاشیه شهر قرار گرفته مربوط به دوران های قبل از صفویه است. باروی رفیع و برجهای متعدد اطراف آن نشان دهنده اهمیت و اعتبار این قلعه در ادوار گذشته است.ساماندهی این قلعه و کاربری مناسب آن در دستور کار شهرداری نوش آباد قرار دارد که مشارکت در این زمینه در برنامه های سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز پیش بینی شده است.
مسجد جامع
از ابنیه و آثار دوره سلجوقی است که مناره زیبا و منقوش با آجر آن که آیه العلم عندالله بخط مقعلی و آجری در بدنه آن تکرار شده یادگار همان دوران است.
این مسجد با دو ایوان رفیع و با شکوه شمالی و جنوبی و شبستان وسیع مزین به کاربندیهای معماری سنتی در دوران صفویه توسعه یافته است و در سالهای اخیر نیز با همکاری و مشارکت سازمان میراث فرهنگی و خودیاریهای محلی بصورت اساسی مرمت شده است.
بقعه امامزاده محمد
با گنبد کاشیکاری هرمی شکل و ساختمان چهار وجهی از مستحدثات دوره صفویه است . تزئینات معماری و درب جنوبی قدیمی آن همراه با صحن و سرائی وسیع زیبائی خاصی به آن بخشیده است . گلزار شهدای نوش آباد در مجاورت این بقعه از دیگر ویژگیهای ارزشمند آنست.
شهر زیرزمینی
کشف و شناسایی تاسیسات و راهروهای زیرزمینی طولانی با انشعابهای گوناگون در طبقات زیرین بافت قدیمی شهر نوش آباد که در اصطلاح محلی به آن ( اوئی ) گفته میشود یکی از دیدنیهای جذاب این شهر تاریخی است . اقدامات موثر شهرداری در ساماندهی و پاکسازی این تاسیسات زیرزمینی و همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در انجام برنامه های پژوهشی این مجموعه را به یکی از جاذبه های دیدنی مبدل ساخته است .
مسجد علی با محراب گچبری دوره ایلخانی و مسجد حاج سید حسین و آب انبار مرکزی و پل قدیمی مربوط به دوران سلجوقی از دیگر دیدنیهای نوش آباد است.
آثار و ابنیه تاریخی شهر ابوزید آباد
شهر قدیمی و کویری ابوزید آباد که مرکز بخش کویرات میباشد در شرقی ترین قسمت شهرستان آران و بیدگل قرار گرفته است. بافت قدیمی و طبیعت زیبای این شهر ، از جذابیت فراوانی بویژه در زمینه طبیعت گردی برخوردار است.
بعضی از ابنیه و آثار تاریخی آن نیز عبارتند از:
کاروانسرای صفوی
با بنایی چهار ایوانی و برج و باروی آجری زیبا و دو حیاط خلوت قرینه در جناحین هشتی ورودی(علاوه بر صحن اصلی و حجرات اطراف آن ) آنرا در زمره بناهای شاخص تاریخی این ناحیه قرار داده است.
بقعه مبارکه امامزاده عبدا…
گنبد کاشیکاری هرمی شکل و شبستان زیبا و مزین به ازاره های کاشیکاری و سقف سنتی و کاربندی شده این بقعه با صحن مستطیل شکل که اطراف آن با طرحهای معماری سنتی قاب و غرفه بندی شده است همراه با حسینیه و میدان تعزیه خوانی جنب آن ، مجموعه ای زیبا و دیدنی بوجود آورده است.
مجموعه تاریخی خواجه
مسجد و آب انبار و حمام و رختشویخانه قدیمی که یک رشته قنات دایر از میان آن میگذرد و به موقوفه خواجه موسوم میباشد از جاذبه های دیدنی این دیار است.
قلعه کرشاهی
قلعه عظیم خشت و گلی موسوم به کرشاهی که از استحکامات دفاعی فوق العاده جالب و قدمت فراوانی برخوردار میباشد مظهر یک رشته قنات قدیمی که در حال حاضر نیز دایر می باشد و آبدهی دارد در داخل آن قرار دارد ، از جاذبه های دیدنی دشت کویر است .این قلعه در ۲۲ کیلومتری شمال شرقی ابوزید آباد قرار گرفته است و تا بقعه مبارکه امامزاده آقا علی عباس در شهر بادرود ( از توابع شهرستان نطنز ) نیز فاصله چندانی ندارد.
این قلعه سالهای طولانی یکی از پایگاههای مهم نظامی نایب حسین کاشانی ( یاغی معروف اواخرعصر قاجار ) بوده است.
بقعه امامزاده صالح
در روستای کاغذی و در مجاورت ابوزید آباد – از بناهای احداث شده در دوران صفویه است. طرح زیبا و تزئینات معماری سنتی موجود در این بقعه ، بخصوص در دشت کویر جلوه ای خاص دارد.
آثار و ابنیه سفید شهر
مسجد جامع – بقعه امامزاده – حسینیه – خانه های قدیمی ارزشمند موجود در سفید شهر ( نصرآباد سابق ) با بناهائی مرتفع و معماری سنتی و کاربرد آجر و کاشی ، مجموعه ای از ابنیه و آثار قدیمی و دیدنی در این شهر بوجود آورده است .
قلعه امامزاده بی بی سکینه خاتون سفید شهر
زیارتگاه بی بی سکینه خاتون از نوادگان حضرت موسی بن جعفر(ع) امام هفتم می باشد. این بنا که قدمتی برابر ۷۵۰ تا ۸۰۰ سال دارد از بناهای بسیار زیبا با گنبدی مربوط به دوره سلجوقیان می باشد. بقعه بی بی سکینه خاتون با شماره ۱۰۲۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. کاشی کاری بقعه این زیارتگاه در نوع خود کم نظیر است و در دوره های بعدی اضافاتی به این مکان ملحق شده اند از جمله مسجدی که در کنار آن ساخته شده است.
آثار و بناهای تاریخی بخش مرکزی
مسجد جامع روستاهای محمد آباد کویر
سقف بلند و بنای مرتفع رواق اصلی این بنا با معماری و تزئینات دوره ایلخانی شکوه و زیبایی خاصی به این مسجد بخشیده است . در سازه این بنا آثار و شواهدی وجود دارد که قدمت آنرا به دورانهای قدیمی تر (احتمالا دوره ساسانی ) مربوط می سازد.
باغ و کوشک تاریخی علی آباد کویر ( روستای مصوب هدف گردشگری)
از باغهای تاریخی است که عمارتی کوشک مانند با انواع تزئینات معماری و قطاربندی و رسمی بندی با درب و پنجره های چوبی با طرح سنتی و شیشه های رنگی در آن بنا گردیده است و در مجموع، جاذبه ای دیدنی و زیبا بوجود آورده است. سلاطین و حکام سلسله قاجاریه هنگام مسافرت به کاشان و اصفهان، در مسیر راه یک شب نیز در این باغ اقامت و بیتوته میکرده اند. در مجاورت آن نیز مجموعه ای قدیمی شامل آب انبار ساباط و چند خانه قدیمی ارزشمند وجود دارد.
بقعه بی بی زینب یزدل
یکی از زیباترین اماکن زیارتی و سیاحتی حاشیه کویر ، بقعه بی بی زینب در روستای یزدل است که با سردرب و هشتی ورودی و گنبد و گلدسته های کاشیکاری و جلوخان و ایوان مزین به انواع کاشیکاری معقلی و رواقی با نگارگریهای زیبا و هنرمندانه و بویژه صحن و سرائی وسیع و با صفا همراه با معماری خاص متناسب با اقلیم کویر، یکی از جاذبه های زیبا و در زمره اماکن زیارتی فوق العاده جذابی بشمار می آید .
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری آران و بیدگل
در این شهرستان، علاوه بر بافتهای قدیمی ارزشمند شهری و روستائی صدها اثر و بنای تاریخی زیبا و دیدنی اعم از بقاع متبرکه، مسجد، حسینیه و تکایا، حمام، آب انبار، قلعه و کاروانسرا ،خانه های مسکونی وجود دارد که همراه با جاذبه های طبیعی به ویژه دیدنیهای کویر( اعم از تپه های بلند و زیبای ریگ زارها، گونه های گیاهی کویری، حیات وحش) این شهرستان را به یکی از قطب های مهم گردشگری استان اصفهان، بخصوص در زمینه اکوتوریسم مبدل ساخته است. ضمنا ازآنجائیکه معرفی همه این آثار و جاذبه ها مجال و فرصت وسیع تری را می طلبد، لذا به معرفی اجمالی اهم این آثار توسط اصفهان تور ، پرداخته ایم .
شهر آران و بیدگل
محور فرهنگی تاریخی بنی طبا، نقشینه، بازار ساطع شامل: هشتی تاریخی طباطبائی ، آب انبار حاج آقا شهاب، مسجد نقشینه، بازار ساطع، مجموعه خانه های تاریخی(شامل:بنی طباء اسماعیلی، طباطبایی و …)
محور فرهنگی تاریخی در بند، سرکوچه یخچال، بازار شامل:آب انبار تاریخی سرکوچه یخچال ، مسجد امام جعفر صادق(ع) بازارچه حضرت قاسم(ع) مجموعه خانه های تاریخی دربند( خانه افتخار الاسلام، ایزدیها، مسعودی،دانش، حاج آقا هاشمی، ….)
مجموعه تاریخی قاضی
این مجموعه کم نظیر مشتمل است بر مسجد جامع، حسینیه، مهدیه، بقعه متبرکه پنج امامزاده آب انبار، بازارچه شرقی، بازارچه غربی، مسجد ملا علی، خانه علمای خاندان عاملی آرانی که غیر از مسجد جامع که قدمتی بیش از سایر ابنیه دارد، اکثر بناهای آن در دورانهای صفوی و زندیه و قاجاریه احداث شده اند. مسجد جامع این مجموعه که قدمت آن به قرنهای اولیه اسلامی مربوط میشود در دوران صفویه و بدستور شاه طهماسب اول صفوی توسعه یافته است.
سردر و ایوانهای رفیع ، شبستانهای مرتفع و وسیع تابستانی و زمستانی و طبقات فوقانی و تحتانی این مسجد شکوه و عظمت فراوانی دارد . در سردر ورودی و شبستان تابستانی مسجد کتیبه هائی به خط ثلث و نستعلیق از دورانهای صفوی – زندیه و اوایل قاجار وجود دارد.
کتیبه های دست نویس مورخ به سالهای ۷ تا ۱۱۹۵ قمری موجود روی دیوارهای شبستان موسوم به بهاریه در این مسجد نشانگر آن است که در این مجموعه حوزه علمیه نیز فعال بوده و طلبه هائی از شهرهای مختلف ( و حتی استرآباد ) در آنجا به تلمذ اشتغال داشته اند.
بنا به نقل یکی از علما و مراجع بزرگ خاندان عاملی آرانی، حضرت امام رضا علیه السلام در مسیر مسافرت به خراسان از این ناحیه عبور فرموده و در این مسجد نماز اقامه کرده اند .
مسجد تاریخی بازار
مسجد تاریخی بازار با قدمت مربوط به دوران ایلخانی در مرکز محله بازار آران و بیدگل واقع شده است.بنای موجود در شبستان فوقانی مربوط به دوره صفویه تا قاجار می باشد. در مجاورت این مسجد بناهایی ارزشمند شامل زیارت محله بازار( امامزاده اسحاق)، خانه آقا سلیم و عصار خانه قرار دارد.
بقعه امامزده محمد هلال
بقعه و بارگاه عظیم و شکوهمند امامزاده محمد هلال ابن علی (ع) با سردرب و هشتی ورودی رفیع و بسیار زیبا و صحن های وسیع که بدنه های داخلی آنها با کاشیهای معرق ومعقلی و کاربندیهای زیبائی تزئین گردیده و رواقهای مزین به انواع رسمی بندیهای معماری سنتی همراه با گنبد بزرگ و گلدسته های متعدد کاشیکاری ، این مجموعه زیارتی و سیاحتی را به یکی از دیدنی ترین اماکن این ناحیه مبدل ساخته است. قدمت بنای این بقعه به دورانهای قبل از صفویه مربوط میشود . آئینه کاری سقف حرم مطهر آن به نذر و به دستور کریم خان زند صورت گرفته است. گلزار شهدای آران نیز در مجاورت این بقعه قرار دارد و جلوه خاصی به این مجموعه داده است.
بقعه امامزاده هادی
با گلدسته های رفیع کاشیکاری و ایوان و صحن و سرائی وسیع و دلربا و رواقهائی مزین به کاشیکاری و نگارگریهای نفیس از ابنیه و آثار بجا مانده از دوران صفویه است .مجموعه بناهای موجود در این بقعه و انواع تزئینات معماری بکار رفته در آن، این بنای تاریخی مذهبی را به یکی از جاذبه های دیدنی و شکوهمند حاشیه کویر تبدیل ساخته است.
وجود گلزار شهدای بیدگل در صحن جنوبی این بقعه بر ارزشهای فرهنگی آن افزوده است.
کاروانسرای مرنجاب
از آنجائیکه یکی از انشعاب های راه تاریخی ابریشم از طریق ری – کویر مرکزی از آران و بید گل – کاشان می گذشت و به اصفهان و یزد مرتبط می گردید و گاهی نیز کاروان های تجاری و زوار مشهد مقدس در این مسیر مورد دستبرد راهزنان قرارمی گرفتند در سال ۱۰۱۲ ه .ق به دستور شاه عباس اول صفوی و به منظور استقرار ما مورین محافظ این راه و همچنین اطراق و اقامت کاروانیان و مسافرین و زوار خراسان در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال آران و بید گل و در مجاورت دریاچه نمک و در نقطه ای که مرنجاب نام داشت. کاروانسرای مجهز و زیبائی با استفاده از آجر ساخته شد و برای تامین آب مورد نیاز مترددین از این راه قناتی نیز در مجاورت کاروانسرا حفر گردید که هنوز هم دایر می باشد.این کاروانسرا سالیانی دراز مامن و اطراقگاه کاروانهای بازرگانی و مسافرین زوار حضرت امام رضا (ع) بود.لکن پس از انتخاب تهران به پایتختی در زمان قاجارها و احداث راههای جدیدی بین تهران و قم و کاشان این راه قدیمی از رونق افتاد و کاروانسرای مرنجاب نیز متروکه و توسط افراد محلی به دامداری مبدل شد. اما در سنوات اخیر و به تناسب توسعه برنامه های گردشگری،کاروانسرای مرنجاب نیز توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در طرح پردیسان قرار گرفت و تعمیر و مرمت گردید تا به عنوان یک اقامتگاه گردشگری کویری مورد استفاده قرار گیرد.کاروانسرای مرنجاب از لحاظ معماری، وضعیت طبیعت اطراف و چشم انداز بسیار زیبا و رویائی که به کویر و بخصوص دریاچه نمک دارد یکی از جاذبه های کم نظیر گردشگری کشور است.
چاله های سٌمبک
سمبک در ناحیه شمال آران و بیدگل و در دل بند ریگ قرار گرفته که در آن چاله های طبیعی کشاورزی جهت کشت هندوانه ( هندوانه بومی تخم حنائی ، تخم سیاه ، چیتی ) وجود دارد تعداد این چاله ها تقریبا ۵۰۰ عدد است که کمتر از ۱۵۰ چاله آن قابل استفاده برای کاشت مناسب می باشد . در عمق کمتر از یک متری کف این چاله ها در دامان کویر به آب شیرین می رسیم.
بقعه امامزاده قاسم
با گنبد هرمی شکل کاشیکاری و صحن و سرائی دلگشا و باروی قدیمی و زیبا در مبادی ورودی به شهر آران و بیدگل واقع گردیده و نظر واردین به این شهر را به سوی خود معطوف میدارد . بنا به ذکر منابع تاریخی ، عمه شاه عباس اول صفوی در مسیر سفر به خراسان در این منطقه با مشکلی مواجه شده است که با توسل به این امامزاده ، مشکل وی رفع شده است و لذا نذر کرده و به ساخت و ساز این بقعه مبارکه اقدام نموده است .
مسجد نقشینه
این مسجد قدیمی و با شکوه که به مسجد حاج قاسم نیز موسوم بوده است و به لحاظ نقش و نگارهای نفیسی که در آن وجود داشته و بقایای آن موجود میباشد ، به نقشینه معروف گردیده است ، از بناهای دوره سلجوقی است و با ایوانی رفیع و شبستانی وسیع و مزین به انواع تزئینات معماری سنتی با محرابی مقرنس کاری و نقش و نگارهای زیبا در زمره بناهای شاخص تاریخی و مذهبی این منطقه است .کتیبه خط ثلث به قلم استاد محمد بیدگلی و مورخ بسال ۱۲۱۵ ه.ق در محراب مسجد ، تاریخ مرمت آن را نشان میدهد. وجود سی پاره کلام الله مجید مخطوط که در دوره زندیه مرقوم و هر کدام از آنها توسط یک نفر از بانوان در همان دوران وقف گردیده ، نشان دهنده وجود یک مرکز فرهنگی فعال در دوره زندیه در این مسجد می باشد.
مقبره حاج سلیمان صباحی بیدگلی
صباحی بیدگلی از شعرای نامدار عصر زندیه و از بانیان نهضت ادبی موسوم به بازگشت میباشد که در سالهای اولیه قرن ۱۳ هجری و در اوایل دوره قاجار در زادگاه خود ، محله موسوم به درب ریگ وفات یافته و در مجاورت بقعه و بارگاه امامزاده حسین در مقبره ای اختصاصی مدفون گردیده است . مقبره این شاعر بزرگ در سنوات با همکاری و مشارکت مدیریت میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری منطقه کاشان- آران وبید گل- شهرداری و خود یاریهای محلی به نحو زیبائی مرمت و ساماندهی گردیده و در زمره مراکز دیدنی این شهر درآمده است.