غار کلماکره در شهرستان پلدختر استان لرستان، یکی از پررمز و رازترین غارهای تاریخی و طبیعی ایران است. در مورد این غار که مدفن ششمین گنجینه‌ی بزرگ جهان بوده، داستان‌های بسیار جالبی وجود دارد، اگر به غار و تاریخ علاقه دارید با اصفهان تور همراه باشید تا داستان یک غار تاریخی را برای شما روایت کنیم.

غار کلماکره در بخش مرکزی شهرستان پلدختر استان لرستان و در نزدیکی روستایی به نام طاق ملک حسین، در شرق یکی از آخرین دره‌های صخره‌ای کوه آهکی ملّه در پلدختر قرار دارد و به علت اینکه پیشانی غار حدود ۱/۵ متر پایین‌تر از دهانه‌ی آن است، غار برای مدت‌های طولانی از نظرها پنهان بوده است. درباره‌ی محل این غار اختلاف نظرهایی وجود دارد، چرا که اهالی پلدختر آن را به نام خود و مردم رومشکان هم آن را متعلق به خود می‌دانند، اما در اسناد رسمی این غار در حوزه‌ی شهرستان پلدختر ثبت شده است.

تاریخچه‌ی غار

داستان غار کلماکره از ابتدا تا انتها پر از رمز و راز است و روایت‌‌های مختلفی درباره‌ی آن وجود دارد. قدمت این غار به حدود ۲۷۰۰ سال پیش بازمی‌گردد و برخی معتقدند که اینجا مدفن ثروت پادشاهان ساسانی بوده و یکی از مهم‌ترین خزائن دولت‌های ایران باستان مثل هخامنشیان و ساسانیان در این غار نگه‌داری می‌شده است. عده‌ای دیگر این غار را مربوط به دوران نوعیلامیان و ماقبل هخامنشیان می‌دانند و می‌گویند که این گنجینه، میراث یا هدایای پادشاهان متعدد است.

در هر صورت یکی از روایت‌ها درباره‌ی گنجینه‌ی غار کلماکره این است که پس از تصرف بابل و بین‌النهرین توسط کورش، تمام خزائن معابد بابل از شوش به این غار منتقل شدند. روایت دیگری هم می‌گوید که این گنجینه در زمان حمله‌ی اسکندر به ایران به کوه‌های پلدختر منتقل شد و چهار نگهبان برای محافظت از آن انتخاب شدند. این چهار نگهبان به مرگ طبیعی از دنیا رفتند و هر کدام نفر قبل از خود را دفن کرده است. در زمان کشف غار در سال‌های گذشته، بقایای اسکلت‌های این نگهبانان پیدا شد. یکی از باستان‌شناسانی که مدتی را در غار کلماکره به اکتشاف گذرانده می‌گوید که خاکی اول غار، گورستانی است که ۱۲ تدفین در آن انجام شده است.

در سال‌های اخیر یک پژوهشگر ایرانی (رسول بشاش) با انجام مطالعاتی روی کتیبه‌های اشیای مربوط به غار موفق به کشف نام یک خانواده‌ی سلطنتی مربوط به یک سرزمین ناشناخته شد. گویا آثار باارزش موجود در غار متعلق به سرزمین ساماتی (ساماتوره) است که بنیان‌گذار آن پادشاهی به نام آمیریش، فرزند دابالا است. این سلسله‌ی محلی دارای ثروتی بسیار زیاد بوده و در دوره‌ی عیلامی نو بر سرزمین کوچکی در جنوب لرستان فرمانروایی می‌کرده‌اند و به هنگام زوال حکومت عیلام و قدرت گرفتن تدریجی امپراطوری هخامنشی، بخشی از گنجینه‌ی سلطنتی این سلسله در غار کلماکره نگهداری می‌شده است. با این وجود عده‌ای از باستان‌شناسان معتقدند که این گنجینه به پادشاهی خاصی تعلق ندارد. برخی دیگر هم بر این باورند که ظروف نقره‌ای کشف شده، احتمالا از غنائمی است که کاسیان (ساکنان اصلی لرستان) از یغماگران و سپاهیان آنتی‌گون (از سرداران اسکندر مقدونی) پس گرفته‌اند.

علت نام‌گذاری

کلماکره (Kalmakareh) از سه کلمه‌ی «کل»، «ما» و «کره» تشکیل شده است. «کل» در گویش لری نوعی حیوان حلال‌گوشت کوهی با شاخ‌های کمانی رو به بالا یا همان نرینه‌ی بز کوهی است. «ما (مان)» به معنای مأوا و مکان استقرار و «کره» نیز نوعی درخت مشابه انجیر با میوه‌های نامرغوب و غیرخوراکیست که در بدو ورودی غار قرار داشته است. این درخت تا سال ۷۴ بر دهانه‌ی غار وجود داشته، اما بعد از آن توسط حفاران غیرمجاز برای تهیه‌ی آتش قطع شده و در حال حاضر وجود خارجی ندارد. پس به طور کلی کلماکره به معنای مأوای کل و درخت انجیر است که در واقع مشخصات غار را ارائه می‌دهد.

داستان کشف شدن

درباره‌ی چگونگی کشف غار کلماکره حرف و حدیث‌های بسیاری وجود دارد. داستانی که در همه جا ثبت شده به شرح زیر است: در سال ۱۳۶۸ یک چوپان (شکارچی) محلی در تعقیب یک بز کوهی این غار را کشف می‌کند. وی مشاهده می‌کند که بز کوهی چندبار داخل این غار می‌رود و از آن خارج می‌شود. در اولین بازدید این مرد (که عزیز کلماکره‌ای نام دارد) از غار، وی یک سکه‌ی قدیمی پیدا می‌کند و پس از نشان دادن این سکه به یک فروشنده‌ی عتیقه به ارزش غار پی می‌برد. وی دفعات بعد مجهزتر وارد غار شده و اشیای بیشتری پیدا می‌کند که کم‌کم آن‌ها را به فروش می‌رساند. چند سال بعد سازمان میراث فرهنگی از وجود این غار مطلع می‌شود و گروهی را برای حفاظت از غار کلماکره و گنجینه‌ی باقی‌مانده‌ی آن به محل می‌فرستد، اما دیگر چیز چندانی برای محافظت باقی نمانده بود، چرا که افراد محلی، قاچاقچیان، حفاران، دلال‌ها، مال‌خرها، دزدها، جاعلان آثار هنری و حفاران ساده‌لوح اشیا موجود در این غار را که شامل سکه و تعدادی مجسمه‌ی نقره‌ای از اشکال حیوانات و جام‌های نقره‌ای مربوط به دوران هخامنشیان و حکومت مادهاست، به یغما برده‌اند. متأسفانه سازمان میراث فرهنگی نیز در این مورد اهمال می‌کند و تنها با بستن دهانه‌ی غار آنجا را ترک می‌کنند و به سایر قاچاقچیان فرصت می‌دهند، گنجینه‌ی باقی‌مانده را هم غارت کنند. اکنون در غار تنها تعدادی ستون درهم‌ریخته باقی مانده و تمام دیواره‌های آن تخریب شده است.

در فیلم مستندی که به تازگی درباره‌ی غار کلماکره ساخته شده است، عزیز کلماکره‌ای داستان دیگری را می‌گوید. او نه شکارچی است و نه چوپان، بلکه راننده‌ی ماشین سنگینی است از اهالی روستاهای اطراف. وی می‌گوید از سال ۱۳۵۰ توسط عمویش با غار آشنا شده و بالاخره در سال ۱۳۵۷ دلش را به دریا می‌زند و بر ترس خود غلبه می‌کند و به غار می‌رود. وی پس از اینکه بار اول یک سکه را در ورودی غار پیدا می‌کند و آن را به یک فرد صاحب‌نظر نشان می‌دهد، مجهزتر به غار می‌رود. وی با تفنگش به سقف غار شلیک می‌کند و انبوهی از سکه‌های طلا و نقره بر سرش می‌ریزد. او که می‌داند به تنهایی نمی‌تواند همه‌ی غار را بگردد، پس از مدت‌ها بررسی تصمیم می‌گیرد پسرعمه‌اش را هم در راز خود شریک کند. آن‌‌ها در کنار ستون‌‌ها و سرستون‌ها و طاقچه‌‌ها اشیایی پیدا می‌کنند و معتقدند که حدود هشت یا نه انبار دیگر هم از عتیقه وجود داشته که آن‌‌ها به علت دستگیر شدن، موفق به دستیابی به آن نشدند. پس از دستگیری آنان محل غار لو می‌رود و تا سال ۱۳۶۸، غار کلماکره به طور کامل از اشیای باستانی تخلیه می‌شود. طبق گزارش‌ها در این مدت، روزانه ۵۰ الی ۷۰ نفر در حال تاراج غار مشاهده می‌شدند. در این زمینه بسیاری از افراد پیکان انتقاداتشان را علاوه بر مردم قانون‌شکن سمت سازمان میراث فرهنگی به علت اهمال فراوانش در مورد غار کلماکره گرفته‌اند.

معماری غار

زمین‌شناسان می‌گویند که غار کلماکره بیشتر یک مکان طبیعی است تا تاریخی. این غار پر است از پدیده‌های زیبای طبیعی و ستون‌های جالب. غار از چهار تالار نسبتا بزرگ تشکیل شده که هر کدام دارای ستون‌های رسوبی و آویزهای شکوهمندی هستند که ارتفاع برخی از آن‌ها تا ۱۵ متر می‌رسد. غار کلماکره پر است از استالکتیت‌ها و استالاکمیت‌های طلایی، حوضچه‌های پرآب، دهلیزها و حفره‌ها. آبچال‌های طبیعی درون غار، ستون‌های رسوبی و سقف‌آویزهای زیبا از جذابیت‌‌های این غار هستند.

مساحت کلی فضای شناخته شده‌ی غار، ۴۳۰۰ متر و طول فضاهای متصل به هم و شناخته شده‌ی مسیر فعلی آن در حدود ۶۷۰ متر است. قسمت ورودی غار دارای فضایی به طول تقریبی ۲۰ متر و به عرض حدود ۸ متر است. ارتفاع غار از سطح زمین ۵۵۰ متر است.

تالار اول محل نگهبانی محافظان بوده است که در آن اتاقکی هم برای نگهبانی به ارتفاع ۸۰ سانتی‌متر و وسعت ۲ متر و از جنس قلوه‌سنگ و ملاط گل رس و کاه وجود داشته که اکنون تخریب شده است. در این تالار استالاکمیت‌هایی نیز وجود دارند که نتیجه‌ی دخالت انسان هستند، که حتی از آن‌ها هم به علت تخریب اثر چندانی باقی نمانده است. در تالار دوم خمره‌های بزرگ و کوچکی وجود داشته که به طرز خاصی روی ستون‌های آهکی نازک قرار گرفته بودند و احتمالا محل نگهداری مایحتاج روزانه بوده‌اند. جالب است که درباره‌ی تالار سوم و چهارم که محل اصلی نگهداری گنجینه‌ی غار بوده‌اند، اطلاعات چندانی در گزارش‌های باستان‌شناسی نیامده است.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

در ایران در هر منطقه و قومیت خاص غذاهای خاصی نیز طبخ می شود  که قطعا امتحان کردن آن ها می تواند بخش جالبی از سفر باشد. لرستان نیز از این قاعده مستثنی نیست و دارای غذاهای سنتی بسیاری است که در این مطلب در اصفهان تور به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.

متنوع بودن غذاهای محلی و سنتی کشور یکی از چیزهایی است که مردم در سفرهای خود به آن توجه دارند و تنوع این غذاها مسافران را به چشیدن آن ترغیب می‌کند.

لرستان علاوه بر فرهنگ غنی و جاذبه‌های گردشگری دارای غذاهای سنتی خوشمزه‌ای است و‌ برخی از این غذاها در ایام نوروز توجه بسیاری از مسافران را به خود جذب می‌کند.

کباب بروجرد

کباب بروجرد یکی از غذاهای دلپذیراست که طعم خوب آن زبانزد مردم استان شده و به‌نوعی یکی از باکیفیت‌ترین کباب‌های ایران محسوب می‌شود.در بروجرد کباب‌های مختلفی مانند کوبیده، برگ وچنجه همراه با نان سنگک، دوغ محلی و سبزی‌ها خاطره ماندگاری در ذهن مردم به‌جا گذاشته است.

آش گوشت خرم‌آباد

آش گوشت یا زیر برنجی یکی از غذاهای رسمی و محلی خرم‌آباد محسوب می‌شود مردم این منطقه در اکثر جشن‌های عروسی سایر مراسم‌ها از آن استفاده می‌کنند.زیر برنجی یا همان چلو گوشت غذای موردعلاقه بسیاری از مردم شهر خرم‌آباد است و در مراسم‌ها آش گوشت را در سینی بزرگی که به‌اصطلاح لُری به آن مجمع می‌گویند می‌کشند.

آش شله ماش دورود

آش شله ماش یکی از غذاهای محلی شهرستان دورود است که برای تهیه آن از لوبیاچیتی،‌‌ ماش،‌ عدس، ‌برنج،‌پیاز، آب‌گوشت، کشک، زعفران نعناع داغ درست می‌شود.

آش کلونک الیگودرز

درتر منطقه‌ای با توجه به اقلیم شرایط جغرافیایی غذاهای متنوعی طبخ می‌شود‌‌، برای نمونه آش کلونک یکی از غذاهای سنتی شهرستان الیگودرز است که فقط فصل بهار‌دراین منطقه طبخ می‌شود.آش کلونک الیگودرز از گیاه که به‌طور خودرو در فصل بهار در این منطقه می‌روید تهیه می‌شود طرفداران زیادی دارد.

دلمه برگ مو بروجرد

دلمه برگ مویکی دیگر از غذاهای خوشمزه شهرستان بروجرد است که برای تهیه آن علاوه بر مواد معمول دلمه از باقلا، ماست و روغن حیوانی استفاده می‌شود.

شامی کوو خرم‌آباد

شامی کوو یکی از غذاهای محلی خرم‌آباد، همان شامی است فقط در طبخ آن علاوه بر گوشت چرخ‌کرده، سیب‌زمینی و تخم‌مرغ از رب انار، سبزی‌های معطر مغز گردو هم استفاده می‌شود.

آش دوغ لُری

آش دوغ لری از غذاهای خوشمزه محلی است که طرفداران زیادی دارد مردم این منطقه برای تهیه آن گوشت چرخ‌کرده، جو، نخود، سبزی،‌ برنج استفاده می‌کنند.

آش پرشکه

آش پرشکه یکی از غذاهای گرم لرستان است و ‌‌مردم معمولاً در روزهای سرد سال بیشتر آماده می‌کنند و برای پخت آن از عدس، سبزی بلوک، آرد گندم، کشک، نمک و ادویه استفاده می‌شود.

دنو رو

دو رو (آش دندانی) درواقع نوعی سوپ یا آش لری است که مردم لرستان به نشانه شادی روییدن اولین دندان کودکشان درست می‌کنند و اعتقاددارند که اگر این آش همان موقع روییدن دندان کودک پخته نشود در بزرگ‌سالی دچار دو بچه می‌شود.

پختن این نوع غذا برای مردم این منطقه بیشتر جنبه آیینی دارد و پس از درست کردن دو رو به نشانه جشن و شادی مقداری از آن را به همسایه هدیه می‌دهند و در عوض همسایه نیز به‌منزله سلامتی نوزاد هدیه‌ای به کودک می‌دهد.

مردم لرستان برای پخت دو رو از گندم، لوبیا، نخود،‌عدس باقلا استفاده می‌کنند.

چزنک رغو

این غذا از نان فطیر و روغن حیوانی درست می‌شود و برای تهیه آن خمیر آبکی و نرم را روی ساج یا تاوه با دست پهن می‌کنند تا برشته شود.

بعد از پشت‌ورو کردن، نان داغ آماده‌شده را بلافاصله داخل ظرفی قرار می‌دهند چند قاشق روغن حیوانی به همراه شیره یا خاکه قند به آن اضافه می‌شود.

ترخینه

آش ترخینه (کشکینه) به‌عنوان یکی از غذاهای سنتی لرستان از مخلوط گندم دوغ خشک تهیه و در روزهای سرد سال از آن استفاده بیشتری می‌شود. این غذا ی خوش‌طعم برای سرماخوردگی نیز بسیار مفید است.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

پوشاک همیشه یکی از نکات مهم در فرهنگ و اجتماع تمام جوامع است. در قوم لر نیز بحث پوشاک اهمیت بسیاری داشته و البته لباس مردان و زنان این قوم در عین زیبایی بسیار ساده هستند. با ما در اصفهان تور همراه باشید تا شما را بیشتر با پوشاک مردم لرستان آشنا کنیم.

پوشاک مردم لرستان در نهایت زیبایی و سادگی نمادی از پوشش اصیل اسلامی است که امروز جز در برخی مناطق روستایی و عشایری شاید دیگر نتوان نشانی از آن یافت. نوع دوخت لباس‌های سنتی در لرستان و رنگ‌های به کار رفته در این پوشش‌ها منحصر به فرد و بی‌نظیر است.

استان لرستان به سبب شرایط آب‌وهوایی و کوهستانی بودن خود، محل ییلاق و قشلاق ایل‌ها و عشایر استان‌های اطراف است. عشایر و طایفه‌های لرستان در یک تقسیم‌بندی به دو بخش لر و لک تقسیم می‌شوند که از نظر لهجه، سنن، آداب و رسوم و برخی مسائل مذهبی با یک دیگر تفاوت دارند. تماشای شیوه زندگی عشایر کوچ‌نشین یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری اجتماعی استان لرستان را تشکیل می‌دهد.

پوشاک مردان

لباس مردان لر؛ مردان لرستانی نیز دارای پوشش ساده‌ای هستند که جنبه‌های تزئین آن کمتر است و در عرف معمول این دیار به «شال و ستره» معروف است.

شال: پارچه بلند و سفیدی است به عرض ۶۰ تا ۹۰ سانتی‌متر و به طول ۶ تا ۹ متر و از جنس چلوار، که آن را چند دور به کمر می‌پیچند و علاوه بر آن در مواقع ضروری از آن به‌عنوان کفن یا پیچاندن جای زخم یا طناب نیز استفاده می‌شود.

ستره: قبای مخصوصی است که اندازه آن تا زیر زانو بوده، بیشتر در مواقع رسمی از آن استفاده می‌شود و از قدیمی‌ترین نوع پوشاک ایران است.

کلاه نمدی: کلاه گرد بدون لبه‌ای است که از نمد ساخته شده است.

کپنک (فرجی): یک نوع قبای پشمی محکم و معمولا مورد استفاده چوپانان است. در مواقع جنگ از آن به‌عنوان لباس رزم استفاده می‌شود، زیرا ترکیب بسیار فشرده‌ای در ساخت آن به کار رفته است.

گیوه : نوعی کفش دست‌ساز محلی است که کف آن چرم یا پلاستیک ضخیم و محکمی است که رویه آن با نخ تابیده بافته می‌شود.

چوغا: نوعی بالا پوش مردانه است که بیشتر در منطقه بختیاری لرستان و چهارمحال بختیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. جنس چوغا از پشم گوسفند است و معمولا زنان بختیاری آن را می‌بافند.

پوشاک زنان

پوشاک زنان جوان لر با پارچه‌های الوان در رنگ‌ها و طرح‌های شاد با سربندهای زیبا و رنگی می‌باشد. زنان مسن‌تر پارچه‌هایی به رنگ تیره و طرحی ساده و سربندی سیاه و سفید را ترجیح می‌دهند.

پیراهن‌های رنگارنگ و دارای پوشش زنان لر: پیراهن زنان لر دارای برشی ساده، بلند و گشاد با طرح‌های گلدار و رنگ‌های متنوع است. لباس زنان لر دارای قسمت‌های مختلفی چون کلنجه، سرداری یا کمرچین و جلیقه است

جومه: نوعی پیراهن زنان لرستان که آزاد، بلند و بدون یقه است.

کلنجه: بالاپوش یراق‌دوزی شده‌ای است که در بسیاری از موارد رویه جلوی آن را سکه‌دوزی و تزیین می‌کنند.

تره و گل ونی: تره پارچه ابریشمی مخصوصی است که زنان لر به سر می‌بندند و به لری آن را ساوه می‌گویند. تره را در حالت عادی می‌بندند و برای شرکت در مراسم و جشن و سرور، نوعی از آن را به نام گل ونی که رنگین است، روی تره می‌بندند.

در طرح این روسری‌ها که به طور معمول از جنس ابریشم هستند نقش‌ها و رنگ‌های مختلف به کار رفته که با گره خاصی به دور سر پیچیده شده و گوشه‌های آن هم به صورت آویزان بر پشت سر قرار می‌گیرد.

«سرداری» که پوششی است بلند تا به پشت پا، جلوی آن بدون دکمه است با آستینی تا آرنج که اغلب از مخمل با رنگ‌های مشکی، سبز و قرمز تهیه می‌شود. دوره‌های آستین و دامن آن به پهنای دو تا سه انگشت یراقدوزی و نواردوزی شده است.

«کت» که نیم‌تنه را می‌پوشاند، نواردوزی ندارد و با دکمه در جلو بسته می‌شود. «جلیقه» که همیشه باز است و دکمه ندارد و در قسمت جلوی آن یراقدوزی و سکه‌دوزی شده است.

شلوار یا به زبان محلی لرستان «شاوال» عبارت است از زیر جامه‌ای لیفه‌دار یا کمریدار به مدل شلوارهای کردی از پارچه‌های الوان رنگی که زیر پیراهن می‌پوشند. شلوار زنان لر از لحاظ ترکیب و جنس پارچه دو قسمتی و دو رنگی است به طوری که از دمپا تا حدود بالای زانو، پارچه ساده با نقشبندی و نواردوزی شده است و قسمت بالاتر به رنگ دیگر و گلدار است.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

تنگه شیرز در استان لرستان را می توان یکی از زیباترین مناطق ایران نامید. طبیعت شگفت این منطقه و کنار هم قرار گرفتن صخره ها و درختان منظره ای جذاب را برای هر بیننده ای خلق نموده است. با ما همراه باشید در اصفهان تور تا اطلاعات کاملی از این تنگه در اختیار شما بگذاریم.

در محل تلاقی سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان تکه‌ای از زمین زیبایی و شگفتی‌های خود را به نمایش گذاشته است. نام این منطقه دیدنی تنگه شیرز است که همچون نگینی در میان ایران می‌درخشد. این تنگه ۵ کیلومتر طول دارد و در میان آن رودخانه‌ای در جریان است که در دهانه ورودی شیرز به رودخانه سیمره می‌پیوندد.

این مکان با دیواره‌هایی با ارتفاع ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر محصور شده است. شیب این دیواره‌ها با ارتفاعی کمتر از ده متر در نزدیکی روستای گُدارگَه آغاز می‌شود و در پرتگاه هفت رَک و انتهای دره به اوج خود می‌رسد.

همزیستی صخره‌های خشن و تیز با درختانی که در جای جای تنگه روییده‌اند بسیار جالب توجه است. فرسایش سنگ‌ها و صخره‌ها شکل خاصی را در این مکان پدید آورده‌اند. دیواره‌های آهکی چین خورده که در اثر بارندگی دچار فرسایش شده و رگه‌هایی از رنگ سیاه به خود گرفته‌اند در این دره خودنمایی می‌کنند. گاه صخره‌های سر به فلک کشیده در دوسوی تنگه به هم می‌رسند و امکان تماشای آسمان را می‌گیرند. گاه سقوط سنگ‌ها از ارتفاع، مسیر آب جاری در رودخانه را عوض کرده و شکل تازه‌ای به طبیعت بخشیده است.

موقعیت جغرافیایی

تنگه شیرز در ۵۵ کیلومتری شهر کوهدشت استان لرستان، در بخش زردلان و در منطقه‌ای به نام اولادقباد قرار دارد. این تنگه در ضلع شرقی رشته کوه وره زرد و در مجاورت رودخانه سیمره، شاخه اصلی کرخه، واقع شده است.

این تنگه از روستای گدارگه تا کناره رود سیمره با جهت جنوب شرقی – شمال غربی کشیده شده است.

نحوه شکل‌گیری تنگه شیرز

شیرز با هندسه ویژه صخره‌هایش و با پدیده زمین ساختاری کم‌نظیرش جاذبه ژئوتوریستی خاصی در چین خوردگی زاگرس به شمار می‌رود.

زمین‌شناسان عقیده دارند این دره در نتیجه فرسایش سنگ‌های رسوبی با لایه‌بندی مشخص شکل گرفته است. این سنگ‌ها در دوران سوم زمین‌شناسی یا مزوزوییک در یک محیط دریایی، نهشته شده‌اند و به سازندهای آسماری شهرت دارند.

سازندهای آسماری از آهک‌های ماسه‌ایِ ضخیم‌لایه و فسیلِ نرم‌تنان تشکیل شده‌اند. ویژگی بارز این سازندها این است که علاوه بر سخت بودن بسیار انحلال‌پذیر هستند و در برخورد با آب باران و نزولات جوی اشکال زیبایی می‌آفرینند.

ارزش تاریخی و جغرافیایی تنگه شیرز

تنگه شیرز، محوطه‌هایی باستانی از عهد حجر را نیز در خود دارد. این محوطه‌ها همچنین شامل آثاری از زندگی غارنشینی است که توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. این جاذبه طبیعی به عنوان یک پدیده جغرافیایی منحصربه‌فرد و یکی از جاذبه‌های ژئوتوریسم در ایران در نظر گرفته شده و به ثبت ملی رسیده است.

دیدنی‌های تنگه شیرز

غار: علاوه بر خود تنگه که به تنهایی برای گذراندن ساعاتی طولانی تفریح و لذت بردن و متحیر شدن کافی است، در میان پیچ و خم تنگه، مناظر و جاذبه‌هایی وجود دارد که بسیار درخور توجه است. یکی از این جاذبه‌ها چشمه‌های کوچک و بزرگی است که در جای جای تنگه به چشم می‌آید. یکی از این آبشارها به نام شیرز نام‌گذاری شده است.

آشیانه پرندگان:‌ سنگ‌ها و صخره‌های تند و تیز که برخی یادگاری از روزگاران کهن هستند از دیگر دیدنی‌های این تنگه به شمار می‌روند. این سنگ‌ها با سوراخ‌های کوچک و مشبکی که دارند، مامن امنی برای پرندگان فراهم ساخته‌اند و آشیانه‌هایی در آنها دیده می‌شود.

پل خدا:‌ در تنگه شیرز غاری به طول ۱۵۰ متر وجود دارد که رودخانه‌ای از میان آن عبور می‌کند. آبی که در این غار جاری است تا زانو می‌رسد و از محلی به نام نیزه می‌آید. برای رفتن به داخل غار باید تن به آبی سرد زد، اما تماشای شگفتی‌های خلقت و استالاگتیت‌ها را ممکن می‌کند.

مناره سنگی: در میان دره شیرز ستونی وجود دارد که به دست طبیعت و در طی میلیون‌ها سال به دست باد و زلزله پدید آمده است. ارتفاع این ستون از کف صخره تا راس ۸۰ متر و قطر آن ۱۰ متر است و به مناره سنگی شهرت دارد. بدون شک تماشای این صخره می‌تواند جالب و تجربه‌ای متفاوت باشد.

پیاده‌روی در میان تنگه و لذت بردن از زیبایی‌های طبیعت تجربه‌ای کم نظیر برای کسانی است که به شیرز می‌روند. صدای رودی که در طول مسیر همراه شما آواز می‌خواند، خستگی راه را از تن می‌زداید.

طبیعت تنگه شیرز

درختان بلوط و چنار در طول دره شیرز دیده می‌شوند. از سوی دیگر دست پر سخاوت طبیعت در فصل‌های مختلف شما را به چشیدن طعم انگور، انجیر و گلابی وحشی مهمان می‌کند.

در گذر از شیرز شنیدن صدای پرندگان وحشی و تماشای آنها در میان صخره‌ها برای گردشگران بسیار جالب توجه است. همچنین بزهای کوهی را می‌توان در میان صخره‌ها دید که دیواره‌های بلند دره را با بازیگوشی طی می‌کنند. ماهیان رودخانه هم بخشی از این طبیعت دیدنی را تشکیل می‌دهند که با وجود آب فوق‌العاده زلال رودخانه به سادگی قابل دیدن هستند.

مسیر دسترسی

برای بازدید از این تنگه می‌توانید از کرمانشاه، ایلام یا لرستان به آن برسید. بهترین مسیر برای دسترسی به تنگه از طریق جاده اولادقبا است. دو کیلومتر انتهایی مسیر یک خاکی مناسب است و در نهایت به پارکینگی می‌رسید که در کنارش یک مجتمع شیلات قرار دارد. از اینجا باید با پای پیاده به داخل تنگه مسیر خود را ادامه دهید.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

دریاچه گهر را با نام نگین زاگرس می شناسند. این دریاچه بسیار زیبا در استان لرستان واقع شده و زیبایی طبیعی شگرفی را به شهر دورود در این استان بخشیده است. با هم در اصفهان تور نگاهی داریم به این دریاچه :

معرفی

گهر از دو بخش تشکیل شده است که شامل گهر بزرگ (کله گهر) و گهر کوچک (کره گهر) می‌شود. گهر بزرگ حدود ۱۷۰۰ طول، بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ متر (حدود ۸۵ هکتار وسعت) است و عمق آن در ژرف‌ترین نقطه به ۳۰ متر هم می‌رسد.

این دریاچه، آبی شفاف و کریستالی دارد به گونه‌ای که در نقاط کم عمق (۴ متر) می‌توان ماهیان کف دریاچه را به خوبی مشاهده کرد. خود دریاچه بزرگ به دو بخش ساحلی ماسه‌ای و صخره‌ای تقسیم می‌شود. بخش‌های ساحلی در غرب و شرق دریاچه قرار دارند که برای شنا کردن مناسب هستند.

آب دریاچه بزرگ به وسیله‌ی چشمه‌های کوهستانی تامین می‌شود. سرچشمه‌ی آب دریاچه‌ی کوچک نیز از رودخانه‌ی تاپله نشات می‌گیرد. دریاچه آب شیرین و دائمی گهر در سمت غربی رشته اشترانکوه و در جنوب تنگه تاپاله و گردنه پنبه کال و جناح شمال شرقی کوه سرسبز، در یک منطقه عمومی حفاظت شده واقع شده‌اند.

ارتفاع این منطقه از سطح دریا ۲۳۶۰ متر است. زمین شناسان احتمال می‌دهند که دریاچه گهر بر اثر وقوع یک زمین لرزه عظیم به وجود آمده‌اند چرا که بر روی گسل اصلی زاگرس قرار دارند.

یکی از ویژگی‌های طبیعت اطراف دریاچه، پوششی از درختان بلوط، ید، بادام، پسته وحشی، گلابی وحشی، چنار، نارون، بلوط مازو، گردو، انجیر، زبان گنجشک، سیب، زالزالک، ارژن، کنار کهور، انار، گز و موی وحشی در ترکیب با گل‌های لاله واژگون، شقایق، زنبق، لاله وحشی تاج خروسی و اختر است که دریاچه بخشی از زیبایی خود را مدیون همین پوشش گیاهی است.

این دریاچه همچنین زیستگاهی غنی دارد که شامل انواع مارماهی، لاک پشت، قورباغه و ماهی قزل آلای رنگین کمان و خال قرمز می‌شود. طبیعت کوهستانی منطقه حفاظت شده‌ی اشترانکوه نیز مثال زدنی است و شامل حیوانات متنوع از جمله بز، قوچ، آهو، کل، پلنگ، گرگ، گراز، خرس قهوه‌ای،کفتار، روباه، شغال، خرگوش و انواع پرندگان مانند عقاب، کبک، شاهین و تیهو می‌شود.

در سال ۱۸۹۰ میلادی، زنی انگلیسی به نام ایزابلالوسی بیشوپ به مدت ۳ ماه در این نواحی به تحقیق پرداخت و حدود ۱۰۰۰ کیلومتر پیاده‌روی کرد. وی گهر را به نام دریاچه‌ی ایران معرفی کرد.

بنابراین امروزه برخی از گردشگران خارجی از آن به همین عنوان نام می‌برند. با این وجود زمین شناسی اتریشی به نام آ-رودلر در سال ۱۸۸۸ برای اولین بار به معرفی دریاچه گهر پرداخت و نام خود را به عنوان کاشف دریاچه ثبت کرد. سالانه حدود هفتاد هزار گردشگر از دریاچه دیدن می‌کند که همین موضوع تا حدودی زیستگاه این ناحیه را در معرض خطر قرار می‌دهد. در گذشته به دلیل دسترسی سخت به دریاچه این مکان یکی از بکرترین نقاط ایران به شمار می‌رفت.

بد نیست بدانید یکی از زیباترین دشت‌های لاله‌ی واژگون دنیا، در روستای گشان در دامنه‌ی قالی کوه الیگودرز واقع شده است.

دسترسی

برای دیدن دریاچه کریستالی گهر بهتر است به شهرستان‌های دورود یا الیگودرز سفر کنید. مسیر سه ساعته‌ی الیگودرز را می توانید با استفاده از اتومبیل شخصی طی کنید و بعد از آن با حدود یک ساعت و نیم پیاده‌روی و از مسیر روستای طیان خودتان را به این دریاچه برسانید.

البته اگر توانایی کافی ندارید طی نمودن این مسیر کوهستانی برایتان مشکل خواهد بود. از الیگودرز تا دریاچه گهر حدود ۷۰ کیلومتر فاصله است که به دلیل کوهستانی بودن زمان زیادی می‌طلبد. در کل این مسیر با وجود اینکه زیباتر است به دلیل امنیت پایین چندان پیشنهاد نمی‌شود. بهترین راه برای دیدن دریاچه اما مسیر معدن کارخانه سیمان دورود است.

از اینجا می‌توانید خودتان را به کوهپایه‌ی اشترانکوه رسانده و با پارک کردن ماشین بقیه راه را به صورت پیاده طی کنید. بخشی از این مسیر صعب العبور است اما از آنجایی که امنیت نسبتا خوبی دارد اغلب مسافران از آن استفاده می‌کنند. در کل دسترسی به دریاچه‌ی گهر چندان راحت نیست. ولی اگر به طبیعت علاقه‌مند هستید برای یک بار هم که شده باید امتحان کنید.

در ضمن یادتان باشد در روزهای تعطیل به دلیل ازدیاد مسافران از لذت سفر کاسته خواهد شد. بنابراین در روزهای معمول هفته سفر کنید تا آرامش بیشتری داشته باشید. همچنین وسایل مخصوص کوهنوردی مانند کفش مناسب را به همراه داشته باشید.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

نان از دیرباز به عنوان یکی از غذاهای ایرانیان در تمام وعده های غذایی مطرح بوده است. اگر زیاد اهل خوردن نان های متنوع هستید حتماً حتماً به لرستان سر بزنید. لرستان از قدیم الایام بهترین محل برای پخت بهترین نان ها بوده است و می توانید در این استان تنوع شگرفی را از انواع نان های خوشمزه ملاحظه کنید. با ما در اصفهان تور همراه باشید :

کَلگ

نانی است که از بلوط فراهم می شود. در گذشته در بعضی از مناطق به دلیل نداشتن گندم، جو و ذرت و فقر مادی، از این نان استفاده می کردند. خاصیت این نان سیری دراز مدت و مقوی بودن آن است.

نان توه ای (ساجی)

خمیر آن از آرد گندم است و با مایهٔ خمیر درست می شود. پس از آماده شدن خمیر، به وسیلهٔ تووه دو رویه نان را می پزند و سپس برای خشک کردن یا بیشتر پختن، جلوی شعله یا « ورتوه » قرار می دهند .این نوع نان دارای سبوس نرم است و امروزه در مناطق روستایی پخته می شود. گر چه بیشتر نان ها با تووه یا ساج درست می شوند، اما این نان به این نام مشهور است.

نان جو

خمیر آن از آرد جو تهیه می شود، پختن آن تابه ای است و سبوس آن کمی بیشتر است.

گردَه

از آرد گندم و بدون مایه خمیر تهیه می شود و اغلب در آسیاب ها و یا برای توشهٔ سفر پخته می شود. خمیر گرده سفت است و مقداری پیاز نیز به آن اضافه می کنند. قطر گرده معمولا ۷ تا ۸ سانتی متر است و بر گردهٔ مسافرتی، زردچوبه، زیره و رازیانه هم اضافه می کنند.

چِزنَک

از آرد گندم خمیری بدون مایه و شل تر از خمیر معمولی درست می شود که به آن زیره، رازیانه و زردچوبه هم اضافه می شود، چزنک را گرم تکه تکه می کنند و در داخل ظرفی می ریزند و روی آن روغن حیوانی، عسل یا شیره انگور اضافه کرده، می خورند.

نان تیری

این نان در آیین سوگ مردگان پخته می شود و خمیر آن از آرد گندم است و وجه تسمیهٔ آن این بود که چونه های خمیر، به وسیلهٔ چوبی به نام « تیر » پهن نازک می شد و سپس آن را روی تووه یا ساج می انداختند تا پخته شود.

بُرساق

نانی است که خمیر آن از آرد گندم و شیر با اضافه کردن زردچوبه، زیره و رازیانه درست می شود و خمیر آن سفت تر از خمیر معمولی است، خمیر را به شکل و اندازه تخم مرغ در می آورند و در روغن حیوانی سرخ می کنند.

کلوا

خمیر آن شبیه به برساق است. ولی به هنگام پختن خمیر آن را به صورت قرص های گرد، پهن می کنند و یا در تنور می پزند و یا به گودی ساج می چسبانند و بر روی آتش گل انداخته بدون شعله می گذارند تا پخته شود.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور

بدون شک لرستان نیز مانند بسیاری از استان های کشور دارای صنایع دستی منحصر به فردی است که قصد داریم در این مطلب در اصفهان تور به معرفی آن ها بپردازیم. لطفا با ما همراه باشید.

صنایع دستی به آن دسته از صنایع اطلاق می شود که تمام یا قسمتی از مراحل ساخت فراورده های آن با دست انجام می گیرد و در چارچوب فرهنگ و بینش های فلسفی، ذوق و هنر انسان های هر منطقه، با توجه به میراث های قومی آن ساخته و پرداخته می شود. قسمت قابل ملاحظه ای از صنایع دستی استان از قبیل قالی، انواع گلیم، گبه و زیلو، هنری کاربردی است که بیش تر توسط زنان و در مناطق روستایی و عشایری تولید می شود. مهم ترین صنایع دستی استان عبارت اند از:

۱  بافته های داری؛ قالی، گبه، گلیم

۲  دست بافته های دستگاهی؛ جاجیم، ماشته، انواع پارچه

۳  هنرهای فلزی؛ ورشو سازی، قلم زنی، مسگری، قفل سازی، جواهر سازی

۴  هنرهای مرتبط با چوب؛ خراطی، مشبک کاری، درودگری، سازهای سنتی، معرق کاری

۵  هنرهای مرتبط با سنگ؛ حجاری سنگ، حکاکی روی سنگ

۶  نمد مالی

۷  آبگینه

ورشوسازی

ورشوکاری که به دو صورت قل م زنی و حکاکی انجام می شود، یکی از صنایع دستی شهر بروجرد است که با استفاده از قلم و چکش خطوط و نقش های گوناگونی روی ورشو ثبت و حک می شود. سماور، گلاب پاش، ظروف غذاخوری، سینی و قوری از جمله مهم ترین آثار ورشویی می باشند، که توسط هنرمندان این دیار ساخته می شوند.

گلیم بافی

گلیم بافی از جمله دست بافته هایی است، که با استفاده از پشم های رنگارنگ به صورت تخت و بدون پُرز و اغلب به صورت زیرانداز تولید می شود. نقش های مورد استفاده در بافت گلیم با الهام از فرهنگ، اعتقادات و باورها و محیط پیرامون بافنده (طبیعت و زیبایی های آن)، به صورت ذهنی و به علت تکنیک بافت به شکل هندسی بافته می شود.

تهیه و تنظیم : واحد تولید محتوای اصفهان تور