کمپ های اقامتی مشهد
معمولا بحث اقامت در شهر مشهد یکی از معضلات و البته پرهزینه ترین بخش های سفر است. در این مطلب در اصفهان تور به معرفی کمپ های ویژه زائرین در شهر مشهد خواهیم پرداخت که می توانید با هزینه ای بسیار کم در آن ها اقامت داشته باشید.
کمپ های ویژه زائرین مکان هایی است که زائرین محترم در آن ها می توانند اقامت موقتی داشته باشند.همچنین در این مکان ها نیز زائرین محترم حتی می توانند در این مکان ها چادر بزنند و از فضای اقامتی آنجا که معمولا طبیعت سرسبز هستند لذت ببرند و لحظات خوشی را در کنار خانواده خود بوجود بیاورند.تنها مبلغ بسیار اندکی جهت خدماتی از جمله سرویس بهداشتی ، نمازخانه ، استقرار نیروی انتظامی ، حلال احمر ، آتش نشانی و … پرداخت می کنند.
لازم به ذکر است شهرداری محترم مشهد تمامی امکانات گردشگری و سیاحتی را در نزدیکی این کمپ ها قرار داده اند، تا زائرین و مسافرین گرامی بهترین خاطرات خود را رقم بزنند
کمپ پارک خورشید:
آدرس : ابتدای بلوار کلانتری
ظرفیت : ۱۲۰ ماشین سوله ، ۳۵۰ ظرفیت محوطه
امکانات : سرویس بهداشتی ، حمام ، استقرار نیروی انتظامی
کمپ پارک وحدت :
آدرس : بلوار ولایت مقابل پارک وحدت
ظرفیت : ۳۵۰ ماشین
امکانات : سرویس بهداشتی ، نمازخانه (۱۹۰ متر مربع )، استقرار نیروی انتظامی ، حلال احمر ، آتش نشانی
کمپ پارک غدیر :
آدرس : ابتدای جاده نیشابور
ظرفیت : ۱۵۰۰ ماشین
امکانات : حمام ، سرویس بهداشتی ، غرفه فروش مواد غذایی سازمان میادین ، نماز خانه سیار با ظرفیت ۱۰۰۰ نفر برای اسکان ، استقرار نیروی انتظامی ، حلال احمر ، آتش نشانی
کمپ پارک بابا قدرت :
آدرس : ابتدای میدان فرودگاه
ظرفیت : ۹۵۰ ماشین
امکانات : حمام ، سرویس بهداشتی ، غرفه فروش مواد غذایی سازمان میادین ، غرفه فروش لوازم اسکان ( چادر ، لباس، صنایع دستی)، استقرار نیروی انتظامی ، حلال احمر ، آتش نشانی
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
مسجد پیرزن؛ عجیب ترین مسجد ایران و جهان
در این مطلب در اصفهان تور به معرفی یکی از عجیب ترین و یا حتی می توان گفت عجیب ترین مسجد ایران و جهان در خراسان رضوی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا درباره این مسجد عجیب بیشتر بدانید.
چندى پیش در میانه صحن كبیر گوهرشاد، محوطه مربع مستطیلى بود از سنگ، با نرده هاى سنگى كه تیركها و ستونهاش از هم فاصله زیاد داشت. این قسمت میانى به «مسجد پیرزن» معروف بود.
مسجد پیرزن افسانه اى دارد شبیه « حجره تنگ پیرزن » در ایوان و كاخ مداین.
خاقانى :
نه زال مداین كم، از پیرزن كوفه نه حجره تنگ این، كمتر ز تنورآن
یعنى آورده اند كه گوهرشاد هنگامى كه براى ساختن مسجد زمینهاى مناسب نزدیك «حرم» را مى خرید، و چندان خرید كه ساختن مسجد را كافى باشد، پیرزنى حاضر به فروش كلبه محقّر خود نشد، به هیچ بهایى ، و چنان كه مهندسان سنجیده بودند، این كلبه قناسى پنج ضلع، درست در میانه مسجد مى انداخت.
شهبانو گوهرشاد كه زنى بسیار توانا اما دادگر بود، توانایى و توانگرى خود را به ستم نیالود و پیرزن را مجبور به فروش نكرد. گرداگرد خانه او را خرید و به ساختن مسجد آغاز كرد. كار ساختن كه تمام شد و مسجدى بدین فرّ وجلال وجود گرفت، همه ناظران و صاحبنظران تنها نقض این بنیاد باشكوه و آباد را بودن آن كلبه محقر و ویران در میان مسجد مى دیدند، خاصه با چنان قناسى كه داشت
.
اما به صورت اگر چنان بود كه ایشان مى دیدند و مى گفتند، به معنى چنان نبود. شاید این تقلیدى بود از داستان دادگرى در ایوان مداین.
به هر حال قصه مى گوید كه پیرزن پس از آن كه كار مسجد انجام گرفت، نزد گوهرشاد رفت و گفت: «اینك قناسى ِ خانه ام را به تو مى فروشم، تا از بهاى آن در میان مسجد بزرگ تو، من نیز مسجدكى از خود و به نام خود یادگار بگذارم.» و چنان شد كه او گفت
تا چندى پیش، هر كه به صحن جامع گوهرشاد مى رفت، در میان آن پهنه بسیار وسیع، چهار دیوارى مستطیل شكل مى دید كه به آن محل مسجد پیرزن مى گفتند.
اما در این اخیر آن نرده ها را برداشته اند و مسجد پیرزن را آبدان بزرگى كرده اند كه از آبش وضو مى گیرند
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
۵ هتل معروف مشهد
مشهد یکی از پر بازدیدترین مقاصد گردشگری در ایران است که بیش از هر چیز به دلیل حرم مطهر امام رضا (ع) پذیرای گردشگران زیادی از سراسر ایران است. برای این دسته از گردشگران، نزدیک بودن هتل محل اقامتشان به حرم امام رضا (ع)، در کنار سایر ویژگی های هتل، اهمیت زیادی دارد. در ادامه بهترین هتلهای لوکس مشهد که همگی در نزدیکی حرم قرار دارند را معرفی کرده ایم. همراه اصفهان تور باشد.
هتل قصر طلایی مشهد
هتل قصر طلایی یک هتل پنج ستاره لوکس در مشهد است. این هتل ۳۵۷ اتاق دارد و از جمله مهمترین امکانات آن میتوان به وایفای رایگان، پارکینگ رایگان، خدمات خانه داری، ترنسفر فرودگاهی، سرویس اتاق، چایخانه سنتی، کافی نت و فروشگاه اشاره کرد.
این هتل یکی از مجللترین هتلهای ۵ ستاره در سطح شهر مشهد و کشور است. اتاقهای این هتل مجهز به تهویه مطبوع، مینی بار، تلویزیون صفحه تخت، اینترنت و حمام هستند.
رستورانهای هتل انواع غذاهای ایرانی و بینالمللی را سرو میکنند. همچنین هتل دارای کافی شاپ، سونا و خدمات ماساژ است.
این هتل در موقعیتی بسیار مناسب و نزدیک به حرم مطهر امام رضا (ع) قرار دارد و فاصله آن تا حرم مطهر و پارک کوهسنگی ۱۵ دقیقه با ماشین، ایستگاه راه آهن ۲۰ دقیقه با ماشین و فرودگاه بینالمللی شهید هاشمی نژاد مشهد حدود ۲۰ دقیقه با ماشین است.
- آدرس: مشهد – خیابان امام رضا (ع) – میدان بسیج
- این هتل ۵ ستاره و دارای ۳۵۷ اتاق است.
- امکانات هتل: لابی، آسانسور، چایخانه سنتی، کافی شاپ، صندوق امانات، نمازخانه، سالن کنفرانس، سالن اجتماعات، تاکسی سرویس، لاندری، ماهواره، استخر، سونا و جکوزی، اعلام حریق، کافی نت، خود پرداز، آرایشگاه، فروشگاه، سرویس بهداشتی ایرانی، اینترنت، آژانس مسافرتی، سونا خشک، روزنامه، سونا، سرویس اتاق، رستوران: دارد، پارکینگ: رایگان، اینترنت در لابی: رایگان، اینترنت در اتاق: رایگان
هتل مجلل درویشی مشهد
هتل درویش یک هتل پنج ستاره لوکس در مشهد است. این هتل ۲۲۳ اتاق دارد و از جمله مهمترین امکانات آن میتوان به وایفای رایگان، آسانسور، کافیشاپ، پارکینگ رایگان، استخر، سالن کنفرانس، سالن اجتماعات، صندوق امانات، پذیرش ۲۴ ساعته، خشکشویی و مرکز خرید اشاره کرد.
از ویژگیهای این هتل پنت هاوس و سونای خشک در بعضی اتاقها است
این هتل یکی از جدیدترین و لوکسترین هتلهای پنج ستاره شهر مشهد است. اتاقهای این هتل مجهز به تهویه مطبوع، مینیبار، تلویزیون ماهوارهای، مبلمان، دستگاه چای ساز و حمام هستند. از ویژگیهای بارز این هتل داشتن پنت هاوس و سونای خشک در برخی از اتاقها است.
هتل دارای چندین رستوران و کافی شاپ است که انواع غذاهای ایرانی و بینالمللی را سرو میکنند. همچنین هتل دارای سونا، جکوزی، سالن ورزشی و خدمات ماساژ است.
فاصله هتل تا حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) ۲ کیلومتر، پارک کوهسنگی ۶/۴ کیلومتر، ایستگاه راهآهن مشهد ۵/۲ کیلومتر و فرودگاه بینالمللی شهید هاشمی نژاد مشهد ۸/۵ کیلومتر است.
- آدرس: مشهد خیابان امام رضا، بین امام رضا ۲۴ و ۲۶
- این هتل ۵ ستاره و دارای ۲۲۳ اتاق است.
- امکانات هتل: لابی، آسانسور، کافی شاپ، نمازخانه، سالن کنفرانس، سالن اجتماعات، تاکسی سرویس، لاندری، خدمات پزشکی، استخر، سونا و جکوزی، اعلام حریق، کافی نت، خود پرداز، فروشگاه، سونا خشک، رستوران: دارد، پارکینگ: دارد، اینترنت در لابی: دارد، اینترنت در اتاق: دارد
هتل جواد مشهد
هتل جواد یک هتل چهار ستاره لوکس در مشهد است. این هتل ۱۰۴ اتاق دارد و از جمله مهمترین امکانات آن میتوان به لابی، آسانسور، کافی شاپ، وایفای رایگان، پارکینگ رایگان، جکوزی، صندوق امانات و پذیرش ۲۴ ساعته اشاره کرد.
هتل تا فرودگاه بین المللی ۱۶ دقیقه با خودرو و تا ایستگاه راه آهن ۱۳ دقیقه با خودرو فاصله دارد.
- آدرس: مشهد، خیابان امام رضا، امام رضا ۳
- این هتل ۴ ستاره و دارای ۱۰۴ اتاق است.
- امکانات هتل: لابی، آسانسور، کافی شاپ، صندوق امانات، تاکسی سرویس، لاندری، سونا و جکوزی، اعلام حریق، فروشگاه، فضای سبز، اینترنت، رستوران: ۳۰۰ نفر، پارکینگ: ۵۰ خودرو، اینترنت در لابی: رایگان، اینترنت در اتاق: دارد
هتل هما ۲
- مراکز خرید مشهد ؛ از مرکز خرید پروما تا بازار عباس قلی خان
هتل هما ۲ یک هتل پنج ستاره لوکس در شهر مشهد واقع در کشور ایران است. این هتل ۲۰۷ اتاق دارد و از جمله مهمترین امکانات آن میتوان به لابی، آسانسور، کافی شاپ، وایفای رایگان، پارکینگ رایگان، زمین ورزشی، صندوق امانات، استخر، جکوزی، زمین تنیس، سالن بدنسازی و پذیرش ۲۴ ساعته اشاره کرد.
هتل تا فرودگاه بینالمللی ۲۴ دقیقه با خودرو و تا ایستگاه راه آهن ۲۰ دقیقه با خودرو فاصله دارد. همچنین هتل تا مرکز خرید الماس شرق مشهد ۱۱ دقیقه با ماشین و تا حرم امام رضا علیه السلام ۱۸ دقیقه با ماشین فاصله دارد.
- آدرس: مشهد، بلوار خیام، بعد از چهارراه شرکت گاز، روبروی هلال احمر
- این هتل ۵ ستاره و دارای ۲۰۷ اتاق است.
- امکانات هتل: لابی، آسانسور، کافی شاپ، صندوق امانات، نمازخانه، سالن کنفرانس، سالن اجتماعات، تاکسی سرویس، لاندری، استخر، سونا و جکوزی، اعلام حریق، کافی نت، خود پرداز، آرایشگاه، فروشگاه، فضای سبز، سرویس بهداشتی ایرانی، اینترنت، امکان شارژ وسایل الکترونیکی، رستوران: ۳۰۰ نفر، پارکینگ: ۵۰۰ خودرو، اینترنت در لابی: رایگان، اینترنت در اتاق: دارد
هتل ایران مشهد
هتل ایران مشهد با ۴۰ سال تجربه در زمینهی هتلداری، یکی از قدیمیترین هتلهای مشهد است. این هتل در خیابان اندرزگو واقع شده و تا حرم ۵ دقیقه بیشتر فاصله ندارد.
این هتل از زمان ساختش چندین مرحله بازسازی شده و بناها و قسمتهای جدید به آن اضافه کردهاند. آخرین فاز بازسازی هتل ایران به سال ۸۸ برمیگردد که طی آن دکوراسیون هتل کاملا تغییر کرده و اتاقها مجهزتر شدند.
هتل ایران علاوه بر بازسازی بنای هتل به ارتقای خدمات خود پرداخته و پرسنل خود را برای شرکت در دورههای مختلف هتلداری اعزام کرد.
این هتل در همه قسمتها از مشاور و کارشناس بهداشت استفاده میکند
از ویژگیهای خوب این هتل که باعث راحتی خیال مسافران زیادی میشود استفاده از مشاور و کارشناس بهداشت در همهی قسمتهای هتل است. مراکز خرید اصلی مشهد، موزهها، مراکز دیدنی، و جاذبههای طبیعی مشهد مثل پارک کوهسنگی همگی از هتل به آسانی قابل دسترس هستند.
- آدرس: مشهد، خیابان شهید اندرزگو، نرسیده به چهارراه خسروی
- این هتل ۴ ستاره و دارای ۱۶۴ اتاق است.
- امکانات هتل: لابی، آسانسور، کافی شاپ، صندوق امانات، نمازخانه، سالن کنفرانس، سالن اجتماعات، تاکسی سرویس، لاندری، سونا و جکوزی، اعلام حریق، کافی نت، فروشگاه، سرویس بهداشتی ایرانی، اینترنت، سونا خشک، تماشای جعی تلویزیون در لابی، روزنامه، سرویس اتاق، رستوران: ۵۰۰، پارکینگ: پارکینگ خیابان خسروی، اینترنت در لابی: رایگان، اینترنت در اتاق: رایگان
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
هنرهای سنتی و صنایع دستی مشهد
سرزمین خراسان،سرزمینیست هنرپرور،بخاطر همین صنایع دسی در این استان از قدمت زیادی برخوردار است،اصفهان تور گزارشی دارد از هنرهای سنتی و صنایع دستی مختلف این دیار،پس با ما همراه شوید:
پوستیندوزی
در زمره صنایع دستی مشهد پوستیندوزی و نقشاندازی روی آن از اهمیت و جایگاه برخوردار است. بنابر شواهد فن پرورش و نمک زدن، تراش و خورش دادن و آماده کردن پوست برای جلیقه، پوستین و زیرانداز، دارای سابقه هزار ساله و یا بیشتر میباشد. پیش از این بسیاری از پوستیندوزها در محله نوغان گردهم میآمدند که اصلیت آنها کابلی و در مشهد متوطن گردیده بودند، شیوه کار آنان بدین ترتیب آغاز میشد، ابندا پوست تازه گوسفندان پر پشم را به دباغخانه میبرند، پشت پوستها را با نمک و آرد جو آش میدادند، کارد میکشیدند، رنگ میزدند و در آفتاب میگستراندند تا به صورت چرم نرم و زرد رنگی درآیند، آنگاه آن را اصلاح کرده و مانند خیاطها برای تهیه انواع پوستین آن را برش میدادند و با سوزن به هم میدوختند، برای تزيین پوستین نیز از هنر سوزندوزی و با رنگآمیزی استفاده میکردند و امروزه پوستیندوزی از هنرهای مردم شاندیز محسوب میشود که در کنار کار کشاورزی و دامپروری به این حرفه نیز روی آوردهاند و به تولید انواع سجاده، پادری، دایرههای کفشی، دستکش و غیره اشتغال دارند.
سماورسازی
سماور یک واژه روسی به معنی خودجوش است. در دوره صفویه قهوه وارد ایران شد و در آغاز احتمالاً از سماور برای تهیه قهوه استفاده میگردید اما بعدها وسیلهای برای تهیه چای بود. بنابر شواهد در قرن هجدهم میلادی از ایران و خاورمیانه به روسیه وارد شد و مردم آن را به یک کالای هنری تبدیل کردند. برای اولین بار سماور در دوره سلطنت شاهرخ نوه نادرشاه افشار از روسیه وارد ایران شد و تا دوره قاجار نیز وارداتی بود. بعدها صنعت سماورسازی در شهرها و روستا و در میان عشایر رونق گرفت و دواتگران از آن پس انواع سماور و وسایل مربوط به آن از جمله جام، لگنچه و پارچ میساختند. از جمله مصنوعات دستی در مشهد مقدس سماورسازی است که تولیدات آن بسیار معروف میباشد. این سماورها با نقش و نگار آراسته گردیده و گاهاً با ورشو آبکاری میشود.
آینهکاری
آب و آینه همواره نزد ایرانیان به صورت دو نماد پاکی، روشنایی، بخت، راستگویی و صفا شمره شده است و شاید به کار گرفتن آینه به عنوان یکی از آرایههای بنا با این امر بیارتباط نباشد. بنابر مدارک موجود گویا آینه برای نخستین بار در تزيین بنای دیوانخانه شاه طهماسب صفوی در قزوین به کار گرفته شده و یکی از آرایههای معماری دوره اسلامی به شمار میرود. به عنوان هنری برای ایجاد اشکال منظم در طرحها و نقشهای متنوع با قطعات کوچک و بزرگ آینه به منظور تزيین سطوح داخلی بنا تعریف شده است. حاصل کار آینهکاری ایجاد فضایی درخشان و پرتلألو است که از بازتاب پیدرپی نور در قطعات بیشمار آینه پدید میآید. رایجترین طرحها در هنر آینهکاری طرحهای مشهور گره، شمسه، ترنج، لچک، قطارسازی، اسلیمی، تمونی و نیم گره کور میباشد. آینهکاری از جمله هنرهایی است که به دلیل مذهبی بودن شهر مشهد، وجود اماکن متبرکه و زیارتگاهها در این منطقه رواج دارد.
ارغوان بافی
از به هم تنیده شدن تار و پود ترکههای نازک حاصل از درختچههای ارغوان هنری سنتی و بومی ایجاد میشود که به «ارغوان بافی» معروف است. این هنر دستی با ترکههای ارغوان، گیاهی طبیعی و خودرو از درههای منطقه مایان طرقبه انجام میشود. برداشت ترکههای ارغوان معمولاً در اواسط بهار آغاز و تا اواخر پايیز ادامه دارد. پس از جمعآوری ترکهها آنها را در محیطی خیس و نمدار خوابانیده و آماده کار مینمایند و با بافتن ترکههای ارغوان به یکدیگر سبدها و اقلام تزيینی تولید و به بازار فروش عرضه مینمایند.
گلیم بافی
هنر گلیمبافی دستاوردی است که از قرون گذشته بر اثر کار مشقت بار در پای دارهای بافندگی ساده روستایی و ایلیاتی پدید آمده است. اگرچه پیشینه این هنر به دوران تاریخی و قبل اسلام میرسد اما در طول دوران اسلامی ذوق و سلیقه کویرنشینان، روستايیان و بومیان موجب بروز خلاقیتهای هنری و شکوفايی آن با الهام از طبیعت پیرامون بوده است. امروزه زنان روستایی اوقاتی از زندگی روزمره خود را به بافت گلیم اختصاص میدهند. گلیمها دارای نقوش متنوع حیوانی و طرحهای هنری است که از انواع آن میتوان به گلیم سوماک و گلیم سوزنی اشاره نمود.
«هرکاره» تراشی
دیگها و ظروف سنگی که در اصطلاح عامه مردم مشهد “هرکاره” نامیده میشود از قرون گذشته یکی از مهمترین سوغات مخصوص مشهد به شمار میآمد. از ویژگیهای این سنگ که نوعی سرپانتین میباشد نرم و مقاوم بودن آن در برابر آتش است که به دلیل طبخ ملایم، غذا را لذتبخش مینماید. بنا بر روایات حضرت رضا(ع) در هجرت تاریخی خود از مدینه به مرو و ورود به نوقان به کوهی که سنگ از آن برداشت میکردند تکیه نموده و فرمودند، خداوند به این کوه برکت داده است. امروزه هرکاره تراشی جایگاه خود را به عنوان هنر سنتی و سوغات حفظ کرده است.
تولیدات نمدی
امروزه گردشگرانی که به سوی تفرجگاههای طبیعی مشهد از جمله شاندیز تردد مینمایند اینگونه تولیدات را در فروشگاههای عرضه محصولات متنوع و سوغات مشاهده میکنند که در اندازهها و رنگهای گوناگون وجود دارند. نمد از پشم گوسفند تنیده شده، به صورت کلاه، زیرانداز و… تولید میشود که مراحل ایجاد آن کارگاهی است.
قالی مشهد
از جمله دلایل رونق این هنر سنتی در مشهد وجود مضجع پاک و شریف حضرت رضا(ع) و مهاجرت هنرمندان قالیباف از مناطق مختلف و توطن آنها در این شهر بوده است. امروزه موزههای دنیا آراسته به قالی مشهد به ویژه از عصر صفویه میباشد. شهرت فرش مشهد را باید در رنگ و نقش و نحوهي بافت آن جستجو نمود.
کاشی کاری سنتی
کاشی به عنوان یکی از عناصر زیبايی بناها از قرون پیشین در عمارات و ابنیه به کار میرفته است. موطن اصلی کاشی، ایران بوده و صنعتگران دوره هخامنشی مبتکر و خالق این هنر بودهاند. این هنر در دوره تیموریان تکامل یافت و در عصر صفویه به اوج عظمت خود رسید. کاشی به لحاظ مواد تشکیلدهنده آن بر دو نوع کاشی گلی و جسمی شناخته میشود و از نظر تنوع شامل کاشی معرق، هفت رنگی، زیر رنگی، نره و غاز مغازی است. امروزه این هنر به دلیل وجود بناهای مذهبی در شهر مشهد رواج دارد.
فیروزه تراشی
فیروزه یکی از قدیمی ترین سنگ های شناخته شده در دنیاست. زیبایی اش در طول تاریخ آن را در زمره سنگ های پررمز و راز قرارداده و افسانه ها در مورد آن نسل به نسل و سینه به سینه ساخته شده است. فیروزه این سنگ زیبا آدمیان را در طول قرن ها شیفته خود کرده است.
مشهدمقدس به دلیل نزدیکی به نیشابور از گذشته محل تراش و عرضه فیروزه بوده و یادمان باشد که تراش فیروزه در ایران همچون فیروزه اش مرغوبترین نوع تراش در دنیا محسوب می شود و بسیاری فیروزه تراشی را نسل به نسل به یکدیگر آموختند و این پیشه را کسب خانوادگی خود می دانند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
نگاهی به آداب و رسوم سنتی و محلی مشهد
«مشهد» عصاره ادب و آداب و رسوم ایران زمین است.در این مطلب نگاهی داریم به آداب و رسوم سنتی و محلی مشهد ،پس با ماهمراه شوید:
فرهنگ و آداب و رسوم و عقاید و سنن هر مردمینشان از عواطف و خلقیات و – در معنایی كامل – هویت انسانی آن مردم است.
مشهد الرضا (ع)، شهری كه به واسطه عشق به پیشوای هشتم شیعیان شكل گرفت، مهد ادب و آداب ایران زمین بوده و هست.
آداب و رسوم مشهد و شهرهای اطراف آن به محبت مهاجر پذیری فراوان شهر مشهد – بخصوص از شهرهای مجاور – بسیار نزدیك و گاه یكسان است كه بارانخواهی و كشتی با «چوخه» از این دست است.
از قدیم، خراسان منطقهای كم آب و خشك بوده است؛ به طوری كه مراسم طلب باران در بسیاری از شهرهای خراسان از جمله مشهد مرسوم بوده و آداب مشتركی داشته است. بدین گونه که زنان و دختران – با استفاده از دو تكه چوب و مقداری پارچه – عروسكی درست میكردند و آن را در سطح محله یا روستا میگرداندند؛ و با خواندن اشعار و تصنیفهایی در جمعیت، باران درخواست میکردند كه در آن معمولا به خداوند و حضرت «محمد» (ص) قسم یاد میشد و از مردم محله و روستا میخواستند برای پخت آشی به همین منظور طبخ كمك کنند.
مردم هر كدام در هنگامیكه به گرداننده این عروسك برای طبخ آش و حبوبات و … میرساندند، مقداری آب نیز روی عروسك میپاشیدند و دعاها و اشعاری را زیر لب زمزمه میکردند، از جمله: «الله بده تو باران، به حرمت مزاران، گندم به زیر خاكه، از تشنگی میناله» و … .
در بیشتر این مراسم طلب باران، نماز باران را به صورت جماعت بر بالای كوه یا تپه ای میخواندند و مردم معتقد بودند كه بعد از خواندن نماز و مراسم طلب باران حتما باران خواهد بارید.
خاستگاه شاهنامه «شت توس» است كه نبردهای تن بتن و حماسی فراوانی در آن به تصویر كشیده شده است.
كشتی باچوخه كشتی فراگیری در سطح ایران است. اگرچه این كشتی از قدیم در سراسر كشور با تفاوتهای اندكی مرسوم بوده، در خراسان و شهرهایی چون مشهد و «نیشابور» و «سبزوار» – به سبب تعصبات خاص در خصوص فرهنگ پهلوان و پهوان پروری و همان روحیه قدیمیو كهنی كه مردم این سرزمین داشته و در شاهنامه انعكاس آن نمایانگر است – بیشتر نمود و ظهور داشته و دارد. نام این كشتی از نام لباس خاصی گرفته شده است كه كشتی گیران آن بر تن میكنند. چوخه لباسی پشمیاست كه گاه در نبردها نیز از آن استفاده میشد.
آیین جوانمردی و پهلوانی از آیینهای كهن مردم خراسان در شهر توس و مشهد فعلی است. پهلوان از مردم بسیار آبرومند شهر بود و معمولا در مراسمیچون عروسی و … – به سبب حفظ آمادگی جسمانی خود و سرگرمیو رشد مهارتها – مسابقاتی را در قالب كشتی باچوخه برگزار میكردند.
پهلوانان كشتی باچوخه معمولا با افرادی كه نسب آنها به ائمه میرسید (سیدها) كشتی نمیگرفتند و معتقد بودند که حرمت این افراد را باید حفظ کرد، به گونه ای كه به خود اجازه نمیدادند پشت سید را به خاك برسانند.
از گذشته مرسوم بوده است كه به افراد برتر این مسابقات كله قند هدیه میدادند. به همین سبب، امروزه در کنار جوایز دیگری که اهدا میشود، اما هنوز همان عنوان «قندبر» برای جوایز مانده است.
مشهد همواره مواجه با سیل مشتاقان زیارت از پیشوای هشتم شیعیان بوده و هست، ولی در گذشته به سبب كمبود امكانات و سفرهای سخت و دشوار و توسعه نیافتگی شهر، مرسوم بوده است كه مشهدی ها به استقبال كاروانیان میرفتند و به احكام و احسان تیمار مسافران و زوار میپرداختند و پس از آن نیز در منازل خود پذیرای آنان میشدند.
حتی قصبه ها و روستاهای اطراف مشهد حضور زوار و كاروانیان را متبرك و میمون میدانستند و از میوه ها و محصولات زراعی و باغی خود به كاروانیان هدیه میكردند.
مراسم عزاداری و سینه زنی و نوحه خوانی در همه جای ایران مرسوم است و در مشهد نیز این مراسم با آداب مشابه و گاهی خاص برگزار میشود.
«شله قلمكار» آش مخصوصی است كه با حبوبات و گوشت طبخ میشود و یكی از طعمهای بسیار ماندگاری است كه چشیدنش نام مشهد را به ذهن متبادر میسازد.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
نگاهی به آداب نوروزی مشهدیهای قدیم
مردم خراسان و شهر مشهد به آداب و رسوم عید باستانی نوروز ،پایبند و علاقهمند هستند،به منظور آشنایی با رسوم نوروزی مردم مشهد در گذشتهای نهچندان دور و مقایسه آن با حال، پای صحبتهای صمیمانه یکی از بزرگترهای شهر مشهد می نشینیم.با اصفهان تور همراه شوید:
نوروز برابر با یکم فروردین(روزشمار خورشیدی)، یکی از کهنترین جشنهای به جا مانده از دوران باستان است. خاستگاه نوروز، ایران باستان بوده و هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران این عید را جشن میگیرند. مردم خراسان و شهر مشهد به آداب و رسوم عید باستانی نوروز که هشتم مهر۱۳۸۸خورشیدی، از سوی سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد به عنوان میراث معنوی، به ثبت جهانی رسیده است، پایبند و علاقهمند هستند.
خانهتکانی
انیسآغا ابراهیمزاده، همسر مرحوم خانسالار که برای بسیاری از مردم مشهد نامی آشناست، بیش از ۹۸سال از خداوند عمر گرفته است و کولهباری از خاطرات تلخ و شیرین، از گذشته با خود همراه دارد. این بانوی مهربان در خانه باصفایش میزبان ما می شود و با لبخندی شیرین که از یادآوری خاطرات دور ناشی است، می گوید: از چند هفته به نوروز مانده جنبوجوشی در مردم پدید میآمد. برخی در فکر تهیه لباس نو بودند و بیشتر مردم لباسهای کهنه خود را تمیز میکردند. لباس عید، بیشتر برای بچهها معنی داشت.
همه خانهتکانی میکردند. ظروف مسی را به رویگر داده و سفید میکردند. فرشها را میتکاندند.(البته من فرشها را بعد از تکاندن حتماً میشستم) اثاثیه و زوایای اتاقها را گردگیری کرده و میروفتند و گندم یا عدس در دیس و دوری و بشقاب خیس کرده و خاکشیر و ترتیزک و اسفرزه،پشت کوزه و روی پارچه میچسباندند تا برای شب عید سبز شود و در ایام عید، خانه به سبزه آراسته باشد.
او با بیان اینکه قدیمترها دل مردم خوش بود و با کمترینهای دنیا شاد بودند و حسّ زیادهخواهی نداشتند، می افزاید: شب چهارشنبهسوری هم مردم جشن میگرفتند و با چای و شیرینی و آجیلِ شیرین که بیشتر شامل انواع برگهها و قیصیها بود، از هم پذیرایی میکردند و بچهها با چادرشب صورتشان را میپوشاندند و برای گرفتن عیدی از همسایهها ملاقهزنی میکردند. ما هم پول خرد، نقل و نبات و قند در ملاقههایشان میگذاشتیم. رسم دیگر شب چهارشنبهسوری فالگوش ایستادن بود و مردم اعتقاد داشتند که هرچه بشنوند، وقایع سال آینده را اعم از غم و شادی برایشان رقم میزند. همچنین در کوزه پول خرد و اسم میریختند و برای دختران دم بخت فال میگرفتند. در این شب، شام همه مردم عدسپلو و آشرشته و در خانوادههای متمول کوفته هم بود. همچنین جوانان مقداری گوَن جمع آوری می کردند و در جایی مثل کوهسنگی قرار می گذاشتند و گون ها را آتش زده و از رویش می پریدند و« زردی من از تو سرخی تو از من» را ضمن پریدن می گفتند.
روز عرفه مردگان
انیسآغا ادامه می دهد: در روز عَلَفه(عرفه) -۲۹اسفند- مردم به یاد همه درگذشتگان محله که از ابتدا تا انتهای سال به رحمت خدا رفته بودند، در مسجد محل جمع میشدند و هرکسی مقداری غذا و شیرینی و آجیل با خود میآورد و خانوادهها و بازماندگانِ درگذشتهها را به سالی پرامید نوید میداد. با آغاز سال نو نیز، همه برای عیددیدنی به منزل بازماندگان میرفتند.
سفره هفتسین
این بانوی کهنسال با اشاره به رسوم دیگر مشهدیها در پایان سال اظهار می دارد: شب عید هم مردم کوکوسبزی و پلو میخوردند؛ البته مانند الان یک غذای خاص مدنظر همه نبود، قبل از فرا رسیدن لحظه تحویل سال نو سفره هفتسین را میچیدند و لباسهای نو خود را میپوشیدند. مُشک و عنبر میسوزاندند و اسپند در آتش میریختند و در اتاقها شمع میافروختند. سپس سفره سفیدی پهن کرده و دور آن مینشستند. سفره را هم با دو چراغ لاله، یک جلد کلاما… مجید و یک آینه میآراستند و جلوی آینه هم چند دانه گندم میپاشیدند، روی آینه یک تخممرغ میگذاشتند تا وقت سال تحویل، تخممرغ روی آینه بچرخد.
یک ظرف عسل و یک عدد نان سنگک و سینی هفتسین را در وسط سفره میگذاشتند. یک عدد سیب و سبزهای را هم که دو هفته قبل تهیه کرده بودند، در کنار سینی قرار میدادند.
تنگ ماهی قرمز، یک کاسه آب و چند ساقه سبز و یک دانه نارنج درون آب را هم در سفره میگذاشتند. علاوه بر اینها ظرفی آجیل و شیرینی هم سر سفره مینهادند. کمی از شام شب عید نیز بر سر سفره میگذاشتند.
او می گوید: مردم معتقد بودند که آب علامت طول عمر است و ماهی را هم نشانه رزق حلال میدانستند. عسل نماد شیرینکامی و تندرستی و نان و سکه هم برای جلب نعمت و برکت بود. عدهای نیز قبل از تحویل سال به مسجد یا به پابوس و زیارت حرم امام رضا(ع) میرفتند.
باورهای مردم در تحویل سال نو
به گفته انیسآغا، یکی از آداب و رسوم مردم این بود که چند لحظه قبل از تحویل سال، قدری «آب جوجه خروس» یا شیر میخوردند. چون باور داشتند اگر به هنگام سالتحویل آب جوجهخروس بخورند، پوست بدنشان در تمام سال لطیف و درخشان میشود و اگر شیر بنوشند، پوست بدنشان سفید و نرم خواهد شد.
عدهای نیز لحظه تحویل سال دور سفره مینشستند و هر یک سکهای یا چند دانه برنج یا یک گوخدا(خرخاکی)! در مشت میگرفتند یا کله جوجهخروس در جیب میگذاشتند و سر مرغ و دل و جگر و سنگدان و گردن او را میپختند و به مرد خانه میدادند تا بخورد و ثروتمند شود.
بیشتر مشهدیها شب اول سال نو رشتهپلو میخوردند. روز شنبه اول سال هم آش میپختند تا در طول سال، کارشان رشته بگیرد.
از کوکویی هم که از شب آخر سال کهنه مانده بود، مقداری میخوردند تا تمام سال رزقشان حلال باشد. کوکو را هم باید میخوردند تا در سال نو از «کو؟ کو؟» گفتن راحت بشوند.
روز اول عید
انیسآغا با بیان اینکه اگر نوروز با مناسبتی مذهبی نیز همزمان میشد، مردم به نیکویی احترام بزرگان دین و ائمه(ع) را حفظ میکردند، می افزاید: در روز اول عید معمولاً بزرگ خانواده یا بزرگ محل در خانه مینشست و همه دستهجمعی قرار میگذاشتند و برای تبریک سال نو به دیدن او میرفتند. او هم متناسب با مقام و موقعیت و استطاعت خود یک سکه نقره یا اسکناس رایج روز را به عنوان عیدی به هریک از دیدارکنندگان میداد. ما چون سیّد بودیم، به بچهها معمولاً یک تا سهریالی میدادیم. این دیدوبازدیدها تا ۱۴فروردین ادامه داشت.
مشهدیها در نوروز با انواع شیرینیهای خانگی از قبیل باقلوا، لوز، نیمشکر، نقل هفترنگ، مسقطی، بهشتی، حاجیبادام، راحتالحلقوم و کلوچه و آجیل(شامل مغز دانه زردآلو، نخودچی، کِشته، کشمش و…) و میوه از میهمانهایشان پذیرایی میکردند.
بازیهای نوروزی
وی می گوید: مردم مشهد معمولاً با بعضی بازیهای رایج در نوروز، خود را سرگرم میکردند. از جمله این بازیها الکدولک، کُشتی، آراآرا، سرنو قزلخانم، استاسه پایه، اوستای زنجیرباف، از گلاچی گل، بجُلبازی، جوزبازی، شیطونبرشته، کبدیکبد، عرقچین گردونک، لوچمبه، لیسپالیس، درنهبازی و خرسوز پالونسوز بود.
سیزدهبدر
یکی دیگر از آداب عید نوروز اجرای مراسم سیزدهبدر است. ایرانیان، مراسم سیزدهبدر را از دیرباز بسیار جدی برگزار میکردهاند. انیسآغا با اشاره به اهمیت این روز برای مشهدیهای قدیم می گوید: مردم روزهای ۱۲، ۱۳ و ۱۴فروردین را با هم قرار میگذاشتند و در دل طبیعت دور هم جمع شده و از نعمتهای خدا لذت میبردند. از جمله رسوم این روزها، بستن تابهای بلندی بود که جوانها با آن تاب میخوردند و یک نفر از پایین انار یا چوب به تابسوار میزد تا جواب سؤالش را بدهد. مردم معمولاً سیزدهبدر آش میخوردند و خوردن کاهو سکنجبین و چغالهبادام از خوردنیهای مرسوم عصر این روز بود. در پایان هم دخترهای دم بخت نیت میکردند و سبزهها را گره میزدند و به آب میانداختند و با امید داشتن سالی خوب و آیندهای روشن، به خانههایشان بازمیگشتند.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
با موزه های مشهد آشنا شوید
یکی از جاذبه های گردشگری شهر مشهد موزه گردی می باشد ، تاریخ و پیشینه و قدمت خراسان سبب شده تا موزه های زیادی هم دراین شهر بوجود آید که میتوان به آنها سرزد و ازین طریق اطلاعات بیشتری راجبه این استان بدست آورد.
موزه مرکزی آستان قدس رضوی
هدف از ایجاد این مرکز فرهنگی در حرم مطهر رضوی غرفه اشیای آثار نفیس و گرانبها و نادر بوده که در طی زمان توسط ارادتمندان به اهل بیت عصمت و طهارت(ع) تقدیم حضرت رضا(ع) گردیده است. این مکان پس از آخرین تغییرات در سال ۱۳۷۸ش و افتتاح موزه جدید هماکنون دارای یازده موزه با موضوعات مختلف میباشد.
تنوع موضوعی گنجینهها همواره موزه مرکزی را با خیل عظیم بازدیدکنندگان و علاقهمندان روبهرو ساخته است. ساختمان موزه مرکزی در چهار طبقه نمایشگاه عظیمی از آثار نادر و گرانبهای هنرمندان به شمار میرود. طبقه زیرین این ساختمان با مساحت ۴۰۰ مترمربع به گنجینه تمبر و اسکناس، طبقه همکف با وسعت ۸۳۷ مترمربع به گنجینه تاریخ مشهد و گنجینه سکه و مدال، طبقه اول با وسعت ۹۷۰ متر مربع به گنجینه صدف، حلزون و نرمتنان دریایی و گنجینه هنرهای تجسمی و طبقه دوم با فضایی به گستردگی ۹۷۰ متر مربع به گنجینه نجوم و ساعت، گنجینه سلاح و گنجینه ظروف اختصاص یافته است. افزون بر این قابلیتها، ساختمان گنجینه قرآن و نفایس نیز به دلیل وجود قرآنهای نفیس، ارزشمند و بینظیر به قلم ائمهاطهار(ع) ارادتمندان بسیاری را به سوی خود فرا میخواند تا چشم عاشقان ولایت را منور سازد. طبقه همکف ساختمان به محل نگهداری و نمایش گنجینه هدایای مقام معظم رهبری اختصاص یافته است. این اشیاء توسط شخصیتهای داخلی و خارجی به ایشان هدیه شده است. بازدید از این مکان فرهنگی – هنری به همگان توصیه میشود.
موزه بزرگ خراسان رضوی
هنر معماری ایران از پیشینهای دیرپا برخوردار بوده و ریشه در باورها و اعتقادات و نسبتهای گذشته دارد. با همین دیدگاه طراحان موزه بزرگ خراسان رضوی با الهام از نقشه و طرح بنای هارونیه و عمارت خورشید ساختمان موزه بزرگ خراسان رضوی را پیریزی نمودند. مکان این موزه در زمینی به وسعت ۴۹۰۰ متر مربع در بوستان کوهسنگی واقع گردیده و از پروژههای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی است. ساختار طرح دارای دو فرم مکعب شکل و استوانهای است که هدف از آن نمود معماری ـ عملکرد و نقش فرهنگی ـ اجتماعی بوده و اصول درونگرایی در بنای موزه متجلی میشود. اجرای این طرح در ۱۳ طبقه و زیربنای تقریبی ۱۸۰۰۰ مترمربع از سوی شرکت بینالمللی مشهد سازه در حال اجرا میباشد که در آن بخشهای مختلفی از جمله، فضاهای موزهای متنوع، اتاق پژوهشگران، محل نمایش دایمی اشیاء، فضاهای اداری و… پیشبینی شده است. این موزه درحال احداث میباشد.
موزه بنیاد شهید
این مکان که در فضای اداری بنیاد شهید واقع در ابتدای بلوار مدرس قرار دارد، مؤید گوشههایی از ایثار و فداکاری رزمندگان اسلام در هشت سال دفاع مقدس میباشد. بیشتر اشیای موجود، از سوی خانواده شهدا به این موزه اهدا شده که همه آنها مستندسازی گردیده و دارای شناسنامه میباشند. از جمله اقلام موزه بنیاد شهید میتوان به قطعات سلاحهای جنگی، لباس، قمقمه، قرآن، چفیه و… اشاره کرد. بازدید از این مکان در ساعت اداری امکانپذیر میباشد.
موزه مردم شناسی رباط ویرانی
این موزه با هدف معرفی جایگاه و اهمیت مشاغل سنتی و بومی مشهد در سال ۱۳۸۵ش در محل رباط ویرانی از بناهای تاریخی دوره تیموری و صفوی ایجاد گردیده است. رباط ویرانی بنایی است سرپوشیده که در قرون و سدههای پیشین راه کاروانرو نیشابور به توس واقع بوده اما امروزه در محور گردشگری مشهد- شاندیز در ویرانی ۱۹ واقع است. در این موزه بخشهای مختلفی از جمله فیروزه تراشی و هرکاره تراشی، زینسازی، گاریسازی، جاروبافی، حصیربافی، عطاری و گیاهان دارویی، پوستین دوزی و حلاجی، کفاشی و… به نمایش درآمده است. بر مبنای ارقام و آمار منتشر شده از عدد و سکنه شهر مشهد در سال ۱۲۹۵ق، در این شهر حدود ۳۳۶ نوع شغل و حرفه وجود داشته که از نظر تعداد، بقال، شعرباف، زارع و خباز در صدر مشاغل قرار داشتهاند.
موزه علوم و تاریخ طبیعی خراسان
سازمان آموزش و پرورش خراسان رضوی با هدف ارتقای سطح اطلاعات عموم علاقهمندان در سال ۱۳۷۷ش اقدام به تاسیس موزه علوم و تاریخ طبیعی خراسان نمود. بخشی از اشیای ارزشمند این موزه اهدایی نمونههایی توسط مردم بوده است. از بخشهای مهم این مکان میتوان به حیاتوحش، جانورشناسی، گیاهشناسی، زمینشناسی و… اشاره کرد. این مکان در بزرگراه شهید کلانتری در مرکز تربیت معلم شهید بهشتی قرار دارد.
موزه علوم زمین
زمین به عنوان یکی از آیات و نشانههای حکمت خداوندی با شگفتیهای فراوان تامینکننده نیازهای انسان در ابعاد مختلف بوده و موزه علوم زمین پنجرهای به این دنیای گوناگون است. این مکان در وسعتی حدود ۴۵۰ مترمربع در سال ۱۳۸۵ش به بهرهبرداری رسید که از بخشهای مختلف آن میتوان به سالن مرکزی با تنوعی از نمونه سنگها، کانیها، فسیل، مخزن با بیش از هزار نمونه، سالن نمایش فیلم و کارگاه اشاره کرد. این نمونهها به روش دستهبندی علمی با تلاش فراوانی از ایران و جهان جمعآوری گردیده است. این موزه در میدان حر، بلوار سرافرازان، آماده بازدید علاقهمندان و پژوهشگران است.
موزه تاریخ طبیعی ادارهکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی
پروژه احداث موزه تاریخ طبیعی ادارهکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با مساحت تقریبی ۲۰۰ متر در سال ۱۳۷۸ش در محل اداری واقع در بلوار وکیلآباد مورد بهرهبرداری قرار گرفت. این مجموعه شامل ۲۲ زیستگاه مصنوعی از جمله منطقه دشتی، کویری، تپه ماهوری استپی، کوهستانی جنگلی، باتلاقی، نیزار، خور، آبهای ساحلی و دریا میباشد که در آن بیش از ۳۰۰ نمونه تاکسیدرمی شده نظیر ۱۷گونه پستاندار، ۱۱۰۰گونه پرنده، ۳ گونه خزنده، ۵ نوع سنگواره و ۳۹ تابلوی حشرات است.شباهت بسیار نمونههای تاکسیدرمی شده به گونهی زنده و طراحی زیستگاه آنها میتواند طبیعت را در اذهان تداعی نموده و عامل موثری در تنویر افکار عمومی جامعه نسبت به محیط زیست باشد. همچنین برای اطلاعرسانی صحیح به علاقهمندان در کنار هر نمونه مشخصات گونه مشتمل بر نام علمی و فارسی، تیره، خانواده، گونه، جنسیت، تغذیه، زیستگاه و تصویر آن قرار گرفته است. بخشی از این موزه به نگهداری بیش از ۱۸۰۰ نمونه حشره، اسکلتهای طبیعی مهرهداران و متعلقات کشف و ضبط شده از متخلفین، سنگها، کانیها، سنگواره و مرجان اختصاص یافته است. زمان بازدید از این مکان منحصراً در ساعات اداری به جز ایام تعطیل امکانپذیر میباشد.
گنجینه آب
این مکان در سال ۱۳۷۸ش از سوی کارشناسان آب منطقهای خراسان واقع در بلوار سازمان آب افتتاح گردید. هدف از ایجاد چنین مجموعهای آشنایی، بررسی و شناخت سازههای آبی قدیمی استان از قبیل شیوههای آبیاری سنتی، آداب و رسوم مرتبط با آب در مناطق مختلف، معرفی تکامل و پیشرفت صنعت آب، پل بندها، نحوه عملکرد یخدانها، آب انبار و قناتها وروی هم رفته ارایه اطلاعات و مستندات به علاقهمندان میباشد. از میان اشیایی که در این گنجینه به نمایش درآمده باید به فنجان اندازهگیری آب، تنگهای فلزی، خمرههای سفالی با نقشهای مهری و قالبزده، آبریز و ادوات آبرسانی اشاره کرد.
موزه مردمشناسی حمام مهدی قلی بیک
این موزه در کنار مقبره امیر غیاثالدین ملکشاه در ضلع غربی حرم مطهر واقع درخ اندرزگو۱۳، در بنای تاریخی حمام مهدی قلیبیک تاسیس شده است. برطبق اسناد موجود حمام مزبور در سال۱۰۲۷ق توسط مهدی قلیبیک میرآخورباشی شاه عباس صفوی وقف آستان قدس رضوی گردید که پس از مرمت و بازسازی در سال ۱۳۸۵ش به موزه مردمشناسی تغییر کاربری داد. در این موزه اشیایی از قبیل لوازم موردنیاز در حمامهای قدیمی، انواع سماورهای ذغالی، قندیل، ظروف مختلف، آبخوری، بخش نمایشگاه عکس مشهد قدیم و مردمشناسی به نمایش درآمده است.
موزه فردوسی و شاهنامه (توس)
ساختمان این موزه همزمان با بنیان آرامگاه فردوسی در بخشی از محوطه باغ برای چایخانه سنتی طراحی و سپس اجرا گردید. بعدها این بنا به موزه تغییر کاربری داد و در آن اشیا مرتبط و آثار به دست آمده از توس و روزگار فردوسی از جمله پوششهای فنون جنگاوری قدیم، شاهنامههای کهن، نقاشیهای قهوهخانهای، ظروف سفالی، سکه، تیر و کمان و… برای بازدید فرهنگ دوستان به نمایش گذاشته شد.
موزه آرامگاه نادری
این موزه در محل آرامگاه نادری در چهارراه شهدا مشهد واقع است. فضای وسیع سالن موزه دارای ویترینهایی است که در آن بیشتر اقلام جنگی و جنگاوری از قبیل تفنگ سرپر، توپ جنگی، ملزومات اسب و… از عصر افشاریه و قاجار در معرض دید عموم قرار دارد.
موزه- حوضخانه هزاردستان
این مکان با وسعتی معادل۳۵۰ مترمربع در اواسط راسته بازار جنت واقع گردیده و پیش از تغییر کاربری به حوضخانه بخشی از یک خانه مسکونی در محله قدیمی سراب بوده که پس از الحاق اجزا و عناصر کهن تبدیل به یک مجموعه زیبا به نام «موزه- حوضخانه هزارستان» گردیده است. هدف از ایجاد چنین فضای سنتی ارایه و بازشناخت فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی به گردشگران داخلی و خارجی و زائرین حرم رضوی میباشد. آراستگیهای داخلی این حوضخانه حاصل تلاش هنرمندانی چون استاد فقید فربودنیا، حمیدی، زرین مهر، سلماسی و دیگران بوده است.
موزه ادارهکل اوقاف و امورخیریه
وقف در شمار یکی از اعمال نیکوکارانه نهادینه شده دینی است که به سوی کسب مقامات و ارزشهای معنوی و ساختار زندگی فردی و اجتماعی گام برداشته و سبب انسجام و استحکام آن میشود. در همین راستا و با هدف ترویج فرهنگ وقف و آگاهی دادن به عموم مردم، از سوی ادارهکل اوقاف، موزهای از اشیا و اقلامی که در قرون و سدههای پیشین وقف گردیده ایجاد شده است. این مکان در محل تالار نور، جنب ادارهکل اوقاف برای بازدید علاقهمندان مهیا میباشد.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
۴ تفریح جذابی که میتوان در مشهد انجام داد
در تور مشهد مسافران عزیز میتوانند علاوه بر حرم امام رضا به مکانهای دیدنی دیگر هم رفته و از آنها لذت ببرند. بسیاری از گردشگران مشهد فقط از چند جای محدود دیدن می کنند این در حالی است که مشهد یکی از شهرهای پرجاذبه در ایران است.
برخی از مکانهای تفریحی و هیجانی که در تور مشهد می توانید از آنها دیدن کنید عبارتند از:
۱-سینماهای چند بعدی در مشهد
۲-پیست اسکی در مشهد
۳-پیست اسکیت رو یخ مشهد
۴-باشگاه های سوارکاری
سینماهای چند بعدی در مشهد:
اوج شادی،هیجان و لذت برای همه افراد است.سینماهای چند بعدی اوج هیجان،لذت،شوک ، ترس و تجربه ی خاص در تماشای یک فیلم است که ببینده را به دنیای جدید می برد.سینما چند بعدی دارای افکت های محیطی از قبیل:اسپری آب،باد،رعد و برق،مه و دود،گردباد،ریختن باران و برف و افکت بو و ….و حرکات صندلی ها در تمام جهات با سرعت و شتاب های متفاوت است و دارای عینکی برای هیجانی تر دیدن است. هیچ کس از این همه شور و هیجان نمیگذره.
شهر مشهد دارای چندین سینما چند بعدی به شرح زیر است:
- سینما سیمولاتور ۷ بعدی پارک ایرانیان
- سینما ۵ بعدی پروما
- سینما ۵ بعدی الماس شرق
- سینما ۵ بعدی امید در مشهد
- سیمولاتور ۵ بعدی زیست خاور
پیست اسکی شیرباد در مشهد:
پیست اسکی از مکان های تفریحی بسیار جذاب و تجربه ی بی نظیر است.مکانی مناسب برای تفریحات جوانان و در کنار خانواده است.پیست اسکی شیرباد تنها پیست اسکی شرق کشور است که در سال ۱۳۹۱ در ارتفاعات رشته کوه بینالود انتهای دره دولت آباد افتتاح شده است.این پیست اسکی تا روستای دولت آباد ۱۸ کیلومتر و از دولت آباد تا مشهد حدود ۲۰ کیلومتر است.تله اسکی به طول ۹۰۰ متر گردشگران را تا ارتفاعات بالا می برند و از فضای بی نظیر مسیر هم استفاده می کنند.و از آنجا با طی مسیری ۱۲۰۰ متری از اسکی خود لذت می برنند.این پیست تا اواسط اردیبهشت ماه قابل استفاده است.پیست اسکی شیرباد به علت ارتفاع زیاد آن در بیشتر فصول سال برف گیر است.
امکانات پیست اسکی شیرباد مشهد:
- تله اسکی
- رستوران
- کافی شاپ
- سوئییت های اقامتی
پیست اسکیت رو یخ مشهد:
یکی دیگر از تفریحات پر هیجان شهر مشهد پیست اسکیت رو یخ است که شما مسافران عزیز در تور لحظه آخری مشهد خود می توانید از این مکان بسیار جذاب دیدن کنید.که این پیست بزرگترین پیست اسکیت روی یخ مشهد در پدیده شاندیز مشهد ساخته شده است و از نظر ابعاد در ایران جز منحصر به فردترین سالنها می باشد و ساخت این پروژه در ایران تاکنون بی سابقه بوده است.اسکیت روی یخ حرکت و حفظ تعادل با کفش مخصوص بر روی یخ و انجام حرکات مختلف است.این پیست که توسط یه شرکت هلندی طراحی شده است از بزرگترین پیست اسکیت رو یخ سرپوشیده خاورمیانه است که با متراژ ۱۶۰۰ متر برای اولین بار در ایران در مجموعه تفریحی توریستی پدیده شاندیز افتتاح شده است.
آدرس:شاندیز-شهر رویایی پدیده شاندیز-بلوک پنجم مرکز تعطیلات سرگرمی
باشگاه های سوار کاری در مشهد:
سوارکاری یکی از تفریحات مفرح و لذت بخشی است و علاقمندان زیادی دارد.شهر مشهد دارای باشگاه های اسب سواری زیادی است.حتی اگر قصد سوارکاری ندارید باز هم بازدید از اسب های زیبا و حتی آشنایی کودکان با پونی ها که نژادی از اسب های که جثه کوچکی دارند خود تجربه ای بی نظیر است.گردشگران علاقمند به سوارکاری این محیط آرام و زیبا که دارای اسب های اصیل هستند را در شهر مشهد از دست ندهید.
برخی از این باشگاه های سوارکاری به شرح زیر است:
- باشگاه سواری کاری ارشاد
آدرس: مشهد بلوار وکیل آباد نرسیده به دوراهی شاندیز طرقبه فرعی سمت راست
- باشگاه سواری کاری پویا
آدرس: مشهد جاده چناران کیلومتر ۲۰
- باشگاه سوارکاری کاظمیان
آدرس: مشهد جاده طرقبه امام رضا ۱۷
- باشگاه سوارکاری کاشانی
آدرس: مشهد – ۲۰ کیلومتری جاده مشهد – کلات به سمت سد کارده روستای معین آباد
- باشگاه سوارکاری ویلا
آدرس: مشهد جاده چناران روستای ناظریه
- باشگاه سوارکاری انجمن فردوسی
آدرس: مشهد جاده ستو سه راهی فردوسی
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
مناطق طبیعی و گردشگری مشهد
مشهد پراست از گردشگاهها و تفرجگاههای طبیعی که میتوان رفت و ازین زیبایی های طبیعی و خدادادی لذت برد،در اصفهان تور قصد داریم به معرفی چند مورد ازین مناطق طبیعی بپردازیم:
پارک جنگلی وکیلآباد
از جمله تفرجگاهها و مراکز ییلاقی قدیمی حاشیه شهر مشهد، منطقهای است به نام وکیلآباد که پیش از این به ((میر طراز)) معروف بوده و در انتهای بولواری به همین نام با مساحت بیش از هفتاد هکتار واقع شده است. این مکان در گذشته جزء املاک وکیلالرعایا حاج حسین ملک بوده و در سال ۱۳۴۸ ه.ش به طور رسمی وقف شده است. از مهمترین ویژگیهای این مکان، وجود درختان سر به فلک کشیدهی چنار و کاج و پستی بلندیهای طبیعی میباشد. آب مورد نیاز این گردشگاه از طریق قناتی که سرچشمهی آن بند گلستان بوده، تأمین میگردد و رودخانهی بسیار زیبایی نیز در سطح آن جاری است. علاوه بر جاذبههای طبیعی، نزدیک به این مکان شهربازی بسیار وسیعی به نام ((کوهستان پارک شادی)) و محوطه باغ وحش احداث شده است.
منطقهی ییلاقی شاندیز
منطقهی شاندیز واقع در ۳۸ کیلومتری غرب شهر مشهد از دیرباز به عنوان یکی از ییلاقات دشت توس مورد توجه بوده و در گذشته نیز راه کاروانروی تابستانی مسیر شاندیز به توس از پستی و بلندیهای همین منطقه عبور میکرده است. امروزه محور گردشگری شاندیز را علاوه بر ویرانی که جنبه تاریخی دارد و دارای مزار و رباطی کهن میباشد، روستاهای سرآسیاب، ارچنگ، خادر، شاندیز، ابرده پایین، ابرده بالا و زشک تشکیل میدهد. ورود به این محور از امتداد بولوار وکیلآباد ممکن است. رودخانهها و درههای متعدد شاندیز اقلیم متنوع و چشماندازهای زیبایی از طبیعت را به بیننده عرضه میکند. درختان و درختچههای غیرمثمر در منطقه شامل چنار، سپیدار، اشن، ارغوان و ارس است و از گونههای شاخص حیات وحش آن میتوان به گوسفند وحشی، گراز، گرگ و … اشاره کرد. همین طور هدهد، توکای سیاه، دم جنبانک و… در فهرست پرندگان این منطقه قرار دارد. رودخانههای پر آب منطقه سبب پراکنش درختان، وجود باغهای انبوه، مناظر متنوع و آب و هوایی مطبوع شدهاند که همواره مورد استقبال ساکنان شهر مشهد و گردشگران منطقه واقع میشود. در ابتدای ورود به شاندیز فروشگاههایی دیده میشود که به عرضه صنایع دستی از جمله پوستین، گلیم، ظروف سنگی هرکاره و… اشتغال دارند. قابلیتهای شاندیز آن را به عنوان یک منطقهی نمونهی بینالمللی گردشگری در کشور معرفی نموده است.
روستای ییلاقی خادر
روستای خادر واقع در یک کیلومتری شاندیز در درون درهای زیبا به وسعت هزار هکتار قرار گرفته که بافت آن نیز از چندین درهی کوچک و بزرگ شکل گرفته است. دشتی ناهموار در ارتفاعات منطقه، در گذشته محل رویش گیاهان دارویی بوده است. اراضی خادر با وضعیتی منحصربهفرد در حد فاصل دو رودخانهی شاندیز و نغندر قرار گرفته است. ارتفاعات این منطقه مناسب برای کوهپیمایی خانوادهها است و وجود قنات و استخر در بخش غربی آن موسوم به سرچشمه، محل اطراق مناسبی برای گردشگران محسوب میشود.
پارک جنگلی شاندیز
ییلاق شاندیز علاوه بر ارتفاعات بسیار زیبا و مناظر بدیع طبیعی، دارای پارک جنگلی به وسعت تقریبی ۳۰ هکتار میباشد که رودخانهی شاندیز از حاشیهی آن میگذرد و برای گردشگران بیشترین امکانات و تسهیلات رفاهی از جمله زمین وسایل بازی کودکان، مراکز پذیرایی، فروشگاهها و اقامتگاه در نظر گرفته شده است.
روستای ابرده پایین
روستای ابرده پایین، واقع در ۲۵ کیلومتری شمالغربی شهر طرقبه، میان درهای است و پیرامون آن را ارتفاعات در برگرفته است. تنها رودخانهای که از آن میگذرد، جریان آبی زشک میباشد. مردم این روستای ییلاقی بیشتر به امر زراعت، باغداری و یا دامداری اشتغال دارند. آب و هوای این ناحیه، معتدل کوهستانی است. این منطقه به دلیل وجود کوههای مستعد در فصل زمستان به پیست اسکی برای علاقهمندان به این ورزش تبدیل میشود و گروههای ورزشی بسیاری از گردشگران در این فصل برای بهره بردن از طبیعت برفی این ناحیه از ابرده میآیند.
روستای ابرده بالا
این روستای خوش آب و هوا در مسیر رودخانهی زشک واقع گردیده و با مناظر چشمنواز و دلانگیز همواره پذیرای گردشگران و زائران میباشد. باغات فراوان حاشیهی رودخانه، فضای خاصی را برای این منطقه ایجاد نموده و بیشترین مراکز پذیرایی و اطراقگاهها در همین مسیر قرار دارد. این مکان در محور گردشگری مشهد- شاندیز واقع بوده و فاصلهی آن تا شهر شاندیز ۴ کیلومتر است.
منطقهی ییلاقی طرقبه
ییلاق طرقبه با وسعت ۱۶۰۰ کیلومترمربع در منطقهای کوهستانی در امتداد بینالود واقع شده و در ۱۵ کیلومتری مشهد در غرب انتهای بولوار وکیلآباد قرار دارد. طرقبه دارای سابقهای طولانی در تاریخ این شهر است و به عنوان یکی از مناطق دشت توس به نام تروغبذ در قرون اسلامی مطرح بوده است. همینطور در طول سدههای اسلامی به صورت گذرگاه و تفرجگاه نیز به شمار میرفت. این مکان در امتداد درهی بسیار با صفایی واقع شده و از نظر زمینشناسی از بخشهای دشت، پای کوه و کوهستانی شکل گرفته است. طرقبه دارای آب و هوای سرد و خشک با تابستانهایی خنک و مطبوع میباشد که به دلیل بالا بودن ارتفاع آن، میزان بارندگی این منطقه نسبت به شهر مشهد بیشتر است. از مهمترین صنایع دستی منطقه علاوه بر بافتهها و ساختههای بومی، سبدبافی است که به سبب توریستی بودن طرقبه، بازار این تولیدات از موقعیت مطلوبی برخوردار است. صنایع ظریف حصیر بافی، در میان گردشگرانی که به این منطقه از مشهد سفر میکنند، جایگاه ویژهای دارد. علاوه بر آن پرورش گل و گیاه نیز از مشاغل فعال طرقبه است.
همچنین در دامنهی شمالی رشته کوههای بینالود واقع در غرب و جنوبغربی شهرستان مشهد، درههای باصفا و سرسبزی وجود دارد. درههای زیبای مایان، دهبار و جاغرق در طرقبه با باغهای میوهی فراوان از جمله این درههای سرسبز میباشد.
– درهی مایان شامل روستاهای ازغد، مایان علیا، مایان سفلی و حصار که اراضی کشاورزی و باغات آن از آب رودخانهی مایان آبیاری میشود.
– درهی دهبار شامل روستاهای دهبار و کلاته آهن بوده و زمینهای آن را رودخانهی دهبار سیراب میکند.
– درهی جاغرق شامل روستاهای جاغرق، عنبران، طرقدر و شهر طرقبه است که از جریان رودخانه جاغرق بهره میبرند. همهی روستاهای مذکور در فهرست گردشگاههای شهر مشهد قرار دارد و در تمامی ایام سال به ویژه در فصول بهار و تابستان جمعیت فراوانی از گردشگران و دوستداران محیط زیست را به سوی خود فرا میخواند.
محور گردشگری طرقبه به رغم برخورداری از مواهب طبیعی، دارای بوستانها و مرکز خرید مهمی از جمله پارک بوستان، پارک لاله، پارک شهر، پارک و تپهی نصوحآباد، پارک طلوع، پارک نیلوفر، باغ پونه و بازار بعثت با یکصد و بیست واحد تجاری میباشد.
روستای گلستان
روستای گلستان واقع در ۵ کیلومتری مشهد، دارای مناظر کوهستانی و باغات میوه با درههای سرسبز است که به رغم وجود این مواهب طبیعی، از جمله بند گلستان، وجود آستان مقدسه امامزادگان یاسر و ناصر به اهمیت گردشگری آن افزوده است.
مناظر طبیعی بند گلستان
یکی از گردشگاههای مهم و با طراوت مشهد، منطقهی گلستان با جاذبههای طبیعی و مذهبی است. بند گلستان سازهای آجری و عظیم است که بر ابتدای درهی پر آب طرقبه و به فاصله ۴ کیلومتری از آن جلبنظر مینماید. این بند تاریخی در دورهی تیموری ساخته شده و با توجه به مرمتها و بازسازیهای اخیر هنوز زیبایی و استحکام خود را به مانند گذشته حفظ نموده است.
بند گلستان و دریاچهی پشت آن در فصل بهار و تابستان منظرهی دلفریب و چشمنوازی را پدید میآورد. با وجود تسهیلاتی از جمله فروشگاه، رستوران، قایقرانی و… این مکان به عنوان یک منطقهی گردشگری آبی، بازدیدکنندگان بسیاری را به سوی خود جلب میکند.
روستای ییلاقی حصار
روستای حصار به فاصلهی ۶ کیلومتر از مشهد در جنوبغربی این شهر قرار دارد و فاصلهی آن تا طرقبه ۳ کیلومتر میباشد. این روستا با دارا بودن ۶۳۰ خانوار و جمعیت ۲۳۰۰۰ نفر، یکی از پر جمعیتترین روستاهای طرقبه است که با توجه به ییلاقی بودن و وجود چشماندازهایی از طبیعت و کوهپایهای بودن، همه روزه پذیرای تعداد بسیاری از زائران و مجاوران و طبیعت دوستان شهرمشهد میباشد.
غار زری
این غار در ۹ کیلومتری جنوبغربی مشهد، در مسیر روستای گلستان و کوهستانهای اطراف رودخانه قرار دارد. دهانهی این پدیده طبیعی در ارتفاع ۱۰ متری زمین به سمت غرب قرار گرفته است. مسیر غار دارای پیچ و خمهای بسیاری است و درون غار فاقد منابعی آبی است. بازدید از این غار بسیار آسان است و وسیلهی نقلیه نیز به حد کافی وجود دارد. ارتفاع این نقطه از سطح دریا ۱۰۱۰ متر است.
روستای زشک
این روستا در امتداد جنوب شرقی رشته کوه بینالود و در سرچشمهی درهی شاندیز واقع گردیده و به لحاظ چشماندازهای زیبا و صفای محیط واعتدال آب و هوا و باغهای سرسبز میوه، یکی از بهترین مناطق ییلاقی اطراف مشهد به شمار میآید. چشمهسارهای متعددی این منطقه را سیراب میکند و به دلیل وجود آب کافی، دارای انواع محصولات باغی است. ارتفاع این روستا از سطح دریا ۲۰۰۰ متر بوده و موقعیت آن درهای است و در سراسر این درهی عریض، زشک قرار گرفته است. پوشش گیاهی آن را درختچههای کوتاه کوهی، سماق، شاهدانه، کلپوره، اکلیل کوهی و تمشک تشکیل میدهد. از مزیتهای این روستا، مسیرهای خاص کوهنوردی است که کوهنوردان با بهرهگیری از اقلیم مطبوع میتوانند به راحتی از مسیرهای ایجاد شده به بالای کوههای زشک صعود نمایند.
روستای ییلاقی جاغرق
این منطقهی ییلاقی در فاصله حدود ۷ کیلومتری جنوب باختری طرقبه واقع شده و امتداد آن به مناطق دیگر از جمله عنبران، طرقدر، کردینه، تغاره و شاندیز محدود میشود. بنا به قولی قدمت این روستا به پیش از اسلام میرسد. آب و هوای آن معتدل کوهستانی است که وجود باغات میوه و ارتفاعات و درههای پوشیده از گیاه و چشماندازهای زیبا جذابیت خاصی به این دره ییلاقی بخشیده است. روستای جاغرق علاوه بر رودخانهی فصلی دارای چندین رشته قنات و یک چشمه و آبشارهای متعدد است که در حاشیهی آن رستورانهایی برای استراحت گردشگران ایجاد شده است. ارتفاع این منطقه از سطح دریا ۱۵۰۰ متر میباشد و بلندیهای آن مناسب صعود برای تیمهای کوهنوردی است.
ییلاق عنبران
ییلاق عنبران واقع در یک کیلومتری طرقبه که مناظر سرسبز و پوشش گیاهی مطلوب آن باعث خوشبو شدن این روستای زیبا گردیده و سبب نامگذاری این منطقه موسوم به عنبران شده است. مراکز پذیرایی حاشیهی راه، باغات و چشماندازهای طبیعی و سایههای دلنواز و اطراقگاههای خانوادگی، از مزیتهای عنبران به شمار میآید.
نغندر
نغندر منطقهای است ییلاقی و سرسبز در میان دره، محصور میان کوهها که در ۱۰ کیلومتری طرقبه واقع شده است و به دلیل دارا بودن اقلیم مطبوع و آب و هوای مناسب محل استراحت خانوادههای علاقهمند به گردشگری طبیعت است. در ارتفاعات این روستا نیز بقایای قلعهای کهن به چشم میخورد.
روستای کوهپایهای کنگ
کنگ یکی از مناطق ییلاقی و روستایی طرقبه است که به دلیل نوع استقرار سکونتگاههای آن بر روی کوهپایه، شبیه به ماسوله میباشد و تقریبا بام هر خانه به عنوان حیات منزل بالاتر محسوب می شود در دامنههای شمال شرقی ارتفاعات بینالود، در ارتفاع ۱۸۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است. این منطقه در ۱۶ کیلومتری طرقبه قرار دارد و به دلیل وجود بلندیهای چشمنواز، همواره مورد توجه علاقهمندان و گردشگران است. پوشش گیاهی درهی مجاور به این مکان زیبایی خاصی بخشیده و بیشتر باغات نیز در زمینهای شیبدار این روستا ایجاد شده که با رودخانهها و چشمهسارها سیراب میشود. وجود خانههای پلکانی از ویژگیهای این روستای کوهپایهای است.
پارک جنگلی بهمن
در امتداد ورود به منطقهی طرقبه، منطقهای جنگلی ساماندهی گردیده که با وجود درختان سرسبز و سر به فلک کشیده دارای سایههای دلپذیر برای استراحت گردشگران میباشد. پارک جنگلی بهمن حدود ۸۵۰۰ مترمربع وسعت دارد.
پارک جنگلی کلاته قنبر
این محوطهی طبیعی در چهار کیلومتری نغندر واقع گردیده و وسعت آن ۱۵ هکتار میباشد. فعالیتهایی نیز برای گسترش این مکان در حال انجام است تا قادر به ارائهی خدمات بیشتر به طبیعتدوستان، زائران و مجاوران باشند.
سد چالیدره
این سد بر روی یکی از سر شاخههای فصلی و کوچک حوزهی آبریز گلستان واقع شده و عملیات اجرایی آن در سال ۱۳۷۶ ه.ش آغاز گردیده است. چالیدره با ارتفاع ۳۴٫۵ متر و طول ۱۵۰ متر و حجم مخزن ۴٫۱ میلیون مترمکعب در سال ۱۳۸۱ به بهرهبرداری رسید. وجود این منبع عظیم آبی که از طریق رودخانهی جاغرق تأمین میگردد، باعث مطلوبیت آب و هوا در این منطقه گردیده و دلیل وجود چشماندازهای زیبای طبیعی در آن است. این مکان دارای تسهیلات و امکانات رفاهی برای گردشگران و علاقهمندان میباشد.
کمر مقبولا
در فاصلهی ۳ کیلومتری طرقبه و یک کیلومتری درهی داغستان، منطقهای به نام ((کمر مقبولا)) واقع است. این منطقهی بکر پوشیده از تخته سنگهای آتشفشانی با جلوههایی بسیار زیباست، به نحوی که دیدار از این آثار سنگی با هیئتهای شگفتانگیز برای گردشگر خالی از لطف نخواهد بود. نزدیک کمر مقبولا به صورت طبیعیترین پارک تفرجگاهی، پذیرای علاقهمندان و گروههای علمی خواهد بود. دسترسی به کمرمقبولا از جادهی کنار هتل طرقبه امکانپذیر است.
بند طرق
این بند در ۲۵ کیلومتری جنوبشرقی مشهد قرار دارد و بر روی رودخانهی طرق در یکصد متری بالا دست بند قدیمی طرق احداث شده است. ساختار این سازه از نوع بتونی دو قوسی متقارن متشکل از ۲۲ بلوک به عرض ۱۴ متر میباشد که در سال ۱۳۶۱ ه.ش آغاز و در سال ۱۳۶۷ ه.ش به پایان رسیده است. طول تاج این بند ۳۲۲ متر است. بنای اولیهی این سازهی آبی در زمان تیموری و به امر امیر علیشیر نوایی ساخته شده است.
سد کارده
سد کارده در زمره گردشگاههای آبی مشهد، در کیلومتر ۲۰ جادهی این شهر به کلات بر روی رودخانهای به نام کارده واقع شده است. مسیر دسترسی به این منطقهی گردشگاهی از انتهای خیابان خواجهربیع ممکن میباشد. این سازه از نوع بتونی دو قوسی متقارن با ارتفاع ۶۷ متر و طول تاج آن ۱۴۴ متر است که توانایی ذخیرهی ۴۴ میلیون متر مکعب آب را دارد. رودخانهی کارده با جریان دائمی و مناظر بسیار زیبای چشمنواز کوهستانی، یکی از زیباترین تفرجگاهها به شمار میآید. در این مکان تسهیلاتی از جمله محل استراحت موقتی، سکو، فروشگاه و… برای زائران، مسافران و شهروندان در نظر گرفته شده است.
غار کارده
این غار به فاصلهی ۵۰ کیلومتری شمال مشهد در مسافت ۳ کیلومتری روستای کارده قرار گرفته است. عرض آن تقریبا یک تا سه متر و طولش به بیش از یکصد متر می رسد. کوهنوردان در درون آن اسکلت هایی قدیمی یافته اند.
بوستان طبیعی هفت حوض
یکی از معدود جاذبههای طبیعی با مناظر چشمنواز جنوبشرقی مشهد، بوستان هفت حوض با وسعت ۵۷۰ هکتار میباشد که از نظر موقعیت در هفت کیلومتری این شهر واقع گردیده است. برای دیدار از این منطقه طبیعی و کوهسار باید پس از طی مسیر در شهرک سیدی، سه کیلومتر جاده خلج را پیمود. نام این بوستان به دلیل حوضچههای طبیعی است که در طی سالها و قرون متمادی با وجود ریزش آب از ارتفاع و نوع کانی ایجاد شده است. به طوری که اولین حوضچه یک استخر کوچک بوده که سرریز آب از آن به دومین حوضچه منتقل گردیده و این روند تا هفت حوض ادامه مییابد. افزون بر این، به سبب ساختار طبیعی منطقه پس از طی مسیر حوضچههای بزرگ و کوچک متعددی نیز وجود دارد. فاصلهی حوضچهها از ابتدای مسیر ۱۶۹۰ متر میباشد که بعضی از گذرها سنگریزهای است. همچنین به دلیل وجود سنگهای صاف و صیقلی باید جانب احتیاط را پس از ورود به منطقه فراهم نمود. به گردشگران توصیه میشود حتیالمقدور و به علت کوهستانی بودن منطقه، بین طلوع تا غروب آفتاب از محیط طبیعی و دلپذیر این مکان استفاده نموده و وسایل و لوازم مناسب از قبیل کفش، لباس و… به همراه داشته باشند.
غار مغان
این غار در حدود شصت کیلومتری جنوب مشهد پس از روستاهای بالندر، اردمه و خان رود، در جنوب روستا و درهی مغان و کوهپایههای آن قرار گرفته است. ارتفاع این نقطه از سطح دریا ۲۸۷۰ متر و بلندی آن از مناطق مجاور مشهد ۱۹۰۰ متر است. غار مغان برای نخستین بار در مرداد ماه سال ۱۳۲۴ ه.ش توسط یک تیم هفتاد نفری از کوهنوردان باشگاه ورزشی ((نیرو و راستی)) شناسایی و معرفی گردید و برای دومین بار در سال ۱۳۲۶ ه.ش یک تیم کوهنورد به داخل آن رفتند. بنابر شواهد موجود و کشف فسیل حلزونی در مسیر منتهی به آن میتوان قدمت این پدیده را یکصد میلیون سال پیش(دوره دوم زمینشناسی) تخمین زد. بنابر این قدمت ساختار آن از البرز و دماوند بیشتر است. مدخلهای ورودی غار در دو سوی آن ایجاد شده و هر چه بیشتر به عمق غار نزدیک میشویم، پهنای آن زیادتر و راه به پایین امتداد مییابد. در داخل غار چاههایی به صورت عمودی ایجاد گردیده که فضای داخلی آن را به سه قسمت مساوی تقسیم میکند. درون غار فرو شعبات و تونل هایی است که به هم راه دارند و در قسمتی از آن آب دیده می شود.
بخشی از فضای غار به آهکهای کریستالیزه، استالاگتیت و استالاگمیت اختصاص یافته است و تزئینات آهکی آن نیز شامل انواع پردهای فندقی، اسفنجی و گل کلمی است.
توجه: این غار دارای پرتگاههای خطرناکی است و ورود به آن بدون راهنما و ابزار لازم امری خطرناک و غیر منطقی به شمار میآید.
درهی آل
مناظر طبیعی این درهی زیبا در نزدیکی روستای آل از دهستان چولایی خانه، در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی مشهد و در مسیر کلات قرار گرفته. درهی انجیر یکی از جاذبههای طبیعی این منطقه به شمار میآید که با عرض کم و موانع صخرهای پوشیده از درختان انجیر وحشی دارای منظرهای دیدنی و جالب است. همچنین در این مکان غار درهی آل وجود داشته که با دهانهی بزرگ و دیدنی و دیوارهای مرتفع و بلند، چشمهای نیز در مجاورت آن قرار دارد.
غار هندل آباد
این غار در بخش تبادکان و در فاصله ی ۴۵ کیلومتری مشهد قرار گرفته است. غار هندل آباد در محدوده روستایی به همین نام واقع شده. این غار با دهانه ای کوچک، طولی قریب به ۶۰ متر دارد و با ستون های استالاگتیت و استالاگمیت زیبایی خاصی دارد. درون غار چشمه آبی وجود دارد که آب آن از نظر مردم محلی دارای تقدس است.
باغ کلات نادری
باغ کلات نادری در شهر کلات، شمال شرقی مشهد، در بستری کوهستانی، در میان دو رشته کوه در استان خراسان رضوی قرار گرفته است.
مجموعهی باغ و عمارت خورشید برای آرامگاه نادر شاه افشار در سال ۱۱۶۰ ه.ق به دستور وی ساخته شده است. از نظام کاشت باغ به جز یک ردیف چنار کهنسال در باغچهی غربی باغ و در کوچهی غربی باغ که جزء عرصهی باغ بوده، چیز دیگری بر جای نمانده است.
سد کارده مشهد
بر روی رودخانه کارده سدی به همین نام ساخته شده است. این سازه بتونی و به شکل دو قوس متقارن است، سد ارتفاعی به طول ۶۷ متر و تاجی به طول ۱۴۴ متر دارد. گنجایش آن در حدود ۴۰ میلیون متر مکعب است.
وجود رودخانه دائمی، دریاچه وسیع پشت سد، مناظر زیبا و چشم اندازهای دلنشین کوهستانی این منطقه را به یکی از تفرجگاه های زیبا و پر رفت و آمد حومه مشهد تبدیل کرده است به علاوه وجود فروشگاه، محل استراحت و سایر تسهیلات از دیگر امکانات مجموعه می باشد.
سد کارده که در کیلومتر ۲۰ جاده مشهد – کلات واقع شده بخشی از آب مورد نیاز مشهد را تامین می کند. راه دسترسی به این منطقه از طریق کمربندی جدید مشهد یا انتهای خیابان خواجه ربیع است.
آدرس سد کارده مشهد: انتهای خیابان خواجه ربیع، جاده کلات، مسیر انحرافی سمت چپ، جاده کارده.
غار کارده
روستاي «کارده» در فاصلة ۴۸ کيلومتري شمال مشهد واقع گرديده و غار کارده در ۳ کيلومتري آن قرار دارد. در محل مذكور كه موسوم به دره آل است دو غار در دو سمت دره قرار دارند.
غار شرقي موسوم به غار اسكلت و غار غربي موسوم به غار كارده است. دهانة غار به صورت يک شکاف سنگي است که عرض تقريبي آن ۱ تا ۳ متر و طول آن حدود ۱۰۰ متر ميباشد.
اين غار کاملاً خشک است و پرتگاههایی خطرناک دارد. کوهنوردان، اسکلتهايي از انسان مربوط به زمانهاي قديم را در درون اين غار مشاهده کردهاند.
از مشخصه های غار کارده تعداد زیاد راه های فرعی است که هر راه فرعی خود به ۲ تا ۵ شاخه فرعی دیگر منتهی می شود. همچنین اغلب راه های فرعی و اصلی دارای یک ارتفاع هستند و گاها راه اصلی ارتفاع و ورودی کوچکتری از راه های فرعی اطراف دارد٬ لذا باتوجه به عدم وجود نشانه گذاری در داخل غار احتمال گم کردن مسیر اصلی وجود دارد.
روستای مج
روستای مج مشهد از یک سمت به روستای مغان و ازغد و مایانات و طرقبه و از سمت دیگر روستا به روستای زیبای تجر ، سربرج و سد طرق ختم می شود . روستای مج مشهد در منطقه ای که به صورت کوهستانی قرار گرفته و تپه ماهور و دره های اطراف که در دامنه این تپه وجود دارند که نشان می دهد که مردمانی در زمانهای دور در این دره سکونت داشتند و قبرستان قدیمی در این قسمت وجود دارد که نوع زندگی مردمان پیش از اسلام و بعد از اسلام را نشان می دهد.
بعضی از تاریخ شناسان گفته اند که در این منطقه گبرنشینان سکونت داشتند که مقبره پهلوان به نامی هم در این دامنه دیده می شود که مسافران تور مشهد از بازدید کنندگان این روستا می باشند. شغل مردم روستا دامداری و باغداری بوده است و بیشتر محصولات روستای مج از میوه های آلبالو , گیلاس و سیب و گردو تشکیل شده است.
روستای دهسرخ
روستای ده سرخ از روستاهای خوش آب و هوای کوهپایه ای و ییلاقی محسوب می شود. هر ساله مردم و زائران زیادی به روستای ییلاقی دهسرخ سفر می کنند. از جاذبه های دهسرخ که باعث جذب مردم می باشد اماکن زیارتی است که در این روستا وجود دارد و همچنین آب و هوای کوهستانی و مطبوع این روستا، درختان میوه و طبیعت زیبای آن می باشد. خاک این روستا سرخ رنگ می باشد و به همین علت به آن ده سرخ می گویند.
روستای دهسرخ در کیلومتر ۴۵ جاده مشهد- نیشابور در ۱۷كیلومتری شهر ملك آباد در مسير عبور امام هشتم حضرت علی ابن موسی الرضا علیه السلام از نيشابور به سمت توس واقع شده است.این روستا بیش از۲هزار سال قدمت تاریخی دارد و هم اکنون جمعیتی نزدیک به هزار نفر دارد.
این روستا متبرك به قدوم حضرت علی ابن موسی الرضا علیه السلام است.روستای دهسرخ محل عبور کاروان امام رضا (ع) بوده است و حضرت با دستان خود چشمه آبی را برای گرفتن وضو حفر نموده، که امروزه به آن چشمه، چشمه زمزم رضوی می گویند که به اعتقاد مردم روستا و زائران آب چشمه خاصیت شفا دهی دارد. علاوه بر چشمه در این روستا مصلای امام رضا (ع) و آرامگاه امامزاده عبدالعزیز وجود دارد که این دو مکان باعث ایجاد فضای زیارتی در ده سرخ شده است.
آرامگاه کلنل محمد تقی خان پسیان
اولین ایرانی که دوره آموزش خلبانی را دید و از نظامیان اواخر زمان قاجاریه بود، محمد تقی خان پسیان می باشد. آرامگاه ایشان در باغ نادرشاه افشار می باشد. آرامگاه کلنل محمد تقی خان پسیان در حدود ۴۷ سال قدمت دارد.
آرامگاه نخستین خلبان ایرانی به نام محمد تقی خان پسیان در مجاورت آرامگاه نادرشاه افشار در قسمت شمالی که همراه با لوحی سنگین بر آن نصب شده است در باغ آرامگاه قرار دارد محمد تقی معروف به محمد تقی خان پسیان از میهن پرستان جوان و پرشور ایران زمین بود که در سال ۱۳۰۹ در تبریز متولد شد و در سال ۱۳۲۴ به تهران آمد و پس از پنج سال تحصیل در مدرسه نظام به درجه سلطانی رسید . محمد تقی خان پسیان در جنگ معروف به مصلی ، روس ها را شکست داد و صیت شهرت و لیاقت او از مرزهای ایران گذشت . در سال ۱۳۳۵ هجری به آلمان رفت و در سال ۱۳۳۸ پس از بازگشت به فرماندهی ژاندارمری خراسان در دولت مشیر الدوله رسید و پس از آن در سال ۱۳۳۹ آزادیخواهان خراسان به رهبری کلنل قیام کردند.این قیام که برای کسب استقلال ایران بود،توسط روسای عشایر و به تحریک قوام السلطنه و سپاهیان دولتی ایران مورد هجوم قرار گرفتو کلنل پسیان که او را در شمارمردانی چون جلال الدین خوارزمشاه و لطفعلی خان زند می دانند در زد و خورد با اکراد بجنورد در جعفر آباد قوچان به خدعه کشته شد.
در مرداد ۱۳۰۰ دولت بار ديگر صمصامالسلطنه بختياري را به حكومت خراسان منصوب كرد و صمصامالسلطنه نيز براي دلجويي يا فريب كلنل محمد تقي خان پسيان با آگاهي از محبوبيت و نفوذ او در خراسان او را طي حكمي به كفالت ايالت خراسان منصوب نمود و با او مدارا نمود.
اما در اواخر مرداد ۱۳۰۰ شمسي قوامالسلطنه با كلنل علناً مخالفت كرد و بدو پيشنهاد نمود تحت شرايط زير كشور ترك كند:
۱- كلنل حقوق دو ساله خود را برداشته به اروپا مسافرت كند.
۲- محاسبات را ظرف ۱۵ روز بسته و امور ايالت را به توليت آستانه واگذار كند.
۳- به تمام افسران ژاندارم و اهالي محل دولت تأمين دهد.
۴- از طرف دولت به قواي ايليات توصيه خواهد شد كه با كلنل مدارا كرده او را به سر حد برسانند.
اما كلنل اين پيشنهاد را نپذيرفت و قوام طي تلگرافهايي براي حاكمان و خوانين منطقه كلنل را ياغي و متمرد خواند و دستور شورش عليه او را صادر كرد. بدين ترتيب سردار معزز والي بجنورد، شجاعالملك رئيس ايل هزاره، شوكتالسلطنه و سيد حيدر رؤساي طوايف سريري و سالار خان بلوچ جهت جنگ با كلنل بسيج شدند.
امير شوكتالملك خواهان خاتمه قضيه با صلح و آشتي بود و در حالي كه شرايط ملاقاتي را با كلنل در گناباد فراهم نمود، سردار معزز با كردهاي قوچاني به شهر قوچان حمله كرده ژاندارمري را خلع سلاح نموده و قوچان را متصرف شدند.
سنگ قبر ایشان توسط هوشنگ سیحون طراحی شده است. در سال ۱۳۴۰ هجری عارف قزوینی شاعر بلندآوازه ایرانی برای تشییع جنازه کلنل محمد تقی خان پسیان شعری را سرود. این شاعر در صحنه گراند هتل، ترانه خود را در سال ۱۳۰۱ هجری قمری اجرا نمود.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور
زیارتگاههای مشهد
اگر اهل زیارت و حضور در مکان های مذهبی هستید در مشهد به غیر از حرم امام رضا (ع) ، زیارتگاههای زیاد دیگری نیز وجود دارد که میتوانید به آنها سر بزنید،ما در اصفهان تور مروری داریم بر زیارتگاههای شهر مشهد، پس با ما همرا شوید:
بقعه ابوزید ربیع بن خثیم اسدی (خواجه ربیع)
یکی از رویدادهای مهم تاریخی توس در نیمه دوم قرن اول ه.ق مهاجرت «ربیع بن خثیم» به خراسان و توطن و سرانجام وفات او در نوغان است. بنابر قراین تاریخی دوران اقامت خواجه ربیع در خراسان از حدود سالهای ۳۵ و ۳۶ ه.ق آغاز گردیده و تا سالهای پایانی حکومت یزید بن معاویه ادامه داشته است که سرانجام در سا ل۶۱ تا ۶۳ق وفات یافته است، وی در تاریخ اسلام از جمله تابعین و از یاران صمیمی ابن مسعود صحابی بزرگ پیامبر و در زمره زهاد ثمانیه و از پیشگامان تفسیر و حدیث نام برده شده است. مینویسند: وی در ورع و پارسایی شهره بوده و در نزد مردم مقام و منزلتی عظیم داشته است. تاریخ احداث آرامگاه اولیه خواجهربیع مشخص نیست اما نوشتههای تاریخ نویسان بیشتر معرف بنیان بنای فعلی در عصر صفوی است که در سال ۱۰۳۱ق به امر شاه عباس صفوی و به دست الغالرضوی خادم ساخته شده است. بر روی قبر ضریحی مجلل قرار گرفته و دیوارهای بقعه با کاشیکاریهای معرق و ممتاز و گچبریهای زیبا تزیین گردیده است. همچنین کتیبههای خوش نقش با زمینه لاجوردی که با خط سفید و به قلم زیبای علیرضا عباسی خطاط معروف عصر صفوی مرقم گردیده به آن زینت بخشیده است. در بالای یکی از این کتیبهها نوشته شده: قال الرضا(ع): «ما حصل لی من القدوم بخراسان الزیاره ربیع بن خثیم». آرامگاه وی در انتهای خیابان عبادی و یا خواجه ربیع قرار دارد.
گنبد خشتی
بنای تاریخی- مذهبی موسوم به «گنبد خشتی» در یکی از گذرهای قدیمی مشهد منشعب از میدان طبرسی به نام چهار سوق نوغان قرار دارد. این بنا مدفن «سلطان غیاثالدین محمد» از سادات مشهور موسوی شهر مشهد است که نسب شریفش با هفده واسطه به امام موسی بن جعفر(ع) میرسد. بر روی سنگ مزارش این چنین کتیبه شده: « مرتضی، اعظم سلطان النقباء، غیاثالدنیا والدین، امیر سلطان محمد بن سلطان النقباء بدرالمله والدین طاهر…» و در ادامه تاریخ وفاتش ماه رمضان المبارک سال ۸۳۲ه.ق آمده است.
جایگاه اجداد وی بسیار متعالی و اشخاص ذی نفوذی بودهاند به نحوی که در سده پنجم تا نهم هجری اداره اصلی حرم حضرت رضا(ع) را به عهده داشتند به همین علت نام آنها بر روی اغلب اشیای تاریخی آستان قدس رضوی مانند کاشیهای سنجری، سنگاب خوارزمشاهی و در مسجد بالا سر کتیبه شده است. ایشان در قرون هفتم تا نهم هجری نقیب سادات شهر مشهد و در سده نهم تا یازدهم هجری از جمله بزرگان این شهر بوده اند. گویا بنایی که بر مزار وی ساخته شده همزمان با وفاتش در زمان سلطنت شاهرخ تیموری بوده است. بنابراین قدیمیترین بنای مشهد پس از حرم مطهر بر جای مانده از سادات موسوی است. وجه تسمیه بنا به «گنبد خشتی» نیز به دلیل آجری یا خشتی بودن آن بوده است. فضای ورودی بنا از ضلع جنوبی آن وارد رواقی چهار ضلعی میشود و سپس به محوطه اصلی، با چهار شاهنشین منتهی میگردد. در زمان احداث بنا «سوره ملک» با خط خوش ثلث در زیر پوشش داخلی، کتیبه شده، لبههای چهار ایوان نیز با سوره واقعه به قلم شیوای ریحان آراسته گردیده است. بنابر شواهد، گنبد خشتی در زمان قاجار مرمت و فضای داخلی آن با نقاشی وکتیبه مزین شده است.
آستان متبرکه امامزادگان سید ناصر و سید یاسر (علیهما السلام)
روستای گلستان واقع در ۴ کیلومتری شهر طرقبه علاوه بر جاذبههای طبیعی و ییلاقی دارای جایگاه مذهبی بوده و آستان متبرکه امامزادگان سید ناصر و سید یاسر (علیهما السلام) در ابتدای ورودی به این روستای زیبا قرار دارد. بنا بر متون کهن از جمله کنزالانساب به قلم سید مرتضی، این امام زادگان از برادران بلاواسطه امام رضا(ع) میباشند. یادگارهایی از سلاله پاک رسولالله(ص) که پس از عزیمت آن امام همام به خراسان به همراه انصار و برادران خود به این سرزمین به ویژه توس هجرت نمودند. این مکان مقدس جایگاهی است که نسیم ولایت و امامت روح عاشقان را نوازش میدهد و زبانها به بیان عشق و ارادت امامزادگان به نجوا در میآ ید و در زمره مکانهایی است که به سبب خاکسپاری اولیاء خدا، به آن بزرگواران انتساب یافته و همواره از مزیتهای معنوی و ارزشهای خاص برخوردار میباشد.
به درستی روشن نیست اولین بنای بقعه بر مزار امامزادگان سید یاسر و سید ناصر (علیهما السلام) در چه زمانی و در کدام دوران اسلامی بنیان شده است. گویا تا سال ۱۳۴۲ش محل مزار منحصر به بقعهای گلین بوده که به همت خیرین به تدریج متحول گردید و اکنون این آستان متبرکه مشتمل بر بنایی جدید الاحداث با نمای امروزی آراسته به کاشیهای معرق است که در میان فضای داخلی دو ضریح فلزی بسیار زیبا بر روی مضجع شریف امامزادگان نصب گردیده است. اخیراً این مکان با افزایش فضاهای گوناگون توسعه و گسترش بسیاری یافته است. این مکان در حال حاضر علاوه بر زائرین ایرانی، پذیرای مسافران از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بوده و یکی از اماکن زیارتی – مذهبی مهم شهر مشهد به شمار میآید.
آرامگاه خواجه اباصلت هروی
به استناد بعضی از روایات و منابع معتبر تاریخ اسلام، عبدالسلام بن صالح بن سلیمان ایوب بن میسره مشهور به «خواجه اباصلت هروی» از دانشمندان، محدثین، متکلمین و راویان به نام عصر خود بوده که به نقل از مجالسالمؤمنین ولادت وی حدود ۱۶۰ه.ق یا نیمه دوم سده دوم هجری در مدینه روی داده و بدین سبب که اجدادش از هرات بودهاند به «اباصلت هروی» معروف گردیده است. وی پس از ورود امام رضا(ع) به خراسان به این ناحیه آمد و در سفر و حضر ملازم و همراه حضرت علی بن موسی الرضا(ع) و راوی صریح چگونگی شهادت آن حضرت به دست مأمون عباسی بود. وی با توجه به رخدادهای سیاسی دوران عباسیان تا هنگام وفاتش به دور از انظار زندگی میکرد. بنا به قول سمعانی اباصلت در سال ۲۳۲ق و بنابر نقل «خطیب بغدادی» در تاریخ بغداد و «ابن تغری بردی» در آخر شوال ۲۳۶ه.ق در زمان حکومت طاهر بن عبد الله بن طاهر در خراسان، دارفانی را وداع گفت. بنای پیشین آرامگاه گویا بقعهای نیمه مخروبه بوده که مقارن با گسترش شهر مشهد و به همت کربلایی محمد علی درویش از عرفای سده هشتم هجری به صورت یک بنای چهارضلعی و گنبدی بر فراز آن تجدید بنا گردید و در حدود سالهای ۱۳۱۰ و ۱۳۵۲ش مرمتها و الحاقاتی در آن صورت گرفت. همچنین در سالهای اخیر بنای آرامگاه با زیر بنای ۹۲۰ مترمربع با شیوه جدید بازسازی شده و نمای ضریح هشت ضلعی بقعه متبرکه این بنا امام هشتم(ع) ساخته شده است و پیرامون آن نیز تسهیلاتی را از جمله خدمات رفاهی، رستوران، چایخانه، بخش اداری، تجاری و پارکینگ برای زائرین فراهم آوردهاند این مجموعه در فاصله ۱۰ کیلومتری شرق شهر مشهد در حاشیه جاده فریمان – مشهد قرار دارد.
آرامگاه هرثمه بن اعین
بنای آرامگاه منسوب به ابوحبیب هرثمه بن اعین مشهور به «خواجه مراد» از اصحاب خاص حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در ۱۲ کیلومتری شرق مشهد از سمت راست جاده فریمان در دامنه کوه واقع گردیده است. با استناد به کتب معتبر شیعه نظیر معاجن الائمه (باب هشتم)، تحفه المجالس، تحفه الاحباب، سفینه البحار ، نور الابصار و… چنین استنباط میگردد، هرثمه بن اعین از محبت کامل و اخلاص شایستهای نسبت به امام هشتم(ع) برخوردار بوده است، همچنین علامه مامقانی مولف تنقیح المقال فی علم الرجال مینویسد: به رغم این که وی راوی چگونگی شهادت حضرت رضا(ع) بود، در زمره شیعیان پاکباخته آن امام بزرگوار به شمار میآمد که با همین اعتقاد و تفکر شیعی جان خود را از دست داد و در سال ۲۱۰ ه.ق به شهادت رسید. برخی منابع وی را از سرداران مأمون معرفی مینمایند که از مدینه تا توس حضرت رضا(ع) را همراهی کرد و پس از شهادت آن امام اقدام به افشاگری علیه مأمون نمود. گویا تا سال ۱۳۰۰ه.ق، بنای قابل توجهی بر فراز مدفن هرثمه بن اعین وجود نداشته زیرا مولف “مرات السفر” در عصر قاجار تنها به ابنیه مجاور آن مانند ایوان طرق و مزار خواجه اباصلت هروی در همان حدود اشاره کرده است. بنای پیشین آرامگاه شامل گنبد خانهای به طول و عرض۳۰×۴×۴ متر با گلدستههای کم ارتفاع مزین به کاشیکاری و ایوان بوده است که در تغییر و تحولات امروزی بنایی جدیدالاحداث جای آن را گرفته و تسهیلاتی از جمله اتاقهای اقامت و زائرسرا، رستوران، فضای اداری، پارکینگ و بازارچه برای زائرین و مجاوران ایجاد نمودهاند.
مزار سید عبد الله الاسحاقی
بنای آرامگاه این امامزاده در فاصله ۱۰ کیلومتری مشهد و در جاده امرقان سفلی در روستای برزشآباد، در میان آرامستان واقع شده است. علاوه بر زائرین محلی، از نقاط اطراف، ارادتمندانش برای زیارت این شخصیت به محل آرامگاه مشرف میشوند.
بر روی سنگ قبر قدیمی موجود به خط نستعلیق بسیار زیبا نام و نسبت وی: امیر نظام الدین علی الحسینی العلوی الشوشتری المشهور به برزش آبادی و تاریخ وفاتش ۸۶۹ق ذکر شده است.
اطراف این بنا سنگ قبرهایی است که به صورتهای مختلف دیده میشود.
آرامگاه امامزاده اسماعیل
بقعه متبرکه امامزاده اسماعیل یا شاهزاده اسماعیل در فاصله ۳۰ کیلومتری مشهد به سمت نیشابور و در روستای امانآباد واقع شده است. در کنار بنا زائرسرایی نیز برای اطراق و عبادت ارادتمندان ایجاد شده است. همچنین ضریح فلزی جدیدی نیز بر روی مزار نصب شده است. باستناد شواهد موجود، نسب ایشان به امام حسین(ع) میرسد.
بقعه متبرکه خواجه شیخ محمد زمان
این بقعه متبرکه در فاصله ۲۵ کیلومتری شهر مشهد به سرخس در روستای شرشر، بر روی یک بلندی واقع شده است. زائرین بسیاری از اهالی و روستاهای اطراف برای زیارت خواجه بدین سوی مشرف میشوند. محل مزار محصور در ضریحی فلزی و فضای داخلی بقعه آراسته به تصاویر و عبارات مذهبی است.
کرامات و نشانههای حضور امام هشتم(ع) در روستای دهسرخ
روستای دهسرخ علاوه بر بقعه سید عبدالعزیز(ع) دارای دو نشانه متبرک از هجرت هدفمند تاریخی – سیاسی حضرت علی بن موسی الرضا(ع) از مدینه به مرو و کرامات آن موسوم به تخت امام و چشمه امام میباشد توجه اهالی و مناطق مجاور است.
۱) تخت امام
در باور اهالی دهسرخ، تخت امام همان مکانی است که حضرت رضا(ع) با یاران خود در آن جا نماز به پای داشتند و از کرامات آن امام قطعه زمینی که بر روی آن ایستاده بودند حرکت کرده و به صورت پشتهای برجسته از زمینهای اطراف متمایز گردیده است. تخت امام زمینی است به مساحت تقریبی ۶۰۰ مترمربع که در فاصله چند قدمی از چشمه امام قرار دارد. در ورودی این مکان اشعاری به چشم میخورد که مضمون آن اشاره به چگونگی ورورد حضرت به روستای دهسرخ دارد. از طرفی در فصل بهار و تابستان این مکان جایگاهی متبرک برای اجرای مراسم مذهبی یا تعزیهخوانی و توزیع غذای نذری است.
۲) چشمه امام
مولف منتهی الامال و بعضی منابع معتبر شیعه درباره کیفیت ظهور این چشمه در دهسرخ از عبدالسلام بن هروی روایت نمودهاند، حضرت رضا(ع) در راه توس به قریهالحمراء (دهسرخ) رسید. یاران همراه امام عرض کردند یابن رسولالله آفتاب وقت ظهر را نشان میدهد آیا نماز به جای نمیآورید، حضرت زمانی که خواستند وضو بگیرند با دستان مبارک زمین را حفر نمودند و در این حال آب زلالی از زمین جوشیدن گرفت و تا به امروز اثرش باقیمانده است. مردم معتقدند آب این چشمه شفابخش است.
مقبره امامزاده سید عبدالعزیز(ع)
با عبور از سنگفرشهای معابر و گذرهای روستای دهسرخ، در ضلع شمالی بنایی جلبنظر مینماید که در میان اهالی و مناطق مجاور به بقعه “سید عبدالعزیز بن موسی بن جعفر(ع)” برادرزاده حضرت رضا(ع) مشهور است. از بنای اولیه این مکان شواهدی مکتوب در دست نیست، اما بقعه فعلی در دوره قاجار بنیان گرفته است. این بنا با نمای شش وجهی و گنبدی بر فراز آن فضای معنوی خاصی را برای این روستا ایجاد نموده و در سالهای اخیر با احداث حسینیهای متصل به آرامگاه بر وسعت آن افزوده شده است. در میان گنبدخانه نیز مضجع شریف آن بزرگوار و محصور در ضریحی فلزی است.
آرامگاه امامزادگان بیبی صنوبر و میر سبحان ولی
از جمله اماکن و زیارتگاههای شهرستان مشهد مقبرهای است منسوب به مدفن امامزادگان «بیبی صنوبر و میر سبحان ولی» که این آستانه متبرکه در ۴۵ کیلومتری جاده مشهد – کلات به طرف سد کارده در روستای ییلاقی خواجه حسین واقع است. بنابر روایات مدفونین در این بنا از منسوبین به حضرت موسی بن جعفر(ع) میباشند. مقبره میر سبحان ولی در فضای داخلی بنایی جدید و مزار بیبی صنوبر در محوطهی مقابل با ضریح فلزی کوچک روی آن قرار دارد دیده میشود. بنای مقبره این امامزادگان مورد احترام اهالی و مناطق مجاور میباشد.
مزار سید عبادالله الصالحین
بقعه متبرکه امامزاده سید عبادالله الصالحین در ۴۵ کیلومتری مشهد در جاده التیمور و امرغان در روستای “هندلآباد” واقع شده است. در کنار این بنا محل یک باب زائرسرا برای استراحت و اطراق موقتی در حال ساخت است. همچنین اخیراً ضریح جدیدی در فضای داخلی بقعه نصب شده است. این بقعه در نزد اهالی به خزر که معروف است.
آستانه متبرکه امامزاده یحیی(ع)
این آستانه متبرکه و مکان زیارتی در فاصله حدود ۵۰ کیلومتری شمالشرقی شهر مشهد و در یک کیلومتری روستای میامی در بخش رضویه قرار دارد مدفون در این مکان امامزاده یحیی بن حسین بن زید یکی از فرزندان زید بن علی بن حسین(ع) میباشد. وی که حسین نام داشته دارای چندین فرزند بوده که یکی از آنها به نام یحیی با کینه ابوالحسن شناخته میشد. بنای مزبور مشتمل بر رواقی چهار ضلعی، گنبد فیروزهای رنگ دو پوسته، منارههای طرفین ورودی و کتیبهای سنگی بر سردر آن به تاریخ ۹۳۷ق است. بنای مزبور مقارن با سالهای اولیه حکمرانی شاه طهماسب صفوی بنیان گرفته است. به استناد مضمون کتیبه هویت صاحب مزار در زمان ساخت مقبره برادرزاده یحیی بن زید تصور شده، اما ارادتمندان این آستانه میامی را آرامگاه یحیی بن زید میپندارند. بنابر تواریخ موجود یحیی بن زید هم ظاهراً در سال۲۰۷ یا ۲۰۹ق در بغداد دارفانی را وداع گفته است. با این همه علاوه بر گردشگران مذهبی داخلی در سالهای اخیر مسلمانان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس توجه ویژهای به این مکان معطوف داشتهاند. طرح جامع توسعه اماکن این آستانه مقدسه در محدودهای به وسعت ۵۵ هکتار توسط ادارهکل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی در حال اجرا میباشد که در این کاربریها زائرسرا، کشتارگاه جهت نذورات، آشپزخانه عمومی، فروشگاه و محل اسکان موقت پیشبینی شده است. همچنین در نزدیکی این مجموعه تفریحی – زیارتی چشمه آب معدنی در دامنه کوه جریان دارد. سنگفرش اطراف بنای مرکزی همواره محل اطراق مناسبی برای ارادتمندان این امامزاده به شمار میآید.
آرامگاه متبرکه امامزاده سید محمد علوی
بنای آرامگاه در فاصله ۶۰ کیلومتری جاده مشهد – تربت حیدریه و در حاشیه جاده بر روی یک بلندی واقع شده است. شخصیت مدفون در این بنا، امامزاده سید محمد علوی از نوادگان حضرت موسی بن جعفر(ع) میباشد. در حال حاضر این مکان با امکانات نسبی و زیارتی پذیرای زائرین و مسافرانی است که از این راه تردد مینمایند. پوشش طبیعی و مناظر اطراف این مکان آکنده از درختچههای کوتاه است. اخیراً نسبت به عمران و توسعه فضاهای اطراف و صحن امامزاده و ساختمان اقداماتی از جمله محوطهسازی، نهال کاری و… انجام گرفته است.
آرامگاه امامزاده سید نورالله
در فاصله ۷۰ کیلومتری شهرستان مشهد و در جاده تربت حیدریه روستایی موسوم به زیارت قرار دارد که نام آن به واسطه وجود بقعه منسوب به امامزاده سید نورالله میباشد و در بین اهالی و مناطق اطراف از جایگاه و مذهبی ویژهای به لحاظ قداست و احترام برخوردار است. سنگ قبری که بر روی مزار وی قرار گرفته نشان میدهد که ایشان از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) بوده و در این مکان به شهادت رسیدهاند. در میان فضای داخلی بقعه ضریح فلزی جدیدی نصب شده است.
بقعه امامزادگان هاشم و محتشم
به فاصله ۷۵ کیلومتری از شهر مشهد و در روستای پیوهژن توفقگاهی قرار دارد که علاوه بر جنبه مذهبی از نظر گردشگری نیز حایز اهمیت است. بنابر اقوال گوناگون، شخصیتهای مدفون در بنا، امامزادگان هاشم و محتشم (علیهماالسلام) از نوادگان حضرت موسی بن جعفر(ع) میباشند. همه روزه زائرین و مسافران بسیاری برای زیارت آرامگاه به این مکان میآیند. وجود قنات با آب فراوان سبب سرسبزی محوطه با سایههای کوهستانی شده و از نظر امکانات رفاهی در حد مطلوبی قرار دارد.
بقعه امامزاده سید ابوالقاسم صالح
روستای ابوالقاسم از نظر موقعیت در ۷۵ کیلومتری شهرستان مشهد در جاده نیشابور واقع گردیده و با وجود کوهستانی بودن آب و هوای مساعدی دارد. در کنار این روستا بنایی به چشم میخورد که بنابر شواهد مرقد مطهر امامزاده سید ابوالقاسم صالح از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) است که در سال ۲۲۷ق در این مکان به شهادت رسیده است ضریح فلزی و سنگ لوح قبر داخل بنا در ساماندهی اخیراً به این مکان افزوده شده است.
بقعه امامزاده سید جلال
بقعه متبرکه منسوب به امامزاده سید جلال در فاصله ۸۰ کیلومتری شهرستان مشهد و در روستایی به نام گونجوک علیا در منطقهای سرسبز و خوش اقلیم واقع شده است. این امامزاده در بین اهالی و مناطق پیرامون از احترام خاصی برخوردار میباشد. بر روی سنگ قبر تازه نصب شده وی که در ضریحی فلزی در فضای داخلی بنا دیده میشود نوشته شده:
«مرقد مطهر امامزاده سید جلال از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) که در این محل به شهادت رسید.»
همچنین فضای یک حسینیه نیز متصل به بنای بقعه دیده میشود که محل تجمع ارادتمندان امامزاده مزبور برای عزاداری و برپایی مراسمهای مختلف دینی است.
تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور