زنگ خطر گردشگری دوباره به صدا در آمد  

چند سال پیش  قبل از کرونا ،  بنا به ضرورت با یکی از مربیان توسعه فردی که اصطلاحا کوچ نامیده می شوند   چند ماهی کلاس داشتم   درباره اینکه چقدر ارتباط با چنین افرادی در زندگی شغلی ما فعلان گردشگری  نیاز هست  ، در ادامه صحبت می کنم

اما استاد من  هر دفعه  که کلاس را شروع میکرد ، هنگام شروع کلاس  اولین جمله ای را که روی سربرگ دفتر می نوشت و به من یاد آوری می کرد این بود  همیشه خودت و کسب و کارت را برای  اتفاقات و حادثه های بد آماده کن  ،

آن سال ها  شنیدن و یادآوری مکرر این جمله   زیاد  کاربردی احساس نمی شد  اما انگار از سال ۹۸ ،  ما فعلان گردشگری هرچند ماهی می بایست منتظر  یک اتفاق و یک حادثه ناگوار باشیم  که کسب و کارهای گردشگری را تا مرز نابودی سوق می دهد .

 بعد از پاندومی کرونا  ، کسب و کار های گردشگری ، با مشکلات فراوان ،  در حال بازیابی و رسیدن به حالت نرمال بود که این بار بیش از یک ماه هست که شاهد اعتراضات مردمی در اجتماع هستیم   ،  فلیتر شدن اینترنت ضربه سنگینی را به کسب و کارهای گردشگری وارد کرد و اثرات آن حتی بعد از عادی شدن شرایط  به جا خواهد ماند .

 بیاد داشته باشیم که   یکی از مزایایی که کرونا داشت این بود که  درصد زیادی از مردم برای خرید   نیاز های خود به فضای مجازی ، کسب و کارهای فروش آنلاین  و حتی  خرید تور از طریق اپلیکشن های واتساپ و اینستاگرام  روی آورده بودند و این تغییر عادت به نفع دو طرف خریدار و فروشنده شده بود . با محدود شدن اینترنت و فیلتر شدن به خصوص اپلیکیشن واتساپ و اینستاگرام   دوباره گردشگری دچار شک سنگینی شد . 

جدای از اینکه راههای ارتباطی مردم با ارائه کنندگان خدمات مسافرتی ، به لحاظ اینکه هر کسی از یک نوع اپلیکیشن داخلی استفاده می کند  و حتی همکاران گردشگری نیز برای جابجا کردن مدارک مسافران دست به دامان جیمیل و انی دسک و … شده اند ،  و ارتباطات دچار یک سردگمی و هرج و مرج  شده است .

ما آژانس داران تقریبا و به طور نسبی با قشر متوسط  روبه بالای جامعه در ارتباط هستیم و متاسفانه با توجه به خط فقر ۱۸ میلیون تومانی  هر روز از جمعیت این قشر کمتر می شود  و رقابت بین آژانس داران بر سر کسب سهم خود از بازار بیشتر و ناسالم تر خواهد شد .

 قبلا هم قابل پیش بینی بود که نرخ دلار با توجه به عوامل مختلف از کنترل دولت خارج خواهد شد و در یک پیش بینی بد بینانه در اسفند ماه ۱۴۰۱  نرخ دلار در کانال ۵۰ هزار تومان  خواهد بود.

لذا ما فعالان گردشگری به نظر میاید هر اتفاقی که برای آینده جامعه بیافتد ، باید منتظر    یک کسادی بزرگ    شاید به اندازه   کرونا یا بدتر  باشیم .

راهکار چیست ؟ چه باید کرد ؟

در حقیقت ، ما تنها می توانیم نسبت به اقداماتی که در دایره کنترل خودمان هست ماثر باشیم و همواره باید خود را برای شرایط  بد و فورس ماژور  آماده کنیم   این هم جنبه شخصی دارد و هم جنبه صنفی

از جنبه صنفی : پیشنهاد بنده این  است  با توجه به اینکه جلوی ضرر را از هر جا بگیریم ،   منفعت هست . با همکاری انجمنهای  صنفی جلسات هم اندیشی و بارش فکری بین همکاران به صورت منظم و مستمر برگزار شود . برگزاری این جلسات فواید بسیاری خواهد داشت از جمله ارتباط بیشتر همکاران ، کمتر شدن رقابت های ناسالم ، اتحاد و استفاده از خدمات مسافرتی  یکدیگر و ….

از جنبه شخصی : حقیقت این هست که هر مدیر آژانسی  خود مسئول هدایت شرکت مطبوع خود و کارمندان شرکت و رشد کسب و کار خود می باشد . ولی  اصطلاحا برخی مواقع  ما عنوان می کنیم ((  بازار گیج هست )) منظور اینکه شرایط فروش خدمات  تور   مناسب نیست  تقاضا با عرضه برابری ندارد . یک نکته قابل تامل هست و اون اینکه قسمتی از گیجی بازار  مربوط می شود به اینکه خود صاحب کسب وکار هم نسبت به توانایی ها و داشته های خود غافل  می باشد . برخی مواقع ما نمی دانیم خدمات خود را کجا ارئه کنیم ، درکجا دنبال مشتری بگردیم و چطور شرایط را کنترل کنیم   در چنین مواقعی  مربیان توسعه فردی  یا ((کوچ)) طبق تجربه کمک شایانی می توانند به مدیر کسب و کار در جهت شناخت توانایی ها داخلی و شناخت بازار اصطلاحا swot )))) داشته باشند .

مهران سلطان الکتاب

۱۴۰۱/۰۸/۱۴

نکات مهم  در مورد انتخاب آژانس مسافرتی

نکاتی که قبل از عقد قرارداد با هر آژانس مسافرتی بایستی مطالبه کنید

امروزه پول و زمان هر دو طلا هستند و هدر دادن این دو می تواند آسیبهای زیادی به جسم و روان انسان وارد کند خصوصا اگر این موضوع در سفر اتفاق بیفتد. هنگامی که تصمیم نهایی می گیرید که از یک آژانس مسافرتی خاص تور را خرید کرده و به سفر بروید حتما نکات زیر را هنگام عقد قرارداد رعایت کنید .

تمامی مواردی که عنوان خواهیم کرد  جزو حقوق مسافر بوده وشرکت های خدمات مسافرتی مستلزم به رعایت آنها می باشند  . اگر آژانس مسافرتی این خدمات را ارائه نمیکند و با درخواست شما هم  از ارائه آن امتناع می کند صددرصد مشکل دارد  پس مواظب خرید از این گونه آژانسها باشید.

هنگام عقد قرارداد دقت كنيد كه:

– در ابتدا که وارد یک آژانس مسافرتی ، برای خرید تور شدید یا اینکه وارد سایت  خرید آنلاین شدید  ، قبل از هر چیز مجوز های فعالیت ، پروانه بهربرداری و حتی منشور تکریم حقوق  مسافر را ، که می بایست درمعرض دید مسافر باشد را جوستجو کنید . در سایت های فروش خدمات گردشگری اگر دارای مجوز باشند   انتهای صفحه اول یا در قسمت درباره ما  می بایست مجوز های سایت نمایش داده شود .

– قرارداد بین شما و آژانس ثبت‌نام‌کننده باید دارای مهر آژانس و امضاي مدیر یا نماینده آن باشد.

– درصورتی که در فضای مجازی، مثل واتساپ  ، اقدام به ثبت نام می کنید ، از کارشناس فروش بخواهید  خدمات تور را به صورت صوتی و نگارش ارسال کند  و قراداد الکترونیکی  منعقد شود .  

–اگر لازم است هنگام ثبت نام در تور و عقد قرارداد وجهی از طرف شما به آژانس ثبت نام کننده پرداخت شود، حتماً در ازای پرداخت، رسید دریافت كنيد.

– به توضیحات شفاهی آژانس ثبت‌نام کننده که در رابطه با شرح خدمات تور انتخابی شما ارائه می‌شود اکتفا نكنید.

– این حق شماست که از برنامه سفر قبل از ثبت‌نام آگاهی داشته باشید. بنابراین هنگام عقد قرارداد آن‌را از آژانس ثبت نام کننده بخواهید.

– براساس مقررات سازمان میراث فرهنگى، صنایع‌دستى و گردشگرى بیمه کردن تمامی مسافران شرکت‌کننده در تور الزامی است.

– داشتن لیدر تور،  برای  تورهای گروهی  از ضروریات است و بايد در قرارداد قيد شده باشد؛ آن هم وجود راهنمای توري که دارای کارت معتبر از سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری باشد.

– درمورد وسیله رفت وبرگشت اعم از هواپیما ، قطار ، اتوبوس و … قوانین کنسلی بلیط متفاوت هست  قبل از ثبت نام حتما از شرایط کنسلی و میزان خسارت تور مطلع شوید .

– ساعت ورود و خروج وسیله نقیله به شهر مبدا ، هیچ ارتباطی با ساعت ورود و تخلیه هتل ها ندارد . ، بنابراین بخصوص در مورد بلیط هواپیما بهترین ساعت پروازی را انتخاب کنید .

– بخواهيد كه ساعت و تاریخ رفت و برگشت، نوع وسيله نقليه و درصورت امکان شماره صندلی تان معلوم شده باشد.

– محل صرف صبحانه و نوع آن معلوم باشد. به طور مثال، بپرسيد كه صبحانه به‌صورت بوفه تامين مي‌شود يا پکیج بسته بندی شده مسافرتی. يا اگر تور دارای وعده‌های غذايی است (ناهار، عصرانه و شام)، بايد معلوم باشد كه نوع غذا، محل و چگونگی سرو آن چگونه است.

– مشخصات هتل محل اقامت با قید ستاره یا درجه آنها را بخواهيد. همچنين محل يا محل‌های سوارشدن و ساعت حضور در محل را بپرسيد. پیشنهاد می کنم خودتون هم قبل از ثبت نام قطعی در گوگل  اسم و مشخصات هتل مربوطه را سرچ کنید و از نظرات مسافران دیگر که قبلا  در هتل اقامت داشته اند ، استفاده کنید  .

– مکان های مورد بازدید و قید این نکته که هزینه ورودیه ها به‌عهده چه کسی است، نكته مهمي است كه بايد در قرارداد تور لحاظ شده باشد.

– در جریان باشید تنها آزانس های دارای مجوز بند ب از وزارت میراث گردشگری  مجوز اجرای تور های داخلی و خارجی را دارند . حتی برای حضور در یک  تور طبیعت گردی یکروزه هم به آزاد برها و بدون مجوز ها  اعتماد نکنید .

– طبق تجربه ، مسافرانی که برای مسافرت های خود ،یک اژانس معتبر را انتخاب می کنند و همیشه با یک آژانس مسافرت می کنند ، درصد رضایت بیشتری از تور دارند تا مسافرانی که بخاطر قیمت پایین مرتب در حال عوض کردن آزانس هستند .   

بیشترین  شکایات و نارضایتی هایی که بین مسافر و شرکت ارائه دهنده تور ایجاد می شود از همان ابتدای ثبت نام ایجاد می شود .  اگر مسئول فروش تور کاملا مسافر خود را نسبت به خدمات تور توجیح کند و مسافر نیز قبل از ثبت نام کاملا از خدمات تور آگاه شود میزان نارضایتی و شکایت به حداقل خواهد رسید .

                                                                              مهران سلطان الکتاب

                                                                                  فعال گردشگری

در مورد مسافرت های انفرادی چه می دانید ؟

سلام خدمت  دوستان عزیز

همانطور که می دانید تقریبا از اواخر سال ۹۸ ،  زمزمه پیدایش و گسترش ویروس کرونا در جهان و ایران به صدا در آمد و در ادامه آن منجر به تعطیلی بسیاری از کسب و کارها از جمله مشاغل مرتبط با  گردشگری  در پی خانه نشینی مردم  شد .  

در ماه های ابتدایی ترس و وحشت همه دنیا را گرفت به طوری که خیابان ها ، مغازه ها و همه مراکز عمومی  خالی شدند و همه  به خانه های خود پناه بردند .   این داستان در ایران هم به طور نسبی ادامه داشت  تا اینکه  ترس مردم از ریخت .

در حال حاضر برخی مردم در ایران ، موفق به دریافت واکسن شده اند و برخی در انتظار دریافت واکسن هستند . زندگی و کسب و کار مردم  به طور معمول ادامه دارد اما با رعایت  نسبی نکات بهداشتی .

صنعت گردشگری در ایران و مشاغل وابسته  در ایام کرونا بشدت اسیب دید. نکته مهم تقاضا و درخواست مردم برای مسافرت هست . مردم از لحاظ روحی ، بخاطر درگیری با اخبار منفی و ناراحت کننده ناشی از کرونا و مسایل اقتصادی  خسته شده اند .

برخی دل به دریا زده اند و با تور های مسافرتی داخلی و طبیعت گردی همراه شدند و برخی همچنان منتظر واکسیناسیون عمومی هستند ، تابا خیال راحت مسافرت کنند .

گردشگری یکی از مهم ترین راهکارهای موجود برای بازیابی روحیه و کسب انرزی  مجدد برای جامعه می باشد . مسافرت  در بد ترین شرایط روحی   ، باعث  تسکین اعصاب و کسب انرزی مجدد برای ادامه فعالیت  می باشد .

توصیه بنده به عنوان فعال گردشگری استفاده از تور های انفرادی  می باشد .

آیا با تور های انفرادی آشنایی دارید؟

در زمان همگیری ویروس کرونا  ، مسافرت با تور های گروهی علارقم  شادی و نشاط حاصل از همسفری با یک گروه و آشنایی با افراد و مطالب جدید  ، مشکلات درگیری و ابتلا به کرونا را هم با خود به یدک می کشد .

اما تور های انفرادی  از هر نظر پاک تر و ایمن تر هستند  .  و در برخی موارد از لحاظ قیمت پکیج ، مناسب تر هم هستند .

تورهای انفرادی به این شکل اجرا می شوند که آژانس مسافرتی از مبدا شهر شما به شهر مقصد بلیط رفت و برگشت ( هواپیما ،قطار ،اتوبوس) برای خانواده یا دوستان شما  به هر تعداد که هستید رزرو می کند و در شهر مقصد هم از هتل های معتبر و داری ایمنی بهداشتی برای شما اتاق رزرو می کند  و بعد از هماهنگی ترانسفر ، بیمه و …    یک پکیج تور انفرادی  بهداشتی و ایمن  را به مسافر عرضه می دارد . 

مسافر با استفاده از این پکیج ها ورعایت نکات بهداشتی که در محل زندگی خود انجام می دهد ، هم می تواند در دوران کرونا به مسافرت و تجدید روحیه پرداخته و هم با خرید این پکیج ها از آژانس های معتبر به چرخه اقتصادی  فعالان گردشگری کمک کند  . البته آژانس ها نیز می تواندد با ارائه تسهیلات  تورهای اقساطی  و تهیه پکیج های بهداشتی و ایمن  ، زمینه هر چه بیشتر مسافرت شهروندان را ، فراهم کنند .

به هرشکل حتی بعد از واکسینایسون عمومی ، کرونا همانند آنفولانزا و دیگر بیماریهای مسری همراه ما خواهد بود .

بنابراین    #همزیستی _گردشگری_با_کرونا و استفاده از #تورهای _پاک  راه حل برون رفت از بحران گردشگری می باشد . 

تور کیش از اصفهان، تور مشهد از اصفهان، تور قشم از اصفهان، تور استانبول از اصفهان، تور آنتالیا از اصفهان

مهران سلطان الکتاب

فعال گردشگری

چرا آژانس های مسافرتی در اصفهان قادر به پر کردن تور های طبیعت گردی و یکروزه نیستند .

چرا لیدر تورهای دارای کارت میراث یا بدون کارت میراث به راحتی توانایی پر کردن تور های خود را دارند .

علت چیست ؟

در این مقاله با کمک تجربیات و یافته های  چند ساله خود از بازار تورهای طبیعت گردی و تورهای ایرانگردی به نکاتی به صورت کلی اشاره خواهم کرد . بدیهی است در بعضی موارد ، استثناعاتی وجود دارد که ناقض این مقاله می باشد .

در ابتدای امر باید خاطر نشان کنم که در سیستم گردشگری ، سه انجمن یا تشکل حرفه ای وجود دارد . که فعالیت قانونی کلیه فعالان گردشگری ذیل این سه تشکل خلاصه می شود .

• انجمن شرکت های خدمات مسافرتی و گردشگری
• انجمن راهنمایان گردشگری
• جامعه هتل دارن

شاید انجمن ها یا تشکل های دیگری نیز باشند  که به صورت موازی عمل می کنند ولی این سه تشکل در بر گیرنده  و حامی  عمده فعالان گردشگری در استان اصفهان  می باشند .

جامعه هتل دارن  گروهی از مراکز اقامتی هستند که تقریبا همه آنها شناخته شده و با درجه های مختلف و تعداد محدود  مشغول خدمات دهی به مسافران  ورودی به اصفهان  می باشند . وظایف شان ،نوع ارتباط شان ، و… مشخص بوده و القاعده تداخل کاری  زیادی با انجمن آژانس داران و راهنمایان گردشگری شهر اصفهان ندارند .

اما در ارتباط با تور های طبیعت گردی و همچنین تور های ورودی  یک شکاف عمیق اجرایی بین آژانس های مسافرتی و راهنمایان گردشگری  نه تنها در اصفهان بلکه در بیشتر شهرهای پر جمعیت ایران وجود دارد .

مشکل اساسی در گردشگری این است که گردشگری یک شغل به شدت قابل کپی می باشد .   یعنی اگر شما یک مرتبه با یک تور تفریحی یا یکروزه مسافرت کنید  با کمی اعتماد به نفس و جسارت ، خلاقیت و  البته ارتباط به دوستان و آشنایان می توانید هفته بعد مشابه همین تور را شاید با کیفیت بهتر اجرا کنید . ما می دانیم که مخاطب اصلی تور های یکروزه و طبیعت گردی  قشر جوان جامعه می باشد . و البته می دانیم که در بعضی مواقع گرایش مشتری به نوع خاص خدمات می باشد که باعث عرضه بی حد و اندازه  یک نوع خاص از خدمات  می گردد .

یک راهنمای گردشگری با ارتباط با دوستان و همکاران  ، ایجاد یک کانال تلگرامی و صفحه انیستاگرام  و با تمرکزی که در طول هفته برای پر کردن تور می گیرد به راحتی همانند یک آژانس مسافرتی سیار ،  کوچک  یک تور یکروزه را طراحی  ، فروش و اجرا می کند. در صورتی که نه هزینه اجاره ، حقوق کارمند ، هزینه دارایی و خیلی موارد هزینه ای دیگر را ندارد . طبیعتا سود خوبی هم حاصل می شود . وچون بدلیل نداشتن مجوز از مراکز ذی صلاح  به  هیچ ارگانی پاسخگو نیست  میتواند از برخی خط قرمز ها ( تور های مختلط ، بزن و برقص ، سرو مشروبات غیر مجاز و…)  که مورد پسند برخی مسافران می باشد  ، عبور کند  . بنابراین  طبیعتا خدمات وی با استقبال گروه مسافران جوان که از آزادی عمل کمتری در سطح جامعه برخوردار هستند و می توانند با حضور در این تور ها ؛عقده گشایی کنند  مواجه می شود . و به همین سادگی وبا استفاده از بازاریابی دهان به دهان  ، به محض اینکه برنامه تور اعلام میشود با یک اطلاع رسانی ساده به سرعت ظرفیت تور تکمیل می گردد .  البته در ماه های گذشته تلاش های زیادی  صورت گرفته که از  فعالیت اینگونه تور ها  جلو گیری به عمل آید .

در مقابل یک آژانس مسافرتی که با مجوز سازمان میراث فرهنگی فعالیت می کند . اگر چه  با برگزاری استاندارد و بی نقص یک تور یکروزه  و با برخورداری از رسانه های تبلیقاتی مختلف و ارتباط با مسافران متعدد  ، وجود کارمندان حرفه ای و… برای پر کردن ظرفیت یک تور ۴۰ نفره با مشکل روبرو می شود .

مشکل کجاست؟ علت چیست؟

علت های متعددی را می توان بیان کرد که به مواردی از آنها اشاره می شود .

• در تور یکروزه از اصفهان راهنما فقط یک دغدغه دارد آن هم پر کردن تور آخر هفته خود ،  ولی یک کارمند در آژانس مسافرتی چندین وظیفه بر عهده دارد که یکی از آن تور های طبیعت گردی می باشد . طبیعی است که راهنما بهتر می تواند تور مورد نظر خود را پرکند .
• راهنمایان به دلیل انتخاب مشتری خود از یک طیف خاص مثلا گروه جوانان ، دانشجویان ، فقط بانوان دست باز تری در جهت اجرای برنامه های شاد  را دارند .  در صورتی که این خط قرمز ها برای آژانس مسافرتی به دلیل نظارت های بالاسری بسیار محدود تر می باشد و دیگر اینکه مسافران ثبت نامی در آژانس مسافرتی از همه قشری هستند  (پیر جوان مذهبی خانواده ) پس  می بایست برنامه ها مناسب همه مسافران باشند . پس طبیعی است که تور ها راهنمایان راحت تر پر می شود .
• و مورد آخر که بسیار مهم می باشد و شاید مهم ترین عاملی که تاثیر فراوان در پر کردن ظرفیت تور ها یک روزه دارد (برند شخصی ) یا personal beranding می باشد .

باید توجه داشته باشیم مسافر در یک آژانس مسافرتی  یک بار یا دو بار  ان هم به مدت کمتر از یکساعت برای خرید تور حضور پیدا می کند . ولی ارتباط مسافر با یک لیدر تور در تمام مدت تور می باشد. عمده خدمات در مدت تور به مسافر توسط لیدر تور داده می شود . با هم مسافرت می کنند ، می خنددند ، شادی می کنند ، عکس یادگاری می گیرند و در نهایت  اگر مسافر از خدمات لیدر تور راضی باشد . باهم ارتباط برقرار می کنند و مسافر منتظر برنامه های بعدی  لیدر می ماند و حتی بقیه دوستان خود را متقاعد می کند که  هفته بعد با اوبه مسافرت بروند .  و کاملا طبیعی است که مسافر آژانسی را که توسط آن در این تور ثبت نام کرده ، فراموش می کند و مستقیما با خود لیدر تور برای مسافرت های بعدی هماهنگ می شود .( چون با لیدر تور رفیق شده است )

بنابراین قدرت برند شخصی  مهم ترین ابزاری است که در اختیار راهنمایان گردشگری هست  که آژانس مسافرتی از آن بی بهره می باشد . البته این رویه به غلط جای افتاده است   . صحیح ان است که قدرت برند آژانس مسافرتی قوی تر از راهنما باشد . ولی در این مورد خاص( تور های طبیعت گردی ) به دلیل کم کاری و بی توجهی آژانس ها به این سطح از خدمات و فعالیت بیشتر راهنمایان ، قدرت برند شخصی  آنها بیشتر شده است .

بعد از مدتی لیدر تور با خود فکر می کند.  تمام این مسافران به خاطر من هست که در این تور ثبت نام می کنند  همه زحمتهای اجرایی تور را که من متقبل می شوم  ، پس چرا باید بخشی از سود حاصل رابه آژانس بدهم ؟ مسافران هم که همه من را می شناسند و می خواهند با من مسافرت کنند . پس با ایجاد یک کانال تلگرامی و عضویت همه مسافران در آن  ، برنامه های آتی خود را اعلام می کند و با اعتمادی که بین راهنما و مسافر حاصل شده ، مسافر برای حساب شخصی وی پول واریز می کند و چون نهاد های نظارتی از اعمال قانون و نظارت بر اینگونه تور ها قاصر هستند  ، شاهد رشد قارچ گونه تور های یکروزه شاد شاد هستیم   . اینجاست که اختلاف عمیق اجرایی بین صنف راهنمایان و شرکت های خدمات مسافرتی به وجود می آید . مدیران شرکت های خدمات مسافرتی می گویند اگر به اینگونه  راهنمایان اعتماد کنیم و تور خود را  به ایشان بسپاریم  ، مسافر دفعه اول و آخری هست که با ما مسافرت می کند و اصطلاحا توسط راهنما بر می خورد . که ادعای کاملا درستی دارند  . جالب اینجاست  که از زبان یکی از راهنمایان شنیدم  اگر ما مسافر به آژانس معرفی کنیم  مسافر بر می خورد  . پیش خودم خنده تلخی کردم و فکر کردم اگر بجای این هم درد سر و زحمت آژانس داری از ابتدا یک هزینه نا چیز گرفتن کارت میراث را کشیده بودم با این روند بازار قائدتا موفق تر بودم !!!

حال سوال اساسی اینجاست

طبق چه قانونی راهنمایان تور اجرا می کنند ؟

چگونه مردم به یک شخص حقیقی اعتماد می کنند و مبالغی را به حساب انها وایز می کنند ؟

مگر طبق قانون وظیفه اجرای تور با آژانس های دارای مجوز بند ب از میراث فرهنگی نیست  ؟

چرا هیچ ارگانی جلوی فعالیت ایشان را نمی گیرد ؟

درحقیقت چندین سال می باشد که این سوالات و خیلی سوالات دیگر در جامعه گردشگری مطرح می باشد و همه دستگاه های ذی ربط نیز به انداز بظاعت خود با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند . ولی متاسفانه به دلایل مختلف  توانایی برخورد قاطع وجود ندارد . شاید برخورد قاطع نیاز نیست . من فکر می کنند که مدیران گردشگری باید به این نتیجه برسند که صنف راهنما و آژانس دار ، لازم و ملزوم یکدیگر هستند  و می بایست با تفاهم و انعطاف بیشتری بایکدیگر همکاری کنند .

مهران سلطان الکتاب

فعال گردشگری